1

2. Zikloko ikasleak

2012/13 ikasturtea

2

AURKIBIDEA

orrialdea

1. Arranoa, Beñat Lapresa……… 3 2. Barraskiloa, Ane Saenz ……… 4 3. Elefantea, Celia Díaz …………. 5 4. Sugea, Hugo Almeida ………… 6 5. Igela, Markel Villach ………….. 7 6. Izokina, Ainara …………………. 8 7. Krokodiloa, Izaskun Pérez …. 9 8. Kakalardoa, Lucia González .. 10 9. Marrazoa, Iman Drissi ……….. 11 10. Karramarroa, Naia Blanco .. 12 11. Saia, Lander Fernández …… 13 12. Armiarma, Turia Drissi ……. 14 13. Txakurra, Aimar Alonso …… 15 14. Tximeleta, Irantzu Loero ….. 16 15. Txita, Josune Rodríguez ….. 17 16. Muskuilua, Unai Pérez …….. 18 17. Untxia, Danish Ali …………… 19 18. Zaldia, Mikel Nestares …….. 20 19. Zizarea, Iker Pérez …………. 21

3

Arranoa

Arranoa izaki ornodun bat da eta hegaztia da.

Neurriari dagokionez metro bat neurtu ahal du eta

asko pisatzen du.

Arranoa hegazti harraparia da, berak

harrapatutako animaliak jaten ditu, beraz

haragijalea da.

Gorputza lumaz estalita dauka. Bi hego ditu eta

moko zorrotza.

Animalia hau desagertzeko zorian dago.

Beñat Lapresa

4

BARRASKILOA

Barraskiloa, ornogabe bat da eta moluskua da.

Normalean hezetasunean agertzen da, basoetan edo

belardietan.

Gramo gutxi pisatzen du, eta oso txikia da. 400 espezie

daude eta maskorduna eta gorputz biguna du. Gorputza

litatsua du eta 2 antena ditu.

Belarra jaten du, beraz, belarjalea da.

Motel mugitzen da eta alde batetik bestera joatean,

tentakuluak etengabe mugitzen ditu, eta babaren aztarna

uzten du pasatzean.

Barraskiloa, sukaldaritzan, oso elikagai preziatua da eta

jatetxe ospetsuetan saltsan eskatu ditzakezu .

Ane Saenz de la Cuesta

5

ELEFANTEA

Elefantea izaki biziduna, ornoduna eta ugaztuna da . Afrikako oihanean bizi da. Elefanteak 6 m luze neurtzen du normalean eta kumeek 120 kg pisatzen dituzte jaiotzean . oso handiak dira eta oso altua. Elikatzeko moduari dagokionez Belarjaleak dira. kumeak amaren sabeletik jaiotzen dira , beraz, bibiparoak dira . belarri handiak eta tronpa luzea dute .

Celia diaz

6

ERREGE SUGEA

Errege sugea animalia

ornoduna eta narrastia da.

Normalean Asian,hego-

ekialdean bizi dira.

Narrastia handi bat da,4’5

eta 5 m arteko luzera izan

ahal du eta pisua 15 kg-

koa izan daiteke.

Animalia haragijalea da,

eta beste suge batzuk jaten

ditu batez ere.

Suge hauek oso

beldurgarriak dira eta

arriskutsuak ere bai.

Hugo Almeida

7

IGELA

Igela izaki bizidun ornoduna da,anfibioa , hain zuzen ere. Igela ibaietan bizi da. Gorputzari dagokienez, 3-9 zentimetro neurtzen ditu ,eta 200-500 gramo inguru pisatu ahal du. Igelaren itxura berdea da normalean, baina batzuk gorriak izan daitezke; eta hanka luzeak ditu salto egiteko. Igelak haragijaleak dira, batez erez intsektuak jaten dituzte. Datu interesgarri bezala, esan behar da, batzuk pozoitsuak direla.

Markel Villach

8

Izokin arrunta

Izokin arrunta izaki bizidun ornoduna eta

arraina da.

Ozeano Atlantikoan edo ibaietan bizi ohi dira

arrain hauek.

150 cm neurtzen ditu, eta 46 kiloko pisua izan

ahal du.

Izokinak marroiak dira, tanta beltz eta gorriekin.

Itsas aldera abiatu baino lehen, ordea, azalaren

kolorea urdin bihurtzen da.

Beraien elikatzeko moduari dagokionez, itsas

intsektuak jaten dituzte adibidez:

ephemeroptera, trichoptera eta diptera

izenekoak, baina denetarik jaten dute, beraz

orojaleak dira.

Izokinaren arrantza XIX mendean hasi zen,

handik aurrera mundu osoko jendeak ezagutzen

du eta oso gustuko du. Izokin ezagunenak

Noruegakoak dira.

Ainara

9

Krokodiloa

Krokodiloa izaki bizidun ornoduna da.

Narrastien klasekoa, hain zuzen ere.

Animalia hau, normalean, oihanean bizi da.

Harrak 6 edo 7 metroko luzera izan dezake

eta emeak 1 edo 2 metroko luzera. 500 eta

900 kg arteko pisua izan ahal du.

Krokodiloak ahoa handia du, hortz

zorrotzak ditu eta gorputza ezkataz estalita

dauka.

Haragijale bat da.

Lehorrean bizi da, baina askotan uretan

sartuta daude.

Krokodiloen lurrazala oso preziatua da

zapatak edo poltsak egiteko.

Izaskun Perez

10

KAKALARDOA

Kakalardoa izaki bizidun ornogabea da intsektuko familiakoa,

hain zuzen ere.

Kakalardoak basoan edo oihanean bizi dira.

Elikatzeko moduari dagokionez, kakalardoak belarjaleak dira.

4,7 zentimetro eta 11 zentimetro arteko luzera izaten du

normalean. Oso estua da , 25 gramo pisua du.

Beltz-beltza da.

Nahiz eta bere izena kakalardoa izan batzuk etroa deitzen diote.

Lucia Gonzalez

11

MARRAZOA

Marrazoa izaki bizidun ornoduna da, arrainen klasekoa

hain zuzen ere.

Itsas tropikalean bizi da.

Gorputzari dagokienez, aldakorra bada ere, handienek

18 metroko luzera izan dezakete eta pisuak, marrazo

motaren arabera, desberdina izan dezake.

Marrazoa handia da. Buru handia, itsas laburra eta

begi ertainak ditu. Arraina denez ,hegalak ditu eta

sorbaldan hegatsa bat du ,normalean ur gainetik

ikusten dena. Marrazoa harrapari odol zale da , eta

beste arrain batzuez elikatzen da. Marrazoa oso

arriskutsua da.5 edo 10 ume izan al ditu.

Iman.

12

KARRAMARROA

Karramarroa izaki bizidun ornogabea da, krustazeoen

klasekoa,hain zuzen ere.

Ibaietan bizi da, haitz eta harri tarteetan.

Karramarroek, gutxi gora behera, 11cm neurtzen dute, eta pisua

80g ingurukoa izan ohi da.Gorputza exoeskeleto gogorrez estalita

dago eta atzapar bi ditu.

Karramarroaren beste datu interesgarri bat atzeraka ibiltzen dela

da.

Mota askotako karramarroak aurki ditzakegu ere kolore

desberdinetakoak ere.

Karramarroaren oskolaren barruan haragia dago eta haragi hori

gizakiok jaten dugu.

NAIA BLANCO

13

SAIA

Saia izaki bizidun ornoduna eta hegaztia da.

Shael eskualdean bizi badira ere Europan ere aurki

ditzakegu.

Oso handia da, metro bateko neurria izan ahal du.

Gorputza lumaz estalita du eta bi hego handiak ditu.

Animalia haragijalea da, baina ez ditu beste animalia

batzuk harrapatzen, baizik eta hildako animaliaz

elikatzen da.

Lander Fernandez

14

ARMIARMA

Armiarma animali ornogabea da , araknidoa , hain zuzen ere.

Armiarma basoetan eta zelaietan bizi da.

Gorputzari dagokienez , 0’5mm eta 9cm bitarteko luzera izan dezake eta pisuaren

arabera desberdina da.

Armiarmaren itxura oso txikia da eta gorputza bi zatitan banatuta daukate ,

abdomena eta toraxa.

Elikagaiari dagokionez, armiarma harraparia da eta orojalea da.

Datu interesgarria da , 20 sailkapen desberdin proposatu direla armiarmetarako.

Turia Drissi

15

TXAKURRA

Txakurra izaki bizidun ornoduna da, ugaztuna, hain

zuzen ere.

Bere bizilekua etxea edo baserria da, nahiz eta

batzutan kalean bizi den.

Batzuk handiak dira eta beste batzuk txikiagoak dira,

txakurra motaren arabera. 35 eta 45 kg bitarteko

pisua izan ahal dute txakurrek tamainaren arabera.

Azala ilez estalita dute eta lau hanka dituzte.

Haragijalea da, baina goseak dagoenean denetarik

jan ahal du.

Txakurrek zuri-beltzean ikusten dute.

Aimar alonso

16

TXIMELETA

Tximeleta,izaki ornogabea da, intzektuen klasekoa, hain zuzen

ere.

Tximeleta naturan bizi da.

Tximeleta bakoitzak neurri desberdina du eta tximeleta bakoitzak

pisu desberdin bat du, baina intsektua direnez nahiko txikiak

dira.Hegoak dauzka eta bi antena ere bai.

Belarjalea da eta munduan 15.000 espezie baino gehiago daude.

Irantzu Loero

17

Txita Txita,izaki ornoduna eta hegaztia da. Mundu guztian zehar barreiaturik daude. Ez da oso handia,horregatik ez du asko neurtzen.Ez du asko pisatzen oso txikia delako. Txitaren gorputza lumaz beteta dago eta ezin du hegan egin. Beraiek orojaleak dira, denetarik jaten dute,baina bereziki garia eta artoa. Txitak obiparoak dira,arrautzetatik jaiotzen dira. Txitak egon behar du hogeita bat egun arrautsean,atera baino lehen..

Josune Rodríguez

18

MUSKUILUA

Muskuilua izaki bizidun ornogabea da ,moluskua, hain zuzen ere.

Itsasoko uretan bizi da,normalean arroketan itsatsita.

Txikiak dira, 10cm-koak gutxi gorabehera .Oso gutxi pisatzen

dute. Gorputz biguna dute eta kanpotik maskorra gogorra dute

babesteko.

Belarjaleak dira.

Guri asko gustatzen zaizkigu tomatearekin.

Unai Perez

19

UNTXIA

Untxia izaki bizidun ornoduna da,ugaztunen klasekoa. Mundu guztian barrena zabaldutako animalia da. Gorputzari dagokionez, normalean txikiak dira,7 eta 10 cm artean izaten du, eta pisua, 800-1.000gr artean. Erbien antza handia dute,baina potoloagoak dira.Belarriak motxagoak dituzte. Untxia animalia belarjalea da,horrek esan nahi du bere elikadura barazkiez bakarrik osatua dagoela. Datu interesgarri bezala ,esan behar da,untxiak jaten ditugula eta oso azkar ugaltzen direla.

Danish Ali

20

ZALDIA

Zaldia animalia ornodun,eta ugaztuna da.

Zaldiak normalean baserrietan eta mendietan bizi dira batez ere

belartokietan.

Zaldiaren tamaina, lepagainerako altuerak zehazten du eta 8cm eta 192 cm

artekoa izan daiteke.

Lauoineko eta lepo luzeko equidosen familiako animalia da. Iletsua da eta

oso indartsua da.

Belarjalea da, landareak eta belarra jaten ditu.

Zaldiak, urtetan, erabili izan dira garraiobide gisa eta askotan baserri

lanetan ere bai.

Mikel Nestares

21

ZIZAREA

Zizarea animalia ornogabea da, anelidoa, hain zuzen ere. Edozein lekutan bizi da

zizarea.

Gorputzari dagokionez, 30 cm neurtu dezake alde batetik bestera. Espezie tropikal

batzuk lau metrokoak izan daitezke.Pisua espezien arabera aldatzen da.Zizareek gorputz

luzanga dute.Elikagaia dagokionez ,hondatutako elikagaiak eta gorpuak jaten dituzte,

batzuk hostoak jaten dituzte.

Beste datu interesgarrien artean aipatzekoak dira adibidez bere baitan 13 familia eta

5.000 espezie baino gehiago dituela. Zizarea lurgeruzak nahasten dituen animalia bat da.

Ezagunena lur zizarea da.

Iker Pérez