ANEXO IX Currículo do ciclo formativo de formación profesional … IX_BCOM01... · 2017-10-14 ·...

Páxina 1 de 74

ANEXO IX 1

Currículo do ciclo formativo de formación profesional básica do título profe-2

sional básico en Servizos Comerciais 3

1. Identificación do título. 4

O título profesional básico en Servizos Comerciais queda identificado polos se-5

guintes elementos: 6

– Denominación: Servizos Comerciais. 7

– Nivel: formación profesional básica. 8

– Duración: 2.000 horas 9

– Familia profesional: Comercio e Márketing. 10

– Referente europeo: CINE-3.5.3 (Clasificación Internacional Normalizada da 11

Educación). 12

2. Perfil profesional. 13

2.1. Competencia xeral do título. 14

A competencia xeral do título profesional básico en Servizos Comerciais consiste 15

en realizar operacións auxiliares de comercialización, merchandising e almacenaxe 16

de produtos e mercadorías, así como as operacións relacionadas de tratamento de 17

datos, seguindo protocolos establecidos, criterios comerciais e de imaxe, operando 18

coa calidade indicada, cumprindo as normas de prevención de riscos laborais e de 19

protección ambiental correspondentes, e comunicándose de xeito oral e escrito en 20

linguas galega e castelá, así como nalgunha lingua estranxeira. 21

2.2. Competencias do título. 22

As competencias profesionais, persoais e sociais, e as competencias para a 23

aprendizaxe permanente do título profesional básico en Servizos Comerciais son 24

as que se relacionan: 25

a) Recibir mercadorías no almacén, rexistrar as entradas conforme procedemen-26

tos e manexalas, transportalas e colocalas utilizando carretas automotoras ou ma-27

nuais e medios de manipulación complementarios. 28

b) Realizar recontos e inventarios periódicos de mercadorías e manter actualiza-29

da a información nos puntos de venda, realizando inventarios e recontos periódi-30

cos, e detectando desabastecementos e incidencias. 31

c) Colocar elementos de animación en puntos de venda e dispor produtos nos 32

expositores e lineais, seguindo instrucións, aplicando criterios comerciais e respec-33

tando a imaxe da empresa. 34

d) Aplicar técnicas de empaquetaxe e presentación atractiva de produtos, para 35

facilitar a súa promoción no punto de venda e transmitir a imaxe da empresa. 36

Páxina 2 de 74

e) Seleccionar mercadorías ou produtos, conforme ordes de traballo, e embalar 1

e etiquetar unidades de pedido, utilizando ferramentas de control e peso, así como 2

medios de etiquetaxe e embalaxe, para preservar a conservación e a estabilidade 3

do pedido ata o seu destino. 4

f) Atender a clientela, subministrando información sobre a localización e as ca-5

racterísticas dos produtos, demostrando interese e preocupación por resolver satis-6

factoriamente as súas necesidades e aplicando, de ser ou caso, técnicas protocoli-7

zadas para a resolución de queixas. 8

g) Manter a área de traballo, a súa moblaxe, as vitrinas e os escaparates limpos 9

e en orde ao longo da actividade. 10

h) Preparar equipamentos e aplicacións informáticas para levar a cabo a grava-11

ción, o tratamento e a impresión de datos e textos, asegurando o seu funciona-12

mento. 13

i) Elaborar documentos, utilizando a linguaxe científica e os recursos gráficos e 14

expositivos en función dos contextos de aplicación, asegurando a súa confidencia-15

lidade e utilizando aplicacións informáticas. 16

j) Realizar tarefas básicas de almacenamento e arquivamento de información e 17

documentación, en soporte dixital e convencional, de acordo cos protocolos esta-18

blecidos. 19

k) Resolver problemas predicibles relacionados cos ámbitos físico, social, perso-20

al e produtivo, utilizando o razoamento científico e os elementos proporcionados 21

polas ciencias aplicadas e sociais. 22

l) Actuar de xeito saudable en contextos cotiáns que favorezan o desenvolve-23

mento persoal e social, analizando hábitos e influencias positivas para a saúde 24

humana. 25

m) Valorar actuacións encamiñadas á conservación ambiental diferenciado as 26

consecuencias das actividades cotiás que poidan afectar o equilibrio do ambiente. 27

n) Obter e comunicar información destinada á autoaprendizaxe e ao seu uso en 28

distintos contextos do seu ambiente persoal, social ou profesional mediante recur-29

sos ao seu alcance e os propios das tecnoloxías da información e da comunica-30

ción. 31

ñ) Actuar con respecto e sensibilidade cara á diversidade cultural, o patrimonio 32

histórico-artístico e as manifestacións culturais e artísticas, apreciando o seu uso 33

como fonte de enriquecemento persoal e social. 34

o) Comunicarse con claridade, precisión e fluidez en contextos sociais ou profe-35

sionais e por diferentes medios, canles e soportes ao seu alcance, utilizando e 36

adecuando recursos lingüísticos orais e escritos propios das linguas galega e cas-37

telá. 38

p) Comunicarse en situacións habituais de carácter laboral, persoal e social, uti-39

lizando recursos lingüísticos básicos en lingua estranxeira. 40

q) Realizar explicacións sinxelas sobre acontecementos e fenómenos caracterís-41

ticos das sociedades contemporáneas a partir de información histórica e xeográfica 42

ao seu dispor. 43

Páxina 3 de 74

r) Adaptarse ás novas situacións laborais orixinadas por cambios tecnolóxicos e 1

organizativos na súa actividade laboral, utilizando as ofertas formativas ao seu al-2

cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3

municación. 4

s) Cumprir as tarefas propias do seu nivel con autonomía e responsabilidade, 5

empregando criterios de calidade e eficiencia no traballo asignado e efectuándoo 6

de forma individual ou como membro dun equipo. 7

t) Comunicarse eficazmente, respectando a autonomía e a competencia das 8

persoas que interveñen no seu ámbito de traballo, contribuíndo á calidade do tra-9

ballo realizado. 10

u) Asumir e cumprir as medidas de prevención de riscos e seguridade laboral na 11

realización das actividades laborais, evitando danos persoais, laborais e ambien-12

tais. 13

v) Cumprir as normas de calidade e de accesibilidade e deseño universais que 14

afectan a súa actividade profesional. 15

w) Actuar con espírito emprendedor, iniciativa persoal e responsabilidade na 16

elección dos procedementos da súa actividade profesional. 17

x) Exercer os dereitos e cumprir as obrigas derivadas da súa actividade profe-18

sional, de acordo co establecido na lexislación vixente, participando activamente 19

na vida económica, social e cultural. 20

2.3. Relación de cualificacións e unidades de competencia do Catálogo Nacional 21

de Cualificacións Profesionais incluídas no título. 22

2.3.1. Cualificacións profesionais completas: 23

a) Actividades auxiliares de comercio, COM412_1 (Real decreto 1179/2008, do 24

11 de xullo): 25

– UC1327_1: realizar operacións auxiliares de reposición, disposición e acondi-26

cionamento de produtos no punto de venda. 27

– UC1326_1: preparar pedidos de xeito eficaz e eficiente, seguindo procede-28

mentos establecidos. 29

– UC1328_1: manipular e trasladar produtos na superficie comercial e na repar-30

tición de proximidade, utilizando transpalés e carretas de man. 31

– UC1329_1: proporcionar atención e información operativa, estruturada e pro-32

tocolizada á clientela. 33

b) Actividades auxiliares de almacén, COM411_1 (Real decreto 1179/2008, do 34

11 de xullo), que abrangue as seguintes unidades de competencia: 35

– UC1325_1: realizar as operacións auxiliares de recepción, colocación, man-36

temento e expedición de cargas no almacén de xeito integrado no equipo. 37

– UC1326_1: preparar pedidos de xeito eficaz e eficiente, seguindo procede-38

mentos establecidos. 39

– UC0432_1: manipular cargas con carretas elevadoras 40

Páxina 4 de 74

2.3.2. Cualificacións profesionais incompletas: 1

Operacións de gravación e tratamento de datos e documentos, ADG306_1 (Real 2

decreto 107/2008, do 1 de febreiro) que abrangue as seguintes unidades de com-3

petencia: 4

– UC0973_1: introducir datos e textos en terminais informáticos en condicións 5

de seguridade, calidade e eficiencia. 6

– UC0974_1: realizar operacións básicas de tratamento de datos e textos, e 7

confección de documentación. 8

2.4. Contorno profesional. 9

2.4.1. Estas persoas exercen a súa actividade por conta allea en empresas de 10

distribución comercial, tanto por xunto (centrais de compras, mercados centrais de 11

abastos, “cash and carry”, etc.), como retallistas (tendas, supermercados, hiper-12

mercados e grandes superficies comerciais), en centros de distribución comercial e 13

en departamentos comerciais e almacéns de empresas doutros sectores produti-14

vos. 15

2.4.2. As ocupacións e os postos de traballo máis salientables son os seguintes: 16

– Auxiliar de dependente de comercio. 17

– Auxiliar de animación do punto de venda. 18

– Auxiliar de venda. 19

– Auxiliar de promoción de vendas. 20

– Empregado/a de reposición. 21

– Operador/ora de cobramento ou caixeiro/a. 22

– Operario/a de pedidos. 23

– Operador/ora de carreta de recepción e expedición. 24

– Contador/ora de recepción e expedición. 25

– Operario/a de loxística. 26

– Auxiliar de información. 27

2.5. Prospectiva do sector ou dos sectores relacionados co título. 28

a) A creación de cadeas de franquías en todos os ámbitos do comercio provocou 29

unha concentración do comercio en grandes centros comerciais e unha progresiva 30

modernización e especialización do pequeno comercio retallista. 31

b) Requírese, xa que logo, que o sector do comercio conte con profesionais con 32

formación suficiente: 33

– En habilidades de comunicación, que lles permita transmitir seguridade e con-34

fianza ás persoas consumidoras de produtos e/ou servizos. 35

– En técnicas de venda, de xeito que sexan quen de argumentar e pechar as 36

vendas necesarias para asegurar os obxectivos comerciais establecidos. 37

– En merchandising comercial, que lles permita animar o establecemento para 38

Páxina 5 de 74

que sexa atractivo á clientela potencial. 1

– En xestión económico-financeira e administrativa, para dirixir un pequeno es-2

tablecemento comercial. 3

– En técnicas de negociación, para poder realizar as compras de aprovisiona-4

mento do establecemento con eficacia. 5

– En novas tecnoloxías de venda e comunicación, a través da rede e outros sis-6

temas de comunicación, que lles axuden a cumprir cos obxectivos comerciais 7

ou doutra índole fixados pola empresa. 8

c) As funcións destas persoas no posto de traballo estarán asociadas, en deter-9

minados casos, ás novas tecnoloxías implantadas nos establecementos, que se 10

aplican nomeadamente a: 11

– Procesos de xestión de stocks de mercadorías. 12

– Procesos de aprovisionamento de mercadorías. 13

– Procesos de cobramento a través de terminais punto de venda. 14

– Posta en marcha de accións promocionais dos produtos ou servizos no esta-15

blecemento comercial. 16

– Procesos de comercialización dos produtos e servizos. 17

– Control de calidade dos servizos prestados. 18

3. Ensinanzas do ciclo formativo. 19

3.1. Obxectivos xerais do título. 20

Os obxectivos xerais do ciclo formativo de formación profesional básica de Ser-21

vizos Comerciais son os seguintes: 22

a) Recoñecer as fases do procedemento de recepción e rexistro de mercadoría 23

en almacén, así como os seus espazos e as súas zonas, en relación con cada tipo 24

de mercadoría, para proceder á súa recepción, o seu transporte e manexo, e a súa 25

colocación. 26

b) Identificar os procesos de reconto e control no almacén e de información en 27

puntos de venda, seguindo instrucións e cubrindo os documentos necesarios, para 28

realizar inventarios e manter actualizada a información de abastecemento. 29

c) Recoñecer equipamentos e técnicas de exposición de mercadorías, vinculán-30

doos a cada tipo de empresa, para colocar elementos de animación en punto de 31

venda e dispor os produtos. 32

d) Identificar materiais e técnicas de empaquetaxe en relación co tipo de produto 33

e coa imaxe da empresa, para realizar a presentación atractiva de produto. 34

e) Recoñecer e empregar as ferramentas de control, peso e embalaxe de mer-35

cadorías en relación coas fases de preparación de pedidos e as ordes de traballo, 36

para seleccionar, embalar e etiquetar mercadorías. 37

f) Identificar as necesidades da clientela e a información precisa para as satisfa-38

cer, aplicando técnicas e protocolos de resolución de incidencias e queixas, para 39

Páxina 6 de 74

atender a clientela. 1

g) Seleccionar as técnicas e os materiais de limpeza en relación con cada ele-2

mento do posto de traballo, para manter a área de traballo limpa e en orde. 3

h) Identificar as principais fases do proceso de gravación, tratamento e impre-4

sión de datos e textos, determinando a secuencia de operacións, para preparar 5

equipamentos informáticos e aplicacións. 6

i) Aplicar procedementos de escritura ao tacto en teclados estendidos utilizando 7

aplicacións de aprendizaxe específica para documentos. 8

j) Utilizar as principais utilidades dos procesadores de texto e das follas de cálcu-9

lo para elaborar documentos. 10

k) Comprender os fenómenos que acontecen no ámbito natural mediante o co-11

ñecemento científico como un saber integrado, así como coñecer e aplicar os mé-12

todos para identificar e resolver problemas básicos nos campos do coñecemento e 13

da experiencia. 14

l) Desenvolver habilidades para formular, interpretar e resolver problemas, apli-15

car o razoamento de cálculo matemático para desenvolverse na sociedade e no 16

contorno laboral, e xestionar os seus recursos económicos. 17

m) Identificar e comprender os aspectos básicos de funcionamento do corpo 18

humano e pólos en relación coa saúde individual e colectiva, e valorar a hixiene e a 19

saúde, para permitir o desenvolvemento e o afianzamento de hábitos saudables de 20

vida en función do contorno. 21

n) Desenvolver hábitos e valores acordes coa conservación e a sustentabilidade 22

do patrimonio natural, comprendendo a interacción entre os seres vivos e o medio 23

natural, para valorar as consecuencias que se derivan da acción humana sobre o 24

equilibrio ambiental. 25

ñ) Desenvolver as destrezas básicas das fontes de información utilizando con 26

sentido crítico as tecnoloxías da información e da comunicación, para obter e co-27

municar información nos contornos persoal, social ou profesional. 28

o) Recoñecer características básicas de producións culturais e artísticas, apli-29

cando técnicas de análise básica dos seus elementos, para actuar con respecto e 30

sensibilidade cara á diversidade cultural, o patrimonio histórico-artístico e as mani-31

festacións culturais e artísticas. 32

p) Desenvolver e afianzar habilidades e destrezas lingüísticas, e alcanzar o nivel 33

requirido de precisión, claridade e fluidez, utilizando os coñecementos sobre as 34

linguas galega e castelá, para se comunicar no seu contexto social, na súa vida 35

cotiá e na actividade laboral. 36

q) Desenvolver habilidades lingüísticas básicas en lingua estranxeira para se 37

comunicar de xeito oral e escrito en situacións habituais e predicibles da vida cotiá 38

e profesional. 39

r) Recoñecer causas e trazos propios de fenómenos e acontecementos contem-40

poráneos, a súa evolución histórica e a súa distribución xeográfica, para explicar 41

as características propias das sociedades contemporáneas. 42

Páxina 7 de 74

s) Desenvolver valores e hábitos de comportamento baseados en principios de-1

mocráticos, aplicándoos nas súas relacións sociais habituais e na resolución pací-2

fica dos conflitos. 3

t) Comparar e seleccionar recursos e ofertas formativas existentes para a apren-4

dizaxe ao longo da vida, para se adaptar ás novas situacións laborais e persoais. 5

u) Desenvolver a iniciativa, a creatividade e o espírito emprendedor, así como a 6

confianza en si mesmo/a, a participación e o espírito crítico, para resolver situa-7

cións e incidencias da actividade profesional ou de índole persoal. 8

v) Desenvolver traballos en equipo asumindo os deberes, cooperando coas de-9

mais persoas con tolerancia e respecto, para a realización eficaz das tarefas e co-10

mo medio de desenvolvemento persoal. 11

w) Utilizar as tecnoloxías da información e da comunicación para se informar, se 12

comunicar, aprender e facilitar as tarefas laborais. 13

x) Relacionar os riscos laborais e ambientais coa actividade laboral, co propósito 14

de utilizar as medidas preventivas correspondentes para a protección persoal, evi-15

tando danos ambientais e ás demais persoas. 16

y) Desenvolver as técnicas da súa actividade profesional asegurando a eficacia 17

e a calidade no seu traballo, e propor, se procede, melloras nas actividades de tra-18

ballo. 19

z) Recoñecer os dereitos e deberes como axente activo na sociedade, tendo en 20

conta o marco legal que regula as condicións sociais e laborais, para participar na 21

cidadanía democrática. 22

aa) Analizar e valorar a participación, o respecto, a tolerancia e a igualdade de 23

oportunidades, para facer efectivo o principio de igualdade entre mulleres e homes. 24

3.2. Módulos profesionais. 25

Os módulos do ciclo formativo de formación profesional básica de Servizos Co-26

merciais son os que se relacionan: 27

– MP3001. Tratamento informático de datos. 28

– MP3002. Aplicacións básicas de ofimática. 29

– MP3005. Atención á clientela. 30

– MP3006. Preparación de pedidos e venda de produtos. 31

– MP3009. Ciencias aplicadas I. 32

– MP3010. Ciencias aplicadas II. 33

– MP3011. Comunicación e sociedade I. 34

– MP3012. Comunicación e sociedade II. 35

– MP3069. Técnicas básicas de merchandising. 36

– MP3070. Operacións auxiliares de almacenaxe. 37

– MP3072. Formación en centros de traballo. 38

39

Páxina 8 de 74

4. Desenvolvemento de módulos 1

4.1 Módulo profesional: Tratamento informático de da-2

tos 3

Código: MP3001. 4

Duración: 204 horas. 5

4.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 6

RA1. Prepara os equipamentos e os materiais necesarios para o seu traballo, recoñe-7

cendo as súas principais funcións, as súas aplicacións e as súas necesidades de mante-8

mento. 9

– CA1.1. Identificáronse e clasificáronse os equipamentos informáticos e os seus peri-10

féricos en función da súa utilidade no proceso ofimático. 11

– CA1.2. Identificáronse as aplicacións informáticas asociándoas aos labores que se 12

vaian realizar. 13

– CA1.3. Comprobáronse as conexións entre os elementos informáticos e corrixíronse, 14

de ser o caso, os erros observados. 15

– CA1.4. Comprobouse o funcionamento das aplicacións informáticas que se vaian 16

utilizar. 17

– CA1.5. Realizouse o mantemento de primeiro nivel dos equipamentos informáticos. 18

– CA1.6. Adoptáronse as medidas de seguridade necesarias para evitar os riscos labo-19

rais derivados da conexión e a desconexión dos equipamentos. 20

– CA1.7. Situáronse os equipamentos tendo en conta criterios de ergonomía e saúde 21

laboral. 22

RA2. Grava informaticamente datos, textos e outros documentos, valorando a rapidez e 23

a exactitude do proceso. 24

– CA2.1. Organizáronse ordenadamente os documentos que conteñen os datos que 25

cumpra gravar. 26

– CA2.2. Comprobouse que os datos e os documentos non estean previamente grava-27

dos, co fin de evitar duplicidades. 28

– CA2.3. Situáronse correctamente os dedos sobre o teclado. 29

– CA2.4. Identificáronse os caracteres do teclado polo tacto e pola posición dos dedos. 30

– CA2.5. Manexouse o teclado estendido con rapidez e exactitude, sen necesidade de 31

desviar a mirada cara ás teclas. 32

– CA2.6. Obtívose un grao de corrección elevado na gravación de datos, cun máximo 33

dun cinco por cento de erros. 34

– CA2.7. Corrixíronse as anomalías e os erros detectados nos resultados. 35

– CA2.8. Utilizouse correctamente o escáner para dixitalizar imaxes e outros docu-36

mentos. 37

– CA2.9. Mantívose a confidencialidade respecto dos datos e dos textos gravados. 38

– CA2.10. Seguíronse as normas de ergonomía e de hixiene postural na realización 39

dos labores encomendados. 40

Páxina 9 de 74

RA3. Trata textos e datos informaticamente, e selecciona as aplicacións informáticas en 1

función da tarefa. 2

– CA3.1. Identificáronse e seleccionáronse as aplicacións para utilizar en cada exerci-3

cio proposto. 4

– CA3.2. Elaboráronse textos mediante ferramentas de procesadores de textos utili-5

zando distintos formatos. 6

– CA3.3. Inseríronse imaxes, táboas e outros obxectos nos textos. 7

– CA3.4. Gardáronse os documentos realizados no lugar indicado e nomeáronse de 8

xeito que sexan doadamente identificables. 9

– CA3.5. Procedeuse á gravación sistemática do traballo realizado con obxecto de que 10

non se produzan perdas fortuítas. 11

– CA3.6. Identificouse a periodicidade con que se deban realizar as copias de seguri-12

dade. 13

– CA3.7. Seguíronse as instrucións recibidas e as normas de ergonomía e de hixiene 14

postural na realización dos labores encomendados. 15

RA4. Tramita documentación mediante o seu arquivamento, a súa impresión e a súa 16

transmisión, tendo en conta a relación entre o tipo de documento e a súa localización. 17

– CA4.1. Identificáronse e clasificáronse os documentos obtidos de acordo coas súas 18

características e co seu contido. 19

– CA4.2. Identificáronse as posibles localizacións de ficheiro en soporte dixital. 20

– CA4.3. Arquiváronse dixitalmente os documentos no lugar correspondente. 21

– CA4.4. Accedeuse a documentos arquivados previamente. 22

– CA4.5. Comprobouse o estado dos consumibles de impresión e repuxéronse, de ser 23

o caso. 24

– CA4.6. Seleccionáronse as opcións de impresión adecuadas a cada caso. 25

– CA4.7. Imprimíronse os documentos correctamente. 26

– CA4.8. Utilizáronse as ferramentas de mensaxaría informática interna, asegurando a 27

recepción correcta dos documentos. 28

– CA4.9. Demostrouse responsabilidade e confidencialidade no tratamento da infor-29

mación. 30

– CA4.10. Deixáronse os equipamentos informáticos en perfecto estado de uso ao fi-31

nalizar a xornada. 32

4.1.2 Contidos básicos 33

BC1. Preparación de equipamentos e materiais 34

Compoñentes dos equipamentos informáticos. 35

Periféricos informáticos. 36

Aplicacións ofimáticas. Software de pagamento e software libre. 37

Coñecemento básico de sistemas operativos. 38

Conectadores dos equipamentos informáticos. 39

Riscos laborais derivados da utilización de equipamentos informáticos. 40

Saúde postural. 41

Páxina 10 de 74

BC2. Gravación informática de datos, textos e outros documentos 1

Organización da zona de traballo. 2

Teclado estendido. Función das teclas. 3

Técnica mecanográfica. Colocación dos dedos sobre o teclado. 4

Técnicas de velocidade e precisión mecanográfica. 5

Transcrición de textos. 6

Técnicas de corrección de erros mecanográficos. 7

Confidencialidade da información. 8

BC3. Tratamento de textos e datos 9

Procesadores de textos: estrutura e funcións. 10

Aplicación de formatos nos procesadores de textos. Edición de textos. 11

Elaboración de comunicacións escritas básicas. Utilización de patróns. 12

Combinar e comparar documentos. 13

Elaboración de táboas. 14

Realización de copias de seguridade do traballo realizado. 15

BC4. Tramitación de documentación 16

Xestión de ficheiros e carpetas dixitais. 17

Criterios de codificación e clasificación dos documentos. 18

Rexistro dixital de documentos. 19

Impresora: funcionamento e tipos; cambio de cartuchos de impresión. 20

Impresión de documentos. 21

4.1.3 Orientacións pedagóxicas 22

Este módulo profesional contén a formación asociada á función de gravación de datos e 23

elaboración de documentos informáticos, así como o arquivamento dixital, a impresión e a 24

transmisión dos datos. 25

A definición desta función abrangue aspectos como: 26

– Preparación de equipamentos de aplicacións informáticas. 27

– Utilización de técnicas mecanográficas para a gravación de datos informáticos. 28

– Elaboración e xestión dos documentos informáticos. 29

A formación do módulo relaciónase cos seguintes obxectivos xerais h), i) e j) do ciclo 30

formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais h), i) e j). Ademais, rela-31

ciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e 32

x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos 33

profesionais. 34

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 35

competencias do módulo han versar sobre: 36

– Gravación de datos en terminais informáticas. 37

Páxina 11 de 74

– Utilización de aplicacións informáticas para a elaboración e o arquivamento de do-1

cumentos. 2

– Utilización de equipamentos para imprimir e transmitir información. 3

4

Páxina 12 de 74

4.2 Módulo profesional: Aplicacións básicas de ofimá-1

tica 2

Código: MP3002. 3



RA1. Tramita información en liña aplicando ferramentas de internet, intranet e outras 6

redes. 7

– CA1.1. Identificáronse as redes informáticas ás que se pode acceder. 8

– CA1.2. Diferenciáronse os métodos de procura de información en redes informáti-9

cas. 10

– CA1.3. Accedeuse á información a través de internet, intranet e outras redes de área 11

local. 12

– CA1.4. Localizáronse documentos utilizando ferramentas de internet. 13

– CA1.5. Situáronse e recuperáronse ficheiros almacenados en servizos de aloxamento 14

de ficheiros compartidos (“a nube”). 15

– CA1.6. Comprobouse a veracidade da información localizada. 16

– CA1.7. Valorouse a utilidade de páxinas institucionais e de internet en xeral para a 17

realización de trámites administrativos. 18

RA2. Realiza comunicacións internas e externas mediante as utilidades de correo elec-19

trónico seguindo as pautas marcadas. 20

– CA2.1. Identificáronse os procedementos de transmisión e recepción de mensaxes 21

internas e externas. 22

– CA2.2. Utilizouse o correo electrónico para enviar e recibir mensaxes internas e ex-23

ternas. 24

– CA2.3. Anexáronse documentos, vínculos, etc., en mensaxes de correo electrónico. 25

– CA2.4. Empregáronse as utilidades do correo electrónico para clasificar contactos, 26

listas de distribución de información, etc. 27

– CA2.5. Aplicáronse criterios de prioridade, importancia, seguimento, etc., no envío 28

de mensaxes, seguindo as instrucións recibidas. 29

– CA2.6. Comprobáronse as medidas de seguridade e confidencialidade na custodia 30

ou no envío de información, seguindo pautas prefixadas. 31

– CA2.7. Organizouse a axenda incluíndo tarefas, avisos e outras ferramentas de pla-32

nificación do traballo. 33

RA3. Elabora documentos utilizando as aplicacións básicas de follas de cálculo. 34

– CA3.1. Utilizáronse os tipos de datos e referencia para celas, rangos, follas e libros. 35

– CA3.2. Aplicáronse fórmulas e funcións básicas. 36

– CA3.3. Xeráronse e modificáronse gráficos de diferentes tipos. 37

– CA3.4. Utilizouse a folla de cálculo como base de datos sinxelos. 38

– CA3.5. Utilizáronse aplicacións e periféricos para introducir textos, números, códi-39

gos e imaxes. 40

Páxina 13 de 74

– CA3.6. Aplicáronse as regras de ergonomía e saúde no desenvolvemento das activi-1

dades. 2

RA4. Elabora presentacións gráficas utilizando aplicacións informáticas. 3

– CA4.1. Identificáronse as opcións básicas das aplicacións de presentacións. 4

– CA4.2. Recoñecéronse os tipos de vista asociados a unha presentación. 5

– CA4.3. Aplicáronse e recoñecéronse as tipografías e as normas básicas de composi-6

ción, deseño e utilización da cor. 7

– CA4.4. Creáronse presentacións sinxelas incorporando texto, gráficos, obxectos e fi-8

cheiros multimedia. 9

– CA4.5. Deseñáronse patróns de presentacións. 10

– CA4.6. Utilizáronse periféricos para executar presentacións asegurando o correcto 11

funcionamento. 12


BC1. Tramitación de información en liña: internet, intranet e redes LAN 14

Redes informáticas. 15

– Redes locais: tipos e compoñentes dunha rede local. 16

– Redes sen fíos. 17

– Internet. 18

– Intranet. 19

Procura activa en redes informáticas. 20

Páxinas institucionais. 21

BC2. Realización de comunicacións internas e externas por correo electrónico 22

Procedementos de transmisión e recepción de mensaxes internas e externas. 23

Envío e recepción de mensaxes por correo. 24

Inclusión de documentos e vínculos en mensaxes de correo electrónico. 25

Medidas de seguridade e confidencialidade na custodia e no envío de información. 26

Organización da axenda para incluír tarefas, avisos e outras ferramentas de planifica-27

ción do traballo. 28

BC3. Elaboración de documentos mediante follas de cálculo 29

Tipos de datos. Referencias a celas. Rangos. Follas. Libros. 30

Utilización de fórmulas e funcións. 31

Creación e modificación de gráficos. 32

Elaboración de distintos tipos de documentos. 33

Aplicación de regras ergonómicas. 34

BC4. Elaboración de presentacións 35

Identificación de opcións básicas das aplicacións de presentacións. 36

Páxina 14 de 74

Deseño e edición de diapositivas. Tipos de vistas. 1

Formatado de diapositivas, textos e obxectos. 2

Utilización de patróns e asistentes. 3

Presentación para o público: conexión a un proxector e configuración. 4


Este módulo profesional contén a formación asociada á función de tramitar información 6

en liña e a elaboración de documentos informáticos mediante follas de cálculo e aplica-7

cións de presentacións. 8


– Tramitación de información en liña. 10

– Elaboración e xestión dos documentos informáticos. 11

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais i) e j) do ciclo formativo, e coas 12

competencias profesionais, persoais e sociais i) e j). Ademais, relaciónase cos obxectivos 13

t), u), v), w), x), y) e z), e as competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste 14

módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 15



– Tramitación e procura de información a través de redes informáticas. 18

– Utilización de aplicacións informáticas para a elaboración de documentos. 19

20

Páxina 15 de 74

4.3 Módulo profesional: Atención á clientela 1

Código: MP3005. 2



RA1. Atende posible clientela, recoñecendo as técnicas de comunicación. 5

– CA1.1. Analizouse o comportamento da clientela posible. 6

– CA1.2. Adaptáronse adecuadamente a actitude e o discurso á situación de partida. 7

– CA1.3. Obtívose a información necesaria da posible clientela. 8

– CA1.4. Favoreceuse a comunicación co emprego de técnicas e actitudes apropiadas 9

ao desenvolvemento desta. 10

– CA1.5. Mantívose unha conversa utilizando as fórmulas, os léxico comercial e os 11

nexos de comunicación (pedir aclaracións, solicitar información, pedir a alguén que 12

repita, etc.). 13

– CA1.6. Deuse resposta a unha pregunta de doada solución, utilizando o léxico co-14

mercial axeitado. 15

– CA1.7. Expresouse oralmente un tema prefixado ante un grupo ou nunha relación de 16

comunicación na que interveñen dous/dúas interlocutores/as. 17

– CA1.8. Mantívose unha actitude conciliadora e sensible cara ás demais persoas, de-18

mostrando cordialidade e amabilidade no trato. 19

– CA1.9. Transmitiuse información con claridade, de xeito ordenado e con estrutura 20

clara e precisa. 21

RA2. Comunica á posible clientela as posibilidades do servizo e xustifícaas desde o 22

punto de vista técnico. 23

– CA2.1. Analizouse a tipoloxía de público. 24

– CA2.2. Diferenciouse clientela de provedores/as e do público en xeral. 25

– CA2.3. Recoñeceuse a terminoloxía básica de comunicación comercial. 26

– CA2.4. Diferenciouse entre información e publicidade. 27

– CA2.5. Adecuáronse as respostas en función das preguntas do público. 28

– CA2.6. Informouse a clientela acerca das características do servizo, nomeadamente 29

das calidades esperables. 30

– CA2.7. Asesorouse a clientela sobre a opción máis recomendable, cando existan va-31

rias posibilidades, e informouse das características e dos acabamentos previsibles de 32

cada unha. 33

– CA2.8. Solicitóuselle á clientela que comunique a elección da opción elixida. 34

RA3. Informa a probable clientela do servizo realizado e xustifica as operacións execu-35

tadas. 36

– CA3.1. Fíxose entrega á clientela dos artigos procesados e informouse dos servizos 37

realizados nos artigos. 38

– CA3.2. Transmitíronse á clientela, de maneira oportuna, as operacións que cumpra 39

levar a cabo nos artigos entregados e os tempos previstos para iso. 40

– CA3.3. Identificáronse os documentos de entrega asociados ao servizo ou produto. 41

Páxina 16 de 74

– CA3.4. Recolleuse a conformidade da clientela co acabamento obtido e, en caso 1

contrario, tomouse nota adecuadamente das súas obxeccións. 2

– CA3.5. Valorouse a pulcritude e a corrección, tanto no vestir como na imaxe corpo-3

ral, elementos clave na atención á clientela. 4

– CA3.6. Mantívose sempre o respecto cara á clientela. 5

– CA3.7. Intentouse a fidelización da clientela co bo resultado do traballo. 6

– CA3.8. Definiuse o período de garantía e as obrigas legais aparelladas. 7

RA4. Atende reclamacións de posible clientela e recoñece o protocolo de actuación. 8

– CA4.1. Ofrecéronselle alternativas á clientela ante reclamacións doadamente corri-9

xibles, expondo claramente os tempos e as condicións das operacións que cumpra 10

realizar, así como o nivel de probabilidade de modificación esperable. 11

– CA4.2. Recoñecéronse os aspectos principais en que incide a lexislación en relación 12

coas reclamacións. 13

– CA4.3. Subministróuselle á cliente a información e a documentación necesarias para 14

a presentación dunha reclamación escrita, de ser o caso. 15

– CA4.4. Recolléronse os formularios presentados pola clientela para a realización 16

dunha reclamación. 17

– CA4.5. Cubriuse unha folla de reclamación. 18

– CA4.6. Compartiuse información co equipo de traballo. 19


BC1. Atención á clientela 21

Proceso de comunicación. Axentes e elementos que interveñen. 22

Barreiras e dificultades comunicativas. 23

Comunicación verbal: emisión e recepción de mensaxes orais. 24

Motivación, frustración e mecanismos de defensa. Comunicación non verbal. 25

BC2. Venda de produtos e servizos 26

O/a vendedor/ora: características, funcións e actitudes; calidades e aptitudes para a 27

venda e o seu desenvolvemento. 28

Exposición das calidades dos produtos e servizos. 29

O/a vendedor/ora profesional: modelo de actuación. Relacións coa clientela. 30

Técnicas de venda. 31

BC3. Información á clientela 32

Papeis, obxectivos e relación entre profesionais e a clientela. 33

Tipoloxía de clientela e a súa relación coa prestación do servizo. 34

Atención personalizada como base da confianza na oferta de servizo. 35

Necesidades e gustos da clientela, e criterios para a súa satisfacción. 36

Obxeccións da clientela e o seu tratamento. 37

Páxina 17 de 74

BC4. Tratamento de reclamacións 1

Técnicas utilizadas na actuación ante reclamacións. Xestión de reclamacións. Alterna-2

tivas reparadoras. Elementos formais que contextualizan unha reclamación. 3

Documentos necesarios ou probas nunha reclamación. Procedemento de recollida das 4

reclamacións. 5


Este módulo profesional contén a formación asociada á función de atención e servizo á 7

clientela, tanto na información previa como na posvenda do produto ou servizo. 8


– Comunicación coa clientela. 10

– Información do produto como base do servizo. 11

– Atención de reclamacións. 12

A formación do módulo relaciónase co obxectivo xeral f) do ciclo formativo e coa compe-13

tencia profesional, persoal e social f). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), 14

x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo pro-15

fesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 16



– Descrición dos produtos que comercializan e dos servizos que prestan empresas tipo. 19

– Realización de exercicios de expresión oral, aplicando as normas básicas de atención 20

ao público. 21

– Resolución de situacións estándares mediante exercicios de simulación. 22

23

Páxina 18 de 74

4.4 Módulo profesional: Preparación de pedidos e 1

venda de produtos 2

Código: MP3006. 3



RA1. Asesora sobre as características dos produtos solicitados e selecciona as mercado-6

rías requiridas de acordo coas instrucións establecidas. 7

– CA1.1. Identificáronse as fases do proceso de atención á clientela e preparación de 8

pedidos en comercios, grandes superficies, almacéns e empresas ou departamentos 9

de loxística. 10

– CA1.2. Aplicáronse técnicas de comunicación adecuadas ao público obxectivo do 11

punto de venda, adaptando a actitude e discurso á situación de partida, obtendo a in-12

formación necesaria da posible clientela. 13

– CA1.3. Déronse respostas a preguntas de doada solución, utilizando o léxico comer-14

cial axeitado. 15

– CA1.4. Mantívose unha actitude conciliadora e sensible coas demais persoas, de-16

mostrando cordialidade e amabilidade no trato e transmitindo a información con cla-17

ridade e de xeito estruturado e preciso. 18

– CA1.5. Informouse a posible clientela das características dos produtos, nomeada-19

mente das calidades esperables e das formas de uso e consumo, argumentando sobre 20

as súas vantaxes e comunicando o período de garantía. 21

– CA1.6. Relacionáronse as operacións de cobramento e devolución coa documenta-22

ción das posibles transaccións. 23

RA2. Conforma pedidos de acordo cos requisitos da posible clientela, aplicando técni-24

cas de medición e pesaxe mediante ferramentas manuais e terminais específicos. 25

– CA2.1. Aplicáronse as recomendacións básicas de seguridade, hixiene e saúde na 26

manipulación, na conservación e na embalaxe de pedidos de mercadorías ou produ-27

tos, interpretando correctamente a simboloxía relacionada. 28

– CA2.2. Interpretouse a información contida en ordes de pedido tipo e cubríronse os 29

documentos relacionados (follas de pedido, albarás, ordes de repartición, "packing 30

list", etc.). 31

– CA2.3. Describíronse os danos que poden sufrir as mercadorías ou os produtos du-32

rante a súa manipulación para a conformación e preparación de pedidos. 33

– CA2.4. Describíronse as características dun TPV e os procedementos para a utiliza-34

ción de medios de pagamento electrónicos. 35

– CA2.5. Realizáronse operacións de pesaxe e medición coas ferramentas e os equi-36

pamentos requiridos. 37

– CA2.6. Identificáronse os documentos de entrega asociados á venda e ás devolu-38

cións, realizando, de ser o caso, pechamentos de caixa. 39

– CA2.7. Aplicáronse as normas básicas de prevención de riscos laborais, utilizando 40

os equipamentos de protección individual relacionados coa manipulación de merca-41

dorías e produtos. 42

Páxina 19 de 74

– CA2.8. Aplicáronse as normas básicas de prevención de riscos laborais relacionados 1

coa manipulación de mercadorías e produtos. 2

RA3. Prepara pedidos para a súa expedición aplicando procedementos manuais e auto-3

máticos de embalaxe e etiquetaxe mediante equipamentos específicos. 4

– CA3.1. Describíronse os pasos e os procedementos xerais para a preparación de pe-5

didos (selección, agrupamento, etiquetaxe e presentación final). 6

– CA3.2. Identificáronse os principais tipos de envases e embalaxes, tendo en conta as 7

súas relacións coas características físicas e coas técnicas dos produtos ou das merca-8

dorías que conteñen. 9

– CA3.3. Utilizáronse os criterios de etiquetaxe establecidos, consignando, de ser o 10

caso, o número de unidades, a medida e/ou o peso das mercadorías ou dos produtos 11

embalados. 12

– CA3.4. Tomáronse as medidas oportunas para reducir os residuos xerados polos 13

procesos de embalaxe. 14

– CA3.5. Manexouse coa precisión requirida os equipamentos de pesaxe e/ou contaxe 15

manual e/ou mecánica, utilizando as unidades de medida e peso especificadas nas 16

ordes de pedido. 17

– CA3.6. Aplicáronse as medidas e as normas de seguridade, hixiene e saúde estable-18

cidas, retirando os residuos xerados na preparación e na embalaxe. 19

RA4. Realiza o seguimento do servizo posvenda identificando as situacións posibles e 20

aplicando os protocolos correspondentes. 21

– CA4.1. Describíronse as funcións do servizo posvenda. 22

– CA4.2. Identificáronse os procedementos para tratar as reclamacións e os documen-23

tos asociados (formularios de reclamacións, follas de reclamacións, cartas, etc.). 24

– CA4.3. Recoñecéronse os aspectos principais en que incide a lexislación en relación 25

coas reclamacións. 26



realizar e o nivel de probabilidade de modificación esperable. 29

– CA4.5. Subministróuselle á clientela a información e a documentación necesarias 30

para a presentación dunha reclamación escrita, de ser o caso. 31

– CA4.6. Recolléronse os formularios presentados pola clientela para a realización 32

dunha reclamación, clasificáronse e transmitíuselle a súa información á persoa res-33

ponsable do seu tratamento. 34


BC1. Asesoramento no punto de venda 36

Fases do proceso de atención á clientela e de preparación de pedidos. 37

Períodos de garantía. Requisitos para que a garantía sexa efectiva. 38

Documentación relacionada coas operacións de cobramento e devolución. 39

Técnicas básicas de venda. Técnicas de pechamento de vendas. 40

Atención á clientela. 41

Páxina 20 de 74

BC2. Conformación de pedidos de mercadorías e produtos 1

Tipos de mercadorías e produtos: características. 2

Pictogramas de mercadorías. Pictogramas de manipulación. 3

Métodos de preparación de pedidos: manuais, semiautomáticos e automáticos. 4

Manipulación e conservación de produtos. Recomendacións de seguridade, hixiene e 5

saúde. 6

Pesaxe, colocación e visibilidade. Equipamentos de pesaxe. 7

BC3. Preparación de pedidos para a expedición 8

Operativa básica na preparación de pedidos. Pasos e características. 9

Documentación para a preparación de pedidos. Control do proceso: rastrexabilidade. 10

Finalización de pedidos. 11

Normas de prevención de riscos laborais de aplicación á preparación de pedidos. Acci-12

dentes e riscos habituais. 13

Hixiene postural. Recomendacións na manipulación manual de cargas. 14

BC4. Seguimento do servizo posvenda 15

Servizo posvenda. 16

Entrega de pedidos. 17

Reclamacións. Orientacións para tratar a clientela. 18

Documentos necesarios para a xestión de reclamacións. 19

Aspectos básicos da lei de ordenación do comercio retallista. 20


Este módulo profesional contén a formación asociada á función de realización de opera-22

cións de venda de produtos e tratamento de reclamacións. 23


– Información, asesoramento e servizo posvenda, aplicando as técnicas de comunica-25

ción adecuadas á situación e amosando unha actitude de respecto e amabilidade no 26

trato á clientela. 27

– Venda de produtos e realización das operacións preparación de pedidos, de cobra-28

mento e das devolucións de produtos, manexando TPV ou caixas rexistradoras. 29

– Atención de reclamacións da clientela, utilizando protocolos de actuación definidos 30

para cada situación. 31

A formación do módulo relaciónase co obxectivo xeral e) do ciclo formativo, e coa com-32

petencia profesional, persoal e social e). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), 33

x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo pro-34

fesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 35



Páxina 21 de 74

– Realización de xogos de rol sobre diversas situacións de atención á clientela no pun-1

to de venda (información a distintos tipos de clientela, asesoramento, venda e aten-2

ción de reclamacións). 3

– Elaboración de formularios de reclamacións, formalización de follas de reclama-4

cións, e confección de cartas e informes relacionados coa atención á clientela. 5

– Realización de cobramentos con TPV, devolucións de produtos e manexo da docu-6

mentación asociada a estas operacións. 7

– Exposicións orais e simulación de conversas telefónicas relacionadas con situacións 8

de venda ou atención á clientela. 9

10

Páxina 22 de 74

4.5 Módulo profesional: Ciencias aplicadas I 1

Código: MP3009. 2



RA1. Resolve problemas matemáticos en situacións cotiás, utilizando os elementos bá-5

sicos da linguaxe matemática e as súas operacións. 6

– CA1.1. Identificáronse os tipos de números e utilizáronse para interpretar adecua-7

damente a información cuantitativa. 8

– CA1.2. Realizáronse cálculos con eficacia mediante cálculo mental ou mediante al-9

goritmos de lapis e calculadora (física ou informática). 10

– CA1.3. Utilizáronse as TIC como medio de procura de información. 11

– CA1.4. Operouse con potencias de expoñente natural e enteiro aplicando as propie-12

dades. 13

– CA1.5. Utilizouse a notación científica para representar números moi grandes ou 14

moi pequenos e operar con eles. 15

– CA1.6. Representáronse os números reais sobre a recta numérica. 16

– CA1.7. Caracterizouse a proporción como expresión matemática. 17

– CA1.8. Comparáronse magnitudes establecendo o seu tipo de proporcionalidade. 18

– CA1.9. Utilizouse a regra de tres para resolver problemas nos que interveñen magni-19

tudes directamente e inversamente proporcionais. 20

– CA1.10. Aplicouse o xuro simple e composto en actividades cotiás. 21

RA2. Recoñece as instalacións e o material de laboratorio e valóraos como recursos ne-22

cesarios para a realización das actividades prácticas. 23

– CA2.1. Identificáronse as técnicas experimentais que se vaian realizar. 24

– CA2.2. Manipuláronse adecuadamente os materiais instrumentais do laboratorio. 25

– CA2.3. Tivéronse en conta as condicións de hixiene e seguridade para as técnicas 26

experimentais que se vaian realizar. 27

RA3. Identifica propiedades fundamentais da materia nas formas en que se presenta na 28

natureza, manexando as súas magnitudes físicas e as súas unidades fundamentais en 29

unidades de sistema métrico decimal. 30

– CA3.1. Describíronse as propiedades da materia. 31

– CA3.2. Practicáronse os cambios de unidades de lonxitude, masa e capacidade. 32

– CA3.3. Identificouse a equivalencia entre unidades de volume e capacidade. 33

– CA3.4. Efectuáronse medidas en situacións reais utilizando as unidades do sistema 34

métrico decimal e utilizando a notación científica. 35

– CA3.5. Identificouse a denominación dos cambios de estado da materia. 36

– CA3.6. identificáronse, con exemplos sinxelos, diferentes sistemas materiais homo-37

xéneos e heteroxéneos. 38

– CA3.7. Identificáronse os estados de agregación nos que se presenta a materia e uti-39

lizáronse modelos cinéticos para explicar os cambios de estado. 40

– CA3.8. Identificáronse sistemas materiais en relación co seu estado na natureza. 41

Páxina 23 de 74

– CA3.9. Recoñecéronse os estados de agregación dunha substancia dada a súa tempe-1

ratura de fusión e de ebulición. 2

– CA3.10. Establecéronse diferenzas entre ebulición e evaporación utilizando exem-3

plos sinxelos. 4

RA4. Utiliza o método máis adecuado para a separación de compoñentes de mesturas 5

sinxelas en relación co proceso físico ou químico en que se basea. 6

– CA4.1. Identificouse e describiuse o que se considera substancia pura e mestura. 7

– CA4.2. Establecéronse as diferenzas fundamentais entre mesturas e compostos. 8

– CA4.3. Discrimináronse os procesos físicos e químicos. 9

– CA4.4. Seleccionáronse, dunha listaxe de substancias, as mesturas, os compostos e 10

os elementos químicos. 11

– CA4.5. Aplicáronse de xeito práctico diferentes separacións de mesturas por méto-12

dos sinxelos. 13

– CA4.6. Describíronse as características xerais básicas de materiais en relación coas 14

profesións, utilizando as TIC. 15

– CA4.7. Traballouse en equipo na realización de tarefas. 16

RA5. Recoñece como a enerxía está presente nos procesos naturais, describindo fenó-17

menos simples da vida real. 18

– CA5.1. Identificáronse situacións da vida cotiá nas que se pon de manifesto a inter-19

vención da enerxía. 20

– CA5.2. Recoñecéronse diversas fontes de enerxía. 21

– CA5.3. Establecéronse grupos de fontes de enerxía renovable e non renovable. 22

– CA5.4. Amosáronse as vantaxes e os inconvenientes (obtención, transporte e utiliza-23

ción) das fontes de enerxía renovables e non renovables, utilizando as TIC. 24

– CA5.5. Aplicáronse cambios de unidades de enerxía. 25

– CA5.6. Amosouse, en diferentes sistemas, a conservación da enerxía. 26

– CA5.7. Describíronse procesos relacionados co mantemento do organismo e da vida 27

nos que se aprecia claramente o papel da enerxía. 28

RA6. Localiza as estruturas anatómicas básicas discriminando os sistemas ou os apare-29

llos aos que pertencen e asociándoos ás funcións que producen no organismo. 30

– CA6.1. Identificáronse e describíronse os órganos que configuran o corpo humano, e 31

asociáronse ao sistema ou ao aparello correspondente. 32

– CA6.2. Relacionouse cada órgano, sistema e aparello á súa función, e indicáronse as 33

súas asociacións. 34

– CA6.3. Describiuse a fisioloxía do proceso de nutrición e identificouse a función das 35

estruturas anatómicas dos aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e excretor. 36

– CA6.4. Describiuse a fisioloxía do proceso de reprodución e identificouse a función 37

das estruturas anatómicas do aparello reprodutor. 38

– CA6.5. Detallouse como funciona o proceso de relación e identificouse a función 39

das estruturas anatómicas dos sistemas nervioso e endócrino. 40

– CA6.6. Utilizáronse ferramentas informáticas para describir adecuadamente apare-41

llos e sistemas. 42

RA7. Diferencia a saúde da doenza, relacionando os hábitos de vida coas doenzas máis 43

frecuentes e recoñecendo os principios básicos de defensa contra elas. 44

– CA7.1. Identificáronse situacións de saúde e de doenza para as persoas. 45

Páxina 24 de 74

– CA7.2. Describíronse os mecanismos encargados da defensa do organismo. 1

– CA7.3. Identificáronse e clasificáronse as doenzas infecciosas e non infecciosas 2

máis comúns na poboación, e recoñecéronse as súas causas, a súa prevención e os 3

seus tratamentos. 4

– CA7.4. Relacionáronse os axentes que causan as doenzas infecciosas habituais co 5

contaxio producido. 6

– CA7.5. Describiuse a acción das vacinas, dos antibióticos e doutras achegas da cien-7

cia médica para o tratamento e a prevención de doenzas infecciosas. 8

– CA7.6. Recoñeceuse o papel das campañas de vacinación na prevención de doenzas 9

infecciosas. 10

– CA7.7. Describiuse o tipo de doazóns e os problemas que se producen nos trans-11

plantes. 12

– CA7.8. Recoñecéronse situacións de risco para a saúde relacionadas co contorno 13

profesional máis próximo. 14

– CA7.9. Deseñáronse pautas de hábitos saudables relacionados con situacións cotiás. 15

RA8. Elabora menús e dietas equilibradas sinxelas diferenciando os nutrientes que con-16

teñen e adaptándoos aos parámetros corporais e a situacións diversas. 17

– CA8.1. Discriminouse entre o proceso de nutrición e o de alimentación. 18

– CA8.2. Diferenciáronse os nutrientes necesarios para o mantemento da saúde. 19

– CA8.3. Recoñeceuse a importancia dunha boa alimentación e do exercicio físico no 20

coidado do corpo humano. 21

– CA8.4. Relacionáronse as dietas coa saúde, diferenciando entre as necesarias para o 22

mantemento da saúde e as que poden conducir a unha mingua desta. 23

– CA8.5. Realizouse o cálculo sobre balances calóricos en situacións habituais do con-24

torno. 25

– CA8.6. Calculouse o metabolismo basal e os seus resultados, e representouse nun 26

diagrama establecendo comparacións e conclusións. 27

– CA8.7. Elaboráronse menús para situacións concretas, investigando na rede as pro-28

piedades dos alimentos. 29

RA9. Resolve situacións cotiás, utilizando expresións alxébricas sinxelas e aplicando 30

os métodos de resolución máis axeitados. 31

– CA9.1. Concretáronse propiedades ou relacións de situacións sinxelas mediante ex-32

presións alxébricas. 33

– CA9.2. Simplificáronse expresións alxébricas sinxelas utilizando métodos de desen-34

volvemento e factorización. 35

– CA9.3. Resolvéronse problemas da vida cotiá en que cumpra a formulación e a reso-36

lución de ecuacións de primeiro grao. 37

– CA9.4. Resolvéronse problemas sinxelos utilizando métodos gráficos e as TIC. 38


BC1. Resolución de problemas mediante operacións básicas 40

Recoñecemento e diferenciación dos tipos de números. Representación na recta real. 41

Utilización da xerarquía das operacións. 42

Interpretación e utilización dos números reais e das operacións en diferentes contextos. 43

Páxina 25 de 74

Notación científica. Representación e operacións de suma, resta, multiplicación e divi-1

sión. 2

Proporcionalidade directa e inversa. Regra de tres. Comparación de magnitudes. 3

As porcentaxes na economía. 4

Técnicas de procura de información coas tecnoloxías da información e da comunica-5

ción. 6

BC2. Recoñecemento de materiais e instalacións de laboratorio 7

Normas xerais de traballo no laboratorio. 8

Normas de seguridade e hixiene no laboratorio. 9

Materiais de laboratorio: tipos e utilidade. 10

Técnicas experimentais. Manexo da instrumentación do laboratorio na realización de 11

actividades prácticas. 12

BC3. Identificación das formas da materia 13

Unidades de lonxitude, capacidade e masa no sistema métrico decimal: cálculos, equi-14

valencias e medidas. Uso da notación científica. 15

Materia: propiedades. 16

Clasificación da materia segundo o seu estado de agregación e composición. 17

Estados de agregación: sólido, líquido e gasoso. Temperatura de fusión e de ebulición. 18

Sistemas materiais homoxéneos e heteroxéneos. Estados de agregación dos materiais na 19

natureza. 20

Natureza corpuscular da materia. Cambios de estado e modelos cinéticos. 21

BC4. Separación de mesturas e substancias 22

Substancias puras e mesturas: identificación, descrición e diferenciación. 23

Substancias puras: elementos e compostos. Táboa periódica. 24

Técnicas básicas de separación de mesturas no laboratorio. Procesos físicos e químicos 25

que interveñen. 26

Características básicas dos materiais relacionados co perfil profesional. 27

Traballo en equipo: repartición de tarefas, normas, orde e elaboración de informes. 28

BC5. Recoñecemento da enerxía nos procesos naturais 29

Manifestacións da enerxía na natureza: fontes de enerxía e procesos en que esta inter-30

vén. 31

Fontes de enerxía renovable e non renovable: identificación. Vantaxes e inconvenientes 32

de cada unha. 33

A enerxía na vida cotiá: identificación de situacións próximas. 34

Formas de enerxía e a súa transformación. Lei de conservación da enerxía. 35

Enerxía, calor e temperatura. Unidades máis habituais do Sistema Internacional. 36

Páxina 26 de 74

BC6. Localización de estruturas anatómicas básicas 1

Niveis de organización da materia viva. Órganos, aparellos e sistemas. Relacións entre 2

eles e as súas funcións. 3

Fisioloxía do proceso de nutrición: aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e ex-4

cretor. 5

Fisioloxía do proceso de relación: sistemas nervioso e endócrino. 6

Fisioloxía do proceso de reprodución: aparello reprodutor e desenvolvemento embrio-7

nario. 8

BC7. Diferenciación entre saúde e doenza 9

Saúde e doenza: concepto e diferenciación. 10

Tipos de doenzas: infecciosas e non infecciosas; doenzas de transmisión sexual. Cau-11

sas, prevención e tratamentos. 12

Mecanismos encargados da defensa do organismo. Sistema inmunitario. 13

Hixiene e prevención de doenzas. Tratamento fronte ás doenzas infecciosas. Vacinas. 14

Transplantes e doazóns. 15

Saúde mental: prevención de drogodependencias e de trastornos alimentarios. 16

Hábitos de vida saudables relacionados coas doenzas máis frecuentes e con situacións 17

cotiás. 18

BC8. Elaboración de menús e de dietas 19

Alimentos e nutrientes: diferenciación. Recoñecemento de nutrientes presentes nos 20

alimentos. 21

Alimentación e saúde. Hábitos saudables relacionados coa alimentación. 22

Concepto e elaboración de dietas. Tipos de dietas. Elaboración de menús. 23

Hábitos saudables relacionados coa alimentación. Importancia dunha boa alimentación 24

e do exercicio físico. 25

BC9. Resolución de ecuacións sinxelas 26

Progresións aritméticas e xeométricas. 27

Tradución de situacións da linguaxe verbal á alxébrica. 28

Transformación de expresións alxébricas. Operacións alxébricas de suma, diferenza, 29

multiplicación e factor común. 30

Desenvolvemento e factorización de expresións alxébricas. Identidades notables. 31

Resolución de ecuacións de primeiro grao cunha incógnita. 32

Aplicación de métodos gráficos de resolución de problemas. 33

34

Páxina 27 de 74


Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente e contén 2

a formación para que o alumnado sexa consciente tanto da súa propia persoa como do me-3

dio que o rodea. 4

Os contidos deste módulo contribúen a afianzar e aplicar hábitos saudables en todos os 5

aspectos da vida cotiá. 6

Así mesmo, utilizan a linguaxe operacional das matemáticas na resolución de proble-7

mas de índole diversa, aplicados a calquera situación, tanto na vida cotiá como na vida la-8

boral. 9

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra ciencias como as 10

matemáticas, a química, a bioloxía e a xeoloxía, enfócase aos conceptos principais e aos 11

principios das ciencias, involucrando o alumnado na resolución de problemas sinxelos e 12

na realización doutras tarefas significativas, e permítelle traballar de xeito autónomo para 13

construír a súa propia aprendizaxe e culminar en resultados reais xerados por el mesmo. 14

A formación do módulo contribúe a alcanzar os obxectivos k), l), m), n) e ñ) do ciclo 15

formativo, e as competencias k), l), m) e n). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), 16

w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo 17

profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 18



– Utilización dos números e das súas operacións para resolver problemas. 21

– Recoñecemento das formas da materia. 22

– Recoñecemento e uso de material de laboratorio básico. 23

– Identificación e localización das estruturas anatómicas. 24

– Realización de exercicios de expresión oral, aplicando as normas básicas de atención 25

ao público. 26

– Importancia da alimentación para unha vida saudable. 27

– Resolución de problemas, tanto no ámbito científico como no cotián. 28

29

Páxina 28 de 74

4.6 Módulo profesional: Ciencias aplicadas II 1

Código: MP3010. 2



RA1. Resolve situacións cotiás aplicando os métodos de resolución de ecuacións e de 5

sistemas, valorando a precisión, a simplicidade e a utilidade da linguaxe alxébrica. 6

– CA1.1. Utilizáronse identidades notables nas operacións con polinomios. 7

– CA1.2. Obtivéronse valores numéricos a partir dunha expresión alxébrica. 8

– CA1.3. Resolvéronse ecuacións de primeiro e segundo grao sinxelas de modo alxé-9

brico e gráfico. 10

– CA1.4. Resolvéronse problemas cotiáns e doutras áreas de coñecemento mediante 11

ecuacións e sistemas. 12

– CA1.5. Valorouse a precisión, a simplicidade e a utilidade da linguaxe alxébrica pa-13

ra representar situacións formuladas na vida real. 14

– CA1.6. Resolvéronse sistemas de ecuacións sinxelos. 15

RA2. Resolve problemas sinxelos de diversa índole, a través da súa análise contrastada 16

e aplicando as fases do método científico. 17

– CA2.1. Formuláronse hipóteses sinxelas, a partir de observacións directas ou indi-18

rectas compiladas por distintos medios. 19

– CA2.2. Analizáronse diversas hipóteses e emitiuse una primeira aproximación á súa 20

explicación. 21

– CA2.3. Planificáronse métodos e procedementos experimentais sinxelos de diversa 22

índole para refutar ou non a súa hipótese. 23

– CA2.4. Traballouse en equipo na formulación da solución. 24

– CA2.5. Compiláronse os resultados dos ensaios de verificación e reflectíronse nun 25

documento de xeito coherente. 26

– CA2.6. Defendeuse o resultado con argumentacións e probas, e verificacións ou re-27

futacións das hipóteses emitidas. 28

RA3. Realiza medidas directas e indirectas de figuras xeométricas presentes en contex-29

tos reais, utilizando os instrumentos, as fórmulas e as técnicas necesarias. 30

– CA3.1. Utilizáronse instrumentos apropiados para medir ángulos, lonxitudes, áreas e 31

volumes de corpos e de figuras xeométricas, interpretando as escalas de medida. 32

– CA3.2. Utilizáronse estratexias (semellanzas e descomposición en figuras máis sin-33

xelas, etc.) para estimar ou calcular medidas indirectas no mundo físico. 34

– CA3.3. Utilizáronse as fórmulas para calcular perímetros, áreas e volumes, e asigná-35

ronse as unidades correctas. 36

– CA3.4. Traballouse en equipo na obtención de medidas. 37

– CA3.5. Utilizáronse as TIC para representar figuras. 38

RA4. Interpreta gráficas de dúas magnitudes calculando os parámetros significativos 39

destas e relacionándoo con funcións matemáticas elementais e os principais valores es-40

tatísticos. 41

– CA4.1. Expresouse a ecuación da recta de diversas formas. 42

Páxina 29 de 74

– CA4.2. Representouse graficamente a función cuadrática aplicando métodos sinxe-1

los para a súa representación. 2

– CA4.3. Representouse graficamente a función inversa. 3

– CA4.4. Representouse graficamente a función exponencial. 4

– CA4.5. Extraeuse información de gráficas que representen os tipos de funcións aso-5

ciadas a situacións reais. 6

– CA4.6. Utilizouse o vocabulario adecuado para a descrición de situacións relaciona-7

das co azar e coa estatística. 8

– CA4.7. Elaboráronse e interpretáronse táboas e gráficos estatísticos. 9

– CA4.8. Analizáronse características da distribución estatística obtendo medidas de 10

centralización e de dispersión. 11

– CA4.9. Aplicáronse as propiedades dos sucesos e a probabilidade. 12

– CA4.10. Resolvéronse problemas cotiáns mediante cálculos de probabilidade sinxe-13

los. 14

RA5. Aplica técnicas físicas ou químicas, utilizando o material necesario para a reali-15

zación de prácticas de laboratorio sinxelas, medindo as magnitudes implicadas. 16

– CA5.1. Verificouse a dispoñibilidade do material básico utilizado nun laboratorio. 17

– CA5.2. Identificáronse e medíronse magnitudes básicas (masa, peso, volume, densi-18

dade, temperatura, etc.). 19

– CA5.3. Identificáronse tipos de biomoléculas presentes en materiais orgánicos e 20

inorgánicos. 21

– CA5.4. Describíronse a célula e os tecidos animais e vexetais mediante a súa obser-22

vación a través de instrumentos ópticos. 23

– CA5.5. Elaboráronse informes de ensaios onde se inclúa a xustificación, o procede-24

mento seguido, os resultados obtidos e as conclusións. 25

– CA5.6. Aplicáronse as normas de traballo no laboratorio. 26

RA6. Recoñece as reaccións químicas que se producen nos procesos biolóxicos e na 27

industria, argumentando a súa importancia na vida cotiá e describindo os cambios que 28

se producen. 29

– CA6.1. Identificáronse reaccións químicas principais da vida cotiá, da natureza e da 30

industria. 31

– CA6.2. Describíronse as manifestacións de reaccións químicas. 32

– CA6.3. Describíronse os compoñentes principais dunha reacción química e a inter-33

vención da enerxía nela. 34

– CA6.4. Recoñecéronse algunhas reaccións químicas tipo (combustión, oxidación, 35

descomposición, neutralización, síntese, aeróbica e anaeróbica). 36

– CA6.5. Identificáronse os compoñentes e o proceso de reaccións químicas sinxelas 37

mediante ensaios de laboratorio. 38

– CA6.6. Elaboráronse informes utilizando as TIC sobre as industrias máis salienta-39

bles (alimentaria, cosmética e de reciclaxe), describindo de forma sinxela os proce-40

sos que teñen lugar nelas. 41

– CA6.7. Aplicáronse as normas de seguridade no traballo de laboratorio. 42

RA7. Identifica aspectos positivos e negativos do uso da enerxía nuclear, e describe os 43

efectos da contaminación xerada na súa aplicación. 44

– CA7.1. Analizáronse efectos positivos e negativos do uso da enerxía nuclear. 45

– CA7.2. Diferenciáronse os procesos de fusión e de fisión nuclear. 46

Páxina 30 de 74

– CA7.3. Identificáronse algúns problemas sobre verteduras nucleares produto de ca-1

tástrofes naturais ou de mala xestión e mal mantemento das centrais nucleares. 2

– CA7.4. Argumentouse sobre a problemática dos residuos nucleares. 3

– CA7.5. Traballouse en equipo e utilizáronse as TIC. 4

RA8. Identifica os cambios que se producen no planeta Terra argumentando as súas 5

causas e tendo en conta as diferenzas entre relevo e paisaxe. 6

– CA8.1. Identificáronse os axentes xeolóxicos externos e cal é a súa acción sobre o 7

relevo. 8

– CA8.2. Diferenciáronse os tipos de meteorización e identificáronse as súas conse-9

cuencias no relevo. 10

– CA8.3. Analizouse o proceso de erosión, recoñecendo os axentes xeolóxicos exter-11

nos que interveñen e as consecuencias no relevo. 12

– CA8.4. Describiuse o proceso de transporte discriminando os axentes xeolóxicos ex-13

ternos que interveñen e as consecuencias no relevo. 14

– CA8.5. Analizouse o proceso de sedimentación discriminando os axentes xeolóxicos 15

externos que interveñen, as situacións e as consecuencias no relevo. 16

RA9. Categoriza os contaminantes atmosféricos principais identificando as súas orixes 17

e relacionándoas cos seus efectos. 18

– CA9.1. Recoñecéronse os fenómenos da contaminación atmosférica e os principais 19

axentes que a causan. 20

– CA9.2. Investigouse sobre o fenómeno da chuvia ácida, as súas consecuencias in-21

mediatas e futuras, e como sería posible evitala. 22

– CA9.3. Describiuse o efecto invernadoiro argumentando as súas causas ou axentes 23

que contribúen a el, así como as medidas para a súa redución. 24

– CA9.4. Describiuse a problemática que ocasiona a perda paulatina da capa de ozono, 25

e as consecuencias para a saúde das persoas, o equilibrio da hidrosfera e as poboa-26

cións. 27

RA10. Identifica os contaminantes da auga tendo en conta a relación entre o seu efecto 28

no ambiente e o seu tratamento de depuración. 29

– CA10.1. Recoñeceuse e valorouse o papel da auga na existencia e na supervivencia 30

da vida no planeta. 31

– CA10.2. Identificouse o efecto nocivo da contaminación dos acuíferos nas poboa-32

cións de seres vivos. 33

– CA10.3. Identificáronse posibles contaminantes en mostras de auga de distinta ori-34

xe, planificando e realizando ensaios de laboratorio. 35

– CA10.4. Analizáronse os efectos producidos pola contaminación da auga e o uso 36

responsable desta. 37

RA11. Contribúe ao equilibrio ambiental, analizando e argumentando as liñas básicas 38

sobre o desenvolvemento sustentable e propondo accións para a súa mellora e a súa 39

conservación. 40

– CA11.1. Analizáronse as implicacións positivas dun desenvolvemento sustentable. 41

– CA11.2. Propuxéronse medidas elementais encamiñadas a favorecer o desenvolve-42

mento sustentable. 43

– CA11.3. Deseñáronse estratexias básicas para posibilitar o mantemento do ambiente. 44

– CA11.4. Traballouse en equipo na identificación dos obxectivos para a mellora am-45

biental. 46

Páxina 31 de 74

RA12. Relaciona as forzas que aparecen en situacións habituais cos efectos producidos 1

tendo en conta a súa contribución ao movemento ou ao repouso dos obxectos e as mag-2

nitudes postas en xogo. 3

– CA12.1. Discrimináronse movementos cotiáns en función da súa traxectoria e da súa 4

celeridade. 5

– CA12.2. Relacionáronse entre si a distancia percorrida, a velocidade, o tempo e a 6

aceleración, expresándoas en unidades de uso habitual. 7

– CA12.3. Representáronse vectorialmente determinadas magnitudes como a veloci-8

dade e a aceleración. 9

– CA12.4. Relacionáronse os parámetros que definen o movemento rectilíneo unifor-10

me utilizando as expresións gráfica e matemática. 11

– CA12.5. Realizáronse cálculos sinxelos de velocidades en movementos con acelera-12

ción constante. 13

– CA12.6. Describiuse a relación causa e efecto en distintas situacións, para atopar a 14

relación entre forzas e movementos. 15

– CA12.7. Aplicáronse as leis de Newton en situacións da vida cotiá. 16

RA13. Identifica os aspectos básicos da produción, o transporte e a utilización da ener-17

xía eléctrica, e os factores que interveñen no seu consumo, describindo os cambios pro-18

ducidos e as magnitudes e valores característicos. 19

– CA13.1. Identificáronse e manexáronse as magnitudes físicas básicas para ter en 20

conta no consumo de electricidade na vida cotiá. 21

– CA13.2. Analizáronse os hábitos de consumo e de aforro eléctrico e establecéronse 22

liñas de mellora neles. 23

– CA13.3. Clasificáronse as centrais eléctricas e describiuse a transformación enerxé-24

tica nelas. 25

– CA13.4. Analizáronse as vantaxes e as desvantaxes das centrais eléctricas. 26

– CA13.5. Describíronse basicamente as etapas da distribución da enerxía eléctrica 27

desde a súa xénese á persoa usuaria. 28

– CA13.6. Traballouse en equipo na compilación de información sobre centrais eléc-29

tricas en España. 30


BC1. Resolución de ecuacións e de sistemas en situacións cotiás 32

Transformación de expresións alxébricas. Operacións alxébricas de suma, diferenza, 33

produto, cociente e factor común. 34

Obtención de valores numéricos en fórmulas. Regra de Ruffini. 35

Polinomios: raíces e factorización. Teorema do resto e teorema do factor. 36

Resolución alxébrica e gráfica de ecuacións de primeiro e de segundo grao. 37

Resolución de sistemas de ecuacións sinxelos. 38

Técnicas de resolución de problemas con ecuacións e sistemas. 39

Linguaxe alxébrica. Precisión e simplicidade na tradución de situacións reais. 40

Páxina 32 de 74

BC2. Resolución de problemas sinxelos 1

Método científico. 2

Fases do método científico: observación, elaboración de hipóteses, experimentación, 3

análise de resultados, e leis ou teorías. 4

Aplicación das fases do método científico a situacións sinxelas. 5

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, cooperación, respecto 6

e orde. Elaboración de informes. 7

BC3. Realización de medidas en figuras xeométricas 8

Puntos e rectas. 9

Rectas secantes e paralelas. 10

Ángulo: medida. 11

Polígonos: descrición dos seus elementos e clasificación. 12

Triángulos. Semellanza; teoremas de Tales e de Pitágoras. 13

Circunferencia e os seus elementos. Medida e cálculo de lonxitudes, áreas e volumes. 14

Asignación de unidades. 15

Cálculo de medidas indirectas. Semellanzas; descomposición en figuras máis simples. 16

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, cooperación e respec-17

to. Presentación de resultados. 18

Uso de aplicacións informáticas de xeometría dinámica para o estudo e a representa-19

ción de figuras xeométricas. 20

BC4. Interpretación de gráficos 21

Interpretación dun fenómeno descrito mediante un enunciado, unha táboa, unha gráfica 22

ou unha expresión analítica. 23

Funcións lineais. Ecuación da recta. 24

Funcións cuadráticas. Representación gráfica. 25

Representación gráfica da función inversa e da función exponencial. 26

Uso de aplicacións informáticas para a representación, a simulación e a análise da grá-27

fica dunha función. 28

Estatística. Táboas e gráficos estatísticos. Medidas de centralización e dispersión. 29

Cálculo de probabilidades. Propiedades dos sucesos e da probabilidade. Resolución de 30

problemas. 31

BC5. Aplicación de técnicas físicas ou químicas 32

Material básico no laboratorio. Inventario. 33

Normas de traballo no laboratorio. 34

Medida de magnitudes fundamentais: lonxitude, masa, peso, volume, densidade, tem-35

peratura, etc. 36

Recoñecemento de biomoléculas orgánicas e inorgánicas. 37

Páxina 33 de 74

Microscopio óptico e lupa binocular: fundamentos ópticos e manexo; utilización para 1

describir a célula, e os tecidos animais e vexetais. 2

Informes de traballo no laboratorio: estrutura e formato. 3

BC6. Recoñecemento de reaccións químicas cotiás 4

Reacción química. Compoñentes e procesos. Ensaios de laboratorio. 5

Condicións de produción das reaccións químicas: intervención de enerxía. 6

Reaccións químicas en ámbitos da vida cotiá, da natureza e na industria. 7

Reaccións químicas básicas: combustión, oxidación, descomposición, neutralización, 8

síntese, aeróbica e anaeróbica. 9

Procesos que teñen lugar nas industrias máis salientables (alimentarias, cosmética e de 10

reciclaxe). 11

Normas de seguridade no traballo de laboratorio. 12

BC7. Identificación de aspectos relativos á contaminación nuclear 13

Orixe da enerxía nuclear. 14

Tipos de procesos para a obtención e o uso da enerxía nuclear: fusión e fisión. 15

Residuos radioactivos provenientes das centrais nucleares: problemática da súa xestión 16

e do seu tratamento. 17

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, normas, orde e elabo-18

ración de informes. 19

BC8. Identificación dos cambios no relevo e na paisaxe da Terra 20

Axentes xeolóxicos externos e internos. 21

Acción dos axentes xeolóxicos externos: meteorización, erosión, transporte e sedimen-22

tación. 23

Identificación dos resultados da acción dos axentes xeolóxicos. 24

Relevo e paisaxe. Factores condicionantes. 25

BC9. Categorización dos contaminantes atmosféricos principais 26

Concepto. 27

Chuvia ácida. 28

Efecto invernadoiro. 29

Destrución da capa de ozono. 30

BC10. Identificación de contaminantes da auga 31

Auga: factor esencial para a vida no planeta. 32

Contaminación da auga: causas e efectos. 33

Tratamentos de depuración e potabilización de auga. 34

Métodos de almacenamento da auga proveniente dos desxeamentos, as descargas flu-35

viais e a chuvia. 36

Páxina 34 de 74

BC11. Equilibrio ambiental e desenvolvemento sustentable 1

Concepto e aplicacións do desenvolvemento sustentable. 2

Factores que inciden sobre a conservación do ambiente. 3

Accións que contribúen ao mantemento e na mellora do equilibrio ambiental. 4

BC12. Influencia das forzas sobre o estado de repouso e de movemento dos corpos 5

Clasificación dos movementos segundo a súa traxectoria e a súa aceleración. 6

Distancia percorrida, velocidade e aceleración. Unidades do Sistema Internacional e 7

máis habituais. Cálculos en movementos con aceleración constante. 8

Magnitudes escalares e vectoriais: distancia percorrida, velocidade e aceleración. 9

Movemento rectilíneo uniforme: características. Interpretación gráfica. 10

Forza: resultado dunha interacción. Relación entre forzas e movementos. 11

Representación de forzas aplicadas a un sólido en situacións habituais. Resultante. 12

Leis de Newton. 13

BC13. Produción e utilización da enerxía eléctrica 14

Electricidade e desenvolvemento tecnolóxico. 15

Materia e electricidade. 16

Magnitudes básicas manexadas no consumo de electricidade: enerxía e potencia. Apli-17

cacións na vida cotiá: interpretación do recibo da luz. 18

Hábitos de consumo e aforro de electricidade. 19

Sistemas de produción de enerxía eléctrica: tipos de centrais eléctricas, as súas vantaxes 20

e as súas desvantaxes. 21

Transporte e distribución da enerxía eléctrica: etapas. 22

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades; elaboración de infor-23

mes. 24



a formación para que, utilizando os pasos do razoamento científico, basicamente a obser-27

vación e a experimentación, o alumnado aprenda a interpretar fenómenos naturais e, do 28

mesmo modo, poida afianzar e aplicar hábitos saudables en todos os aspectos da súa vida 29

cotiá. 30

Igualmente, fórmase para que utilice a linguaxe operacional das matemáticas na resolu-31

ción de problemas de distinta índole, aplicados a calquera situación, na súa vida cotiá e na 32

súa vida laboral. 33

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra ciencias como as 34

matemáticas, a física e a química, a bioloxía e a xeoloxía, enfocarase aos conceptos prin-35

cipais e aos principios das ciencias, involucrando o alumnado na solución de problemas e 36

noutras tarefas significativas, e permitiralle traballar de xeito autónomo para construír a 37

súa propia aprendizaxe e culminar en resultados reais xerados por el mesmo. 38

A formación do módulo contribúe a alcanzar os obxectivos k), l), m), n) e ñ) do ciclo 39

Páxina 35 de 74

formativo, e as competencias k), l), m) e n). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), 1

w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo 2

profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 3



– Resolución de problemas, tanto no ámbito científico como no cotián. 6

– Interpretación de gráficos e curvas. 7

– Aplicación, cando proceda, do método científico. 8

– Valoración do ambiente e da influencia dos contaminantes. 9

– Características da enerxía nuclear. 10

– Aplicación de procedementos físicos e químicos elementais. 11

– Realización de exercicios de expresión oral. 12

– Representación de forzas. 13

14

Páxina 36 de 74

4.7 Módulo profesional: Comunicación e sociedade I 1

Código: MP3011. 2


4.7.1 Unidade formativa 1: Comunicación en linguas galega e castelá I 4

Código: MP3011_13. 5


4.7.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 7

RA1. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información oral 8

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando os principios da escoita activa, estrate-9

xias sinxelas de composición e as normas lingüísticas básicas. 10

– CA1.1. Analizouse a estrutura de textos orais procedentes dos medios de comunica-11

ción de actualidade e identificáronse as súas características principais. 12

– CA1.2. Aplicáronse as habilidades básicas para realizar unha escoita activa, identifi-13

cando o sentido global e os contidos específicos dunha mensaxe oral. 14

– CA1.3. Realizouse un bo uso dos elementos de comunicación non verbal nas argu-15

mentacións e nas exposicións. 16

– CA1.4. Analizáronse os usos e os niveis da lingua, así como as normas lingüísticas, 17

na comprensión e aplicáronse na composición de mensaxes orais, e revisáronse e 18

elimináronse os usos discriminatorios, nomeadamente nas relacións de xénero. 19

– CA1.5. Utilizouse a terminoloxía gramatical axeitada na comprensión das activida-20

des gramaticais propostas e na súa resolución. 21

RA2. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información escrita 22

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando á composición autónoma de textos bre-23

ves seleccionados, estratexias de lectura comprensiva e de análise, síntese e clasifica-24

ción, de xeito estruturado e progresivo. 25

– CA2.1. Valoráronse e analizáronse as características principais dos tipos de textos 26

en relación coa súa idoneidade para o traballo que se desexe realizar e en función da 27

súa finalidade. 28

– CA2.2. Utilizáronse diversas ferramentas de procura na comprensión dun texto es-29

crito, aplicando estratexias de reinterpretación de contidos. 30

– CA2.3. Aplicáronse sistematicamente estratexias de lectura comprensiva na interpre-31

tación dos textos, extraendo conclusións para a súa aplicación nas actividades de 32

aprendizaxe e recoñecendo posibles usos discriminatorios desde a perspectiva de 33

xénero. 34

– CA2.4. Resumiuse o contido dun texto escrito, extraendo a idea principal, as secun-35

darias e o propósito comunicativo, e revisáronse e reformuláronse as conclusións ob-36

tidas. 37

– CA2.5. Analizouse a estrutura de textos escritos de utilización diaria, recoñecendo 38

usos e niveis da lingua, e pautas de elaboración. 39

– CA2.6. Aplicáronse as principais normas gramaticais e ortográficas na redacción de 40

textos, de xeito que o texto final resulte claro e preciso. 41

Páxina 37 de 74

– CA2.7. Desenvolvéronse pautas sistemáticas na elaboración de textos escritos que 1

permiten a valoración das aprendizaxes desenvolvidas e a reformulación das necesi-2

dades de aprendizaxe para mellorar a comunicación escrita. 3

– CA2.8. Seguíronse pautas de presentación de traballos escritos tendo en conta o con-4

tido, o formato e o público destinatario, utilizando un vocabulario adecuado ao con-5

texto. 6

– CA2.9. Resolvéronse actividades de comprensión e análise das estruturas gramati-7

cais e comprobouse a validez das inferencias realizadas. 8

RA3. Realiza a lectura de textos literarios representativos da literatura castelá anterio-9

res ao século XIX, xerando criterios estéticos para a construción do gusto persoal. 10

– CA3.1. Contrastáronse as etapas de evolución da literatura en lingua castelá no perí-11

odo considerado e recoñecéronse as obras máis representativas. 12

– CA3.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal dunha obra lite-13

raria adecuada ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos proto-14

colizados de recollida de información. 15

– CA3.3. Expresáronse opinións persoais razoadas sobre os aspectos máis e menos 16

apreciados dunha obra e sobre a implicación entre o seu contido e as propias expe-17

riencias vitais. 18

– CA3.4. Aplicáronse estratexias para a comprensión de textos literarios, tendo en 19

conta os temas e os motivos básicos. 20

– CA3.5. Presentouse información sobre períodos, autores e obras da literatura en lin-21

gua castelá a partir de textos literarios. 22

RA4. Realiza a lectura de textos literarios representativos da literatura en lingua galega 23

anteriores ao século XX, xerando criterios estéticos para a construción do gusto perso-24

al. 25

– CA4.1. Contrastáronse as etapas de evolución da literatura en lingua galega no perí-26

odo considerado e recoñecéronse as obras máis representativas. 27

– CA4.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal dunha obra lite-28

raria adecuada ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos proto-29

colizados de recollida de información. 30

– CA4.3. Expresáronse opinións persoais razoadas sobre os aspectos máis e menos 31

apreciados dunha obra e sobre a implicación entre o seu contido e as propias expe-32

riencias vitais. 33

– CA4.4. Aplicáronse estratexias para a comprensión de textos literarios, tendo en 34

conta os temas e os motivos básicos. 35

– CA4.5. Presentouse información sobre períodos, autores e obras da literatura en lin-36

gua galega a partir de textos literarios. 37

RA5. Coñece a formación da lingua galega e da lingua castelá e as distintas etapas da 38

súa historia social ata o século XIX, así como os fenómenos de contacto de linguas, 39

sendo consciente da necesidade de normalizar a lingua galega no marco do plurilin-40

güismo. 41

– CA5.1. Analizáronse as características de formación da lingua galega e da lingua 42

castelá. 43

– CA5.2. Identificáronse as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da his-44

toria social da lingua galega e da lingua castelá anterior ao século XX. 45

– CA5.3. Analizáronse os fenómenos de contacto de linguas, atendendo a situacións 46

de bilingüismo, diglosia, interferencias e o conflito lingüístico. 47

Páxina 38 de 74

– CA5.4. Valorouse a necesidade de normalizar a lingua galega no marco do plurilin-1

güismo, rexeitando os prexuízos lingüísticos. 2

4.7.1.2 Contidos básicos 3

BC1. Utilización de estratexias de comunicación oral en lingua galega e en lingua castelá 4

Textos orais. 5

Aplicación de escoita activa na comprensión de textos orais. 6

Pautas para evitar a disrupción en situacións de comunicación oral. 7

Intercambio comunicativo. 8

– Elementos extralingüísticos da comunicación oral. 9

– Usos orais informais e formais da lingua. 10

– Adecuación ao contexto comunicativo. 11

Aplicación das normas lingüísticas na comunicación oral. Organización da frase: estru-12

turas gramaticais básicas en lingua galega e en lingua castelá. 13

Composicións orais. 14

– Exposicións orais sinxelas sobre feitos da actualidade. 15

– Presentacións orais sinxelas. 16

– Uso de medios de apoio: medios audiovisuais e TIC. 17

BC2. Utilización de estratexias de comunicación escrita en lingua galega e en lingua 18 castelá 19

Tipos de textos. Características de textos de propios da vida cotiá e profesional. 20

Estratexias de lectura: elementos textuais. 21

Pautas para a utilización de dicionarios diversos. 22

Estratexias básicas no proceso de composición escrita. 23

Presentación de textos escritos en distintos soportes. Aplicación das normas gramaticais 24

e ortográficas en lingua castelá e en lingua galega. 25

Textos escritos. 26

– Principais conectores textuais en lingua castelá e en lingua galega. 27

– Aspectos básicos das formas verbais nos textos, con especial atención ás perífrases 28

verbais, á concordancia e a coherencia temporal e modal. 29

– Funcións substantiva, adxectiva e adverbial do verbo. 30

– Sintaxe: enunciado, frase e oración; suxeito e predicado; complemento directo, indi-31

recto, de réxime, circunstancial, axente e atributo. 32

– Estruturas subordinadas: substantivas, adxectivas e adverbiais. 33

BC3. Lectura de textos literarios en lingua castelá anteriores ao século XIX 34

Pautas para a lectura de fragmentos literarios. 35

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria. 36

Características estilísticas e temáticas da literatura en lingua castelá a partir da Idade 37

Media e ata o século XVIII. 38

Páxina 39 de 74

Narrativa: temas e estilos recorrentes segundo a época literaria. 1

Poesía: temas e estilos recorrentes segundo a época literaria. Interpretación. 2

Teatro: temas e estilos segundo a época literaria. 3

BC4. Lectura de textos literarios en lingua galega anteriores ao século XX 4

Pautas para a lectura de fragmentos literarios. 5


Características estilísticas e temáticas da literatura en lingua galega desde a Idade Me-7

dia e ata o século XIX. 8

A literatura medieval. 9

A literatura dos Séculos Escuros. 10

A literatura do século XIX: etapas e obras máis significativas. 11

BC5. Coñecemento da formación da lingua galega e da lingua castelá e das distintas 12 etapas da súa historia social ata o século XIX, así como os fenómenos de contacto de 13 linguas. 14

A formación da lingua galega e da lingua castelá. 15

Características das etapas da historia social da lingua galega e da lingua castelá ata o 16

século XIX. 17

Análise dos fenómenos de contacto de linguas (bilingüismo, diglosia, conflito lingüísti-18

co e interferencias). 19

Adopción de actitudes positivas cara á normalización da lingua galega e coñecemento 20

do proceso. 21

Valoración do plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade. 22

Crítica dos prexuízos lingüísticos. 23

4.7.2 Unidade formativa 2: Comunicación en lingua inglesa I 24

Código: MP3011_23. 25



RA1. Utiliza estratexias para interpretar e comunicar información oral en lingua ingle-28

sa, elaborando presentacións orais de pouca extensión, ben estruturadas, relativas a si-29

tuacións habituais de comunicación cotiá e frecuente de ámbito persoal, público ou pro-30

fesional. 31

– CA1.1. Aplicáronse as estratexias de escoita activa para a comprensión precisa das 32

mensaxes recibidas. 33

– CA1.2. Identificouse a intención comunicativa básica de mensaxes directas ou reci-34

bidas mediante formatos electrónicos, valorando as situacións de comunicación e as 35

súas implicacións no uso do vocabulario empregado. 36

Páxina 40 de 74

– CA1.3. Identificouse o sentido global do texto oral que presenta a información de 1

xeito secuenciado e progresivo en situacións habituais frecuentes e de contido predi-2

cible. 3

– CA1.4. Identificáronse trazos fonéticos e de entoación común e evidente que axuden 4

a entender o sentido xeral da mensaxe. 5

– CA1.5. Realizáronse presentacións orais breves de textos descritivos, narrativos e 6

instrutivos dos ámbitos persoal, público ou profesional, de acordo cun guión sinxelo, 7

aplicando a estrutura de cada tipo de texto e utilizando, de ser o caso, medios infor-8

máticos. 9

– CA1.6. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas adaptadas a contextos diferentes 10

(formal, non formal e situacións profesionais), e un repertorio esencial e restrinxido 11

de expresións, frases e palabras de situacións habituais frecuentes e de contido alta-12

mente predicible segundo o propósito comunicativo do texto. 13

– CA1.7. Expresouse con certa claridade, usando unha entoación e unha pronuncia 14

comprensible, aceptándose as pausas e as dúbidas frecuentes. 15

– CA1.8. Amosouse unha actitude reflexiva acerca da información que supoña calque-16

ra tipo de discriminación. 17

– CA1.9. Identificáronse as normas de relacións sociais básicas e estandarizadas dos 18

países onde se fale a lingua estranxeira. 19

– CA1.10. Identificáronse os costumes ou as actividades cotiás da comunidade onde 20

se fale a lingua estranxeira. 21

RA2. Participa en conversas en lingua inglesa utilizando unha linguaxe sinxela e clara 22

en situacións habituais frecuentes dos ámbitos persoal ou profesional, activando estra-23

texias de comunicación básicas. 24

– CA2.1. Dialogouse, de xeito dirixido e seguindo un guión ben estruturado, utilizan-25

do un repertorio memorizado de modelos de oracións e conversas breves e básicas, 26

sobre situacións habituais frecuentes e de contido altamente predicible. 27

– CA2.2. Mantívose a interacción utilizando estratexias de comunicación sinxelas para 28

amosar o interese e a comprensión. 29

– CA2.3. Utilizáronse estratexias básicas de compensación para suplir carencias na 30

lingua estranxeira, como a observación da persoa interlocutora e a procura da súa 31

axuda para facilitar a bidirecionalidade da comunicación. 32

– CA2.4. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas e un repertorio esencial e restrin-33

xido de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso lineais, segundo o 34

propósito comunicativo do texto. 35

– CA2.5. Expresouse con certa claridade, utilizando unha entoación e unha pronuncia 36

comprensibles, aceptándose as pausas e as dúbidas frecuentes, nun rexistro formal 37

ou neutro e sempre que as condicións acústicas sexan boas e a mensaxe non estea 38

distorsionada. 39

RA3. Elabora textos escritos breves e sinxelos en lingua inglesa, en situacións de co-40

municacións habituais e frecuentes dos ámbitos persoal, público ou profesional, desen-41

volvendo estratexias estruturadas de composición, e aplica estratexias de lectura com-42

prensiva. 43

– CA3.1. Leuse o texto de xeito comprensivo, recoñecendo os seus trazos básicos, o 44

seu contido global, e analizouse a súa intención e o seu contexto. 45

– CA3.2. Identificáronse as ideas fundamentais e a intención comunicativa básica do 46

texto. 47

Páxina 41 de 74

– CA3.3. Identificáronse estruturas gramaticais básicas e un repertorio limitado de ex-1

presións, frases, palabras e marcadores de discurso lineais, en situacións habituais 2

frecuentes, de contido moi predicible. 3

– CA3.4. Completáronse e reorganizáronse frases e oracións, atendendo ao propósito 4

comunicativo e a normas gramaticais básicas. 5

– CA3.5. Elaboráronse textos breves e adecuados a un propósito comunicativo, se-6

guindo modelos estruturados. 7

– CA3.6. Utilizouse o léxico esencial axeitado para situacións frecuentes e para o con-8

texto dos ámbitos persoal ou profesional. 9

– CA3.7. Amosouse interese pola boa presentación dos textos escritos, respectando as 10

normas gramaticais, ortográficas e tipográficas, e seguindo sinxelas pautas de revi-11

sión. 12

– CA3.8. Utilizáronse dicionarios impresos e en liña e correctores ortográficos dos 13

procesadores na composición dos textos. 14

– CA3.9. Amosouse unha actitude reflexiva acerca da información que supoña calque-15

ra tipo de discriminación. 16


BC1. Comprensión e produción de testos orais básicos en lingua inglesa 18

Ideas principais en chamadas, mensaxes, ordes e indicacións moi claras. 19

Descrición xeral de persoas, lugares e obxectos dos ámbitos profesional e público. 20

Narración e explicación sobre situacións habituais e frecuentes do presente, do pasado e 21

do futuro. 22

Léxico, expresións e frases sinxelas frecuentes para se desenvolver en transaccións e 23

xestións cotiás dos ámbitos persoal ou profesional. 24

Recursos gramaticais. 25

– Tempos e formas verbais en presente e pasado; verbos principais, modais e auxilia-26

res. Funcións comunicativas asociadas a situacións habituais e frecuentes. 27

– Elementos lingüísticos fundamentais. 28

– Marcadores do discurso para iniciar, ordenar e finalizar. 29

Pronuncia de fonemas ou grupos fónicos de carácter básico que presenten maior difi-30

cultade. 31

Uso de rexistros axeitados nas relacións sociais. 32

Estratexias fundamentais de comprensión e escoita activa. 33

Formatos electrónicos máis usuais. 34

BC2. Participación en conversas en lingua inglesa 35

Estratexias de comprensión e escoita activa para iniciar, manter e rematar a interacción. 36

Elaboración de mensaxes e textos sinxelos en lingua inglesa. 37

Comprensión da información global e da idea principal de textos básicos cotiáns, dos 38

ámbitos persoal, público ou profesional. 39

Páxina 42 de 74

Léxico frecuente para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás e sinxelas dos 1

ámbitos persoal, público ou profesional. 2

Composición de textos escritos moi breves, sinxelos e ben estruturados. 3

BC3. Interpretación e elaboración de mensaxes sinxelas escritas en lingua inglesa 4

Elementos lingüísticos fundamentais atendendo aos tipos de textos, aos contextos e aos 5

propósitos comunicativos tendo en conta un enfoque centrado no uso da lingua e na súa 6

dimensión social. 7

Propiedades básicas do texto. 8

Estratexias e técnicas de compresión de lectura. 9

Estratexias de planificación e de corrección escrita. 10

Estratexias de expresión e de interacción escrita. 11

Usos sociais da lingua: información xeral, opinión e valoración. 12

Funcións comunicativas máis habituais dos ámbitos persoal, público ou profesional en 13

medios escritos. 14

Coherencia espazo-temporal e cohesión a través do uso de recursos sinxelos para ini-15

ciar, desenvolver ou rematar un texto escrito. 16

Contidos léxico-semánticos sinxelos e básicos da lingua inglesa. 17

Tempos e formas verbais. Relacións temporais: anterioridade, posterioridade e simulta-18

neidade. 19

Estruturas gramaticais básicas: 20

A oración simple e a oración composta con and/or/but. 21

Dicionarios impresos e en liña, e correctores ortográficos. 22

4.7.3 Unidade formativa 3: Sociedade I 23

Código: MP3011_33. 24



RA1. Valora a evolución histórica das sociedades prehistóricas e da Idade Antiga, así 27

como as súas relacións coas paisaxes naturais, analizando os factores e os elementos 28

implicados, e desenvolvendo actitudes e valores de aprecio do patrimonio natural e ar-29

tístico. 30

– CA1.1. Describíronse mediante a análise de fontes gráficas as principais característi-31

cas dunha paisaxe natural, e recoñecéronse esas características no contorno máis 32

próximo. 33

– CA1.2. Explicáronse a localización, o desprazamento e a adaptación ao medio dos 34

grupos humanos do período da hominización, ata o dominio técnico dos metais por 35

parte das principais culturas que o exemplifican. 36

– CA1.3. Relacionáronse as características dos fitos artísticos máis significativos do 37

período prehistórico coa organización social e co corpo de crenzas, e valoráronse as 38

súas diferenzas coas sociedades actuais. 39

Páxina 43 de 74

– CA1.4. Valorouse a persistencia destas sociedades nas actuais, en especial no territo-1

rio galego e peninsular, identificando e comparando as súas principais característi-2

cas. 3

– CA1.5. Discrimináronse as principais características que require a análise das obras 4

arquitectónicas e escultóricas mediante exemplos arquetípicos, diferenciando estilos 5

canónicos. 6

– CA1.6. Xulgouse o impacto das primeiras sociedades humanas na paisaxe natural, 7

analizando as características das cidades antigas e a súa evolución na actualidade no 8

territorio galego e peninsular. 9

– CA1.7. Analizouse a persistencia en Galicia, na Península Ibérica e nos territorios 10

extrapeninsulares españois das sociedades prehistóricas e da Idade Antiga. 11

– CA1.8. Elaboráronse instrumentos sinxelos de recollida de información mediante es-12

tratexias de composición protocolizadas, utilizando tecnoloxías da información e da 13

comunicación. 14

– CA1.9. Desenvolvéronse comportamentos acordes co desenvolvemento do propio 15

esforzo e o traballo colaborativo. 16

RA2. Valora a construción do espazo europeo ata as primeiras transformacións indus-17

triais das sociedades agrarias, analizando as súas características principais, así como a 18

súa persistencia na sociedade actual e no contorno inmediato. 19

– CA2.1. Analizouse a transformación do mundo antigo no medieval, recoñecendo a 20

evolución do espazo europeo, as súas relacións co espazo extraeuropeo e as caracte-21

rísticas máis significativas das sociedades medievais en Galicia e en España. 22

– CA2.2. Valoráronse as características das paisaxes agrarias medievais e a súa persis-23

tencia nas sociedades actuais galega e española, identificando os seus elementos 24

principais. 25

– CA2.3. Valoráronse as consecuencias da construción dos imperios coloniais en 26

América nas culturas autóctonas e nas europeas. 27

– CA2.4. Analizouse o modelo político e social da monarquía absoluta durante a Idade 28

Moderna nas principais potencias europeas, así como as súas peculiaridades en Gali-29

cia e en España. 30

– CA2.5. Valoráronse os indicadores demográficos básicos das transformacións na 31

poboación europea, española e galega durante o período analizado. 32

– CA2.6. Describíronse as principais características da análise das obras pictóricas a 33

través do estudo de exemplos arquetípicos das escolas e dos estilos que se suceden 34

en Europa, en España e en Galicia desde o Renacemento ata a irrupción das vangar-35

das históricas. 36

– CA2.7. Analizouse a evolución do sector ou dos sectores produtivos propios do per-37

fil do título, analizando as súas transformacións e os principais fitos de evolución 38

nos seus sistemas organizativos e tecnolóxicos. 39

– CA2.8. Elaboráronse instrumentos sinxelos de recollida de información mediante es-40

tratexias de composición protocolizadas, utilizando as tecnoloxías da información e 41

da comunicación. 42


esforzo e o traballo en equipo. 44

Páxina 44 de 74


BC1. Valoración das sociedades prehistóricas e antigas e a súa relación co medio 2 natural 3

Paisaxes naturais: aspectos xerais e locais. 4

Sociedades prehistóricas. 5

Nacemento das cidades. 6

– Hábitat urbano e a súa evolución. 7

– Gráficos de representación urbana. 8

– Sociedades urbanas antigas. 9

– Cultura grega: extensión, trazos e fitos principais. 10

– Características esenciais da arte grega. 11

– Cultura romana. 12

– Características esenciais da arte romana. 13

– As sociedades prehistóricas e antigas no territorio galego e peninsular. 14

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas. 15

– Recursos básicos: guións, esquemas, resumos, etc. 16

– Ferramentas sinxelas de localización cronolóxica. 17

– Vocabulario seleccionado e específico. 18

BC2. Valoración da creación do espazo europeo na Idade Media e na Idade Moderna 19

Europa medieval. 20

– Persistencia de usos e costumes. Espazo agrario e as súas características. 21

– Contacto con outras culturas. 22

Europa das monarquías absolutas. 23

– Grandes monarquías europeas: localización e evolución sobre o mapa no contexto 24

europeo. 25

– Monarquía absoluta en España. 26

– Evolución do sector produtivo durante o período. 27

Colonización de América. 28

Galicia na época medieval e moderna. 29

Estudo da poboación. 30

– Evolución demográfica do espazo europeo. 31

– Comentario de gráficas de poboación: pautas e instrumentos básicos. 32

Evolución da arte europea, española e galega das épocas medieval e moderna. Pautas 33

básicas para o comentario de obras pictóricas. 34


– Recursos básicos: resumos, fichas temáticas, biografías, follas de cálculo ou simila-36

res, etc. 37

– Vocabulario específico. 38

Páxina 45 de 74



a formación para que o alumnado sexa quen de recoñecer as características básicas dos fe-3

nómenos relacionados coa actividade humana e mellorar as súas habilidades comunicati-4

vas. 5

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra coñecementos bá-6

sicos relativos a ciencias sociais, lingua galega e literatura, lingua castelá e literatura, e 7

lingua inglesa, estará enfocada ao uso de ferramentas básicas da análise textual, á elabora-8

ción de información estruturada oral e escrita, á localización espazo-temporal dos fenóme-9

nos sociais e culturais, ao respecto pola diversidade de crenzas e ás pautas de relación co-10

tiá en distintas sociedades e grupos humanos, involucrando o alumnado en tarefas signifi-11

cativas que lle permitan traballar de xeito autónomo e en equipo. 12

Para facilitar a organización dos contidos, este módulo divídese en tres unidades forma-13

tivas: Comunicación en linguas galega e castelá I, Comunicación en lingua inglesa I, e So-14

ciedade I. 15

A lingua galega e literatura, e a lingua castelá e literatura abórdanse desde un enfoque 16

comunicativo que xustifica o seu tratamento integrado nunha única unidade formativa. En 17

calquera caso, de acordo coa lexislación vixente, no proceso de ensino e aprendizaxe dé-18

bense usar ambas as linguas nas destrezas de comprensión e de produción para que o 19

alumnado finalice esta formación sendo competente nas dúas. 20

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais ñ), o), p), q), r) e s) do ciclo 21

formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais n), ñ), o), p) e q). Ademais, 22

relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) 23

e x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos 24

profesionais. 25

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os ob-26

xectivos do módulo estarán orientadas a: 27

– Concreción dun plan personalizado de formación que teña como obxectivo lograr a 28

integración do alumnado nas situacións de aprendizaxe propostas, mediante a apli-29

cación de estratexias motivadoras. 30

– Potenciación da autonomía na execución das actividades e na xestión do seu tempo 31

de aprendizaxe, no ámbito das competencias e dos contidos do ámbito sociolingüís-32

tico. 33

– Realización de dinámicas sobre o desenvolvemento de habilidades sociais que favo-34

rezan o asentamento de hábitos de disciplina e de traballo individual e en equipo. 35

– Uso de estratexias, recursos e fontes de información ao seu alcance, fomentando o 36

uso das TIC, que contribúan á reflexión sobre a valoración da información necesaria 37

para construír explicacións estruturadas da realidade. 38

– Uso de métodos globalizadores (proxectos, centros de interese, etc.) que permitan a 39

integración do alumnado nas actividades de aprendizaxe, concretado nunha metodo-40

loxía de traballo que os relacione coa actualidade. 41

– Programación de actividades que se relacionen, sempre que sexa posible, con capa-42

cidades que se deriven do perfil profesional. 43

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxec-44

tivos do módulo en relación coa aprendizaxe das linguas están relacionadas con: 45

– Uso da lingua na interpretación e na elaboración de mensaxes sinxelas orais e escri-46

tas, mediante o seu uso en distintos tipos de situacións comunicativas e textuais do 47

contorno do alumnado. 48

Páxina 46 de 74

– Uso dun vocabulario adecuado ás situacións do seu contorno, que orientará a con-1

creción dos contidos, das actividades e dos exemplos utilizados no módulo. 2

– Selección e execución de estratexias didácticas que faciliten a autoaprendizaxe e que 3

incorporen o uso da lingua en situacións de comunicación o máis reais posible, utili-4

zando as posibilidades das tecnoloxía da información e da comunicación (correo 5

electrónico, SMS, internet, redes sociais, etc.). 6

– Uso das técnicas de comunicación para potenciar o traballo en equipo que permita a 7

integración do alumnado nas actividades educativas con garantía de éxito. 8

– Apreciación da variedade cultural e de costumes presentes no contorno do alumna-9

do, en relación coas necesidades derivadas do uso da lingua con distintos falantes. 10

– Desenvolvemento de hábitos de lectura que permitan a satisfacción coa produción li-11

teraria, mediante o uso de textos seleccionados acordes ás súas necesidades e carac-12

terísticas. 13


tivos do módulo en relación coas ciencias sociais están relacionadas con: 15

– Integración motivadora de saberes que lle permitan ao alumnado analizar e valorar a 16

diversidade das sociedades humanas. 17

– Utilización de recursos e fontes de información ao seu alcance para organizar a in-18

formación que extraia, para favorecer a súa integración no traballo educativo. 19

– Recoñecemento da pegada do pasado na vida diaria mediante a apreciación da diver-20

sidade dos grupos humanos e os seus logros ao longo do tempo. 21

– Valoración dos problemas do contorno do alumnado a partir da análise da informa-22

ción dispoñible e da formulación de explicacións xustificadas e a reflexión sobre a 23

súa actuación ante estas, en situacións de aprendizaxe pautadas. 24

– Potenciación das capacidades de observación e criterios para a satisfacción coas ex-25

presións artísticas mediante a análise pautada de producións artísticas arquetípicas, 26

apreciando os seus valores estéticos e temáticos. 27

28

Páxina 47 de 74

4.8 Módulo profesional: Comunicación e sociedade II 1

Código: MP3012. 2


4.8.1 Unidade formativa 1: Comunicación en linguas galega e castelá II 4

Código: MP3012_13. 5



RA1. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información oral 8

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando os principios da escoita activa, estrate-9

xias razoadas de composición e as normas lingüísticas correctas en cada caso. 10

– CA1.1. Aplicáronse as técnicas da escoita activa na análise de mensaxes orais pro-11

cedentes de diversas fontes. 12

– CA1.2. Recoñeceuse a intención comunicativa e a estrutura e cohesión da comuni-13

cación oral, valorando posibles respostas. 14

– CA1.3. Realizouse un uso correcto dos elementos de comunicación non verbal nas 15

argumentacións e nas exposicións. 16

– CA1.4. Analizáronse os usos e os niveis da lingua e as normas lingüísticas na com-17

prensión e aplicáronse na composición de mensaxes orais, valorando e eliminando 18

os usos discriminatorios. 19

– CA1.5. Utilizouse a terminoloxía gramatical correcta na comprensión das activida-20

des gramaticais propostas e na súa resolución. 21

RA2. Utiliza estratexias comunicativas para comunicar información escrita en lingua 22

galega e en lingua castelá, aplicando á composición autónoma de textos de progresiva 23

complexidade estratexias de análise, síntese e clasificación, de xeito estruturado. 24

– CA2.1. Valoráronse e analizáronse as características principais dos tipos de textos 25

en relación coa súa adecuación para o traballo que se desexe realizar e en función da 26

súa finalidade. 27

– CA2.2. Utilizáronse diversas técnicas de procura na comprensión dun texto escrito, 28

aplicando estratexias de reinterpretación de contidos. 29

– CA2.3. Aplicáronse sistematicamente estratexias de lectura comprensiva na interpre-30

tación dos textos, recoñecendo posibles usos discriminatorios. 31

– CA2.4. Resumiuse o contido dun texto escrito, extraendo a idea principal, as secun-32

darias e o propósito comunicativo, revisando e reformulando as conclusións obtidas. 33

– CA2.5. Analizouse a estrutura de diversos textos escritos de uso académico ou pro-34

fesional, recoñecendo os usos e os niveis da lingua, e pautas de elaboración. 35

– CA2.6. Aplicáronse as principais normas gramaticais e ortográficas na redacción de 36

textos, de xeito que o texto final resulte claro, preciso e adecuado ao formato e ao 37

contexto comunicativo. 38

– CA2.7. Desenvolvéronse pautas sistematizadas na preparación de textos escritos que 39

permiten mellorar a comunicación escrita. 40

Páxina 48 de 74

– CA2.8. Seguíronse pautas de presentación de traballos escritos tendo en conta o con-1

tido, o formato e o público destinatario, utilizando un vocabulario correcto segundo 2

as normas lingüísticas e a finalidade. 3

– CA2.9. Resolvéronse actividades de comprensión e análise das estruturas gramati-4

cais, comprobando a precisión e a validez das inferencias realizadas. 5

RA3. Interpreta textos literarios representativos da literatura en lingua castelá desde o 6

século XIX ata a actualidade, recoñecendo a intención do autor ou da autora e relacio-7

nándoos co seu contexto histórico, sociocultural e literario. 8

– CA3.1. Describíronse os movementos literarios en lingua castelá no período consi-9

derado, recoñecendo as obras máis representativas. 10

– CA3.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal de obras ade-11

cuadas ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos pautados. 12

– CA3.3. Expresáronse opinións persoais fundamentadas sobre os aspectos apreciados 13

en obras literarias. 14

– CA3.4. Aplicáronse estratexias de análise de textos literarios, recoñecendo os temas 15

e os motivos, os elementos simbólicos e a funcionalidade dos recursos estilísticos 16

máis significativos. 17

– CA3.5. Informouse sobre un autor ou unha autora, un período ou unha obra da lite-18

ratura en lingua castelá, recollendo de forma analítica a información correspondente. 19

RA4. Interpreta textos literarios representativos da literatura en lingua galega desde 20

comezos do século XX ata a actualidade, recoñecendo a intención da autora ou do autor 21

e relacionándoos co seu contexto histórico, sociocultural e literario. 22

– CA4.1. Describíronse os movementos literarios en lingua galega no período conside-23

rado, recoñecendo as obras máis representativas. 24

– CA4.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal de obras ade-25

cuadas ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos pautados. 26

– CA4.3. Expresáronse opinións persoais fundamentadas sobre os aspectos apreciados 27

en obras literarias. 28

– CA4.4. Aplicáronse estratexias de análise de textos literarios, recoñecendo os temas 29

e os motivos, os elementos simbólicos e a funcionalidade dos recursos estilísticos 30

máis significativos. 31

– CA4.5. Informouse sobre un autor ou unha autora, un período ou unha obra da lite-32

ratura en lingua galega, recollendo de forma analítica a información correspondente. 33

RA5. Coñece e valora a situación sociolingüística das distintas linguas do Estado espa-34

ñol e as principais características das variedades xeográficas da lingua galega e da lin-35

gua castelá, así como as distintas etapas, desde comezos do século XX, da historia so-36

cial da lingua galega e da lingua castelá, valorando a función do estándar, a necesidade 37

de normalizar a lingua galega e rexeitando os prexuízos lingüísticos. 38

– CA5.1. Identificouse a situación sociolingüística das distintas linguas do Estado es-39

pañol, valorando a diversidade lingüística como un elemento de enriquecemento cul-40

tural e outorgándolle a todas as linguas o mesmo valor e a mesma función comuni-41

cativa. 42

– CA5.2. Recoñécese a variedade interna das linguas castelá e galega como símbolo 43

da riqueza do noso patrimonio lingüístico. 44

– CA5.3. Identificáronse as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da his-45

toria social da lingua galega e da lingua castelá desde comezos do século XX. 46

Páxina 49 de 74

– CA5.4. Valorouse a función do estándar de calquera lingua, así como a necesidade 1

de normalizar a lingua galega no marco do plurilingüismo, rexeitando os prexuízos 2

lingüísticos. 3


BC1. Utilización de estratexias de comunicación oral en lingua galega e en lingua castelá 5

Textos orais. 6

Técnicas de escoita activa na comprensión de textos orais. 7

Exposición de ideas e argumentos. 8

– Organización e preparación dos contidos: ilación, sucesión e coherencia. 9

– Estrutura. 10

Aplicación das normas lingüísticas na comunicación oral. 11

– Organización da frase: estruturas gramaticais básicas en lingua galega e en lingua 12

castelá. 13

– Coherencia semántica. 14

Uso de recursos audiovisuais. 15

BC2. Uso de estratexias de comunicación escrita en lingua galega e en lingua castelá 16

Traballos, informes, ensaios e outros textos académicos e científicos. 17

Aspectos lingüísticos para ter en conta. 18

– Rexistros comunicativos da lingua; factores que condicionan o seu uso. 19

– Variacións das formas deícticas en relación coa situación. 20

– Estilo directo e indirecto. 21

Estratexias de lectura con textos académicos. 22

Presentación de textos escritos. 23

Comprensión e produción de textos escritos. 24

– Conectores textuais: causa, consecuencia, condición e hipótese. 25

– Formas verbais nos textos. As perífrases verbais e a concordancia e a coherencia 26

temporal e modal. 27

– Sintaxe: complementos; frases compostas. 28

– Estratexias para mellorar o interese da persoa receptora. 29

BC3. Interpretación de textos literarios en lingua castelá desde o século XIX 30

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria do período 31

estudado. 32

A literatura en lingua castelá nos seus xéneros. 33

Evolución da literatura en lingua castelá desde o século XIX ata a actualidade. 34

Expresión de opinións fundamentadas sobre textos e obras literarias en lingua castelá. 35

BC4. Interpretación de textos literarios en lingua galega desde comezos do século XX 36


Páxina 50 de 74

A literatura en lingua galega nos seus xéneros. 1

Evolución da literatura en lingua galega desde comezos do século XX ata a actualidade. 2

Expresión de opinións fundamentadas sobre textos e obras literarias en lingua galega. 3

BC5. Coñecemento e respecto pola diversidade lingüística, a historia social da lingua 4 galega e da lingua castelá desde comezos do século XX e valoración do estándar e da 5 necesidade de normalizar a lingua galega. 6

A situación sociolingüística das linguas do Estado español. 7

A variedade interna da lingua castelá e da lingua galega. 8

Características das etapas da historia social da lingua galega e da lingua castelá desde 9

comezos do século XX. 10

Funcións e valor da lingua estándar. 11

Adopción de actitudes positivas cara á normalización da lingua galega e coñecemento 12

do proceso. 13

Recoñecemento e rexeitamento dos prexuízos lingüísticos, valorando o plurilingüismo 14

como expresión da riqueza cultural da humanidade. 15

4.8.2 Unidade formativa 2: Comunicación en lingua inglesa II 16

Código: MP3012_23. 17



RA1. Utiliza estratexias para interpretar e comunicar información oral en lingua ingle-20

sa, aplicando os principios da escoita activa e elaborando presentacións orais de pouca 21

extensión, claras e estruturadas, relativas a temas e aspectos concretos, frecuentes e co-22

tiáns dosámbitos persoal, público e profesional 23

– CA1.1. Aplicáronse sistematicamente as estratexias de escoita activa para a com-24

prensión global e específica das mensaxes recibidas, sen necesidade de entender to-25

dos os seus elementos. 26

– CA1.2. Identificouse a intención comunicativa de mensaxes directas ou empregando 27

un repertorio limitado de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso, es-28

truturadores (de apertura, continuidade e pechamento). 29

– CA1.3. Identificouse o sentido global e as ideas principais do texto oral e de estrutu-30

ras gramaticais básicas en oracións sinxelas, de situacións habituais frecuentes e de 31

contido predicible e concreto. 32

– CA1.4. Identificáronse trazos fonéticos e de entoación esenciais que axudan a en-33

tender o sentido global e as ideas principais e secundarias da mensaxe. 34

– CA1.5. Realizáronse composicións e presentacións orais breves de acordo cun guión 35

estruturado, aplicando o formato e os trazos propios de cada tipo de texto de ámbito 36

persoal, público ou profesional. 37

– CA1.6. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas e marcadores de discurso para 38

iniciar, enlazar, ordenar e finalizar o discurso en situacións habituais frecuentes e 39

aspectos concretos. 40

Páxina 51 de 74

– CA1.7. Expresouse a información usando unha entoación e unha pronuncia razoa-1

bles, aceptándose as pautas e pequenas vacilacións. 2

– CA1.8. Amosouse unha actitude reflexiva e crítica acerca da información que supo-3

ña calquera tipo de discriminación. 4

– CA1.9. Identificáronse e valoráronse as normas de relación social e as normas de 5

cortesía máis frecuentes dos países onde se fala a lingua estranxeira. 6

– CA1.10. Identificáronse e valoráronse os costumes ou as actividades cotiás da co-7

munidade e do lugar de traballo onde se fala a lingua estranxeira. 8

– CA1.11. Identificáronse as principais actitudes e os comportamentos profesionais en 9

situacións de comunicación habituais do ámbito profesional. 10

RA2. Mantén conversas sinxelas e breves en lingua inglesa en situacións habituais e 11

concretas, cara a cara ou por medios técnicos, do ámbito persoal, público e profesional, 12

empregando estratexias de comunicación básica. 13

– CA2.1. Dialogouse seguindo un guión sobre temas e aspectos concretos e frecuentes 14

do ámbito persoal, público e profesional. 15

– CA2.2. Describíronse, narráronse e explicáronse experiencias propias. 16

– CA2.3. Escoitouse e dialogouse en interaccións sinxelas, cotiás da vida profesional, 17

pública e persoal, solicitando e proporcionando información con certo detalle. 18

– CA2.4. Mantívose a interacción utilizando diversas estratexias de comunicación 19

esenciais para amosar o interese e a comprensión. 20

– CA2.5. Utilizáronse estratexias de compensación para suplir carencias na lingua es-21

tranxeira (parafrasear, linguaxe corporal e axudas audiovisuais), para facilitar a co-22

municación entre as persoas interlocutoras. 23

– CA2.6. Utilizáronse estruturas gramaticais e oracións sinxelas, e un repertorio esen-24

cial e limitado de expresións, frases, palabras frecuentes e marcadores de discurso 25

lineais. 26

– CA2.7. Expresouse con certa claridade, usando unha entoación e unha pronuncia ra-27

zoables e comprensibles, aceptándose algunhas pausas e vacilacións, nun rexistro 28

formal ou neutro e sempre que as condicións acústicas sexan boas e a mensaxe non 29

estea distorsionada. 30

RA3. Elabora textos breves e sinxelos con certo detalle en lingua inglesa relativos a si-31

tuacións de comunicación habituais do ámbito persoal, público e profesional, aplicando 32

estratexias de lectura comprensiva e desenvolvendo estratexias sistemáticas de compo-33

sición. 34

– CA3.1. Leuse o texto recoñecendo os trazos esenciais do xénero, a súa intención, o 35

seu contexto e a súa estrutura, e interpretando o seu contido global e específico sen 36

necesidade de entender todos os seus elementos. 37

– CA3.2. Identificouse a intención comunicativa básica do texto, o sentido xeral, a in-38

formación esencial e as partes principais, mesmo cando o texto se organiza de distin-39

ta maneira. 40

– CA3.3. Identificáronse estruturas gramaticais e oracións sinxelas, e un repertorio li-41

mitado de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso básicos e lineais, en 42

situacións habituais frecuentes e concretas de contido predicible. 43

– CA3.4. Completáronse frases, oracións e textos sinxelos atendendo ao propósito 44

comunicativo, con estruturas gramaticais de escasa complexidade, en situacións ha-45

bituais e concretas de contido predicible. 46

– CA3.5. Elaboráronse textos breves e sinxelos, adecuados a un propósito comunicati-47

vo, empregando os conectores máis frecuentes para enlazar as oracións. 48

Páxina 52 de 74

– CA3.6. Respectáronse as normas gramaticais, ortográficas e tipográficas seguindo 1

pautas sistemáticas e concretas de revisión e corrección. 2

– CA3.7. Amosouse unha actitude reflexiva e crítica acerca da información que supo-3

ña calquera tipo de discriminación. 4


BC1. Interpretación e comunicación de textos orais cotiáns en lingua inglesa 6

Distinción de ideas principais e secundarias, información esencial de textos orais bre-7

ves e sinxelos. 8

Descrición de aspectos concretos de persoas, lugares, servizos básicos, obxectos e xes-9

tións sinxelas. 10

Experiencias dos ámbitos persoal, público e profesional. 11

Narración, explicacións e intercambio de acontecementos e experiencias do presente, 12

do pasado e do futuro. 13

Léxico, frases e expresións para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás dos 14

ámbitos persoal e profesional. 15

Tipos de textos e a súa estrutura. 16

Recursos tecnolóxicos 17


– Tempos e formas verbais simples e compostas. 19

– Funcións comunicativas asociadas a situacións habituais do ámbito persoal, público 20

e profesional. 21

– Elementos lingüísticos fundamentais. 22

– Marcadores do discurso. 23

– Dominio sinxelo do discurso: coherencia e cohesión. 24

– Oracións simples e subordinadas de escasa complexidade. 25

Estratexias de comprensión e escoita activa. 26

Pronuncia de fonemas ou grupos fónicos que presenten maior dificultade. 27

Uso de rexistros axeitados nas relacións sociais e das normas de cortesía. 28

Recoñecemento e uso de expresións relacionadas cos costumes e os ritos nunha comu-29

nidade de persoas usuarias da lingua inglesa. 30

BC2. Interacción en conversas en lingua inglesa 31

Estratexias de interacción para manter e seguir unha conversa. 32

Uso de frases estandarizadas. 33

BC3. Interpretación e elaboración de mensaxes sinxelas escritas en lingua inglesa 34

Información global e específica de mensaxes de escasa dificultade referentes a asuntos 35

básicos cotiáns dos ámbitos persoal, público e profesional. 36

Composición de textos escritos breves e ben estruturados. 37

Páxina 53 de 74

Léxico para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás, necesarias, sinxelas e 1

concretas dos ámbitos persoal, público e profesional. 2

Terminoloxía específica da área profesional do alumnado. 3


– Marcadores do discurso. 5

– Dominio sinxelo do discurso: coherencia e cohesión. 6

– Uso das oracións simples e compostas na linguaxe escrita. 7

Estratexias e técnicas de compresión de lectura. 8

Propiedades básicas do texto. 9

Normas socioculturais nas relacións dos ámbitos persoal, público e profesional en si-10

tuacións cotiás. 11

Estratexias de planificación da mensaxe. 12

4.8.3 Unidade formativa 3: Sociedade II 13

Código: MP3012_33. 14



RA1. Infire as características esenciais das sociedades contemporáneas a partir do estu-17

do da súa evolución histórica, analizando os trazos básicos da súa organización social, 18

política e económica en distintos momentos, e a sucesión de transformacións e conflitos 19

acaecidos. 20

– CA1.1. Discrimináronse as consecuencias para a organización das sociedades ac-21

tuais das correntes ideolóxicas que a cimentaron, situándoas no tempo e no espazo. 22

– CA1.2. Valorouse o modelo globalizado actual de relacións económicas mediante o 23

estudo das transformacións económicas producidas como consecuencia das innova-24

cións tecnolóxicas e os sistemas organizativos da actividade produtiva. 25

– CA1.3. Categorizáronse as características da organización social contemporánea, en 26

especial a galega e a española, analizando a estrutura e as relacións sociais da pobo-27

ación actual e a súa evolución durante o período, utilizando gráficas e fontes directas 28

seleccionadas. 29

– CA1.4. Examinouse a evolución das relacións internacionais contemporáneas, ela-30

borando explicacións causais e consecutivas que permitan desenvolver opinións 31

propias sobre os conflitos actuais. 32

– CA1.5. Valorouse o proceso de unificación do espazo europeo, analizando a súa 33

evolución, os seus principios e as súas institucións significativas, e argumentouse a 34

súa influencia nas políticas nacionais dos países membros da Unión Europea. 35

– CA1.6. Asociouse a evolución dos acontecementos históricos globais coa evolución 36

histórica do Estado español e do territorio galego, identificando as súas fases de evo-37

lución, os principais conflitos e a súa situación actual. 38

– CA1.7. Identificáronse os trazos esenciais da arte contemporánea, en especial a ga-39

lega e a española, e a súa evolución ata os nosos días, construíndo opinións e crite-40

rios propios de orde estética. 41

Páxina 54 de 74

– CA1.8. Analizouse a evolución do sector ou dos sectores produtivos propios do títu-1

lo e describíronse as súas transformacións e os principais fitos de evolución nos seus 2

sistemas organizativos e tecnolóxicos. 3

– CA1.9. Elaboráronse instrumentos pautados de recollida e difusión de información 4

que permitan a avaliación das aprendizaxes realizadas, utilizando o vocabulario pre-5

ciso. 6


esforzo e o traballo colaborativo. 8

RA2. Valora os principios básicos do sistema democrático analizando as súas institu-9

cións e as organizacións políticas e económicas en que se manifesta, inferindo pautas 10

de actuación para acomodar o seu comportamento ao cumprimento dos devanditos 11

principios. 12

– CA2.1. Recoñecéronse os principios básicos da Declaración Universal de Dereitos 13

Humanos e a súa situación no mundo de hoxe, valorando a súa implicación para a 14

vida cotiá. 15

– CA2.2. Analizáronse os principios reitores, as institucións e as normas de funciona-16

mento das principais institucións internacionais, xulgando o seu papel nos conflitos 17

mundiais. 18

– CA2.3. Valorouse a importancia da mediación e da resolución de conflitos na exten-19

sión do modelo democrático, desenvolvendo criterios propios e razoados para a re-20

solución destes. 21

– CA2.4. Xulgáronse os trazos esenciais do modelo democrático español valorando o 22

contexto histórico do seu desenvolvemento. 23

– CA2.5. Valorouse a implicación do principio de non discriminación nas relacións 24

persoais e sociais do contorno, xulgando comportamentos propios e alleos e inferin-25

do pautas e accións apropiadas para acomodar a actitude aos dereitos e ás obrigas 26

que diso se derivan. 27

– CA2.6. Elaborouse información pautada e organizada para a súa utilización en situa-28

cións de traballo colaborativo e contraste de opinións 29


BC1. Valoración das sociedades contemporáneas 31

Construción dos sistemas democráticos: a Ilustración e as súas consecuencias, a socie-32

dade liberal e a sociedade democrática. 33

Estrutura económica e a súa evolución. 34

– Principios de organización económica. Economía globalizada actual. 35

– A segunda globalización. 36

– Terceira globalización: problemas do desenvolvemento. 37

– Evolución do sector produtivo propio en Galicia e en España. 38

Relacións internacionais. 39

– Grandes potencias e conflito colonial. 40

– Guerra civil europea. 41

– Descolonización e guerra fría. 42

– Mundo globalizado actual. 43

– Principais institucións internacionais. 44

Páxina 55 de 74

– Galicia e España no marco de relacións actual. 1

Construción europea. Galicia e España en Europa. 2

Arte contemporánea: ruptura do canon clásico; o cine e o cómic como entretemento de 3

masas. 4

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas: traballo cola-5

borativo; presentacións e publicacións web. 6

BC2. Valoración das sociedades democráticas 7

Declaración Universal de Dereitos Humanos: os dereitos humanos na vida cotiá; confli-8

tos internacionais actuais. 9

Modelo democrático español: construción da España democrática; constitución Espa-10

ñola. A organización do Estado español. O Estado das autonomías. O Estatuto de Au-11

tonomía de Galicia. 12

Principio de non discriminación na convivencia diaria. Resolución de conflitos. 13


– Procesos e pautas para o traballo colaborativo. 15

– Preparación e presentación de información para actividades deliberativas. 16

– Normas de funcionamento e actitudes no contraste de opinións. 17


Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente do 19

alumnado e contén a formación para mellorar as súas posibilidades de desenvolvemento 20

persoal, social e profesional, utilizando os pasos do método científico, mediante a análise 21

dos principais fenómenos relacionados coas actividades humanas no mundo contemporá-22

neo, co desenvolvemento de estratexias comunicativas suficientes en linguas galega e cas-23

telá, e cos fundamentos da comunicación en lingua inglesa en distintas situacións habi-24

tuais. 25

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra materias como as 26

ciencias sociais, a lingua galega e literatura, a lingua castelá e literatura, e lingua inglesa, 27

enfocarase á adquisición de ferramentas de análise espazo-temporal, ao tratamento de tex-28

tos orais e escritos, á elaboración de mensaxes estruturadas e ao respecto cara a outras so-29

ciedades, involucrando o alumnado en tarefas significativas que lle permitan traballar de 30

xeito autónomo e colaborativo, para construír a súa propia aprendizaxe e culminar en re-31

sultados reais xerados por el mesmo. 32

Para facilitar a organización dos contidos, este módulo divídese en tres unidades forma-33

tivas: Comunicación en linguas galega e castelá II, Comunicación en lingua inglesa II, e 34

Sociedade II. 35

A lingua galega e literatura, e a lingua castelá e literatura abórdanse desde un enfoque 36

comunicativo que xustifica o seu tratamento integrado nunha única unidade formativa. En 37

calquera caso, de acordo coa lexislación vixente, no proceso de ensino e aprendizaxe dé-38

bense usar ambas as linguas nas destrezas de comprensión e de produción para que o 39

alumnado finalice esta formación sendo competente nas dúas. 40

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais ñ), o), p), q), r) e s) do ciclo 41

formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais n), ñ), o), p) e q). Ademais, 42

relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) 43

e x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos 44

Páxina 56 de 74

profesionais. 1

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os ob-2

xectivos do módulo estarán orientadas cara a: 3

– Concreción dun plan personalizado de formación que teña como obxectivo lograr a 4

implicación activa do alumno no seu proceso formativo, onde a práctica e a funcio-5

nalidade das aprendizaxes constitúan un contínuum que facilite a realización das ac-6

tividades que leve a cabo o alumnado. 7

– Potenciación da autonomía e da iniciativa persoal, para utilizar as estratexias axeita-8

das no ámbito sociolingüístico. 9

– Realización de dinámicas sobre o desenvolvemento de habilidades sociais que favo-10

rezan o desenvolvemento e o asentamento de hábitos de disciplina e de traballo in-11

dividual e colaborativo. 12

– Uso de estratexias, recursos e fontes de información ao seu alcance que contribúan á 13

reflexión sobre a valoración da información necesaria para construír explicacións ra-14

zoadas da realidade. 15

– Garantía do acceso á información para todo o alumnado, fomentando o uso das TIC. 16

– Uso de métodos globalizadores (proxectos, centros de interese, etc.) que permitan a 17

integración de competencias e contidos, concretado nunha metodoloxía de traballo 18

que os relacione coa actualidade para permitir a adaptación do alumnado á realidade 19

persoal, social e profesional. 20

– Programación de actividades que se relacionen, sempre que sexa posible, con capa-21

cidades que se deriven do perfil profesional e a súa adaptación aos requisitos profe-22

sionais do seu contorno. 23


tivos do módulo en relación coa aprendizaxe das linguas están relacionadas con: 25

– Uso da lingua na interpretación e na elaboración de mensaxes orais e escritas, me-26

diante o seu uso en situacións comunicativas e textuais de distintos tipos. 27

– Uso dun vocabulario adecuado ás situacións da vida persoal, social e profesional que 28

deberá vehicular a concreción dos contidos, das actividades e dos exemplos utiliza-29

dos no módulo. 30

– Selección e execución de estratexias didácticas que faciliten a autoaprendizaxe e que 31

incorporen o uso da lingua en situacións de comunicación o máis reais posible, utili-32

zando as posibilidades das tecnoloxía da información e da comunicación (correo 33

electrónico, SMS, internet, redes sociais, etc.). 34

– Uso das técnicas de comunicación para potenciar o traballo colaborativo que permita 35

desenvolver o concepto de intelixencia colectiva e a súa relación co ámbito profe-36

sional. 37

– Apreciación da variedade cultural e de costumes característica das sociedades con-38

temporáneas, máis especificamente no ámbito das culturas de fala inglesa. 39

– Creación de hábitos de lectura e criterios estéticos propios que lle permitan ao alum-40

nado a satisfacción coa produción literaria, con maior afondamento na produción nas 41

linguas galega e castelá. 42


tivos do módulo en relación coas ciencias sociais están relacionadas con: 44

– Integración de saberes que permita o estudo dun fenómeno relacionado coas ciencias 45

sociais desde unha perspectiva multidisciplinar que lle permitan ao alumnado valo-46

rar a diversidade das sociedades humanas. 47

Páxina 57 de 74

– Uso de estratexias e destrezas de actuación, recursos e fontes de información ao seu 1

alcance para se achegar ao método científico e organizar a información que extraia 2

para favorecer a súa integración no traballo educativo. 3

– Recoñecemento da pegada do pasado na vida diaria mediante a apreciación dos 4

cambios e das transformacións sufridas polos grupos humanos ao longo do tempo. 5

– Valoración dos problemas da sociedade actual a partir da análise da información 6

dispoñible e da concreción de hipóteses propias e razoadas de explicación dos fenó-7

menos observados en situación de aprendizaxe. 8

– Potenciación das capacidades de apreciación e de creación, de educación do gusto 9

polas artes, mediante o desenvolvemento de contidos e actividades que se relacionen 10

con obras e expresións artísticas seleccionadas. 11

12

Páxina 58 de 74

4.9 Módulo profesional: Técnicas básicas de mer-1

chandising 2

Código: MP3069. 3



RA1. Monta elementos de animación do punto de venda e expositores de produtos, e 6

describe os criterios comerciais que é preciso utilizar. 7

– CA1.1. Identificouse a situación física dos sectores do punto de venda. 8

– CA1.2. Identificáronse as zonas frías e quentes do punto de venda. 9

– CA1.3. Describíronse os criterios comerciais de distribución dos produtos e da mo-10

blaxe no punto de venda. 11

– CA1.4. Diferenciáronse os tipos de moblaxe utilizados no punto de venda e os ele-12

mentos promocionais utilizados habitualmente. 13

– CA1.5. Describíronse os pasos e os procesos de elaboración e montaxe. 14

– CA1.6. Montáronse expositores de produtos e góndolas con fins comerciais. 15

– CA1.7. Colocouse cartelaría e outros elementos de animación, seguindo criterios de 16

merchandising e de imaxe. 17

– CA1.8. Seguíronse as instrucións de fábrica relativas á montaxe e ao uso, así como 18

as normas de seguridade e prevención de riscos laborais. 19

RA2. Dispón produtos en lineais e expositores seleccionando a técnica básica de mer-20

chandising apropiada ás características do produto. 21

– CA2.1. Identificáronse os parámetros físicos e comerciais que determinan a coloca-22

ción de produtos nos niveis, na posición e nas zonas do lineal. 23

– CA2.2. Describiuse o proceso de traslado dos produtos conducindo transpalés ou ca-24

rretas de man, seguindo as normas de seguridade. 25

– CA2.3. Describiuse a clasificación da variedade por grupos, seccións, categorías, 26

familias e referencias. 27

– CA2.4. Describíronse os efectos que producen nas persoas consumidoras os modos 28

de colocación dos produtos no lineal. 29

– CA2.5. Identificouse o lugar e a disposición dos produtos a partir dun planograma, 30

dunha foto ou dun gráfico do lineal e a etiqueta do produto. 31

– CA2.6. Realizouse inventario das unidades do punto de venda, detectando ocos ou 32

roturas de existencias. 33

– CA2.7. Utilizáronse equipamentos de lectura de códigos de barras (lectores ópticos) 34

para a identificación e o control dos produtos. 35

– CA2.8. Elaborouse a información relativa ao punto de venda utilizando aplicacións 36

informáticas a nivel de usuario/a, procesador de texto e folla de cálculo. 37

– CA2.9. Colocáronse produtos en diferentes tipos de lineais e expositores, seguindo 38

criterios de merchandising. 39

– CA2.10. Limpáronse e acondicionado lineais e andeis para a correcta colocación dos 40

produtos. 41

Páxina 59 de 74

– CA2.11. Aplicáronse as medidas específicas de manipulación e hixiene dos produ-1

tos. 2

RA3. Coloca etiquetas e dispositivos de seguridade valorando a relevancia do sistema 3

de codificación “European Article Numbering Association” (EAN) no control do punto 4

de venda. 5

– CA3.1. Identificáronse os tipos de dispositivos de seguridade que se utilizan no pun-6

to de venda. 7

– CA3.2. Describiuse o funcionamento de dispositivos de seguridade no punto de 8

venda. 9

– CA3.3. Describíronse os procesos de asignación de códigos aos produtos. 10

– CA3.4. Interpretáronse etiquetas normalizadas, códigos EAN 13, etc. 11

– CA3.5. Verificouse a codificación de produtos, identificando as súas características, 12

as súas propiedades e a súa localización. 13

– CA3.6. Utilizáronse aplicacións informáticas (procesador de textos e folla de cálcu-14

lo) na elaboración de documentación para transmitir os erros de correspondencia de-15

tectados entre a información da etiqueta e o produto. 16

– CA3.7. Etiquetáronse produtos manualmente e utilizando ferramentas específicas de 17

etiquetaxe e seguindo criterios de merchandising. 18

– CA3.8. Colocáronse dispositivos de seguridade utilizando os sistemas de protección 19

pertinentes. 20

– CA3.9. Valorouse a relevancia da codificación dos produtos no control do punto de 21

venda. 22

RA4. Empaqueta produtos tendo en conta a relación entre a técnica seleccionada e os 23

criterios comerciais e de imaxe perseguidos. 24

– CA4.1. Identificáronse técnicas de empaquetaxe de produtos. 25

– CA4.2. Analizouse a simboloxía de formas, cores e texturas na transmisión da imaxe 26

da empresa. 27

– CA4.3. Identificáronse elementos e materiais que se utilizan na empaquetaxe e na 28

presentación comercial de produtos. 29

– CA4.4. Seleccionáronse os materiais necesarios para a empaquetaxe en función da 30

técnica establecida e da imaxe da empresa. 31

– CA4.5. Acondicionouse o produto para a súa empaquetaxe, colocando elementos 32

protectores e retirando o prezo e os dispositivos de seguridade. 33

– CA4.6. Empaquetáronse produtos asegurando a súa consistencia e a súa presenta-34

ción conforme criterios comerciais. 35

– CA4.7. Aplicáronse as medidas de prevención de riscos laborais relacionadas. 36

– CA4.8. Colocáronse motivos ornamentais de xeito atractivo. 37

– CA4.9. Retiráronse os restos do material utilizado para asegurar a orde e a limpeza 38

do lugar de traballo. 39


BC1. Montaxe de elementos de animación do punto de venda e expositores 41

Concepto, técnicas e tipos de merchandising. 42

Criterios de distribución da superficie de vendas. 43

Páxina 60 de 74

Fluxo de circulación da clientela: zona fría e zona quente. 1

Situación dos sectores máis importantes. 2

Tipos de moblaxe no punto de venda: góndolas, andeis murais, mesas, burros, etc. 3

Escaparate: funcións e montaxe. 4

Accesorios de escaparate: manequín, expositores, iluminación e seguridade. 5

Carteis: funcións, tipos e procedementos de elaboración. 6

Normas de seguridade e prevención de riscos laborais 7

BC2. Disposición dos produtos no lineal 8

Lineal: concepto, función, niveis e zonas. 9

Familias de produtos. 10

Regras de implantación dos produtos. 11

Implantación horizontal, vertical, cruzada, malla, etc. 12

Normas para a correcta implantación. 13

BC3. Colocación de etiquetas e dispositivos de seguridade 14

Tecnoloxía ao servizo do merchandising. 15

Instrumentos para a protección contra o furto. 16

Escáner. 17

Codificación da variedade. 18

Orixe da codificación comercial. 19

Código de barras. 20

Etiqueta: definición e funcións; requisitos informativos que debe cumprir. 21

BC4. Empaquetaxe e presentación comercial 22

Envoltorio e paquetaría. 23

Empaquetaxe: valor engadido ao produto. 24

Estilos e modalidades. 25

Materiais utilizados. 26

Normas de seguridade e prevención de riscos laborais. 27


Este módulo profesional contén a formación necesaria para realizar actividades básicas de 29

merchandising en puntos de venda. 30


– Realización de montaxes de elementos de animación do punto de venda, exposito-32

res, carteis e escaparates. 33

– Disposición de produtos en lineais aplicando técnicas básicas de merchandising e in-34

terpretando planogramas, gráficos e instrucións comerciais. 35

Páxina 61 de 74

– Etiquetaxe de produtos, interpretando a codificación e comprobando a exactitude da 1

información e a colocación de dispositivos de seguridade. 2

– Empaquetaxe de produtos seguindo criterios comerciais e de imaxe da empresa. 3

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais c) e d) do ciclo formativo, e co-4

as competencias profesionais, persoais e sociais c) e d). Ademais, relaciónase cos obxecti-5

vos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán 6

neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 7



– Análise de planos de distintos establecementos que permitan identificar os sectores 10

dos puntos de venda, distinguindo zonas quentes e frías en función da circulación da 11

clientela. 12

– Visita a establecementos comerciais diferentes para coñecer os tipos de moblaxe que 13

existen no mercado e a súa utilización segundo a súa función e o sector ou a zona da 14

superficie de venda onde se sitúan. 15

– Interpretación de planogramas e gráficos de lineais e colocación de produtos con-16

forme as súas instrucións, aplicando técnicas básicas de merchandising. 17

– Elaboración manual ou mediante o emprego de ferramentas informáticas sinxelas de 18

carteis (nomeadamente de prezos) e de etiquetas, rotulando con diferentes tipos de 19

letra e asociando formas e cores á imaxe que se queira transmitir. 20

– Empaquetaxe de produtos de forma atractiva, utilizando os materiais adecuados e 21

motivos ornamentais acordes coa imaxe da empresa. 22

23

Páxina 62 de 74

4.10 Módulo profesional: Operacións auxiliares de al-1

macenaxe 2

Código: MP3070. 3



RA1. Recibe mercadorías tendo en conta a relación entre as súas características e as 6

condicións de almacenamento previstas. 7

– CA1.1. Relacionáronse etiquetas, embalaxes e medios de transporte coa tipoloxía de 8

produtos e de destinos, para a súa correcta manipulación. 9

– CA1.2. Identificáronse tipos de cargas e mercadorías en función das súas caracterís-10

ticas específicas de manipulación. 11

– CA1.3. Verificouse a correspondencia entre as mercadorías recibidas e as súas eti-12

quetas e/ou o contido do albará. 13

– CA1.4. Identificáronse os tipos de documentos relacionados coa recepción (pedido, 14

albará, etiquetas, cartas de porte, acta e informe de recepción). 15

– CA1.5. Recoñecéronse as discrepancias e as anomalías máis frecuentes das cargas. 16

– CA1.6. Extraeuse unha mostra dunha carga para a súa inspección. 17

– CA1.7. Clasificáronse mercadorías conforme as súas características e as condicións 18

de conservación. 19

– CA1.8. Describíronse os procesos de desconsolidación e desembalaxe de cargas ma-20

nualmente ou utilizando as ferramentas adecuadas. 21

– CA1.9. Utilizáronse follas de cálculo para cubrir fichas de almacén. 22

– CA1.10. Elaborouse un informe co resultado da recepción, utilizando aplicacións in-23

formáticas. 24

– CA1.11. Empregouse tempo e esforzo en ampliar coñecementos e información com-25

plementaria. 26

RA2. Etiqueta mercadorías mediante aplicacións informáticas específicas, valorando o 27

control da rastrexabilidade que posibilita o seu rexistro e a súa codificación. 28

– CA2.1. Identificáronse sistemas de codificación de mercadorías. 29

– CA2.2. Describíronse os contidos e os significados dos códigos. 30

– CA2.3. Consultouse un índice de códigos nunha base de datos de almacén. 31

– CA2.4. Etiquetáronse mercadorías co código de xeito visible. 32

– CA2.5. Indicáronse condicións de manipulación e conservación dos produtos. 33

– CA2.6. Describiuse a rastrexabilidade das mercadorías a partir da etiqueta e dos do-34

cumentos de control. 35

– CA2.7. Realizouse a alta no rexistro de existencias utilizando aplicacións informáti-36

cas. 37

– CA2.8. Respectáronse e aplicáronse as medidas de prevención e seguridade de ris-38

cos laborais no almacén. 39

RA3. Almacena produtos e mercadorías, e xustifica a súa colocación e as condicións de 40

almacenamento en función do espazo dispoñible. 41

Páxina 63 de 74

– CA3.1. Clasificáronse os tipos de almacéns. 1

– CA3.2. Identificouse a situación física das zonas do almacén. 2

– CA3.3. Describíronse sistemas básicos e regras xerais de colocación de mercadorías 3

no almacén para aproveitar optimamente o espazo dispoñible. 4

– CA3.4. Interpretáronse ordes de movemento de mercadorías e produtos para apro-5

veitar optimamente o espazo de almacenaxe ou proceder á súa expedición ou á súa 6

subministración. 7

– CA3.5. Describiuse o funcionamento de carretas automotoras para a manipulación 8

de cargas. 9

– CA3.6. Colocáronse cargas ou mercadorías no lugar indicado na orde de traballo, 10

tendo en conta as súas características e as súas condicións de manipulación. 11

– CA3.7. Utilizáronse medios informáticos para transmitir con precisión a informa-12

ción dos movementos de cargas e mercadorías que se realizan. 13

– CA3.8. Aplicáronse e respectáronse as medidas de seguridade e prevención de riscos 14

no almacén. 15

– CA3.9. Mantívose o almacén limpo e ordenado. 16

RA4. Colabora na elaboración de inventarios de mercadorías, realizando operacións 17

básicas de control de existencias mediante ferramentas informáticas de control de al-18

macéns. 19

– CA4.1. Describiuse a documentación técnica relacionada co almacén. 20

– CA4.2. Relacionouse a almacenaxe mínima co tempo de aprovisionamento de pro-21

vedores/as e a demanda. 22

– CA4.3. Identificáronse os tipos de almacenaxe e de inventarios, así como as súas va-23

riables. 24

– CA4.4. Realizouse inventario de produtos existentes nun almacén, elaboráronse par-25

tes de incidencia, en caso necesario, e comunicáronse necesidades de reaprovisio-26

namento e roturas de existencias. 27

– CA4.5. Sinaláronse os mecanismos que se empregan para asegurar a renovación de 28

almacenaxes e o mantemento das existencias mínimas. 29

– CA4.6. Identificouse o sistema óptimo de reposición de existencias en función do ti-30

po de almacén. 31

– CA4.7. Utilizáronse aplicacións informáticas específicas de control de almacéns. 32

– CA4.8. Elaborouse a información asociada ao control do almacén, de xeito ordena-33

do, estruturado, claro e preciso, utilizando procesadores de texto e follas de cálculo. 34

– CA4.9. Valorouse a relevancia do control de almacén na distribución comercial e no 35

proceso produtivo. 36

RA5. Prepara pedidos para a súa expedición, tendo en conta a relación das característi-37

cas e das condicións de manipulación e conservación de mercadorías e produtos coas 38

ordes de traballo e os documentos de expedición. 39

– CA5.1. Interpretouse a normativa que regula a embalaxe e a etiquetaxe das mercado-40

rías e dos produtos. 41

– CA5.2. Relacionáronse as características dos tipos de embalaxe coas características 42

físicas e técnicas dos produtos e das mercadorías, coas súas condicións de manipula-43

ción e co seu transporte. 44

– CA5.3. Describíronse, a partir da orde de pedido, as mercadorías que cumpra expe-45

dir. 46

Páxina 64 de 74

– CA5.4. Verificouse, a partir das fichas de almacén, que exista mercadoría suficiente 1

para cubrir o pedido. 2

– CA5.5. Describíronse os movementos que haxa que realizar no almacén ata localizar 3

a mercadoría na zona de expedición e os equipamentos adecuados de manipulación. 4

– CA5.6. Utilizáronse aplicacións informáticas para cubrir notas de entrega. 5

– CA5.7. Rexistráronse saídas de mercadorías en fichas de almacén e documentación 6

técnica. 7

– CA5.8. Creáronse etiquetas e determinouse o lugar que deben ocupar na embalaxe, 8

así como os sinais de protección da mercadoría. 9

– CA5.9. Interpretáronse ordes de carga, identificando o lugar de colocación da mer-10

cadoría no medio de transporte en función das súas características físicas e o seu 11

destino. 12

– CA5.10. Demostrouse responsabilidade ante erros. 13


BC1. Recepción de mercadorías e xestión de entradas 15

Medios de transporte. 16

Procedementos de control de descargas. 17

Concepto e clasificación das mercadorías. 18

Documentos relacionados coa recepción de mercadorías. 19

Rexistro de mercadorías. Libro rexistro de entrada e saída. 20

Fichas de almacén: sistemas FIFO e PMP. 21

BC2. Etiquetaxe e codificación de mercadorías 22

Sistemas de codificación. Códigos EAN. 23

Etiquetas: tipos e funcións. 24

Ferramentas de control da etiquetaxe. 25

Rotulación e sinais nas embalaxes. Pictogramas. 26

Medidas de prevención de riscos laborais. 27

BC3. Almacenaxe de produtos e mercadorías 28

Tipos de almacéns desde distintos puntos de vista. 29

Zonas do almacén. Criterio ABC. 30

Tipos de andeis de almacenamento. 31

Equipamentos mecánicos para a manipulación de mercadorías. 32

Normas de seguridade e hixiene que regulan a conservación e o mantemento de merca-33

dorías. 34

Seguridade e prevención nas operacións auxiliares de almacenaxe. Sinalización en al-35

macéns 36

Páxina 65 de 74

BC4. Operacións básicas de control de existencias 1

Sistemas de almacenaxe. 2

Sistemas de reposición das mercadorías. Existencias mínimas e existencias de seguri-3

dade. 4

Inventario: finalidade e tipos. 5

Proceso de elaboración de inventarios. Fichas para control físico. 6

Utilización de aplicacións informáticas nas actividades auxiliares de control de existen-7

cias. 8

Loxística, definición e funcións. 9

Normas básicas de actuación en caso de emerxencias. 10

BC5. Preparación de pedidos e expedición de mercadorías 11

Orde de pedido. 12

Recepción e tratamento de pedidos. 13

Consolidación de cargas. Palés: tipos e funcións. 14

Etiquetaxe e embalaxe de expedición. Tipos de embalaxes segundo a mercadoría. Em-15

balaxes especiais. 16

Albará: funcións, datos e tipos. 17

Relacións entre o ambiente e as embalaxes. 18


Este módulo profesional contén a formación necesaria para realizar actividades auxiliares 20

de almacenaxe. 21


– Recepción de mercadorías en almacéns, interpretando a documentación de recepción 23

e rexistrando as mercadorías manualmente ou mediante aplicacións informáticas. 24

– Etiquetaxe de mercadorías utilizando diferentes sistemas de codificación, e a súa co-25

locación no almacén en función das súas características de conservación e de mani-26

pulación, e do espazo dispoñible. 27

– Realización de inventarios para detectar necesidades de reaprovisionamento e rotu-28

ras de existencias. 29

– Preparación de pedidos, seleccionando as mercadorías conforme a orde de traballo, e 30

embalando e etiquetando a unidade cos equipamentos e cos medios adecuados ás 31

condicións de manipulación e de conservación dos produtos e das mercadorías. 32

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a) e b) do ciclo formativo, e co-33

as competencias profesionais, persoais e sociais a) e b). Ademais, relaciónase cos obxecti-34

vos t), u), v), w), x), y) e z), e as competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán 35

neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 36



– Interpretación de planos de distintos almacéns, identificando as zonas e os itinerarios 39

de traslado interno dos produtos e das mercadorías. 40

Páxina 66 de 74

– Confección de etiquetas, aplicando códigos, que identifiquen as mercadorías e os 1

seus lugares de colocación nun almacén. 2

– Elaboración de fichas de almacén coa aplicación informática adecuada. 3

– Realización de recontos, inventarios e, a partir de eles, informes das incidencias de-4

tectadas. 5

– Preparación de unidades de pedido, a partir dunha orde de traballo concreta, selec-6

cionando o tipo de embalaxe en función das características da mercadoría e o medio 7

de transporte, e etiquetando e/ou rotulando os sinais precisos na embalaxe. 8

9

Páxina 67 de 74

4.11 Módulo profesional: Formación en centros de 1

traballo 2

Código: MP3072. 3



RA1. Recibe e almacena produtos e mercadorías, tendo en conta as súas propiedades 6

para a súa correcta colocación e manipulación. 7

– CA1.1. Verificouse a correspondencia entre as mercadorías recibidas e as súas eti-8

quetas e/ou o contido do albará. 9

– CA1.2. Extraeuse unha mostra da carga para a súa inspección. 10

– CA1.3. Clasificáronse as mercadorías conforme as súas características e as súas 11

condicións de conservación. 12

– CA1.4. Desconsolidouse e/ou desembalouse a carga manualmente ou utilizando as 13

ferramentas adecuadas. 14

– CA1.5. Etiquetáronse as mercadorías co código de forma visible. 15

– CA1.6. Elaboráronse fichas de almacén coa aplicación informática axeitada. 16

– CA1.7. Colocáronse cargas ou mercadorías no lugar indicado na orde de traballo, 17

tendo en conta as súas características e as súas condicións de manipulación. 18

– CA1.8. Realizouse o inventario dos produtos e das mercadorías do almacén. 19

– CA1.9. Abastecéronse zonas de picking, andeis e liñas de depósito. 20

RA2. Manexa transpalés e carretas automotoras ou manuais para o traslado de produtos 21

e mercadorías, interpretando a sinalización e respectando as normas de seguridade e 22

circulación ao manexar equipamentos de traballo móbiles. 23

– CA2.1. Interpretáronse correctamente as ordes de movemento de materiais e produ-24

tos para a súa carga ou descarga. 25

– CA2.2. Seleccionáronse os medios de transporte que se vaian utilizar, en función da 26

carga. 27

– CA2.3. Realizouse a carga ou a descarga dos produtos conforme as instrucións reci-28

bidas. 29

– CA2.4. Trasladáronse vultos conducindo transpalés e carretas de man ou automoto-30

ras, respectando as normas de seguridade e saúde. 31

– CA2.5. Realizáronse as operacións de mantemento de primeiro nivel dos equipa-32

mentos antes ou despois do movemento, seguindo as indicacións de fábrica. 33

– CA2.6. Estacionouse o transpalé ou a carreta no lugar previsto para iso e sen que en-34

torpeza o paso. 35

RA3. Prepara pedidos conforme as ordes de traballo, utilizando medios informáticos 36

para a introdución dos datos relacionados e aplicando medios de empaquetaxe e/ou 37

embalaxe segundo as características dos produtos. 38

– CA3.1. Identificáronse, a partir da orde de pedido, as mercadorías que se vaian ex-39

pedir. 40

– CA3.2. Verificouse, a partir das fichas de almacén, que exista mercadoría suficiente 41

para cubrir o pedido. 42

Páxina 68 de 74

– CA3.3. Seleccionáronse as mercadorías ou os produtos, conforme a orde de traballo, 1

utilizando ferramentas de control e peso, conformando o pedido con exactitude. 2

– CA3.4. Preparouse o material de protección e de embalaxe e/ou empaquetaxe do pe-3

dido. 4

– CA3.5. Embalouse a unidade de pedido utilizando o material e os equipamentos 5

adecuados. 6

– CA3.6. Elaborouse unha etiqueta para o pedido e determinouse o lugar que deba 7

ocupar na embalaxe, así como os sinais de protección da mercadoría. 8

– CA3.7. Etiquetouse a unidade de pedido utilizando medios manuais ou ferramentas 9

específicas para a súa etiquetaxe. 10

RA4. Coloca elementos de animación do punto de venda e repón produtos, seguindo os 11

criterios comerciais e detectando ocos e necesidades de abastecemento. 12

– CA4.1. Diferenciáronse os tipos da moblaxe utilizada no punto de venda e os ele-13

mentos promocionais utilizados habitualmente. 14

– CA4.2. Montáronse expositores de produtos e góndolas. 15

– CA4.3. Colocáronse carteis e outros elementos de animación. 16

– CA4.4. Identificouse o lugar e a disposición dos produtos a partir dun planograma, 17

unha foto ou un gráfico do lineal e a etiqueta do produto. 18

– CA4.5. Realizouse un inventario das unidades do punto de venda e detectáronse ne-19

cesidades de abastecemento, evitando roturas de existencias. 20

– CA4.6. Utilizáronse equipamentos de lectura de códigos de barras (lectores ópticos) 21

para a identificación e o control dos produtos. 22

– CA4.7. Elaborouse a información relativa ao punto de venda utilizando aplicacións 23

informáticas. 24

– CA4.8. Colocáronse produtos en lineais e expositores de diferentes tipos, seguindo 25

os criterios de merchandising e de imaxe da empresa. 26

– CA4.9. Colocáronselles etiquetas e dispositivos de seguridade aos produtos, ma-27

nualmente ou utilizando os equipamentos adecuados en cada caso. 28

– CA4.10. Empaquetáronse e presentáronse os produtos de xeito atractivo, de acordo 29

cos criterios comerciais e de imaxe da empresa. 30

– CA4.11. Limpáronse e acondicionáronse lineais e andeis para a correcta colocación 31

dos produtos. 32

RA5. Atende a clientela asesorando e informando, realizando vendas, cobramentos e 33

devolucións, e resolvendo queixas. 34

– CA5.1. Mantívose unha actitude de cordialidade, respecto e amabilidade no trato, 35

demostrando interese e preocupación por atender satisfactoriamente as necesidades 36

da clientela. 37

– CA5.2. Obtívose a información necesaria do/da cliente/a, favorecendo a comunica-38

ción, co emprego de técnicas e actitudes apropiadas. 39

– CA5.3. Déronse respostas a preguntas de doada solución, utilizando o léxico comer-40

cial adecuado. 41

– CA5.4. Manexáronse caixas rexistradoras e/ou TPV para realizar cobramentos e de-42

volucións de produtos. 43

– CA5.5. Utilizáronse medios de pagamento electrónico na realización de cobramen-44

tos e devolucións. 45

– CA5.6. Aplicáronse técnicas de venda básicas adecuadas a cada situación que se 46

presente no punto de venda. 47

Páxina 69 de 74

– CA5.7. Demostrouse responsabilidade ante erros. 1

– CA5.8. Informouse a clientela acerca das características dos produtos ou servizos, 2

nomeadamente das calidades esperables. 3



realizar, así como o nivel de probabilidade de modificación esperable. 6

– CA5.10. Subministróuselle á clientela a información e a documentación necesaria 7

para a presentación dunha reclamación escrita, de ser o caso. 8

– CA5.11. Recolléronse os formularios presentados polo/pola cliente/a para a realiza-9

ción dunha reclamación. 10

– CA5.12. Cubriuse unha folla de reclamación. 11

RA6. Actúa conforme as normas de prevención e riscos laborais da empresa. 12

– CA6.1. Cumpriuse a normativa xeral sobre prevención e seguridade, así como a es-13

tablecida pola empresa. 14

– CA6.2. Identificáronse os factores e as situacións de risco que se presenten no seu 15

ámbito de actuación no centro de traballo. 16

– CA6.3. Adoptáronse actitudes relacionadas coa actividade para reducir os riscos la-17

borais e ambientais. 18

– CA6.4. Empregouse o equipamento de protección individual establecido para cada 19

operación. 20

– CA6.5. Utilizáronse os dispositivos de protección das máquinas, dos equipamentos e 21

das instalacións nas actividades. 22

– CA6.6. Actuouse segundo o plan de prevención. 23

– CA6.7. Mantívose a zona de traballo libre de riscos, con orde e limpeza. 24

– CA6.8. Traballouse con criterios de redución do consumo de enerxía e na xeración 25

de residuos. 26

RA7. Actúa de xeito responsable e intégrase no sistema de relacións técnico-sociais da 27

empresa. 28

– CA7.1. Executáronse con dilixencia as instrucións recibidas. 29

– CA7.2. Responsabilizouse do traballo que desenvolve, comunicándose eficazmente 30

coa persoa adecuada en cada momento. 31

– CA7.3. Cumpríronse os requisitos e as normas técnicas, demostrando un bo facer 32

profesional e finalizando o seu traballo nun tempo límite razoable. 33

– CA7.4. Amosouse unha actitude de respecto cara ás normas e aos procedementos es-34

tablecidos. 35

– CA7.5. Organizouse o traballo de acordo coas instrucións e cos procedementos esta-36

blecidos, cumprindo as tarefas en orde de prioridade e actuando baixo criterios de 37

seguridade e calidade nas intervencións. 38

– CA7.6. Coordinouse a actividade desempeñada co resto do persoal, informando de 39

calquera cambio, necesidade salientable ou continxencia. 40

– CA7.7. Incorporouse puntualmente ao posto de traballo, levando a cabo os descan-41

sos instituídos, e non abandonou o centro de traballo antes do establecido sen moti-42

vos debidamente xustificados. 43

– CA7.8. Preguntáronselle adecuadamente á persoa superior inmediata as posibles dú-44

bidas e a información necesaria para o desempeño dos seus dereitos ao seu respon-45

sable inmediato. 46

Páxina 70 de 74

– Realizouse o traballo conforme as indicacións realizadas polo persoal superior, e 1

formuláronse as posibles modificacións ou suxestións no lugar e do modo adecua-2

dos. 3


Este módulo profesional contribúe a completar as competencias e os obxectivos xerais 5

propios do título profesional básico en Servizos Comerciais que se alcanzaran no centro 6

educativo ou a desenvolver competencias características de difícil consecución nel. 7

8

Páxina 71 de 74

5. Requisitos mínimos de calidade do contexto formativo 1

5.1. Espazos 2

Os espazos necesarios para o desenvolvemento das ensinanzas deste ciclo formativo son: 3

Espazo formativo Superficie en m2

(30 alumnos/as)

Superficie en m2

(20 alumnos/as) Grao de utilización

Aula polivalente. 60 40 50 %

Taller de comercio. 90 60 30 %

Taller de almacenaxe 90 60 20%

A consellería con competencias en materia de educación poderá autorizar unidades para 4

menos de trinta postos escolares, polo que será posible reducir os espazos formativos pro-5

porcionalmente ao número de alumnos e alumnas, tomando como referencia para a deter-6

minación das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e terceira da 7

táboa. 8

O grao de utilización expresa en tanto por cento e con caracter orientativo a ocupación 9

en horas do espazo prevista para a impartición das ensinanzas no centro educativo, por un 10

grupo de alumnado, respecto da duración total destas. O centro educativo, no exercicio da 11

súa autonomía e en función da distribución horaria semanal dos módulos profesionais e da 12

titoría, poderá determinar outro grao de utilización. 13

Na marxe permitida polo grao de utilización, os espazos formativos establecidos poden 14

ser ocupados por outros grupos de alumnos e alumnas que cursen o mesmo ou outros ci-15

clos formativos, ou outras etapas educativas. 16

En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas aos espazos formativos (coa 17

ocupación expresada polo grao de utilización) poderán realizarse en superficies utilizadas 18

tamén para outras actividades formativas afíns. 19

5.2. Equipamentos mínimos 20

Espazo formativo Equipamentos

Aula polivalente. Equipamentos audiovisuais.

Equipamentos informáticos en rede e con conexión a internet. Software de aplicación.

Taller de comercio. Moblaxe de punto de venda.

Góndolas.

Expositores. Vitrinas. Colgadoiros.

Escaparate.

TPV con impresora, escáner e caixa rexistradora.

Etiquetadora.

Taller de almacenaxe Andeis.

Transpalés manuais.

Etiquetadora.

6. Profesorado 21

6.1. Especialidades do profesorado do sector público ás que se atribúe a impartición dos 22 módulos profesionais asociados ao perfil profesional 23

Módulo profesional Especialidade do profesorado Corpo

MP3001. Tratamento informático de datos. Especialidade:

Procesos comerciais.

Profesorado técnico de formación profesional.

Páxina 72 de 74

Módulo profesional Especialidade do profesorado Corpo

MP3002. Aplicacións básicas de ofimática.

MP3005. Atención á clientela.

MP3006. Preparación de pedidos e venda de produtos.

MP3069. Técnicas básicas de merchandising.

MP3070. Operacións auxiliares de almacenaxe.

Procesos de xestión administra-tiva.

Outros:

Profesorado especialista, de ser o caso.

MP3072. Formación en centros Procesos comerciais. Profesorado técnico de formación profesional.

6.2. Titulacións requiridas para a impartición dos módulos profesionais, para os centros 1 de titularidade privada ou de titularidade pública doutras administracións distintas das 2 educativas 3

Módulos profesionais Titulacións

MP3001. Tratamento informático de datos.






MP3072. Formación en centros de traballo.

Licenciado/a, enxeñeiro/a, arquitecto/a ou o título de grao correspon-dente, ou outros títulos equivalentes.

6.3. Titulacións habilitantes para os efectos de docencia para a impartición dos módulos 4 profesionais, para os centros de titularidade privada ou de titularidade pública doutras 5 administracións distintas das educativas 6

Módulos profesionais Titulacións

MP3001. Tratamento informático de datos.






MP3072. Formación en centros de traballo.

Diplomado/a, enxeñeiro/a técnico/a ou arquitecto/a técnico/a, ou o título de grao correspondente, ou outros títulos equivalentes.

7. Correspondencia entre módulos profesionais e unidades de competencia para a 7 súa acreditación ou validación 8

Módulos profesionais Unidades de competencia acreditables


UC1327_1: realizar operacións auxiliares de reposición, disposición e acondicionamento de produtos no punto de venda.

UC1328_1: manipular e trasladar produtos na superficie comercial e na repartición de proximidade, utilizando transpalés e carretas de man.


UC1325_1: realizar as operacións auxiliares de recepción, coloca-ción, mantemento e expedición de cargas no almacén de xeito inte-grado no equipo.

UC0432_1: manipular cargas con carretas elevadoras.

MP3001. Tratamento informático de datos. UC0973_1: introducir datos e textos en terminais informáticos en

condicións de seguridade, calidade e eficiencia.

MP3002. Aplicacións básicas de ofimática. UC0974_1: realizar operacións básicas de tratamento de datos e

textos, e confección de documentación.

MP3005. Atención á clientela. UC1329_1: proporcionar atención e información operativa, estrutura-

da e protocolizada á clientela.

Páxina 73 de 74

Módulos profesionais Unidades de competencia acreditables

MP3006. Preparación de pedidos e venda de produtos. UC1326_1: preparar pedidos de xeito eficaz e eficiente, seguindo

procedementos establecidos

8. Ciclos formativos de grao medio aos que o título profesional básico en Servizos 1 Comerciais permite a aplicación de criterios de preferencia para a admisión en 2 caso de concorrencia competitiva 3

O título profesional básico en Servizos Comerciais terá preferencia para a admisión a to-4

dos os títulos de grao medio das familias profesionais de: 5

– Administración e Xestión. 6

– Comercio e Márketing. 7

– Téxtil, Confección e Pel. 8

– Vidro e Cerámica. 9

– Artes Gráficas. 10

9. Distribución horaria 11

Organización dos módulos profesionais do ciclo formativo de formación profesional 12 básica de Servizos Comerciais en réxime ordinario 13

Curso Módulo Duración

horas

1º MP3001. Tratamento informático de datos. 204

1º MP3009. Ciencias aplicadas I. 175

1º MP3011. Comunicación e sociedade I. 206

1º MP3069. Técnicas básicas de merchandising. 179

1º MP3070. Operacións auxiliares de almacenaxe. 146

Total 1º

(FCE) 910

2º MP3002. Aplicacións básicas de ofimática. 240

2º MP3005. Atención á clientela. 58

2º MP3006. Preparación de pedidos e venda de produtos. 113

2º MP3010. Ciencias aplicadas II. 162

2º MP3012. Comunicación e sociedade II. 135

Total 2º

(FCE) 708

2º MP3072. Formación en centros de traballo 320

Titoría 14

No primeiro curso do ciclo formativo dedicaranse 35 horas á titoría, e 27 horas no segun-15

do curso. 16

Páxina 74 de 74

10. Unidades formativas 1

Organización dos módulos profesionais en unidades formativas de menor duración 2

Módulo profesional Unidades formativas Duración

horas

MP3011. Comunicación e sociedade I.

MP3011_13. Comunicación en linguas galega e castelá I 88

MP3011_23. Comunicación en lingua inglesa I 59

MP3011_33. Sociedade I 59

MP3012. Comunicación e sociedade II.

MP3012_13. Comunicación en linguas galega e castelá II 67

MP3012_23. Comunicación en lingua inglesa II 34

MP3012_33. Sociedade II 34

3

ANEXO IX Currículo do ciclo formativo de formación profesional … IX_BCOM01... · 2017-10-14 ·...

Documents

Transcript of ANEXO IX Currículo do ciclo formativo de formación profesional … IX_BCOM01... · 2017-10-14 ·...