Alexandre Bóveda: vida, paixón e morte por Galiza 1 Alexandre Bóveda: vida, paixón e morte por...

Alexandre Bóveda:Alexandre Bóveda:vida, paixón e mortevida, paixón e morte

por Galizapor Galiza

11

Alexandre Alexandre Bóveda:Bóveda:

vida, paixón e vida, paixón e mortemorte




• Naceu en Ourense o 4 de xuño de 1903Naceu en Ourense o 4 de xuño de 1903• Pai carpinteiro e nai costureiraPai carpinteiro e nai costureira• Pai : Xoán Bóveda Valcárcel, despedido Pai : Xoán Bóveda Valcárcel, despedido

nunha folga de 1901, emigrou a Bilbao e nunha folga de 1901, emigrou a Bilbao e Arxentina, voltou e montou carpintería.Arxentina, voltou e montou carpintería.

• Nai: Luísa Iglesias.Nai: Luísa Iglesias. • Sete fillos, el é o terceiro.Sete fillos, el é o terceiro.

VIDA: NacementoVIDA: Nacemento


por Galizapor GalizaVIDA: Pais e irmánsVIDA: Pais e irmáns

Alexandre coa súa irmá Pilar Alexandre coa súa irmá Pilar retratados por un fotógrafo retratados por un fotógrafo

ambulante (1932)ambulante (1932)

O PaiO Pai A Nai, A Nai, cos seus cos seus

netos netos Enrique e Enrique e Ánxeles Ánxeles Cuña, Cuña,

fillos de fillos de XelaXela



• Estudia Primaria na anexa a Maxisterio.Estudia Primaria na anexa a Maxisterio.• Cursos de peritaxe mercantil no colexio Cursos de peritaxe mercantil no colexio

dos irmáns Villardos irmáns Villar• Ía á Coruña aos exames de Comercio.Ía á Coruña aos exames de Comercio.• Estudaba francés e debuxo noutros Estudaba francés e debuxo noutros

centros ourensáns.centros ourensáns.

VIDA: EstudosVIDA: Estudos



• Estudos musicais na Coral de Ruada e no Estudos musicais na Coral de Ruada e no Orfeón a Unión Ourensá.Orfeón a Unión Ourensá.

• Estudos de debuxo no Círculo Católico.Estudos de debuxo no Círculo Católico.

• Participaba no “Oratorio festivo” dos Participaba no “Oratorio festivo” dos Salesianos.Salesianos.

• Foi capitán do Remedios F.C. e estivo ligado ao Foi capitán do Remedios F.C. e estivo ligado ao Royal e ao Galicia F.C.Royal e ao Galicia F.C.

VIDA: Estudos e lecerVIDA: Estudos e lecer



18/04/2318/04/23 12:1312:13Agrupación CulturalAgrupación CulturalAlexandre BóvedaAlexandre Bóveda 66

VIDA: Siareiro do fútbolVIDA: Siareiro do fútbol

Bóveda co Bóveda co RoyalRoyal F.C.F.C.




VIDA: Integrante de corosVIDA: Integrante de coros

Bóveda co Orfeón Unión Bóveda co Orfeón Unión OurensáOurensá




• Anécdota: Anécdota: burgués que burgués que ve ao seu pai ve ao seu pai lendo e di “Ata lendo e di “Ata os obreiros os obreiros len!”len!”

VIDA: Momento importanteVIDA: Momento importante



• Púxose a preparar as oposicións de Madrid.Púxose a preparar as oposicións de Madrid.• Fracasa no primeiro intento.Fracasa no primeiro intento.• Prepáraas na Academia Reus (Madrid) e Prepáraas na Academia Reus (Madrid) e

aproba.aproba.• Obtén o nº1 da oposición a Auxiliares de Obtén o nº1 da oposición a Auxiliares de

Contabilidade do Estado.Contabilidade do Estado.

VIDA: OposiciónsVIDA: Oposicións


por Galizapor GalizaVIDA: Preparando as oposicións en MadridVIDA: Preparando as oposicións en Madrid

Bóveda cos compañeiros da Academia ReusBóveda cos compañeiros da Academia Reus



• Está catro anos na Delegación de Facenda de Está catro anos na Delegación de Facenda de Ourense.Ourense.

• Obtén o nº5 da oposición para dez prazas do Obtén o nº5 da oposición para dez prazas do Corpo Pericial de Contabilidade do Estado.Corpo Pericial de Contabilidade do Estado.

• José Calvo Sotelo (ministro de Facenda José Calvo Sotelo (ministro de Facenda daquela) ofrécelle traballo nos ministerios.daquela) ofrécelle traballo nos ministerios.

• Pide destino en Pontevedra (1927) como Xefe Pide destino en Pontevedra (1927) como Xefe de Contabilidade de Facenda.de Contabilidade de Facenda.

VIDA: OposiciónsVIDA: Oposicións




VIDA: Funcionario en PontevedraVIDA: Funcionario en Pontevedra

Bóveda cos compañeiros da Delegación de Facenda de Bóveda cos compañeiros da Delegación de Facenda de PontevedraPontevedra



• Cantaba na Coral Polifónica.Cantaba na Coral Polifónica.• Amalia Álvarez Gallego e tres irmáns dela Amalia Álvarez Gallego e tres irmáns dela

(Felipe, Xosé María e Lolita) tamén cantan (Felipe, Xosé María e Lolita) tamén cantan alí.alí.

• Ennoivan en 1929.Ennoivan en 1929.• Casan o 29 de outubro de 1930 na igrexa do Casan o 29 de outubro de 1930 na igrexa do

mosteiro dos Mercedarios (Poio).mosteiro dos Mercedarios (Poio).

VIDA: CasamentoVIDA: Casamento



•Abre casa en Poio en 1934. Antes Abre casa en Poio en 1934. Antes viviran noutros tres domicilios.viviran noutros tres domicilios.

•Vive coa familia unha relixiosidade Vive coa familia unha relixiosidade ilustrada e de practicante responsable. ilustrada e de practicante responsable.

•Tivo cinco fillos: Xela, Alexandro, Xosé Tivo cinco fillos: Xela, Alexandro, Xosé Luís, Lola e Amalia (póstuma).Luís, Lola e Amalia (póstuma).

VIDA: FamiliaVIDA: Familia


por Galizapor GalizaVIDA: Casa familiarVIDA: Casa familiar

Casa familiar en Casa familiar en PoioPoio


por Galizapor GalizaVIDA: Muller e fillosVIDA: Muller e fillos

Amalia e os cinco Amalia e os cinco fillosfillos



• 1928: Daniel de la Sota (presidente da 1928: Daniel de la Sota (presidente da Deputación) pídelle axuda para poñer en Deputación) pídelle axuda para poñer en marcha o Servicio de Cédulas da Deputación, e marcha o Servicio de Cédulas da Deputación, e en 1930 encárgalle unha mellora dese mesmo en 1930 encárgalle unha mellora dese mesmo Servicio.Servicio.

• 1930: Pon a funcionar a Caixa de1930: Pon a funcionar a Caixa deAforros de Pontevedra (como Aforros de Pontevedra (como director fundador).director fundador).• Anima a Sociedade Filharmónica.Anima a Sociedade Filharmónica.• Simpatiza co Eiriña F.C.Simpatiza co Eiriña F.C.

VIDA: A Pontevedra adoptivaVIDA: A Pontevedra adoptiva



• Participa nas actividades do Museu de Participa nas actividades do Museu de Pontevedra e da Misión Biolóxica de Cruz Pontevedra e da Misión Biolóxica de Cruz Gallástegui.Gallástegui.

• 1935: Funda xunto co farmacéutico Rubira e o 1935: Funda xunto co farmacéutico Rubira e o médico Ramón Obella o Instituto Bioquímico médico Ramón Obella o Instituto Bioquímico Miguel Servet en Vigo, co obxectivo de explotar Miguel Servet en Vigo, co obxectivo de explotar dez patentes farmacéuticas fornecidas por dez patentes farmacéuticas fornecidas por Obella. Obella e parte do seu equipo fuxen a Obella. Obella e parte do seu equipo fuxen a Portugal e voltan en 1939, e co apoio dos Portugal e voltan en 1939, e co apoio dos irmáns Fernández López fundan Zeltia.irmáns Fernández López fundan Zeltia.

VIDA: A Pontevedra adoptivaVIDA: A Pontevedra adoptiva


por Galizapor GalizaVIDA: O matrimonioVIDA: O matrimonio

Bóveda antes dos 20 Bóveda antes dos 20 anosanos

Amalia de cativaAmalia de cativa


por Galizapor GalizaVIDA:VIDA:

O matrimonioO matrimonio

Nas Nas Palmeiras de Palmeiras de PontevedraPontevedra

Camiño do Camiño do fútbol en fútbol en

PontevedrPontevedraa



Na fonte da Na fonte da FerreríaFerrería

En En PontevedraPontevedra



Nun barco na ría de PontevedraNun barco na ría de Pontevedra En PontevedraEn Pontevedra


por Galizapor GalizaVIDA: Os fillosVIDA: Os fillos

Cunha das fillas no Cunha das fillas no colocolo

Diante da capela do Santiaguiño do Diante da capela do Santiaguiño do BurgoBurgo


por Galizapor GalizaVIDA: A familiaVIDA: A familia

Con familiares en BaiónCon familiares en Baión

(Vilanova de Arousa)(Vilanova de Arousa)


por Galizapor GalizaVIDA: Fotografías variasVIDA: Fotografías varias



PAIXÓN: Galeguismo en PontevedraPAIXÓN: Galeguismo en Pontevedra

• Ao comezo dos anos 20, coñece a Risco e as súas Ao comezo dos anos 20, coñece a Risco e as súas teorías do nacionalismo e escribe un artigo sobre a liña teorías do nacionalismo e escribe un artigo sobre a liña de ferrocarril Ourense-Zamora en “La Zarpa” de Basilio de ferrocarril Ourense-Zamora en “La Zarpa” de Basilio Álvarez.Álvarez.

• Chega no ano 27 á Pontevedra intelectual e de Chega no ano 27 á Pontevedra intelectual e de emerxente actividade políticaemerxente actividade política

• Coñece a Castelao e Losada Diéguez.Coñece a Castelao e Losada Diéguez.• Alterna con Filgueira Valverde, Xerardo Álvarez Gallego, Alterna con Filgueira Valverde, Xerardo Álvarez Gallego,

Iglesias Vilarelle, Álvaro Xil, Evaristo Mosquera....Iglesias Vilarelle, Álvaro Xil, Evaristo Mosquera....• Tertulias no Méndez Núñez (A Peregrina) e no Café Tertulias no Méndez Núñez (A Peregrina) e no Café

Moderno (Praza San Xosé)Moderno (Praza San Xosé)


por Galizapor Galiza VIDA: Tertulia VIDA: Tertulia do Café do Café ModernoModerno

Estatuas en Estatuas en PontevedraPontevedra



PAIXÓN: O xerme do PGPAIXÓN: O xerme do PG

• O 25 de xullo de 1930 na Barxa (Vigo) xúntanse uns O 25 de xullo de 1930 na Barxa (Vigo) xúntanse uns 300 simpatizantes do nacionalismo galego para 300 simpatizantes do nacionalismo galego para deseñar unha campaña de sensibilización. Están deseñar unha campaña de sensibilización. Están Otero Pedrayo, Gómez Román, Enrique Peinador, Otero Pedrayo, Gómez Román, Enrique Peinador, Ánxel Casal, Castelao, Ramón Cabanillas, Núñez Ánxel Casal, Castelao, Ramón Cabanillas, Núñez Búa....Búa....

• Xuntanzas en Lestrove e Barrantes artellaron pactos Xuntanzas en Lestrove e Barrantes artellaron pactos e proxectos e proxectos

• 1930: O Seminario de Estudos Galegos pídelle 1930: O Seminario de Estudos Galegos pídelle colaboración no proxecto de Estatuto galegocolaboración no proxecto de Estatuto galego


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Xantares galeguistasPAIXÓN: Xantares galeguistas

Xantar galeguista da Barxa Xantar galeguista da Barxa (Vigo)(Vigo)



PAIXÓN: A chegada da II RepúblicaPAIXÓN: A chegada da II República

• Chega a República o 14 de abril de 1931.Chega a República o 14 de abril de 1931.

• Obteñen escano os galeguistas Castelao Obteñen escano os galeguistas Castelao (Pontevedra) e Otero Pedrayo (Ourense) e (Pontevedra) e Otero Pedrayo (Ourense) e Suárez Picallo e Antón Villar Ponte (ORGA).Suárez Picallo e Antón Villar Ponte (ORGA).

• A Constitución de 1931 é republicana e A Constitución de 1931 é republicana e progresista, pero NON federal.progresista, pero NON federal.



PAIXÓN: Fundación do PGPAIXÓN: Fundación do PG

• Entre o 5 e o 6 de decembro de 1931 Entre o 5 e o 6 de decembro de 1931 fúndase o Partido Galeguista.fúndase o Partido Galeguista.

• Na Asemblea constituínte, xuntáronse Na Asemblea constituínte, xuntáronse en Pontevedra representantes de 32 en Pontevedra representantes de 32 agrupacións que reunían uns 700 agrupacións que reunían uns 700 asistentes, que acordan unha asistentes, que acordan unha Declaración de Principios.Declaración de Principios.



PAIXÓN: Declaración de Principios do PG (I)PAIXÓN: Declaración de Principios do PG (I)

• Autodeterminación política de GaliciaAutodeterminación política de Galicia• AntiimperialismoAntiimperialismo• Igualdade de dereitos políticos para a Igualdade de dereitos políticos para a

mullermuller• Supresión das Deputacións provinciais e Supresión das Deputacións provinciais e

recoñecemento da parroquiarecoñecemento da parroquia• Concerto económico co Estado e Concerto económico co Estado e

reforma tributariareforma tributaria



PAIXÓN: Declaración de Principios do PG (II)PAIXÓN: Declaración de Principios do PG (II)

• Cooficialidade do galegoCooficialidade do galego• Reinstauración do dereito foralReinstauración do dereito foral• Creación dun Tribunal Superior de Creación dun Tribunal Superior de

Xustiza de GaliciaXustiza de Galicia• Reforma agraria: supresión dos foros, Reforma agraria: supresión dos foros,

melloras e fomento do cooperativismomelloras e fomento do cooperativismo• Recoñecementos dos dereitos sindicaisRecoñecementos dos dereitos sindicais



PAIXÓN: A Dirección do PGPAIXÓN: A Dirección do PG

• A dirección do Partido Galeguista:A dirección do Partido Galeguista:• Voz sen voto (Castelao, Otero Pedrayo, Suárez Voz sen voto (Castelao, Otero Pedrayo, Suárez

Picallo)Picallo)• Secretario Xeral (Pedro Basanta)Secretario Xeral (Pedro Basanta)• Secretario Técnico (Filgueira Valverde)Secretario Técnico (Filgueira Valverde)• Secretario de Organización (Alexandre Bóveda Secretario de Organización (Alexandre Bóveda

sempre, agás un ano que foi Secretario Xeral)sempre, agás un ano que foi Secretario Xeral)• Secretario de Propaganda (X. Núñez Búa).Secretario de Propaganda (X. Núñez Búa).



PAIXÓN: Bóveda no PGPAIXÓN: Bóveda no PG

• A preocupación máxima de Bóveda era o PG, A preocupación máxima de Bóveda era o PG, era o “motor de explosión” do PG, segundo era o “motor de explosión” do PG, segundo Castelao.Castelao.

• O PG pasou de minorías (700) a masas (3.000), O PG pasou de minorías (700) a masas (3.000), con grupos en Madrid, Bos Aires e Barcelona.con grupos en Madrid, Bos Aires e Barcelona.

• No 1932 impulsa a creación das Mocidades No 1932 impulsa a creación das Mocidades Galeguistas, e no 34 a Federación.Galeguistas, e no 34 a Federación.

• A Nosa Terra convértese no boletín do PG.A Nosa Terra convértese no boletín do PG.



PAIXÓN: Distribución profesional dos afiliadosPAIXÓN: Distribución profesional dos afiliados do PGdo PG

• Labregos: 27%Labregos: 27%• Artesáns e autónomos: 13%Artesáns e autónomos: 13%• Estudantes: 8,5%Estudantes: 8,5%• Empregados e dependentes de comercio: 8,5%Empregados e dependentes de comercio: 8,5%• Obreiros e xornaleiros: 8%Obreiros e xornaleiros: 8%• Empresarios medios e pequenos: 6%Empresarios medios e pequenos: 6%• Menor presenza de mariñeiros, artistas e Menor presenza de mariñeiros, artistas e

intelectuais, aínda que estes últimos moi intelectuais, aínda que estes últimos moi importantes cualitativamenteimportantes cualitativamente



PAIXÓN: Ponencia para a redacción do EstatutoPAIXÓN: Ponencia para a redacción do Estatuto

• A 1ª Asemblea pro-Estatuto foi convocada o 4 de A 1ª Asemblea pro-Estatuto foi convocada o 4 de xuño de 1931 na Coruña; presentáronse tres xuño de 1931 na Coruña; presentáronse tres anteproxectos e dúas ponencias, o mellor foi o anteproxectos e dúas ponencias, o mellor foi o do SEG. Pero a Asemblea non aceptou ningún, e do SEG. Pero a Asemblea non aceptou ningún, e encargou unha ponencia.encargou unha ponencia.

• A Asemblea de Concellos de Galiza, celebrada o A Asemblea de Concellos de Galiza, celebrada o 3 de maio de 1932, en Santiago, creou unha 3 de maio de 1932, en Santiago, creou unha comisión para redactar o Estatuto.comisión para redactar o Estatuto.

• Estaba formada por nove poñentes, cinco deles Estaba formada por nove poñentes, cinco deles galeguistas, que traballaron durante 5 meses, galeguistas, que traballaron durante 5 meses, reuníndose os sábados en Santiago.reuníndose os sábados en Santiago.



PAIXÓN: Asemblea pro-EstatutoPAIXÓN: Asemblea pro-Estatuto

• Foi aprobado na Asemblea de Concellos de Foi aprobado na Asemblea de Concellos de Galiza do 17 ao 19 de decembro de 1932.Galiza do 17 ao 19 de decembro de 1932.

• Bóveda defendiu Economía e a cooficialidade Bóveda defendiu Economía e a cooficialidade do galego, e dixo o discurso final.do galego, e dixo o discurso final.

• Foi aprobado polo 77% dos delegados Foi aprobado polo 77% dos delegados (representaban ao 85% da poboación).(representaban ao 85% da poboación).

• A preparación da Campaña do Estatuto A preparación da Campaña do Estatuto supuxo: revitalización das parroquias, PG supuxo: revitalización das parroquias, PG máis interclasista, pedirlle á intelectualidade máis interclasista, pedirlle á intelectualidade e á Igrexa a cooficialidade do idioma.e á Igrexa a cooficialidade do idioma.


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Mitins e homenaxesPAIXÓN: Mitins e homenaxes

Homenaxe a Castelao en Lugo Homenaxe a Castelao en Lugo (1932)(1932)

Nun mitin Nun mitin galeguistagaleguista



PAIXÓN: Desterro no “Bienio Negro”PAIXÓN: Desterro no “Bienio Negro”

• Chega o bienio negro de Lerroux (P. Radical) e Gil Robles Chega o bienio negro de Lerroux (P. Radical) e Gil Robles (CEDA).(CEDA).

• A finais de outubro de 1934, Castelao é desterrado a A finais de outubro de 1934, Castelao é desterrado a Badaxoz e Bóveda a Cádiz, é censurada ANT, hai Badaxoz e Bóveda a Cádiz, é censurada ANT, hai inspección de locais, destitucións.inspección de locais, destitucións.

• Alexandre Bóveda perde ingresos secundarios, sufre Alexandre Bóveda perde ingresos secundarios, sufre soidade, un expediente.soidade, un expediente.

• PG: Filgueira Valverde crea Dereita Galeguista, Álvaro PG: Filgueira Valverde crea Dereita Galeguista, Álvaro das Casas tamén marcha....das Casas tamén marcha....

• O 12 de xuño de 1935 é enviado a Madrid; o 19 de O 12 de xuño de 1935 é enviado a Madrid; o 19 de outubro de 1935 a Vigo; finalmente en febreiro de 1936 outubro de 1935 a Vigo; finalmente en febreiro de 1936 volve a Pontevedra de novo despois de permutar o volve a Pontevedra de novo despois de permutar o traslado cun compañeiro a Vigo.traslado cun compañeiro a Vigo.


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Desterro en CádizPAIXÓN: Desterro en Cádiz

Única foto de Bóveda no desterro Única foto de Bóveda no desterro andaluzandaluz



PAIXÓN: Eleccións do 36PAIXÓN: Eleccións do 36

• Lerroux deixara o posto a Portela Valladares.Lerroux deixara o posto a Portela Valladares.• Bóveda pactara alianza con Azaña para ir na FPBóveda pactara alianza con Azaña para ir na FP• En xaneiro do 36, na II Asemblea do PG En xaneiro do 36, na II Asemblea do PG

acórdase iso, non ir co P. Centro de Portela acórdase iso, non ir co P. Centro de Portela Valladares.Valladares.

• Lista do PG: Castelao, Suárez Picallo, Antón Lista do PG: Castelao, Suárez Picallo, Antón Villar Ponte e Bóveda.Villar Ponte e Bóveda.

• Bóveda pugna en Ourense con Calvo Sotelo. Bóveda pugna en Ourense con Calvo Sotelo. Gana éste, hai “pucheirazo”, pero parece que Gana éste, hai “pucheirazo”, pero parece que iso garante a paz republicana.iso garante a paz republicana.



PAIXÓN: Obra fiscal de BóvedaPAIXÓN: Obra fiscal de Bóveda

• Convenio económico co Estado, maltrato Convenio económico co Estado, maltrato fiscal, creación do Banco de Galiza , dirixido e fiscal, creación do Banco de Galiza , dirixido e avalado pola Xunta.avalado pola Xunta.

• Banco de Galiza:Banco de Galiza:– Ordenaría o creto mariñeiro, agrícola, industrial e Ordenaría o creto mariñeiro, agrícola, industrial e

mercantilmercantil– Faríase cargo de servizos recaudatorios galegosFaríase cargo de servizos recaudatorios galegos– Desempeñaría as funcións de Caixa da Desempeñaría as funcións de Caixa da

Administración GalegaAdministración Galega– Prestaría outros servizos de banca públicaPrestaría outros servizos de banca pública



PAIXÓN: Campaña pro-EstatutoPAIXÓN: Campaña pro-Estatuto

• En febreiro do 36, o triunfo da FP fai posible o En febreiro do 36, o triunfo da FP fai posible o referendum do Estatuto.referendum do Estatuto.

• Campaña: Campaña: – Castelao (Pontevedra)Castelao (Pontevedra)– Suárez Picallo e Antón Villar Ponte (A Coruña)Suárez Picallo e Antón Villar Ponte (A Coruña)– Xerardo Álvarez Gallego (Lugo)Xerardo Álvarez Gallego (Lugo)– Alexandre Bóveda (Ourense)Alexandre Bóveda (Ourense)

• O 3 de marzo de 1936 morre Antón Villar O 3 de marzo de 1936 morre Antón Villar Ponte, supón un duro golpe.Ponte, supón un duro golpe.



PAIXÓN: Referendum do EstatutoPAIXÓN: Referendum do Estatuto

• Referendum o 28 de xuño de 1936.Referendum o 28 de xuño de 1936.• Nos 15 días anteriores: carteis de Nos 15 días anteriores: carteis de

Castelao, Luís Seoane, Camilo Díaz Baliño Castelao, Luís Seoane, Camilo Díaz Baliño e Carlos Maside; traballo das Mocidades e Carlos Maside; traballo das Mocidades Galeguistas, Xuventudes Socialistas, Galeguistas, Xuventudes Socialistas, Dereita Galeguista.Dereita Galeguista.

• Aprobado con máis do 99% dos votos Aprobado con máis do 99% dos votos emitidos. Quorum é sobrepasado en case emitidos. Quorum é sobrepasado en case 100.000 votos.100.000 votos.


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Plebiscito do EstatutoPAIXÓN: Plebiscito do Estatuto

Mitin polo plebiscito do 36 en Mitin polo plebiscito do 36 en LugoLugo



PAIXÓN: Adversarios ao EstatutoPAIXÓN: Adversarios ao Estatuto

•Os adversarios buscaban a Os adversarios buscaban a abstenciónabstención

•Prensa: Prensa: – a prol (Pueblo Gallego, de Portela a prol (Pueblo Gallego, de Portela

Valladares)Valladares)– neutral (La Voz de Galicia)neutral (La Voz de Galicia)– en contra (Faro de Vigo, La Región, El en contra (Faro de Vigo, La Región, El

Ideal Gallego)Ideal Gallego)



PAIXÓN: “Sorte” do EstatutoPAIXÓN: “Sorte” do Estatuto

• O Estatuto atíñase á Constitución do 31: O Estatuto atíñase á Constitución do 31: refunde as catro deputacións provinciais, refunde as catro deputacións provinciais, recoñece a parroquia, presidente elixido por recoñece a parroquia, presidente elixido por sufraxio universal, cooficialidade do galego, sufraxio universal, cooficialidade do galego, vixencia do Dereito Civil galego.vixencia do Dereito Civil galego.

• Foi presentando en Cortes o 15 de xullo de Foi presentando en Cortes o 15 de xullo de 1936 por alcaldes, presidentes da Deputación 1936 por alcaldes, presidentes da Deputación e deputados (Bóveda non).e deputados (Bóveda non).

• En 1945 o Goberno Republicano no exilio En 1945 o Goberno Republicano no exilio mexicano aproba a “Comisión do Estatuto mexicano aproba a “Comisión do Estatuto galego”.galego”.


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Caricaturas de MasidePAIXÓN: Caricaturas de Maside


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Caricaturas de varios autoresPAIXÓN: Caricaturas de varios autores

ZeusZeus MasideMasideMasideMaside


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Retratos de varios autoresPAIXÓN: Retratos de varios autores

EnriqueEnrique

BarreirBarreiroo

CastelaCastelaoo


por Galizapor GalizaPAIXÓN: Fotos e documentos variosPAIXÓN: Fotos e documentos varios

Foto Foto nana

prensprensaa

dosdos

anos anos 3030 Carné doCarné do

SeminariSeminarioo

de de EstudosEstudos

GalegosGalegos



MORTE: Golpe militarMORTE: Golpe militar

• O 13 de xullo de 1936 asasinan a Calvo Sotelo en O 13 de xullo de 1936 asasinan a Calvo Sotelo en Madrid. Iso preocupa moito a Alexandre Bóveda.Madrid. Iso preocupa moito a Alexandre Bóveda.

• O 18 de xullo os cuarteis galegos están controlados O 18 de xullo os cuarteis galegos están controlados polos golpistas, e coordinados polo coronel Martín polos golpistas, e coordinados polo coronel Martín Alonso que decide sublevarse o 20.Alonso que decide sublevarse o 20.

• Bóveda acudiu ao Goberno Civil de Pontevedra o día Bóveda acudiu ao Goberno Civil de Pontevedra o día 18, a axudar ao seu amigo Acosta Pan.18, a axudar ao seu amigo Acosta Pan.

• Principal temor galeguista: Estatuto posposto.Principal temor galeguista: Estatuto posposto.• O Goberno de Casares Quiroga quere aparentar O Goberno de Casares Quiroga quere aparentar

tranquilidade, non entrega armas aos voluntarios.tranquilidade, non entrega armas aos voluntarios.



MORTE: Golpe militar na GalizaMORTE: Golpe militar na Galiza

•O día 20 esténdese o alzamento O día 20 esténdese o alzamento por Galiza.por Galiza.

•O día 21 caen A Coruña e Ferrol , O día 21 caen A Coruña e Ferrol , despois Santiago, Ourense, Vigo, despois Santiago, Ourense, Vigo, Lavadores, Tui o día 26.Lavadores, Tui o día 26.

•A maior represión é en Ferrolterra, A maior represión é en Ferrolterra, Baixo Miño e barrios obreiros das Baixo Miño e barrios obreiros das cidades.cidades.



MORTE: Golpe militar en PontevedraMORTE: Golpe militar en Pontevedra

• En Pontevedra, os militares saen á rúa o día 19.En Pontevedra, os militares saen á rúa o día 19.• Apodéranse do Concello e do Goberno Civil, Apodéranse do Concello e do Goberno Civil,

apuntado con dous canóns. Entran dous oficiais apuntado con dous canóns. Entran dous oficiais e levan a Bóveda, ao gobernador e dous leais e levan a Bóveda, ao gobernador e dous leais máis ao cuartel para un convite.máis ao cuartel para un convite.

• En Pontevedra as mortes son provocadas pola En Pontevedra as mortes son provocadas pola “Guardia Cívica” de Víctor Lis“Guardia Cívica” de Víctor Lis

• O día 19 Bóveda foi para a casa do seu sogro, O día 19 Bóveda foi para a casa do seu sogro, non a Poio.non a Poio.



MORTE: Bóveda é detidoMORTE: Bóveda é detido

• O día 20 prenden a Bóveda, vai ao cárcere de O día 20 prenden a Bóveda, vai ao cárcere de Pontevedra, e déixanlle telefonear.Pontevedra, e déixanlle telefonear.

• Outros presos: Víctor Casas (director ANT), Xohán Outros presos: Víctor Casas (director ANT), Xohán Rico (Capitán Garda Asalto), Lois Poza e Amancio Rico (Capitán Garda Asalto), Lois Poza e Amancio Caamaño (médicos), X. Adrio Mañá (mestre).Caamaño (médicos), X. Adrio Mañá (mestre).

• O 25 de xullo cantan o himno; o 26 pola noite a O 25 de xullo cantan o himno; o 26 pola noite a Garda Civil sácao en coche, dinlle que baixe, el Garda Civil sácao en coche, dinlle que baixe, el négase, e eles tamén néganse a matalo, dicindo que négase, e eles tamén néganse a matalo, dicindo que deben ser os falanxistas.deben ser os falanxistas.

• Lévano uns días a Pontecaldelas, máis días a Caldas Lévano uns días a Pontecaldelas, máis días a Caldas e despois ao Instituto de Bacharelato de Pontevedra. e despois ao Instituto de Bacharelato de Pontevedra. Negouse a fugarse ou a pagar sobornos.Negouse a fugarse ou a pagar sobornos.



MORTE: Xuízo sumarísimoMORTE: Xuízo sumarísimo

• Decrétase xuízo sumarísimo militar (13 de Decrétase xuízo sumarísimo militar (13 de agosto)agosto)

• Acusación: responsabilidade no Estatuto e Acusación: responsabilidade no Estatuto e presenza no Goberno Civilpresenza no Goberno Civil

• Instrutor: X. Vila, inimigo de Bóveda e do Instrutor: X. Vila, inimigo de Bóveda e do galeguismo.galeguismo.

• Auditor: R. Rivero de Aguilar, fiscal da Audiencia Auditor: R. Rivero de Aguilar, fiscal da Audiencia da Coruña.da Coruña.

• Presidente: Coronel de artillería DuránPresidente: Coronel de artillería Durán• Avogado de oficio: Capitán de infantería López Avogado de oficio: Capitán de infantería López

de Rodade Roda



MORTE: Testemuñas variasMORTE: Testemuñas varias

•Testemuñas favorables: X. García Testemuñas favorables: X. García Vidal, avogado da Deputación e Vidal, avogado da Deputación e antes profesor da USC, perdeu a antes profesor da USC, perdeu a praza de funcionariopraza de funcionario

•Algún galeguista foi deslealAlgún galeguista foi desleal



MORTE: Condeado a morteMORTE: Condeado a morte

• No mesmo sumario foi xulgado o socialista No mesmo sumario foi xulgado o socialista Amado Guiance.Amado Guiance.

• Testemuñas pola mañá, fiscal e defensor Testemuñas pola mañá, fiscal e defensor pola tarde.pola tarde.

• Dez minutos para falar, pero prohíbenlle falar Dez minutos para falar, pero prohíbenlle falar en galego.en galego.

• Condeado a morteCondeado a morte• A Guiance, cadea perpetua.A Guiance, cadea perpetua.


por Galizapor GalizaMORTE: Condea a morteMORTE: Condea a morte

Condea a morte de Condea a morte de BóvedaBóveda



MORTE: Últimos díasMORTE: Últimos días

• Os familiares intentan recurso na Os familiares intentan recurso na Coruña (Capitán Xeral, rechazo) e en Coruña (Capitán Xeral, rechazo) e en Burgos (Xeral Cabanellas –zona norte Burgos (Xeral Cabanellas –zona norte dos sublevados-, imposible chegar)dos sublevados-, imposible chegar)

• Bóveda os disuade e non asina o recursoBóveda os disuade e non asina o recurso• Volve á prisión da Escola Normal, recibe Volve á prisión da Escola Normal, recibe

á muller e aos nenos (dille a estes que á muller e aos nenos (dille a estes que vai facer unha longa viaxe)vai facer unha longa viaxe)



MORTE: Última noiteMORTE: Última noite

• A última noite le poemas de Rosalía.A última noite le poemas de Rosalía.• O 17 de agosto, ás 4 horas, vai para o cárcere de O 17 de agosto, ás 4 horas, vai para o cárcere de

Pontevedra.Pontevedra.• Están alí dous padres franciscanos, Aquilino e Luís Están alí dous padres franciscanos, Aquilino e Luís

María, Xosé Sesto e Xosé Álvarez Limeses e os seus María, Xosé Sesto e Xosé Álvarez Limeses e os seus sobriños Xosé María e Xerardo Álvarez Gallego. O pai sobriños Xosé María e Xerardo Álvarez Gallego. O pai deles dous, Xerardo Álvarez Limeses, era o sogro de deles dous, Xerardo Álvarez Limeses, era o sogro de Bóveda.Bóveda.

• Confesou co P. Aquilino, oe misa na cela. Meditou. Confesou co P. Aquilino, oe misa na cela. Meditou. Escribiu cartas a Amalia, ao seu irmán Vicente e a Escribiu cartas a Amalia, ao seu irmán Vicente e a Pedro Basanta (PG).Pedro Basanta (PG).


por Galizapor GalizaMORTE: Últimas vontadesMORTE: Últimas vontades

Últimas vontades de Últimas vontades de BóvedaBóveda

+ Confesor (P.L, P.A. ou + Confesor (P.L, P.A. ou D.L.) [Padre Luís, Padre D.L.) [Padre Luís, Padre Aquilino ou Don Lino]Aquilino ou Don Lino]

+ Papel e pruma+ Papel e pruma+ Crucifixo+ Crucifixo+ Oración en galego+ Oración en galego+ Enterro humilde+ Enterro humilde……..Deseño da lápidaDeseño da lápida



MORTE: Últimas vontades e asasinatoMORTE: Últimas vontades e asasinato

• Pediu ao xuíz que o enterraran coa bandeira. Pediu ao xuíz que o enterraran coa bandeira. Prohibiuno e só puido facerse por artimaña Prohibiuno e só puido facerse por artimaña de Xosé Sesto cando estaba amortallado.de Xosé Sesto cando estaba amortallado.

• Alba: unha camioneta da Garda de Asalto Alba: unha camioneta da Garda de Asalto lévao á Caeira. Ve a súa casa. O piquete lévao á Caeira. Ve a súa casa. O piquete dirixido polo tenente Antonio Vázquez dirixido polo tenente Antonio Vázquez Quintián pégalle un tiro no corazón.Quintián pégalle un tiro no corazón.

• Soterrado no panteón da familia Álvarez, en Soterrado no panteón da familia Álvarez, en San Amaro (San Mauro).San Amaro (San Mauro).



MORTE: Día da Galiza MártirMORTE: Día da Galiza Mártir

• A Irmandade Galega en Bos Aires, en 1942, institúe A Irmandade Galega en Bos Aires, en 1942, institúe o 17 de agosto como “Día da Galiza Mártir”o 17 de agosto como “Día da Galiza Mártir”

• Milleiros de condenados e paseadosMilleiros de condenados e paseados• Jenaro Marinhas del Valle, estando no exército Jenaro Marinhas del Valle, estando no exército

nacional en Asturias, escoitoulle a varios militares nacional en Asturias, escoitoulle a varios militares que alí estaban dicir: “Alejandro Bóveda, pena que alí estaban dicir: “Alejandro Bóveda, pena capital. Si, era buena persona, y muy trabajador, capital. Si, era buena persona, y muy trabajador, pero últimamente se había aliado con los pero últimamente se había aliado con los comunistas”.comunistas”.


por Galizapor GalizaMORTE: Día da Galiza MártirMORTE: Día da Galiza Mártir

Castelao en Bos Castelao en Bos Aires falando o díaAires falando o día

que se instituíu oque se instituíu o

Día da Galiza MártirDía da Galiza Mártir

Monumento aMonumento a

Bóveda na Bóveda na CaeiraCaeira


por Galizapor GalizaMORTE: Monumentos conmemorativosMORTE: Monumentos conmemorativos

Estatua naEstatua na

PrazaPraza

CurrosCurros

EnríquezEnríquez

(Pontevedr(Pontevedra)a)

MonumentMonumentoo

diante dadiante da

casa natalcasa natal

(Ourense)(Ourense)



EPÍLOGO: CastelaoEPÍLOGO: Castelao““A miña saúde aínda quixo visitar devotamente A miña saúde aínda quixo visitar devotamente

os moitos cemiteiros de Galiza, onde durmen os moitos cemiteiros de Galiza, onde durmen os derradeiros mártires da Liberdade, en os derradeiros mártires da Liberdade, en número incontable. A miña imaxinación viu número incontable. A miña imaxinación viu unha fogueira en cada cemiterio, como outros unha fogueira en cada cemiterio, como outros tantos clamores de xusticia. Pero no de tantos clamores de xusticia. Pero no de Pontevedra viu unha labarada que chegaba Pontevedra viu unha labarada que chegaba até o ceo. Era o lume do esprito de Bóveda até o ceo. Era o lume do esprito de Bóveda que non figura na Santa Compaña dos que non figura na Santa Compaña dos inmortaes, porque non perteñece á Historia inmortaes, porque non perteñece á Historia senón á Tradición, en arume de lenda. Bóveda senón á Tradición, en arume de lenda. Bóveda terá de ser nun mañá próximo ou lonxano a terá de ser nun mañá próximo ou lonxano a bandeira da nosa Redención”bandeira da nosa Redención”



EPÍLOGO: Basilio ÁlvarezEPÍLOGO: Basilio Álvarez

““Ao primeiro que fusilaron foi a Alexandre Ao primeiro que fusilaron foi a Alexandre Bóveda. Eu non coñecín a un mozo máis Bóveda. Eu non coñecín a un mozo máis austero na conducta, nen con máis austero na conducta, nen con máis finura no cerebro, nen máis profundo na finura no cerebro, nen máis profundo na ternura. Cando se lle ouvía, un se ternura. Cando se lle ouvía, un se impresionaba forzosamente e non polas impresionaba forzosamente e non polas cousas que dicía, case sempre fondas, cousas que dicía, case sempre fondas, porque saían das súas propias nobles porque saían das súas propias nobles entrañas, como el non as dicía ninguén”entrañas, como el non as dicía ninguén”


por Galizapor GalizaEPÍLOGO: SementeEPÍLOGO: Semente

““...querían enterrar cadavres, pero enterraban semente” (Castelao)...querían enterrar cadavres, pero enterraban semente” (Castelao)


por Galizapor GalizaFONTES E REFERENCIAS DESTA PRESENTACIÓNFONTES E REFERENCIAS DESTA PRESENTACIÓN• Vida, paixón e morte de Alexandre Bóveda; Xerardo Vida, paixón e morte de Alexandre Bóveda; Xerardo

Álvarez Gallego; A Nosa Terra 1996Álvarez Gallego; A Nosa Terra 1996• Alexandre Bóveda; Francisco Carballo; A Nosa Terra 1999Alexandre Bóveda; Francisco Carballo; A Nosa Terra 1999• Alexandre Bóveda: unha vida por Galiza; banda deseñada Alexandre Bóveda: unha vida por Galiza; banda deseñada

con guión de Raimundo Martínez Fraga e ilustracións de con guión de Raimundo Martínez Fraga e ilustracións de Alberto Vázquez; Agrupación Cultural Alexandre Bóveda Alberto Vázquez; Agrupación Cultural Alexandre Bóveda 20072007

• Agrupación Cultural Alexandre Bóveda: acab.fiestras.comAgrupación Cultural Alexandre Bóveda: acab.fiestras.com• Galipedia, a wikipedia en galego: Galipedia, a wikipedia en galego:

http://gl.wikipedia.org/wiki/Alexandre_B%C3%B3veda• - Galicia espallada, Bóveda, o motor do galeguismo:- Galicia espallada, Bóveda, o motor do galeguismo:http://www.galespa.com.ar/boveda_motor_galeguismo.htmhttp://www.galespa.com.ar/boveda_motor_galeguismo.htm



BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (I)BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (I)

• ““El Primer Bóveda” de Rafael L. Torre. Editado pola Deputación de El Primer Bóveda” de Rafael L. Torre. Editado pola Deputación de Ourense en 2003 (281 pax.)Ourense en 2003 (281 pax.)

• ““Coroa poética para un mártir (35 poemas á morte de Alexandre Coroa poética para un mártir (35 poemas á morte de Alexandre Bóveda) Edición de Xesús Alonso Montero para Edicións Xerais en Bóveda) Edición de Xesús Alonso Montero para Edicións Xerais en 1996. (94 pax)1996. (94 pax)

• ““Las polémicas de Bóveda en la gestación del Estatuto de Las polémicas de Bóveda en la gestación del Estatuto de Autonomía” de Baldomero Cores Trasmonte para Edicións do Castro Autonomía” de Baldomero Cores Trasmonte para Edicións do Castro en 1986 (220 pax)en 1986 (220 pax)

• ““Alexandre Bóveda na Historia do nacionalismo galego” coordinado Alexandre Bóveda na Historia do nacionalismo galego” coordinado por Xosé Enrique Acuña para A Nosa Terra en 2003 (120 pax.)por Xosé Enrique Acuña para A Nosa Terra en 2003 (120 pax.)

• ““Alexandre Bóveda, motor do galeguismo” de Enrique Bande Alexandre Bóveda, motor do galeguismo” de Enrique Bande Rodríguez para Duen de Bux en 2003 (80 pax.)Rodríguez para Duen de Bux en 2003 (80 pax.)

• ““Alexandre Bóveda” de Francisco Carballo para A Nosa Terra en Alexandre Bóveda” de Francisco Carballo para A Nosa Terra en 1999 (56 pax.)1999 (56 pax.)



BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (II)BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (II)

• ““Cartafol poético para Alexandre Bóveda”. Varios autores para Cartafol poético para Alexandre Bóveda”. Varios autores para A Nosa Terra en 2006 (58 pax.)A Nosa Terra en 2006 (58 pax.)

• ““Vida, paixón e morte de Alexandre Bóveda” de Xerardo Álvarez Vida, paixón e morte de Alexandre Bóveda” de Xerardo Álvarez Gallego. Edicións Nós. Bos Aires 1972. reeditado por A Nosa Gallego. Edicións Nós. Bos Aires 1972. reeditado por A Nosa Terra (280 pax.)Terra (280 pax.)

• ““Alexandro Bóveda” De José María Álvarez Blázquez para Ir Alexandro Bóveda” De José María Álvarez Blázquez para Ir Indo. 1992. (194 pax.)Indo. 1992. (194 pax.)

• ““Alexandre Bóveda en A Nosa Terra” de Eduardo Gutiérrez para Alexandre Bóveda en A Nosa Terra” de Eduardo Gutiérrez para AC Alexandre Bóveda en 1988 (64 pax.) reeditado por Edicións AC Alexandre Bóveda en 1988 (64 pax.) reeditado por Edicións Laiovento en 2003 (102 pax.)Laiovento en 2003 (102 pax.)

• ““Alexandre Bóveda, unha crónica da Galiza Mártir” libro e DVD Alexandre Bóveda, unha crónica da Galiza Mártir” libro e DVD de Xan Leira para Acuarela Comunicación en 2004.de Xan Leira para Acuarela Comunicación en 2004.



BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (III)BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (III)

• ““Inmolados Gallegos. Alexandro Bóveda, Victor Casas, Telmo Inmolados Gallegos. Alexandro Bóveda, Victor Casas, Telmo Bernárdez…” de Luís Lamela García para Edicións do Castro en Bernárdez…” de Luís Lamela García para Edicións do Castro en 1993 (372 pax.)1993 (372 pax.)

• ““Alexandre Bóveda, unha vida por Galiza” (Banda deseñada) de Rai Alexandre Bóveda, unha vida por Galiza” (Banda deseñada) de Rai Fraga e Alberto Vázquez para AC Alexandre Bóveda en 2007 (24 Fraga e Alberto Vázquez para AC Alexandre Bóveda en 2007 (24 pax.)pax.)

• ““Revista monográfica de cultura nº. 2. De Castelao a Bóveda ” por Revista monográfica de cultura nº. 2. De Castelao a Bóveda ” por Xosé Mª. Monterroso Devesa para AC O Facho da Coruña (48 pax.)Xosé Mª. Monterroso Devesa para AC O Facho da Coruña (48 pax.)

• ““Alexandre Bóveda nos seus documentos” coordinado por Uxio-Alexandre Bóveda nos seus documentos” coordinado por Uxio-Breogán Diéguez Cequiel para Difusora en 2010 (132 pax.)Breogán Diéguez Cequiel para Difusora en 2010 (132 pax.)

• ““Cantigas para catro mortes. Bóveda, Companys, Gernika, Lorca ) Cantigas para catro mortes. Bóveda, Companys, Gernika, Lorca ) coordinado por Xosé Sesto para AGER e CIG no 2008 (188 pax.)coordinado por Xosé Sesto para AGER e CIG no 2008 (188 pax.)

• ““Encrucillada. Revista galega de pensamento cristián. Nº154” Encrucillada. Revista galega de pensamento cristián. Nº154” Artigos sobre Bóveda de Torres Queiruga e Engracia Vidal. 2007 Artigos sobre Bóveda de Torres Queiruga e Engracia Vidal. 2007



BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (IV)BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (IV)

• ““Bóveda contado á xente nova” Caderno xalgarete Nº1 da Bóveda contado á xente nova” Caderno xalgarete Nº1 da Asociación Xuvenil Amencer de Ourense (2008) (20 pax.)Asociación Xuvenil Amencer de Ourense (2008) (20 pax.)

• ““Alexandre Bóveda” de Jaime Marí Lloreda para Fundación Alexandre Bóveda” de Jaime Marí Lloreda para Fundación Bóveda. Cadernillo de 16 pax.Bóveda. Cadernillo de 16 pax.

• ““A Galiza de Bóveda. Actas do congreso 2003” coordinado por A Galiza de Bóveda. Actas do congreso 2003” coordinado por Uxio-Breogán Diéguez Cequiel para Difusora en 2009 (496 pax.)Uxio-Breogán Diéguez Cequiel para Difusora en 2009 (496 pax.)

• ““Alexandre Bóveda. En demanda de restauración”, de David Alexandre Bóveda. En demanda de restauración”, de David Otero para Edicións Laiovento en 2008 (235 páx.)Otero para Edicións Laiovento en 2008 (235 páx.)

• Castelao e Bóveda irmáns. A Nosa Terra, números 5-6-extra Castelao e Bóveda irmáns. A Nosa Terra, números 5-6-extra (maio 1986).(maio 1986).

• (Re)Coñecermos Alexandre Bóveda. Terra e tempo, 22-23 (Re)Coñecermos Alexandre Bóveda. Terra e tempo, 22-23 (2003)(2003)

• Voz "Alexandre Bóveda Iglesias" no tomo 4 da Gran Voz "Alexandre Bóveda Iglesias" no tomo 4 da Gran Enciclopedia GalegaEnciclopedia Galega



BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (V)BIBLIOGRAFÍA SOBRE ALEXANDRE BÓVEDA (V)

• Capítulo titulado "O Estatuto, e cartas de Bóveda" no libro de Capítulo titulado "O Estatuto, e cartas de Bóveda" no libro de Francisco Fernández del Riego "O río do tempo" editado por do Francisco Fernández del Riego "O río do tempo" editado por do Castro en 1990 (pp. 83-93)Castro en 1990 (pp. 83-93)

• No "Libro dos amigos" de Otero Pedrayo editado por Ediciones No "Libro dos amigos" de Otero Pedrayo editado por Ediciones Galicia en Buenos Aires en 1953 (coido que hai unha reedición Galicia en Buenos Aires en 1953 (coido que hai unha reedición actual, tal vez en Galaxia) hai un capítulo adicado a Alexandre actual, tal vez en Galaxia) hai un capítulo adicado a Alexandre BóvedaBóveda

• Justo Beramendi escribiu un artigo titulado "Boveda na Galicia Justo Beramendi escribiu un artigo titulado "Boveda na Galicia do 2004. Nacionalismo e país" na revista Tempos Novos nº 79 do 2004. Nacionalismo e país" na revista Tempos Novos nº 79 de decembro de 2003 (pp. 90-93)de decembro de 2003 (pp. 90-93)

• Nos dous boletíns editados pola FAB (en 1993 e 1994) existen Nos dous boletíns editados pola FAB (en 1993 e 1994) existen numerosas referencias a Alexandre, dende Manuel Beiras ou numerosas referencias a Alexandre, dende Manuel Beiras ou Guillermo Campos ata Avelino Pousa, Xaquina Trillo ou Amalia Guillermo Campos ata Avelino Pousa, Xaquina Trillo ou Amalia Álvarez Gallego.Álvarez Gallego.

Alexandre Bóveda: vida, paixón e morte por Galiza 1 Alexandre Bóveda: vida, paixón e morte por...

Documents

Transcript of Alexandre Bóveda: vida, paixón e morte por Galiza 1 Alexandre Bóveda: vida, paixón e morte por...