A POESÍA GALEGA

DURANTE A DITADURA

XERACIÓN DO 1936PROMOCION DE ENLACE

XERACIÓN DO 50

Uniformización política e lingüística a través da

imposición, a censura e o terror.

Ensino: principal ámbito de

imposición da cultura española.

Nacionalismo galego:

fusilamentos; exilio; fuxidos;

cárcere; silenciados.

Economía: retroceso con

respecto á tímida modernización

iniciada na etapa anterior.

Grandes fluxos migratorios

(237.000 persoas nos 50) a

América Latina e Europa.

GALICIA NO PRINCIPIO DO FRANQUISMO

1954Os colectivos de

emigrantes en América denuncian ante a UNESCO

a marxinación e persecución do idioma

galego.

POESÍA A PARTIR DE 1947 (LENTO PROCESO DE RECUPERACIÓN)

Cómaros verdes (1947), de Aquilino

Iglesia Alvariño.

1950. GALAXIA

TENDENCIAS DA POESÍA DE

POSGUERRA

INTIMISTA ANOS

50

SOCIAL-

REALISTAANOS 60

Ademais, hai outras

tendencias menores:

NEOTROBADORISMO

HILOZOÍSMO

XERACIÓN DO 36

PROMOCIÓN DE

ENLACE

Non hai unha sucesión

“normal” de xeracións

poéticas. Tres xeracións

simultáneas porque entre 1939 e 1947 a

literatura galega é un

ermo.

XERACIÓN DOS

50

Nacen entre

1910 e 1920

É a xeración que serve de ponte entre a literatura de preguerra

e os autores máis novos.

A guerra civil marca a súa vida e

obra.

XERACIÓN DO 36

AQUILINO IGLESIA ALVARIÑO (1909-1961)

Publicou unha colección de sonetos de gran perfección

formal titulada Señardá (1930) na que se observa a

influencia do saudosismo, do simbolismo e do

modernismo

AQUILINO IGLESIA ALVARIÑO

De día a día Lanza de

soledá.Nenias

Paisaxe humanizada (Hilozoísmo)

Temas: soidade, paso do tempo

e morte

CÓMAROS VERDES En Cómaros verdes

(1947) abandona a rima e a paisaxe é o elemento temático máis importante, ás veces como pretexto para expresar a intimidade do poeta. Ademais contén poemas hilozoístas e neotrobadorescos, así como outros que amosan a influencia do surrealismo,  de Lorca e da Xeración do 27.

-Riqueza léxica-Paisaxe e vivir aldeán.- Abandono da rima.

XOSÉ Mª DÍAZ CASTRO Nimbos

“Penélope” (frustración histórica da sociedade

galega). “Un paso adiante e outro atrás, Galicia”.

A preocupación por Galicia vai parella á resolución dos problemas básicos do ser:

morte, tempo e vida. Virxilianismo: lírica de estilo

clasicista e de contido existencial e relixioso.

LUÍS PIMENTEL

Autor da xeración do 22, formaba parte da xeración

das vangardas, pero publica as súas obras na posguerra. Participou nas

iniciativas máis renovadoras da década de

1920, como a revista poética «Ronsel» (1924)

Busca a sinxeleza expresiva, pero tentando

captar a beleza das pequenas cousas.

LUÍS PIMENTEL

Obras publicadas na posguerra : Triscos, 1950

e Sombra de aire na herba, 1959)

Lirismo intimista intenso e persoal (simbiose con

Lugo, presenza de obxectos e instantes íntimos, descrición de interiores suntuosos)

Poesía social: “Cunetas”

Visión pesimista da vida.

ÁLVARO CUNQUEIRO (1911-1981)

A súa obra poética iniciouse con Mar ao norte (1932),

poemario de corte vangardista e

temática marítima, próximo

á poesía de Manuel Antonio. É un conxunto de breves poemas

bastante abstractos e non sempre de doada

interpretación.

ÁLVARO CUNQUEIRO

En  Poemas do si e non (1933)

continúa a liña vangardista,

abordando agora a temática erótica.

Tende á abstracción e

amosa a influencia do surrealismo

ÁLVARO CUNQUEIRO

En Cantiga nova que se chama ribeira (1933) achamos o seu

contributo á poesía neotrobadoresca, así como a

influencia da poesía popular de Lorca e Alberti. Tamén se sitúa dentro do neotrobadorismo o seu primeiro libro de poemas da posguerra, titulado Dona

de corpo delgado (1950), aínda que algúns poemas

presaxian a súa evolución cara a unha poesía máis íntima e

orixinal

ÁLVARO CUNQUEIRO

O libro Herba aquí e acolá (1980) recolle a poesía das derradeiras décadas da súa vida. Algúns poemas inspíranse nos materiais que Cunqueiro recompilaba para escribir os seus relatos. A obra ten un marcado carácter culturalista e estrutúrase en dúas partes, tituladas “As historias” e “Vellas sombras e novos cantos”. Na primeira parte recrea personaxes históricos e literarios como Edipo e Ulises. Na segunda encontramos versos tristes e melancólicos, escritos cando xa presentía a morte.

CELSO EMILIO FERREIRONace en Celanova en 1913 e morre

en Vigo en 1979.Desenvolveu unha grande

actividade cultural e política.Durante a Guerra Civil estivo

condenado a morte.É o máximo representante da

poesía social de ideoloxía marxista. Os seus equivalentes na poesía en lingua castelá foron Gabriel Celaya e Blas de Otero. Porén, non todo é realismo social na súa obra, dado que tamén mostra a influencia da poesía paisaxística e intimista e

mais do existencialismo.

Celso Emilio Ferreiro Liña social:

denunciadora de males sociais como a falta de

liberdade, fascismo, guerra… defensa do

idioma. A voz lírica é portavoz

da sociedade. Liña intimista:

desacougo existencial, infancia, amor, paso do

tempo. Liña irónica: segue as

cantigas de escarnio e maldicir, a lit. quevediana…

LONGA NOITE DE PEDRA-1962 (poética do compromiso)

O poeta convértese na voz do pobo para denunciar a situación de Galicia, a

emigración, a guerra civil, o capitalismo internacional, o

imperialismo norteamericano…Sinxeleza expresiva, onde

importa máis a mensaxe que a forma.

Renovación da linguaxe con rexistros da fala cotiá.

Humor, ironía e sarcasmo

O SOÑO SULAGADO (1954)

Poesía introspectiva ( o sentido da vida, o

tempus fugit, o paraíso perdido da infancia, o

amor…)

Poesía social (guerra, emigración vista desde unha óptica positiva e

negativa, rural/urbano…)

ONDE O MUNDO SE CHAMA CELANOVA- 1975

Poesía intimista coa que volve ás orixes (O soño sulagado)

Nostalxia ante o recordo da infancia e a terra.

Serenidade ante o paso do tempo e a cercanía da morte.

Amor a Moraima. “Moraima: diario de a bordo”.

POESÍA SATÍRICA

Viaxe ao país dos ananos (1968).

Ataque aos dirixentes da “Hermandad

Gallega” de Caracas.Cantigas de

escarnio e maldicir.Antipoemas (1972).

Antipoesía: fuxir dos recursos e temas

tradicionais.

PROMOCIÓN DE ENLACE

Nados entre 1920-1930. Fórmanse culturalmente baixo a

opresión da ditadura Predomina neles unha poesía

intimista.

ANTÓN TOVAR

Arredores -1962Poesía con moitas

preocupacións relixiosas (procura dun deus que o poeta non

consegue ver)A partir dos anos 60,

poesía social.

LUZ POZO

Poesía chea de luz, optimismo, amor e

sensualidade (O paxaro na boca-

1952)Lirismo presidido pola sombra, o

desamor, a angustia e a morte (Verbas derradeiras-1976)Tamén cultivará a

poesía social, pero en menor medida.

XERACIÓN DAS FESTAS MINERVAIS, XERACIÓN DOS 50, ESCOLA DA TEBRA

Nados entre 1930 e 1940. Non viviron directamente a guerra civil. Recuperan o compromiso político na

clandestinidade. Participan nas denominadas “Festas

Minervais” (1953-1964).Poesía existencialista -ESCOLA DA

TEBRA-. Conflito do individuo consigo mesmo e coa vida. Poesía de preocupación relixiosa.

Renovación da linguaxe poética (combina tradición e vangarda con influencias europeas e norteamericanas).

CUÑA NOVÁS

Fabulario novo (1952)

Exploración do EU fronte ao mundo problemático

Encádrase dentro d’ A escola da Tebra, de carácter existencialista, que reflicte o pesimismo, a anguria e a

desesperanza da posguerra.

MANUEL MARÍA Poesía intimista e desacougado( Muiñeira de brétemas- 1952)

Paisaxismo (Terra Cha- 1954)

Social (Documentos persoaes-1958)

Motivos recorrentes: defensa das clases

populares, a lingua e o país, sensibilidade ecoloxista, protesto contra as inxustizas,

imperialismo…

UXÍO NOVONEYRA Poesía dialogante coa paisaxe

coureliana (metonimia de Galicia enteira), onde hai

unha comuñón coa mesma.

Os eidos- 1955

Composicións breves

Fonosimbolismo (“o lobo!, os ollos o lombo do lobo!”)

Disposición dos versos.

XOHANA TORRES

Do sulco -1959 Poemario

intimista Amor, morte e

soidade Ritmo e musicalidade

Outros títulos: Estacións ao

mar- 1980

ANTÓN AVILÉS DE TARAMANCOS

O tempo no espello, 1980,recompila trinta

anos de poesía.Sentimento de saudade

pola patria, sentida desde Colombia.

Cantos caucanos -1985 (natureza exótica

colombiana), As torres no ar, 1989

BERNARDINO GRAÑA

Profecía do mar. Poeta do mar

Mar e vida mariñeira.

Visión optimista da vida.

Tema do amor.

XOSÉ LUÍS MÉNDEZ FERRÍN

Autor clave na evolución da

literatura galega contemporánea.

Voce na néboa: literatura existencial Pseudónimo de

Heriberto Bens: poesía sociopolítica Con pólvora e

magnolias: culturalismo