A pervivencia de A pervivencia de símbolos franquistas en símbolos franquistas en

BetanzosBetanzos

¿Que é a Lei de Memoria ¿Que é a Lei de Memoria Histórica?Histórica?

O proxecto de Lei pola que O proxecto de Lei pola que se recoñecen e amplían se recoñecen e amplían dereitos e se establecen dereitos e se establecen medidas a favor de quen medidas a favor de quen padeceu persecución ou padeceu persecución ou violencia durante a Guerra violencia durante a Guerra Civil e a Dictadura, máis Civil e a Dictadura, máis coñecido como Lei de coñecido como Lei de Memoria Histórica, é unha Memoria Histórica, é unha proposta de lei en España, proposta de lei en España, aprobada polo Consello de aprobada polo Consello de Ministros en xullo de 2006, Ministros en xullo de 2006, en virtude dun compromiso en virtude dun compromiso do Presidente do Goberno, do Presidente do Goberno, José Luis Rodríguez José Luis Rodríguez Zapatero, pero aínda Zapatero, pero aínda pendente de aprobación no pendente de aprobación no Congreso dos Deputados.Congreso dos Deputados.

Estas son algunhas das medidas que inclúe a lei:Estas son algunhas das medidas que inclúe a lei: Recoñecemento e declaración do carácter inxusto das condenas, Recoñecemento e declaración do carácter inxusto das condenas,

sancións e calquera forma de violencia persoal producidas, por sancións e calquera forma de violencia persoal producidas, por razóns políticas ou ideológicas, durante a Guerra Civil, calquera razóns políticas ou ideológicas, durante a Guerra Civil, calquera que fora o bando ou a zona na que se encontraran quen as que fora o bando ou a zona na que se encontraran quen as padeceu, así como as sufridas polas mesmas causas durante a padeceu, así como as sufridas polas mesmas causas durante a Dictadura.Dictadura.

Por primeira vez, condena expresa do franquismo. Para isto, Por primeira vez, condena expresa do franquismo. Para isto, asúmese un acordo que adoptou o Congreso en 2002 e outro asúmese un acordo que adoptou o Congreso en 2002 e outro europeo de 2006.europeo de 2006.

Mellora das prestacións recoñecidas en 1979 ós familiares dos Mellora das prestacións recoñecidas en 1979 ós familiares dos falecidos durante a Guerra Civil e amplíase o colectivo de falecidos durante a Guerra Civil e amplíase o colectivo de persoas con dereito a ser indemnizado por sufrir represión no persoas con dereito a ser indemnizado por sufrir represión no franquismo.franquismo.

Autorización da “ocupación temporal de terreos” para que as Autorización da “ocupación temporal de terreos” para que as Administracións públicas se impliquen na localización e Administracións públicas se impliquen na localización e identificación das persoas enterradas en fosas comúns.identificación das persoas enterradas en fosas comúns.

Derogación do Bando da Guerra Civil de 28 de xullo de 1936 e Derogación do Bando da Guerra Civil de 28 de xullo de 1936 e outras leis da Dictadura usadas para dictar condenas.outras leis da Dictadura usadas para dictar condenas.

Declaración da ilexitimidade dos tribunais da Guerra Civil que se Declaración da ilexitimidade dos tribunais da Guerra Civil que se crearoon para impór condenas por motivos políticos, ideolóxicos crearoon para impór condenas por motivos políticos, ideolóxicos ou relixiosos. Recoñécese o carácter inxusto destas condenas.ou relixiosos. Recoñécese o carácter inxusto destas condenas.

Retirada de símbolosRetirada de símbolosOs concellos, institucións e Os concellos, institucións e particulares terán a obriga de particulares terán a obriga de retirar os símbolos franquistas. retirar os símbolos franquistas. Así, trátase de escudos, Así, trátase de escudos, insignias, placas e outros insignias, placas e outros obxectos ou mencións obxectos ou mencións conmemorativas de exaltación, conmemorativas de exaltación, persoal ou colectiva, da persoal ou colectiva, da sublevación militar, da Guerra sublevación militar, da Guerra Civil e da represión da Civil e da represión da Dictadura.Dictadura.Considérase que están exentos Considérase que están exentos da retirada os obxectos que da retirada os obxectos que sexan de estricto recordo sexan de estricto recordo privado sen exaltación dos privado sen exaltación dos enfrentados, ou por razóns enfrentados, ou por razóns artísticas ou arquitectónicas.artísticas ou arquitectónicas.No caso de o non cumprimento No caso de o non cumprimento da lei, prevense sancións como da lei, prevense sancións como a retirada de subvencións e a retirada de subvencións e axudas públicas, tanto para as axudas públicas, tanto para as administracións como para os administracións como para os propietarios privados.propietarios privados.

Na vila de Betanzos, como en outros moitos lugares, aínda Na vila de Betanzos, como en outros moitos lugares, aínda se conservan algúns símbolos que recordan a época se conservan algúns símbolos que recordan a época franquista, e que serán retirados como consecuencia da franquista, e que serán retirados como consecuencia da aprobación desta nova lei.aprobación desta nova lei.

Destaca a placa na Destaca a placa na fachada do edificio fachada do edificio situado na confluencia situado na confluencia das rúa do Rollo e a rúa das rúa do Rollo e a rúa Emilio Romay, que Emilio Romay, que indica que eses edificios indica que eses edificios foron construidos polo foron construidos polo sindicato do réxime.sindicato do réxime.

Inclúe o emblema do Inclúe o emblema do xugo e as frechas, que xugo e as frechas, que non ten a súa orixe no non ten a súa orixe no franquismo, posto que xa franquismo, posto que xa fora empregado polos fora empregado polos Reis Católicos, collendo Reis Católicos, collendo cada un a inicial do outro cada un a inicial do outro (Y de Isabel e F de (Y de Isabel e F de Fernando).Fernando).

Tódalas casas deste Tódalas casas deste grupo teñen ó lado grupo teñen ó lado do seu do seu correspondente correspondente número outro número outro emblema de emblema de reminiscencias reminiscencias franquistas.franquistas.

Esta placa do Instituto Esta placa do Instituto Nacional de Vivenda Nacional de Vivenda pode atoparse no pode atoparse no inmoble de vivendas inmoble de vivendas protexidas da rúa José protexidas da rúa José Alguero Penedo, no Alguero Penedo, no barrio de Bellavista.barrio de Bellavista.

Outra placa idéntica na Outra placa idéntica na rúa San Francisco, no rúa San Francisco, no casco antigo de casco antigo de Betanzos, co Betanzos, co correspondente correspondente emblema do xugo e as emblema do xugo e as frechas.frechas.

No cemiterio dos Remedios atópase esta cruz en homenaxe No cemiterio dos Remedios atópase esta cruz en homenaxe ós caídos polo bando franquista. O seu anterior ós caídos polo bando franquista. O seu anterior emprazamento era a praza colindante á igrexa de Santiago.emprazamento era a praza colindante á igrexa de Santiago.

Tamén foi eliminada unha placa colocada na Tamén foi eliminada unha placa colocada na parte inferior da cruz, posiblemente coa parte inferior da cruz, posiblemente coa inscripción “caídos por Dios y por España”.inscripción “caídos por Dios y por España”.

Así, a Praza da Constitución foi denominada Así, a Praza da Constitución foi denominada durante o réxime “Plaza del Generalísimo”.durante o réxime “Plaza del Generalísimo”.

Anteriormente tamén había nomes de rúas que Anteriormente tamén había nomes de rúas que estaban asociados ó franquismoestaban asociados ó franquismo.

A Rúa Travesa A Rúa Travesa chamábase chamábase oficiamente “Calle oficiamente “Calle de José Antonio”, e, de José Antonio”, e, en consecuencia, o en consecuencia, o líder falanxista líder falanxista tamén nomeaba ás tamén nomeaba ás numerosas travesías numerosas travesías que ten esta rúa.que ten esta rúa.

Non obstante, no Non obstante, no referente ó rueiro, referente ó rueiro, aínda conserva o aínda conserva o nome asignado nome asignado polos dirixentes polos dirixentes franquistas o franquistas o grupo Martín grupo Martín Ballesteros, quen Ballesteros, quen fora un gobernador fora un gobernador civil de Logroño e civil de Logroño e Vitoria na década Vitoria na década de 1940.de 1940.

Opinión Opinión persoalpersoal

A Lei de Memoria Histórica é unha lei que era A Lei de Memoria Histórica é unha lei que era necesaria, xa que as medidas que se tomaron necesaria, xa que as medidas que se tomaron durante a transición acerca da dictadura non foron durante a transición acerca da dictadura non foron suficientemente contundentes co réxime suficientemente contundentes co réxime franquista, pero esa postura moderada era a única franquista, pero esa postura moderada era a única vía posible para alcanzar un acordo dunha vía posible para alcanzar un acordo dunha democracia que satisfacera, en maior ou menor democracia que satisfacera, en maior ou menor medida, a tódolos pensamentos políticos e medida, a tódolos pensamentos políticos e ideoloxías.ideoloxías.

Agora, para conseguir unha democracia plena, hai Agora, para conseguir unha democracia plena, hai que dar un paso máis na condena ó franquismo, e que dar un paso máis na condena ó franquismo, e esta lei é un bo instrumento para logralo. Moita esta lei é un bo instrumento para logralo. Moita xente defende que desta forma se reabren vellas xente defende que desta forma se reabren vellas feridas, pero é que as feridas aínda están abertas, feridas, pero é que as feridas aínda están abertas, e deben ser cicatrizadas definitivamente.e deben ser cicatrizadas definitivamente.

No referente ós símbolos, é un acerto eliminar todos aqueles No referente ós símbolos, é un acerto eliminar todos aqueles emblemas, placas, insignias… que serven para honrar ós que emblemas, placas, insignias… que serven para honrar ós que defenderon e participaron na dictadura franquista. Nunha defenderon e participaron na dictadura franquista. Nunha democracia non se poden conservar elementos que dignifiquen democracia non se poden conservar elementos que dignifiquen a memoria de golpistas que, durante a guerra e o seu mandato, a memoria de golpistas que, durante a guerra e o seu mandato, cometeron infinidade de atentados contra os dereitos humanos, cometeron infinidade de atentados contra os dereitos humanos, como os fusilamentos e torturas que realizaron a quen non tiña como os fusilamentos e torturas que realizaron a quen non tiña os seus mesmos ideais.os seus mesmos ideais.

O bando republicano, durante a Guerra Civil, tamén cometeu O bando republicano, durante a Guerra Civil, tamén cometeu asasinatos, non foi só víctima, pero eles xa pagaron asasinatos, non foi só víctima, pero eles xa pagaron sobradamente por iso, xa fora coa súa propia vida, o cárcere ou sobradamente por iso, xa fora coa súa propia vida, o cárcere ou o exilio. Ademais, durante 40 anos foron demonizados pola o exilio. Ademais, durante 40 anos foron demonizados pola dictadura, na súa propia visión maniquea da sociedade dictadura, na súa propia visión maniquea da sociedade española, e xa é hora de que se rinda homenaxe a toda esta española, e xa é hora de que se rinda homenaxe a toda esta xente que, ata o momento, caera no esquecemento dos xente que, ata o momento, caera no esquecemento dos diferentes gobernos e administracións.diferentes gobernos e administracións.

Coa retirada dos símbolos non se borra unha parte da nosa Coa retirada dos símbolos non se borra unha parte da nosa historia, porque co ensalzamento das figuras franquistas que se historia, porque co ensalzamento das figuras franquistas que se realiza neles só se logra coñecer parte da mesma, e é unha realiza neles só se logra coñecer parte da mesma, e é unha verdade manipulada. Este é o momento de intentar, na medida verdade manipulada. Este é o momento de intentar, na medida do posible, restablecer unha xustiza negada en corenta anos de do posible, restablecer unha xustiza negada en corenta anos de represión.represión.

Raquel Vázquez DíazRaquel Vázquez Díaz

2ºD Nº192ºD Nº19