� � �Azpeitiko herri aldizkaria � � �2010eko maiatza � � �117. zenbakia � � � � � � � �

LLAANN MMUUNNDDUUAA GGEELLDDIIRRIIKKEkonomiaren krisia dela-eta, herrikohainbat familia eta pertsona hilarenbukaerara ailegatu ezinik dabiltza 20

� � �� � �

� � � � � � � � � sarrera 03

Argitaratzailea. Uztarria

Komunikazio Taldea. Azpeitia

Egoitza. Perez Arregi plaza 1, behea,

(Azpeitia, 20730)

Telefonoa eta faxa. 943 15 03 58

Posta elektronikoa.uztarria@topagunea.com

Posta kutxa. 227, Azpeitia

Lege gordailua. SS-860/2000

Zenbakia. 117.a (2010eko maiatza)

Urtea. XII.a (1999ko azaroan sortua)

Maiztasuna. Hilabetekaria

Diseinua. Eregi Komunikazio eta

Euskara Zerbitzuak

Publizitatea. 685 730792 /

oalegria@uztarria.com

Bazkidetza. 943 15 03 58

Tirada. 2.500 ale hilero

Inprimategia. Leitzaran Grafikak

Azaleko argazkia. G. Otamendi

Web orrialdea.www.uztarria.com

Uztarria herri aldizkariarenlaguntzaileak (erakunde

publikoak)

Uztarriak Bai Euskarari

Oharra. Uztarria

Komunikazio

Taldeak ez du

bere gain hartzen

herri aldizkarian

adierazitako

esanen eta

iritzien

erantzukizunik

iritziaInkesta. Zer iritziduzu azken aldikolapurretez? 13

mamiaJoseba Lizarralde.Eskola kirolekokoordinatzailebeteranoena 04Klik! Herriko argazkizaharrak ikusgai 16UEMA. Harenkanpainari eskererrazagoa da deiturakeuskal grafiaraaldatzea 24

jakitekoBestaldetik Erromeriakontuak alde baterautzi eta bestelakogauzetaz arituko daXabier Saldias 34

� � �2010EKO MAIATZEKO UZTARRIA ALDIZKARIAN ZER?� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

04

Ba al dakizu erdarazko hedabide bateko

kazetari batek Euzkitzek euskalki denak

dominatzen dituela uste zuela? � Uztarria

16

34

egin zaitez bazkide Uztarrian

1.157bazkidegara dagoeneko Uztarrian;

eskerrik asko denei.

Herri aldizkariaz gain, Uztarriaren produktuak ereeskuratuko dituzu. Uztarria Komunikazio Taldeak orain arte

12 liburu (behekoak), CD 1 (ondokoa) eta liburuxka biografikoak

atera ditu. Bazkideak baino ez ditu jasotzen, urteko kuota barruan.

� 943 15 03 58

30euro dira urtean.119.800 euroko aurrekontua du

Uztarriak 2010. urterako.

Liburuxka biografikoak. Julian Bereziartua, Leo Etxeberria,Valentina Agirre (Uztarriak hurrengo hilabeteetan liburuxka gehiago aterako ditu)

mamia � � � � � � � � � hezkuntza04

JOSEBA LIZARRALDEeskola kiroleko koordinatzailea

Eskola kirolak osobalore onak dauzka”Umeak eta gurasoak, denak aldatu dira eskola kiroleanhasi zenetik. Baina ‘Rubio’-ri ilusioak eta erakustekogogoak ez diote hutsik egin. ��Mailo Oiarzabal

H ogeitakaurte dira umeak entrenatzen hasizela, Cesar Godoyk bultzatuta.Afizioa ofizio bihurtu zitzaiongero, baina ez ikasleek, ez kirolak,ez dute aspertzen Joseba Liza-rralde Rubio. Iraurgi Ikastetxeangela bateko tutore, soinketa ira-kasle, eskola kiroleko koordina-tzaile eta talde bateko entrena-tzaile da. Iraurgi Saskibaloian ka-dete mailako nesken entrenatzai-le ere bai. Denbora librerik ezapenas, baina egitekoak beteegiten duela antzematen zaio.Zer eginkizun dauka kirolkoordinatzaile batek? Nik, Iraurgi Ikastetxeko koordina-tzaile bezala, Eskola Kirol Kon-tseilutik antolatzen ditugun ekin-tzak aurkeztu behar ditut, taldeak

“osatu, ekintza horietan partehartu nahi duten guztien izenakhartu, Foru Aldundiko izen-ematedena egin, taldeak osatu etatalde horientzako entrenatzaileakbilatu. Eta gero, urtean zehar, ja-rraipen bat egin. Horrez gain, as-tearteetan biltzen gara Azkoitikoeta Azpeitiko kirol koordinatzaileguztiak [Lehen Hezkuntzako bostikastetxeetakoak], gehi Azpeitikoeta Azkoitiko udaletako kirol tek-nikariak.Eskola kirola Diputazioakarautzen du. Zer iritzi duzu,araudiaz eta antolaketaz? Legea Jaurlaritzak atera zuen eta,niretzat, lege hori dudarik gabeondoen, garbien eta zentzugehienarekin aplikatu duena Gi-puzkoako Foru Aldundia da, kirol

� � �DDAATTUUAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �Jaio. 1967ko maiatzaren 16an.� � �Herria. Azpeitia. � � �Bizitokia. Azpeitia. � � �Lanbidea.Irakaslea. Iraurgi Ikastetxekoeskola kiroleko koordinatzaileada.

ere egiten dute. Gu tradizioz fut-bola eta saskibaloia lantzekoakizan garenez, bi ardatz nagusiakfutbola eta saskibaloia dira. Etabeti lantzen ditugu esku-pilota,igeriketa, herri kirolak, atletismoa,txirrindularitza...Urtetik urtera eskaintza za-baltzen saiatzen al zarete?Zer muga daude? Kontu hori zabaltzearekin, azke-nean, ikusten dut bolada batzu-tan umeak saturatu egiten ditu-gula, eta umeak baino gehiago,gurasoak. Eta logikoa iruditzenzait. Azken finean, eskola kirolazgain talde federatuen eskolaksortu direnetik, badaude ume ba-tzuk ekintzak dituztenak larunbatgoizetan, larunbat arratsaldetan,eta igande goizetan. Familia ba-

aniztasunaren alderditik. Ni batnator horrekin. Bai Bizkaian etabai Araban, zortzi urterekin, umebat ja sartzen da bere herriko fut-bol taldean, edo saskibaloi talde-an, eta urte osoa, edo bizitzaosoa, kirol bakarrean aritzen da,astean bere bi edo hiru entrena-mendu eginez. Hemen [Gipuzko-an], zorionez, Lehen Hezkuntza-ko 6. maila arte, talde federatubatean ezin dira sartu; orduan,denak eskola kirolean ibiltzendira. 6. mailan, talde federatuansartzen dira, baina eskola kirola

hezkuntza � � � � � � � � � mamia 05

baina badaude tartean behin ki-rola gustatzen ez zaien umeak.Eta gurasoek bultzatu egiten di-tuzte, batik bat talde baten ba-rruan ibiltzeko, lagunartean ibil-tzeko. Horri asko begiratzendiote. Gure garaian auzoan elkar-tzen ginen eta auzokoak genituenlagunak. Orain gehienetan ikas-tetxean egiten dituzte lagunak.Hori modu positiboan balo-ratzen al duzu? Noski, oso positiboa da. Umeakume artean ibili behar du; beraienarteko harremanak, beraien arte-ko jolasak eta beraien arteko ha-serreak, denak behar dituzte. Gu-raso denak bultzatuko nituzkeseme-alabak eskola kirolekoekintzetara bideratzera, kirolaegitea oso osasuntsua eta osoona delako, eta umeak talde ba-

tean ibiliko direlako. Eskola kiro-lak oso balore onak dauzka, batikbat errespetuaren aldetik. Eta gu-rasoak oso parte garrantzitsuadira balore horiek aurrera ondoeramaterakoan.Zeuretzako denborarik har-tzen al duzu? Egia da urtearen bukaeran, asko-tan ailegatzen zarela astebetelasai pasatzeko gogoarekin,baina gustuko lanean aldaparikez, eta berriz ere animatu egitenzara. Niretzat irakasle izatea pozbat da, benetan gustura sentitzennaiz lan horrekin. Beti esaten dut,loteria tokatuz gero, momentuanbehintzat lana ez nukela lagako.Eta kirol mundua pila bat gusta-tzen zait , bai umeekin egitendudan lanaren aldetik, bai zaletubezala.�

Joseba Lizarralde, entrenatzen duen Iraurgi Ikastetxeko ikasle taldeko kideez inguratuta.

tentzako, igande arratsaldea ba-karrik edukitzea, ba...Umeak garai batekoak bainoaskoz sedentarioagoak dire-la diote. Hala da. Gure garaian, eskolatikailegatzen ginen, ogitartekoahartu eta ogitartekoa jaten ari gi-nela ere jolasean jarduten ginen.Egun guztia jolasean pasatzengenuen; etxeko lanak bagenituenahalik eta azkarren egiten saia-tzen ginen, eta egun guztia kale-an pasatzen genuen. Orain, be-rriz, ordenagailuak direla, mes-senger-ak, beste Facebook etaTwitter eta historia horiek dituzte,kontsolak, mugikorra...Zeinek ematen dizue langehiago, umeek ala guraso-ek? Dudarik gabe, gurasoek. Entre-

natzaile asko eta asko gazteakdira. Badugu jende heldua ere,eta batzuk tituludunak ere bai.Baina, talde asko baldin badauz-kazu eta ez bazaizu jendea iris-ten... Eta gurasoek, seme-alabenentrenatzailea heldua izan alagaztea izan, jarrera oso desberdi-na izaten dute. Txarrena izaten da,partidetan, entrenatzailearen gai-netik jartzea. Zaila da 16-17 urte-ko gazte batek guraso horri aurreegitea. Orokorrean ondo joatenda, baina beti egoten da bakarrenbat...Umeek beren kasa erabaki-tzen dute kirola egitea alagurasoen bultzadizoakpisua dauka? Nire ustez, gurasoek asko bultza-tzen dituzte kirola egitera. Umeeiorokorrean gustatu egiten zaie,

iritzia � � � � � � � � �06

G oizean jaiki, gosariahartu eta munduan eta inguruan zer gerta-tzen ari den jakiteko egunkari bat esku arteanhartzea pertsona askorengan errepikatzenden errutina da. Sinplea eta aldi berean kon-plikatua, ez batzuentzat goizean gosaria har-tzeko aukera izatea luxu bat delako, iritzia etaalbisteak modu askean jasotzeko aukera eregero eta zailagoa delako.

Aurreko adierazpenaren adibide ditugumunduan prentsa askatasunari jartzen zaiz-kion oztopoak. Baina hau ez da soilik herrial-de azpigaratuetan eta diktaduretan gerta-tzen; zoritxarrez gero eta gehiago mundoosoan. Txinak edo Errusiak prentsa askata-sunari jartzen dizkioten mugak denon ahotandaude, baina ez da egi txikiagoa demokraziazaharrenetan ere iritziari eta albisteen heda-penari mugak ezartzen zaizkiola.

Maiatzaren 3an izan zen Prentsa Askata-sunaren Nazioarteko Eguna eta ospakizunhonek gogoeta bat egiteko eta iraganera be-giratzeko aukera ematen digu. Kazetaritza-ren hastapenak erromatarren garaian aurkituditzakegu, Julio Zesarrek eguneroko gertaki-zunak jasotzen zituen Gaueko Akta Erroma-ko Foroan argitaratzen zuenetik. Hala ere, ezda XIX. mendera arte kazetaritza modernoagaratuko, bereziki Ingalaterran eta AEBetan.XX. mendean joera honek gora egin zuen etahorregatik egun demokrazietan ‘laugarrenboterea’ bezala ezagutzen da.

Botere horretaz jabetuta gobernuek nahi-ko azkar ekin zioten prentsa askatasunarimugak jartzeari, gehienetan gainera ez moduzuzen batean, baizik eta ezkutuko estrategiakerabiliz. Ikerketako kazetaritza izan da modunabariago batean askatasunaren urraketahau pairatu duena. Nork daki gaur egun1970eko hamarkadan AEBetako lehendaka-ria zen Richard Nixon dimititzera behartuzuen Watergate ikerketa posible izango zenhala ez.

Gure artean ere baditugu prentsa askata-

Iritziaren mugak

� � �(...) kazetari ausartenlanek ziur beti aurkitukodutela oihartzunamunduan eta inguruan

� � � � � � � � � � � � � � � �markel mendizabal� � �

sunaren mugaketa eta urraketaren adibidegarbiak. Orain dela gutxi auzitegiek ebatziduten Egunkaria-ren auzia oso esanguratsuada zentzu horretan. Euskaraz argitaratzenzen egunkari bakarrak jasandako itxiera judi-ziala eta jazarpena ez dira demokrazia bateanonargarriak. Arazoa ez da orain auzitegiek bi-degabekeria hura konpondu dutela, baiziketa benetan botereak kontrolatzen ez dituenhedabideen jarduera askeari dioten beldu-rra.

GGeerrooaa,, bbaaiikkoorrttaassuunneezzEtorkizuna, hala ere, beti baikortasunez ikus-tea da komenigarria eta Interneten eta kaze-tari ausarten lanek ziur beti aurkituko dutela

oihartzuna munduan eta inguruan benetanzer gertatzen ari den jakin nahi duten he-

rritarren artean.Bere lanean diharduten

kazetari profesional eta au-sart guztiei zor diegu gure

errespetua eta, nire alde-tik, beren eguna ospatu

eta etorkizunerakoerronka berriak ezarditzatela opa diet.�

Gora galipota!, Gora Be-verly Hills 20730!” esanez amaitu nuen au-rreko artikulua eta modu berdinean hasi be-harra neukan honako hau ere. Loiolako Hiri-bideko biribilgunea nahikoa ez eta orain Az-peititik Lasaora doan bidegorria asfaltatubehar ez dute ba! Zertarako eta bizikletanbertatik joan ahal izateko. Ez da bada izangoorain ezin delako joan! Udalaren oniritziare-kin, Gipuzkoako Foru Aldundiko GarapenIraunkorreko (grazia egiten dit) Departamen-tuak 3.385.000 euro (563.216.610 pezeta)gastatuko ditu bide horretan galipota gorriabotatzen eta marra zuriak eta bizikletatxoaklurrean marrazten. “Zu hortik eta zu hemen-dik” esateko, azken finean.

Orain esan diezadatela zertarako beharden bide hori galipotaz estaltzea. Oinezkoekez dute inolako arazorik hortik oinez ibiltzeko,ezta txirrindulariek ere. Zibismo kontua bes-terik ez da: oinezkoak gertu daudenean polikijoatea, edukazio osoz txirrina jotzea eta oi-nezkoek, edukazio osoz, pasatzen uztea.Hori bezain sinplea. Nahiko seguru nago,gainera, ziklistek errepidetik joaten jarraitukodutela. Ala zenbat mailadun eta kaskodunikusi dituzte Diputaziokoek jada eginda dau-den bidegorrietan?

Ez dezala inork pentsa bidegorrien aurkanagoenik, ezta pentsatu ere. Oso ondo irudi-tzen zait Gipuzkoa barruan edozein tokitarabizikletaz joan ahal izateko azpiegiturak jar-tzea. Gaizki iruditzen zaidana da, jada erabil-garri dagoen bide batean hainbeste diru gas-tatzea, hortik bizikletaz edo oinez joateko ino-lako arazorik ez dagoenean. Gainera, askozpolitagoa da horrela eta ibiltzeko hobea etaerosoagoa! Bidegorriak egin nahi badituzte,diru horrekin egin, adibidez, Azpeititik Urres-tilla edo Nuarberainoko bidegorria. Baina,bizi ditugun garai zailak ikusita eta jasanda(Foru Aldundia da pairatzen lehena), gu guz-tion dirua benetan behar diren gauzetan gas-tatu beharko litzateke, eta bestela gorde.

Galipota vs itxulapikoa

� � �Ikus dezatela azpeitiarrokbadakigula bide hori dagoenbezala konpartitzen eta gozatzen

� � � � � � � � � � � � � � � �olatz prat� � �

3.385.000 euro horiek (ai ene!), itxulapikoabete eta eduki, edozertarako. Bestela, diruhorrekin Aldundiak egin ditzakeen zenbaitgauza bururatzen zait, asko pentsatu gabe.Hilaren bukaerara iritsi ezinda dabiltzan fami-lia eta pentsiodunei banatzea, etxeetan bero-gailua jartzeko dirurik ez duten haiei lagun-tzea, nekazariei kazkabarrak hondatutakobaratzeen kalte-ordainekin laguntzea, “zuERE” edo “zu ere kalera” fenomenoek jotakohaientzako soluzioak bilatzea eta beste mila-ka gauza.

DDaaggooeenn bbeezzaallaa,, oonnddooBeraz, etor daitezela Aldundikoak eta ikusdezatela azpeitiarrok (oinezko zein txirrindu-lari) badakigula bide hori dagoen bezala kon-partitzen eta gozatzen. Kezka daitezela be-netan kezkagarriagoak diren gaiez. Langabe-zian dauden langileek ez baitute bidegorririkedo bizikletarik behar lanera joateko.�

iritzia � � � � � � � � �08

� � �EESSAANNAA DDAAGGOO� � � � � � � � � �

� � �“Gustura hartzendira horrelakoalbiste onak, baina,korapiloa ere badut,zazpi urte eta kalteugari behar izanbaitira norbaitekguk hasieratikgenekiena esateko”ESTITXU ELDUAIENkazetaria

� � �“Ausartak izanbehar gara umeeierrealitate batzukkontatzeko”ALAITZ OLAIZOLAidazlea

� � �“Behin honetansartzen denak ez duuzten, gustatuegiten zaio etajarraitu egiten du”J. L. FRANZESENAorgano irakaslea

Estitxu Elduaien.

� � �HHIIZZKKUUNNTTZZ EESSKKUUBBIIDDEEAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

GGOORRAA.. Euskaraz, hobet0.Euskararen normalizazioa lortzeko bidean urratsa eman du saltzaile honek. Gustuaematen du euskarazko kartelak ikusteak. Bejondeiola! � Uztarria

BBEEHHEERRAA.. Enpresa eta euskara salgai.Industria-nabea ez ezik euskara bera ere salgai jarri du enpresari honek. Euskararennormalizazioa lortzeko bidean atzerapauso nabarmena. � Uztarria�

��

iritzia � � � � � � � � �10

� � � � � � � � � iritzia 11

Azken egunotan denon ahotan dabilki-gun gai batekin nator oraingoan: mendia,euskaldunok hain maitatua dugun mendia.Garbi dagoena da mendia bizitzeko edomendian kirola egiteko modua erabat aldatudela azken urteetan, bai Himalaian eta baitahemengo mendietan ere. Ikusi besterik ezdago gurean ere, zenbat mendi lasterketaeta zenbat lehiaketa antolatzen diren men-diaren inguruan. Oraingoak bai direla ‘ibilaldineurtuak’, zentzu guztietan.

Errealitate aldaketa honekin, zenbaiti men-dian kirola egitea ogibide izateko aukera iritsi

Gailurra egin edo gailurrean bizi?� � � � � � � � � � � � � � � �aitor zulaika� � �

� � �IIKKUUSSTTEEKKOOAA!!� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

�BBAATTZZOOKKIIAARREENN AATTZZEEKKAALLDDEEKKOO PPAASSAABBIIDDEEAANN EEGGOOTTEEAA DDEEBBEEKKAATTUUTTAA..EAJren batzokiaren atzekaldeko pasabidean alkatetzaren aginduz jarritako kartela da goiko argazkian ikus daitekeena.Debekuarekin gustura ez, nonbait, eta bakarren batek karteleko hainbat letra kendu ditu, gisa horretan igarobidean egon ahaldela jarriz. Udalak, ordea, debekuaren kartela berriro egokitu eta jarri egin du. �� Ainitze Agirrezabala�

zaie eta hala hautatu dute. Aukeraketa hauegitea oso errespetagarria dela iruditzen zait,batzuk itsasoko olatuak dituzte ogibide etabeste batzuk mendiko harkaitzak. Mendizaleizatetik mendiko profesional izateko urratsaegin dute, guztiz legitimoa den erabakia,nahiz eta denon gustukoa ez izan.

Aukeraketa hori egitea legitimoa eta erres-petagarria iruditzen zaidan moduan, nahikokritiko naiz gailurrak egiteko orduan edozeinbide edo modu hartzearekin. Bide honek bibaldintza ezinbesteko izan behar ditu gutxie-nez: bide naturala izatea bat, eta ‘aurkariak’

eta kideak errespetatzea bestea. Helburuakez du edozein bide justifikatzen nire iritzi apa-lean. Ez da berdina gailurrera joan edo gailu-rrera eramatea.

Amaitzeko, betiko legez pare bat kontuhausnarketa moduan. “Oxigenoaren lagun-tzaz mendian ibiltzea, Tourra motor txiki bate-kin egitea bezala da”. Iñaki Otxoa de Olzamendigoizale zenak esana da hori. Bestealde batetik, aurtengo Segurako prozesioanama birjinaren irudia ikustean mendizalebatek esana: “Horrela eramaten ditek Edur-ne gailurrera”.�

iritzia � � � � � � � � �12

JJUUSSTTIIZZIIAARRIIKK EEZZ.. Zazpi urte eta gero, epaia ezagutu dugu. Euskal herritarrokitxieraren aurrean erakutsitako jarrera irmoa Egunkaria libre lelopean finkatu zen.Ordurako, gurean adierazpen askatasunaren aurkako kolpeak ezagunak genituen:Egin-en itxiera. Martzelo Otamendik adierazi moduan, epaia eman da, baina justi-ziarik oraindik ez da lortu. Ez Egunkaria-rekin, ez Egin-ekin, ez euskal gizartearekin.

Egunkaria libre

� � � � � � � � � � � � � � � �izaskun egiguren� � �

� � �AAPPIIRRIILLEEKKOO AARRGGAAZZKKIIEENN OOIINNAAKK.. HHIILL HHOONNEETTAANN......� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

IIKKAASSTTAARROOAA.. Emakumeen Jabetze Eskola martxan daherrian. Emakume eta gizonezkoei zuzenduriko sexualita-te ikastaroek arrakasta dute gurean. Sexualitatea askata-sunez bizitzen ikasteko aukera ematen digute; guztia se-xualitate osasuntsu baten alde.

Sexualitate osasuntsua

PPAASSAAIIAAKKOO SSAARRRRAASSKKIIAA.. Dionisio Aizpuru Kurro eta Pedro MariIsart Pelitxo azpeitiarrak erailak suertatu ziren gertaerek argitu gabe ja-rraitzen dute oraindik orain. Haien senitartekoek eta Pasaiako Sarras-kia Argitu Taldeak, urtero moduan, ekinbide desberdinak bideratzen di-

Pasaiako Sarraskia Argitutuzte, Pasaia ko badian jazotako gertaera haiei buruzko argibideak es-katuz. Zoritxarrez, aurten ere debeku eta eragozpenei aurre egin beharizan diete. Zergatik jartzen ote zaizkio hainbeste traba egia ezagutzeanahi duenari?�

Zaharra da zipaio kontzeptua. Otomandar In-perioko eliteko zaldun batzuei deitzen zieten horreladuela mende batzuk. Geroago, Indian ere erabilizen kontzeptu hori. Ingelesek hainbat indiar hartu zi-tuzten soldadu bezala beraiekin gerra egin zezaten,herrikideak akabatu eta europarrei lur berriak ema-teko. Horrela, hainbat burges eta militarrek dirutzaegin ahal izan zuten, beste hainbaten miseria susta-tuz.

Konplexua da Indiako zipaioen historia, baina mo-mentu batean altxatzeko erabakia hartu zutela esanbeharra dago. Inperialismo ingelesarekin nazkatu-ta, herrialdeko zenbait tokitan matxinadak piztuziren traidoreen eskutik, eta kontrola hartzera ere iri-tsi ziren leku batzuetan. Azkenean, ez zuten beraienhelburua lortu matxinadan parte hartu zutenek, etabai ingelesek eta bai beste zipaioek, altxamendua-rekin amaitzea lortu zuten.

Gaur egun, mertzenario edo traidore bezala defi-

Zer da zipaioa?� � � � � � � � � � � � � � � �xabier otamendi� � �

nituko genuke zipaioa. Kontzeptu hori, esanahi ho-rrekin, Arturo Jauretche idazle argentinar eta ezker-tiarrak zabaldu zuen, beste kontzeptu batzuekin ba-tera, 1930eko hamarkadan. Jauretche hasi zen,bere artikuluetan inperialismoaren edo zapaltzailea-ren alde lanean zebilen edonor definitzeko, hitz horierabiltzen.

Madrildik iristen diren aginduak betez, Euskal He-rrian eta Azpeitian bertan ere ezarri den errepresioaargi ikusi dugu urteetan zehar. Pasaiko sarraskia ar-gitzeko eskatzen zuen manifestazioa eta PausozPauso ekimena, gure herriko azkenaldiko bi adibidegarbi ditugu. Ertzaintzak galarazi zituen bi ekimenhoriek. Pasa den hileko Uztarrian, Miel A. Eluston-dok zioena ere ez dago ahazterik. Zerrenda ez dahor amaitzen, eta gure inguruan errepresio kasupila ditugu. Hori ikusita, bati baino gehiagori etor-tzen zaio behin eta berriz aipatu dudan kontzeptuaburura.�

Luze joan zen apirilaren 12ko goiza erredakzio-an. Askotan esan zen epaiketa irabazita zegoela,baina epaia aldekoa izango zen ez zegoen hain argi,Espainiako Auzitegi Nazionala zegoen tartean.12:47an iritsi zen lehen filtrazioa. Absoluzioa bostauzipetuentzat. Nahasiak izan ziren hurrengo hamarminutuak, sinestu ez sinestu. Azkenean, abokatua-ren deia, baietz egia zela. Besarkadak eta xanpainbotilak etorri ziren gero. San Inazio bezperan ateraezin izan ziren haiek. Epaileak epaiketa egin eginbehar zela erabaki ostean, zer ospatu gutxi egonbaitzen uztailaren 30ean. Ez naiz originala izango,baina hainbeste aldiz esan dena berriro errepika-tzea ez dago soberan. Pozerako motibo gutxi zego-en oraingoan ere. Orri batzuek inondik inora ez bai-tute konpontzen egindako min guztia, baina lasaita-sunak merezi zuen hainbeste.

Kondena berririk ez zuen agindu epaileak, bainakondena latza da hainbeste urtean kartzelaren itzala

Zazpi urteko kondena� � � � � � � � � � � � � � � �miren garate� � �

gainean dela bizi behar izatea bera, egunkari bat li-kidatu izana. Egunkaria itxi zuten egunaz pentsa-tzen jarri eta telebistako irudi batzuk bakarrik etor-tzen zaizkit gogora. Donostian egindako manifesta-zioaz bai, hartaz ondo oroitzen naiz. Nire kasuan, ar-tean ez nekien zer ikasiko nuen ere. Karrera hasi,bukatu eta Berria egunkarian hiru urte egin ditut or-dutik.

Zazpi urte, erraz esaten da. Eta oraindik ez daamaitu kontua. Auzi ekonomikoak ere hor jarraitzendu, zortzi pertsonarentzako zigor eskaera beldurga-rriekin eta isun ordainezinekin. Akusatzen jarraitze-ko asmoa duela iragarri du dagoeneko Dignidad yJusticiak. Ezin ahaztu beste hainbat eta hainbat auzibidegabe ere. Gezurra ari du liburua idatzi zenEgunkaria-ren itxieraren harira. Tamalez, oraindikzaparradak jarraitu egiten du Euskal Herrian. Oke-rrena, ekaitzek harritu ere ez gaituztela egiten dago-eneko.�

Galdetzen hasita, zergatik ematen

zaizkie baratzeak erretiratuei baina ez,

adibidez, langabetu gazteei? � Uztarria

Zer iritzi duzu

azken aldiko

lapurretez?� Ainitze Agirrezabala

JOAN MARI LAZKANOjubilatua

“Ez dago ondo,egiten zaion harimin ematen zaio.Etorkinei botatzen

diegu oker guztia. Garai batean,serenoak gauez lanean ezagutunituen, baina gaur halakorik ezdago. Autoritateak zerbait eginbeharko luke. Ez dago kontuakonpontzen erraza”.

JEXUX OTAMENDIlangilea

“Egoera sozial etaekonomikoa dela-eta geroz etagehiago ikusiko

dira. Neurri polizialek okertuegiten dute. Analisia sakonaegin beharko litzateke goitikbehera eta esparru guztietan”.

URKO VALVERDElangilea

“Lapurprofesionalakdira. Lasaitasunosoz lapurtzen

dute, egun argiz igoal. Lehenhalakorik ez zen eta gauzakasko egokitu beharko dirakonpondu nahi bada”.

PATXI EGAÑAlangilea

“Egunez herriazaintzea ondodago, baina gauezzaindu beharko

litzateke. Lapurrek beraiekkontrolatzen dituzte udaltzainaketa gauez kaleko jantzita ereibili beharko lukete”.�

���IINNKKEESSTTAA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � � � � � iritzia 13

� � � � � � � � � � � � � � � �andoni salegi� � �

� � �OOTTSSOOBBEELLTTZZ� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

iritzia � � � � � � � � �14

Debekatu egin zuten pasa den hilekoPausoz Pauso ekimena, baina ezin dute de-bekatu presoen eskubideen aldeko elkarta-suna. Ibiltariak Azpeitira etorri gabe geldituziren, baina azpeitiar mordoa izan zen Zesto-an elkartasuna adierazten. Baita presoen es-kubideen aldeko bertso saioan ere.

Dagozkien eskubideen alde, Euskal pre-soak Euskal Herrira, hori da Pausoz Pausoibilbidearen leloa, baina Estado social de de-recho espainiarrean ez ditugu denok dere-cho berak. Eta, gainera, eskubide horiek es-katzea ere galarazi egiten digute. Ustez gure

Pausoz Pauso� � � � � � � � � � � � � � � �joxin iturriotz� � �

eskubide direnak ezin ezta aipatu ere. Espai-niako Auzitegi Nazionalak debekatu zituenekitaldiak, eta Ertzaintzak gauzatu. Dignidady Justicia elkarteak egin zuen eskaera, Egun-karia auzia aurrera eraman duen bera.

Egunkaria-ren kasuan, baina, absoluzioalortu dugu, eta ospatu ere ospatu genuen Bil-bon, ekitaldi eder batean. Baina, aurrera eginbehar, bistan da, oraindik erasoak etengabe-ak direlako. Presoen eskubideen alde, gazte-en atxiloketa etengabeekin, Udalbiltza ka-suan, Egin eta Egin Irratiaren kontuan, Egun-karia-ren auzi ekonomikoa dela eta...

Izenik gabeko euskal herritar ugarik aritubeharko dugu merezi duten laguntza eta ani-moa horiei ematen, ezagutzen ez gaituztenarren, ahalik eta hurbilen senti gaitzatela. Ba-daukagu lana. Bitartean Bilbon oparitu zigu-ten posterrarekin geratuko gara, Iñaki Epel-deren pinturarekin eta Jesus Peñagarikano-ren hitz hauekin:

“Egunkariarilaguntza eta animoa,sarri anonimoa,ezezagun baina lagun.Eskerrik asko”.�

���� � � � � � iritzia 15

� � �GGAAII BBAATT,, BBII IIKKUUSSPPUUNNTTUU� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

mmaarriihhuuaannaa.. Arartekoak gazteen artean hain hedatua dagoen sustantzia

legeztatzea proposatu du txosten batean. Proposamena zilegi ote?

Ukaezina da marihuanaren kontsumoa oso garatua dagoelagure gizartean, eta honi aurre egiteko ilegalizazio eta penalizazioakez direla neurri eraginkorrenak. Drogen analisian beti horien efektueta ondorioak aztertzen dira; horien kontsumoak ekarri ditzakeen al-terazioak, esaterako. Ekarri ditzakeenak, ez ekartzen dituenak, drogakontsumitzaile ugarik erakutsi diguten eran. Baina, zer paper du bizidugun gizarte ereduak guzti honetan? Nori heldu beharko genioke,drogei beraiei edo horien kontsumora bultzatzen gaituen sistemaalienanteari? Bigarren mailako analisiak falta zaizkigula iruditzen zait.

Bestalde, pertsonak egiten duenarekin arduradun eta kontse-kuente izan behar du, hemen errealitatea edo izaera alteratzen duenedozein sustantzia sartzen dela-rik, baita kafea eta azukrea ere.Hau honela izanik, ez dut ulertzenzergatik hartu behar duen esta-tuak zein droga kontsumitu deza-kedan erabakitzeko ardura. Uler-tezina egiten zait alkohol trafika-tzaileak pertsona duin eta erres-petagarriak izatea eta cannabistrafikatzaileak, berriz, mota guztietako jazarpenen biktima.

Ama lurrak emandako landare baten landatze zein kontsumoakdespenalizaturik egon beharko luke. Hausnartzekoa da, legala iza-nez gero zergatan aterako luketen diruari uko egiteko atzetik izangodiren interes ezkutuak.�

���� � � � � � � � � � � � �j. arregi� � � (langabetua)

Nori heldu?

� � �Kontsumo horriaurre egitekoilegalizazio etapenalizazioak ezdira eraginkorrak

Hamabi eta hamabost urteko seme-alabak ditut eta koadrilanirteten direnetan egiten dutenak asko kezkatzen nau. Denak izangara gazteak, baina gaur egun edozein lekutan ikusi daiteke norbaitporro bat erretzen. Orokorrean, kontsumoa oso hedatuta dago etagazteek ere zer ikusi hura ikasten dute. Eta, halako gauzak-eta orain-dik eta azkarrago. Badakit, marihuana izatez ez dela droga gogorra,baina beldurra dut horren gazte –hamahiru urterako– halakoak pro-batzeak duen arriskua. Adin horretan hasten dira lagunekin kalera ir-teten eta mundu oso bat dute aurretik deskubritzeko. Artean, norta-suna guztiz garatu gabe izaten dute eta bizitzako bideak finkatugabe dituztenez, kontsumo horretan bete-betean sartuz gero ikas-

ketak eta bizitzako garai horretandituzten bestelako ardurak aldebatera uzteko arriskua ikustendut.

Behin edadean aurrera, ikaske-tak amaituta eta gazteak lan batiheldu dionean, pertsona nahikoaarduratsua da marihuana kontsu-mitzea erabakitzeko.

Marihuana legeztatu bai, ez, eztabaida horretan eskatuko nukee-na adin jakin bat arte horren eskura ez dezatela izan inolako drogarik.Eta, droga aitatzen dudanean, alkohola ere zaku horretan sartzendut. Gure seme-alabak dira etorkizuna eta geroan ondo izango ba-gara, orain eta gaztetatik zaindu behar ditugu.�

���� � � � � � � � � � � � �leire azkue� � � (gurasoa)

Zer ikusi, hura ikasi

� � �Gure seme-alabakdira etorkizuna etageroan ondo izangobagara, gaztetatikzaindu behar dira

Iraganari begiraHerriko 143 argazki zahar jarri dituzte ikusgaiBetharrametako aretoan; argazki gehiago bildu asmoz,beste ahalegin bat egingo dute. � Ainitze Agirrezabala

�GGAAZZTTEE EEGGUUNNAA..Oargi elkarteak Gazte Eguna antolatuzuen Azpeitian eta herri kirolak zezen-plazan egin zituzten. Etxeberria sendiakutzitako argazkia da.

mamia � � � � � � � � � klik!16

�TTIIPPLLEEAAKK..1920ko argazkia da, Etxeberria sendiak utzitakoa. Parrokiko tiple taldeko hainbat gazte arropazuriz eta eliz mutilez edo akolitoz jantzita ageri dira. 1956. urtean, parrokiko tipleak Eskoziaraegin zuten bidaia; kantatzera joan ziren. On Julian Barrenetxea zuten garai hartan parrokikotipleek abesbatzako irakasle.

klik! � � � � � � � � � mamia 17

GGEERRRRAA ZZIIBBIILLAA..1936an, gerra zibila hasi etapare bat hilabetera-edosartu ziren tropak herrian.Nazionalek Azpeitia etaAzkoitia egun berean hartuzituzten. Argazkian, plazansoldaduak ikusi daitezke,Espainiako banderaudaletxeko balkoitik zintziliketa arkupeak zakuekinbabestuta. Etxeberriasendiak utzitako argazkia da.

�

AAZZOOKKAARREENN OONNDDOOKKOO KKOOMMUUNNAA..1950eko hamarkadan, azokaren alboan zegoen komuna.Argazkiko hainbat lagunen izenak: Kruz eta AlejandroEtxeberria, Gregorio Otamendi, Kasiano Garaialde apaiza–eskuetan kapelarekin– eta Kasto Orbegozo. Argazki hauere, Etxeberria sendiak utzitakoa da.

�

�EEZZBBEEHHAARRRRAA ZZEESSTTOOAANN..1953ko urriaren 14an botatako euriteen ondorioz, Zestoanurak ibaietatik atera eta La Guipuzcoana autobusa urakeraman zuen. Ezbeharrean hamar azpeitiar ito ziren.Argazkian, lagun haien hileta eguna. J. R. Etxanizek utzitakoa.

mamia � � � � � � � � � klik!18

AANNTTZZEEZZLLAANNAA..Herriko sierbetako mojentzako dirualortzeko, Jose Aizpuru Jakak antolatutakoEl verdugo de Sevilla antzezlanean partehartu zuten lagunak ageri dira. Soreasunantzeztu zuten obra, 1955ean.

�GGAARRAAII BBAATTEEKKOO SSAANNIINNAAZZIIOOAAKK..1974ko saninazio festetan buruhandiak eta Lizarrako Monterodultzainariak, Errebaletik plazara. Otamendi sendiak utzitakoargazkia da.

�

AASSTTOOAARREEKKIINN EEGGUUNNPPAASSAA..Rufino Altamira, Joxe Aranburu, Pepe Azpiazu, JoseEspel, Josemari Castiella, Angel Carasusan etaPepe Egiguren. Maria Luisa Larrañagak utzitakoargazkia da.�

�KKAASSIINNOOKKOO LLAAGGUUNNAAKK..Kasinoko lagun taldeak eta bertako zerbitzariek soinujole eta txistulariekin ateratako argazkiada goikoa. Kaito argazkilariak ateratakoa da eta Aizpuru Jaka sendiak utzi du argazkia,Azpeitiko Argazki Elkartearen eta Udalaren ekimenez osatu den argazki erakusketan ikusgaijartzeko.

klik! � � � � � � � � � mamia 19

�

Argianoiz ikusikoEkonomia krisia medio, herriko hainbat familiaaurrera egiteko estu eta larri dabiltza. Haietakohirukin hitz egin du Uztarriak. �� Ainitze Agirrezabala

K risiaren hatzamarra go-gotik ari da astintzen bazterrak. Arazo korapi-lotsua da; askatzen zaila eta bihurria den ma-taza. Hainbatek krisia aurten gainditzen hasi-ko dela iragarri arren, ondorioak oraindik lu-zaroan igarriko direla uste dute eragile gehie-nek. Kontua ez dago gozoa. Lan munduanizaten ari den beherakadak herriko hainbatfamilia estu hartu ditu. Krisiaren eraginaz he-rriko hiru lagunekin hitz egin du Uztarriak.

J. Z.� � �Adina. 37 urte � � �Zer egoeratan dago.Udalak hilean ematen duen 426 eurokolaguntza jasotzen du.

“Inguruko enpresa guztiak pasaditut, curriculumak entregatuz ”

“Gau asko lorik egin gabe pasatzen ditut. Zerizango den arrastorik gabe, ohera sartu etakezka horrekin ezin izaten dut lorik egin. Goi-zeko laurak eta esna igoal, buruari bueltakematen. Bederatzi urteko semea dut eta ha-mabi urteko alaba. Emazteak ez du lanik egi-

ordaindu eta jatekoa ailegatzen bada, ondo.Nire emaztea eta seme-alabak amaginarre-baren etxera joaten dira bazkaltzera, eguneroeta afaria ere amaginarrebak ematen digu,geure etxean jateko. Bestela, herriko fruta-denda batean bada krisiaren kontrako es-kaintza: dozena erdi arrautza, kilo bat patataeta ogi bat euro bat pasatxo kostatzen da.Tarteka, horixe erosten du emazteak eta pa-tata-tortila jan eta kito. Udaletxean lanean ibilinintzen lau hilabeteetan zeozer aurreztu ge-nuen eta, aurten, semeak komunioa zuela-eta ongi etorriko zirela genion. Ailegatu zenurtarrila, eta kolpetik ordaintzeko lau fakturaetorri zitzaizkigun: gasa, kontribuzioa, kotxe-ko seguroa eta alabaren betaurrekoak. Guz-tira 1.100 euro, ordaintzeko. Aurreztuta geni-tuen 1.000 euroak egun batean han joanziren. Komunioko bazkaria etxean egitea era-baki genuen, baina nire amaginarrebari ilu-sioa egiten ziola-eta, bazkaria berak ordain-duko duela eta jatetxe batean egitekoakgara. Goizero, jaiki, umeei gosaria eman etaInterneten eta egunkarietan begiratzen dutlan eskaintzarik baden. Hemen inguruko en-

ten eta langabezia-saria bukatu zitzaidanez,orain udalak ematen duen subsidioa jaso-tzen dugu. Hilean 426 euro. Ezin da ailegatu.Hutsaren hurrengoa da hori. 2005eko mar-txoan hasi eta 2008ko otsaila arte Grumaltaldeko hiru enpresatan –Seitu, Pemec etaLaguntzaile–, batetik bestera, egin nuenlana. Behin-behineko kontratu laburrak ziren,batere egonkortasunik eta segurantziarikgabe. Halere, Pemec-en azken kontratuaurte betekoa egin zidaten, 2007ko martxotik2008ko otsailera. Hurrena ia kontratu iraun-korra egingo zidatela esan zidaten. Orduanlan kontua oso ondo zegoen eta ilusioak eginnituen. 2007ko urrian, ordea, egunak jai har-tzen hasi ginen. Egoerak hobera egingozuela uste nuen, baina 2008ko otsailean ka-lera joan nintzen, eta iazko ekainean, udale-txetik lorazain lanerako deitu zidaten arte, lan-gabezia-saria kobratu nuen. Udaletxekoa lauhilabeteko lana besterik ez zen. Etxearen hi-poteka, argia, ura, gasa, telefonoa, umeeneskolak, etxepeko gastuak... kapritxorik bate-re egin gabe ere, oinarrizko gastuetarako be-harrezkoa da etxean dirua sartzea. Fakturak

mamia � � � � � � � � � gizartea20�

gizartea � � � � � � � � � mamia 21

Carlos Garcia –Ainhoa Beatriz alaba txikia besoetan duela– eta Beatriz Castillo, senar-emazteak.

presa guztiak pasa ditut, curriculumak entre-gatuz. Azken sei hilabetetan bost aldiz joannaiz Bastidara lan eskean. Kontua luzerakodago. Ekonomian aditua den bati aditu nion,hau lehengora bueltatzeko 2015a izangozela. Eta, zer egon behar dut horrela? Lanikegin gabe?”.

M. ROSARIO AIZPURUA� � �Adina. 50 urte � � �Zer egoeratan dago.Irailean bi urte egingo ditu langabezia-sariakobratzen.

“Irailetik aurrera izango denazburuari bueltak ematen dizkiot”

“Irailean bi urte beteko dira lanik gabe geratunintzela. Egurra lantzen duen enpresa bate-an egiten nuen lana, altzari osagarriak ekoiz-ten. Eraikuntza krisia medio, lana jaisten joanzen eta tailerrean egoera oso beltza zegoen.Profesional batek horrela esan zidan: ‘zuensektorea [egurrarena] ez dago koman; komasakonean dago’. Enpresa uzteko zortzi batboluntario eskatu zituzten eta alde egitea

urtez kotizatuta, gizarte-segurantzan kotiza-tzen jarraitzea interesatzen zaizu. Itxuraz per-tsona lasaia ematen dut, baina oso gogorrada pasatzen ari naizena. Buruari buelta askoematen dizkiot eta segurtasunik ez dudanezbeti beldurrez nago. Telefonoa dela, ura,gasa, argia... eta bizi egin behar duzu. Lehen,mila eta zeozer kobratzen nuen, orain 900euro eta, irailetik aurrera igoal ezer gabe ge-ratuko naiz. Justu-justu graduatua dut etaduela hamabost urte geriatriako ikastaro bategin nuen. Geldirik ez nago, ahal dudan hei-nean, saiatu egiten naiz. Interneta erabiltzekoikastaroa ari naiz egiten eta frantseseko es-koletan ere banabil, pixka bat birziklatuasmoz. Kontua penagarri ikusten dut. Geria-trikoetara-eta curriculumak bidaltzen ditut,baina esperientzia eskatzen dute eta urtee-tan berniz tailer batean arituta, zer nahi duteba? Erdikalean negozio bat jartzea ere pen-tsatu nuen, kulero denda bat bada ere.Baina, esaten duzu, ‘zer jarri?’. Herria hildaeta dena asmatuta dago. Askotan, arpa jo-tzeagatik, Erdikalean sex-shop-a edo gozokidenda ireki behar dudala esaten dut.

erabaki nuen. Hasieran, ongi etorri zitzaidan.Aita gaixo nuen eta hura zaindu ahal izannuen. Aita hil zen eta, noski, ia bi urte egiteranoa langabezian. Langabezia-saria kobra-tzen ari naiz, baina irailetik aurrera izangodenaz buruari buelta asko ematen dizkiot.Prestazioa bukatzean, subsidiorik badagoki-dan informatzera Udaletxera joan naiz. Lasaiegoteko esan didate. Baina, dirudi pixka batarrazista bilakatzen ari garela. Ikusten duzuetorkinei-eta laguntzak ematen dizkietela etauste dut, berekoikeriaz, lehenengo etxea gar-bitu, orraztu, behar dela, eta, gero, kanporalagundu. Ni hamabost urterako hasi nintzenlanean eta, bat-batean krisiak harrapatzea...Duela 25 urteko krisiak ere harrapatu nin-duen, baina ez da berdina. 50 urte ditut, ba-natuta nago, bakarrik bizi naiz eta etxean nikez badut dirurik sartzen, inork ez du sartzen.Adinari dagokionean pixka bat ikututa harra-patzen zaitu, osasun aldetik ere bai. Herniabat ez baduzu, meniskotik operatuta zaude.25 urterekin harrapatzen bazaitu edozer laniheltzen diozu. Umeak zaintzen edo etxe-gar-bitzaile hasteko ez dut eragozpenik, baina 29

CARLOS GARCIA� � �Adina. 48 urte � � �Zer egoeratan dago.Hilean 700 euroko prestazioa kobratzen du.

“lana eginda ondo banatzengenituen gastuak; orain, ezin da”

“2001eko martxoan etorri ginen emaztea etahiru seme-alabak Argentinatik Azpeitira. Hanegoera ez zen horren txarra. Gure konturaegiten genuen lana, okindegi txiki bat ge-nuen. Bizi ginen auzunean, ordea, segurtasu-nik ez zegoen. Gaztetxoek kalea dute eskolaeta gure seme-alabentzako ez genuen hala-korik nahi. Aurreneko urteak ondo joan zi-tzaizkigun. Etorri eta maiatzean lanerakodeitu zidaten. Altzari fabrika batean urtebeteegin nuen, baina kontua okertzen hasi zeneta enpresa itxi zuten. Itxi aurretik alde eginnuen, ordea, hiru hilabete kobratu gabe bai-neramatzan. Nik jakin ez, eta lanari uko egite-agatik, langabezia-saririk gabe geratu nin-tzen. Gure kasaka egin nahi genuen aurrera,baina gizarte laguntzailearengana laguntzaeske joateko aholkatu ziguten. Lana berehalabilatuko nuela uste nuen, baina kosta zitzai-dan. Marmoles Ebaki enpresan hasi nintzen.Bost urte egin nituen. 2007an krisiaren eto-rrerarekin lana asko jaitsi zen. Egun asko ezeregin gabe eta estutu egiten nintzen. Tailerragarbitzen pasatzen nuen denbora eta aldeguztietatik distiratzen zuen. Saiatu zen ni hanmantentzen, baina ezingo nuela han laneanjarraitu esan zidan. Ulertu nuen. Geroztik,langabezia-saria kobratu dut eta gauzakasko okertu direnez, ETT bidez hilabete ba-tzutan Tablas 21 tailerrean egin dut lana etabeste lau hilabetez, Talleres Azpeitian, lanikez eta kaleratu ninduten arte. Gero, Donosti-

ko Vicesa segurtasun enpresan hasi nintzen,baina apirila erdian lanik gabe geratu naiz.Semea lan bila dabil. Goi mailako informati-kako zikloa hasi zen Donostian ikasten, bainaikasketak ordaindu ezin dizkiogunez, utziegin behar izan du. Alaba bat ile-apaintzaileizateko ari da ikasten eta bestea DBHko 2.maila ari da egiten. Emazteak garbiketa en-presa batean egiten zuen lana, baina huraere kalean geartu da. Inoiz ez gara horrenestu ibili. Andreak langabezia-saria 300 eurokobratzen du hilean, baina bi hilabete eta bu-katu egingo zaio. Nik hilean 700 euroko pres-tazioa jasotzen dut. Biok lana eginda gastuakondo banatzen genituen; orain, ezinezkoada. Burua jaten dut. 48 urte ditut eta lanerakohartzeraz jende gaztea eta koalifikatua hartu-ko dute. Ea zortea dugun eta lana bilatzendudan. Duela urte eta erdi, gainera, alabatxobat izan genuen. Bizi dugun une zail hauetanetxeko bizipoza da. �

mamia � � � � � � � � � gizartea22

�

� � �“Askotan, arpa jotzeagatik,Erdikalean ‘Sex-shop’-a edogozoki denda ireki behardudala esaten dut”

MARIA ROSARIO AIZPURUA

langabetua

� � �Herriko hainbat famili eta norbanakorenbeharrei erantzun eta laguntza emanasmoz lanean dihardute Azpeitiko udalean,gizarte zerbitzuetan. Ekonomia krisiareneraginez, lanik ez zaie falta han. GizarteZerbitzuetako teknikarien arduradunarenesanetan, “aurtengo orain arteko datuakiazkoekin alderatuta “laguntza eskariakizugarri igo” dira. “Iazko apirila arte 65pertsonei eman zitzaen laguntza, etaaurten, dagoeneko, 151 lagunek jaso dute.

Laguntzen artean, “eskaririk handienekozerbitzuak alokairua ordaintzekoak, etxekomantenura –argia, ura– bideratutakoak etakreditua ordaintzekoak dira”.

Bizi dugun egoera ekonomikoak badubeste ondoriorik: “lan faltak, familiko diru-sarrera eskasiak eta segurtasun ezakharremanak nahasten ditu. Banandu nahiduten hainbat bikotek ezin dute pauso horieman, bananduz gero hainbat gasturiezingo dietelako aurre egin. Hortaz, baterajarraitu behar dute. Esaerak dioen bezala,zuk ohe batean izara txikia baduzu, tira etatira puskatu egiten da. Izara handia baduzu,ordea, denak errazago egongo dira. Egoerahoriek ari gara ikusten. Noski, senar-emazteen arteko konponezinak seme-alabengan du eragina”. Gizarte Zerbitzuetako teknikarienarduradunak adierazi dunez, herrikojendeari “kosta” egiten zaio zer egoeratanbizi den esatea. “Denak ondo bizi garenirudi hori du Azpeitiak: etxea, kotxea,oporretara joan... Batik bat jende gazteahasi da pauso hori ematen. Lasaitasunosoz etorri beharko lukete, diskrezio osoabaitugu”.

Eskariak goraka

gizartea � � � � � � � � � mamia 23

Langabetuak Azpeitiko INEMen bulegoan.

� � �2008ko udazkenean, krisialehertu zenetik ez ditu orainbezainbeste langabe edukiAzpeitiak, eta etorkizunak ezdirudi hobea. Horretarako,langabezia datuei begiratubesterik ez dago. Iazkomartxoan baino %1,05 langabegehiago dago aurtengoan:orduan 623 baldin bazeuden,orain 773. Duela bi urtekomartxoko langabezia datuekinalderatuta ere, aurtengo urtean%2,79 langabe gehiago dago;orduan, 372 zeuden. INEMEspainiako Lan Institutuakemandako datuak dira horiek.Nolanahi ere, Azpeitianlangabezia tasa %11ren bueltandago, Gipuzkoako batazbestekoaren (%11,79) azpitik.Gipuzkoa mailan, “langabeziatxikieneko eskualdea” Urola-Erdia –Azkoitia, Azpeitia, Errezil,Zestoa, Bidania, Bidegoian etaBeizama– dela adierazi duINEMeko langile Maite Garciak.

Azpeitiko INEMen “krisiareneragina gehien bat iazko irailetikantzeman” dutela dio. “Herriindustrializatua da Azpeitia etaenpresa batzuk itxi egin duteedo EREra joan dira. Bestela,nahikoa bulego lasaia da hau.Errenterian, Irunen... askoz erelangabe gehiago dago”.

Azpeitian, INEMenerregistratutako “langabetugehien jasotzen dituzten

INEMeko bulegoko ilarak sektoreak industria –egurra etaburdinia– eta eraikuntza” dira:“sexuari dagokionean,gizonezkoak gehiago diraemakumeak baino etalangabetu gehien jasotzen duenadin tartea 45 urteren bueltankokatzen da”. Garciarenesanetan, inguru honetanlangabezian dauden askopakistandarrak etamagrebtarrak dira: “Burdinlanean ziharduten eta jende horilanik gabe geratu da”.

“Kezka handiena” dutenlangabeak 40 urte ingurudituztenak dira. “Enpresa bateanlan bera eginez pasa dituzteurtea mordoa eta birziklatugabe daude. INEMen bidezegiten dituzte ikastaroak:kontrol numerikoa,elektrizitatea, informatika,ingeles komertziala… Azkenurteetan, arrakasta handia izandu kamioiko gida baimenak.Aurten, ordea, ez dago halakoaukerarik, lan eskaintza eskasada eta”. Bestalde, langabezia-saria jasotzeko “aitorpena oso-azkar” egiten dela gaineratu du.

Herriko hainbat familiren“egoera tristea” dela azaldu du.“Kezka eta beldur handia dute.Edozer lani heltzeko prontodago jendea”. Bera “baikorra”dela eta “krisia aurten,pixkanaka buelta ematenjoango” dela adierazi du.

nean emandako aurrerapausoak kontuan iza-nik, aspaldiko zapalkuntza eta ukazio horienadierazle diren erdal grafiazko deiturak man-tentzeak ez omen du zentzurik.

AAhhoosskkaattuu bbeezzaallaa iiddaattzziiOndorioz, norbanako bakoitzak bere izaerakontuan izanik, bere nortasun agirian abizenaeuskaraz ahoskatzen den bezala idatzita iza-teko eskubidea du. Honetarako aukera as-palditik egon den arren, UEMA-rekin “proze-sua erraztu” nahi da. “Lehen, erregistro zibi-

lera edota bake-epaitegira jo eta eskaeraorria betetzen zen tramite hauek burutzeko”dio Segurolak. Horietan gainera, dokumentudezente ziren beharrezkoak: NAN-aren foto-kopia, jaiotze ziurtagiria, errolda agiria... etaezkonduak zein guraso direnen kasuan, baitafamilia liburuaren eta seme-alaben nortasunagirien kopiak ere.

UEMA-ren kanpainarekin, ordea, nahikoada Euskara Patronatura Nortasun Agiri Na-zionalaren kopia bat eramatea. ”Gainerakobeharrezko datuak, patronatuak berak bide-ratzen ditu udaletxetik epaitegira”. Behin tra-miteak abiatuta, epaitegian ziurtagiria sina-tzea eta eskuratzea baino ez da geratzen.

“Behin ziurtagiria eskuan, norbere lana daagiri pertsonaletako datuen grafiak aldatze-ko eskaerak burutzea”. Egiaztagiriak ez duesan nahi dokumentu guztietan nahi den be-zala idatzirik agertzen direla deiturak. “Egiaz-tagiria, dokumentuak berritzerakoan, datupertsonalak nahi dugun grafian idaztea zilegidela erakusten duen froga bat da”.

Deiturak euskal grafiaz idazteko eskaeraegitean, “ia inoiz” ez dela arazorik egoten dioUEMA-ko kideak. “Halere, euskal grafiazidazterakoan, Euskaltzaindiak finkatutakoarauak bete behar dituzte abizenek”. Ondo-rioz, badira uste baino gehiago aldatzendiren zenbait salbuespen: erdal grafiazkoMúgica abizena euskaraz Muxika idatzi beharda ezinbestean.

Euskal grafiazBake-epaitegitik edota Erregistro Zibiletik abizenakaldatzeko aukera ez da berria. UEMA-k sustatutakokanpainari esker, ordea, errazagoa da. ��Nekane Zinkunegi

Sarritan izaten ditu arazoakeuskal herritarrak ama-hizkuntza dela eta ezdela. Egunerokotasunean, euskaraz aritu etabizi arren, maiz zenbait txikikeria erabakiorrakizan daitezke. Batentzat Gasteiz dena, bestebatek ez du Vitoria bezala baino ulertuko, adi-bidez. Bada, jatorriz eta bizimoduz euskaldu-nak izanagatik, zenbaitek bere “izanaren”parte diren deiturak erdal grafian idatziak dituoraindik ere. Euskarak erabateko normaliza-zio egoera iritsi dezan lan eginez, UdalerriEuskaldunen Mankomunitateak bultzatuta,abizenak euskal grafiaz idazteko erraztasu-nak eskaintzen dira Azpeitiko Udaleko Eus-kara Patronatuan.

UEMA-ko kide den Miren Segurola azkoi-tiarrak dioenez, orain urte batzuk, udalerrienelkarte honen baitan dauden zenbait herritanhasi ziren herritarren abizenak euskal grafiazidazten. “Gerora, euskaldundu gabeko ustebaino deitura gehiago zegoela ohartu gineneta herri guztietara hedatu beharreko zerbaitzela baloratu genuen”. Eta, horixe da aurtenegin dutena Azpeitiko udalean ere, deiturakeuskalduntzeko aukera ahalbidetuz.

Dinamika honen helburua, “hizkuntzarennormalizazioa” da Segurolaren hitzetan.“Historian zeharreko ukazio batzuk zirelamedio, bere deiturak gazteleraz jartzera be-hartua izan zen jende asko eta gaur egun,oraindik, badira hainbat abizen modu horre-tan jarraitzen dutenak”. Euskararen aldeko la-

Maite Agirrezabala.

mamia � � � � � � � � � euskara24

Modu nahiko sinplean eta errazean joanzela kontatzen du Agirrezabalak: “ez nuenuste horren azkarra izaten zenik prozesua eta‘u’ hori kentzeak zailtasun gehiago zituelako-an nengoen”. Hala ere, hiru bat asteren bu-ruan, bere eta seme-alaben deiturak, euskalgrafiaz idatzita zeuden.

Autoeskolako irakasle bezala urte askoanaritu da lanean Agirrezabala. “Nire lanbideakontuan izanda, sarri sinatu beharreko hain-bat kontu izaten nituen eta nik, neure abize-na, neuk nahi nuen bezala, ‘u’-rik gabe idaz-ten nuen”, oroitzen da. Baina, dokumentu ho-rietako sinadurek, ez omen zioten balio nor-tasun agirian bezalaxe sinatuta ez bazen, etamaiz errefusatzen omen zizkioten.

Hargatik, berak, “euskaldun izaera eta sen-timenduaren parte” bezala ulertzen du deitu-ra ere. “Nahi edo ez, ofiziala izateak du azke-nean garrantzia”, gaineratu du. Eguneroko bi-zitzan ohartu ez arren, Nortasun Agiri Nazio-nalean agertzen diren izen-abizenak dira gai-nerako kontu guzt ietarako bal iatubeharrekoak. “Nik horregatik nahi nuen nirenortasun agirian agertzen zen deitura euskalgrafiaz idatzia izatea, benetan egunerokota-

Aurten jarri da abian abizenak modu hone-tan euskalduntzearen egitasmoa. Hala, pren-tsa-oharren edota UEMA-ren berripapereta-ko argitarapenen bidezko kanpainak burutudira herriratzeko asmoarekin. Eta jendearenaldetik “nahiko harrera ona” izan dute.

AAhhoosskkaattuu bbeezzaallaa iiddaattzziiMaite Agirrezabalak balorazio positiboa egi-ten du Azpeitiko Udaleko Euskara Patronatu-tik erraztasun horiek eskaintzeaz. Orain hiruurte aldatu zituen izen-abizenak euskal gra-fiara, nahiz eta orduan ez zen UEMA-k susta-turiko egitasmoa. “Nortasun agirian jartzenzuenez, ni Mª Teresa Aguirrezabala nintzen”.Baina, inoiz ez omen zitzaion gustatu. Bate-tik, berari mundu guztiak “Maitere” deitzenziolako eta bestetik, deiturako “u” horrek zer-bait arrotza esan nahi omen zuelako.

“Hala, deiturak euskalduntzeko kanpaina-ren bat bazen orduan abian eta Euskara Pa-tronatuan egin zitekeela jakin nuenean, ber-tara jo nuen”. Hasiera batean izena eta abize-na biak aldatu nahi izan zituen, baina izenare-na askoz prozesu konplexuagoa zela eta, utziegin zuen une horretan eta gerora heldu zionberriro.Aaurten jada “Maite” agertzen dabere nortasun agirian.

Betidanik “euskaldun sentitu” dela dio Agi-rrezabalak. Eta, hizkuntzaren normalizazioa-ren bidean, halaxe sentitzen diren guztiek“eginbehar” bezala ulertu beharko luketela-koan dago. “Oraindik ere erdal grafian abize-nak dituen jende hori animatu egingo nuke,inongo zalantzarik gabe”, adierazi du. “Osoerraza tramitea eta ez du beste mundukokonplexutasunik”.

sunean ditudan beharrei erantzuteko ere, ha-laxe izango nuelako hain zuzen”.

EEuusskkaarraarreenn nnoorrmmaalliizzaazziioorraa ppaauussooaaMaite Agirrezabalak bezala, bere deituraeuskal grafiaz idatzita izateari garrantziaematen dion edonork, Azpeitiko UdalekoEuskara Patronatura NAN-aren fotokopiare-kin joatea beste eginbeharrik ez du. Gisa ho-rretan, beharrezko dituen dokumentu ofizialguztietan eskatzailearen deitura euskarazidatzirik izateko ziurtagiria eskuratuko du etabide batez, gure hizkuntzaren normalizaziobidean, urrats txiki bat ematea ahalbidetukodu.�

���“Euskaldundu gabeko ustebaino deitura gehiagozegoela-eta, herri guztietarahedatzea balortau genuen”

MIREN SEGUROLA

UEMA- ko kidea

Hau da UEMA-k kanpainarako erabili duen irudia.

euskara � � � � � � � � � mamia 25

� � �“Euskaldun sentitzendiren guztiek eginbeharbezala ulertu beharkoluketelakoan nago”

MAITE AGIRREZABALA

izena-abizenak aldatuta ditu

� � � � � � � � � � � � � � � �jaione unanue� � � � � �leire goenaga� � � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � � � � � iritzia 27

Jaione Unanue. Hau dun pausopila galarazi dutena oraingoan ere.Leire Goenaga. Koadrilako testigua gogohandiz hartzeko prest nagonan eta ni bezalabeste asko.Jaione. Bai, aurten ere, norbanako, talde etaeragile asko zeudenan Azkoititik Zarautz ar-teko bidean elkartasuna irudikatzeko prest. Leire. Milaka eta milaka pauso egitea debe-katu zitenan Madrilgo bulegoetatik. Bideanoztopoak jartzen profesionalak ditun.Jaione. Hala ere, pauso gutxiago eginda el-kartasuna ez hunan falta izan Zestoan. Horibai, herri kiroletan azpeitiarrak nagusi!Leire. Eta Errezilgo neskak!Jaione. Garbi ikusi hunan hire herriko nes-kek kasta badutela.Leire. Badaezpada ez dinagu gauza gehia-go komentatuko. Badakin Dignidad y Justi-cia-koak egun horretan eskaini zen kontzertubateko bi gitarristen bila dabiltzala.Jaione. Ez gaitun gu pistak ematen hasiko.

EEllkkaarrttaassuunn EEgguunnaaLeire. Maiatzean ere izango dinagu aukeraparte hartu, jaiaz gozatu eta maite ditugulaadierazteko!Jaione. Ez dun asko falta eta honezkero ariditun herriko hainbat txokotan guztia presta-tzen. Leire. Herriko presoek ere beren egutegianmarkatuta izango diten eguna.Jaione. Aurrekoan pausoak bezala orain ko-rrika egiteko aukera ere ez dun faltako. Ho-nezkero, ariko haiz Elkartasun Eguneko kro-serako entrenatzen.Leire. Badakin, beti ere nahi baino gutxiago.Korrika, aizkorari kolpeka, umeak saltoka, la-

Pausorik gabeko elktartasuna

nean, kantuan... Frantziako eta Espainiakozeldetara eta hurrunera iritsiko gaitun.Jaione. Denontzako zagon lekua elkartasu-naren sokari heldu eta tiratzeko.Leire. Indarrez eta ilusioz tiratzen badina-gu... hori egina zagon.Jaione. Ia ez den oztopo berririk iristen Es-painia aldetik.Leire. Udaletxean ere hor aritzen ditun gizaeskubideak gora, eskubideak behera, agianez ditun kabituko beren hitzetan euskalpreso politikoen eskubideak.Jaione. Oztopoak oztopo, senide, lagun, au-zokide, herritar ditugunei ez zaien faltako el-kartasunik eta babesik.Leire. Maiatzaren 22a arte!�

���JAIONE. “Denontzakozagon lekua elkartasunarensokari heldu eta tiratzeko”

� � �LEIRE. “Indarrez etailusioz tiratzen badinagu...hori egina zagon”

jakiteko � � � � � � � � � maiatzari begiratua28

Presoengana elkartasunez‘Elkartasunez presoak herrira’ lelopean krosa, herri kirolak,bazkaria, manifestazioa, kontzertuak... izango dira hil honen 22anospatuko den Elkartasun Egunean. � Ainitze Agirrezabala

Aurten ere Azpeitian ez duhutsik egingo presoen, iheslarieneta deportatuen aldeko Elkarta-sun Egunak. Maiatzaren 22an,hamargarren aldiz, eta ‘Elkartasu-nez presoak herrira’ lemapean,egun osoko ekitaldia izango daherrian.

Goizean, 11:00etan, plazatikabiatuta egingo den krosarekinemango zaio hasiera ElkartasunEgunari. Azken urteetako ibilbidebera izango du krosak eta partehartzen duten korrikalariek 6 kmegin beharko dituzte.

Eguerdian, 12:30ean hasita,koadrilen arteko herri kirolak izan-go dira. Behin horiek bukatuta,herri bazkaria izango da Berduraplazan, 14:30ean.

Arratsalde partean, ekitaldigehiago izango da. Umeek ere jo-lasekin gozatzeko aukera izango

� � �DDAATTUUAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �Zer. ‘Elkartasunez presoakherrira’ Elkartasun Eguna.� � �Eguna. Maiatzak 22(larunbata). � � �Ordua. Egunosoko ekitaldia. � � �Tokia.Plaza. � � �Antolatzailea.Azpeitiko AmnistiarenAldeko Mugimendua.

dute horretarako jarriko duten gu-nean, 16:00etatik aurrera. Ondo-ren, 17:00etatik aurrera, TxanMagoaren emanaldia izango da.Sokamuturraren zale direnek ze-zena zain izango dute, plazan,(16:30). 18:30etan manifesta-zioa izango da, plazatik abiatutaeta, gero, batukada kaleetan ibili-ko da. 23:00etan, kontzertuakizango dira, palzan: Orreaga 778eta Bizardunak.�

���EELLKKAARRTTAASSUUNN EEGGUUNNAA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � � � � � � � � � � � � � �

10. aldia. Aurten ere ez du hutsik egingo presoen,iheslarien eta deportatuen aldeko Elkartasun Egunak.

6km. Herriko plazatik hasita, distantzia hori egin beharko duteElkartasun krosean parte hartzen duten lasterkariek.�

1JuaristirenerakusketaTeknika mistoa erabiliz, pinturaeta argazkia nahastuz sortutakoirudien erakusketa izango da.Azkoitiko Udane Juaristik eginditu irudiak. � � �Eguna. Maiatzak 10etik 23ra.� � �Ordua. 18:00etatik20:00etara. � � �Tokia. Betharramaretoa.

2BaratzagintzaikastaroaBaratzagintza ekologikoikastaroan parte hartzekointeresa dutenek hil honen21erako eman behar dute izena943151713 zenbakira deituta.Ikastaroa debalde izango da. � � �Eguna. Maiatzak 26(asteazkena). � � �Ordua.18:00etatik 20:00etara � � �� � �Antolatzailea. UdalekoInguru Sailak antolatuta.

3Futbol 7-kotxapelketaNepalgo hainbat umezurtz-etxeri laguntzeko dirua bilduasmoz, futbol 7-ko txapelketaantolatu dute. Hamabost urtetikgorakoek hartu ahalko duteparte eta taldeko 60 euroordaindu behar da. Maiatzaren20rako eman behar da izena:Zuhatzen, ISBn eta kiroldegikotabernan. � � �Eguna. Maiatzak 29 eta 30(larunbata eta igandea).� � �Ordua. Egun osoa � � �Tokia.Garmendipeko belar arifizialekozelaia. � � �Antolatzailea.Childbright fundazioa.�

���BBEESSTTEERRIIKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �Azpeitiko ekimenez informaziogehiago: uztarria.com/agenda Iazko Elkartasun Egunean jendea herri bazkarian, Berdura plazan. � � �Amaia Mendizabal

� � �HHIITTZZ GGEEZZIIDDUUNNAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

�Egilea:Luma

� � �HHIIZZKKII ZZOOPPAA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

jakiteko � � � � � � � � � denbora-pasa30

Seguruak

* Izena

Ubeldura

... egin,gurtu

Gramoa

Eragoz-penak

* Deitura

Zerikusia

Barneorganoa

Emakumeizena

Erlijioaita

Bizkaieraz,fruitu

... egin,hanka egin

NazioBatuak

Aukeratuz

... egin,agurtu

Komarenerdian

Ausartak,lotsagabeak

Harginarenlanabesa

MusikatresnaGarau,

bihiIdiarenokelaIdi, hitz

elkarketan

Temati

Ai!, atx!!

Enbor

Amerikakomendialdea

Oihalezkopoltsa

Aise, erraz

Begirada

(Infin.)Kendu

Hizkibihurria

Kontso-nantea

Bokala

Bokala

* Azpeitiko igerilaria

Ernaltzekozerriarra

Ez eme

Krudel

Poesiaridagokiona

A A T S I B E L E T N TU X D U I A H I R R I LL I Z E R G I S O A A LI N A F R T R A O B E AA U L I A G A N E D R OG A I S T O B A L E I ZR A H O I L I S T O R EO S D I A O A X T N A HH G A R B I G A I L U AE G U A P S A L E R D IL E M A U L I A K Z O HN R A I H X L T A D N EI E I L O R U Z I U R OL B P U G A A N K E S L

Aurki itzazu hizki zopa honetan irudiko zortzi etxetresna elektrikoen izenak

� � �SSOOLLUUZZIIOOAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

HITZ GEZIDUNAK

HIZKI ZOPA

� � �ARGAZKI LEHIAKETAN ERANTZUTEKO EPEA. Apirilak 23 (ostirala) � � �NORA BIDALI ZURE

ERANTZUNA. Perez Arregi plaza 1, behea. Azpeitia � � � IRABAZLEARI SARIA. Larchago upategiko ardoak

� � �PARTE HARTZEKO BALDINTZA. Uztarria Komunikazio Taldean bazkide izan behar da

� � �ZEIN DEN ADIERAZI.

� � �ZURE IZEN-ABIZENAK � � �TELEFONO ZENBAKIA

� � �ZZEEIINN DDAA??� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �UUZZTTAARRRRIIAARREENN AAPPIIRRIILLEEKKOO AARRGGAAZZKKII LLEEHHIIAAKKEETTAA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

ZER DAGO SOBERAN? ZER FALTAN? ARKUAREN GAINEKO HIZKIAK EZBERDINAK DIRA IRABAZLEA

Jabier Maiz Gastesi Uztarriako

bazkidea izan da lehiaketako 116.

irabazlea. Larchago upategiko ardo

sorta irabazi du sari gisa.

Argazkian, Jabier Lasa, saria

eskuetan duela.

lehiaketa � � � � � � � � � jakiteko 31

AATSIBELETNT

UXDUIAHIRRIL

LIZERGISOAAL

INAFRTRAOBEA

AULIAGANEDRO

GAISTOBALEIZ

RAHOILISTORE

OSDIAOAXTNAH

HGARBIGAILUA

EGUAPSALERDI

LEMAULIAKZOH

NRAIHXLTADNE

IEILORUZIURO

LBPUGAANKESL

�Z�I�H�P�

AINHOA�OM

�UBELUNEA

�G�GR�SETATI

LOTURA�SUBIL

�ERRAIA�ZAKU

ANA�KENA�SOA

�ABA�IDIKIA�

IGALI�ESEA�A

�AKETZ�ANKER

AMAIA SALEGI tatuaje-egilea

11.. Zenbat koloretakoa?Dotoreena kolore beltzaitzalekin geratzen da.22.. Zer ez tatuatzekoaholkatuko zenuke?Bikotearen izena.33.. Zer dago modan?Letra txinatarrak, arabiarraketa izarrak.

44.. Damutuz gero, zer?Laser bidez kendu daiteke.Baina, mingarria etagarestia da. Betiko delapentsatuta egin behar da. 55.. Eskari handiena?Orain, udaberrian.66.. Zenbateko kostua?70 eurotik hasita.

Borrokarako edo ikuskizunerako erabiltzendiren abere guztiak bere egoera pribilegiatutik eror-tzen ari dira gure artean: zezen suharra, ahariak,idiak, oilarrak eta usakumeak edo haitz-usoak.

Umea nintzenetik hazi ditugu usoak gure etxean.Baserriko usakumeek hiru edo lau asteko bizia iza-ten dute eta beren gurasoek hazten dituzte. Bereharagi samurrak %15-20 koipea du, ia dena larruazpian.

Jangarria den haragia %50 da eta ia %20 protei-na du. Azukrerik ez du eta beste dena prestatzenerabiltzen diren gaiena izango da. Jaten dugun 100gramo bakoitzak 500 kaloria ematen ditu; hau da,egunean jaten dugunaren bostetik bat. Dena dela,janari indartsua da, pertsona osasuntsuentzat eta li-seriketa aparailuko akatsik ez dutenentzat.

Duela urte gutxi arte, ekologiaren eta izadiarenoreka gauza bera zirela uste nuen. Baina, gaur egunpentsatzen dut mundu ekologikoan bizi garen izakibakarrak pertsonak garela. Naturan bertan kontura-tu nintzen hegazti harrapariak eta lau hankakobeste pizti batzuek nire mendiko usategiaz liluratuzirela eta usorik gabe utzi ninduten.

Hobe izango dugu pentsatzea ba-kearen ikurrak direla eta uso manda-tariak ere badirela.�

���� � � � � � � � � � �julian bereziartua� � �

Usakumea eta usoa

77.. Nolako tatuajeak?Esanahia dutenak.88.. Tatuaje on bategiteko zer behar da?Pultsu ona eta pazientzia. 66.. Zer lekutan?Hanka gainean, lepo atzeaneta triparen albo batean.�

� Ainitze Agirrezabala

jakiteko � � � � � � � � �32

.com � � � � � � � � � jakiteko 33

www.uztarria.comazpeitiko ataiye

� � �eguneko albisteak � � �irakurleen erantzunak � � �eguneko argazkia � � �bideoak � � �blogak � � �inkesta � � �agenda � � �bitxikeriak � � �‘azpeitia’ atala: zerbitzu publikoen ordutegia, autobusen ordutegia, telefono zenbakiak, euskara atala, farmaziak, festak,

hauteskunde denetako emaitzak, geografia, panoramikak, herriko taldeak, liburuak osorik... � � �uztarria herri aldizkari denak; PDF formatoan ere bai � � �eguneko efemerideak � � �gida komertziala...

� � �sartu sarean, eta hartu parte � � �egunero 77..000000 orrialderen bisita

� � �EEFFEEMMEERRIIDDEEAAKK� � � � � � � � � � �

1529Monastegia egiteko asmoz.Pedro Irigoieni lurralde bat etabaratza erosi zizkiotenFrantziskanetako lekaimeek.

1620Inazio, Loiolako patroia.Zumaian ospatu zirenGipuzkoako Batzar Nagusiaketa, Loiolako Inazio patroitzathartzea erabaki zuten.

1739Parrokien erabakia. Sute batgogoan, herri barruan etaUrrestillan –bereziki,tabernetan– tabako hostoaerretzea debekatu zuten. Bi milamaraiko isuna eta zortzi egunekokartzela jarri zuten zigor bezala.

� Iturria: Azpeitiko efemerideak.

Herria historian zehar liburua.� � �Egilea: Imanol Elias Odriozola.� � �Argitaratzailea: Uztarria KulturKoordinakundea.�

���EELLKKAARRRRIIZZKKEETTAA� � � libe aranburu/aktorea

Saiatu egin behar da eta gauza asko egin,baina antzerkitik soilik ezin da bizi”� � �Libe Aranburu (Azpeitia, 1982)Glu Glu antzerki taldearekin dabilazken lau urte eta erdian. 2009anhiru lan estreinatu zituen: Cocidi-to Madrileño 2, Anbotoko Marieta Kanpaia jo bitartean. Herriz herri zabiltzate Kan-paia jo bitartean antzezlanare-kin. Zein herritako esperien-tzia izan da onena? Urtebe inguru daramagu antzez-lan hau egiten. Nafarroan eta Ara-ban aritu gara antzezten, bainaGipuzkoan eta Bizkaian egindugu gehien bat. Esperientziaonenak, berriz, Azpeitikoa etaOndarrukoa izan dira. Azpeitianeskaini genuena mundiala izanzen, lagunak, ezagunak... ikusle-en artean baitzeuden.Helduen antzerkia egitea“erronka” izango zela esanzenion uztarria.com-i duela biurte. Zer moduzko esperien-tzia izan da?Erronka izan da, kode ezberdina

delako helduena; testu luzeagoa,gorputzaren mugimendu desber-dinak.. . Kanpaia jo bitar teanobra, gainera, bi aktorek egitendugu eta ardura handia da. Jen-dearen erantzuna ona izan da etahorrek bete egiten nau.Umorezko antzerkiak ereegin izan dituzu.Kanpaiak jo bitartean egin arte,haurrentzako lanak egiten nitueneta bazuten umore ukitu bat,

“baina umore klabean ez nuen se-kula egin. Oso desberdina da.Zer moduz Glu Glu taldean?Arte Dramatikoko ikasketak bu-katu eta kasting batera aurkeztunintzen. Aukeratu egin ninduteneta handik aurrera gauzak erra-zak izan dira. Sartu nintzenetikdenerako kontatu dute nirekin.Oso gustura nago, beraz.Euskal Herrian antzerkitikbizitzea posible al da?Antzerkitik bakarrik, ezin da bizi.Nik bikoizketak eta antzerkia egi-ten ditut eta horrela biziraun dai-teke. Saiatu egin behar da etagauza asko egin, baina antzerkitiksoilik ezin da bizi.Beste antzezlanik ba al duzuesku artean?Momentuan ez. Ez nuke nahi, gai-nera. Orain, lau antzezlanetannabil eta testu asko eduki behardut buruan. Hala eta guztiz, zer-bait entzun dut, baina ez zait es-kuetara iritsi. �

jakiteko � � � � � � � � � bestaldetik: xabier saldias34

Oholtzatik jaisteanErromeria kontuak alde batera utzita, bestelako gauzezaritu da oraingoan; hirurogei urteetan bizitakoeierrepasoa emanez. � Ainitze Agirrezabala (Donostia)

X abier Saldiasizena aitatzean, 80ko hamarkadanegundoko arrakasta lortu zuenEgan talde berbeneroa eta errome-riak etorriko zaizkio askori burura.Ez da gutxiagorako; bizitza erdiabaino gehiago darama Saldiasekmusikaren munduan. Oraingo ho-netan, ordea, erromeria kontuakalde batera utzita, bestelako kontue-taz hitz egin du Uztarriarekin, 60 urtee-tan bizitakoei errepasoa emateko prest.

Hogeita hamar urte pasatu dira Azpeiti-tik hiriburura mudatu zela. “Azpeitian izurri-tea balego bezala etxea saldu eta familiaguztiak irten genuen. 29 urte nituen. Aita gai-xotasunagatik erretiroa hartuta zegoen etaanaia-arrebak –zortzi dira– ikastera kanporajoan ginen. Lanerako deitzen didatenean ba-karrik joaten naiz Azpeitira. Donostian azpei-tiarra naiz, eta Azpeitian donostiarra. Azpei-tiarrek, ordea, badute ñoñostiar hauek ez du-tena, Azpeitian beste kasta bat dago”.

AAppaaiizz iizzaatteekkoo bbaalliioo eezzMutikotan, hamar urte arte, Maristetan ikasizuen Saldiasek. “Loiolako jesuitak etorri zi-tzaizkigun, bokazioa genuenak aukeratu etaJabierrera eramateko. Semea kolegiora bi-daltzeko dirurik ez zuela esan zien gure amak.Jesuiten erantzuna, lasai egoteko, beraiekpagatuko zutela eta. Hala, garai hartan denak

bezala, apaizteko estudioak egiterajoan nintzen ni ere, interno”. Lau urte-ra, ordea, gutun bat bidali zuten Sal-

diasen etxera: “Noski, haiek paga-tzen dizute Jesuita izatekotan,baina emakumea gehiegi gusta-tzen zitzaidala antzeman zuteneta gutunak hala zioen: no da

garantias para la vocación”. Ikas-ketekin jarraitzeko norabait jo

behar eta Tuteran bukatu zuen:“Oraindik ere garestiagoa zen eta pijo-

agoa. Trajea eta gorbata jantzita joatenginen ikastera. Beraiek esaten zutena gorro-tatzen, horixe bakarrik ikasi nuen han”.

Bokaziorik ezean, Donostian enpresa-zientziak hasi zen ikasten. “Alokairuan pisuahartu nuen. Hiru urtean matematikak bazte-rrean edukita, bat-batean deribatuak, inte-gralak... ematen hasi ginen. Txinoa zen huraniretzat. Klaseak goizez ziren eta arratsalde-ak jai. 18 urterekin zer egingo duzu ba, pa-rranda! Horretan geratu zen nire karrera”. Or-duan hasi zen musikaren munduan Saldias.

PPaallaann,, oonneennaarreenn ppaarreeDenbora librean, lagunekin palan jokatzeaikaragarri gustuko du. Caceresen soldadus-ka egin, eta handik bueltan sartu zitzaionpalaz ibiltzeko harra barrenean. “Izarraitzen,Silvestre Otamendi alkatearekin-eta hasi nin-tzen, pixkat bat laguntzeko gazte bat behar

zutela eta. Lehenengotik gomaz ibiltzenginen, baina, gero, narruzko pilotekin hasiginen. Migel Euzkitze-rekin bikote polita osa-tzen nuen. Goi-mailara segituan iritsi gineneta txapelketetan parte hartu izan genuenguztietan nagusi izan ginen. Hasten naizenhorretan oso konbultsiboa naiz eta onenaedo bigarren onena izan behar dut; bestela,batez”. Saldiasen esanetan, “berezko gaita-suna” izan behar da, baina “jaio baino, jardu-naren poderioz gehiago ikasten da”. Oraindikere segitzen du pilotari gogotik ematen: “As-tean hirutan ibiltzen naiz lagunekin, Ibaetan.Baina, gu bezala, ia indarrak jaitsi zaizkigu-nentzako trinketea oso polita da”.

AAllkkiizzaakkoo ffeesstteettaannOrain 40 urte, berbenetan puntako taldeaizan zen Egan, eta “neskatarako aukerarik”ez zitzaiola falta izan dio Saldiasek: “Herriz-herri ibiltzen ginen eta nahikoa eduki nuen.Ezin naiz kejatu”. Kontu honetan “teoria bat”ba omen du: “Gure gurasoek erlijioak esatenzuen dena obeditzen zuten. Ez duzu eginbehar ezkondu arte. Eta, ezkondu arte birjina.

bere emazte dena. “Karreroren kantuan izanzen; ieup lara! eta jertsea gora botatzen ge-nuen. Neska gazte ederra ikusi nuen taulagainetik eta jertsea airera bota zuen bateanoholtza gainetik hartu nion nik. Saldiasenesanetan, hura ez zen “bat-bateko maitemi-na” izan: “Lorez-lore ibiltzen aspertuta nen-goen eta asentatu eta seme batzuk edukitze-ko garaia banuela pentsatu nuen”. Elkar eza-gutu zutenean 27 urte zituen Saldiasek eta16 urte neskak. “Pisua erosi nuen Donostianeta bera han egoten zen, baina ordu onene-an, 22:00etarako, bere etxera joan behar iza-ten zuen. Azkenerako, aspertu egin nintzeneta neskaren gurasoengana joan eta haienalabarekin ezkondu nahi nuela esan nien. Ar-tean karrera ikasten ari zela eta ezkontzenbazuen ez zuela bukatuko erantzun zidaten.Lasai egoteko esan nien, nirekin bi karreraere bukatuko zituela eta. Hala ezkonduginen, 33 urte nituela, eta berak 21” .

20, 17 eta 14 urteko hiru seme-alaba ditu.“Bizitzan zerbaitetarako ilusioa edukitzekoesaten diet. Nik egiten dudana egiten dudaladena ematen dut, bai musikan, pilotan...”.�

���Gustura galduko litzatekeen lekuazgaldetuta, Ernio magala aitatu du:“Erniopean badugu txabola bat, Kuxkuluizenekoa. Aitak bataiatu zuen izen horrekin.Duela urte batzuk erosi zuen berak etasenide guztien artean konpondu genuen.Balio sentimental handia du guretzat”.

Saldiasek eta senideek han egitendituzte familiako juntadizoak. “Sua-etadena dugu otorduak prestatzeko. Hala ere,bakoitzak ditugun konpromisoak medio,nahi baino gutxiagotan elkartzen garasenideak txabolan”, adierazi du.

Ernio magalean

bestaldetik: xabier saldias � � � � � � � � � jakiteko 35

11.. Saldias koruko tiplea izan zen. Loiolako prozesioan, 1959an. 22.. Palan jokatzea gustuko du.Argazkian, Migel Perez ‘Euzkitze’-rekin, 1978an. 33.. Sorrerako Egan taldea. Ezkerretikeskuinera: Alberto Frantzesena, Gonzalo Pelaes, Saldias eta Iñaki Korta. 44.. Azpeitiko festarikgogokoenak sansebastianak ditu. Ardozaleak-en danborra jotzen, Frantzesenarekin (1977).

11

� � �MMOOTTZZEEAANN� � � � � � � � � � � � � � � � � � �

KANTU BAT?Queen taldearen ‘Bohemian Rhapsody’.

ABESLARI BAT?The Carpenters.

ZERK POZTEN DIZU EGUNA?Hogei urterekin neskek; hirurogeirekinosasun ona izateak.

ETA, ZERK GARRAZTEN?Errespetu faltak, harrokeriak.

ABESLARI EZ BAZINA?Pilotaria, palista.

JAKI BAT?Bixigua. Hogei urte dira jan ez dudala.

EDARI BAT?Bazkaltzeko ardoa, txakolina aperitibo-rako eta udan sagardoa.

KOLORE BAT?Urdina. Egun eguzkitsua, itsasoa...

AMETS BAT?Euskal Herria libre izatea.

22

33 44

Gure garaian, berriz, kontra egiten hasiginen. Amari esan nion: ‘ama, bizitza guztira-ko batekin ezkondu behar baduzu, ezagutubeharra dago ohean’. Nork daki, ezer egingabe ezkondu eta... honekin ezkondu alnaiz? Zera, ez dik-eta pitorik balio! Gu enpiri-koak izan gara: probatu eta orduan esan”.

Alkizako erromerian ezagutu zuen orain

� � �TTEELLEEFFOONNOO ZZEENNBBAAKKIIAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

UDALETXEA � � �Asteguna: 09:00-13:30 � � �Larunbata: 09:00-13:00 UDALTZAINGOA � � �Egun osoz

irekita egoten da ANBULATEGIA� � �Egun osoz irekita egoten da IGERILEKUA� � �Astelehena:

14:00-21:00 � � �Beste astegunak:07:00-21:00 � � �Larunbata: 10:00-13:00 eta 16:00-20:00 � � �Igandea eta

jai egunak: 09:00-13:00 � � �Kanpoko igerilekua: ekaina arte itxita KIROLDEGIA � � �Astegunak:

10:00-13:00, 15:00-21:00 � � �Larunbata: 10:00-13:00, 16:00-20:00 UDAL LIBURUTEGIA � � �Astegunak:

09:30-13:00, 16:00-20:00� � �Larunbata: 09:30-13:00 � � �Udan, Gabonetan: 08:30-13:30 ZAPO TXOKO

� � �Asteartea-ostirala: 17:00-20:30 � � �Larunbata: 16:00-20:30

1-10-11-12-13-14-15-16-24-25-26-27-28-29-30

Eizagirre (Azpeitia).

943 811274

2-31

Aranburu (Azpeitia).

943 811350

3-8-9-20-21

Azpiazu (Azkoitia).

943 852989

4-5-17-22-23

Gisasola (Azkoitia).

943 851235

6-7-18-19

Ruiz (Azkoitia).

943 851966

GAUEZ

1-2-7-12-19-27

Beristain (Azpeitia).

943 811949

3-8-9-13-20-24-29-30

Alberdi (Azpeitia).

943 815974

4-10-15-16-21-25-28

Eizagirre (Azpeitia).

943 811274

5-11-14-17-22-23-26

Jacome (Azpeitia).

943 080258

6-18-31

Aranburu (Azpeitia).

943 811350

EGUNEZ

� � �FFAARRMMAAZZIIAAKK (maiatza)� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

LARRIALDIAK

112

�IBERDROLA.Iberdrolak bezeroarentzako arreta-zerbitzua jarri du martxan. Bulego berriaEnparankaleko 24. zenbakian dago.Ordutegia, astelehenetik ostiralerahonakoa da: 09:30-13:30 eta 16:30-20:00.

ODOL-EMAILEAK

Maiatzaren 26an izango

dute hitzordua, 18:00etatik

21:00etara, anbulatorioan.

� � �GGAARRRRAAIIOOAA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

ALDALUR 943 85 27 18

EUSKO TREN 902 54 32 10

GUIPUZCOANA 943 85 11 59

PESA 943 21 26 99

PIPER ELKARTEA 943 85 25 87

TAXIAK 943 81 13 07

� � �autobusen ordutegi osoa:

www.uztarria.com/azpeitia/

autobusak

� � �OORRDDUUTTEEGGIIAAKK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �EERRAABBIILLGGAARRRRII� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

jakiteko � � � � � � � � � zerbitzua36

TOKI PUBLIKOAK

Udaletxea 15 72 00

Udaltzaingoa 15 13 13

Suhiltzaileak 112

Azpeitia Lantzen 15 71 83

Iraurgi Lantzen 85 11 00

Nekazal Bulegoa 81 24 85

Iturritxiki Ludoteka 15 11 79

Zapo Txoko / GIB 15 71 61

INEM 15 04 02

Kiroldegia 81 30 69

Igerilekua 81 41 21

Ertzaintza-Azkoitia 0837 80

Aitonena I 81 51 71

Aitonena II 81 23 89

Epaitegia 02 51 91

Ingurumen Etxea 81 24 48

OSASUNA

Anbulatorioa 0254 00

Anbulator. larrialdiak 02 54 01

Eguneko zentroa 15 74 96

Asepeyo 8144 00

Gurutze Gorria 85 32 97

DYA-Donostia 46 46 22

KOMUNIKABIDEAK

Uztarria 15 03 58

Hitza (Azpeitia) 81 38 41

Hitza (Zarautz) 8900 17

Azpeitian Zer? 81 11 00

Berria 943 30 40 30

Gara 943 31 69 99

Noticias (berriemailea) 687 60 50 06

DV (berriemailea) 610 81 29 12

Argia 943 37 15 45

Nabarra 948 22 71 25

Arrate Irratia (berriemailea) 81 26 32

Loiola Herri Irratia 81 44 58

Euskadi Irratia 943 01 23 00

Erlo Telebista (Azpeitia) 81 53 35

Izarraitz Telebista 85 13 05

ETB 943 01 17 05

ALDERDI POLITIKOAK

EAJ 81 55 70

Hautetsi Independentistak 15 72 00

EA 81 00 11

EB-Aralar 15 72 00

SINDIKATUAK

ELA 81 34 46

LAB 15 13 56

EHNE 81 39 28

KULTURA-EUSKARA

Euskara Patronatoa 81 45 18

Udal Euskaltegia 81 19 47

AEK 15 10 89

EHE 15 10 89

Udal Liburutegia 15 71 95

Loiolako Liburutegia 8165 08

Kontseilua 943 59 12 00

Bai Euskarari 902 43 00 26

IKASTETXEAK

Iraurgi 81 02 10

Iraurgi (Betharram) 81 16 68

Iraurgi (Milagrosa) 8163 80

Iraurgi (Jesuitinak) 81 22 49

Ikasberri 15 12 46

Karmelo Etxegarai 81 26 97

Urola BHI 15 02 28

BESTERIK

UGLE (Urolako gay-lesbian.) 273 posta

Xoxoteko aterpea 58 10 07

Eregi Euskara-Komunikazio Zerbitzuak

943 08 06 88

IÑAKI OLAIZOLA ‘DONO’Txina

Zaila bezainsinplea duntxinera”

Lana medio Txinan bizi da joan den urtekoazarotik. Noiz ez daki, baina Azpeitiraitzuliko dela seguru dio. � Ainitze Agirrezabala

“

Nolatan joan haiz Txinara? Gogorra dun hau esan beharra, baina lan-postu batek ekarri nindunan. Ez hunan errazaizan erabakia, egun pare bat txarrak pasa ni-tinan, baina baiezkoa emateko ordua hunan.Zer lan egiten duk hor?Automozio sektoreko Euskal Herriko enpre-sa bateko filial batean egiten dinat lan. Pro-dukzioaz arduratzen naun.Txinan non bizi haiz?Shanghaitik 300 bat kilometrora, 4 milioi etaerdi biztanleko Jinhua hiriburuan. Zhejiangprobintzian. Ia atzerritarrik ez dun bizi hemen.Noiz arte egongo haiz hor?Noiz ez zakinat, baina Azpeitira itzuliko nau-nela seguru.Horra egokitzea asko kosta al zaik?Aldaketa ikaragarria dun. Bizimodua guztizaldatu behar dun eta moldatzen jakin. Ni zo-rionez, ohitua nagon kanpoan bizitzen. Halaere, azkenean txarrena etxetik kanpo egoteadun, lekuak ez zion horrenbeste axola.Hizkuntzarekin zer moduz?Idazten ikastea aspaldi jo ninan ezinezkotzat,baina hitz egiten aurreratu nahian nabilen.

Egunerokotasunean beharrezkoa dinat,beraz ikasi beste erremediorik ez dinat. Zailabezain sinplea dun txinera. Errazena jendea-ren aurrean barregarri gelditzea dun, bainanik etengabe eta lotsagabe hitz egiten dut.Eta, jatekoarekin?Ezagutzen nauenak imajinatu dezake nolanabilen... Oso sukalde landua eta aberatsaditen, baina ni berezi xamarra naun. Txinoek egiten duten gauzarik xele-breena zer duk?Xelebreak baino, guretzat oso arraroak dire-nak esango ninake: lo edozein lekutan, baitalanean edota bilera batean ere. Karkaxa ate-ratzen diten uneoro eta lekuoro. Batzuetan,gainera, ez diten botatzen.Zer dik txinak Azpeitiak ez duenik?Niretzat lana bakarrik. Beste ezer ere ez.Nolakoak dituk txinatarrak?Kolore guztietakoak egon arren, nik oroko-rrean begi onez ikusten ditinat. Hala ere, nikdefinitu baino hobe norberak ezagutzea.Zer botatzen duk faltan Azpeititik?Faltan zer botatzen ez dudan galdetzen badi-dan azkarrago bukatuko dinagu.�

11

22

33

hantxe bertan � � � � � � � � � jakiteko 37

11.. Olaizola Jinhua hiriburuko kale bateanpaseatzen. 22.. Txinoko klasean, irakaslearekin.33.. Txinako etxe tipikoa atzean duela.

E guna hasteko moduak.Ez dakit zein izan litekeen eguna hasteko mo-durik aproposena. Gogoan dut, oraindikorain eguna Espainiako hiriburuan laneaneman eta hurrengo egunean, atzera etxean,gosaltzen, benetan estimatu nuela bertakobakea. Madrilgo auto festa eroa, zarata etaburrunbada itogarriak egin zitzaizkidala. Hori,eta ikusitako eskale mordoxka, bateko Eguz-kiaren Ate ondoan, besteko barruko kalexahar bateko merkatuko atean. Ikusitako es-kale guztien artean bat, mingarriena. Emaku-me zahar zimela, lurrean kokoriko, begiak zu-loetatik irten beharrean, eskua eskean, hezureta azal... Eta ni, batere bizigarri ez zaidan hi-rian, autobus geltokitik metrora, batarekinjan, bestearekin lan, eta berriro metro eta au-tobus, etxera, hirian hainbat ordu eginda au-tobusean.

Horregatik, egun petrala eta gero, inoizbaino goxoago zitzaidan eguneroko gosariaetxeko bakean. Huraxe eguna hasteko modubikaina.

Txoriak txori. Beste modu bat ere izan dutbikaina, oraindik orain deskubritua. Entzundaneukan, baina gogoan hartu ez, nonbait, etaguardasola bezain ahaztuta neukan esan zi-datena. Gasteizko Lakua auzoan bada salto-ki handi bat, gaur baino distira handiagoaizana duena noizbait; ireki zutenean, emandezagun, goiko solairuan dozena erdi zine-ma-areto zituen garaian. Gaur egun itxitadaude areto haiek, eta glamourrik ere gutxisaltokiak.

Hala ere, han nintzen lehengo batean, goi-zean, zer edo zer beharrean. Goizeko bede-ratzi eta erdiak, saltokira sartzen, eta musikaezin ederragoa kalean. Saltokira sartu gabeiraun nuen tarte batean, pareko ikastolatikzetorren aire ezaguna aditzen. Mikel Laboa-ren Txoriak txori, ikastolako bozgorailutik La-kuako mundura hoska. Inondik ere, Toki Ederikastolan gisako musikak –txalaparta hotsaentzun izan dugu inoiz etxetik–, erabiltzen

Bizitza koadernoa

� � �‘Egunkaria’-ren aldekokontrako epaiaren inguruanentzundako arrazoiriksendoena Uriak eman dit

� � � � � � � � � � � � � � � �miel a. elustondo� � �

dute ikasle eta gurasoei gelara sartzeko ga-raia dela adierazteko. Alde ederra! Gure ikas-tolan sasoi batean fabrikara sartzeko jotzenzuten sirenari sakatzen segitzen dute... Han-txe geratu nintzen, saltoki sarreran, harik etamusika atertu zuen arte. Txoriak txori, MikelLaboa, hil eta gero ere bizirik.

LLiibbrree eezzEuskaldunon Egunkaria-ren aldeko kontrakoepaiaren inguruan entzundako arrazoirik sen-doena Iñaki Uriak eman dit: “Egunkaria ezdago libre, likidatuta eta lurperatuta dagoeta!”. Nik entzun eta irakurritakoetan, biribile-na. Ez da geure buruak engainatzea komeni.Ondokoa ez dakit den arrazoia, edo desarra-zoia, Espainiako juez koadrila batek euskal-dunon egunkari bat epaitu, libre deklaratueta biharamunean gehigarri berezia zekarrenBerria kazetak. Irakurtzekoetan, bat ezinutzizkoa, Joxe Azurmendirena, zartailua hartu

eta zirti-zartaka. Herdoilik gabe,“guardia zibil inzibil iza-

tuak”, eta “politikariinbezilak”, bete-betean asmatu

zuen esaten. Libre? Ez adarrik

jo!�

iritzia � � � � � � � � �38