ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10....

53
TEPE- 2113 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สาหรับผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น 1 | ห น้ า คำนำ เอกสารหลักสูตรอบรมแบบ e-Training หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สาหรับ ผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เป็นหลักสูตรฝึกอบรมภายใต้โครงการพัฒนาหลักสูตรและพัฒนาครู และบุคลากรทางการศึกษาโดยยึดถือภารกิจและพื้นที่เป็นฐานด้วยระบบ TEPE Online โดยความ ร่วมมือของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อพัฒนาผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาให้สอดคล้องกับความต้องการขององค์กร โดยพัฒนา องค์ความรู้ ทักษะที่ใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีคุณภาพ โดยใช้หลักสูตรและวิทยากรที่มีคุณภาพ เน้น การพัฒนาโดยการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านเทคโนโลยีการสื่อสารผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สามารถ เข้าถึงองค์ความรู้ในทุกที่ทุกเวลา สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลักสูตรอบรมแบบ e-Training หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สาหรับ ผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จะสามารถนาไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาครูและบุคลากร ทางการศึกษาตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่กาหนดไว้ ทั้งนี้เพื่อยังประโยชน์ต่อระบบการศึกษาของ ประเทศไทยต่อไป

Transcript of ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10....

Page 1: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

1 | ห น า

ค ำน ำ

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและพฒนาคร และบคลากรทางการศกษาโดยยดถอภารกจและพนทเปนฐานดวยระบบ TEPE Online โดยความรวมมอของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน จะสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป

Page 2: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

2 | ห น า

สำรบญ

ค าน า 1 หลกสตร “หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 ค าอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 มาตรฐานและทกษะในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 12 ตอนท 2 มาตรฐานและทกษะในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 20 ตอนท 3 แนวทางการบรณาการหลกสตรในการเรยนการสอน 30 ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 39 ใบงานท 1 50 ใบงานท 2 51 ใบงานท 3 52 ใบงานท 4 53

Page 3: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

3 | ห น า

หลกสตร

หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ส ำหรบผสอนระดบมธยมศกษำตอนตน รหส TEPE-02113 ชอหลกสตรรำยวชำ หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

ปรบปรงเนอหำโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหำ ดร.พเชฎษ จบจตย ดร.สทธดา จ ารส ดร.ลอชา ลดาชาต รศ.ดร.พมพนธ เดชะคปต รศ. พเยาว ยนดสข

Page 4: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

4 | ห น า

รำยละเอยดหลกสตร ค ำอธบำยรำยวชำ

อธบายความหมาย มาตรฐานคร สอ แผนการดการเรยนร เปาหมายและการระบคณภาพผเรยนวทยาศาสตร แนวทางในการวดและประเมนผลผเรยน รวมไปถงการสบคนรปแบบในการจดการเรยนรทางวทยาศาสตร สามารถเลอกใชรปแบบการสอนทเหมาะสมกบเนอหาทางวทยาศาสตร วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. สามารถระบมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปาหมาย สาระและมาตรฐานการ

เรยนรวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. สามารถวเคราะหและสรปเชอมโยงความรมาประยกตใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 3. สามารถระบขนตอนการจดท าหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร 4. สามารถวเคราะหและออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบจดประสงค

สาระ มาตรฐานสอและแหลงการเรยนร การวดผลและประเมนผลการเรยนร เพอจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

5. สามารถจดท าแผนการจดการเรยนรสการสอนในชนเรยนไดอยางมคณภาพ 6. สามารถอธบายเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร 7. สามารถระบคณภาพผเรยนวทยาศาสตร 8. สามารถสบคนรปแบบการสอนทใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 9. สามารถเลอกใชรปแบบการสอนทเหมาะสมกบเนอหาทางวทยาศาสตร 10. สามารถระบความหมาย จดมงหมาย แนวทางของการวดและประเมนผลการเรยนร

วทยาศาสตร 11. สามารถเลอกใชเครองมอและวธการวด ส าหรบการวดและประเมนผลการเรยนร

วทยาศาสตรทเหมาะสม 12. สามารถอธบายการประเมนตามสภาพจรง

สำระกำรอบรม ตอนท 1 มาตรฐานและทกษะในการจดการเรยนรวทยาศาสตร ตอนท 2 มาตรฐานและทกษะในการจดการเรยนรวทยาศาสตร ตอนท 3 แนวทางการบรณาการหลกสตรในการเรยนการสอน ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

กจกรรมกำรอบรม

1. ท าแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ท าใบงาน/กจกรรมทก าหนด

Page 5: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

5 | ห น า

6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจ าหลกสตร 8. ท าแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบกำรอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

กำรวดผลและประเมนผลกำรอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทก าหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณำนกรม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2545). คมอกำรจดกำรเรยนรกลมสำระกำรเรยนร

วทยำศำสตร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2546). กำรจดสำระกำรเรยนรกลมสำระกำรเรยนร

วทยำศำสตรตำมหลกสตรกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา ลาดพราว.

ค าไพย พานส. (2553). มโนมตทำงเลอก เรองแสงและกำรเกดภำพของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 2 บนพนฐำนของทฤษฎคอนสรคตวสตโดยใชวธกำรท ำนำย – กำรสงเกต – กำรอธบำย. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ชยวฒน สทธรตน. (2554). กำรจดกำรเรยนรตำมสภำพจรง. นนทบร : สหมตรพรนตงแอนดพบ ลสซง จ ากด.

พมพนธ เดชะคปต. (2545). พฤตกรรมกำรสอนวทยำศำสตร. กรงเทพมหานคร : บรษทพฒนา คณภาพวชาการ (พว.).

พมพนธ เดชะคปต. (2548). วธกำรสอนวทยำศำสตรทวไป. กรงเทพมหานคร : พฒนาคณภาพ วชาการ.

พมพนธ เดชะคปต และเยาว ยนดสข. (2548). ทกษะ 5C เพอกำรพฒนำหนวยกำรเรยนรและกำรจดกำรเรยนกำรสอนแบบบรณำกำร. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทศนา แขมมณ. (2546). ศำสตรกำรสอน เพอกำรจดกระบวนกำรเรยนรทมประสทธภำพ.

Page 6: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

6 | ห น า

ศนยต าราทางวชาการ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นอยทพย ลมยงเจรญ. (2552). เอกสำรประกอบกำรอบรมเชงปฏบตกำร สำระกำรเรยนร

วทยำศำสตร.คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. น าคาง จนเสรม. (2551). ผลกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอนเรอง งำนและพลงงำน ชน

มธยมศกษำปท 4 บนพนฐำนของทฤษฎคอนสตรคตวสต โดยวธ PREDICT-OBSEARVE-EXPLAIN (POE). วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ภพ เลาหไพบลย. (2537). แนวกำรสอนวทยำศำสตร. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. เยาวณ มาประเสรฐ. (ม.ป.ป). กำรวดและประเมนผลวทยำศำสตรระดบประถมศกษำตำมสภำพ

จรง : (เอกสารอดส าเนา). รตนาภรณ กลางมะณ. (2553). กำรพฒนำเมตะคอกนชนของนกเรยนชนประถมศกษำปท 5 เรอง

แรงและควำมดน โดยใชวธ PREDICT-OBSEARVE-EXPLAIN (POE). วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วนชา ประยรพนธ. (2553). รปแบบกำรท ำควำมเขำใจบนพนฐำนของทฤษฎคอนสตรคตวสต เรอง แรงและกำรเคลอนท ชนมธยมศกษำปท 1 โดยใชวธ PREDICT-OBSEARVE-EXPLAIN (POE). วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วรรณทพา รอดแรงคา. (2544). กำรประเมนทกษะกระบวนกำรและกำรแกปญหำ. กรงเทพมหานคร : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ.

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). (2553). คมอครส ำหรบกำรสอบวชำ กำรวด- ประเมนผลกำรเรยนรของนกเรยน. กรงเทพมหานคร : พาบญมา.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2544). คมอกำรจดกำร เรยนร กลมสำระกำรเรยนรกำรงำนอำชพและเทคโนโลย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2545). มำตรฐำนคร วทยำศำสตรและเทคโนโลย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอวดผล

ประเมนผลวทยำศำสตร. กรงเทพมหานคร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2550). เอกสำรส ำหรบ

ผรบกำรอบรม วทยำศำสตรมธยมศกษำตอนตน ตำมหลกสตรกำรศกษำขนพนฐำนหลกสตรท 1 (เวอรชน 1.0). กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2550). เอกสำรส ำหรบ ผรบกำรอบรมวทยำศำสตรประถมศกษำ ตำมหลกสตรกำรศกษำขนพนฐำน

หลกสตรท 2. กรงเทพมหานคร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2552). เอกสำรส ำหรบ ผ

เขำรบกำรอบรมวทยำศำสตรประถมศกษำ หลกสตรท 3. กรงเทพมหานคร.

Page 7: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

7 | ห น า

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2553). คมอคร รำยวชำพนฐำนวทยำศำสตร วทยำศำสตร 2 ชนมธยมศกษำปท 1 เลม 2. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ สกสค.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. (2554). เอกสำรคมอกำรใชหลกสตรกำรเรยนรวทยำศำสตร ระดบชนมธยมศกษำตอนตน ฉบบอนำคต (ฉบบรำง). สาขาวทยาศาสตรมธยมศกษา.

สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2544). กำรยดผเรยนเปนศนยกลำงและกำรประเมนตำมสภำพจรง. กรงเทพมหานคร : เดอร โนเลดจ เซนเตอร.

สมปอง ศรกลยา. (ม.ป.ป.). เอกสำรประกอบกำรบรรยำย เรองกำรจดท ำหลกสตรสถำนศกษำ. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยราชภฎมหาสารคาม.

สภาสน สภธระ. (2541). กำรสอนวทยำศำสตรระดบประถมศกษำ. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร. (2545). พระรำชบญญตกำรศกษำแหงชำต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : พรกหวานกราฟฟค จ ากด.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2550). หลกสตรกำรพฒนำ ขำรำชกำรครเพอใหมหรอเลอนวทยฐำนะครช ำนำญกำรพเศษ (อำจำรย 3 เชงประจกษรนท 2 กนยำยน 2550). ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสำระกำร เรยนรแกนกลำง กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ตำมหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551. กรงเทพมหานคร :โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2553). แนวทำงกำรจดกำรเรยนร ตำมหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2553). แนวทำงกำรบรหำร จดกำรหลกสตร ตำมหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ส าล รกสทธ. (2544). เทคนควธกำรจดกำรเรยนกำรสอนและเขยนแผนกำรสอน โดยยดผเรยนเปนส ำคญ. กรงเทพมหานคร : พฒนาศกษา.

โสภาพรรณ แสงศพท. (2545). กำรประเมนผลในยคปฏรปกำรศกษำ : แนวคดและหลกกำรนวตกรรมเพอกำรเรยนรสกำรวจยในชนเรยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อาภรณ ใจเทยง. (2550). หลกกำรสอน (ฉบบปรบปรง) พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพโอเดยนสโตร.

Page 8: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

8 | ห น า

หลกสตร TEPE-2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 มำตรฐำนและทกษะในกำรจดกำรเรยนรวทยำศำสตร เรองท 1.1 มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เรองท 1.2 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 1.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แนวคด 1. มาตรฐานครวทยาศาสตรทด ตองมครบท ง 10 มาตรฐาน คอ ธรรมชาตของ

วทยาศาสตรและเทคโนโลย การน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชอยางมคณธรรมและมความสนใจใฝพฒนาวชาชพของตนเอง การจดโอกาสในการเรยนรตามระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน การจดกระบวนการเรยนรตามความแตกตางของผเรยน การใชวธการสอนทเหมาะสมเพอชวยพฒนาการเรยนรของผ เรยน การสรางแรงกระตนใหผ เรยนเกดแรงบนดาลใจ การพฒนาการสอสารเพอสงเสรมการเรยนรโดยวธสบเสาะหาความร การพฒนาหลกสตร สาระการเรยนรและการวางแผนการสอน การประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร และ การน าชมชนมารวมจดการศกษาและพฒนาการเรยนรแกผเรยน

2. มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน สาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอก าหนดคณภาพของผ เรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนให มคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวย 8 สาระหลก ๆ คอ สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต ชวตกบสงแวดลอม สารและสมบตของสาร แรงและการเคลอนท พลงงาน กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ดาราศาสตรและอวกาศ และธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

3. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชในการแสวงหาความรใหม หรอใชในการแกปญหา เปนทกษะทางความคดทมขนตอน เปนเหตเปนผลทจะน าไปสความรใหม ๆ หรอเพอแกปญหาหนง ๆ โดยเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตร เพอเขาใจหลกการทฤษฎความเปนวทยาศาสตร มทกษะในการศกษาคนควาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย เกดการพฒนาทางกระบวนการคดในแบบตาง ๆ และสามารถน าความร ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการด ารงชวต

วตถประสงค 1. สามารถระบมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปาหมาย สาระและมาตรฐานการ

เรยนรวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. สามารถวเคราะหและสรปเชอมโยงความรมาประยกตใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร

Page 9: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

9 | ห น า

ตอนท 2 แนวทำงกำรบรณำกำรหลกสตรในกำรเรยนกำรสอน เรองท 2.1 การบรณาการหลกสตรสแผนการจดการเรยนร เรองท 2.2 ตวอยางการวเคราะหหลกสตรเพอจดท าค าอธบายรายวชา เรองท 2.3ตวอยางค าอธบายรายวชาโครงสรางรายวชา แนวคด

1. เพอใหการจดการเรยนรสอดคลองกบหนวยการเรยนร ครผสอนควรวางแผนจดแบงเนอหาสาระ เวลา ใหครอบคลมหนวยการเรยนร ตองสามารถน าพาผเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด โดยในแตละหนวยการเรยนร ครผสอนสามารถเลอกการจดกระบวนการเรยนการสอนใหตรงกบเนอหาวชาและลกษณะของผเรยน เพอใหเกดการเรยนรทดทสด รวมทงสามารถกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคด รวมทงก าหนดเครองมอในการประเมนผลผเรยนวาประสบผลส าเรจเพยงใด

2. การวเคราะหหลกสตร คอการเขาใจถงสงทตองน าเสนอใหกบผเรยน ประกอบดวยเนอหาทตองการใหผเรยนทราบ ความรมอะไรบาง ทกษะ กระบวนการทผเรยนจะไดรบจากการเรยนการสอนในครงน และสดทาย คอ คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

3. ค าอธบายรายวชา และโครงสรางรายวชา คอ ขอมลรายละเอยดของแตละรายวชา ประกอบดวย มาตรฐานการเรยนร เนอหาสาระ เวลาเรยน รหสวชา ชอวชา จ านวนหนวยกต ระดบการศกษา เพอใชเปนกรอบทศทางทครใชในการวางแผน และออกแบบการเรยนร สวนโครงสรางรายวชา คอ การก าหนดขอบขายของรายวชาทจะจดสอนเพอชวยใหผสอนเเละผเกยวของ เหนภาพรวมของเเตละรายวชา ประกอบดวย หนวยการเรยนร จ านวนเทาใด เรองใดบาง เเตละหนวยพฒนาใหผเรยนบรรลตวชวด เวลาทใชจดการเรยนการสอนเเละสดสวนการเกบคะเเนนของรายวชานนเปนอยางไร

วตถประสงค 1. สามารถระบขนตอนการจดท าหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร 2. สามารถวเคราะหและออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร ใหสอดคลองกบจดประสงค

สาระ มาตรฐานสอและแหลงการเรยนร การวดผลและประเมนผลการเรยนร เพอจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

3. สามารถจดท าแผนการจดการเรยนรสการสอนในชนเรยนไดอยางมคณภาพ

ตอนท 3 รปแบบกำรจดกำรเรยนรวทยำศำสตร เรองท 3.1 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร เรองท 3.2 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle)

แนวคด 1. การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร มบทบาทส าคญยงในสงคมโลกปจจบนและ

อนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตของทกคน ทงในการด ารงชวตประจ าวนและในงานอาชพตาง ๆ เครองมอเครองใชเพออ านวยความสะดวกในชวตและในการท างาน วทยาศาสตรท าใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมล

Page 10: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

10 | ห น า

หลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได มงเนนใหผเรยนไดเปนผเรยนรและคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอ ใหไดทงกระบวนการและองคความร ตงแตวยเรมแรกกอนเขาเรยน เมออยในสถานศกษา และเมอออกจากสถานศกษาไปประกอบอาชพแลว กระบวนการเรยนการสอนทใชในการเรยนรวทยาศาสตรมหลากหลาย ตองเลอกใชกระบวนการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยนและเนอหา

2. ตวอยางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช ใชวฎจกรการสบเสาะหาความร ( Inquiry Cycle) เพอใหเขาใจมากยงขนวา กระบวนการทางวทยาศาสตร สามารถสงเสรมไดอยางไร วธการจดการเรยนสอนควรเปนอยางไร และวธใด ผเรยนจงจะเกดกระบวนการทางวทยาศาสตรมากทสด

วตถประสงค 1. สามารถอธบายเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร 2. สามารถระบคณภาพผเรยนวทยาศาสตร 3. สามารถสบคนรปแบบการสอนทใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร 4. สามารถเลอกใชรปแบบการสอนทเหมาะสมกบเนอหาทางวทยาศาสตร

ตอนท 4 กำรวดและประเมนผลกำรเรยนรวทยำศำสตร เรองท 4.1 ความหมายและจดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนร เรองท 4.2 แนวทางการวดและประเมนผล เรองท 4.3 การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง เรองท 4.4 ตวอยางการวดและแบบประเมนผลในรปแบบตาง ๆ แนวคด 1. การวด (Measurement) คอ การก าหนดคา ตวเลขใหกบสงของ เหตการณ หรอ

พฤตกรรมตางๆ หรอใชเครองมอไปวดเพอใหไดตวเลขแทนคณลกษณะตาง ๆ การประเมนผล (Evaluation) คอ การน าขอมลท ไดจากการวดมาเปรยบเทยบกบเกณฑ โดยรวมกบการใชวจารณญาณของผประเมนมาใชในการตดสนใจ จดมงหมาย คอ เพอวนจฉยความร ความสามารถ ทกษะ/กระบวนการ ของนกเรยน และเพอซอมเสรมนกเรยนใหพฒนา

2. แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร วดและประเมนผลทงความร ความคด ความสามารถ ทกษะ/กระบวนการ ตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองน าไปสการแปลผลและลงขอสรปทสมเหตสมผล เครองมอทใช เชน แบบทดสอบ แบสงเกต แบบสมภาษณ แบบประเมน เพอใหเหมาะสมกบผเรยนในแตละบรบท

3. การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนผลการเรยนรของผเรยนทใชวธการทหลากหลาย เนนการประเมนทกษะการคดทซบซอน ทกษะการท างาน ความสามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกดจากการปฏบตในสภาพจรง อยบนพนฐานของเหตการณจรงในชวตจรง เนนพฒนาการทปรากฏใหเหนทงในและนอกหองเรยน นกเรยนตองมการแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เพอแสดงถงความเขาใจ และเพอแสดงออกถงทกษะจากการเรยนร ตลอดจนการแสดงถงกระบวนการเรยนร (Process) ผลผลต (Products) และชนงานในแฟมสะสมงาน (Portfolio)

Page 11: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

11 | ห น า

4. ตวอยางการวดและประเมนผลในรปแบบตาง ๆ เพอใหผเขารบการอบรมเขาใจและเหนภาพของรปแบบการประเมนในลกษณะตาง ๆ มากยงขน ไมวาจะเปนบนทกของผเรยนเอง แบบประเมนเจตคต แบบประเมนกลม ฯลฯ และสามารถน าไปประยกตใชในการประเมนในรปแบบตาง ๆ ไดมากขน

วตถประสงค 1. สามารถระบความหมาย จดมงหมาย แนวทางของการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 2. สามารถเลอกใชเครองมอและวธการวด ส าหรบการวดและประเมนผลการเรยนร

วทยาศาสตรทเหมาะสม 3. สามารถอธบายการประเมนตามสภาพจรง

Page 12: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

12 | ห น า

ตอนท 1 มาตรฐานและทกษะการจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 1.1 มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย มำตรฐำนคร เปนเกณฑของกำรปฏบตตน และปฏบตงำนในหนำทคร เพอประกน

คณภำพกำรท ำงำนและกำรเปนคร ในกำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตรไดมกำรก ำหนดไว 10 มำตรฐำน ดงน

มำตรฐำนท 1 ธรรมชำตของวทยำศำสตรและเทคโนโลย เขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทประกอบดวยโครงสรางเนอหาตามหลกสตร

และสาระการเรยนรของวทยาศาสตรและเทคโนโลย แนวคดดานกระบวนการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวมทงสามารถน าความรความเขาใจไปสรางประสบการณการเรยนรท าใหเนอหาวชามความหมายตอผเรยน

มำตรฐำนท 2 กำรน ำวทยำศำสตรและเทคโนโลยมำใชอยำงมคณธรรมและมควำมสนใจใฝพฒนำวชำชพของตนเอง

ใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมทกอใหเกดประโยชนตอสงคมและการด ารงชวตโดยค านงถงความปลอดภยตอสขภาพ รวมทงเปนผทใฝหาโอกาสในการพฒนาวชาชพของตนเอง

มำตรฐำนท 3 กำรจดโอกำสในกำรเรยนรตำมระดบกำรเรยนรและพฒนำกำรของผเรยน เขาใจถงระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน จดโอกาสในการเรยนรใหแกผเรยนเพอ

สงเสรมใหเกดการพฒนาสตปญญา สงคม และบคลกภาพ มำตรฐำนท 4 กำรจดกระบวนกำรเรยนรตำมควำมแตกตำงของผเรยน เขาใจถงความแตกตางของผ เรยนและใชความแตกตางดงกลาวเปนพนฐานในการจด

กระบวนการเรยนร เพอพฒนาโอกาสในการเรยนรทสอดคลองกบผเรยน มำตรฐำนท 5 กำรใชวธกำรสอนทเหมำะสมเพอชวยพฒนำกำรเรยนรของผเรยน เขาใจวธการสอนอยางหลากหลาย เพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาความคดดานการคด

วเคราะหวจารณ การแกไขปญหาและทกษะปฏบต มำตรฐำนท 6 กำรสรำงแรงกระตนใหผเรยนเกดแรงบนดำลใจ เขาใจถงแรงกระตนและพฤตกรรมของผ เรยนหรอกลมผ เรยน และสามารถสราง

สภาพแวดลอมของการเรยนรทสงเสรมปฏสมพนธกนทางบวกเพอกอใหเกดการเรยนรและแรงบนดาลใจ

มำตรฐำนท 7 กำรพฒนำกำรสอสำรเพอสงเสรมกำรเรยนรโดยวธสบเสำะหำควำมร มทกษะในการสอสารและสามารถใชภาษาอยางถกตองทงการพด การเขยนและการ

แสดงออก ใชวธการสอสารเพอกระตนใหมการสบเสาะหาความร การมปฏสมพนธ และการท างานรวมกน

มำตรฐำนท 8 กำรพฒนำหลกสตร สำระกำรเรยนรและกำรวำงแผนกำรสอน พฒนาหลกสตรทอยบนพนฐานของสาระและมาตรฐานการเรยนรอยางสอดคลองกบความ

ตองการของชมชนและพฒนาผเรยนไดเตมศกยภาพ มำตรฐำนท 9 กำรประเมนผลเพอพฒนำกำรเรยนร

Page 13: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

13 | ห น า

ใชวธการประเมนผลตามสภาพจรงและน าผลการประเมนไปใชเพอยนยนถงการพฒนาการของผเรยนอยางตอเนองทงทางสตปญญา สงคม รางกาย

มำตรฐำนท 10 กำรน ำชมชนมำรวมจดกำรศกษำและพฒนำกำรเรยนรแกผเรยน สงเสรมความสมพนธกบ ผรวมงานในสถานศกษา ผปกครอง และองคกรในชมชนเพอสนบสนนการเรยนรและพฒนาการเรยนรแกผเรยน

สรป มาตรฐานครวทยาศาสตรท ด ตองมครบท ง 10 มาตรฐาน คอ ธรรมชาตของ

วทยาศาสตรและเทคโนโลย การน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชอยางมคณธรรมและมความสนใจใฝพฒนาวชาชพของตนเอง การจดโอกาสในการเรยนรตามระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน การจดกระบวนการเรยนรตามความแตกตางของผเรยน การใชวธการสอนทเหมาะสมเพอชวยพฒนาการเรยนรของผเรยน การสรางแรงกระตนใหผเรยนเกดแรงบนดาลใจ การพฒนาการสอสารเพอสงเสรมการเรยนรโดยวธสบเสาะหาความร การพฒนาหลกสตร สาระการเรยนรและการวางแผนการสอน การประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร และ การน าชมชนมารวมจดการศกษาและพฒนาการเรยนรแกผเรยน

Page 14: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

14 | ห น า

เรองท 1.2 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร

มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอก าหนดคณภาพของผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนทกคน เมอจบการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการเรยนรชวงชน ส าหรบนกเรยนทกคนเมอจบการศกษาในแตละชวงชนมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มดงน

สำระท 1 : สงมชวตกบกระบวนกำรด ำรงชวต มำตรฐำน ว 1.1 : เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรสอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต มำตรฐำน ว 1.2 : เขาใจกระบวนการและความส าคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน สำระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม มำตรฐำน ว 2.1 : เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว 2.2 : เขาใจความส าคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถนประเทศและโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยาง ยงยน สำระท 3 : สำรและสมบตของสำร มำตรฐำน ว 3.1 : เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว 3.2 : เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

Page 15: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

15 | ห น า

สำระท 4 : แรงและกำรเคลอนท มำตรฐำน ว 4.1 : เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยรมกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม มำตรฐำน ว 4.2 : เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน สำระท 5 : พลงงำน มำตรฐำน ว 5.1 : เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการด ารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน สำระท 6 : กระบวนกำรเปลยนแปลงของโลก มำตรฐำน ว 6.1 : เขาใจกระบวนการตางๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบ เสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน สำระท 7 : ดำรำศำสตรและอวกำศ มำตรฐำน ว 7.1 : เขาใจววฒนาการของระบบสรยะและกาแลกซ ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน มำตรฐำน ว 7.2 : เขาใจความส าคญของเทคโนโลยอวกาศ ทน ามาใชในการส ารวจอวกาศและทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม สำระท 8 : ธรรมชำตของวทยำศำสตรและเทคโนโลย มำตรฐำน ว 8.1 : ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหาความรการแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

สรป มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน สาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอก าหนด

คณภาพของผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวย 8 สาระหลก ๆ คอ สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต ชวตกบสงแวดลอม สารและสมบตของสาร แรงและการเคลอนท พลงงาน กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ดาราศาสตรและอวกาศ และธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

Page 16: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

16 | ห น า

เรองท 1.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชในการแสวงหาความรใหม หรอใชในการแกปญหา เปนทกษะทางความคดทมขนตอน เปนเหตเปนผลทจะน าไปสความรใหม ๆ หรอเพอแกปญหาหนง ๆ มขนตอนและขอก าหนดในการใชกระบวนการใดบางนน ไมมขอก าหนดหรอรปแบบทแนนอน ขนอยกบลกษณะของปญหา หรอวธการหาความรในแตละเรอง

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทพงประสงคทจะตองสรางใหเกดขนในผเรยน จนเปนนสย เพอใหเปนผทคดอยางมระบบ มเหตผล และตดสนปญหาดวยขอมล มการจ าแนกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไวหลายประการ ดงน

1. กำรสงเกต (observation) เปนการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน ไดแก ห ตา จมก

ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณ โดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนน ๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป ขอมลทไดจากการสงเกตแบงไดเปน 3 อยาง คอ ขอมลเกยวกบลกษณะ ขอมลเชงประมาณ และ ขอมลเกยวกบการเปลยนแปลง

2. กำรวด (measurement) เปนการเลอกและใชเครองมอท าการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขท

แนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตอง โดยมหนวยก ากบเสมอ 3. กำรจ ำแนกประเภท (classification)

เปนการแบงพวกหรอเรยงล าดบ วตถ สงของทปรากฏอย โดยมเกณฑ เกณฑดงกลาวอาจจะใชความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนงได

4. กำรหำควำมสมพนธระหวำงสเปสกบสเปส และ สเปสกบเวลำ (space/space relationship and space/time relationship)

สเปสของวตถเปนทวางทวตถนนครองทอย ซงจะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนนโดยทวไปแลวสเปสของวตถจะม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว และ ความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มต ความสมพนธระหวางต าแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง

ความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงทอยของวตถกบเวลา หรอ ความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบเวลา

5. กำรค ำนวณ (using number) เปนการนบจ านวนของวตถ และการน าตวเลขแสดงจ านวนทนบไดมาคดค านวณโดย

การบวก การลบ การคณ การหาร หรอการหาคาเฉลย 6. กำรจดกระท ำและสอควำมหมำยขอมล (organizing data and communication) เปนการน าขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง และจากแหลงอนๆ มาจด

กระท าเสยใหมโดยการหาความถ เรยงล าดบ จดแยกประเภท หรอค านวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมายของขอมลชดนนดขน โดยน าเสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม วงจร กราฟ สมการ เขยนบรรยาย เปนตน

Page 17: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

17 | ห น า

7. กำรลงควำมคดเหนจำกขอมล (inferring) เปนการเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย

8. กำรพยำกรณ (prediction) เปนการสรปค าตอบลวงหนากอนจะทดลอง โดยอาศยปรากฏการณทเกดซ า หลกการ กฎ

ทฤษฎ ทมอยแลวในเรองนน ๆ มาชวยในการสรป การพยากรณขอมลเกยวกบตวเลข ไดแก ขอมลทเปนตาราง หรอ กราฟ ท าได 2 แบบ คอ การพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทมอย และการพยากรณภายนอกขอบเขตของขอมลทมอย

9. กำรตงสมมตฐำน (formulated hypothesis) เปนการคดหาค าตอบลวงหนากอนจะท าการทดลองโดยอาศยการสงเกต ความร

ประสบการณเดมเปนพนฐาน ค าตอบทคดหาลวงหนานยงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอ ทฤษฎ สมมตฐานหรอค าตอบทคดไวลวงหนา มกกลาวไวเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตน (ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม

10. กำรก ำหนดนยำมเชงปฏบตกำร (definding operationally) เปนการก าหนดความหมาย และขอบเขตของค าตางๆ (ทอยในสมมตฐานทตองการทดลอง) ใหเขาใจตรงกนและสามารถวดได

11. ก ำหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling variables) ในการก าหนดตวแปรจะตองบงบอก ตวแปรตน (ตวแปรอสระ) ตวแปรตาม และตว

แปรควบคม ในสมมตฐานหนง 1. ตวแปรตน (ตวแปรอสระ) เปนตวแปรทเปนตนเหต ไมอยในความควบคมของตว

แปรใดๆ ทงสน ตวแปรนเปนสาเหตทท าใหเกดผลตางๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวา เปนเหตทกอใหเกดผลนนจรงหรอไม

2. ตวแปรตาม เปนตวแปรทควบคมโดยตวแปรตวแปรตน ไมมความเปนอสระในตวเอง สงทเกดขนเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหตเปลยนไป ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนไป

3. ตวแปรควบคม เปนตวแปรทควบคมใหคงทตลอดการทดลอง นอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลองดวย ซงตองควบคมใหเหมอนกน มเชนนนอาจท าใหเกดผลการทดลองผดพลาด

12. กำรทดลอง (experimenting) การทดลองเปนกระบวนการปฏบตการเพอหาค าตอบ หรอทดสอบสมมตฐานทตงไว ในการทดลองจะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ

1. การออกแบบการทดลอง เปนการวางแผนการทดลองวา มวธการทดลองอยางไร สงใดจะด าเนนการกอนและหลงเปนล าดบขนตอนอยางไร ควรใชวสดอปกรณ/ สารเคมอะไรบาง มการก าหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมอยางไร

2. ปฏบตการทดลอง เปนการลงมอปฏบตการทดลองจรง 3. การบนทกผล เปนการจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจจะเปนผลการ

สงเกต การวด และอน ๆ ผลทไดจากในการบนทกนจะเปนขอมลของตวแปรตาม

Page 18: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

18 | ห น า

13. กำรตควำมหมำยขอมลและลงขอสรป (interpreting data and conclusion) การตความหมายของขอมล เปนการแปรความหมายหรอการบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การตความหมายในบางครงอาจตองใชทกษะอนๆ ดวย เชน การสงเกต การค านวณ เปนตน การลงขอสรป เปนการสรปความสมพนธของขอมลทงหมด

14. กำรสรำงแบบจ ำลอง (making model) การสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรเปนการสรางสงใดสงหนงเพอใชในการอธบาย

กระบวนการความสมพนธ สถานการณตางๆ ทเปนระบบหรอมความสลบซบซอน แบบจ าลองทสรางขน อาจเปนแบบจ าลองอยางงาย เชน แบบจ าลองทางกายภาพ ไปจนถงแบบจ าลองทมความซบซอนมากขน เชน แบบจ าลองแนวคด หรอแบบจ าลองทางคณตศาสตร

แนวทางในการสรางแบบจ าลองเปนการใชการเปรยบเทยบ อปลกษณ และอปมาอปไมย ซงการเรยนการสอนโดยการใชแบบจ าลองจะสงเสรมใหผเรยนพฒนาทกษะการคด โดยการเปรยบเทยบสงทคนเคยกบแนวคดทางวทยาศาสตร

การเปรยบเทยบ (Analogy) จะเปนการเปรยบเทยบของระบบสองระบบ ซงจะเนนไปทการเทยบเคยงกระบวนการหรอความสมพนธภายในระบบหนงกบกระบวนการหรอความสมพนธภายในระบบทสอง เชน อปมาอปไมย (Simile) เปนการน าสงทมลกษณะเหมอนกนมาเปรยบเทยบกน เพอชวยใหเขาใจสงทพดถงไดชดเจนแจมแจงขน โดยมค าวา เหมอน คลาย เปนตน

อปลกษณ (Metaphor) เปนการเปรยบเทยบทมใชการเปรยบเทยบโดยตรงแตเปนการน าลกษณะเดนหรอน าชอของสงทตองการเปรยบเทยบมากลาว ซงตองอาศยการตความ เปำหมำยของกำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตร ม 7 ขอ ไดแก

1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขต ธรรมชาต และขอจ ากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการจดการ

ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและ

สภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 6. เพอน าความร ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอ

สงคมและการด ารงชวต 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตร

และเทคโนโลยอยางสรางสรรค (อางองจาก เอกสารคมอการใชหลกสตรการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาตอนตน ฉบบอนาคต (ฉบบราง) สาขาวทยาศาสตรมธยมศกษา สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.)

Page 19: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

19 | ห น า

หลงจำกศกษำเนอหำสำระเรองท 1.3 แลว โปรดปฏบตใบงำนท 1

สรป ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชในการแสวงหา

ความรใหม หรอใชในการแกปญหา เปนทกษะทางความคดทมขนตอน เปนเหตเปนผลทจะน าไปสความรใหม ๆ หรอเพอแกปญหาหนง ๆ โดยเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตร เพอเขาใจหลกการทฤษฎความเปนวทยาศาสตร มทกษะในการศกษาคนควาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย เกดการพฒนาทางกระบวนการคดในแบบตาง ๆ และสามารถน าความร ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการด ารงชวต

Page 20: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

20 | ห น า

ตอนท 2 แนวทางการบรณาการหลกสตรในการเรยนการสอน เรองท 2.1 การบรณาการหลกสตรสแผนการจดการเรยนร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มลกษณะเปนกรอบทศทางในการจดท าหลกสตรสถานศกษาและการจดการเรยนร เพอพฒนาเดกและเยาวชนในระดบการศกษาขนพนฐานใหเปนไปตามวสยทศน จดหมาย สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค และมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด โดยมหนวยการเรยนรเปนตวเชอมโยงระหวางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรสถานศกษา สการจดการเรยนรในชนเรยน ดงแผนภาพตอไปน

ระดบชำต ระดบเขตพนท ระดบสถำนศกษำ ระดบชนเรยน กำรศกษำ

แผนภำพท 1 แสดงกำรเชอมโยงระหวำงหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551 หลกสตรสถำนศกษำ สกำรจดกำรเรยนรในชนเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551

1.จดเนน

คณภาพ

ผเรยน

2.สาระ การเรยนร ทองถน

หลกสตรสถานศกษา

ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา

หนวยการเรยนร หนวยการ

เรยนร หนวยการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

Page 21: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

21 | ห น า

กำรจดท ำค ำอธบำยรำยวชำ เมอสถานศกษาก าหนดรายวชาทจะเปดสอนในแตละป/ภาคเรยน เรยบรอยแลว จะตองเขยนค าอธบายรายวชา ทงรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมไวในหลกสตรสถานศกษาดวย ค าอธบายรายวชาเปนองคประกอบทส าคญของหลกสตรสถานศกษา เปนรายละเอยดทชวยใหทราบวาผเรยนจะเรยนรอะไรจากรายวชานนๆ เปนประโยชนในการสอสารแกผเกยวของทงครผสอนแตละระดบชนและบคคลภายนอก หรอใชประโยชนในการเทยบโอน ค าอธบายรายวชาประกอบดวย รหสวชา ชอรายวชา กลมสาระการเรยนร ระดบชน เวลาเรยน/หนวยกต พรอมทงค าอธบายใหทราบวาเมอรายวชานนแลวผเรยนจะมความร ทกษะ/กระบวนการ คณลกษณะหรอเจตคตอะไร ซงอาจระบใหทราบถงกระบวนการเรยนรหรอประสบการณส าคญทผเรยนจะไดรบดวยกได สวนทายของค าอธบายรายวชาควรใสรหสตวชวด (รายวชาพนฐาน) หรอผลการเรยนร (รายวชาเพมเตม) ก ากบไวดวย

แนวกำรจดท ำค ำอธบำยรำยวชำ กำรจดท ำค ำอธบำยรำยวชำมแนวทำงกำรด ำเนนกำร ดงน

ในการจดท าอธบายรายวชาทกวชา ทกระดบชน ตองน าเปาหมายการพฒนาผเรยนของหลกสตรระดบทองถนทก าหนดโดยส านกงานเขตพนทการศกษามาจดการเรยนรใหกบผเรยนดวย เนองจากส านกงานเขตพนทการศกษา มหนาทจะตองประเมนคณภาพของผเรยนตามเปาหมายของหลกสตรระดบทองถนดวย ในการจดท าค าอธบายรายวชามแนวทางในการด าเนนการ ดงน ครทสอนกลมสาระการเรยนรเดยวกน ระดบชนเดยวกน ศกษาและวเคราะหตวชวดชนปตามทหลกสตรแกนกลางฯ ก าหนด แลวชวยกนจดวางตวชวดไวในภาคเรยนท 1 และภาคเรยนท 2 ตวชวดทจดวางในภาคเรยนท 1 และภาคเรยนท 2 อาจจะซ ากนหรอไมซ ากนกได แลวแตดลพนจของผสอน ซงตองค านงถงเวลาทใชสอนในแตละภาคเรยนดวยวามเพยงพอหรอไม และถาน าตวชวดใดไวในภาคเรยนใด ในภาคเรยนนนตองประเมนผลการเรยนรของผเรยนตามตวชวดนนดวยทกตวชวด

ครผสอนวเคราะหตวชวดชนป สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน ส าหรบภาคเรยนท 1 แตละตวชวดวา มค า หรอ ขอความส าคญ (key words) ใดทเปน “ความร (K)” “ทกษะ/กระบวนการ (P)” และ “คณลกษณะอนพงประสงค (A)” (เปนคณลกษณะของรายวชาทปรากฏตามตวชวด อาจจะซ าหรอไมซ ากบคณลกษณะอนพงประสงคทหลกสตรสถานศกษาก าหนดกได เนองจากเปนคณลกษณะของวชา และใน 1 ตวชวดอาจจะมไมครบทง 3 สวนดงกลาวกได แตเมอพจารณาตวชวดในภาพรวมทงชนปจะครบทง 3 องคประกอบ) จดแยกไวเปนสวนๆ ใหครบทกตวชวดของภาคเรยนนน

น าขอความทวเคราะหไว (ดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค) มาสงเคราะห หรอ รอยเรยงเขยนเปนค าอธบายรายวชา โดยอาจจะใหขอความทง 3 สวนทวเคราะหไวผสมกลมกลน หรอเขยนแยกสวนของความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงคไวคนละยอหนากได และยอหนาสดทายของค าอธบายรายวชา ตองระบดวยวา วชานมตวชวดอะไรบาง โดยเขยนเปนรหสก ากบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด และรวมจ านวนตวชวดทงหมดดวย

กำรจดท ำโครงสรำงรำยวชำ ในการน าหลกสตรสถานศกษาสการเรยนการสอนในระดบชนเรยนใหมประสทธภาพ ควรให

ความส าคญตอโครงสรางรายวชา เพราะโครงสรางรายวชาจะเปนการก าหนดขอบขายของรายวชา ชวยใหเหนภาพรวมของแตละรายวชาวาประกอบดวยหนวยการเรยนรจ านวนเทาใด มสาระส าคญอยางไรบาง แตละหนวยจะพฒนาผเรยนใหบรรลตวชวดใด ใชเวลาเทาไร และมสดสวนการเกบ

Page 22: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

22 | ห น า

คะแนนของรายวชานนเปนอยางไร ครผสอนแตละคนมหนาทรบผดชอบในการจดท าโครงสรางรายวชา (รายชอหนวยการเรยนรในแตละรายวชา) และออกแบบหนวยการเรยนร ซงในทางปฏบตแลวหากรายวชาใดมผสอนมากกวาหนงคน ครอาจรวมมอกนท างานเปนทม เพอวางแผนและออกแบบการเรยนการสอนใหมคณภาพและประสทธภาพ รายวชาแตละรายวชานนประกอบดวยหนวยการเรยนรหลายหนวย ซงไดวางแผนและออกแบบไวเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย (แผนภาพท 2) ดงนน เพอทจะชวยใหผสอนและผเกยวของเหนภาพรวมของแตละรายวชา จ าเปนตองจดท าโครงสรางรายวชา เพอใหไดทราบวารายวชานนประกอบดวยหนวยการเรยนรจ านวนเทาใด เรองใดบาง แตละหนวยพฒนาใหผเรยนบรรลตวชวดใด ใชเวลาในการจดการเรยนการสอนเทาใด สดสวนการเกบคะแนนของรายวชานนเปนอยางไร รายวชา หนวยการเรยนร 1 หนวยการเรยนร 2 หนวยการเรยนร 3

แผนภำพท 2 รายวชาประกอบดวยหนวยการเรยนรหลายหนวย แนวกำรจดท ำโครงสรำงรำยวชำ แนวการจดท าโครงสรางรายวชาสามารถจดท าตามล าดบ ดงน

1. ศกษาโครงสรางเวลาเรยนของหลกสตรสถานศกษาในแตละกลมสาระการเรยนรหรอรายวชา และศกษาค าอธบายรายวชา

2. ศกษามาตรฐานการเรยนร/ตวชวดในกลมสาระการเรยนร/รายวชาทรบผดชอบ 3. พจารณาคดเลอกมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทสอดคลองกนและสามารถน ามาจด

กจกรรมการเรยนรรวมกนได กอนจดท าเปนหนวยการเรยนร 4. จดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทสอดคลองกน และน ามาจดกจกรรมการเรยนร

รวมกนเปนหนวยการเรยนรใหเหมาะสมตามสาระการเรยนร 5. วเคราะหแกนความร/ความคดหลก ของแตละตวชวดทน ามาจดกลมรวมกนเปนหนวย

การเรยนร 6. น าแกนความร/ความคดหลกมาหลอมรวมเปนสาระส าคญ/ความคดรวบยอดของหนวย

การเรยนรนน ในบางกรณใหพจารณาสาระการเรยนรประกอบการเขยนสาระส าคญ/ความคดรวบยอด

7. ตงชอหนวยการเรยนร 8. ก าหนดเวลาเรยนในแตละหนวยการเรยนร ควรใหเหมาะกบกระบวนการเรยนรทจะใช

ในการพฒนาผเรยนตามตวชวดและสาระการเรยนร เมอก าหนดเวลาเรยนครบทกหนวยการเรยนรแลว เวลาเรยนตองเทากบจ านวนเวลาทก าหนดไวในโครงสรางเวลาเรยนตามหลกสตรของกลมสาระการเรยนรนน

Page 23: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

23 | ห น า

9. ก าหนดน าหนกคะแนนในแตละหนวยการเรยนร โดยพจารณาจากจ านวนตวชวด ความยากงาย ความซบซอนของเนอหา และการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนเกดคณภาพตามตวชวด โดยสามารถก าหนดน าหนกคะแนนทกหนวยการเรยนร น าหนกคะแนนแตละหนวยถอเปนคะแนนระหวางเรยนใหน าไปรวมกบคะแนนปลายป/ปลายภาค รวมเปน 100 คะแนน โดยมแนวทางการก าหนดสดสวนคะแนนระหวางเรยนกบคะแนนปลายป/ปลายภาค เชน 60:40, 70:30, 80:20 ตามทโรงเรยนก าหนด

ขอควรค ำนงในกำรจดท ำโครงสรำงรำยวชำ

1. กลมสาระการเรยนรทมงเนนการพฒนาเนอหาสาระและกระบวนการควบคกน เชน กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรจะตองน าสาระท 6 ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตรเขามาพฒนาผเรยนควบคไวทกหนวยการเรยนร และกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรจะตองน าสาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย เขามาพฒนาควบคไวทกหนวยการเรยนร

กำรออกแบบหนวยกำรเรยนร การออกแบบหนวยการเรยนรถอเปนขนตอนทส าคญทสดในการน าหลกสตรสการปฏบต หนวยการเรยนรถอเปนหวใจของหลกสตรกวาได ในหลกสตรองมาตรฐานนน หนวยการเรยนรควรมลกษณะเปนหนวยการเรยนรองมาตรฐาน (Standards-based unit) คอ มมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนของหนวย และองคประกอบตางๆ ภายในหนวยการเรยนร ไดแก สาระการเรยนร ชนงาน/ตวชวดทเปนเปาหมายของหนวย ควำมส ำคญของหนวยกำรเรยนร หนวยการเรยนรเปนขนตอนทส าคญของการน าหลกสตรสถานศกษาเขาสชนเรยน การออกแบบหนวยการเรยนร ตองเปนหนวยการเรยนรทองมาตรฐานเชนเดยวกบหลกสตร ในการออกแบบหนวยการเรยนร ครผสอนสามารถพจารณาเลอกออกแบบไดหลายวธ แตควรครอบคลมขนตอนการออกแบบ 3 ขนตอน ประกอบดวย การก าหนดเปาหมายการเรยนร หลกฐานการเรยนร และกจกรรมการเรยนร ส าหรบแนวคดหนงทสามารถน าไปเปนแนวทางการออกแบบหนวยการเรยนรคอ การออกแบบยอนกลบ (Backward Design) โดยในการก าหนดเปาหมายการเรยนร ควรมการก าหนดความเขาใจทคงทน (Enduring Understanding) ซงเปนความร ความเขาใจทฝงแนนตดอยในตวผเรยนอนเกดจากการเรยนรทผานกจกรรมตามหนวยการเรยนรนนๆ ตดตวผ เรยนไปใชในชวตประจ าวนได (Grant Wiggins and Jay McTighe P. 1950 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, 2553) การออกแบบหนวยการเรยนร ตองเรมจากการวเคราะหความสมพนธเชอมโยงของมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทสามารถน ามาจดกจกรรมการเรยนรรวมกนได รวมทงการจดกจกรรมการเรยนรในหนวยการเรยนรตองสามารถน าพาผเรยนใหเกดสมรรถนะส าคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคไดดวย หนวยการเรยนรควรมองคประกอบส าคญ ดงน

Page 24: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

24 | ห น า

1. ชอหนวยการเรยนร 2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด 4. สาระการเรยนร

-สาระการเรยนรแกนกลาง -สาระการเรยนรทองถน (ถาม)

5. สมรรถนะส าคญของผเรยน 6. คณลกษณะอนพงประสงค 7. ชนงาน/ภาระงาน 8. การวดและประเมนผล 9. กจกรรมการเรยนร 10. เวลาเรยน/จ านวนชวโมง หลกการส าคญของการออกแบบหนวยการเรยนร คอ ทกองคประกอบของหนวยการเรยนรตองเชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

องคประกอบหนวยกำรเรยนร หนวยกำรเรยนรมองคประกอบ ดงน

1. ชอหนวยกำรเรยนร ตองสะทอนใหเหนถงสาระส าคญ/ความคดรวบยอด หรอประเดนหลกในหนวยการเรยนรนนๆ ดงนนชอหนวยการเรยนรควรมลกษณะ ดงน 1.1 นาสนใจ อาจเปนประเดนปญหา ขอค าถามหรอขอโตแยงทส าคญ 1.2 สอดคลองกบชวตประจ าวน และสงคมของผเรยน 1.3 เหมาะสมกบวย ความสนใจและความสามารถของผเรยน 2. มำตรฐำนกำรเรยนร/ตวชวด มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ทน ามาจดท าหนวยการเรยนรตองมความสมพนธเชอมโยงกนและน ามาจดกจกรรมการเรยนรรวมกนได ซงอาจมาจากสาระการเรยนรเดยวกนหรอตางกลมสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ตวชวดบางตวอาจตองฝกซ าเพอใหเกดความช านาญ จงสามารถอยในหนวยการเรยนรมากกวาหนงหนวยการเรยนรได เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 3. สำระส ำคญ/ควำมคดรวบยอด สาระส าคญ/ความคดรวบยอดไดจากการวเคราะหแกนความรแตละมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด รวมถงสาระการเรยนรทผเรยนจะไดรบจากการจดกจกรรมการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดในหนวยการเรยนร 4. สำระกำรเรยนร สาระการเรยนรทน ามาใชในการจดกจกรรมการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดประกอบดวยสาระการเรยนรแกนกลาง และสาระการเรยนรทองถน (ถาม)

เปาหมายการเรยนร

หลกฐานการเรยนร

กจกรรมการเรยนร

Page 25: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

25 | ห น า

5. สมรรถนะส ำคญของผเรยน สมรรถนะส าคญของผเรยนวเคราะหไดจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงเปนผลจากการน ามาตรฐานการเรยนร/ตวชวดมาจดกจกรรมการเรยนร ตลอดจนสอดคลองกบทกษะ/กระบวนการตามธรรมชาตวชา 6. คณลกษณะอนพงประสงค คณลกษณะอนพงประสงควเคราะหไดจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จดเนนของเขตพนทการศกษา สถานศกษา และกลมสาระการเรยนร ซงเปนผลจากการน ามาตรฐานการเรยนร/ตวชวดมาจดกจกรรมการเรยนร 7. ชนงำน/ภำระงำน ชนงาน/ภาระงานทก าหนด ตองสะทอนถงความสามารถของผเรยนจากการใชความรและทกษะทก าหนดไว ซงสอดคลองตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด โดยผานกจกรรมการเรยนร อาจเปนสงทครผสอนก าหนดให หรอครผสอนและผเรยนรวมกนก าหนดขนเพอใหผเรยนไดลงมอปฏบตในแตละหนวยการเรยนร ชนงาน/ภาระงานตองแสดงใหเหนถงพฒนาการในการเรยนรของผเรยน และเปนรองรอยหลกฐานแสดงวาผเรยนมความร ทกษะและความสามารถบรรลมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดไวในหนวยการเรยนร ตวอยางชนงาน เชน ชนงาน เชน รายงาน เรยงความ จดหมาย โคลง กลอน หนงสอเลมเลก ภาพวาด แผนภาพ แผนผง แผนภม กราฟ ตาราง งานประดษฐ งานแสดงนทรรศการ หนจ าลอง แฟมสะสมงาน ฯลฯ ตวอยางภาระงาน เชน การพด/รายงานปากเปลา การอภปราย การอาน การกลาวรายงาน โตวาท รองเพลง เลนดนตร การเคลอนไหวรางกาย ฯลฯ สวนงานทมลกษณะผสมผสานกนระหวางชนงาน/ภาระงาน เชน โครงงาน การทดลอง การสาธต ละคร วดทศน ฯลฯ 8. กำรวดและประเมนผล การวดและประเมนผล ประกอบดวยการวดและประเมนผลระหวางการจดกจกรรมการเรยนร และการวดและประเมนผลเมอสนสดการจดกจกรรมการเรยนร ในการก าหนดวธการวดและประเมนผลตลอดจนเกณฑการประเมนตองเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนร ตวชวดทก าหนดในหนวยการเรยนร ครผสอนและผเรยนควรรวมกนสรางเกณฑการประเมนชนงาน/ภาระงาน หรอการปฏบตงานเพอเปนแนวทางในการประเมนคณภาพผเรยน 9. กจกรรมกำรเรยนร กจกรรมการเรยนรเปนการน าเทคนค/วธการจดการเรยนร ซงจะน าผเรยนไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน เกดทกษะ และความสามารถตามสมรรถนะส าคญของผเรยน กระบวนการตามธรรมชาตวชา คณลกษณะอนพงประสงค และบรรลตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ซงก าหนดไวในหนวยการเรยนร 10. เวลำเรยน/จ ำนวนชวโมง เวลาการจดกจกรรมการเรยนรในแตละหนวยการเรยนรจะตองวเคราะหใหเหมาะสมกบลกษณะของกจกรรมการเรยนรและสอดคลองกบจ านวนมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทปรากฏในหนวยการเรยนรจากโครงสรางรายวชา

เพอใหการจดการเรยนรสอดคลองกบหนวยการเรยนร ครผสอนควรวางแผนจดแบงเนอหาสาระ เวลา ใหครอบคลมหนวยการเรยนร จากนนจงน ามาจดท าแผนการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบเวลา และการพฒนาผเรยน ในการจดท าแผนการจดการเรยนร ตองน าพาผเรยนไปสมาตรฐานการ

Page 26: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

26 | ห น า

เรยนร/ตวชวด สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดไวในหนวยการเรยนร จากนน ก าหนดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนบรรลเปาหมาย ครผสอนควรใชเทคนค/วธสอนทหลากหลาย โดยพจารณาเลอกกระบวนการเรยนรใหเหมาะสมกบธรรมชาตวชา เชน การเรยนรแบบบรณาการ กระบวนการสรางความร กระบวนการคด กระบวนการทางสงคม ฯลฯ ในการจดการเรยนรครผสอนตองรจกเลอกใชสอ/แหลงการเรยนร ภมปญญาทองถนมาใชในการจดกจกรรม สอทน ามาใชตองกระตน สงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพโดยไมยดสอใดสอหนงเปนหลกในการจดการเรยนรกจกรรมในแตละแผนการจดการเรยนรตองสงเสรมและพฒนาใหผเรยนมความสามารถทจะสรางชนงาน/ภาระงาน เมอครบทกแผนการจดการเรยนรของหนวยการเรยนรนนๆ ผเรยนตองสรางชนงาน/ภาระงานรวบยอดได นอกจากน ในการจดการเรยนรตองก าหนดวาจะใชเครองมอใดวดและประเมนผลผเรยนใหบรรลตามเปาหมายทก าหนด ดงนน ในการวดและประเมนผล ครผสอนตองประเมนผเรยนตลอดการจดกจกรรมการเรยนร โดยเลอกใชเคร องมอทเหมาะสมกบลกษณะกจกรรมและสงทตองการวด นอกเหนอจากประเมนชนงาน/ภาระงาน

สรป เพอใหการจดการเรยนรสอดคลองกบหนวยการเรยนร ครผสอนควรวางแผนจดแบง

เนอหาสาระ เวลา ใหครอบคลมหนวยการเรยนร ตองสามารถน าพาผเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด โดยในแตละหนวยการเรยนร ครผสอนสามารถเลอกการจดกระบวนการเรยนการสอนใหตรงกบเนอหาวชาและลกษณะของผเรยน เพอใหเกดการเรยนรทดทสด รวมทงสามารถกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคด รวมทงก าหนดเครองมอในการประเมนผลผเรยนวาประสบผลส าเรจเพยงใด

Page 27: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

27 | ห น า

เรองท 2.2 ตวอยางการวเคราะหหลกสตรเพอจดท าค าอธบายรายวชา

(ตวอยาง) ตารางวเคราะหหลกสตรเพอจดท าค าอธบายรายวชา

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 21102 ชอรายวชา วทยาศาสตร 2 ระดบชน มธยมศกษาปท 1 สำระท 1 สงมชวตกบกระบวนกำรด ำรงชวต มำตรฐำนกำรเรยนร ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชนในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ตวชวด (รายวชาพนฐาน)

สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน

ความร (K) ทกษะ /

กระบวนการ (P) คณลกษณะ

อนพงประสงค (A) ว 1.1 ม.1/1 สงเกตและอธบายรปราง ลกษณะของเซลลของสงมชวตเซลลเดยวและเซลลของสงมชวตหลายเซลล

-เซลลของสงมชวตเซลลเดยวและเซลลของสงมชวตหลายเซลล

-การสงเกต -การจ าแนกประเภท

-ใฝเรยนร -ความมเหตผล -มงมนในการท างาน

ว. 1.1 ม.1/2 สงเกตและเปรยบเทยบสวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตว

-เซลลพชและเซลลสตว -การสงเกต -ทกษะการคดวเคราะห

-ใฝเรยนร -ความมเหตผล

สรป การวเคราะหหลกสตร คอการเขาใจถงสงทตองน าเสนอใหกบผเรยน ประกอบดวย

เนอหาทตองการใหผเรยนทราบ ความรมอะไรบาง ทกษะ กระบวนการทผเรยนจะไดรบจากการเรยนการสอนในครงน และสดทาย คอ คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

Page 28: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

28 | ห น า

เรองท 2.3 ตวอยางค าอธบายรายวชาและโครงสรางรายวชา

(ตวอยำง) ค ำอธบำยรำยวชำ

ว 21102 วทยำศำสตร 2

รำยวชำพนฐำน กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 1 ภำคเรยนท 2 เวลำเรยน 60 ชวโมง

ศกษา วเคราะหชนบรรยากาศ ผลของรงสจากดวงอาทตยตอบรรยากาศ องคประกอบของลม ฟา อากาศ พายฟาคะนอง พายหมนเขตรอน มรสม การพยากรณอากาศ เอลนโญ-ลานญา การเปลยนแปลงอณหภมอากาศของโลก มลพษทางอากาศ การบอกต าแหนงและการเปลยนต าแหนงของวตถ ปรมาณเวกเตอรและปรมาณสเกลลาร อตราเรวและความเรวของวตถ การใชกลองจลทรรศน เซลลของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล การล าเลยงน าและธาตอาหารของพช การสงเคราะหดวยแสง การสบพนธและการเจรญเตบโตของพช การตอบสนองของพช ความกาวหนาของเทคโนโลยชวภาพเกยวกบพชโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การส ารวจตรวจสอบ การสบคนขอมลและการอภปรายเพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารและเชอมโยงสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการน าความรไปใชประโยชนในชวตประจ าวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยมทเหมาะสม

รหสตวชวด ว ๑.๑ ม.๑/๑,ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖, ม.๑/๗, ม.๑/๘, ม.๑/๙, ม.๑/๑๐, ม.๑/๑๑, ม.๑/๑๒, ม.๑/๑๓ ว ๔.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒ ว ๖.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖, ม.๑/๗ ว ๘.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖, ม.๑/๗, ม.๑/๘, ม.๑/๙

รวม ๓๑ ตวชวด

Page 29: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

29 | ห น า

(ตวอยำง) โครงสรำงรำยวชำ

กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร รหสวชำ ว 21102 ชอรำยวชำ วทยำศำสตร 2 ระดบชนมธยมศกษำปท 1 เวลำ 60 ชวโมง คะแนนเกบ 100 คะแนน

หนวยท

ชอหนวย กำรเรยนร

มำตรฐำนกำรเรยนร/ตวชวด

สำระกำรเรยนร เวลำ (ชวโมง)

(60)

น ำหนกคะแนน (100)

1 บรรยากาศ

ว 6.1 ม.1/1 ว 6.1 ม.1/7 ว 6.1 ม.1/2 , ม.1/4 ว 8.1 ม.1/1 – ม.1/9

-ชนบรรยากาศ -ผลของรงสจากดวงอาทตย ตอบรรยากาศ -องคประกอบของลมฟา อากาศ

1 2 9

12

2 สอบกลางภาค 2 20 3 4 5 สอบปลายภาค 2 20 รวม 60 100

หลงจำกศกษำเนอหำสำระเรองท 2.4 แลว โปรดปฏบตใบงำนท 2.4

หลงจำกศกษำเนอหำสำระเรองท 2.3 แลว โปรดปฏบตใบงำนท 2

สรป ค าอธบายรายวชา และโครงสรางรายวชา คอ ขอมลรายละเอยดของแตละรายวชา

ประกอบดวย มาตรฐานการเรยนร เนอหาสาระ เวลาเรยน รหสวชา ชอวชา จ านวนหนวยกต ระดบการศกษา เพอใชเปนกรอบทศทางทครใชในการวางแผน และออกแบบการเรยนร สวนโครงสรางรายวชา คอ การก าหนดขอบขายของรายวชาทจะจดสอนเพอชวยใหผสอนเเละผเกยวของ เหนภาพรวมของเเตละรายวชา ประกอบดวย หนวยการเรยนร จ านวนเทาใด เรองใดบาง เเตละหนวยพฒนาใหผเรยนบรรลตวชวด เวลาทใชจดการเรยนการสอนเเละสดสวนการเกบคะเเนนของรายวชานนเปนอยางไร

Page 30: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

30 | ห น า

ตอนท 3 รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 3.1 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทส าคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตของทกคน ทงในการด ารงชวตประจ าวนและในงานอาชพตางๆ เครองมอเครองใชเพออ านวยความสะดวกในชวตและในการท างาน ลวนเปนผลของความรวทยาศาสตรผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ ความรวทยาศาสตรชวยใหเกดองคความรและความเขาใจในปรากฏการณธรรมชาตมากมาย มผลใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลยอยางมาก ในทางกลบกน เทคโนโลยกมสวนส าคญมากทจะใหมการศกษาคนควาความรทางวทยาศาสตรตอไปอยางไมหยดยง วทยาศาสตรท าใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงความร (knowledge based society) ทกคนจงจ าเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร (scientific literacy for all) เพอทจะมความร ความเขาใจโลกธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน และน าความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค มคณธรรม เปำหมำยของกำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตร วทยาศาสตรเปนเรองของการเรยนรเกยวกบธรรมชาต โดยมนษยใชกระบวนการสงเกต ส ารวจตรวจสอบ และการทดลองเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาต และน าผลมาจดระบบ หลกการ แนวคดและทฤษฎ ดงนนการเรยนการสอนวทยาศาสตรจงมงเนนใหผเรยนไดเปนผเรยนรและคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอ ใหไดทงกระบวนการและองคความร ตงแตวยเรมแรกกอนเขาเรยน เมออยในสถานศกษา และเมอออกจากสถานศกษาไปประกอบอาชพแลว กำรจดกำรเรยนกำรสอนวทยำศำสตรในสถำนศกษำ มเปำหมำยส ำคญ ดงน 1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาตและขอจ ากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการจดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 6. เพอน าความรความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคม และการด ารงชวต 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค

Page 31: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

31 | ห น า

คณภำพผเรยนวทยำศำสตรเมอจบชนมธยมศกษำปท 3 การจดการศกษาวทยาศาสตรส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนกระบวนการไปสการสรางองคความร โดยผเรยนมสวนรวมทกขนตอน ผเรยนจะไดท ากจกรรมหลากหลาย ทงเปนกลมและเปนรายบคคล โดยอาศยแหลงเรยนรทเปนสากลและทองถน โดยผสอนมบทบาทในการวางแผนการเรยนร กระตน แนะน าชวยเหลอใหผเรยนเกดการเรยนร

ผเรยนทเรยนจบชนมธยมศกษาปท 3 ควรมความร ความคด ทกษะ กระบวนการ และจตวทยาศาสตร ดงน 1. เขาใจลกษณะและองคประกอบทส าคญของเซลลสงมชวต ความสมพนธของการท างาของระบบตาง ๆ การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เทคโนโลยชวภาพ ความหลากหลายของสงมชวต พฤตกรรมและการตอบสนองตอสงเราของสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตในสงแวดลอม 2. เขาใจองคประกอบและสมบตของสารละลาย สารบรสทธ การเปลยนแปลงของสารในรปแบบของการเปลยนสถานะ การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม 3. เขาใจแรงเสยดทาน โมเมนตของแรง การเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจ าวน กฎการอนรกษพลงงาน การถายโอนพลงงาน สมดลความรอน การสะทอน การหกเห และความเขมของแสง 4. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา หลกการตอวงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟา และหลกการเบองตนของวงจรอเลกทรอนกส 5. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก แหลงทรพยากรธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลทมตอสงตาง ๆ บนโลก ความส าคญของเทคโนโลยอวกาศ 6. เขาใจความสมพนธระหวางวทยาศาสตรกบเทคโนโลย การพฒนาและผลของการพฒนาเทคโนโลยตอคณภาพชวตและสงแวดลอม 7. ตงค าถามทมการก าหนดและควบคมตวแปร คดคาดคะเนค าตอบหลายแนวทาง วางแผนและลงมอส ารวจตรวจสอบ วเคราะหและประเมนความสอดคลองของขอมล และสรางองคความร 8. สอสารความคด ความรจากผลการส ารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ 9. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการด ารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ท าโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ 10. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองและเชอถอ 11. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจ าวนและการประกอบอาชพ แสดงความชนชม ยกยองและเคารพสทธในผลงานของผคดคน 12. แสดงถงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา มสวนรวมในการพทกษ ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน 13. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนของตนเองและยอมรบฟงความคดเหนของผอน

Page 32: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

32 | ห น า

กำรเรยนรทผเรยนมควำมส ำคญทสด พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 22 ระบวา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ ในมาตรา 23(2) เนนการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ใหความส าคญของการบรณาการความร คณธรรม กระบวนการเรยนรตามความเหมาะสมของระดบการศกษา โดยเฉพาะความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความร ความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน ในสวนของการจดกระบวนการเรยนร มาตรา 24 ไดระบใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการดงน

1. จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล

2. ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา

3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง

4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา

5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนและอ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ

6. จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ผปกครองและบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

การจดการเรยนรตามแนวดงกลาว จ าเปนตองเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนการสอนทงของครและนกเรยน กลาวคอลดบทบาทของครผสอนจากการเปนผบอกเลา บรรยาย สาธต เปนการวางแผนจดกจกรรมใหนกเรยนเกดการเรยนร กจกรรมตาง ๆ จะตองเนนทบทบาทของนกเรยนตงแตเรม คอรวมวางแผนการเรยน การวดผล ประเมนผล และตองค านงวากจกรรมการเรยนนนเนนการพฒนากระบวนการคด วางแผน ลงมอปฏบต ศกษา คนควา รวบรวมขอมลดวยวธการตางๆ จากแหลงเรยนรหลากหลาย ตรวจสอบ วเคราะหขอมล การแกปญหา การมปฏสมพนธซงกนและกน การสรางค าอธบายเกยวกบขอมลทสบคนได เพอน าไปสค าตอบของปญหาหรอค าถามตางๆ ในทสดสรางองคความร ทงนกจกรรมการเรยนรดงกลาวตองพฒนานกเรยนใหเจรญพฒนาทงรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา

ทฤษฎการเรยนรทใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทพดกนมากในปจจบนนคอ ทฤษฎการสรางเสรมความร (constructivism) ซงเชอกนวานกเรยนทกคนมความรความเขาใจเกยวกบบางสงบางอยางมาแลวไมมากกนอย กอนทครจะจดการเรยนการสอนใหเนนวาการเรยนรเกดขนดวยตวของผเรยนเอง และการเรยนรเรองใหมจะมพนฐานมาจากความร

Page 33: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

33 | ห น า

เดม ดงนน ประสบการณเดมของนกเรยนจงเปนปจจยส าคญตอการเรยนรเปนอยางยง กระบวนการเรยนร (process of learning) ทแทจรงของนกเรยนไมไดเกดจากการบอกเลาของคร หรอนกเรยนเพยงแตจดจ าแนวคดตางๆ ทมผบอกใหเทานน แตการเรยนรวทยาศาสตรตามทฤษฎการสรางเสรมความร เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา ส ารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนท าใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถน ามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา ดงนน การทนกเรยนจะสรางองคความรได ตองผานกระบวนการเรยนรทหลากหลายโดยเฉพาะอยางยงกระบวนการสบเสาะหาความร (inquiry process)

กระบวนการเรยนการสอนทใชในการเรยนรวทยาศาสตรมหลากหลาย เชน กระบวนการสบ เสาะหาความร ( Inquiry process) กระบวนการแกปญหา (Problem solving process) ก จกรรมค ด และปฏ บ ต (Hands-on Mind-on Activities) ก าร เร ยน ร แบบ ร วมม อ ร วม ใจ (Cooperative Learning) และ เทคนค POE (Prediction-Observation-Explanation) เปนตน ดงนน ครจงตองเลอกใชกระบวนการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยนและเนอหา

สรป การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร มบทบาทส าคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตของทกคน ทงในการด ารงชวตประจ าวนและในงานอาชพตาง ๆ เครองมอเครองใชเพออ านวยความสะดวกในชวตและในการท างาน วทยาศาสตรท าใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได มงเนนใหผเรยนไดเปนผเรยนรและคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอ ใหไดทงกระบวนการและองคความร ตงแตวยเรมแรกกอนเขาเรยน เมออยในสถานศกษา และเมอออกจากสถานศกษาไปประกอบอาชพแลว กระบวนการเรยนการสอนทใชในการเรยนรวทยาศาสตรมหลากหลาย ตองเลอกใชกระบวนการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยนและเนอหา

Page 34: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

34 | ห น า

เรองท 3.2 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle)

กำรสบเสำะหำ เปนวธกำรจดกจกรรมทมงเนนกระบวนกำรแสวงหำควำมร ทจะชวยใหเกดกำรคนพบควำมจรงตำงๆดวยตนเอง โดยอำศยวธกำรแกปญหำ และกำรใชค ำถำมและกำรตอบค ำถำม การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle)

สรางความสนใจ (engagement) ประเมน ส ารวจและคนหา (evaluation) (exploration)

ขยายความร อธบายและลงขอสรป (elaboration) (explanation)

แผนภมท 1 แสดงวฎจกรการสบเสาะหาความร

ยทธศาสตรของการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร มดงน

ขนของกำรสบเสำะหำควำมร ยทธศำสตร 1. ขนสรางความสนใจ (engagement)

-สงเกตสงตางๆ รอบตวในจดทสนใจอยางกระตอรอรน -ตงค าถามในเรองทเปนสถานการณทเกดขนจรง -พจารณาแนวทางทเปนไปไดทจะตอบปญหานนๆ -บนทกสงทไมไดคาดหวงจากปรากฏการณทเกดขน -แยกแยะสถานการณทนกเรยนเหนทหลากหลาย

2. ขนส ารวจและคนหา (exploration)

-สรางความสนใจในสงทจะศกษา -ระดมความคดในแนวทางทเปนไปได -ทดลองโดยใชวสดและอปกรณ -สงเกตปรากฏการณเฉพาะจดทสนใจอยางละเอยด -ออกแบบ วางแผน และด าเนนการทดลอง -รวบรวมและจดกระท าขอมล -ใชกลยทธตางๆ ในการแกปญหา -เลอกแหลงขอมล (วธการ) ทเหมาะสม

วฎจกรกำรสบเสำะหำควำมร (Inquiry Cycle)

(5 Es)

Page 35: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

35 | ห น า

ขนของกำรสบเสำะหำควำมร ยทธศำสตร -อภปรายปญหากบผอน -แยกประเดนเสยงและผลทจะเกดขนตามมาจากการส ารวจและคนหา -ก าหนดเกณฑในการส ารวจตรวจสอบ

3. ขนอธบายและลงขอสรป (explanation)

-สอสารขอมลและแนวความคดใหกบผอน -สรางและอธบายรปแบบการส ารวจ -เรยบเรยงค าอธบายใหมโดยใชค าพดเปนของตนเอง -ทบทวนและวเคราะหปญหาทไดส ารวจตรวจสอบ -ใชการประเมนของเพอน -รวบรวมค าตอบและแนวทางการแกปญหา -ตรวจสอบค าอธบายทเหมาะสม -บรณาการปญหาดวยความรและประสบการณทมอย

1. ขนขยายความร (elaboration)

-วเคราะหขอมล -ลงขอสรปและการตดสนใจ -ประยกตความรและทกษะเพอศกษาประเดนอน -แลกเปลยนความรและทกษะ -แลกเปลยนขอมลและแนวคดดวยการพดและเขยน -ตงค าถามใหมๆ -พฒนาผลการส ารวจและสงเสรมแนวคด -ใชรปแบบและแนวคดเพอทจะคนหาความจรงในการอภปรายและใหผอนยอมรบ -ท าการส ารวจตรวจสอบเพมเตม -ท ากจกรรมในประเดนอนๆ

2. ขนประเมน (evaluation)

-จากรายงาน บนทก -จากแฟมสะสมงาน -จาก (กระดาษ) การบนทกขอมลของนกเรยน -การประเมนตามสภาพจรง -ชนงานจากการใชเกณฑการใหคะแนนแบบรบรค

จากขนตอนการสบเสาะแสวงหาความร สามารถสรปบทบาทของครและผเรยนในแตละขนตอนในวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle หรอ 5Es) บทบำทของคร

ขนตอนกำรเรยนกำรสอน สงทครควรท ำ

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es 1. ขนสรางความสนใจ (engagement)

สรางความสนใจ สรางความอยากรอยากเหน จงค าถามกระตนใหนกเรยนคด ดงเอาค าตอบทยงไมครอบคลมสงทนกเรยนร หรอความคดเกยวกบความคดรวบยอด หรอเนอหาสาระ

อธบายความคดรวบยอด ใหค าจ ากดความและค าตอบ สรปประเดนให จดค าตอบใหเปนหมวดหม บรรยาย

2. ขนส ารวจและคนหา (exploration)

สงเสรมใหนกเรยนท างานรวมกนในการส ารวจตรวจสอบ สงเกตและฟงการโตตอบกนระหวาง

เตรยมค าตอบไวให บอกหรออธบายวธการแกปญหา จดค าตอบใหเปนหมวดหม

Page 36: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

36 | ห น า

ขนตอนกำรเรยนกำรสอน สงทครควรท ำ

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es นกเรยนกบนกเรยน ซกถามเพอน าไปสการส ารวจตรวจสอบของนกเรยน ใหเวลานกเรยนในการคดขอสงสยตลอดจนปญหาตางๆ ท าหนาทใหค าปรกษาแกนกเรยน

บอกนกเรยนเมอนกเรยนท าไมถก ใหขอมลหรอขอเทจจรงทใชในการแกปญหา น านกเรยนแกปญหาทละขนตอน

3. ขนอธบายและลง ขอสรป (explanation)

สงเสรมใหนกเรยนอธบายความคดรวบยอดหรอแนวคดหรอใหค าจ ากดความดวยค าพดของนกเรยนเอง ใหนกเรยนแสดงหลกฐาน ใหเหตผลและอธบายใหกระจาง ใหนกเรยนอธบาย ใหค าจ ากดความและชบอกสวนประกอบตางๆ ในแผนภาพ ใหนกเรยนใชประสบการณเดมของตนเปนพนฐานในการอธบายความคดรวบยอดหรอแนวคด

ยอมรบค าอธบายโดยไมมหลกฐานหรอใหเหตผลประกอบ ไมสนใจค าอธบายของนกเรยน แนะน านกเรยนโดยปราศจากการเชอมโยงแนวคดหรอความคดรวบยอดหรอทกษะ

4. ขนขยายความร (Elaboration)

คาดหวงใหนกเรยนไดใชประโยชนจากการชบอกสวนประกอบตางๆ ในแผนภาพค าจ ากดความและการอธบายสงทไดเรยนรมาแลว สงเสรมใหนกเรยนน าสงทนกเรยนไดเรยนรไปประยกตใชหรอขยายความรและทกษะในสถานการณใหม ใหนกเรยนอธบายอยางหลากหลาย ใหนกเรยนอางองขอมลทมอยพรอมทงแสดงหลกฐานและถามค าถามนกเรยนวาไดเรยนรอะไรบาง หรอไดแนวคดอะไร (ทจะน ากลวธจากการส ารวจตรวจสอบครงนไปประยกตใช

ใหค าตอบทชดเจน บอกนกเรยนเมอนกเรยนท าไมถก ใชเวลามากในการบรรยาย น านกเรยนแกปญหาทละขนตอน อธบายวธการแกปญหา

5. ขนประเมน (Evaluation)

สงเกตนกเรยนในการน าความคดรวบยอดและทกษะใหมไปประยกตใช ประเมนความรและทกษะของนกเรยน หาหลกฐานทแสดงวานกเรยนไดเปลยนความคด หรอพฤตกรรม ใหนกเรยนไดประเมนตนเองเกยวกบการเรยนรและทกษะกระบวนการกลม ถามค าถามปลายเปด เชน ท าไมนกเรยนจงคดเชนนน มหลกฐานอะไร นกเรยนเรยนรอะไรเกยวกบสงนนและจะอธบายสงนนอยางไร

ทดสอบค านยามศพทและขอเทจจรง ใหแนวคดหรอความคดรวบยอดใหม ท าใหคลมเครอ สงเสรมการอภปรายทไมเชอมโยงความคดรวบยอดหรอทกษะ

Page 37: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

37 | ห น า

บทบำทของนกเรยน

ขนตอนกำรเรยนกำรสอน สงทครควรท ำ

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es 1. ขนสรางความสนใจ (engagement)

ถามค าถาม เชน ท าไมสงนจงเกดขน ฉนไดเรยนรอะไรบางเกยวกบสงน แสดงความสนใจ

ถามหาค าตอบทถก ตอบเฉพาะค าตอบทถก ยนยนค าตอบหรอค าอธบาย คนหาวธการแกปญหาเพยงวธเดยว

2. ขนส ารวจและคนหา (exploration)

คดอยางอสระแตอยในขอบเขตของกจกรรม ทดสอบการคาดคะเนและสมมตฐาน คาดคะเนและตงสมมตฐานใหม พยายามหาทางเลอกในการแกปญหาและอภปรายทางเลอกเหลานนกบคนอนๆ บนทกการสงเกตและใหขอคดเหน ลงขอสรป

ใหคนอนคดและส ารวจตรวจสอบ ท างานเพยงล าพงโดยมปฏสมพนธกบผอนนอยมาก ปฏบตอยางสบสนไมมเปาหมายทชดเจน เมอแกปญหาไดแลวกไมคดตอ

3. ขนอธบายและ ลงขอสรป (explanation)

อธบายการแกปญหาหรอค าตอบทเปนไปได ฟงค าอธบายของคนอนอยางคดวเคราะห ถามค าถามเกยวกบสงทคนอนไดอธบาย ฟงและพยายามท าความเขาใจเกยวกบสงทครอธบาย อางองกจกรรมทไดปฏบตมาแลว ใชขอมลทไดจากการบนทกการสงเกตประกอบค าอธบาย

อธบายโดยไมมการเชอมโยงกบประสบการณเดม ยกตวอยางและประสบการณทไมเกยวของกน ยอมรบค าอธบายโดยไมใหเหตผล ไมสนใจค าอธบายของคนอนซงมเหตผลพอทจะเชอถอได

4. ขนขยายความร (Elaboration)

น าขอมลทไดจากแผนภาพ ค าจ ากดความ ค าอธบายและทกษะไปประยกตใชในสถานการณใหมทคลายกบสถานการณเดม ใชขอมลเดมในการถามค าถาม ก าหนดจดประสงคในการแกปญหา ตดสนใจ และออกแบบการทดลอง ลงขอสรปอยางสมเหตสมผลจากหลกฐานทปรากฏ บนทกการสงเกตและอธบาย ตรวจสอบความเขาใจกบเพอนๆ

ปฏบตโดยไมมเปาหมายชดเจน ไมสนใจขอมลหรอหลกฐานทมอย อธบายเหมอนกบทครจดเตรยมไวหรอก าหนดให

5. ขนประเมน (Evaluation)

ตอบค าถามปลายเปด โดยใชการสงเกต หลกฐาน และค าอธบายทยอมรบมาแลว แสดงออกถงความร ความเขาใจเกยวกบความคดรวบยอดหรอทกษะ ประเมนความกาวหนาหรอความรดวยตนเอง ถามค าถามทเกยวของเพอสงเสรมใหมการส ารวจตรวจสอบตอไป

ลงขอสรปโดยปราศจากหลกฐานหรอค าอธบายทเปนทยอมรบมาแลว ตอบแตเพยงวาถกหรอผดและอธบายใหค าจ ากดความโดยใชความจ า ไมสามารถอธบายเพอแสดงความพอใจดวยค าพดของตนเอง

Page 38: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

38 | ห น า

หลงจำกศกษำเนอหำสำระเรองท 3.2 แลว โปรดปฏบตใบงำนท 3

สรป ตวอยางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช ใชวฎจกรการสบเสาะหาความร ( Inquiry

Cycle) เพอใหเขาใจมากยงขนวา กระบวนการทางวทยาศาสตร สามารถสงเสรมไดอยางไร วธการจดการเรยนสอนควรเปนอยางไร และวธใด ผ เรยนจงจะเกดกระบวนการทางวทยาศาสตรมากทสด

Page 39: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

39 | ห น า

ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 4.1 ความหมายและจดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนร การวด (Measurement) คอ การก าหนดคา ตวเลขใหกบสงของ เหตการณ หรอพฤตกรรมตางๆ หรอใชเครองมอไปวดเพอใหไดตวเลขแทนคณลกษณะตางๆ เชน คะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบ

การวดแบงเปน 2 ประเภทคอ 1. วดทางตรง เปนการวดปรมาณตางๆ โดยใชเครองวดโดยตรง เชน ความยาวใช

ไมเมตรวดน าหนกใชเครองชงสปรงชง/วด ฯลฯ 2. วดทางออม เปนการวดคณลกษณะตางๆ หรอพฤตกรรม ซงไมสามารถวดได

โดยตรง แตใชการวดโดยผานกระบวนการทางสมอง เชน วดความร ความคด ทกษะ กระบวนการ ฯลฯ

การประเมนผล (Evaluation) คอ การน าขอมลทไดจากการวดมาเปรยบเทยบกบเกณฑ โดยรวมกบการใชวจารณญาณของผประเมนมาใชในการตดสนใจ

การประเมนผลแบงเปน 2 ประเภท คอ 1. การประเมนผลแบบองกลม เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบ

หรอผลงานของนกเรยนคนหนงกบนกเรยนคนอนๆ ทไดท าแบบทดสอบเดยวกน เปนการประเมนเพอจ าแนกหรอจดล าดบในกลม การประเมนแบบนมกใชกบการประเมนเพอคดเลอกเขาศกษาตอ หรอการสอบแขงขนอน ฯลฯ

2. การประเมนผลแบบองเกณฑ เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบหรอผลงานของนกเรยนคนหนงกบเกณฑ หรอจดมงหมายทไดก าหนดไว เชน การประเมนระหวางเรยนวานกเรยนสามารถผานวตถประสงคการเรยนรทไดก าหนดไวหรอไม จดมงหมำยของกำรวดและประเมนผล ในการวดและประเมนผลจะมจดมงหมายส าคญในการด าเนนการ คอ 1. เพอวนจฉยความร ความสามารถ ทกษะ/กระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม และคานยมของนกเรยน และเพอซอมเสรมนกเรยนใหพฒนาความร ความสามารถ และทกษะไดเตมตามศกยภาพ 2. เพอใชเปนขอมลปอนกลบใหแกตวนกเรยนเองวาบรรลตามมาตรฐานการเรยนรเพยงใด 3. เพอใชขอมลในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนวาบรรลเปาหมายทตองการในการจดการเรยนการสอนของครของสถานศกษา ขนาดไหน

4. เพอเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนการสอน 5. เพอจดต าแหนงวานกเรยนอยในกลมใด สง กลาง หรอต า มกนยมใชในการสอบคดเลอก

Page 40: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

40 | ห น า

เรองท 4.2 แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนร จะบรรลผลตามเปาหมายของการเรยนการสอนทวางไว ควรมแนวทางดงตอไปน 1. ตองวดและประเมนผลทงความร ความคด ความสามารถ ทกษะ/กระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมในวทยาศาสตร รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน 2. วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว 3. ตองเกบขอมลทไดจากการวดและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และตองประเมนผลภายใตขอมลทมอย 4. ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผ เรยนตองน าไปสการแปลผลและลงขอสรปทสมเหตสมผล 5. การวดและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม ทงในดานของวธการวด โอกาสของการประเมน วธกำรวดและเครองมอวดผลกำรเรยนรวทยำศำสตร

การวดและเครองมอทนยมใชวด มดงน 1. แบบทดสอบ ใชวดโดยการใหนกเรยนสอบ เชน สอบโดยแบบทดสอบขอเขยน หรอสอบ

โดยขอสอบปฏบต ซงสามารถสอบไดทงกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน 2. แบบสงเกต ใชวดโดยสงเกตในขณะทนกเรยนเขารวมกจกรรม หรอสงเกตอยางตอเนอง

ในชวงเวลาทครก าหนดไว 3. แบบสมภำษณ ใชวดโดยการซกถาม พดคยกบนกเรยนในโอกาสตาง ๆ เชน ขณะท า

กจกรรมเพอตรวจสอบความคด ความรสกเกยวกบกจกรรมทครใหท า หรอโอกาสอน ๆ ซงใชไดทงสมภาษณแบบเดยวหรอแบบกลม

4. แบบประเมน ใชประเมนผลงานโดยการเกบชนงานทนกเรยนท ากจกรรม ท าโครงงาน หรอเกบรวบรวมผลงานเปนแฟมสะสมงานนกเรยน

สรป

การวด (Measurement) คอ การก าหนดคา ตวเลขใหกบสงของ เหตการณ หรอพฤตกรรมตางๆ หรอใชเครองมอไปวดเพอใหไดตวเลขแทนคณลกษณะตาง ๆ การประเมนผล (Evaluation) คอ การน าขอมลท ไดจากการวดมาเปรยบเทยบกบเกณฑ โดยรวมกบการใชวจารณญาณของผประเมนมาใชในการตดสนใจ จดมงหมาย คอ เพอวนจฉยความร ความสามารถ ทกษะ/กระบวนการ ของนกเรยน และเพอซอมเสรมนกเรยนใหพฒนาความร ความสามารถ และทกษะไดเตมตามศกยภาพ และเพอเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนการสอน

Page 41: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

41 | ห น า

เรองท 4.3 การประเมนตามสภาพจรง (Authentic assessment)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบทแกไข พ.ศ. 2545 มาตรา 26 วรรคหนง “ใหสถานศกษาจดการประเมนผลการเรยน โดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบ ควบคไป ในกระบวนการเรยนการสอน ตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา” วรรคสอง “ใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการศกษาตอและใหน าผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนง มาใชประกอบการพจารณาดวย” การประเมนตามสภาพจรง เปนกระบวนการตรวจสอบการเรยนรและพฒนาการตางๆ ของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร เพอน าผลไปใชปรบปรงการเรยนการสอนใหผเรยนบรรลมาตรฐานทก าหนดไว และใชเปนขอมลส าหรบการตดสนผลการเรยน สถานศกษาจะตองรบผดชอบการวดและประเมนผลการเรยนใหเปนไปอยางเหมาะสม มคณภาพและประสทธภาพ ใหผลการประเมนผลถกตองตามสภาพความร ความสามารถทเปนจรงของผเรยน ควำมหมำยของกำรประเมนตำมสภำพจรง การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนผลการเรยนรของผเรยนทใชวธการทหลากหลาย เนนการประเมนทกษะการคดทซบซอน ทกษะการท างาน ความสามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกดจากการปฏบตในสภาพจรง อยบนพนฐานของเหตการณจรงในชวตจรง เนนพฒนาการทปรากฏใหเหนทงในและนอกหองเรยน โดยมผเกยวของในการประเมนหลายฝายและเกดขนไดทกบรบทเทาทจะเปนไปได รวมทงเปนการประเมนทมลกษณะแบบไมเปนทางการ (ชยวฒน สทธรตน, 2554) กำรวดและประเมนผลกำรเรยนรวทยำศำสตรตำมสภำพจรง การประเมนผลเปนการพจารณาผลทเกดจากการวดการเรยนรของผเรยนในสภาพจรง ดงนน การวดและการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร จงประกอบดวยประเดนตางๆ ดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2. การประเมนดานทกษะ/กระบวนการทางวทยาศาสตร 3. ทกษะการปฏบตการทางวทยาศาสตร

ผลกำรเรยนรทตองวด วธกำรวด เครองมอในวด

1. ความร ความคด การทดสอบโดยขอเขยนหรอ สอบปากเปลา

แบบทดสอบ อตนย/ปรนย แบบสมภาษณ ฯลฯ

2. ทกษะและกระบวนการ การสงเกตขณะท ากจกรรม เชน ใชอปกรณ การท างานกลม ฯลฯ

แบบประเมนกจกรรม แบบประเมนโครงงาน แฟมสะสมงาน ฯลฯ

3. เจตคต คานยม คณธรรมและจรยธรรม

การสงเกต การพดคย ฯลฯ แบบสงเกตพฤตกรรม แบบสมภาษณ ฯลฯ

Page 42: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

42 | ห น า

4. เจตคตทางวทยาศาสตร 5. ความรบผดชอบในการปฏบตงานทางวทยาศาสตร

ซงความกาวหนาดานตางๆ ของผเรยนจะสงผลตอจดประสงครายวชา ผลการเรยนรทคาดหวง และมาตรฐานการเรยนรทสถานศกษาไดก าหนดไว ลกษณะส ำคญของกำรประเมนตำมสภำพจรง

การประเมนตามสภาพจรงมลกษณะส าคญ ดงน 1. เปนวธการประเมนทออกแบบมาเพอสะทอนใหเหนพฤตกรรมและทกษะทจ าเปนของ

นกเรยนในสถานการณทเปนจรงแหงโลกปจจบน (Real World Situations) 2. เปนวธการประเมนทเนนงานทนกเรยนแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เนน

กระบวนการเรยนร (Process) ผลผลต (Products) และแฟมสะสมงาน (Portfolio) 3. เปนการประเมนการปฏบตงานในสภาพจรง เชน ถาใหนกเรยนเรยนวทยาศาสตรกตองให

นกเรยนท าการทดลองทางวทยาศาสตร ท างานวจย หรอท าโครงงาน 4. สามารถประเมนกระบวนการคดทซบซอน ความสามารถในการปฏบตงาน ศกยภาพของ

ผเรยนในแงของผผลตและกระบวนการทไดผลผลต มากกวาทจะประเมนวานกเรยนสามารถจดจ าความรอะไรไดบาง

5. เปนการประเมนความสามารถของนกเรยน เพอวนจฉยจดเดนของนกเรยนทควรสงเสรมและจดบกพรองทควรจะแกไขปรบปรงเพอใหนกเรยนไดพฒนาเตมศกยภาพ ความสนใจ และความตองการของแตละบคคล

6. การทจะท าใหผเรยนบรรลถงความตองการของแตละบคคลนน วธการประเมนตามสภาพจรงจะเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการประเมนผลและมสวนรวมในการจดกระบวนการเรยนรของตนเองดวย การใหผเรยนมสวนรวมในการประเมนผล ท าใหเขารจกการวางแผนการเรยนรตามความตองการของตนเองซงน าไปสการก าหนดจดประสงคการเรยน วธการเรยน และวางเกณฑการประเมน

7. ขอมลทไดจากการประเมนจะสะทอนใหเหนถงกระบวนการเรยนการสอนและการวางแผนการสอนของผสอนวา สามารถตอบสนองความสนใจและความตองการของนกเรยนแตละคนไดหรอไม

8. เชอมนไดวาผเรยนสามารถถายโอนการเรยนไปสชวตจรงได 9. เปนการประเมนทใชเทคนคการประเมนอยางหลากหลายวธ ตลอดชวงระยะเวลาหนงเพอ

จะตรวจสอบคณภาพงานของนกเรยน ดงนน การประเมนจงตองอาศยหลกการทวานกเรยนตองมการลงมอกระท าหรอปฏบตหรอแสดงออกเพอแสดงถงความเขาใจและแสดงออกถงทกษะจากการเรยนร ตลอดจนการแสดงถงกระบวนการหรอวธการทนกเรยนใช ซงการประเมนตามสภาพจรงจงครอบคลมถงการน าเสนอปากเปลา การโตวาท การจดแสดงนทรรศการ รวมถงการรวบรวมผลงานของนกเรยน แถบบนทกภาพแสดงการปฏบต และการแสดงกจกรรมในโอกาสตางๆ งานสรางและงานประดษฐโครงหน การแกปญหา การทดลอง หรอผลงานทแสดงถงการสบคนหรอใชกระบวนการทางวทยาศาสตร นอกจากนยงรวมถงการสงเกตของคร และแบบส ารวจการปฏบตงานและพฤตกรรมของนกเรยน รวมตลอดถงการปฏบตงานกลม (Cooperative Group Work)

Page 43: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

43 | ห น า

10. การน าเสนอผลงานเปนคณลกษณะประการหนงของการประเมนผลการเรยนการสอนตามสภาพจรง โดยใหนกเรยนไดเสนอผลงานตอสาธารณชน การน าเสนอดวยปากเปลา ซงเปนกจกรรมทท าใหเกดการเรยนรทหยงรากลก เนองจากนกเรยนไดสะทอนความรสกของตนเองวารอะไรและน าเสนอเพอใหผอนสามารถเขาใจได ซงเปนสงทท าใหแนใจวานกเรยนไดเรยนรในหวขอนนๆ อยางแทจรง เพอใหการประเมนผล สะทอนความสามารถจรงของผเรยน ขอมลทจะน ามาประเมนอาจไดมาจากแหลงขอมลและวธการตางๆ ดงตอไปน

1. การเขยนรายงาน หรอเขยนขอสรป หรอค าอธบายของงานทมอบหมาย 2. จากการสงเกตการแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลม 3. จากชนงาน ผลงาน รายงาน 4. จากการสมภาษณ 5. จากการบนทกของผเรยน 6. จากการประเมนภาคปฏบต 7. จากแฟมสะสมผลงาน 8. จากการใหพดสรป 9. จากแบบสอบถาม 10. บนทกจากผเกยวของ 11. การรายงานตนเอง ฯลฯ

หลกกำรประเมนตำมสภำพจรง

ผเชยวชาญในดานการวดและประเมนผลไดกลาวถงแนวคดและหลกการประเมนตามสภาพจรง ไวดงน

1. การประเมนตามสภาพจรง ไมเนนการประเมนทกษะพนฐาน (Skill Assessment) แตเนนการประเมนทกษะการคดทซบซอนในการท างาน (Complex Thinking Skill) ความรวมมอในการแกปญหาและการประเมนตนเองทงภายใน และภายนอกหองเรยน

2. การประเมนตามสภาพจรงเปนการวดและประเมนความกาวหนาของนกเรยน 3. การประเมนตามสภาพจรงเปนการสะทอนใหเหนการสงเกตสภาพงานปจจบน (Current

Work) ของนกเรยน และสงทนกเรยนไดปฏบตจรง 4. การประเมนตามสภาพจรง เปนการผกตดนกเรยนกบงานทเปนจรง โดยพจารณาจากงาน

หลายๆ ชน 5. ผประเมนควรมหลายๆ คนโดยมการประชมระหวางกลมผประเมน เพอแลกเปลยนขอมล

เกยวกบตวนกเรยน 6. การประเมนตองด าเนนการไปพรอมกบการเรยนการสอนอยางตอเนอง 7. น าการประเมนตนเองมาใชเปนสวนหนงของการประเมนตามสภาพทแทจรง 8. การประเมนตามสภาพจรง ควรมการประเมนทงกระบวนการ การประเมนทเนนการ

ปฏบตจรง และการประเมนจากแฟมสะสมงาน

Page 44: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

44 | ห น า

สงทตองประเมนตำมสภำพจรง การประเมนตามสภาพจรงเปนวธการประเมนทใชเทคนคการประเมนอยางหลากหลายวธการตลอดชวงระยะเวลาหนงเพอจะตรวจสอบคณภาพของงานของนกเรยน ดงนน การประเมนตองอาศยหลกการทวา นกเรยนตองมการแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เพอแสดงถงความเขาใจ และเพอแสดงออกถงทกษะจากการเรยนร ตลอดจนการแสดงถงกระบวนการเรยนร (Process) ผลผลต (Products) และชนงานในแฟมสะสมงาน (Portfolio)

1. กำรประเมนจำกกำรแสดงออกและกระบวนกำร (Performance and Process) การประเมนการแสดงออกและกระบวนการเปนการประเมนพฤตกรรมขณะทนกเรยนลงมอท างาน (Task) ทก าหนดให งานหรอสถานการณทก าหนดใหนจะเปนงานหรอสถานการณทเปนจรงหรอใกลเคยงกบสภาพจรงเพอชวยใหนกเรยนแกปญหาหรอปฏบตงานไดจรงซงจะประเมนจากกระบวนการท างาน กระบวนการคด และผลงาน

2. กำรประเมนกระบวนกำรและผลผลต (Process and Products) การประเมนกระบวนการและผลผลตน ครจะใชวธตรวจผลงานหรอผลผลตทเกดขนจากกระบวนการท างานของนกเรยน ท าใหครไดเขาใจกระบวนการการเรยนรของนกเรยน ตวอยางผลผลต เชน แผนงาน โครงงาน แผนภาพ แผนภม ผลการท าแบบฝกหด การจดนทรรศการฯลฯ

3. กำรประเมนแฟมสะสมงำน (Portfolio Assessment) การประเมนแฟมสะสมงานเปนวธการประเมนผลการเรยนการสอนโดยนกเรยนมสวนรวมในการประเมนผลอยางเตมทซงแฟมสะสมงานนเปนการแสดงผลงานตามความสามารถของแตละบคคล นกเรยนจะเลอกผลงานและจดเตรยมท าแฟมสะสมผลงานดวยตนเองสงเสรมใหผเรยนรจกรบผดชอบและประเมนผลงานของตนเอง นอกจากน การประเมนโดยใชแฟมสะสมงานชวยสงเสรมนวตกรรมใหมๆ และสงเสรมคณภาพการศกษาใหแกนกเรยนชวยสนบสนนใหเกด ความงอกงาม และตระหนกถงคณคาของตนเอง ขนตอนกำรประเมนตำมสภำพจรง

การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทผสมผสานไปกบการเรยนการสอนซงวดความรความสามารถหลาย ๆ ดานอยางตอเนอง ซงในการประเมนครตองพจารณาวาจะประเมนอะไร อยางไร และจะท าอะไรกบขอมลทไดรบ มขนตอนการด าเนนงาน ดงน

1. ครและนกเรยนรวมกนก าหนดผลสมฤทธ หรอเปาหมายทตองการ 2. ท าความชดเจนกบลกษณะ หรอความหมายของผลสมฤทธนน 3. ก าหนดแนวทางของงานทจะตองปฏบต เชน งานททกคนตองท าหรองานทท าตามความสนใจ 4. ก าหนดรายละเอยดของงาน 5. ก าหนดกรอบการประเมน (ท าแผนผงการประเมนทแสดงความสมพนธของเนอหา กบ

พฤตกรรมทตองการประเมน) 6. ก าหนดวธการประเมน เชน การสงเกต การสมภาษณ การตรวจงาน การรายงานตนเอง

ของนกเรยน การบนทกจากผเกยวของการทดสอบ การประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน 7. ก าหนดผประเมน (ควรมใครบาง คร นกเรยน ผปกครอง) 8. ก าหนดเกณฑการประเมน

Page 45: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

45 | ห น า

อยางไรกตาม การจะไดมาซงผลการเรยนรทแทจรงของนกเรยนครควรใชวธการเกบขอมลหลาย ๆ วธ ผสมผสานกนเพอใหไดขอมลทหลากหลาย ครอบคลมพฤตกรรมทกดาน และมจ านวนมากเพยงพอทจะประเมนผลทเกดขนในตวนกเรยนไดอยางมนใจผเรยนอยางเตมตามศกยภาพ ตวอยางการประเมนตามสภาพจรง 1. ขอความ 1-4 อธบายขนตอนการผสมพนธพช (ความรความจ า) 1. ละอองเรณไปผสมกบไขออน 2. ละอองเรณตกลงบนยอดเกสรตวเมย 3. ไขออนเจรญเตบโตเปนเมลด 4. ละอองเรณงอกเขาไปในรงไข ถาจะเรยงใหถกตองจะตองเรยงล าดบอยางไร ก. 1 2 4 3 ข. 2 4 1 3 ค. 4 3 1 2 ง. 3 2 4 1 2. สตวชนดหนงออกลกเปนไขทมเปลอกแขงหม ตอมาไขจะฟกเปนตวออน ขอใดสรปไดถกตองเกยวกบสตวชนดน (ความเขาใจ) ก. สบพนธแบบอาศยเพศ ข. สบพนธแบบไมอาศยเพศ ค. สบพนธแบบอาศยเพศและมการปฏสนธภายใน ง. สบพนธแบบอาศยเพศและมการปฏสนธภายนอก 3. นกเรยนจะชวยลดภาวะน าเสยไดอยางไร (การน าไปใช) ก. เกบขยะขนจากน า ข. ปลอยปลาลงในน า ค. ปลกพชรอบๆ สระน า ง. ไมทงขยะหรอสงสกปรกลงในน า 4. หนม (ศรราม) ไปเทยวน าตกกบเพอน บงเอญเหยยบตะไครน าบนกอนหนเขาจงลนลม หนมจงพดวา “ตะไครน าพวกนเกดมาท าไมกไมรไมมประโยชนเลย” นกเรยนคดวาหนมพดถกหรอไม เพราะเหตใด (การวเคราะห) ก. ถก เพราะท าใหเกดอนตรายตอคนเรา

ข. ถก เพราะตะไครน าน ามาเปนอาหารไมได ค. ผด เพราะตะไครน าน ามาใชท าผาพนแผลได

ง. ผด เพราะตะไครน าเปนแหลงอาหารของสตวน าเลก ๆ

5. เพราะเหตใดจงไมนยมขยายพนธพชดวยเมลด (การประเมนคา) ก. หาเมลดไดยาก ข. เสยคาใชจายสง ค. ตนพชกลายพนธไดงาย ง. เสยเวลาในการบ ารง

Page 46: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

46 | ห น า

สรป การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนผลการเรยนรของผเรยนทใชวธการท

หลากหลาย เนนการประเมนทกษะการคดทซบซอน ทกษะการท างาน ความสามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกดจากการปฏบตในสภาพจรง อยบนพนฐานของเหตการณจรงในชวตจรง เนนพฒนาการทปรากฏใหเหนทงในและนอกหองเรยน นกเรยนตองมการแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เพอแสดงถงความเขาใจ และเพอแสดงออกถงทกษะจากการเรยนร ตลอดจนการแสดงถงกระบวนการเรยนร (Process) ผลผลต (Products) และชนงานในแฟมสะสมงาน (Portfolio)

Page 47: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

47 | ห น า

เรองท 4.4 ตวอยางแบบประเมนดานตาง ๆ ตวอยางใบบนทกความรของฉน เปน แบบบนทกส าหรบผเรยนใชบนทกความรของผเรยนเอง หลงจากเรยนในคาบนน ๆ

ชอ ..............................................................................ชน....................... .เลขท..........................

วนท........................เดอน........................................พ.ศ.......................... 1. ฉนไดความรอะไรบางเกยวกบเรองน ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 2. ฉนไดท าอะไรบางเพอหาค าตอบในสงทไดอยากร ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 3. ฉนรสกอยางไรเกยวกบการเรยนเรองน 3.1 ชอบหรอไมชอบเพราะเหตใด ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 3.2 น าไปใชประโยชนไดหรอไม อยางไร ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ 3.3 ฉนไดท าอะไรเหมอนนกวทยาศาสตรบาง _______________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________

Page 48: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

48 | ห น า

ตวอยำงกำรประเมนเจตคต เปนการสอบถามผเรยนถงสงทผเรยนไดเรยนรไป วาผเรยนรสกอยางไรบาง

ผเรยนเหนดวยกบขอควำมตอไปนหรอไม

เหนดวยอยำงยง

8-10 คะแนน

เหนดวย 6-7 คะแนน

ไมเหนดวย 4-5

คะแนน 1. ดอกไมเปนสงทมประโยชนตอผเรยน 2. การดแลรกษาตนไมเปนเรองยงยาก 3. นกเรยนอยากปลกตนไมทบาน 4. นกเรยนอยากดดอกไมทเหยวเฉากลบมาบาน สดสวยเหมอนเดม

5. การชวยพอแม/ครรดน าตนไมเปนสงทควรท า

ตวอยำงแบบประเมนกำรท ำงำนกลม เปนแบบประเมนทใหผเรยนไดรวมกนประเมนการท างานของสมาชกภายในกลมวา กระบวนการท างานของกลม เปนอยางไร

กำรวำงแผน คะแนน 1. มการปรกษารวมกน จดล าดบการทดลองไดเปนขนตอน แบงงานใหทกคนมสวนรวม 2. มการปรกษารวมกน แตไมไดจดล าดบการทดลองไดเปนขนตอน มเพยงบางคนทมสวนรวม 3. มการปรกษากนและมอบหมายใหเพยงบางคนท าการทดลอง บางสวนนงด

3 2 1

กำรท ำกำรทดลอง 1. ท าการทดลองถกขนตอน ใชอปกรณไดอยางคลองแคลว 2. ท าการทดลองไดไมเรยบรอย ใชอปกรณไดด สรปไดเอง 3. ท าการทดลองไดไมเรยบรอย ใชอปกรณดพอสมควร ตองใหความชวยเหลอในการสรป

3 2 1

กำรน ำเสนอ 1. บนทกผลการทดลองและสรปไดถกตองชดเจน 2. บนทกผลการทดลองและสรปไดเองแตยงไมชดเจน 3. บนทกผลการทดลองได แตตองใหค าแนะน าในการสรป

3 2 1

Page 49: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

49 | ห น า

ชอ..........................................................................ชน............................เลขท............................ วนทประเมน.......................เดอน........................................พ.ศ.................................

รำยกำรประเมน

ระดบของคะแนน ด

เยยม 9-10

ด 7-8

พอใช 5-6

ตองปรบปรงต ำกวำ 5

1. เนอหำทน ำเสนอ - การรวบรวมสาระส าคญและความแมนย า - การเขาใจมโนมต (ความลก) - การน าแนวคดไปใช (โดยมตวอยางสนบสนน) - การล าดบขอมลในชนงานทเขยน (อยางสมพนธซงกนและกน)

- การรวบรวมสาระส าคญและความแมนย า 2. ควำมสำมำรถในกำรสอควำมหมำย (กำรใชภำษำ) 2.1 ทกษะการพดขนพนฐาน - พดคลอง - พดชดเจน 2.2 ทกษะการน าเสนอผลงาน - โครงสรางการน าเสนอ - การโตแยงอยางมเหตผล - การสรางความสนใจ - การตอบค าถาม

หลงจำกศกษำเนอหำสำระเรองท 4.4 แลว โปรดปฏบตใบงำนท 4

สรป ตวอยางการวดและประเมนผลในรปแบบตาง ๆ เพอใหผเขารบการอบรมเขาใจและเหน

ภาพของรปแบบการประเมนในลกษณะตาง ๆ มากยงขน ไมวาจะเปนบนทกของผเรยนเอง แบบประเมนเจตคต แบบประเมนกลม ฯลฯ และสามารถน าไปประยกตใชในการประเมนในรปแบบตาง ๆ ไดมากขน

Page 50: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

50 | ห น า

ใบงำนท 1

ชอหลกสตร TEPE-2113: กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ส ำหรบผสอนระดบมธยมศกษำตอนตน ตอนท 1 กำรจดกำรเรยนรวทยำศำสตร ค ำสง ใหผเขำอบรมตอบค ำถำมตอไปน

1. จงบอกความส าคญของสาระการเรยนรวทยาศาสตร 2. จงบอกความคาดหวงทผเรยนจะไดจากการเรยนวชาวทยาศาสตร

Page 51: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

51 | ห น า

ใบงำนท 2

ชอหลกสตร TEPE-2113 กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ส ำหรบชนมธยมศกษำตอนตน ตอนท 2 จำกหลกสตรวทยำศำสตรสชนเรยน ค ำสง ใหผเขำรบกำรอบรมตอบค ำถำมตอไปน

1. ใหยกตวอยางการจดท าแผนการจดการเรยนรตามโครงสรางรายวชาวทยาศาสตร 2

รหสวชา ว 21102 หนวยท 1 หนวยบรรยากาศ ระดบชนมธยมศกษาปท 1 2. บอกความส าคญของแผนการจดการเรยนร

Page 52: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

52 | ห น า

ใบงำนท 3

ชอหลกสตร TEPE-2113 กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ส ำหรบชนมธยมศกษำตอนตน ตอนท 3 รปแบบกำรจดกำรเรยนรวทยำศำสตร ค ำสง ใหผเขำอบรมตอบค ำถำมตอไปน

1. ใหยกตวอยำงกำรจดกจกรรมกำรเรยนรโดยใชกระบวนกำรแกปญหำ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 2

2. ใหจกตวอยำงกำรจดกจกรรมกำรเรยนรโดยใชเทคนค POE (Prediction-Observation-Explanation) ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 3

Page 53: ค ำน ำ - krukird.comkrukird.com/TEPE_02113.pdf · 10. สามารถระบุความหมาย จุดมุงหมาย แนวทางของการวัดและประเมินผลการเรียนรู

TEPE- 2113 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน

53 | ห น า

ใบงำนท 4

ชอหลกสตร TEPE-2113 กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ส ำหรบชนมธยมศกษำตอนตน ตอนท 4 ตวอยำงแบบประเมน ค ำสง ใหผเขำรบกำรอบรมตอบค ำถำมตอไปน

1. ใหยกตวอยำงใบบนทกกจกรรม เรอง สภำพยดหยนของวสด 2. ใหยกตวอยำงแบบประเมนกำรท ำงำนเดยวของผเรยน