98. zenbakia (2010eko urria)

aarrttzzaappee98. zenbakia - 2010eko urria

]MUSIKA BANDAREN LOGOTIPOA

BRIGIDA SILBETIK 100 URTE]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

MAHATS-BILTZAILEAK

Txema Gomez

Hamaika kilometrotako erronka

]]5/Inkesta:

Kirola egitearen garrantzia

]]6-7/Getarian zer berri?

Musika Bandaren logotipoaBrigida Silbetik 100 urte

]]8-9/Erreportajea:

Mahats-biltzaileak

]]10-11/Argazki-txokoa:

Surf Txapelketa

]]12-14/Elkarrizketa: Txema Gomez

]]23/Lehiaketa-Zorion agurrak:

Kalabaza erraldoia

artzape98. zenbakia

2010eko urria

"Ametsa gogoaren igandea"

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune Urresti,Kepa Iribar, Imanol Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka,

Mikel Mugika, Getariako Bertso Eskola, Getaiko Gaztetxia [kolaboratzaileak] Cesar Blanco, Higinio Oiar-tzabal, Xabier Alberdi eta Suso Perez [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape

[inprimaketa] Gertu [tirada] 1150 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2010eko urria artzape-3

Gure Txeru Elkartea

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

lehiaketa]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

aarrttzzaappee Lehiaketa berria

Eskainitako otar eder bat

SARIA:

Artzapen bazkidea bazara eta erantzuna bal-

din badakizu, e-mailez (artzape@topagu-

nea.com), gutunez (kale nagusia 1-3 z/g) edo

deitu (943 000 548) URRIAREN 25a BAINO

LEHEN.

URRIKO GALDERA:Non ikus daiteke liberalek eraikitako dorretzarra?

IRAILEKO IRABAZLEA:Maialen Berazadi Aramendi

IRAILEKO ERANTZUNA:104 etxe.

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]Iraila eta urrian, uda ostean, kirol-denboraldien hasiera eta hainbat herri-lasterketa medio (Zakila Bira edotaBehobia-Donostia, besteak beste),inoiz baino kirolari gehiago ikusten dainguruan. Azken urteotan, gainera,mediku eta adituek sarri azpimarratudituzte kirola egitearen garrantzia etahorrek osasunean duen eragina. Zeriritzi duzu horri guztiari buruz? Zuk egi-ten al duzu kirolik? Zer nolakoa irudi-tzen zaizu Getariako kirolaren egoera?

Uda bukatzean jendea berriro kirola egiten hasi ohi da,bai kiroldegietan, bai kalean. Behobia-Donostia lasterke-taren eragina ere izugarri nabaritzen da, Getaria etaZarautz arteko pasealekuan korrikalari ugari elkartzenbaita, gazte zein heldu. Nire iritziz, kirola egitea oso onada, pixka bat zaintzea ongi etortzen baita. Niri dagokida-nez, era guztietako kirola egin izan dut beti, oso kirolza-lea bainaiz; baina, batez ere, futbola, esku pilota eta palagustatzen zaizkit. Herriko kirol-egoera berriz pixka batpattala ikusten dut, eta uste dut hobetzeko aukera askodaudela. Futbolari dagokionez, futbol-zelaia herrian izatea oso garrantzitsua da,baina momentuz… Surfa dela eta, Gaztetape hondartzaren egoerak ez du askolaguntzen… Bestalde, arraunetan egoera ona dela iruditzen zait.

Dei Larrañaga

Egia da urrian inoiz baino korrikalari gehiago ikusten dela,batez ere, Behobia-Donostia dela eta. Arrakasta handia dulasterketa horrek eta gure herritik ere urtero joaten dirakorrikalari ugari. Horrez gain, kaleko jendeak ez ikusiarren, herriko futbolari eta arraunlariek ere gogor entrena-tzen dute. Herriko kirolari dagokionez, nik uste inoizkoegoera onenean dagoela, batez ere arraunean: inoiz bainogazte gehiago dago eta trainerua ere badago neska zein

mutilen mailan, emaitza onak lortzen dituzte, gainera. Futbo-lean Keta taldea dago, eta ona litzateke herrian zelaia izatea;

entrenamenduak eta partidak bertan jokatzea, horrek bultzada emango bailioke.Surf-elkartean ere jende asko mugitzen da, eta, Gure Txeruri esker, herrian futbito-eta pilota-txapelketak ditugu, udan jokatzen den federatuen pilota-txapelketazgain… Kirola ezinbestekoa da niretzat, bai osasunaren aldetik (zenbat eta osasun-tsuago egon, hobe!) eta baita kirolak sozializatzeko duen balioagatik ere, sarri, kirolaegitean, beste koadrila bat osatzen baituzu.

Egoitz Mateos

Dagoeneko badira hiru urte Artzapekolan-taldearen eskaintzari erantzunez,inkesta atalaren ardura hartu genuela.Ordutik 31 inkesta burutu ditugu guz-tira: galdera ugari, beste hainbesteerantzun eta proposamen, era guztie-tako iritziak, barreak, egoera kurio-soak… bizi izan ditugu denbora-tartehonetan. Baina iritsi da momentua nonzer galdetu asmatzea asko kostatzen

zaigun, baita erantzuteko prest dagoen jendea topatzea ere… Gure iritzi apa-lean, atal honek emana du eman zezakeena… Irakurri berri duzuena izan dagure azken inkesta. Datorren hilabetetik aurrera, ahalik eta berritzaileena iza-tea nahiko genukeen atal berri batekin itzuliko gara. Mila esker bihotzez inkes-tan parte hartu duzuen herritar guzti-guztioi eta laster arte!

Inkestatzaileen oharra:

Gero eta aditu gehiago gaztigu ematen ari zaiz-kigu: ez da krisi ekonomikoa sufritzen ari garenhau, balioen krisia baino. Jakina da bizi garenMerkatu Ekonomiak berez dakarrela balioengainbehera, diruaren ekoiztea eta metatzea balionagusitzat baititu. Bizipoza eta ongizate kolekti-boa ahalbideratzen dizkiguten balioak bazter-tzen ditugu maiz, Merkatu Sisteman egokitzeko.

Hona oinarrizkoak: Egia (gezurra alboratzerabultzatzen gaituena); Elkartasun-enpatia (bes-teak errespetatu eta zaintzera bultzatzen gai-tuena); Zuzentasuna (bidegabekeriarik ez egi-tera edo topatzean zuzentzen saiatzerabultzatzen gaituena); Ondasunen errespetua(ondasun ama-lurrarenak zein gizakiarenak-kolektiboak zein norberarenak- zaintzera, hobe-tzera eta ondo erabiltzera bultzatzen gaituena).

Norberaren sinesmenen arabera, “jainkoarenmorala” ala “moral naturala” esan ohi zaio baliohoriek osatzen duten arautegi horri. Gizartehobeak dakartza arautegi on baten arabera joka-tzeak.

Balio hauek, batez ere, lehengo urteetan etagurasoen ereduari jarraituz finkatzen zaizkiguinkontzientean. Horregatik gurasook egunerokobizitzan izaten dugun portaerak (daukagunbalio-sistemaren isla) eta, bereziki, seme-alabe-kin izaten dugunak bideratuko du haiena, one-rako nahiz txarrerako. Zer ikusi, hura ikasi.Gure kaleko zenbait une:- Umeak kotxe bati arrastoa egin dio iltze bate-kin. Jabeak urrutitik ikusi, marru egin eta umeagelditu egiten da. Gurasoa handik dabilela, ber-taratu eta nola edo hala arazoa konpontzen dute,bi helduen artean. Kotxearen jabea aldentzendenean, gurasoak umeari: —Hi baboa haiz, nola ezduk ihes egin!- Jotzen bahaute, hik gogorrago!- Gurasoa eta umea etxetik irten dira: —Beran-dutu egin zaigu. Esan andereñoari medikuarenganajoan garela!- Umeak askari handia egiten ari dira; inguruan,pipita-azalak, gozoki-paperak... txukun jarridute! Heldu bat hurbildu eta —Aizue , begira zeregin duzuen. Hau garbitu behar duzue! Hurbildagoen gurasoak helduari: —Aizu, zergatik sartubehar duzu? Horretarako gaude gurasoak.- Jazarpen-egoera bat gertatzen ari da eta asko-ren ahotan dabil kontua. Jazartzen duten umee-tako baten gurasoak: —Beno, umeen kontuak dira.Haien artean konpondu beharko dute. Gu umeakginela ere gertatzen ziren halakoak, eta hemengaude...

Hezten ditugun moduen araberakoak izangodira ondorioak. Babak ereinda ez espero ilarrik.

Babak ereinda ez espero ilarrik (1. zatia)

Cesar Blanco

Artzapetik begira

Ikasturtearekin batera, Iturzaeta Herri Eskolako ikasleek hasi dituzte aurtengodenboraldiko eskolaz kanpoko kirolak; aurrerantzean, saskibaloian, hondartza-futbolean eta eskubaloian lehiatuko dira Zarauzko eta Orioko ikastetxeen aurka.Hirugarren mailatik seigarren mailara bitartekoak lehiatuko dira, eta entrena-menduak astean zehar izango dituzte.

Martxan dira eskolaz kanpoko kirolak

Zarauzko plaierotako irudia.

] getarian zer berri?

Azaroa izaten da urtean zehar musika-ekintza gehien izaten duen hilabetea, etaoraingoan ere halaxe dator, hainbatekintza antolatu baitituzte. Azaroaren13an, Salbatore Deunaren elizan, Gari-koitz Mendizabal eta Xabier Zabalarenkontzertua izango da; azaroaren 20an,Bestalde, ONCEko Alaia Abesbatzarenkontzertua izango da Salbatore Deuna-ren elizan; Santa Zezilia egunerako, aza-roaren 22rako, hainbat ekintza antolatuditu Musika Eskolak, besteak beste:Musika Eskolako hainbat talderekinkalejira, eta ondoren, plazan trikitilariak,abesbatza eta dantzariak izango dira, etaurtero izan ohi den bezala, txokolatadaere izango da. Azkenik, Musika Banda-koek kalejira egingo dute.

Azaroa musikaz blai!

Datorren azaroaren 7an Gure TxeruElkarteak Urbiara mendi irteera anto-latu du. Izenak Iruretagoiena drogeriaeman beharko dira urriaren 28tik azaroaren 4ra bitartean, eta lehenengo47ek izango dute lehentasuna, baitabazkideak direnek ere (bazkideek 8 euro, eta bazkide ez direnek 11euro). Egun osoko irteera izangodenez, bazkaria norberak eramanbeharko du, baina zahagia Txerurenkontu izango da!

Urbiara mendi - irteeraMusika Bandaren 100. urteurrena dela-

eta antolatu zuten logotipo-lehiaketarensariak banatu zituzten joan den urriaren22an. Izaro Lestayok irabazi zuen 16 urtearteko lan onenaren saria, 100 eurokoa.16 urtetik gorako mailari dagokionez, 20logotipo aurkeztu zituzten, eta, horienguztien artetik, Macarena Acuña zarauz-tarrak irabazi zuen. Zorionak bioi!

Musika Bandaren logotipoa

Brigida Silbetik 100 urteUrriaren 8an izan zen Brigida Silbetiren urtebe-tetzea, ehungarrena, hain zuzen. Egun berezihori ospatzeko, Zarauzko Santa Ana egoitzakoekomenaldia egin zioten: meza, lore-sorta, opariaketa dantzariak. Ospakizun horretan Getariakoeta Zarauzko alkateak ere izan ziren, Brigidazoriontzeko.

Brigida Silbeti omenaldia jaso zuen egunean.

Macarena Acuñaren familiarrak sariarekin.


Udalbiltzaren auzia dela eta, urrianbabesa adierazteko hainbat elkarteratzeeta ekitaldi egin dira. Esaterako, urriaren2an Udalbiltzako auzipetuei sostenguaadierazteko ekitaldia egin zen herrikofrontoian, Urola Kostako Bai Udalbil-tzari Bai Euskal Herriari babes taldeekantolatuta. Ekitaldira Getariako etainguruko herrietako lagun ugari bilduzen, eta horietako askok ekitaldian partehartu zuten, besteak beste, Orioko txala-partariek, Getariako dantzariek, UxueAlberdi eta Jon Maia bertsolariek, Mon-tetxio abesbatzak eta Brak abeslariak;horiez gain, Juan Karlos AlduntzinPasaiako alkate ohia igo zen oholtzara,jasotako babesa eskertzeko.

Duela gutxi, urriaren 23an hain zuzenere, Urola Kostako ehunka lagunek “Pla-zak bete, Udalbiltza aske” deialdiarekinbat egin zuten; besteak beste, Azpeitian,Zarautzen, Orion, Zumaian, Zestoan etaGetarian.


Zein paper mota eros dezaket ohikoabaino ekologikoagoa dena?Gaur egun bada papera erosteko bidebikain bat: % 100ean birziklatua denpapera eta batere klororik gabekopapera erostea.

Ezaugarri horiez gain, paperak bestebaldintza batzuk ere izan beharko ditu;hala nola, zuritasunari dagokionez, % 70etik gorakoa izan beharko du, ISO2470:1999 edo horren baliokide batenarabera. Iraunkortasunak 100 urtetikgorakoa izan beharko du ISO 5630-1:1991 arauaren, DIN 6738:1999 [LDK24-85] alemaniar arauaren edo horienbaliokide baten arabera, eta, horrez gain,inprimatzeko edo fotokopiatzeko tekni-koki egokia izan behar du, Europako EN12281:2003 arauaren edo horren balio-kide den beste arau baten egokitasunteknikoa izan behar ditu, esaterako.

Paperak Aingeru Urdina ekoetiketaizanez gero, egiazta daitezke irizpidehoriek. Badira paperarentzako besteekoetiketa batzuk ere; hala nola, Euro-pako Ekoetiketa Ekologikoa edo Bel-txarga Zuria. Horiek papera zuritzekoprozesuan ez dela kloro gasik erabiliegiaztatzen dute; ez dute egiaztatzenpaperak batere klororik ez izatea. TCFpaperak badu kloroa, esaterako.

Produktuaren beraren (edozein pro-dukturen) erosketarako ingurumen-iriz-pideez gain, mota honetako ingurumen-irizpide gehiago sartu behar lirateke;esaterako, ontzietan eta bilgarrietan.Halaber, ahal den heinean ziurtatubehar genuke sortzen diren hondakinakbehar bezala kudeatzen direla.

Ontzi eta bilgarriak ahal dela materialbakarrekoak izan daitezen ahaleginaegin behar da; horrela, errazago kudea-tuko dira. Ahalik eta portzentaje handie-nean material birziklatuz eginak izateakomeni da. Hondakinak kudeatzearidagokionez, paperaren kasuan ziurtatubehar da mota honetako hondakinakbehar bezala bereizten direla eta paperabirziklatzera bideratutako edukiontziurdinera botatzen direla.

Informazioa gehiago:Tel.: 943 896024www.ihobe.net

[email protected]

] bi hitzetan

Udalbiltzari babesa

Zarauzko Montetxio abesbatza euskal ereserkia abesten.

Sagardoa eta sardina dastatu ahal izan zuten ekitaldira hurbildu zirenak.

Karlos Alduntzi oholtza gainean.


Amaia Iribar ] erreportajea

Mahats-bilketarako nola bilatzen ditu-zue horretarako behar diren lagunak?Garai batean, etxekoekin nahikoa izatenzen; baina, gaur egun, mahastiak uga-ritu egin dira, baita handitu ere, eta,beraz, kanpoko langileen beharra dago.Normalean, mahats-bilketa hastera doa-nean, egun batzuk lehenago, jendea laneske gerturatzen da; horrenbestez, gukbehar ditugunak hartu eta gainontze-koak inguruko mahastietara bidaltzenditugu, edo alderantziz.

Nongo lagunak izaten dira?Gehienak errumaniarrak izaten dira,baina inguruko herrietakoak ere badira,Zumaiakoak eta Azpeitikoak, adibidez.

Krisia dela eta, nabaritu al duzue lan-eskaera handitu dela?Bai, orain lagun gehiago dator lan-eske;

batez ere kanpotarrak dira, bainahemengo jendea ere gehiago gerturatzenda orain.

Gehienak kanpotarrak izanik, nolaulertzen duzue elkar?Normalean, taldean izaten da gaztela-niaz dakien norbait, eta, horiei esker,ondo moldatzen gara.

Nola antolatzen duzue mahats-bilketako egun bat?Mahats-biltzaileek 9:00etatik 13:00akaldera arte jarduten dute lanean, etajarraian bazkaldu egiten dute; 14:30ean,atzera lanera bueltatzen dira 18:30 arte,otartekoa jateko ordura arte.

Udazkenarekin batera, iraila eta urria bitarteko egunetan, hainbat traktore ikus ditzakegu errepidean goraeta behera. Atzean, laster txakolina egiteko erabiliko diren mahats-aleak daramatzate; prentsan, tantaztanta, zuku preziatua emango duen mahatsa. Mahatsa puntu-puntuan dagoenean hasten da bilketa, eta,hain zuzen, mahats-biltzearen momentu hori da txakolinaren sekretuetako bat; izan ere, urte guztian egin-dako lan guztia azalduko da. Mahats-bilketa lan gogorra da, eguneroko lana. Normalean, mahats-biltzaileakfamiliartekoak izaten dira; baina, gaur egun, gero eta etorkin gehiago aurki ditzakegu inguruko mahastietanmahatsa biltzen: Agerre, Aizpurua, Akerregi Txiki, Ameztoi, Gaintza, Gañeta, Ulazia, Txomin Etxaniz, Etxetxoeta Urki ditugu inguruko mahastizainak. Mikeli Iribarrengana joan gara Akerregi Txikira, bilketari buruzkokontu gehiago jakin asmoz; justu-justu mahats-biltzaileak askaria jatera etorri aurretik elkartu gara berekin.

Mahats-biltzaileak lanean buru-belarri.

Udazkenarekin batera...

] erreportajea ] Mahats-biltzaileak


Non egiten dute lo?Hemen ingurukoak euren etxetara joa-ten dira, eta besteek beraiek bilatu beharizaten dute non lo egin.

Horietako asko etorkinak izanik, ba alda otorduan jaki ezberdina behar due-nik?Bai, musulmanak izan ditugu, eta horieitxerrikien eta alkoholaren ordez bestezerbait eskaintzen zaie. Horrez gain,pare bat aldiz Ramadanarekin bateraizan da mahats-bilketa; egun guztian ezdute ez jan eta ez edaten, eta, beraz, lanabukatzen dutenean ontzi batean jartzendiegu janaria, eraman dezaten.

Lanean jardunak izaten al dira?Gehienak lehen ere ibilitakoak izatendira, eta, bestela, beraien artean berehalaikasten dute, nahiz eta hasieran mantso-ago jardun.

Nola ordaintzen zaie?Guk egunekoa ordaintzen diegu, segu-rua eta guzti; horrez gain, bazkaria etaaskaria ematen diegu.

Urtetik urtera, errepikatzen al dute?Bai, askok.

Zenbat lagun izan dituzue aurtengomahats-bilketan?64-65 bat lagun, 70era ere iritsi gara;

etortzen diren guztiak hartu nahikogenituzke, baina askotan ezin da.

Noiz hasten dira lana eskatzen?Gu irail aldera hasten gara izenak har-tzen, lehenago ez; izan ere, mahats-bilketa hasi bitarteko denboran, bestelan bat bila dezakete.

Zenbat denbora irauten du mahats-bilketak?Astebete inguru jarduten dugu, jasobeharreko kopuruaren eta jasotzekoditugun lagunen arabera. Horrenbestelagun inguruan, nahastea izaten da unebatzuetan, baina ondo moldatzen gara,familian esku ugari baitago laguntzeko.

Mahatsa jaso eta gero, makinek har-

tzen dute erreleboa.Bai, mahatsa hona ekarri ostean dolarerabotatzen da; bertan, zukua bereizten daalde batetik, eta, bestetik, haziak eta aza-lak. Dolarean jo eta gero, zukua txakolin-andeletan banatzen da, eta handenbora batez uzten da, zukua hartzitudadin; hartzitu eta gero, tanke batetikbestera pasatzen da.

Urtean zehar, atsedenik izaten alduzue?Etengabe izaten da lana, jendeak usteduena baino gehiago; mahats-bilketazgain, alanbreak berritu, mahastietanhesolak jarri, landare berriari goranzkobidea egiten lagundu, sulfatoa bota…Lan polita da, baina ez da dena hainerraza, saiatu egin behar da.

“Gehienak errumaniarrakizaten dira, baina ingurukoherrietakoak ere badira”

Goiko argazkian mahats-biltzaileak askarikouneaz gozatzen; erdiko eta beheko argaz-kian langileek bildutako mahatsa hurrengofasera pasatzeko prest jartzen ari dira.

Eguneko nekea alde batera utzi eta indar-berritzeko unea.


Surf TxapelketaGaztetapeko hondartzak azken denboraldian itsasoakekarritako hondarrari esker, beste irudi bat du, desber-dina. Urriko zubian, ordea, Surf Txapelketari esker, hon-dartzaren itxura are gehiago aldatu zen: gainaldean jarri-tako toldoak, surflariak edonon, ikusleak… Aurtengotxapelketan, guztira, 48 lagunek hartu dute parte, zazpimailatan banatuta; horien guztien artean irabazleakondorengoak izan ziren: Manex Bikuña Open mailan;Iker Ezenarro Master mailan; emakumezkoetan LeireArregi; Aitor Andonegi Body mailan; Iñaki AizpuruaLong Board mailan; 16 azpiko surfean Manex Bikuña, eta14 azpikoan, Jon Barreiros. Bestalde, zozketatu ziren bitaulak Ibon Udabe eta Iñigo Herrerorentzat izan ziren(Essus eta Lonjan etxeek emandako taulak). Sarienostean, Berdura plazan egin zuten parrilladara surflariaknahiz herritar ugari hurbildu zen.

Zorionak guztioi!

Amaia Iribar eta Maider Ostolaza


Amaia Iribar] Elkarrizketa

Zergatik?Motibazioa behar nuen,korrika egiten jarraitzekomotibazioa. Azken aldian,asko lesionatzen nintzen etaasko kostatzen zitzaidan erre-kuperatzea; horrez gain, alfer-keriak jota nengoen pixka bat.Oro har, Zarautzen egitennuen korrika, baina, egunbatean, Getariara korrika joannintzen bakarrik itsasertzekopasealekutik; jarraian, SanAnton mendira igotzera ani-matu nintzen. Gauza beraegin nuen lau egunezjarraian… Eta burua laneanhasi zitzaidan, ezen behar-bada motibazioa izan zitekee-naren aurrean bainengoen…Etxera joan eta guztia idaztenhasi nintzen, alde onak zeintxarrak, eta, atzetik, erronka:urtebetez egitea pasa zitzai-dan burutik; zoramena zelapentsatu nuen… baina, zerga-tik ez?

Eta zergatik ibilbide hori?Uste dut ibilbiderik egokienaaukeratu dudala; izan ere,paisaia ezin hobea da, urta-roen aldaketa nabari da, itsa-soak izaten dituen aldaketak,itsas haizea… Oztopo bakarradauka: ibilbide guztian lur

gogorraren gainean egitendugula korrika, eta horikorrika asko egiten dugunon-tzat ez da oso ona. Hala ere eznaiz ibilbideaz nekatu, osogustura nago.

Beraz, lehendik ere korrikaasko egin duzu?Bai, betidanik egin dutkorrika, eta, halaxe, hainbatlasterketa herrikoitan hartuizan dut parte. Gero, Zarau-tzera etorri nintzenean, pixka-naka, korrika alde baterauzten joan nintzen; baina urtebatzuk pasa eta gero, korrikaegiten hasi nintzen berriro,ohitura onak berreskuratunahian. Hasieran nire kasaegiten nuen, eta, gerora, ZKEZarauzko Kirol Elkarteko atle-tismoko taldean. Harrezkero,hainbat maratoi, kros… eginditut, eta, aurten, bederatzigarren aldiz egin dut Zegama-Aizkorri mendi-maratoia;horrez gain, oporraldi bateanGipuzkoari buelta eman nionbakarrik.

Zein da oraingo erronkarenzailtasuna?Egunerokotasuna. Korrikaegunero egitea izan da nirenahia, eta hori inork gutxik

2010eko urtarrilaren 1ean hasi zuen erronka; aurretik, 365 egun korrika egiteko. Motibazioa izan da erronka ezartzearenarrazoia: egunero Zarauzko Parrokiatik irten, itsasertzeko pasealekutik Getariara iritsi, Malkorbe hondartzaren aldamenetikportura hurbildu, jarraian San Anton mendiko Katxaporaino igo, eta, atzera, irteera puntura bueltatu. Hamaika kilometro,baina egunero. Horrez gain, bigarren erronka bat ere gauzatzen ari da aldi berean; hau da, korrika egitera ateratzen denbakoitzean norbaitekin joaten da. Eguneroko joan-etorriak koadernotxo batean dauzka zehatz apuntatuta, eta, horrez gain,blog bat sortu du (http://erronkadesafio.blogspot.com), ibilbidearen nondik norakoak, argazkiak eta parte hartzaileen erre-ferentziak zintzilikatzeko.

Hamaika kilometrotako motibazioa

Txe

ma

Go

me

z

] elkarrizketa ]Txema Gomez


egiten du, ezta goreneko las-terkari batek ere; izan ere,entrenamendurik onena atse-dena da, egun bat edo bi des-kantsatzea.

Zer eragin dizu atsedenik ezhartzeak?Banekien gogorra izango zela.Dagoeneko hankak “txiki-tuta” dauzkat, eta espoloiare-kin arazoak izaten ari naiz.

Egunero izateaz gain, nor-baitek lagunduta…Bai, hori da nire buruari jarri-tako bigarren erronka, bestea-rekin paraleloki burutzen arinaizena. Baina, bigarrenerronka honekin kale egingobanu ere, lehenarekin berdinjarraituko nuke; aldiz, alde-rantziz gertatuz gero, hau da,egunerokotasunaren erronkanegun batez kale egin izanbanu, bertan behera utzikonuen.

Eta erraza izan al da egu-nero korrika egingo duenlagunen bat bilatzea?Urtea hasi denetik beti izandut konpainia: nire bikotea,lankideak, ZKEko kideak etabeste hainbat lagun izan ditutondoan proba hau aurreraeraman ahal izateko.

Zenbat lagunek lagundudizute gaur arte?Gaur arte, 70 bat lagun;batzuetan lagun bakarrarekin,bestetan hiru, lau… bederatzilagun ere joan izan gara egunberean!

Nola antolatzen dituzu irtee-rak?Hiruzpalau egun lehenagolotuta izaten dut norekinjoango naizen; gainera, egunbatzuetan betikoak etortzendira: astelehenak, astearteaketa asteazkenak lotuta dituthainbat lagunekin; asteburue-tan korrika egin nahi duenazgain, nire bikotearekin jardu-ten dut.

Zer ordutan joaten zara?

Oro har, astean zehar, 18:30aldera abiatzen naiz Parrokia-tik, eta, asteburuan, aldiz, goi-zeko bederatzietan, nahiz etahasiera batean beranduagoegiten nuen. Gauez ere eginizan dut korrika; horietakobatean, gaueko hamaiketanegin nuen bat, eta, jarraian,gaueko hamabiak jo zitue-nean, bigarrena egin nuen.

Getariarrik bai bidelagun?Bai, dezente, gainera; heme-zortzi inguru. Horietako

batek, Bernar Urrestik, ehun-tik gora aldiz lagundu ditdagoeneko, eta, berari esker,hainbat getariar ezagutuditut.

100 egun, 200 egun, urrian300 egun… atzerako kontuahasita dago, ezta?Bai, 100. egunean ikurrinajarri genuen Katxapo gainean,eta, 200. egunean, xanpainare-kin ospatu genuen. Astunenaorain dator, amaiera gertuikustean.

“Korrika egunero egiteaizan da nire nahia, eta horiinork gutxik egiten du”

Goian, San Anton mendiaren hasierakoigoera. Eskuinean, bigarren erronkaren

xehetasunak zehaztasun guztiarekinapuntatzen dituen kuadernotxoa: hauda, irteera bakoitzean korrikan lagun

izan direnen izenak, nongoak diren,egindako denborak...


] elkarrizketa] Amaia Iribar

Zer izan da zailena?Erronka hasi nuenetik maia-tza nuen buruan, orduan iza-ten baita Aizkorriko mendi-maratoia; lasterketa horiburutu ostean, hemengohamaika kilometroak egitekogai izango ote nintzen kezkanuen. Hori egin eta gero, gel-ditzen zena erraza izangozelakoan nengoen, baina ezhorixe! Espoloiaren kontuare-kin hasi, eta hemen dabilgerra ematen!

Beraz, espoloiak gerra emandizu?Bai, oso gaizki pasatu dut;azken bizpahiru hilabeteetanespoloiarekin egin dutkorrika, eta, ez uzteagatik,infiltrazioa ere egin didate;abuztuan errenka joaten nin-tzen korrika egitera, eta, unebatean, uztekotan ere izannintzen. Itsasertzeko paseale-kuaren lurra oso gogorra da,eta hasieratik garbi neukanhankak zaindu beharkonituela, batez ere tendinitisaekiditeko; hori dela eta, hama-bostean behin masajeak hartuditut. Abuztuan espoloiarenkontuarekin, eta leku askooporretan… AzkeneanZarauzko Txurruka podolo-

goarengana joan nintzen, eta,oraingoz, hark jarri naukorrika jarraitzeko moduan.

Gaixotu al zara inoiz?Bai, gastroenteritis antzekozerbait hasi zitzaidan laneannengoela, baina ez nuen ezer

esan; izan ere, etxera bidal-tzen baninduten ezingo nuenkorrika egin. Hala arratsaldeairitsi eta korrika joan nintzen,zizko eginda; bueltakoanohera sartu eta hantxe gelditunintzen hobetu artean.Hurrengo egunean lantegiko

sendagileari esan nion laneraezingo nuela joan; baina,korrika egitera joan beharnuela.

11 kilometro; ez al duzu zen-baki horrekin amesten?Ez, egia esan ez.

Anekdotarik?Portura iritsi ginen batean,antxoa poltsa bat eman zigu-ten; bidelagunek txandakatugenuen poltsa, Zarautzera iri-tsi arte. Beste behin, ezagunbatzuei sustoa eman genien;une horretan, ordea, kamioibat pasa eta goitik beherabusti gintuen guztiok. Sustoaguztiok hartu genuen!

Istripurik?Behin erori nintzen, bainaezer berezirik ez.

Itsaso txarrik izangozenuen, ba?Ez, bereziki; beharbadahemendik aurrera…

“Turroia jateko garaia iristekodesiratzen nago, dagoenekopixka bat nekatzen ari naiz”

Ezkerrean, 100. egunean ikurriña jarri zuenKatxaporen teilatuan.Behean, duela gutxiibiltari batzuk Katxapon jarritako idatzia.

Hamaika kilometro

Bi erronka

365 egun

Motibazio bat

Hiru zapatila pare

70 lagun ezberdin

Hamaika anekdota

Alferkeriarik sentitu?Lagunekin joanik ez duthorrenbesteko alferkeriariksentitzen; hitz egiten joatengara eta errazago egiten daibilbidea. Hori bai, turroiajateko garaia iristeko desira-tzen nago, dagoeneko pixkabat nekatzen ari naiz; astebu-rua iritsi eta nahi dudanordura arte ohean gelditzekogogoa daukat.

Baina bizitza normala egin alduzu hilabete hauetan?Bai, erabat; pentsa, nahiz etaegunero korrika egin, abuz-tuan lau kilo hartu ditut.

Hasi zinenetik pisua jaitsikozenuen, ordea?Bai, baina ez naiz gogoratzenzenbat.

Erronka honek izan du oihar-tzunik, ezta?Bai, DVn, HITZAn, Noticiasde Gipuzkoan eta EuskadiDirecton eman dute erronka-ren berri.

Getariako txokoak ezagu-tzeko aukera paregabea?Bai, gainera jakin-mina nuenSan Anton mendiari buruz,eta horri buruz informatunaiz; baita ibilbideko hainbatlekuri buruz ere: Ubiriko erre-buelta, San Antonen zegoenermita, San Antongo hainbattxokotan Manuel Fernande-zek egin zituen harrizkoeskulturak...; oro har, Geta-riako historiari buruz…Horrela, nirekin korrika etor-tzen diren lagunei badaukatzer kontatu.

Korrika lagun ugari joatenzaretenean, noren erritmorajoaten zarete?Nik jartzen dut; baina, man-tsoen joaten denaren araberamarkatzen dut; baldintzabakarra dago: ibilbideakorrika egin behar da.

Zenbat zapatila gastatudituzu?Gutxi gorabehera hiru parezapatila.

Zenbat lagun ezagutudituzu?Egia esan lagun ugari ezagutudut erronka honi esker, etagustura nago.

Beste erronkarik buruan?Bai, baina ezin da esan.Buruan badabilkit hainbat

kontu, baina hori bai, ziurnago ez dela urtebetekoerronka izango, hori seguru.Oso gustura nago egiten arinaizenaz; baina, badakit zerdakarren egunerokotasunak,oso gogorra da.

Abenduaren 31: nola ospatuko duzu?Ez dakit, ez dut pentsatu;baina, ziur asko, negar egingodut, barruan gauza asko bai-tauzkat azaleratzeko. Horibai, garbi daukat atseden har-tuko dudala. Artzaperentxoko hau aprobetxatuz, egunhorretan nirekin korrika joannahi duten getariar guztiakanimatzen ditut etor daitezen,baita agurtzera bada ere.

“Korrika joan nahi dutengetariar guztiak animatzen

ditu etor daitezen”


] elkarrizketa ]Txema Gomez

*Txemak bidelagunizan dituen getariarrakedo bertan bizi direnak(aldizkari ale hau atera-den unean)

Joxe Manuel ArregiJesus AizpuruIñaki Eizagirre

Aitor SalaberriaBernar UrrestiXabier Tartas

Fermin MendizabalIgor Aizpurua

Ander AranberriIban Azkue

Igor IllarramendiFernando Campos

Zigor AlberdiMikel IllarramendiXabier Urdangarin

Luisa PalaciosIdoia Agirrezabalaga

Amaia Iribar

Goiko argazkietan Txemarekin korrika egin duten hainbat lagun. Behean, ezkerreko argazkian, xanpai-narekin ospatu zuten 200. eguna; eskuinean, 100. egunean ikurriña Katxapora eramanaz.

] harritarten txutxupeka / herri eskola

Kaixo, gu 6.mailakoakgara eta eskola ingurua

nola dagoen azalduko dizuegu.

Eskola inguruan obrak hasi ziren oraindela gutxi. Kamioiak pasatzeko bide bategin dute, kamioentzat bakarrik da, fut-bol-zelaitik Erruera kalearen bukaeraraeramaten duena.

Obra horiekin belar berde guztia kenduzuten eta orain ez dago belarrik. Umetxikientzat arriskutsua dago eta baitanaturarentzat ere. Lehen, zaldiak egotenziren zelai batean, futbol-zelaia zegoen,baratza...; orain, ordea, futbol-zelaiankamioiak daude, zaldiak eta baratzazeuden lekuan orain etxe bizitzakegingo dituzte. Horregatik, andereñoeketa maisuek, lehen erabiltzen genuenespaloian, aldapan, aparkatzen dituztekotxeak, eta gurasoek kiroldegian apar-katu behar izaten dituzte; leku horretan,ordea, 10 minutuz bakarrik egon dai-tezke kotxeak, umeak eskolara sartzekoeta eskolatik ateratzeko bakarrik. Bestealdean espaloi bat egin dute denontzat,gora eta behera ondo ibiltzeko.

Eta horrela ibiliko gara obrak bukatuarte.

AGUR BERO BAT ARTZAPEZALEOI!!!

6. maila

INGURUKO OBRAK

2010eko urria artzape-172006ko urria artzape -17

Yurre Ugarteren lehen litera-tur lana dakarkizuet orain-goan: Gasolindegian. Betida-nik izan du lotura emakumehonek idaztearekin; baina,orain arte, gidoilari aritu izanda ikus-entzunezko hainbathedabidetarako.

Narrazio eta nobela bildu-maren artean dagoen lanadela esan genezake: zazpinarrazioz osatutako lana da,baina zazpi narrazioek duteloturaren bat. Ipuin bakoitzamodu independentean ira-kur daiteke; baina, multzoan,bata bestearen atzetik iraku-rri ostean, istorio bat osatzendutela kontura gaitezke.

Rakel eta Caludiu dira istoriohonetako protagonistak.Lehenengoa, Arte Ederretanlizentziatua da eta bizitzakgasolindegi batean lan egi-tera eraman du. Bigarrena,berriz, etorkina da, erruma-

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

Gasolindegian

Osagaiak:

125 g. postreko txokolate75 g. gurinaKoilarakada bat azukre25 g. almendra txikituArrautza baten gorringoaMolde bat

Txokolatezko bonboiak

Prestaketa:

Txokolatea eta gurina Mariabainuan urtu. Almendrak,arrautzaren gorringoa etaazukrea nahasi; gero, aurrekonahasketarekin moldea bete,eta hozkailura sartu. Gogor-tzen direnean, moldetik atera;hortxe dituzue jateko prest.

On egin!

niarra, eta azken horren ego-era ere ez da batere atsegina.Lan-arazoak direla eta, biekEINeko bulegora jotzen dute,eta han ezagutzen dute elkar.Bien artean maitasun sutsuasortuko da; idazleak besteakbeste adierazten digu egoerazail batean maitasunak ara-zoak samurtzen dituela.

Nahiz eta, gaur egungo erre-alitateari atxikiriko istorioakontatu, protagonistak ara-zoen muturreraino eramatenditu Ugartek; hau da, erreali-tatetik harago doala esangenezake. Istorio erreala etafantastikoa nahasten ditu,batez ere pertsonaien pentsa-menduak deskribatzendituenean. Lan laburra da,baina oso interesgarria.

Idazlea: Yurre Ugarte (Tolosa)Argitaletxea: AlberdaniaArgitalpen urtea: 2010Orri kopurua: 98

18-artzape @topagunea.com18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

] Historiaren katebegiak] Higinio Oiartzabalek utzitako idatzia

Historia (2)Kazeta horrek urrian batzuetan aipatzendu Garate. Pare bat berri ekartze arren,hauek aukeratu ditugu, biak urriaren16ko zenbakian agertutakoak: “El ene-migo ha colocado un cañón en lo alto delcastillo de Guetaria y una batería en elcamino Real, con el objeto de molestar ala nuestra de Gárate, que sigue dispa-rando con tal acierto, que mete en el cas-tillo más del noventa por cierto de lasgranadas que envía”; “Días pasados unagranada enemiga entró casualmente porla boca de un cañón de a 12 de nuestrabatería de Garate, quedándose dentro laespoleta y causando al cañón algunosdesperfectos. Ya arreglados estos, (…)”.Bestalde, aldizkari horren arabera,hauek ziren matxinatuen gotortze lanak.Getariaren gainean, hirigunetik 400 edo600 metrotara, lubakiz eta parapetoz egi-niko lerro bat zegoen: Intxaurreta,Lasun-talaia, Lapur-talaia eta Kanpaia.Honetatik gorago, lubakiaz eta kanoite-giaz gain, Talaia, Garate eta Santa Bar-bara izeneko fuerteak zeuden. Atzeal-dean, bigarren lerro batean, Indamendieta hainbat fuerte txiki zeuden.Karistek 1876ko urtarrilean egindakoplano batean errepidearen bi aldeetanfuerteak agertzen dira, Garate eta GarateCentral izanekin.Baina gerra bukatu behar zuen Gober-nuko armadaren oldarraldi orokorraerrazterarren, Donostiako osteak ere

mugitu ziren. Donostia bonbardatzenzituzten kanotegiak hartzea bururatuzitzaion Moriones jeneralari. Getariatiketorriz, euren atzealdetik beraz, hartunahi zituen Mendizorrotz lerroko fuerteeta kanoitegiak (Bordatxo, Benta-zikin,Aritzeta, Zelaiaundi…). Hori guztiaaurretik, Donostiatik, mugimendu fal-tsuak egiten zituzten bitartean. Hala ere,Getariatik Mendibeltz mendiko fuerteaeta bere lerroa zeharkatu ezin izan zute-nez, Donostiatik abiatutakoak benetakoeraso batean murgilduak, gerra horre-tako azken desegigo jasan behar izanzuten liberalek, deitutako Mendizo-rrozko Guda. Garate mendiko fuertea eta mendi lerroosoa hartzeari dagokionez, arazo handi-rik gabe egin zuten, erasotzaileak askozgehiago baitziren. Ilberriko gau batean,urtarrilaren 25ean, 8 konpainia Getarianlehorreratu ziren, beste 6 ez zuten astirikizan bertako indarrekin batzeko. Bihara-munean, 10 konpainia hiru zutabetanabiatu ziren mendian gora eta goialdeakhartu zituzten. Karlistek alde egin zutenlau kanoi eramaten eta fuertean utzizuten brontzezko mortero bat. Lehenengo lerro osoa liberalen eskuerori zenean, karlistak bigarrenean(Indamendi, Urteaga Zahar, Oikia… )jarri ziren eta bertan jarraitu zuten Biz-kaitik zetorren liberalen azken oldarral-dia iritsi arte 1876ko otsailean, gerra

amaitu baino egun batzuk lehenago.Bitartean, Garate mendi-lerroko gailu-rreria gotortzearren, dorretzar bat erakizuten liberalek.Gerra bukatua, 1876ko ekainean milita-rrek udaletako alkateei helarazi eginzien agindu bat titulu honekin: “Rela-cion de los fuertes y puntos fortificadosque deben conservarse permanente-mente y provisionalmente”. Garatekogotorlekuari dagokionez, “Reducto deGarate y Torre de nueva construcción”esaten zion, sailkapen honen azpianzeuden: “Estos fuertes que pueden utili-zarse en su día no conviene se destruyanaunque no se ocupen. Deben cerrarse ycuidar de su conservación”. Alkateekhori guztia jakinarazi behar zien eraiki-netatik gertuko baserritarrei. 1888. urtean Junta Superior Consultivade Guerra-k onartu zuen, besteak beste,Garatemendi gotortzea. Hurrengo urtee-tan, Garate beste asmo eta planetansartu zuten, baina Bigarren Karlistaldi-tik ez duten deus egin.

Garate 2

GENERAL MORIONES

Egitura etaaztarnakFuerte-kanoitegi honi buruzko garaikodeskripzio txiki bat daukagu, liberalekegina: “(…), con foso de dos metros deanchura, y presentaba dos cañoneras endirección a Guetaria, con fondo muyinclinado, para hacer fuego a corta dis-tancia en caso necesario; el parapeto teníados metros de alto, y la banqueta undesarrollo capaz para 100 hombres.Durante la noche la guarnecían dos com-pañías, y por el día una sección”.

Gotorlekuaren oinplanoak ia angeluzu-zen bat da, gutxi gorabehera alde luzeak(ipar et hego itxiturak) 36 metrokoak etamotzak (eki eta mendebaldea) 18 metro-koak baitira.

Gotorlekuaren lau aldeak ezpondekixten dituzte, hegoaldean sarrera utzita.Getariatik eta itsasontzietatik botatakokanoikadetatik babeste arren, iparral-dean, ekialdean eta mendebaldean,ezpondak apur bat ezkutatuak geratzendira paraleloan zihoan parapeto edo lurmeta batekin, bizpahiru metroko garaie-rakoa. Fuertearen ezpondak eta ingurukoparapeto horren artean, 2 metro zabalekobidea egina geratzen da. Aurreko parape-toek tarte estu bat uzten dute iparraldeansarrera-irteera gisa. Iparraldean fuertea-ren ezpondek hartzen dute gehienekozabalera, 8 bat metrokoa.

Nekazari lanak direla-eta, parapetoenzati handiak suntsitu dituzte ekialdeaneta mendebaldean. Ezponda eta ingu-ruko parapetoen arteko tartea ere laneta-rako erabiltzen dute eta ekialdean eraikinlaguntzaile bat altxatu dute.

Fuertearen ipar itxitura zabalena iza-teaz gain, garaiera ere izugarria da orain-dik sei edo zazpi metrokoa baita. Inguruosoan ere, apur bat beherago bada ere,oso garaiak dira ezpondak eta ia bertika-lak.

Gotorlekuaren barrualdea bi mailetandago, terraza eta beheko gunea edo.Aipatu dugun ipar ezponda horiek,barrualdean, gehienez 1,8 metro garaie-rako parapeto bilakatzen dira. Baina,barrutiko hegoaldea, ia kaleko mailangeratzen da eta han esparru bat dago era-tuta, eraikin laukizuzen batekin. Eraikinahegoko itxiturari eta ekialdeko terrazari

atxikita dago eta porlanezko estalki soilbat da (18,5 x 5 metro), harri pilatuz itxitagaur egun iparraldean.

Aterpe eta hego-mendebaldeko izkina-ren artean sarrera zegoen, egun hutsunebatek adierazita. Maila gorago batean,terrazak eta artileria piezen kokalekuakdaude, harrizko murruz eutsita. Aldapabat da sarbidea beheko mailatik terraze-tara, kanoiak igo eta jaitsi ahal izateko.

Ezponda eta terraza gehienak belarrizestalirik daude eta oteek eta zuhaiskektoki bakan batzuetan bakarrik zailtzendute bisita, ipar-mendebaldean eta men-depaldean bereziki, kanpoaldean. Halaere, okerragoak dira zakurrak eta iparral-dean itxituran zehar doan elorri hesia.Liberalek eraikitako dorretzarra oraindikikus daiteke pinudi batean, fuertetikekialdean, Meaga auzoari eta Indamen-diri begira.

2010eko iraila artzape-19

Argazkia: Ojanguren, Indalecio Archivo General de Gipuzkoa (DFG)

Garateko gotorlekua 1929urtean.

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

Uda bukatu zen konturatzerako eta neguaren atarian gaude dagoeneko. Eguraldiak nahikoa lagundu du aurten, eta esandezakegu jendea lepo ibili dela non-nahi. Hori diote behintzat turismo-agentziek, inoiz baino jende gehiago izan dugulauda honetan gure lurraldean, turismoa egiten. Eta ez hori bakarrik; urte osoko turismoa kontuan hartzen badugu, datuhistorikoak izan omen dira aurten: atzerritarren etorrerak %10 egin omen du gora, eta estatukoak, berriz, %5.

Beti izan ohi da turismoa iturri ekonomiko garrantzitsua, baina azkeneko urteetan gorakada handia izan du. Gaur egun,alor hori ondo zaintzen dute lurralde ezberdinetako agintariek. Izan ere, urte osoko lan gogorraren ondoren askatasu-naren berreskuratze bat edo abentura gisa hartzen dira oporraldiak, geure nahiak eta sentimenduak askatzeko. Jendeakirteteko gogoa eta beharra sentitzen du, eta urtean zehar aurreztutako diruaren zati bat horretara bideratzen du.

Eguraldi onarekin ere lotzen dugu uda. Giro ederra egiteak eta hondartzara joateko aukera izateak, gorputzari ondomerezitako atsedena emateko parada eskaintzen digute. Hori dela eta, ahalegin handiak egiten dituzte turismo-enpresekeguraldia, gastronomia eta ahal diren amu guztiak jendeari eskaintzeko. Komunikabideetako eguraldien ataleko langi-leak ere ez dira egun osoan isiltzen, halako egunean zer-nolako eguraldia egingo duen berri emanez. Hala ere, beti ezdute asmatzen, eta orduan haien aurka jartzen gara asteburuko plana izorratzen digutelako.

Jakina, eguraldia ez da gure nahietara egokitzen den zerbait. Naturak bere arauak ditu eta horretara mugatzen da gauzaguztien gainetik. Urtero ikusten ditugu munduko edozein aldetan gertatzen diren hondamendiak: euriteak, lurrikarak,zikloiak, tsunamiak… Eta horrelakoen aurrean turismo-plangintza guztiak alferrikakoak dira. Azkenean, naturak bereerrealitate gordina inposatzen du, eta gu ere errealitate horretara itzultzen gaitu.

Ez dago ezbehar baten beharrik, ordea, eguneroko gordintasunera itzultzeko. Azken hilabetean denek balantze baikorraegingo dute udako oporraldiko sasoiaz: hotelak lepo egon direla, jatetxeetan otordu asko zerbitzatu dituztela, langabe-ziaren kopuruak behera egin duela tarte horretan eta abar. Hala ere, opor ondorengo sindromea igaro eta gero, orain has-ten da egunerokoa: enpresa askotan krisiaren jarraipena, lanean segurtasun eza, soldata murrizketak,BEZaren aplikazioa, umeentzako eskolako liburuak eta beste hainbat eta hainbat kontu.Udako mozkorraldiaren ondoren, negua hotz eta goibel agertzen zaigu beti, urtearengarai honetan.

Ikusi besterik ez dago nolako hodei beltzak ageri diren gure ingurunean ere. Esa-terako, Frantzian, Sarkozik egin nahi dituen erreformak direla eta, greba etamanifestariek hankaz gora jarri dute estatu frantziarra. Erresuma Batuan eregobernuak erabaki berri du 500.000 lanpostu publiko murriztuko dituela lau urtean,eta erretreta luzatu egingo duela. Espainiar estatuak, askoz egoera okerragoan egonik, ezal ditu oraindik neurri gogorragoak hartuko? Denbora izango da lekuko, baina hala dirudi.

Horrelakoa da egoera. Horregatik, agintariak nahiz adituak hain baikor agertzen direnean,egia baino gehiago errealitatea estali nahiaren usaina darie. Laino beltzek normalki ekaitza ekar-tzen dute, baina guri eguzkia ikustarazi nahi digute; izan ere, datu baikorrak entzun orduko, egu-nero topo egiten duzu lantegia itxi eta kale gorrian geratu den ezagunen batekin.

Betoz gure artera albiste onak lana, turismoa eta egungo egoerari buruz, baina izan dai-tezela egian oinarritutakoak eta ez beste interes batzuk estaltzeko, zeren eta langabe-zian eta egoera txarrean daudenek errespetu gehiago merezi dute.

]] Joxi Erauskin [[

Udazkena ere iritsi da

] elan-euskadi

Estatu-kolpeen tradizioa luzea izan daHego Amerikan, eta horrelako egoerekoso lotura zuzena izan dute EstatuBatuekin.

Azken urteotan izan diren estatu-kolpeen saiakerak birpasatzean, ongigogoratzen dugu honako saiakerahauek porrot egin zutela: Venezuelan2002an, Bolivian 2008an, Hondurasen2009an eta Ekuadorren 2010ean. Aldiz,Hondurasen ez zuen porrot egin, seguruasko kolpea egin zen momentuan Hon-duraseko herriak nahikoa antolakuntzapolitiko ez zuelako egoera horri beharbezala erantzuteko. Baina egoera hauekulertu ahal izateko, perspektiba ez gal-tzea komenigarria izaten da. Herrialdehauek guztiek ALBA erakundean har-tzen dute parte, eta, hain zuzen, hortxedago gakoa. Izan ere, ALBAk oso beste-lako eredu ekonomikoa zein politikoa

proposatzen ditu, nonherrien euren natura-baliabideen subira-notasuna eta haienarteko harremanekonomiko berriakfuntsezkoak diren.

Oso zaila da egoerabera Kolonbian ima-jinatzea, adibidez. Kolon-bian aurkitzen direnparamilitarren hobi komunekedo hil dituzten sindikalistek ez duteapenas garrantzirik gure hedabideetan,ez horrela Chavezen eta ETAren artekoharremanak bilatzeak, Evo Moralesekfutbol-zelaian izandako beroaldia era-kusteak, edota Pinocheten aldeko Sebas-tian Piñera eskuindar presidenteak Txi-leko meatzarien erreskateanantolatutako ikuskizunak; hain zuzen,

oso lanpetuta daude azken horiek gorai-patzen.

El País, ABC, Diario Vasco, TVE eta aba-rrentzat, Ekuadorren gertatutakoa poli-zien matxinada bat besterik ez zen izan,eta "estatu-kolpe" kontzeptua komatxoartean agertu zen, Correa presidenteakhori aipatzean, On Kixotek erraldoiakikusten zituenekoa izango balitz bezala;baina, Hondurasen jakin badakitehalako erraldoiek zenbat sufrimendu eta

heriotza dakarten. PRISA edotaVOCENTO bezalako komunikazio-taldeetan agertzen ez diren hildakoak ez

dira existitzen.

Salvador Allende gaur egungizagaixo hutsa izango litza-teke. Obama presidenteakestatu-kolpeak debekatu

dituela ohartzen ez den besteero bat .

EKUADOR: Izan ez den kolpea


] azaroako agenda

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak:

azaroaren 8tik 14ra (biak barne)

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 653Botika ..............943 140 441 Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

Telefono interesgarriak

Irteera-ordua: 08:30eanAntolatzailea: Gure Txeru elkartea

[Azaroaren 18a, osteguna]GERNIKA eta BERMEO-raIRTEERAIrteera-ordua: 09:30eanAntolatzailea: Arrantzale Zaharren elkartea

] Jaiak[Azaroaren 11, osteguna]SAN MARTIN JAIAK.Askizu auzoko jaiak

] KirolakGETARIAKO VIII. GAZTEETA HELDUEN ESKUZBINAKAKO PILOTA TXA-PELKETA federatu gabeen-tzatHasiera: urriaAntolatzailea: Gure Txeru

] Haurren eguna[Azaroaren 27a eta 28a]

HAURREN EGUNAALKATE TXIKI EGUNA

Antolatzailea: Getariako Guraso Elkartea

] IkastaroakLITERATUR LANTEGIAYOLANDA ARRIETArekinNoiz:AZAROAK 6, 13, 20, 27 10:30tik 13:00etara Matrikula: 25€* Izena emateko jo ezazuGetariako Udalera edo deitu943896024 telefono zenbakira.www.getaria.net

Azaroan, igandeko ZINEEMANALDIAK hasiko diraNoiz: 17:00etanNon: Gure Txeru aretoanAntolatzailea:Guraso Elkartea

[Azaroaren 17a, asteazkena]ODOL-EMATEANoiz: 19:00etatik 21:00etaraNon: Getariako Osasun ZentroanAntolatzailea: Gure Txeru

[Azaroaren 29a, astelehena]LA SAL DE ESTE MAR", filmearen emanaldia. * 2008an Annemarie Jacir-ekegina Noiz: 19:00etanNon: AlondegianAntolatzailea: ELAN-EUSKADI

] GaztelekuaOrdutegia: ostirala 17:00eta-tik 20:00etara/ larunbata16:00etatik 19:45etara/igan-dea 16:00etatik 20:00etara

] KZguneaNoiz: 17:00etatik 20:00etaraTutorearen azaroako bisitak: 5ean eta 8, 12, 19 eta26 (16:00-20:00)

] Irteerak[Azaroaren 7a, igandea]URBIAra MENDI IRTEERA(egun pasa)Bazkideak: 8 €Bazkideak ez direnak: 11 €

[Azaroaren 13a, larunbata]Kontzertua: GARIKOITZ MENDIZABAL eta XABIER ZABALA. BIRTUOSISMOA ETA SENTIMENDUAK, TXISTUAZBAT EGINIK. BETIKOA ETA BETIRAKONoiz: 20:00etanNon: Salbatore Deunaren elizanLaguntzailea: Kutxa

[Azaroaren 20a, larunbata]ONCEko ALAIA ABESBATZAren KONTZERTUAZuzendaria: Vineta Iglesiasa Noiz: 20:00etanNon: Salbatore Deunaren elizan

[Azaroaren 22a, astelehena]SANTA ZEZILIA EGUNA

Musika Eskolak antolatuta, KALEJIRANoiz: 17:30eanOndoren, emanaldia: Trikitilariak, abesbatza, dantzariak Jarraian: txokolatada

MUSIKA BANDAREN KALEJIRANoiz: 19:30ean

[Azaroaren 28a, igandea]-09:30ean, goiz eresia Getariako Musika BandarekinGETARIAKO MUSIKA BANDAren KONTZERTUAZuzendaria: Aitor Uria Noiz: 12:30eanNon: Salbatore Deunaren elizan

AZAROA MUSIKAZ BLAI !

] lehiaketa

] akordatzen

Kalabaza lehiaketa

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943000548telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Bestalde, Argazki Zaharrik edukiz gero, eskertuko genizueke Artzapeko lan tal-deko kideren bati helaraztea edo behean jartzen dugun telefonora deitu edohelbidera bidaltzea.

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo eta Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideok doan dau-kazue eta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazki bakoi-tzagatik.

June EizagirreAzaroak 18

Bat- bi- hiru-lau,bost-sei-ZAZPI...

Zenbaki polita benetan!Zorionak, pixpirrintxo!

Lili ManterolaUrriak 17

Marrubitxo! Hartu txokolatezko besarkadak.

Zure familia.

Juana Mª BerasaluzeUrriak 30

Zorionak! Muxu handi batetxeko denen partetik.Postrearen zain gaude!

Julen AldekoaUrriak 11

Zorionak etxeko denen partetik. Ondo ospatu zureurtebetetze eguna. Muxuak.

Irati eta EtxahunUrriak 31 eta 24

Pozez txoratzen gaude zuekin.Zorionak, politak!

zorion agurrak

Zer pisu izan dezake

irudiko kalabazak?

Asmatzen edo gehien hurbiltzen denari, kalabaza bat oparitukozaio (ARGAZKIKOA EZ DEN BESTE KALABAZA BAT).

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu!

Bazkide-kuota: urtean 20 euroaarrttzzaappee

98. zenbakia (2010eko urria)

Documents

Transcript of 98. zenbakia (2010eko urria)