96. zenbakia (2010eko uztaila)

24
a rtzape 96. zenbakia - 2010eko uztaila ]GETARIA-ZARAUTZ ITSAS ZEHARKALDIA FUTBITOKO FINALAK] GETARIARRON TOPAGUNEA LUIS ALKORTA BALENTZIAGA 25. urteurrena Konpartsaren

description

 

Transcript of 96. zenbakia (2010eko uztaila)

aarrttzzaappee96. zenbakia - 2010eko uztaila

]GETARIA-ZARAUTZ ITSAS ZEHARKALDIA

FUTBITOKO FINALAK]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

LUIS ALKORTA BALENTZIAGA

25. urteurrenaKonpartsaren

]]5/Inkesta:

Aparkatzeko zailtasunak

]]6-7/Getarian zer berri?

Getaria-Zarautz itsas zeharkaldiaFutbito finalak

]]8-9/Elkarrizketa: Beñat Gereka

]]10/Elkarrizketa: Luis Alkorta Balentziaga

]]12-16/Erreportajea:

Konpartsaren 25. urteurrena

]]19/Errezeta - Literatur Txokoa

]]21/Argazki-txokoa:

Udako aisialdiak

]]23/Akordatzen: Antxirrian

artzape96. zenbakia

2010eko uztaila

"Oraingoan oporretan izango gara!"

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune Urresti,Kepa Iribar, Imanol Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka,

Mikel Mugika, Getariako Bertso Eskola, Getaiko Gaztetxia [kolaboratzaileak] Xabi Intsausti, Josi Eraus-kin, Xabier Alberdi eta Suso Perez [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape

[inprimaketa] Gertu [tirada] 1150 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2010eko uztaila artzape-3

Gure Txeru Elkartea

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

GAZTETAPE, nire hondar alea

etariako Gaztetape hondartzari buruzkontu ugari entzun dut azkenaldian, etaneure iritzia eman nahi nuke lerro hauenbidez. Ez dut inor mintzeko asmorik,baina azaldu nahi nuke Gaztetape bizi-tzeko eta ulertzeko beste modu batzukere badaudela; pentsamolde hau asko-tan ozenago entzuten ditugun kexakbezain zilegia eta herrikoa dela iruditzenzait, gainera.

Nahiz eta Getarian bi hondartza izan,umetatik amak Gaztetaperako bideaerakutsi zidan. Orduz geroztik, oso uneederrak pasatu ditut bertan. Ume etagaztetako garai hartan, herriko jendegutxi joaten zen bertara, nahikohondar-tza basatia zelako. Urteak pasatu ahala,ordea, kontuak asko aldatu dira. Hon-dartzara jaisteko bidexka bat besterik ezzen tokian, asfaltozko errepidea eginzuten, eta haren atzetik etorri zirensorosleak,txiringitoa bere musikarekin,dutxak,surflarien txabola, komunak...Motzean esanda: Gaztetaperi gizakiakbere nortasuna kendu dio, beste lekuaskorekin egin duen bezala.

Orain, nire ikuspuntutik, naturak berelekua berreskuratu du, hondarra era-man eta azpiko harriak bistan utzita.Itsasoa ez dabil gure erritmora, hark ezdu ezagutzen hondartza-denboraldi ofi-zialik, ez antxoaren biomasa zientifiko-rik, ezta termometroz neurtutako urarenhotzberorik ere.

Itsasoak berez funtzionatzen du, etaGaztetapetik hondarra eraman du.

Onartu dezagun itsasoaren martxa. Izanere, zer, orain zerbitzurik ematen ezdigun hondartza bihurtu al da ba Gazte-tape? Ez al du balio ezertarako?

Bizi zaitez munduko igerilekurik han-diena duen etxe batean. Ez da denboraasko pasatu erridikulua eginez batzueketxeak saltzeko lelo hori erabili zutene-tik. Orain, berriz, harriek ateratzenduten soinuarekin batzuk ezin omendute lorik hartu; horixe da itsasoaribegira bizitzearen luxua . Eta hor daudesurfa maite dutenak ere; orain ezinomen da surfean egin... baina han ibili

garenok badakigu Gaztetapen beti egondirela haitzak ur barrura sartuz gero.

Iritzi honek guztiak errespetatzen ditut,baina ulertu ez. Eta ez zait iruditzenGaztetaperentzako irtenbidea kanpotikekarritako hondar mordoa botatzeadenik. Gaztetape ulertzeko eta goza-tzeko beste modu naturalago batekinjarraitu nahiko nuke, beste herritaraskok bezala, ingurua ezin baitugu betigure gustu eta nahien arabera moldatu.

Begoña Larrazabal

G

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]

2010eko uztailaartzape-5

Uda iristearekin batera, Getarian ohiko bihur-tzen dira kotxea aparkatzeko zailtasunak. Aur-ten, gainera, herrian iskanbila eta haserrehandia piztu zen hasieran, Eusko Jaurlaritza-ren erabakiz herritarrok portuko aparkalekuaordaindu behar genuela-eta. Azkenean,ordea, Udalaren eta Eusko Jaurlaritzarenarteko akordioa dela-eta, herritarrok ez duguordaindu beharrik izango. Erabakiak herrita-rren haserrea apaldu du, baina asko mindutadaude oraindik hasierako erabakiarekin. Zeriritzi duzu gai honen inguruan?

Herritarrentzat doan jartzearena oso erabaki garrantzitsuairuditzen zait eta ongi dago Udalak hori lortu izana. Hala ere,aurtengo sistema berriarekin fundamentu eta seriotasungutxiago dagoela iruditzen zait; beste urteetan hobeto kudea-tuta zegoelakoan nago. Aparkalekuen gaia kontrolatzeko lan-gile gehiago jarri beharko liratekeela uste dut.

Xabier Goikotxea

Nire iritziz, oso egokia izan da Udalaren eta “Puertos”enarteko akordioari esker herritarrek portuan doan aparkatuahal izateko aukera lortzea. Erabaki zuzena iruditzen zait,orain arte herritarrek doan aparkatu izan baitute udan por-tuan. Getariarrak ez direnei sarrera kobratzea, berriz, ez zaitgaizki iruditzen, egun, ia herri guztietan egiten baita; TAO osohedatua dago. Bestalde, sarrera kobratzeaz gain aparkalekuengaia ez bada ongi antolatzen, kaosa sortu daiteke portuan,jende asko etortzen den egunetan. Balbino Larrañaga

Nik uste dut aurten gaizki kudeatu dutela dena hasieratik.Oso gogorra eta zentzugabea iruditu zitzaidan herritarrekordaindu behar izatea; logikoena eta zuzenena herritarrokdoan izatea litzateke.

Ordaintzeari dagokionez, aurten inoizko fundamentu etaantolakuntza eskasena ikusten dut. Errazena sarrera kobra-tzea da, baina gero jendeak nola eta non aparkatzen duen erezaindu beharra dago. Izan ere, aurten, oraindik jende asko

etorri ez den arren, hainbat kotxe oso gaizki aparkatuta egotendira, eta horrek arazoak eragin dizkie portuko langileei (arran-

tzaleak...). Beraz, nire iritziz, sarrera kobratzeaz gain, jende gehiago jarri behar daaparkalekuak zaintzen.

Itziar Etxarte

Norbaitek gari-ale bat zela uste zuen; etaoiloa noiz agertuko eta jango ote zuenbeldurrez bizi zen. Psikoanalisi saiobatzuk egin ondoren azkenean konben-tzituta geratu zen: gizakia zen eta ezgari-ale bat.

Sendatu eta egun batzuetara, oilo batikusi zuen kalean eta ziztu bizian psiko-analistarengana bueltatu zen beldurrez.

-Baina zeren beldurrez? Orain badakizugizakia zarela, ezta?

-Nik bai, eta oiloak?

Kontuz oilarrarekin, pentsatu nuen.Gutunontzia ireki, eskua sartu eta zast!han zegoen oilarra zain. Etxeko letra,800 euro; autoarena 150 euro; trafikokoisuna 50 euro; musika eskola 47,50 euro;udaletxeko ura eta besteak 35 euro; tele-fonoa 97 euro;.... Eta beste fakturenartean ez dakit ze museoren inaugura-zioa, eta eskupaper bat: hiritartasunarenhezkuntza. Ze izango da hori, galdetunion nire buruari. Hainbeste fakturaikusi eta gero ulertu nuen zer herritarmota egin nahi duten gurekin.

Niri politika bost axola! Politikaz kanpobizi nahi dut. Tomateak, baratza... Niregauzak! Hori nahikoa da niretzat! Bes-teak hor konpon!

Harridura ikur gehiegi, egia izateko.

Errege oilarra

Xabi

Artzapetik begira

Eguzkitako betaurrekoetan

%20ko beherapenaAukera handia:Chanel, D&G,

Prada, ...

6-artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Miren Casado (20:04:18) eta Jon Unanue (16:45:01)izan ziren lehenak Salbatore Biatloiko helmugan.Guztira 89 partaide izan ziren, eta horietatik lehengetariarrak Miriam Urbieta (23:50:76) eta Pedro Aies-taran (19:12:39) izan ziren; beteranoetan, berriz,Roberto Ostolazak eraman zuen saria (23:59). Zorionak guztioi!

IX. Salbatore Biatloia

Abuztuaren bukaeran ez gara zuen etxe-etan izango, baina tarte horretan indar-berrituta, iraila amaierarako berriz prestizango gaituzue, berriro lanerako gogoz.Beraz, orain arte bezala, zuen argazki,iritzi, gutun, zorion-agur eta abar jaso-tzeko irrikaz izango gara. Laster arte etaondo-ondo pasa jaiak!

Abuztuan oporrak

Joan den uztailaren 17an eta 18anArtzape aldizkariak zozketatu zuen ota-rra Ibon Gerekak irabazi zuen. Milaesker zozketako txartelak erosi zenituz-ten guztioi!

Artzapeko otarra Ibon Gerekarentzat

Gure Txeruk antolatutako XIII. Xabi Iñurrita Memorialean Indaux taldea nagusituzen, Saiaz taldeari 7 eta 3 irabazi ostean; hirugarren postua Gaglo taldearentzat izanzen, eta laugarrena, berriz, Giroak lortu zuen. Bestalde, Mayflower eta Katrapona tal-deek Kopako partida jokatu zuten, eta lehenengoarentzat izan zen saria. Indaux tal-deko Kepa Larrañagak jaso zuen atezain onenaren saria, eta Gure Txeruren oroiga-rria, Floren Adrianen omenez, Irizabal taldekoek jaso zuten. Zorionak guztioi!

Futbito Txapelketan Indaux taldea nagusi

Berrogeigarrenez ospatu zuten joan den uztailaren 18an Getaria-Zarautz itsas zeharkaldia Zarautz Balea Igeri Kirol Elkarteak antola-tuta eta aurten denborarik onena Adnan Mustafic-ek egin du.Aurreko urteekin alderatuz, hainbat aldaketa izan ditu; alde batetik,normalean egiten den data baino lehenago egin dute, eta, bestetik,irteera lau multzotan sailkatuta egin zen, igerilariek egiaztatutakodenboraren arabera. Guztira, 1.200 bat igerilarik egin zuten Getariaeta Zarautz arteko 2,8 kilometroko luzea, eta horietatik hamabostinguru getariarrak izan ziren. Garikoitz Aldalurrek egin zuen denbo-rarik onena gizonezkoen senior mailan; Xabier Larrañagak gizonez-koen master mailan, eta beterano mailan Fermin Mendizabal nagu-situ zen. Emakumezkoetan, berriz, Aitziber Alvarezek egin zuendenborarik onena senior mailan eta Agurtzane Urangak beteranoenmailan. Zorionak parte hartzaile guztioi!

Biatloian garaile izandako parte hartzaileak.

Itsas zeharkaldiaren irteera unea.

Indaux taldeko jokalariak sariarekin.

Getaria-Zarautz igerian

Argazkia: A. Manzisidor

Udalak joan den uztailaren 23an hasi eta uda guztian egongo den erakusketazabaldu du Katrapona kaleko bigarren zenbakian (Kaia/Kaipe parean). Erakus-ketaren asmoa, hain zuzen ere, arrantzaren mundua eta arrantzaleen historiaherritarrei gerturatzea da, eta, bidez batez, herriko jarduera nagusia zein dengogoraraztea: arrantza. Bost ataletan dago banatuta: inguraketa-arrantza, atun-arrantza, eguneko arrantza, tretza, eta arrantzalea eta baporeko tresnak. Horrekinguztiarekin lotuta, merchandizing-eko produktu berrien aurkezpena egin zenuztailaren 27an udaletxeko pleno aretoan: nikiak, mantalak, edalontziak….Horiek guztiak herriarekin lotuta duen marrazkiekin apainduta.

2010eko uztaila artzape-7

Euskadiko Biodibertsitate Zentroa 2009-2010 ikasturtean, 7.275 ikaslek bisitatudute Euskadiko Biodibertsitate Zentroa.Horietatik, bost mila baino gehiagok zen-troko eskola-programa didaktikoa burutudute, eta ikasle-taldeekin batera etorritakoirakasleek oso ondo baloratu dute pro-grama hori. Gainontzeko ikasleek zentrokoerakusketan Busturian (Bizkaia) dagoenEuskadiko Biodibertsitate Zentroa bisitatuduten ikastetxeen %83k Eskolako Agenda21 programan parte hartu du, ikastetxeetangarapen iraunkorraren alde lan egitekofuntsezko tresnan. Ikastetxe horietatik guz-tietatik, %87 Bizkaiko eskolak dira, %7Gipuzkoakoak eta %6 Arabakoak.

Euskadiko Biodibertsitate Zentrokoingurumen-hezkuntzako taldeak unitatedidaktiko berri bat garatu du; oraingoan,kostaldeko ekosistemetako biodibertsitate-ari buruzkoa. Aurretik padurako ekosiste-mari buruzko unitate didaktikoa garatuazuen. Ihobe Sozietate Publikoak kudeatzenduen zentroak hezkuntza-ziklo guztieiegokitutako jarduerak eskaintzen ditu,haur-hezkuntzatik hasi eta batxilergoraedota prestakuntza-zikloetara. Zentroareningurumen-hezkuntzaren eskaintza handi-tzeko asmoz, hezkuntza-taldeak laneandihardu datorren ikasturteari begira besteunitate didaktiko bat prestatzeko.

Euskadiko Biodibertsitate Zentroa-

Madariaga Dorretxe Ihobek kudeatzen du,Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publi-koak (Eusko Jaurlaritzako Ingurumen,Lurralde Plangintza, Nekazaritza etaArrantza Saila). Ihobe Sozietate PublikoakEuskal Autonomia Erkidegoko eragile guz-tiak mugiaraztea eta ingurumena nahizpertsonen bizi kalitatea etengabe hobe-tzeko lan egitea du xede, betiere EuskoJaurlaritzaren planekin, zuzentarauekin etagarapen iraunkorraren irizpideekin batetorriz.

Informazioa gehiago:Tel.: 943 896024

[email protected]

] bi hitzetan

“Arrantzaren Ubera” izenekoerakusketa

Atzo sortu zela dirudien arren, dagoeneko bi urte bete ditu Getaiko Gazte Asan-bladak, eta, urteurren hori ospatzeko, bazkaria, triki-poteoa, jolasak eta kontzer-tuak antolatu zituzten joan den uztailaren 24an. Zorionak!

Getaiko Gazte Asanbladarenbigarren urteurrena

Katrapona kalean Udalak zabaldu duen erakusketa.

aarrttzzaappee Lehiaketa berria

Eskainitako otar eder bat

SARIA:

Artzapen bazkidea bazara eta erantzuna bal-

din badakizu, e-mailez (artzape@topagu-

nea.com), gutunez (kale nagusia 1-3 z/g) edo

deitu (943 000 548) IRAILAREN 23a BAINO

LEHEN.

GALDERA:

Zenbat konpartsa ezberdin egindira gaur arteraino (2010ekoa kon-tuan izan gabe)?.

8-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar] elkarrizketa

koak azaldu zituzten. Gu ani-matu egin ginen; hasierakoideia Erikak izan zuen, eta,gero, pixkanaka, guztionartean gorpuzten joan ginen.

Hirurok ikasleak?Bai, Erikak eta nik Ikus-entzu-nezko Komunikazioa ikasidugu eta Alaitzek Kazetaritza.

Ideia: gastronomia eta ikas-leen bizitza.Bai, kontua da ez zela mun-duko ideia onena aurkitubehar, baizik eta erraz egindaitekeen zerbait; gainera,ekonomikoki bideragarriaizan behar da. Guztiok pisue-tan bizi izan gara eta ideia

Gustura?Bai, oso gustura.

Zer da EikenBANK?EikenBANK sarian Euskadikoprodukzio-etxe garrantzitsue-nak elkartzen dira; sariarenbidez, nolabait, oraindik pro-fesionalak ez diren ikasleeibultzada bat ematea dutexede, eta, noski, bide batezsektore horretan sartzen joandaitezen laguntzea.

Nola animatu zineten lehia-ketan parte hartzera?EikenBANK-ekoak Unibertsi-tatera etorri ziren ikasleoihitzaldi bat ematera, eta ber-tan lehiaketaren nondik nora-

hortik dator: bertako bizitzaazaldu eta, bide batez, gus-tuko errezeta bat aurkeztendu ikasleak.

Zer lan aurkeztu behar zenu-ten?Lehiaketak bete beharrekohainbat puntu zituen: gaia,sinopsia labur bat, baliabideteknikoak, zer kamera erabili,gutxi gorabeherako aurrekon-tua…

67 parte-hartzaile asko dira,ezta?Hala da; horietatik guztietatik10 ideia aukeratu zituzten, etahoriek bost minutuko aurkez-pen bat (pitching) egin behar

EikenBANK-en III. edizioaren sariairabazi zuen joan den ekainaren17an Beñat Gerekak, Erika Eliza-rik eta Alaitz Anabitartek osatu-tako taldeak. Lehiaketa horretara67 ideia aurkeztu zituzten, etahorietatik guztietatik “ErrezEtaikasiz” nagusitu zen, gastronomiaeta ikasleen bizitza uztartzendituen programa. EikenBANK-ekoepaimahaia Euskadiko produkzio-etxe nagusiek osatzen dute, etaBeñatek, Erikak eta Alaitzek aur-kezturiko ideiaren orijinaltasunanahiz merkataritza-bideragarrita-suna saritu dute.

Beñat Gereka:

“ErrezEta ikasiz”

] elkarrizketa ] Beñat Gereka

2010eko uztaila artzape-9

izan genuen epaimahaiarenaurrean. Hau da, gure ideiasaldu behar genien.

Zer motatako aurkezpenaegin zenuten?Zati bat Donostian grabatugenuen, Erikaren anaiarenlagun baten pisuan, eta bestezatia Getariako Eroskin gra-batu genuen, errezeta egitekoosagaiak erosten. Hau da,bideoan honako hauek ager-tzen dira: ikaslearen pisua,euren bizimodua, zer ari direnikasten, lanik egiten oteduten, zenbat lagun daudenpisuan… Azkenik, errezetabat prestatzen dute.

Irabaztea espero al zenuten?Ez, izan ere Erikak ideia propo-satu zuenean ona iruditu zitzai-dan, baina ez nuen usteiraba-ziko zuenik. Saria banatu beharzuten egunean, amaierara arteiritsi ginen hamar finalistok ezgenekien bakoitzak zer eginzuen. Sariak hamargarren pos-tutik behera ematen hasi ziren,eta, lehen postura gerturatzenari ginela ikustean, bihotza berelekutik atera behar zitzaidalausten nuen.

Zer sari jaso duzue?2.000 €-ko saria, beste 2.000 €ideia erosteagatik eta 4.000 €-ko beka bat; azken diruhorren bidez, produktua gau-zatu eta ETBn emititzekoprest izan behar dugu, lauhilabeteko epean.

Zer produkzio-etxek erosi duideia?Baleuko produkzio-etxeakerosi du, eta bertan garatubeharko dugu ideia; behingauzatuta, ETBn emititukodute.

Noiz hasiko zarete?Uztailaren 23an firmatukodugu kontratua, eta orduan

esango digute noiz hasikogaren.

Zuek aurkeztuko al duzue?Ez, gure proposamena aur-kezlea kamera atzean egotealitzateke, ez litzateke ikusiko.Gu gidoilariak bakarrik gara,ikaslea bera da protagonista.

Zenbateko iraupena izangodu produktuak?Ordu erdi iraungo duen kapi-tulu bat egiteko asmoa dugu;gero zortea badago…

Zer izan da zuretzat sari hauirabaztea?

Poztasuna, ikaragarria, eta,horrez gain, ikasten igarotakolau urteek zerbaitetarakobalio izan duten sentimendua.

Interesgarria ere bai, ezta?Noski, zuk egindako zerbaittelebistan ikustea ikaragarriada.

Aurrera begira zer?Bada, oraingoz, Baleuko pro-dukzio-etxearekin lanean has-tea; lehen ikasten jarraitzekoideia nuen, baina orain aukerahau sortu da eta horri heldukodiot. Gainera, hilabete hone-

tan beste sari bat ere irabazidugu, Portugaleten izan denCinexpress-eko 3. saria lortugenuen Erikak eta bereanaiak, klaseko lagun bateketa nik, 450 €-koa. Sariketahartan goizean gaia emanziguten eta gauean bost minu-tutako film laburra aurkeztubehar izan genuen.

Sari guztiak garrantzitsuak,bai?Bai, guztiz; zerbait egiteko gaizarela ikusteak poza ematendu. Horrez gain, sariek ateakzabaltzen dituzte, eta hori osogarrantzitsua da, batez ere,curriculumerako.

Lehiaketa gehiagotara aur-kezteko asmorik?Ziur aski bai; izan ere, Topa-guneak beste lehiaketa batjarri du martxan, euskarare-kin zerikusia duen zerbait, etaseguruenez bertan parte har-tzera animatuko gara!

Beñat Gereka, Erika Elizari eta Alaitz Anabitarte lortutako sariekin.

“Erraz egin eta ekonomikoki bidera-garria izan behar du”

10-artzape @topagunea.com10- artzape @topagunea.com10-artzape @topagunea.com

] Getaiarrak atzerrian] Josi Erauskin

Luis Alkorta Balentziaga

“Beti izan dut Getaria bihotzean”

Zer urtetan jaio zinen? 1920ko uztailaren 7an jaio nin-tzen Getarian. Haurtzarokooso oroitzapen zoriontsuakditut. Nire herrian bizitakourte haiek beti izan ditutgogoan, bizitza osoan. Buruanjarritako guztia egiten genuengarai hartan: lagunekinjolastu, kaian arrantzan aritu,igeri egin, kinkilia egin (txo-txekin egiten zen jolasa)…Paradisua izan zen niretzatorduko bizitza.

Non egin zenituen lehenikasketak?Lehenik, Getariako eskolanibili nintzen ikasten, eta, gero,Zarautzen ikasi nuen LaSalleko Anaiekin, 13 urte betearte. Zarauztik Baionara jonuen, “sekundaria” deitzenzitzaion batxilergoa egitera.Lau urte pasa nituen han ikas-ten. Handik Bruselara joannintzen Merkataritza eta Eko-nomia frantsesez egitera.Udan, berriz, Londresera joa-

ten nintzen ingelesa ikasi etapraktikatzera.

Noiz arte egon zinen Belgi-kan?Alemaniarrek 1939an Polo-niari eraso zionean, ni Ambe-resen nengoen; orduantxe hasizen Bigarren Mundu Gerra.Amberesetik azken itsasontziahartu eta Vigora ihes eginnuen; izan ere, abertzale fami-liakoa nintzenez, beldurranuen iparraldetik etxera etor-tzeko, Francoren tropak non-nahi baitzeuden.

Eta ze giro bilatu zenuenhemen?Vigotik etxeratu eta hilabetegutxira, Valladolidera joannintzen Ekonomiako ikaskete-kin jarraitzeko, jesuita batengomendioz. Unibertsitateanzerbitzu militarra udan egi-teko paperak behar nituela-eta, ez zizkidaten eman nahiizan, fitxatuta nengoela esanbaitzidaten. Hala, atxilotu eta

Miranda de Ebroko kontzen-trazio-esparrura eraman nin-duten. Sei mila preso geundenhan, bizi baldintza oso gogo-rretan. Han banatu egitenzituzten presoak, eta ni, “rojoseparatista” omen nintzelako,Cadizera urrundu ninduten,mendeku gisa. Batetik besteraibili ninduten bi urte etaerdian, eta berriro ere Miran-dara eraman ninduten.

Baduzu orduko pasadizoxelebreren bat?Bai, noski. Milaka pasadizoditut ordukoak, baina bat kon-tatzekotan honako hau konta-tuko dut: Mirandako kontzen-trazio-esparruan mina hartunuen eta Zumaiako presoen-tzako ospitalera ekarri nindu-ten sendatu bitartean, orduko“Hotel Amaya”ra. 1941ekoGabonetan, han nengoela, ihesegin nuen ospitaletik eta Geta-riara etorri nintzen familiagiroan bisigua jatera; goizal-dean, esnatzerako itzultzeazen asmoa. Ordea, uste bainolehenago konturatu ziren faltanintzela, eta goizeko hiruretanguardiak etorri ziren nire bila.Hurrengo egunean zigorturikberriro Mirandara itzuli nin-duten, eta 1942ko uztailanlibre geratu nintzen.

Zer egin zenuen handik irte-tean? Deustura joan nintzen ikaske-tekin jarraitzera, baina zain-tzapean nengoenez, asterogobernu militarrera joan beha-rra neukan paper bat sina-tzera. Giro harekin nazkatutaVenezuelara alde egin nuen;izan ere, Belgikan nirekin ika-sitako bilbotar bat han zegoen.Hasieran irakasle-lanetanaritu nintzen Caracasen, ikas-ten jarraitzen nuen bitartean.New Yorken ere egon nintzen

1946an, Merkataritza etaNegozioak ikasten. Caracaserairitsi bezain pronto ezagutunuen Yolina nire emaztea, etaharekin ezkondu nintzen. Lauseme-alaba izan genituen.Venezuelan nengoela, bertanbizi ziren bi getariarrekin ereegin nuen topo: Emilio Kin-tana eta orain gogoratzen eznaizen beste bat.

Zenbat urte daramazu Cara-casen bizitzen? Bada, 65 urte daramat Caraca-sen bizitzen; hala ere, sarritanetorri izan naiz Getariara.Enpresa bateko gerentea nintze-nez, asko bidaiatzen nuen Ame-rikan eta Europan zehar eta betibilatzen nuen tarte bat Geta-riara etortzeko. Beti izan dutbihotzean Getaria. Pentsa, Cara-casen egin nuen etxeak frontoiaeta guzti zeukan, eta etxeari ereGetaria jarri nion izena.

Asko sentitzen al zenuenEuskal Herriaren hutsunea?Hara bizitzera joan nintzenetikegunero izan ditut gogoanGetaria, Euskal Herria eta eus-kaldunak. Getariako koadroakere pintatu izan ditut, eta asko-tan haien aurrean eserita gazte-tako garaiak gogoratzen ditut.

Euskara ez ahazteko nolapraktikatu duzu?Nire ama-hizkuntza euskaraizan denez, beti pentsatu izandut euskaraz. Caracasen erepraktikatu izan dut. Horrezgain, Angel eta Mariano nireanaiak eta ilobak tarteka honaetortzen ziren, merkantzia-ontzian ibiltzen baitziren itsa-soan, Amerikan. Nola edohala ondo eutsi diot euskarari.Getariara etortzen naizeneanhala esaten didate: “hik oain-dik Getaiko hizkera eittendek”. Harro nago horretaz.

Uztailan berriro gure artean izan dugu Luis Alkorta getariarra.Venezuelan bizi da, eta azkeneko aldiz duela bost urte etorrizen jaioterrira; orain, 90 urterekin (Getarian bete ditu, gainera),berriro gure artera etortzera animatu da, bere familia lagunduela. Berarekin elkarrizketa bat egiteko parada izan dugu.

2010eko uztaila artzape-11

] getaiko gaztetxea

Oraingoan bai, oraingoan lortu dugugure orrialdetxoa betetzea Artzapeherri-aldizkarian, aurreko hilabeteanezin izan baikenuen gure idatzia kale-ratu arazo tekniko batzuk izan zirelamedio; baina hilabete honetan hemenduzue gure berri (ez zarete gutaz libra-tuko). Hasteko, ekainean eta uztailean egondiren kontzertu eta ekitaldien berriemango dizuegu:

- Ekainak 12: Dar eta In your face tal-deek eman zuten kontzertua, eta girooso polita sortu zen.

- Ekainak 19: Artzaperen aldeko fes-tan, gure laguntza eman nahian, kon-tzertu batzuk antolatu genituen; 2talde eta dj-a. Talde horietako bat RasMiguel & Tafari izan zen.

-Uztailak 9: Getaiko gaztetxeaneskualdeko 2 talde izan genituen;alde batetik, destr-oi! Zumaiko taldeaeta, bestetik, Citizen Kane Orioko tal-dea. Lehenengo oriotarrek jo zuten,eta, behin motorrak berotuta,zumaiarrek amaiera ezin hobea emanzioten. Giro ederra egon zen nahizeta jende gehiegi ez egon.

- Uztailaren 24a (larunbata): gaztetxe-aren bigarren urteurrena ospatugenuen. Lehenengo, herritarrokpoteoa egin genuen, eta, gero, denokberdura plazan elkartu ginen bazkarieder batez gozatzeko. Hura amai-tzean, trikitilarien laguntzaz, giropolita sortuz zen; kalez kale poteoa

egin genuen, eta, tartean, jolas batzukere egin genituen. Afalostean, gaualdera, gaztetxean kontzertuak izangenituen ohi den moduan: bertakotalde bat, Street boys army, eta A-13.Herritarron kontzertua ikustera jendeugari azaldu zen eta ohi baino ikuski-zun hobea eskaini ziguten gure lagu-nek.

Azkenik, esan oso gutxi falta dela geta-riarrok hainbeste itxaroten ditugun fes-tetarako, eta, gainera, Getaiako GazteAsanbladak ekitaldi ugari antolatu dituaurten ere. Horrez gain, herritarrak gon-bidatu nahi ditugu, eta, proposamenikizanez gero edo esku bat botatzeko prestegonez gero, ostegunero arratsaldeko19:30ean horiek aurkezteko aukeraduzue asanbladetan parte hartuz; gureesker ona izango duzue. Eta ez ahaztugaztetxeko ateak zabalik dituzuela, ezdugu eta hortzakarik egiten!!!!!

Laster arte! Festa onak igaro ditza-zuela!!!

GETAIKO GAZTE ASANBLADAGGA

GETAIKO GAZTE ASANBLADAGAZTETXETIK:

Kaixo lagunok:

Gure Txeru elkarteak duela 25 urte aurrera aterazuen ekimena guztiz gorpuztuta dagoen ekitaldiada egun; konpartsa egitearen ideia, berriz, ordukoalkatea zen Mariano Camiorena izan zen, etahonek, Txeruko kideei proposatu zien horrelako zer-bait antolatzea. Azken horiei ideia gustatu etahalaxe antolatu zuten lehen konpartsa Udalarenlaguntzarekin. Urte horietan guztietan, hamar kon-partsa ikusteko aukera izan dugu, eta horietatikbederatzi izan dira ezberdinak; izan ere, hasierakobi urteetan konpartsa bera eskaini zuten, Sanba,hain zuzen ere. Aurten, Udalak antolatuta, horie-tako batzuk berriro ikusteko aukera izango dugu:Mexikoko dantzak, Baltsa-Charleston, Moulin Rougeeta 60ko hamarkada.

Ezingo genuke, ordea, konpartsaz hitz egin herrikojendearen partaidetzarik gabe; aurtengoan ere 40bikote inguru dabiltza, buru-belarri, konpartsa pres-tatzen. Horiek guztiak zuzentzen, berriz, Joana DelHoyo Marisa Merino Dantza Eskolakoa, JosetxoFuentes eta Isaak Aranbarri dabiltza.

Dudarik gabe, dantzariak izaten dira ageriko prota-gonistak, baina badira ezkutuan dauden protago-nistak ere, herriko hainbat lagunek osatutako tal-dea; horiek konpartsaren atzeko lana egiten dute,egun horretan guztia prest eta egoki egon dadin.Hamaika bilera egin dituzte, ez aurten soilik, baitaeta orain artean izan diren konpartsa guztietan ere:konpartsaren gaia, zer arropa, zer musika, zerkarroza… dena erabaki behar izaten da. Isileanegindako lana, atzeko lana, alaitasuna eta hase-rreak… hainbat sakrifizio eskatu izan duen lana; orohar, martxoa edo apirila aldera hasten dira elkar-tzen, eta eguna hurbiltzen doan heinean, noski,sarriago.

12-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar] Erreportajea

Konpartsa:

25 urtez parte-hartzea nagusi

] erreportajea ] Konpartsa

2010eko uztaila artzape-13

Brasileko inauterietako mugimenduek eman zio-ten hasiera ibilbideari. Bi urtez jarraian eginzuten, 1985ean eta 1986an; 1985ean, gainera, bialdiz egin zuten: Salbadore egunean, gauean, eta,

abuztuaren 7an, arratsaldean, izugarrizko beroaegiten zuela. Gure Txeru elkarteko batzarkideen ekimena

izan zen, eta helburua parte-hartzea sustatzea zen, batezere; azkenean, halaxe izanzen, eta ekimenak lagunugari elkartu zituen, adinguztietako 100 bat lagun(gazteenak 14 urte zituen).Koreografiaren prestaketa-lanak Azpeitiko GurutzeLarrañaga irakasleak egin

zituen, eta, batez ere, dantzarien “espresibitatea” ateratzea etatalde bakoitzaren ezaugarriak indartzea zuen xede; nolabaitesateko, partaideak “lotsagabe” jokatzea nahi zuen.

1985-1986 Sanba

Urte batzuetako etenaldia eta gero, 1994. urtean hasi zenberriro konpartsa. Baltserako, errege-erreginez osatutakokarroza prestatu zuten, eta dantzariak dotore jantzi ziren:gizonezkoak frakarekin eta garaiko jantziekin, eta ema-kumezkoak ezkontza-soinekoekin.

Koreografo- eta irakasle-lanetan Donostiako EskolaDantza Taldeko kideak aritu ziren: Josetxo Fuenteseta Xabier Mendizabal. Urte hartatik aurrera, biurtetik behin konpartsa antolatzen hasi ziren.

1994 Baltsa

Taldeko kideek nahiz dantzariek borondatez hartzen dute parte; txa-logarria inondik ere. Parte-hartzea, alaitasuna eta festa-giroa izandira konpartsa guztien ezaugarri. Izan ere, konpartsak egiten hasiaurretik, gazte-koadrilen ekimenez ohikoa zen Salbatore festetanestanpak egitea; hau da, koadrila bakoitzak gai jakin bat aukeratu,mozorrotu, eta herrian desfilea egiten zuen. 1980. urtean, antzinakoeuskal ezkontza ere antzeztu zuten, eta herritarren parte-hartzeahandia izan oso.

1985ean, konpartsak alai hasi zuen ibilbidea, Brasileko sanbaren errit-moekin, hain zuzen ere; harrezkero, honako konpartsa hauek izandira ikusgai: Baltsa, Mexikoko dantzak, Countrya, Ekialdeko dantzak,60ko hamarkada, Dantza Latinoak, Moulin Rouge eta Alandalus.

14-artzape @topagunea.com

] erreportajea] Amaia Iribar

Herriko kaleak Mexikoko kolore alai eta biziez jantziziren, dantzarien arropen bidez, eta dantzak ere halakoak

izan ziren. Urte hartan, konpartsan zenbait aldaketa eginziren: adina zehaztu zen (18 urtetik gora) eta bikoteak osa-

tzeko baldintza ezarri zen, gizonezkoez eta emakumezkoezosatu behar izatea; baldintza horren bidez, gizonezkoakkonpartsan parte hartzera animatu nahi ziren.

Dantzan indarrean hasteko, tekilari kolpe egin zion

batek baino gehiagok; ziurrenikhoriek izango ziren kalean beherazihoazela musika eten zen unean abes-ten jarraitu zutenetako batzuk.

Urte hartan, ikusleen artean benetako mexikarrak ziren ustea zabalduzen, eta honako esaldi hau entzun zen: “Baina getaiarrak txun da!”.

Koreografo-lanetan Eskola Dantza Taldeko Josetxo Fuentes eta XabierMendizabal aritu ziren.

1996 Mexikoko dantzak

Urte hartan, hankak gora etabehera astinduz, nahiko lan izan

zuten Kale Nagusia igotzeko, eta, noski,hainbatek vodkari tragoxka bat eman zio-

ten saltoak arinago egin ahal izateko.Koreografia hura ere Eskola DantzaTaldeko Xabier Mendizabal etaMamen Amunarrizek egin zuten.

2000 Ekialdeko dantzak: Errusiako dantzak

Estatu Batuetako mendebaldeko dantzezgozatzeko aukera izan zen 1998an; dan-tzariek “Siete novias para siete herma-nos” izena jarri zieten urte hartako gaiari,eta mendebalde urruneko gurdiak etahaien zaldunek osatu zuten urte hartako

karroza. Koreografia irakasleak,Eskola Dantza Taldeko Xabier

Mendizabal eta MamenAmunarriz izan ziren.

1998 Countrya

Caribe aldeko musikare-kin, dantzarien aldakak etagorputzak mugimenduanjarri ziren. Hondartzako“txiringitoa” muntatu

zuten traktore baten gaineanjoan ziren karrozako kideak.

Koreografia-irakaslea aurreko urteko beraizan zen, Marisa Merino Dantza EskolakoJoana Del Hoyo.

] erreportajea ] Konpartsa

2010eko uztaila artzape-15

Pariseko doinuek kale-kantoi guztiak bete zituzten; doinu esangura-tsuak, inondik inora. Frontoian eszenatoki bikaina prestatu zuten, Mou-

lin Rouge irudikatzen zuen errota etaguzti: emankizun amaieran, errotahura atzera gordetzeko unea iritsizenean, nahiko lan eta barre eraginzuen Herrerieta kaletik Potzuagaraarteko bidean!

Emanaldi bera errepikatu zutengero Zumaiako Olarru egunean.

Koreografo-lanean, berriro ere,Marisa Merino Dantza Eskolako JoanaDel Hoyok aritu zen.

2006 Moulin Rouge

2004 Dantza Latinoak

32 bikotek ederki bete zituzten OliviaNewton Johns eta John Traboltaren pape-rak.

Garaiko motoak, sidekarrak… erabilizituzten konpartsa osatu zuten karroza-koek. Orduan, koreografia-irakasleaberria izan zen, Marisa Merino DantzaEskolako Joana Del Hoyo. Zumaian ereemanaldia eskaini zuten.

2002 60 hamarkada

16-artzape @topagunea.com

] erreportajea] Amaia Iribar

Eskuak eta gonak mugitzenederki ikasi zuten guztiek, etaorduan ikasitakoak batibaino gehiagori balioko ziongerora ere. Urte hartan ere

Zumaiara gonbidatu zituzten,Olarru egunean emanaldiaeskain zezaten.

Karrozan irten ziren lagunek “La Virgen delRocio” kantaren bertsio berria asmatu zuten: “DeGetaria y con el Txakolí...”; ederki abestu zutenArtzapetik behera doazen eskaileretan. Gero, mal-dan gora, oinez joan ziren karrozako kideak. Fron-toia, berriz, Andaluziako etxolekin eta balkoiare-kin apaindu zuten.

Azken urteetan bezala, Marisa Merino DantzaEskolako Joana Del Hoyok egin zituen irakasle-lanak. Oraingoan ere Zumaian eskaini zuten ema-naldi bera.

2008 Alandalus

Inguruko herrietan antzeko zerbait egiten saiatu izan dira, baina ez dute lortu. Arrakastaren giltza? Herritarrenparte-hartzea, apaltasuna, transmisioa… Belaunaldi batetik bestera eman den parte-hartzearen transmisioa;aurtengo konpartsan ikusiko ditugun makina bat gazte aurreko urteetan izandako konpartsetako entseguakikustera joaten ziren haur eta gaztetxoak dira, eta, oraingoan, beraiek ere dantzan izango dira beste hainbatdantzariekin batera. Gaur egun ere hainbat haur joaten dira konpartsa ikustera; biharko konpartsakideak akaso?

25 urteko ibilbidea, herritarren parte-hartzerik eta laguntzarik gabe aurrera nekez aterako litzatekeen ekimena

Argazkiak: Udala eta Artzape

Koktel txiki bat prestatu duteaurten, eta erronka polita duteaurretik dantzariek; izan ere,tartean arropa-aldaketak izangodituzte. Hori guztia koordina-tzea ez da lan erraza; beraz, ezdute meritu makala!

2010 Baltsa-Charleston, Mexikoko dantzak, Grease eta

Moulin Rouge

] elan-euskadi

Joan den Maiatzean, Lourdes De Los Santos kubatar dokumentalista izan genuen gure artean.Esperientzia handiko zinegile honek musika eta nortasun kolektiboaren arteko loturak aztertuditu bere dokumentaletan azken urteotan.Horietako batzuek hainbat sari irabazi dituzte nazioarteko hainbat zinemalditan.Ziurrenik, laster bere beste dokumentalen bat emateko aukera izango dugu Getarian.Hona hemen, Urola Kostako HITZAk egin zion elkarrizketaren pasarte batzuk:

Lourdes De Los Santos

Zinegile kubatarrak 'Son paraun sonero' bere lana aurkeztudu Getarian; musikaren bitar-tez, Kubaren errealitatea eza-gutzera eman nahi du De losSantosek

AMAIA VENTAS

Lourdes de los Santos (LaHabana, Kuba, 1955) produk-torea eta zinema zuzendariada. Hamaika lan egina da, etabeste hainbeste sari irabazidu, irlan zein irlatik kanpo.Ostiralean, ELAN-Euskadielkarteak gonbidatuta,Sonpara un sonero bere azkenlana aurkeztu zuen Getarian.Lehenengo aldia da EuskalHerrian dela, eta, horrenharira, kubatarraren ibilbidea-ren errepasoa egin du UrolaKOSTAKO Hitzan.

Son para un sonero doku-mentala aurkeztu berri duzu,Adalberto Alvarez abesla-riari buruzko lana. Zein dalan horren helburua? Lan honekin, Kubako kultura-ren baitan, musika mugi-mendu garrantzitsuenetariko

bat ezagutarazi nahi dut, son-a, alegia. Tradizio handikomusika da honakoa; gerora,saltsa-n eratorri dena. Azkenhori aski ezaguna da munduosoan, baina oinarria ahaztutadugu. Hori dela-eta, azken lanhonen helburua musika-mugimenduaren tradizioamantentzea da, ondorengobelaunaldiek jarraipena emandiezaioten. Horri helduta,musika estilo horren baitanizen handia duen AdalbertoAlvarezen ibilbideari errepa-soa eman nahi izan diot. Berelana ezaguna da munduosoan, baina gutxik dakite norden abestien egilea. Ondorioz,Kubako kulturaren ordezkarihandiaren irudia ezagutzeraeman nahi dut, eta bide batez,herrialdeko kultura zabaldu.

Alderdi kulturala da, beraz,herrialde baten izaera eza-gutzeko modurik egokiena? Hala da. Nire ustez kultura daherrialdea ezagutzeko duguntresna azkarrena, garrantzi-tsuena, magikoena. Musika-ren bitartez egun ezezagunakdiren hainbat eta hainbat

alderdi ezagutu daiteke. Horilortu nahi dut nik: hainbatmanifestazio kulturalez balia-tuz, Kuba ezagutzera ematea.Modu batean, nire lanek hel-buru hezitzailea dutela esandaiteke.

Kubatarrek euren lanak eza-gutzera emateko arazoak aldituzte? Artista kubatarrek irlatik kan-poko diskoetxe handiekin ezbadute hitzarmenik, eurenlanak Kuban soilik entzutendira. Kubako iraultzarenondorioz AEBk herrialdeanezarritako blokeoak bertanegiten diren lanek mugakgainditzea eragotzi du. Hala,hainbat eta hainbat artistekirlatik atera behar izan dute,eta beste herrialde batean bizi-tzen jarri, beren lanek ospealor dezaten. Horren adibideda Gonzalito Rubalcabapiano-jotzailea. Egun SantoDomingon (Dominikar Erre-publika) bizi da, eta hainbatsari jaso du. Kuban bizikobalitz bere lanak agian ez lukehainbesteko oihartzunikizango.

Filmografia

-Alicia, la danza de siempre.39 minutu. 1996. -Enlaces. 37 minutu.1996. -Todos a una. 28minutu.1996. -Barroca. 12 minutu. 1997.

-Fiat Lux. 27 minutu.1997. -Johann Sebastian Bachpara cuatro pianos y cuer-das I y II. 52 minutu. 1997. -Identidad. 27 minutu.1999. -Estado de gracia. 27minutu.2000. -Razon de ser. 24 minutu.2000. -7 BH. 15 minutu. 2001. -De mi alma recuerdos(Trova). 54 minutu. 2002. -A golpe de cancion.16minutu. 2003. -Con las cuerdas de la vida.16 minutu. 2003. -Sara Gonzalez. 24 minutu.2003. -El rio Zaida. 10minutu. 2004. -Llego el tresero. 27 minutu.2004. -Musima Son (Cubadisco).12 minutu. 2005. -Ivette. 9 minutu. 2005. -Servando en tres tiempos.15 minutu. 2005. -A tempo. 31 minutu. 2006. -Son para un sonero. 55minutu. 2007.

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

Duela gutxi James Ellroy idazle estatu batuarrari egin-dako elkarrizketa batean zera zioen, bera iraganean bizizela bere idatzietan kontzentratu eta garai haiek birsor-tzearren. Egunerokotasuna ez omen zaio batere axola;hori gutxi ez eta telefono mugikorrik ez omen du etainternetera ere ez omen da konektatzen. Telebista, egun-karia eta liburuak ere ez omen ditu irakurtzen: “Nire libu-ruak baino ez dauzkat etxean. Ez dut beste inoren ezerirakurtzen” zioen, harro bere buruaz.

Bizitzarekin harremanetan egoteko nahikoa omen du berelagunekin eta andregaiarekin egotea, eta bere liburuakidazteko behar duen ikerketa guztia beste pertsonabatzuei agintzen omen die egiteko, gero horren araberaberak lana moldatzeko.

Eta zergatik egiten du hori guztia? Hara berak zer dioen:“Orainaz eta egunerokotasunaz ezer ez dakit, beti iraga-nean bizi naiz, zeren eta ahal den hoberena izan nahi dutnire lanean, eta oraina oztopo zait lana egitean. “Tipo“arraroa eta bitxia, benetan.

Portaera hori egokia al da bizitzan? Harentzat bai, noski,hortik bizi baita, eta ondo gainera. Niri, egia esan, zailaegiten zait horrelako bizitza bat irudikatzea: aurrean dau-kagunari erreparatu gabe iraganari begira bakarrik bizi-tzea. Gainera, horretaz pentsatzen jarrita, nola liteke per-tsona bat iraganean eta denbora guztian atzera begirabizitzea, egunerokotasunetik ihesean? Egia esan, osozaila izan behar du horrek; izan ere, begi aurrean dugunbakarra orainaldia da beti, momentuan bizi dugunarenjabe baino ez baikara. Momentua da daukagun bakarra.Iragana igarota dago dagoeneko, eta gure barnean oroi-menaren bidez dagoen zerbait da, besterik ez.

Hala ere, beti alboan dugu iragana, hura bizi izan dugu-lako eta hark emandako esperientziari esker gaudelakoorain hemen. Gure historia ere iragana da, baina jakinbeharrekoa, oraina ulertu nahi badugu. Horregatik, joanzen urtean Getariaren historia berrikusteko aukera izan

genuen, eta egin ziren ekitaldi guztietan (hitzaldiak,antzerkia, inkisizio dorreko ekitaldia…) Getariaren ira-gana aztertu zen. Garai hartan gertatu ziren zenbait datu(aurkitu gabe hor zeudenak, eta, batez ere, Idoia Arrietahistoriagileak eta Sustraiak herri-ekimenak egindakolanari esker argitara eman zirenak) azaldu ziren, eta garbigeratu zen orain dela 800 urte Getarian gertatu zena ezzela historia ofizialak zioena soilik.

Orainari argitasun pixka bat eman dio orduan egindakolanak, eta esan dezakegu azkenean bere fruitua emanduela eginkizun hark. Izan ere, ez al da gero garrantzi-tsua udaleko alderdi guztiek eta Sustraiak herri-ekimenakonartu zuten adierazpen instituzionala? Nik esango nukehorrelako zerbait inoiz edo gutxitan gertatu dela Geta-rian, eta baita Euskal Herrian ere. Beti bakoitza berekabuz ibiltzearen ondorioz indar asko galdu da bidean.Beraz, iragana aztertzerakoan bildu ginen Sustraiak tal-dekook ez genuen hasieran uste horrelako emaitzagarrantzitsurik lortuko genuenik, nahiz eta horren atzetikibili eta esperantza inoiz galdu ez.

Azkenean denok elkarturik kontsentsu batera iristeko gaiizan gara, eta hori pozgarria da; sekula gure historia hur-bilean ezagutu ez duguna. Bazen garaia horretarako.

Historia ondo dago iragana aztertzeko nahiz gogoraraz-teko, baina orain aurrera begiratzeko garaia da, eta,aurrera begira, Getarian jarraitutako eredua beste tokie-tan ere erabiltzea garrantzitsua da, alderdien interesakalde batera utzita. Bestela, betirako aukera duin bat gal-tzeko zorian egon gintezke.

Orain arte esandako guztia ondorengoak ondo laburbil-tzen du:

Belfast-eko horma batean idatzi hau agertzen omen da:“Bi begiekin atzera begira dagoen herria herri itsua da.Begi batekin atzera eta bestearekin aurrera begira dago-ena, aldiz, herri zentzuduna da”.

Iragana, Oraina, Etorkizuna...

]] Joxi Erauskin [[

2006ko uztaila artzape -19

Eider Rodriguezek plazaratuberri duen hirugarren liburuaaurkeztu nahi dizuet orain-goan, Katu Jendea. Lan hone-kin, idazleak 2008ko IgartzaSaria irabazi zuen, bainahonako lan hau ez da bere lanbakarra, aurrez beste biipuin-liburu idatzi zituen: Etahandik gutxira gaur (2004) etaHaragia (2007).

Badirudi idazle hau ipuin-bildumak idazten iaioa dela,orain arteko lan guztiak halabaitira. Ipuin-bilduma izanik,kapitulu bakoitzaren atzeanistorio bat aurki dezakegu;zazpi kapitulu, zazpi istorio.Istorioen mamia, aurreiritzieta usteetan dago oinarritua;kalean pertsona batekingurutzatu eta, zenbat alditanegin ditugu pertsona horriburuzko suposizioak? Janz-kera, ibiltzeko modua… kon-tutan hartzen ditugu aurretikpasa zaigunaren bizitzazusteak gauzatzeko. Idazleak

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

Katu jendea

Osagaiak:

8 porru

8 xerra urdaiazpiko egosi

3 baratxuri-ale

3 arrautza

Irina

Ura

Olioa

Gatza

Perrexila

Porruak saltsa berdean

Prestaketa:

Porruak garbitu eta ur gazitanegosi 15-20 minututan.Porruen ura gorde. Porru ego-siak, erditik moztu etaurdaiazpiko egosiarekin etagazta-xerra batekin bildu;gero, irin-arrautzetan pasatu.

Olioa isuri eta su eztianjarriko dugu kazola zabal bat.Baratxuria bota eta dantzanhasi dela sumatu orduko(kontuz erre gabe) irin pixkabat gaineratuko dugu.Segundo batzuetan edukikodugu eztitzen, kolorea har-tzen utzi gabe. Porruen saldaisuri eta minutu batez edu-kiko dugu irakiten; irin-arrau-tzetan pasatako porruakgehitu kazolara, eta, perrexilatxikitu eta gero, norberarengustura botako da. Beste 5minutuz eduki, eta azkenikplaterean atera. On egin!!

era gauza bera egin du, eta,parke bateko aulki bateaneserita, aurretik pasatzenzaizkion pertsonen bizitzak“eraiki” ditu; lan horretanhainbat motatako jendeaikusi du: institutu garaikoedertasuna atzean uzten ariden erizaina, ama izan etagero lanerako deirik jasotzenez duen emakumea…

Lan irakurterraza da; erritmobizia du eta ez da baterenahasgarria. Zehaztasunezidatzia dago. Idazleak istoriohauek kontatzearekin batera,kritika txiki bat egin nahiizan dio gaur egungo gizarte-ari: pertsonak epaitzerakoanezin gara kanpoko itxuranbakarrik oinarritu, barrukoaezagutzen saiatu behar dugu.

Idazlea: Eider Rodriguez (Orereta, 1977)Argitaletxea: ElkarArgitalpen urtea: 2010Orri kopurua: 155

] harritarten txutxupeka / herri eskola

Iturzaeta Herri Eskolakantolatzen dituen EskolaKiroletan probatu zuen

lehen aldiz piragua, 2008 urtean; horrenbeste gustatu eta uda hartanZumaiako Itsas-Gain elkartearekin pare bat ikastaro egin zituen, eta,harrezkero, han dabil buru-belarri.

2009an, jada, Gipuzkoako Txapelketa irabazi zuen, eta, aurten, berriz,infantil-mailako Gipuzkoako Txapelketa eta Euskadiko Txapelketa irabaziditu; horrez gain, Gipuzkoako Ligan bigarren gelditu da. Uztailaren 23an,24an eta 25ean, Espainiako Txapelketarako balio duen lasterketan izanda Badajozen, eta emaitzekin gustura gelditu da: K1ean, irteera kaxkarraostean, 14. postuan amaitu zuen 85 parte hartzaileen artetik; K2an,berriz, Imanol Barrutabeña zumaiarrarekin 9.postuan bukatu zuten berro-gei parte hartzaileen artean. Irailaren 4 eta 5ean, Bartzelonara joangodira Espainiako emaitza hobetzeko asmoarekin.

Unai Gereka

Hasieratik garbi al zeneukanpiraguari heldu nahi zeniola?Bai, Zumaian egin nuen ikas-taroan oso gustura ibili nin-tzen, nire adineko hainbatlagun egin nituen eta askogustatu zitzaidan. Hasieran,alebin-mailan hasi nintzen,eta, orain, infantil mailan joka-tzen dut. Giro oso polita dago,bai gure artean eta baita gura-soen artean ere, gu ikusteraelkarrekin joaten baitira, aldebatetik bestera.

Noiz izaten dituzue entrena-menduak?Adin honetan piragua Esko-lako Kirolaren barruan sartzenda oraindik, eta, oro har, irai-lean hasten gara entrenamen-duekin, baita lasterketabatzuekin ere; gero, abendualdera, geldialdi bat izatendugu, eta, atzera, martxoanhasten gara lasterketak egiten.

Non egiten dituzue entrena-menduak?Eguraldi ona bada, ibaian;bestela, gimnasioan egotengara edo korrika egitera joatengara. Baina beti ibaian.

Gogorrak izaten al dira?Batzuetan, batez ere, uretanegiten direnak; gutxi gorabe-hera, ordu eta erdi jardutendugu. Gainera, orain piragua-ren beheko aldean freno batenantzeko goma bat jarri digute,indar gehiago egin dezagun,eta gehiago nekatzen gara.Gero, kendutakoan, askoz erearinago joaten gara!

Zer piragua mota erabiltzendira Itsas-Gainen?Normalean, piraguan hastean(alebinetan), Minikaya erabil-tzen da; zailagoa da horiekiraultzea, eta, gainera, motela-goak dira. Gero, K1 (lagunbatentzat), K2 (bi lagunentzat)

eta K4 (lau lagunentzat)daude, eta, horietako bakoi-tzean bi motatako piraguakbereizten dira: Amerikanoaeta Sevillakoa.

Zer motatan jarduten duzu?Orain arte K1ean ibili naiz, etaorain K2arekin hasiko garaentrenatzen, BartzelonakoEspainiako Txapelketara joa-teko.

Zer distantzia izaten dira las-terketetan?Iaz, alebin-mailan, 1.500 metroegiten genituen, eta, aurten,infantil-mailan, 3.000 metro.Espainiako lasterketan, berriz,1.250 metroko ibilbidea da,

gutxi gorabehera.

Kailurik?Ipurdian ez dut arrauneansortzen den beste kailu; baina,eskuetan bai.

Entrenamenduez gain, jate-koa ere zaindu behar al da?Ez, nire amonaren babarrungoxoekin ederki elikatutanago.

Zenbat lagunek jardutenduzue?Nire adinekoak 14 lagungaude, neska eta mutil.

Getariarrik?2008an lau getariar hasi ginen:Aritz eta Aitor Miralles, JulenManterola eta ni; horiek orainez dabiltza. Negu honetan,berriz, Mikel Larrañaga hasida.

Aurrerantzean jarraitzekoasmoa?Bai, garbi daukat jarraitu nahidudala. Piraguarekin kirolaegiten dut, eta, horrez gain,oso ondo pasatzen dut; ibaianjoatea gozamena da!Unai Gereka Itsas Mendi Elkarteko lagunekin.

Udako aisia-garaia!

Uda ia guztiontzat izaten da aisia-garaia; baina, dudarik gabe, haur eta gaz-tetxoak izaten dira garai hori gehien gozatzen dutenak. Horien adibidebatzuk ekarri ditugu txoko honetara: udaleku irekiak, Udalak antolatzendituen ikastaroak (besteak beste, frontenisa, piragua eta surfa –azken horiGaztetapeko hondartzan egin ezin zenez Zarauzko hondartzen egin zen–),Txeruk haur eta gazte dantzarientzat antolatzen duen irteera (Seignossekoaquaparkera)… Ekimen horiez guztiez gain, haur eta gaztetxoek badute den-bora non pasa aukeratzeko aukera; horren adibide dira moila eta altxerria.

Argakia: Erun

] uztaileko eta abuztuko agenda

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak:

abuztuaren 30tik irailaren4ra (biak barne)

Antolatzailea: Basquetur(Eusko Jaurlaritzako Jardun-bide Egokien programa)

[Abuztuaren 11, asteartea]DONOSTIAKO MUSIKAHAMABOSTALDIA.MUSIKA AITZAKIDONEJAKUE BIDEAGIPUZKOANBidea jarraituz, AskizutikElorriagara IBILALDI MUSIKALAGoizeko 10:00etan: Askizun,IBILALDI MUSIKALA honihasiera emango zaio, Geta-riako GAZTE ALAIAK txis-tulari taldearekinOndoren: Santiago etxean,Zumaiako BEHEKO PLAZAabesbatzaEta Elorriagara iristen:Galizia etxeko GAITEROAKAntolatzailea: DonostiakoMusika Hamabostaldia

KONTZERTU BENEFIKOA,Sarajevoko “Bjelave” ume-zurtz-etxearen aldeTenor: Juan Luis AnasagastiPianista: Jaime LazkanoNoiz: 20:15eanNon: Salbatore Deunaren elizan

[Irailaren 24a, ostirala]DONEJAKUE BIDEAGIPUZKOANTIZIANA TAGLIANI (Arpa Romántica)Noiz: 20:30eanNon: Salbatore Deunaren elizanAntolatzailea: Xacobeo 2010Euskadi

] Batelero eguna[Uztailaren 30a, ostirala]17:30ean: ontziei harrera19:00etan: ontzien erakusketalehorrean

[Uztailaren 31, larunbata]09:30ean: ontzien uretaratzea.10:00etan: patroien batzarra.10:30ean: itsas bilkura,ontzien maniobren erakustal-dia eta erabakitako ibilbidea-ren burutzea14:30ean: bazkaria eta sari-banaketa.16:00 eta 18:00ak bitartean:moila zaharrean kokaturikoontzien erakusketa. Ontzienpatroiak bertan izango dirajendartearen galderei eran-tzuteko

] Musika[Uztailaren 30a, ostirala]GARIKOITZ MENDIZABAL.

“SOSEGUA” DISKARENAURKEZPENA

Txistua: Garikoitz Mendiza-balPianoa: Mariano SantamariaTeklatua, eskusoinua etaprogramazioak:Xabier ZabalaArpa: Oihane IgerabideBiolontxeloa: Pello RamirezTrikitixa: Kepa JunkeraPerkusioa: Iñaki TelleriaNoiz: 22:30eanNon: Salbatore Deunaren elizan

[Uztailaren 31, larunbataREAL AZTECAmariatxiak kalez kaleNoiz: 20:00etatik 22:00etaral

] GaztelekuaAbuztuan itxita

] KZguneaAbuztuan itxita

] KirolakSALBATORE DEUNA XIII.

PILOTA TXAPELKETA*Salbatoretan txapelketarenFINALA jokatuko daAntolatzailea: Gure Txeru

] GaztetxiaASANBLADANoiz: ostegunetan, 19:00etan

] Hegoari begira[Uztailaren 24tik abuztuaren3ra]

HEGOARI BEGIRA 2010 (XII. EDIZIOA)

ERAKUSKETA eta BIDEZKOMERKATARITZAko produk-tuak salgaiArgazki erakusketa:“Darfurreko emakumeak -bestelako begirada”Non: Gure TxerunAntolatzailea: ELAN-EUSKADI GKE

] JaiakAbuztuaren 5etik 8raSALBADORE JAIAK 2010

SALBATORE

JAIETAKO

TXAPELKETAK

Abuztuak 4, asteazkena

BALTSA KARRERA

Noiz: 18:00etan

(izena emateko azkeneguna; abuztuak 2)

Antolatzailea: Getaiko Txosna batzordea

Abuztuak 5, osteguna

FESTETAKO II. PLAIEROTXAPELKETA

Noiz: 16:00etan

(izena emateko azkeneguna; abuztuak 2)

Antolatzailea: Getaiko Txosna batzordea

KOADRILEN ARTEKOHERRI KIROLEN VII.OLINPIADAK

Noiz: 19:30ean

Izen-ematea: uztailaren19tik 30era

Abuztuak 7 larunbata

IX. MARMITAKO

TXAPELKETA

Noiz: 10:30ean

Izen-ematea: uztailaren26tik 30era, 13:00ak arte

] akordatzen

Antxirria lehen eta orain

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu943000548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Gaur egun altxerritik pasaz gero, hainbat haur topa daitezke txanpon-eske, garaibatean "un e peseta a l'eau" eskatzen zuten haurrak bezala. Gaurko honetan altxe-rrian ateratako argazki bat ekarri dugu, orduko bainujantzi eta "look"-arekin (gauregun berriro modan dagoen "look"-a) hiru emakumezko ditugu aurrez aurre,ezkerretik eskuinera: Kontxi Etxegoien, Justina Uzin eta Juana Mari Berasaluze.

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo eta Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideok doan dau-kazue eta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazki bakoi-tzagatik.

Juana Mari Berasaluzek utzitako argazkia.

zorion agurrak

Juanjo eta Garazi EizagirreAbuztuak 13 eta 17

Zenbat dira? 1 gehi 1, ala 11? Aitarena eta zurea zenbatuz, 54 muxu biontzat!

Maitane BerasaluzeAbuztuak 10

Zorionak osaba-izeben etalehengusuen partetik.

Ondo pasa eguna eta muxuhandi bat.

HodeiAbuztuak 6

Dagoeneko 7 urte handiZorionak txapeldun! Aita,ama eta bereziki Xabierren

partetik.

Salbatoreetan izango dugu

festarako hainbat aukera

jende askoren parte-hartzeak

eta bakoitzan jarrera

hori guztiaz arduraturik

atera zaitez kalera

eman diezaiogun herri honi

merezi duen janzkera

SALBATOREAK

2010 Udalak Salbatorejai zoriontsuakopa dizkizue