88. zenbakia (2009ko azaroa)

24
a rtzape 88. zenbakia - 2009ko azaroa ]HIRU GETARIARREI ELKARTASUNA SANTA ZEZILIA EGUNA] GETARIARRON TOPAGUNEA JOSE MANUEL ETXEBERRIA Udazkenak dituen zaletasunak

description

 

Transcript of 88. zenbakia (2009ko azaroa)

Page 1: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

aarrttzzaappee88. zenbakia - 2009ko azaroa

]HIRU GETARIARREI ELKARTASUNA

SANTA ZEZILIA EGUNA]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

JOSE MANUEL ETXEBERRIA

Udazkenak dituen zaletasunak

Page 2: 88. zenbakia (2009ko azaroa)
Page 3: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

]]5/Inkesta: Durangoko azoka eta

Artzape aldizkaria

]]6-7/Getarian zer berri?

Santa Zezilia EgunaHiru getariarrei elkartasuna

]]8-9/Erreportajea: Jose Manuel Etxeberria

]]10-11/Argazkien Txokoa: San Martinak

]]12-16/Elkarrizketa:

Udazkeneko zaletasunak

]]19/Errezeta - Literatur txokoa

]]20/Historiaren katebegiak:

Guda karlistak Getarian

]]23/Akordatzen: Artzapeko balkoia

artzape88. zenbakia

2009ko azaroa

“Abendu txuri, ez ardi eta ez axuri”

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune Urresti,Kepa Iribar, Imanol Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka,

Mikel Mugika [kolaboratzaileak] Cesar Blanco, Xabier Alberdi eta Suso Perez [argazkiak] Artzape[publizitatea] Artzape

[inprimaketa] Gertu [tirada] 310 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2009ko azaroa artzape-3

Gure Txeru Elkartea

Page 4: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

4-artzape @topagunea.com

DALBILTZAK bere jardunean eraku-tsi duen bide oparoa zapuztuta geratuzen 2003ko Apirilaren 29an MadrilekoAuzitegi Nazionalak polizia nazionala-rekin burutu zuen erasoagatik. UDAL-BILTZA ri suspentsioa ezarri eta 13 per-tsona atxilotu eta espetxeratu zituztenUDALBILTZAko arduradun zein langi-leen artean. Nazio eraikuntzan zein uda-len arteko elkarlanean emandako urra-tsak geldiaraztea zen eta da beraienhelburua. Iada epaiketaren atariangaude. Sumario honetan 22 pertsonadaude inputatuta eta zigor eskaerak 10urtetik 23 urtetara iristen dira.

1999ko Irailean “UDALBILTZA, Eus-kal Herriko Udalen eta Udal HautetsienBiltzarra”, nazio-instituzioa sortuzenean printzipio eta helburu hauekbere gain hartu zituen:- Euskal Herria nazio gisa aldarrikatzea,bai Euskal Herrian bai nazioartean- Beronen egituraketa politikoa eraiki-tzen laguntzea- Nazio eraikuntza bultzatzea- Eta udalerrien arteko harremanakeraikitzen laguntzea hizkuntzaren, kul-turaren, kirolaren, ingurumenaren,lurralde antolaketaren, ekonomiarengarapenaren eta ongizatearen alorreanbesteak beste.

gutunak]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

UUdalbiltzari babesa

Helburu hauek zazpi lurraldeetako ia1.800 udal hautetsik aho batez erabakizituzten.Helburu hauen gauzapenean, nazio-eraikuntza praktikoan hainbat ekimeneraman ditu aurrera. Hor daude adibi-dez:- Hizkuntza Eskubideen Behatokiarensorrerari emandako bultzada;- Euskal Herriko Naziotasun Aitormenaagiria;- Xiberoa Garatzen egitasmoa herrial-deak bizi duen despopulazioari aurreegiteko;- Euskal Herriaren Eskubideen Karta;- Nazio Eztabaidagunea sortzeko pro-posamena;- eta beste abar luze bat.

Sumario honetan jasotzen diren delituakgoian aipaturiko ekimenak baino ezdira, besterik ez da azaltzen. Ukatu egi-ten dute UDALBILTZAren izaera insti-tuzionala.Epaiketa honen aurrean, zera adierazinahi dugu:1. 22 hautetsi-ohi eta langileei gureelkartasuna eta berotasuna adierazinahi diegu. 2. Epaiketa honetan 22 pertsona haue-tako espetxe zigorraz gain, UDALBIL-TZAren disoluzioa bilatzen dute

Madrilen, Euskal Herrian gertatzen ariden aldaketa politikoa zapuzteko3. Elkartasun dinamikek eraginkorrakizan behar dute. Ezin daitezke hitzhutsean edo argazki hutsean geratu4. UDALBILTZA ezinbestekoa da EuskalHerriaren nazio-aitortzaren, lurraldeta-sunaren eta erabakitzeko eskubidearenalde aurrera egiteko; UDALBILTZA uda-letatik abiatzen den euskal instituzioa da;UDALBILTZA euskal gizartearen etaudalen ondarea da, beste inorena ez.

Karmele Iribar, Iker Azkue eta Iñaki Mondragon

Ezker Abertzaleko Hautetsiak

Page 5: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

Somaliako zeruak

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]Abenduaren hasieran, Durangoko euskal liburu etadiska azoka arrakastatsua dela-eta, jende asko joa-ten da bertara, nobedadeak ikusi eta erostera.Urteko gainontzeko egunetan ordea, neurri bereanbabesten al dugu euskarazko kultur produkzioa?Getariaren kasuan, Artzape aldizkariarekin gertatzenari dena esanguratsua da. Herrian harrera oso onaduen arren, hainbat administrazioen nahiz herrita-rren laguntza falta dela-eta, egoera larrian aurkitzenda eta banaketa selektiboa egitera pasatzea besteerremediorik ez du izan. Nola baloratzen duzu egoeraeta zer iruditzen zaizu aldizkariak hartutako neurria?

Durangoko azokari buruz, indar handia duela iruditzen zait,inguratzen den jende kopurua eta bertako euskal liburu etadisken kopuru eta kalitatea kontuan hartuz. Azken finean, eus-karazko kultur produktuen aurkezpen ekitaldi nagusia bila-katu da, oso eskaparate ona bertako egileentzat. Hori oso sei-nale ona da, eta, egun batzuetako kontua baino gehiago,hemengo liburu eta diskek duten arrakastaren seinale da.

Artzaperekin gertatzen ari denari dagokionez, aldizkariaherritarroi eskaintzen zaigun zerbitzu bat dela iruditzen zait,herrian oso baloratua dena, gutako asko egoten baikara aldiz-karia noiz jasoko zain. Hori horrela, herritarrok lagundu behar dugun arren, hainbatadministrazioek (herri, probintzi edo erkidegokoak) dute ardura gehien, horien aha-legin txiki bat nahikoa baita egoera konpontzeko. Nahiko nekatuta nago adminis-trazio horietatik betikoa entzuteaz: ez dagoela dirurik... Administrazio horiek herri-tarrok ordaintzen ditugunez, beren lana da halako gaietan neurriak hartu etaArtzape bezalako proiektuei aurrera egiteko babesa ematea. Banaketa selektiboaegiteko erabakia egokia eta ulergarria iruditzen zait.

Julene Iturbe

Durangoko Azoka festa handi bat bihurtu da. Euskal kulturabultzatzeko oso baliagarria da dudarik gabe; baina, ez dakitgero jendeak azokan erositakoa irakurtzen duen edo ez. Niaskotan joan izan naiz Durangora, eta oso ondo pasa izan dutaldi guztietan. Getarian bertan ere, Gure Txeru elkarteak garaibatean antolatzen zuen disko eta liburu azoka abuztu aldean,eta gisa horretako ekintzak gehiago egin beharko lirateke herriguztietan, hainbat kirol (futbola...) bultzatzen diren neurriberean. Artzaperi dagokionez, egungo krisiarekin instituzioek ez

badute laguntzen ez dago zer eginik. Eta jendeak ere harpidedun egin beharko luke.

Jon Larrañaga

Egia esan, eta sarri asmoa eduki arren, inoiz ez naiz joan Duran-goko azokara, nire herriko festekin batera izaten baita. Hala ere,eskaparate ona dela iruditzen zait taldeek eta idazleek berenekoizpenak ezagutzera emateko. Jendea elkartzeko ere aukerapolita da, eta oso giro ona sortzen dela argi dago. Hori bai, urteguztiko datuak hartu beharko lirateke kontuan jakiteko eaDurangon adina erosten den gainontzean ere.

Artzaperi dagokionez, banaketa selektiboarena erabaki ego-kia iruditzen zait. Orain arte, denek jasotzen zutenez, asko ero-sotasunean erortzen ziren (zertarako harpidetu, berdin jasoko

badut...). Orain ikusiko da nork nahi duen benetan Artzape jaso. Euskalgintzaren aldedenok jarri beharko genuke zerbait, bai administrazioak eta baita herritarrok ere.

Iñaki Arostegi

Cesar Blanco

Artzapetik begira

Astea birus astea izan dugu eskolan. Ikaslepilo bat etxean gripearekin gaixo. Alakra-nen eskifaiak bahituta jarraitzen du. Gelangelditzen garenon artean birus festa.Madrilera ekarri dituzte atxilotutako bipirata, gobernuaren hutsegite latza. Beraz,gaur olgeta baino osasunbide zait zanbuilaegitea. Toaila lepoan daukadala Artzapeatzean utzi ta aldapatik noa. Madrilekoitsutasun diplomatikogatik bahiketa irtee-rari kiratsa dario. Moilatik kanpoko eskai-leretara. Arropa erantzi dut. Arrantzaleensenideak politikoek itxurakeriak utz ditza-ten saiatzen ari dira. Bainadorea jantzitalehengo maila jaitsi dut. Azaroak 15 egunbadauzka. Uraren tenperaturak beheraegin du 15 graduetara. Zeruan udazkenkolore arrek margotu duten koadro oniri-koari erreparatu diot bigarren eskaileramailatik. Nolakoa ote Somaliako zeruagaur? Eragiten al diete gizakien gerrek;pobreziek; sarraskiek; etsipenek... zerukokoloreei. Hanka biluzia aurreratu dut hiru-garrenera. Piratak armaturik, hanka hutsikontzi zubian. Espainiako prentsan haizeufadak harrotu ditu Alakranak ikurrina baibaina española ez ote zeramaneko zalan-tzak. Laugarrenera pasa eta mina hartudut txintxarri batekin. Ez daukagu nazioarteko arazoetan gurea defendituko digunestaturik. Bosgarren mailan nagoela buz-tan beltz sarda batek portu aldetik Mal-korbe hondartzara egin du azkar ur azale-tik gertu. Herrialde aberatsen flotaindustrializatuek hirugarren mundukoitsasoen arrantza aberastasunak neurrigabe zurgatzen jarraitzen dute, arrantzatokiak banan banan agortuz. Seigarreneanolatu txikiak amarra baten gorpu bigun-dua ekarri du. Somaliaren kosta aurreanontzi faktoriek etzada jaso, txibiak sailkatueta milaka arrai hilda bota dituzte putzura.Oparoa zen itsasoan txirotasuna zabalduz.Zazpigarrenetik murgildu eta kresalarenbesarkada hotza lehenago astindu eta gerolaztantzeraino leundu da. Euforia etorrizait uraren besarkadarekin batera. Soma-liako kostan arrantzaleak ospakizunetanari dira beraien familiekin batera, aspal-diko partez arrantzak lehenera egin du,hobera. Bio masa nabarmen suspertu eginda piratek ontzi faktoriak kostatik urrunmantentzen dituztenetik. Hurrenekokanoaraino joan etorri egina dut, lehortzenari naiz. Nolakoa ote Somaliako zeruagaur?

Page 6: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

6-artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Hainbat lagun bildu zen elkarteratzean.

Berez lasterketa zaila izanik ere, are gehiago zaildu zen azaroaren 8an, egin zuendenboralea zela-eta. Hala ere, haize boladei eta euri zaparradei aurre eginez, 24getariar animatu ziren Behobia-Donostia lasterketaren 45. edizioan parte hartzera.Aurtengoan, Getariako emakumezkoen artean, Uxoa Irigoien Odriozola izan zenonena; promesa kategorian atera zen, eta 01:36:39 denbora egin zuen. Gizonezkoeidagokienez, Gorka Gonzalez Larrañaga izan zen lehena helmuga zeharkatzen,01:15:10 denborarekin.

Honako denbora hauek egin zituzten gainerako getariarrek:Zorionak guztioi!!!

Orokorrean kilo gehiago, baina prezio eskasa

Abenduaren lehen astean urteko kuota pasako zaie harpideei: 20 euroko kuotaordainduko dute herrian bizi diren harpideek, eta 22 euro herritik kanpo bizi dire-nek. Transferentzia egin nahi dutenek honako kontuetan sar dezakete dirua:Kutxa (0011067949) eta Euskadiko Kutxa (1920005322).

Artzapeko kuota ordainketa

Hiru herritarrenaldeko kontzentrazioaJoan den azaroaren 14an, kontzentrazioaegin zen udaletxearen aurrean AuzitegiNazionalera deklaratzera deitu dituztenhiru getariarrei elkartasuna adierazteko.Erantzun bateratua izan zuen deialdiak;izan ere, bertara lagun ugari biltzeazgain, herriko hiru alderdi politikoren(Ezker Abertzalea, Aralar eta EA) eta seitabernen (Xagu, Mahasti, Sokoa, Itxaspe,Taxko eta Harralde) atxikimendua izanbaitzuen. Bestalde, hiru herritarren abo-katuaren eskaria onartuz, azkeneanAuzitegi Nazionalak Azpeitian hartukodie deklarazioa.

Herritarrak Behobia-Donostian

Arrantza-urtea bukatzearekin batera, balorazioa egiteko garaia da. Oroko-rrean, 2009. urtean aspaldiko kilo gehiena izan da Getariako Kofradian;baina, ekonomikoki, diru gutxiago lortu dela azaldu digu Kofradiako presi-dente Emeterio Urrestik: "Diru gutxiago izan da, nahiz eta aurten berdelaoso ondo etorri den; batez ere, eguraldi onari esker, egun gehiagotan arran-tzatu ahal izan dugu berdela (batez beste, 34/36 egunetan). Tamalez, ordea,gero prezio eskasa egin da, 0,30 zentimo inguru". Horrez gain, aurten antxoaezin izan da arrantzatu, eta dagokion 40 eguneko geldiunea izan dute.Hegaluzeari dagokionez, ez da beste urtetan adina kilo harrapatu; hegala-burra, berriz, nahiz eta arraina soberan egon, ezin izan dute kuota baten gai-netik arrantzatu, eta, Emeteriok dioenez, "beldur gara ez ote duten kuotajaitsiko". Datorren urteari begira, abenduaren 14tik eta 16ra bitartean, arran-tzako ministroak bilduko dira Bruselan antxoari buruzko erabakia hartzeko;hau da, arrantzatzeko debekua kendu edo ez, eta, kentzea erabakiz gero, zerkopuru harrapatu ahal izango den. "Udazken honetan, zientifikoek balora-zio oso ona egin dute, azken urteetako onena; baina, haien hitzetan, arrain-kopuruak beste pare bat urtez era berean egon beharko du ondo dagoelabaieztatzeko".

Sailkapena:Gorka Gonzalez . . . . . . . . . .1:15:10Zigor Saizar . . . . . . . . . . . . .1:17:49Javi Alonso . . . . . . . . . . . . . .1:22:59Bernar Urresti . . . . . . . . . . .1:23:21Ander Iribar . . . . . . . . . . . . .1:23:48Iraitz Legorburu . . . . . . . . . .1:24:48Imanol Gonzalez . . . . . . . . .1:24:55Iker Etxabe . . . . . . . . . . . . . .1:28:27Igor Agirre . . . . . . . . . . . . . . .1:28:55Andima Iribar . . . . . . . . . . . .1:32:31Uxoa Irigoien . . . . . . . . . . . .1:36:39Aitor Irigoien . . . . . . . . . . . . .1:37:10

Unai Mateos . . . . . . . . . . . . .1:37:13Jon Ander de la Hoz . . . . . .1:38:01iJose Maria Zenekorta . . . . .1:40:44Patxi Larrañaga1 . . . . . . . . . .:42:18Pedro Uzin . . . . . . . . . . . . . . .1:45:44Kontxi Monasterio . . . . . . . .1:47:03M. Luisa Palacios . . . . . . . . .1:50:48Eneida Etxabe . . . . . . . . . . . .1:51:36Ane Balentziaga . . . . . . . . . .1:54:10Jose Agustin Tena . . . . . . . .1:56:13Jokin IdiakeZ . . . . . . . . . . .1:57:26Irune Azpiazu . . . . . . . . . .2:08:11

Arrantzaleak sareak negurako gordetzen.

Page 7: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

2009ko azaroa artzape-7

Berotegi efektuko gas gutxiago isur-tzeko aholkuak ematen jarraitzen dugu.Oraingo honetan bulegoak atala jorra-tuko dugu.Bulegoan ordu asko ematen dugu egu-nean, eta bertan erabiltzen ditugu apa-railu elektroniko gehien (faxak, ordena-gailuak, inprimagailuak eta abar).Aparailu hauek gure inguruan duteninpaktua nabarmen gutxitu daiteke,eguneroko lanean hainbat gomendiojarraitu besterik ez dugu egin behar.Hara hemen:

Ordenagailua:- Itzali ordenagailua ordubete bainogehiagoan erabili gabe egon behar bada;adibidez, bazkaltzeko atsedenaldietan,bilera luzeetan eta lanaldia amaitzean. - "Energy Star" logotipoa duten ordena-gailuak edo pantailak erosi; hori dutenordenagailuek, behar bezala konfigura-tuta, kontsumo txikiagoa dute erabiltzenari ez garen uneetan. - Komenigarria da "bookmark" itzaltze-sistema edo laster-marka duten ekipoakedukitzea; izan ere, sistema horrenbidez, teklen sekuentzia egoki batekin,ekipoa deskonekta daiteke, eta itzali zenuneko azken posizioa grabatzen da.Horri esker, itzaltzean genuen lanekoposizioa berreskuratzen da ekipoaberriro pizten dugunean. - Energia aurrezten duen pantaila-babesle bakarra pantaila beltzean uztenduena da; beraz, pantaila "Black Screen"moduan konfiguratzea gomendatzenda. - Ekipoek energia minimo bat kontsumi-tzen dute itzalita ere; horregatik,korronte-elikagailua deskonektatzea erekomeni da egunaren amaieran. - Pantaila lauko monitoreek energiagutxiago kontsumitzen dute eta erradia-zio gutxiago igortzen dute. - Ordenagailu eramangarriak mahai gai-nekoak baino eraginkorragoak diraenergiari dagokionez.

Informazio gehiago:energystar

csaeeve

] bi hitzetan

Musika Eskolako kideak kale Nagusitik behera kalejiran.

Txokolatea dastatzeko aukera izan zen. Musika Eskolako hainbat trikitilari.

Gazte Alai taldeko txistulariak. GureTxeruko dantzariak.

Musika eta dantza SantaZezilia ospatzekoAzaroan, musikarekin lotura duen hainbat ekitaldi izan ohi da Santa Zezilia Egunaospatzeko, eta, aurten ere, halaxe izan da: herriko abesbatza, Gazte Alaiak txistulari-taldea kalez kale, Musika Bandaren kontzertua, Musika Eskolako haurrek eskaini-tako kalejira eta Gure Txeruko dantza-taldearen emankizuna.

Page 8: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

8-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar] Erreportajea

Lanbide nekeza eta gogorra da, batez erearkume-garaian, artegitik irten gabe gau etaegun jardun behar baita; halaxe diharduJoxe Manuel Etxeberriak Askizuko AgerreBerri baserrian. Bere asmoa sariak irabaz-tea ez izan arren, aspaldian hainbatjasotakoa da; azkena, hain zuzen ere,joan den abuztuan Legazpin ospatuzen Artzain Egunean: ardi emankorre-naren saria (sei bat aldiz jaso du saribera, bata bestaren atzetik) eta jen-deak egindako dastaketaren lehensaria. Baina, egindako lanaren fruituakgehiago izan dira: 2005eko OrdiziakoArtzain Egunean ardi-errape onenarensaria; horrez gain, Idiazabalgo GaztaEguneko lehiaketan bigarren eta hiruga-rren sariak ere jaso izan ditu. Katalunian izandenean ere saritua izan da; gainera, eraman-dako gazta guztia salduta itzuli zen etxera.

Duela 14 urte hasi zuen ibilbidea Araba-tik ekarritako 200 bat buru mutur-

beltzekin. Gerora, pausogarrantzitsua eman zuen,

Gipuzkoan produkziorakozegoen artalderik onenaerosi baitzuen Berastegin;150 buru mutur-gorri:ardi oso polita, baitagarestia ere. Dudarikgabe, pauso zaila izanzen, baina esnearenprodukziotik bizi nahi iza-

nez gero, derrigorreaneman beharrekoa zela

iruditu zitzaion; eta ez dadamutzen, egin duen inber-

tsiorik onena izan baita. Pixka-naka, horien umeak utzi eta bes-

teak kendu ditu; genetikan lan handiaegiten dute, berritze handia izaten dute, eta erdi-purdikoa den ardia saldu egiten da, betiere ardiahobetu eta gazta hobea egiteko helburuarekin.“Gaztagintzak etorkizun ona du”

Joxe Manuel Etxeberria:artzaintzatik bizitzeko apustua

Page 9: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

] Erreportajea] Artzaintza: Jose Manuel Etxeberria

Gaztagintzan buru-belarri;ofizio neketsua, ezta?Bai, gazta egitea kristorenlana da, asko dira pauso horiematera ausartzen ez direnak;izan ere, artalde bat duzuartegian eta beste “artalde”bat hozkailuan: gaztak.

Zenbat ardi dituzue gauregun?Iaz orain arteko ardi-kopurutxikiena izan genuen: 300buru mutur-gorri. Hala ere,horiei 125.000 litro inguru jai-tzi genien; mutur-beltzekinhasi ginenean 700 buruekin40.000 litro jaitzi genituen,hara hor aldea!

Zer alde dago bi ardi-motahorien artean?Hiru motatako latxa ardiadago: bata, mutur-beltza,hanka eta mutur beltza, gor-putza zuria eta beti mutur-beltzarekin begiratzen zai-tuena; bestea, mutur-gorria(cararubias): “ilehori-ileho-riak” eta politak dira, eta goi-zero ukuilura joatean aurpegialaiarekin hartzen zaituena;azkenik, carranzanas mota.

Legazpin, ardi emankorrena-ren saria jaso zenuen; zen-bat litro ematen dute egu-neko?Egunero ia 160 litro ematendituzte; baina, orain kumeakegin berri dituztenez, ia480 litro eman ohidute. Kumea orain

egiten dute, azaro hasieran;aurten hazia Frantziatik ekarridugu, han ahari ona baitago.Arkauten dagoen Intsemina-zio Zentroan genetikarenhobekuntzarako programalantzen dute, eta GipuzkoanELE (Euskal Herriko LatxenElkartea) deritzonak izuga-rrizko lana egiten du produk-ziorako genetika hobetzeko,egiten den lan hori errentaga-rria izan dadin. Guk baserriangenetikari garrantzi handiaematen diogu, eta, gaur egun,produkziorako ardi onenakguk dauzkagu, kristorenselekzioa daukagu. Hala ere,guk badugu ahari bat Intsemi-nazio Zentrokoa baino hobeadena. Arkumeak jaiotzen dire-netik, Intseminazio Zentroakdu lehentasuna aukeraketaneta ahari onenak bertara era-maten; guztia genetika hobe-tzeko. Talde lana da, eta azke-nean denok gara onuradunak.

Zer ematen diezue jateko?Lehen urtean, arkumea jaio-tzen denetik arkumea egiterairitsi bitartean, ahal dugunguztietan, genero naturalaerabiltzen dugu, eta orain arteekologikoa eman diegu,bazka-ilarra, batez ere, etatransgenikoak saihesten aha-legintzen gara. Horrez gain,urte horretan ahariak ezku-tatu egiten ditugu; bestela,

urtebete baino lehenagoegiten dute umea,

eta hori ez da komeni, orain-dik gorputza egin gabe bai-taukate eta horrela ez baituteesne ona ematen. Behin jaiz-ten hasiak direnean, pentsuaematen diegu, guk prestatu-tako nahasketa: aopapa, sojaeta beste belar batzuekin osa-turikoa, hain zuzen ere. Eta,noski, inguruan ditugunzelaiak: hemen berde ugaridugu, eta, gainera, hemengobelarrak nahiko gatz duenez,parasito gutxiago izaten dute.

Esnerik saltzen al duzu?Bai, noski. Bilbo eta Gasteizingurura joaten naiz, eta,astean bitan, Gipuzkoan egi-

ten dut esnearen eta gaztarenbanaketa: Aretxabaleta, Arra-sate, Bergara, Plentxi, Elgoi-bar, Eibar, Mendaro, Azkoiti,Azpeitia, Zestoa, Aizarnaza-bal, Iraeta, Oikia, Zumaia,Zarautz, Orio, Lasarte etaDonostia. Merkatu hori nahi-koa dugu egiten dugun gaztakopururako.

Nolako gazta egiten duzue?Krematsua eta zapore onekoa;horrez gain, guk egindakogaztak lizuna dauka kanpoal-dean, lizun on bat botatzendiogu. Izan ere, lizunarekinbadago haizetik, berotik etahotzetik babestuta egongo da.Astero, gazta eskuilatu egitendugu, ia 5.000 gazta; egunero,bizpahiru ordu pasatzen

dugu zeregin horretan. Gaztaona eta krematsua egin nahibadugu, lizun hori beharrez-koa da. Dendari gehienek gar-bituta eskatzen digute, bainabadugu lizunarekin eskatzendigutenak ere; batez ere, askosaltzen dutenak.

Dendari bati nola definitukozenioke egiten duzun gazta-mota?Errotazioko gazta dela: hauda, bezeroa berriro etorrikozaiola ziurtatzen diogu.

Berrikuntzarik egitea aurrei-kusi al duzue?Bai, gaztandegi berria egitera

goaz, baita ukuilu berria ere.

Nola ikusten duzu gaztagin-tzaren etorkizuna?Gaztagintzaren etorkizunaona da, nahiz eta krisiarenondorioz iaztik aurtengo kan-painara kontsumoa jaitsi delaigarri. Kontua izan behardugu eskainiko dugun kalita-tearekin, horrek ez baitu ino-laz ere behera egin behar; izanere, gazta ona eginez gero,kontsumoa handia izango da.Merkatuan gazta txar askodago, eta gazta on gutxi. Nikusten dut egiten dugun kopu-rua baino hogei aldiz gehiagoegingo bagenu, guztia sal-duko litzatekeela, ez baitagohorrelako gaztarik.

“Krematsua eta zapore onekogazta egiten dugu”

Page 10: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

10-artzape @topagunea.com

San Martin jaiak probetxatuz, frontoiko estaldura berria inaugu-ratu zuten Askizun; dantzarien aurreskua, apaizak azpiegituraberriari emandako bedeinkazioa... Horrez gain, Askizuko etaGetariako pilotarien arteko partida jokatu zen: Erramun Aran-guren eta Iñigo Olabarri Jose Esnal eta Joseba Rotetaren aurka,eta 22-15 emaitzarekin nagusitu ziren auzotarrak. Hain zuzenere estaldura hori auzotarren aspaldiko eskaera izan da, bainaaskoren iritziz, “frontoiari txapela jarri diote, baina berdin berdinura sartzen da, albo guztiak irekiak ditu eta; itxuraz oso politada, baina lehen bezala frontoia blai”; hori dela eta, irtenbideabilatu behar zaiola iritzi diote.

Bestalde, urtero bezala hainbat ekintzaz gozatu ahal izan zenSan Martin jaietan: bailarako ezkondu eta bikoteen afaria (35 batlagun elkartu ziren), gazteen afaria (50 lagun), Mus Txapelketa(irabazleak Manu Azpeitia eta Xanti Aizpurua izan ziren, etabigarrenak, berriz, Itziar Etxeberria eta Miren Galarraga), herri-kirolak, Gorriti eta bere animaliak… Herri-kirol lehiaketan,Getariako arraunlariak eta Aizarnazabalgo gazteak neurtu ziren,eta azkenean, Aizarnazabalgoak nagusitu ziren.

Amaia Iribar eta Maider Ostolaza

San Martinak frontoikoestaldura berriarekin

Argazkia: A. Manzisidor

Argazkia: I. Echaide

Argazkia: I. Echaide

Page 11: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

Argazkia: A. Manzisidor

Argazkia: A. Manzisidor

Argazkia: I. Echaide

Page 12: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

12-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar] elkarrizketa

Noiztik datorkizue zaleta-suna?M: Niri mutil koskorra nintze-netik, aitarekin joaten nintzen;batez ere, Aizarnara uda pasa-tzera joaten ginean.

P: Baserrikoa izanik, niri ume-

umetatik datorkit afizioa.

Perretxikoak biltzen ikasiegin behar da; nola izan zenzuen ikasketa?P: Beste pertsona batekin ibilizikasi egiten da, baita besteekekarritakoa ikusiz… Dena den,

guk beti berdinak jasotzenditugu.

M: Txikitan amari entzun izannionez, txarra ote den jakitekozilarrezko eraztuna zartaginerabota behar da, eta belzten bada,txarra dela adierazi nahi omen

du; jan aurretik katuari emateaere beste aukera bat da…

Perretxikoak direla-eta, inoizsustorik izan al duzue?Ez. Hala ere, perretxiko motabatzuek duten toxina dela-eta,ongi prestatu behar dira.

Nola bereizten dira perretxiko jangarria edo

Manu Etxabe eta Pako Etxeberria

Perretxikoak:udazken koloretan udazken fruituakGarai honetan perretxikozalez betetzen dira Euskal Herriko bazterrak; urtero bezala, txokoz txoko ibi-liko da jendea, ahal dela inork ikusiko ez duen garaian eta han-hemenka zabaltzen diren zurrumu-rruei adi. Euriaz, haizeaz edota lurrera erortzen diren hostoez gain, garai honetan badago besterik,eta horien artean goxoenak dira perretxikoak.

Sagarra sagarrondoaren fruitua den bezala, perretxikoak ere onddoen fruituak dira, lurpeko onddobaten fruitua, zehazki; mendian ikusten ditugun perretxikoak horien jangarritasun mailagatik (bikaina,ona edo erdipurdikoa) eta arriskugarritasun mailagatik (toxikoa, pozoitsua eta hilgarria) bereiz dai-tezke.

Perretxikoak biltzeko garai egokiena udazkena dela esan ohi da; baina, udaberrian eta, neurri txi-kiagoan, udan nahiz neguan ere izaten dira perretxikoak ematen dituzten onddoak.Perretxikozaleen artean denetarik topa dezakegu: gehienak denbora pasa joaten dira, ibilaldia egineta naturaz gozatzera; beste asko, sukaldaritzarako eskaintzen dituzten aukera bikainengatik; etabakarren batzuk mikologiarako zaletasunagatik.

Getarian ere baditugu hainbat perretxikozale; gu horietako birekin hitz egin dugu Euskal Herrianantzinatik dagoen ohitura horri buruz, Manu Etxaberekin eta Pako Etxeberriarekin.

Udazkenak dakartzan zaletasunak

Page 13: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

] elkarrizketa ] Udazkenak dakartzan zaletasunak

pozoitsua?Arau on bat dago: ondo ezagu-tzen ditugun perretxikoakbakarrik jatea, eta gainera-koak, baztertzea.

Zein perretxiko biltzea gusta-tzen zaizue gehien? Onddo beltza edo zuria.

Eta jateko?Onddoa, baita ere; berdin duzuria edo beltza, zapore berabaitute.

Perretxikoen “erregea” ond-doa dela esan al daiteke?Ez, perretxikoen erregea kule-toa da (gorringoa edo Amanitacaesarea); perretxiko hori erro-matarrek jaten omen zuten,hortik dator Caesarea izena.

Zenbat “Amanita” motadaude?Amanita caesarea (jangarria),Amanita muscaria (aluzinoge-noa) eta Amanita phalloides(hilkorra). Iaz Zarautzen gizonbatek jan zuen phalloidesa, etahil ez larri egon zen.

Zuen kasuan, perretxiko-zaletasuna mendizaletasuna-rekin uztartzen duzue?M: Bai, niri dena gustatzenzait: mendian ibiltzea, perre-txikoak biltzea, ehizatzea, ola-rroak biltzea…

Perretxikoak biltzera joatekozer eramaten duzue?Makila, otarra edo plastikoa,labana…

Gaur egungo eskuko telefo-noa, GPSa…

M: Mugikorra bai, baina GPS-rik ez; dena den, badut gogoaautoa non utzi dudan jakiteko,basoan desorientazio handiasortzen da-eta.

Nola bildu behar dira perre-txikoak?Segurtasun-neurri gisa, perre-txikoak osorik biltzea komeniizaten da (batez ere Amanitadenean); guk, berriz, moztekoohitura dugu. Gero, momen-tuan bertan, eduki dezakeenzikina kentzen zaio, batak bes-teari itsatsi ez diezaion; etxerairistean, azken ukitua eman,baina busti gabe.

Zergatik da hobea mendiangora ibiltzea perretxikoak bil-tzeko?Perretxikoak biltzean goitikbehera eginez gero, lurrerabegiratzen dugunean lurraurrunago daukagu; behetikgora begiratzen badugu, aldiz,lurra gertuago ikusten dugu,batez ere garoa dagoenean.

Bakarrik ala lagunarekin?Basora eta mendira bi pertsonajoatea komeni da, batez erekanpora joanez gero; hemenibiltzekotan, berriz, hobe baka-rrik.

Aldez aurretik ba al dakizuenora joan?Leku batzuk aurretik ezagu-tzen ditugu; baina, kanporajoatean ez da jakiten.

Aurrez aurkitutako lekuanberriro ateratzen al dira?Normalean bai, baina ez beti;urte batean ez bada atera,

hurrengo urtean ere atera dai-tezke. Adibidez, UdaberrikoZiza ilaran irteten da, eta,lekuz aldatzean, metro bateraateratzen da, gutxi gorabehera.

Inoiz eraman al dituzue bildu-tako perretxikoak erakuske-taren batera?Ez, inoiz ez; hala ere, egunbatean onddo eder bat aurkitueta Taxco tabernan jarri genuen.

Zer onddo mota biltzen ditu-zue?Betikoak: onddoak, kuletoa,gibelurdina, urritza, ziza horia,udaberriko ziza, makal ziza(pago ziza), galanperna, txan-pinoiak…

Zer eguraldi da egokienaperretxikoentzat?Ez dakigu; izan ere, orain artehego haizea txarra zela esatenzen, eta, aurten, euria eginduenez, hego haizea behardela esan dute.

Zenbat denbora behar duperretxikoak irteteko?Inork ez daki; zenbait espezie

2009ko azaroa artzape-13

urtero jaiotzen da, eta bestezenbait aldizkakoagoak izatendira. Adibidez, batzuetanperretxiko txiki bat hartu gabeutzi daiteke hurrengo eguneanhandiagoa egongo delakoan,eta, beharbada, ez da baterehanditzen; beste batzuetan,aldiz, perretxiko bat hartu etahurrengo egunean beste bategoten da leku berean.

Azken urteetan perretxikoza-leen kopurua ikaragarri igoda; onddoen etorkizuna arris-kuan al dago?Kontua da udazkena iristenden bakoitzean telebistan zeinirratian izugarrizko propa-ganda egiten zaiola; baina,gero, horren ondorioz perretxi-kozale kopurua ugaritzendenean, neurriak jartzendituzte. Duela bizpahiru urte,Ultzaman gertatu zena da adi-bide garbiena: propagandaikaragarria egin zitzaion, auto-busak eta guzti joan ziren, kilo-metro luzeetan ezin aparkatu;azkenean, arautzea erabakizuten: bost euroren trukean, 8kilo laguneko eta eguneko.

Ezkerretik hasita, Manu Etxabe, Floren Iribar eta Pako Etxeberriabildutako onddoekin: bakarren batek kilotik gora pisatzen zuen.

Page 14: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

14-artzape @topagunea.com

Zer sentitzen du ehiztaribatek ehiza-garaian?Garaia gerturatzearekin batera,gora begira hasten gara, gaueanbelarria jarrita birigarroen hotsaentzuten hasten gara; zaleta-suna barruraino sartzenbazaizu, polita da, baina asko-tan gehiegi sartzen da. Sentituegin behar da, azaltzen zaila da;askok erotuta gaudela diote, ezdute ulertzen nola joan gaitezengauean biharamunean lekuahartzeagatik…

Zer eguraldi da egokia uso-pasa izateko?Europa iparraldean hotza egi-ten hasten duenean usoak Lan-das ingurura gerturatzen has-ten dira; kostatik pasatzeko,oro har, hego haizea izan beharda, haize gogorra bada, hobe.Bestela, Oiartzun aldetik Nafa-rroa aldera jotzen du, edo Tolo-satik Olaberriara, Lezama,Otzaurtera… bailara askodaude. Aurtengo urriarenamaieran uso-pasa ikaragarria

izan zen, Errenterian 1.200.000uso pasa ziren, gutxi gorabe-hera, eta, hemendik, 800.000uso. Ipar haizea badago, barru-tik joaten da: Cameraz, Peñace-rrada, Piqueras…

Noiz sartzen da oilagorra?Usoen azken kolpeekin oilagorbatzuk agertzen hasten dira,normalean sarrera polita aza-roan izaten da; oilagorra mendigaraietara joaten da, ez badiohotzak behera bultzatzen,behintzat. Hotza eginez gero,behera jaisten da, zikin aldera,babes bila; eta, izotza badago,erreka zulotan aurki daitezke.Normalean, usoaren atzetikbirigarroa dator, eta, birigarro-arekin batera, lehenago edo

geroago, oilagorra sartzen da;ilargiak ere badu eragina.

Nola ehizatzen da oilagorra?Pilarika egunetik hilaren 24rabitartean, egunak argitzen due-netik eguzkia sartu arte; gero,abendua bitartean, goizeko7:30etatik arratsaldeko17:30etara ehizatu daiteke.Lehenago edo beranduagoezin da ehizatu, eta, basoanordua iritsi zain bazaude, esko-peta funda barruan izan beharduzu; izan ere, lagun ugari joa-ten da “zelatatzera”. Hau da,oilagorra gauean basotikzelaira jaisten da jatera, eta goi-zean berriro ezkutatzen da.Une horretan, ehiza egiteadebekatuta dago: harrapatze-

] elkarrizketa] Udazkenak dakartzan zaletasunak

Ehizarekiko zaletasuna txikitatik datorkio Josuri: komunioa egi-tean osaba batek karabina oparitu zion, eta ordutik ehizarenarrak ez dio inoiz utzi.

Josu Intxausti

Ehiza, afizioa baino gehiago

Espezie bat ehizatzeko, zenbait arrazoi egon dai-teke: animalietatik etekin bat lortzea (haragia,larrua); kiroltzat hartzea, harrapaketak berak zailta-sun, arrisku, esfortzu edo trebetasuna eskatzenbaitu; aisiarako jarduera izatea… Ehizatzeak edoanimalia bat harrapatzeak, izugarrizko “plazera”ekartzen du, hainbeste kostatutako helburua lor-tzearen plazera: postuan orduak igaro eta gerolauzpabost uso etxera eramatea, hilabetez jo etasu ibili eta gero oilagor bat harrapatzea, birigarro-paso ona tokatzea… Hori guztia, edo antzeko zer-bait, sentitu izan dute noizbait gure hurrengo bilagunek: Gorka Areizagak eta Josu Intxaustik. Biekehiza xehean jarduten dute, eta ez dira bakarrak,herrian zaletasun handia baitago.

Page 15: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

2009ko azaroa artzape-15

kotan basora joan behar da,txakurrarekin ehizatuz edonorberari altxa zaionean. Txa-kurrak oilagorra sumatzenduenean, gelditu egiten da, eta,orduan, lepoan duen aparai-luaren soinua (“bip”) bizkor-tzen hasten da; lehen, txintxa-rria erabiltzen zen, batik bat.

Zer txakurrekin ehizatzenduzu?Setterrak ditut, horiek onakbaitira oilagorretarako.

Ehizatzen jarduteko entrena-tzen al duzue?Oilagorrean jarduten duenehiztariak fondoa behar du, etahori mendian ibiliaz lortzen da.Txakurrarekin ere entrenatzendugu: udan galeperrak askatueta lana nola egiten duten ikusi.Txakurrak erakustaldia eginbehar du (“muestra”), eta txa-kur bat baino gehiago badira,“patroiena” egiten ikasi; hau da,aurrean dagoena geldirik geldi-tzean, atzekoek ere gelditu eginbehar dute. Hala ere, txakurra-rentzat ehizatzen ikastekogarrantzitsuena ibiltzea da,ehiza botatzea. Bestalde, uso-

tara ez dut txakurrik eramaten,txakurra pikatu eta izorratu egi-ten baita: txakurrak pentsatzendu ondo egin duela, baina gukgarbi utzi behar diogu ez goa-zela usotara.

Beti ehizarekin itzultzen alzara?Ez! Ehiza ez da beti botatzen;behin baino gehiagotan joan

naiz oilagorretara eta tirorikegin gabe itzuli

Getarian ehiztari asko dago,ezta?Bai, eta, gainera, herrian 60ehiztarik osatzen dugun Xiri-miri Elkartea dugu; noizeanbehin, bileraren bat egitendugu, eta horrez gain txapelke-taren bat antolatzen dugu,

granjako eperrekin: hemen ira-bazten duena Aiara joaten da,handik Gipuzkoako Txapelke-tara, eta azkenik, EuskalHerriko Txapelketara.

Ehiztaria ala “eskopeteroa”?Eskopeteroak badira, eta ni ereinoiz izana naiz, edozeinhegaztiri egiten bainion tiro,eta eskopeteroa tiro zalea da;orain, ordea, usoak kolpea egi-tean botatzen dut. Badira esko-peteroak zeinak ez duten ezererrespetatzen, ezta ehiztarienarteko begirunea ere: ehiztaribatek lekua hartuta badu, ezinzara aurrean jarri, ez behintzatgaldetu gabe. Bestalde, gauregun ehiza asko ez da botatzengaizki ehizatzeagatik. Adibi-dez, uso-pasa denean etahoriek postuen “lerrora” dato-zenean, uso-taldearen erdiabaino gehiagori sartzen utzibehar zaio; horrela, tiro egi-tean, taldea ebaki eta postuguztietakoek aukera izangodute tiro egiteko. Alderantziz,lehena sartzean urduritasuna-gatik tiro eginez gero, uso tal-deak atzera egingo du eta besteleku batetik pasako da.

] elkarrizketa] Udazkenak dakartzan zaletasunak

Txikitan sartu zitzaion afizioa: aitarekin ehizatzera joatean,eskopetarekin, erositako lehen karabinarekin... Gerora,adina izan zuenean (hamasei urterekin gutxi gorabehera),lizentzia atera eta eskopeta erosi zuen.

Gorka Areizaga

Lizentzia ateratzeko zer ikasibehar da?Liburu bat ikasi behar da:arauak, ehizatu daitezkeenanimaliak, horien ezauga-rriak; gero azterketa psikotek-nikoa egin behar da, eta, azke-nik, armak edukitzekobaimena. Azken hori atera-tzeko gaur egun azterketa bategin behar da (horretarakohiru liburu ematen dituzte),eta, gero, tiro-praktika gain-

ditu behar da. Horrez gain, ezbaduzu lizentzia berriztatzen,Guardia Zibilek abisu batpasatzen dute, eta, berrituezean, eskopeta kentzen dute.

Noiz ematen zaio hasieraehiza denboraldiari?Ehiza librea Pilarika eguneanhasten da, nahiz eta postuetanegun batzuk lehenago ehizatudaitekeen; bukatu, berriz,urtarrilaren erdi aldean buka-

Page 16: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

] elkarrizketa] Udazkenak dakartzan zaletasunak

16- artzape @topagunea.com16-artzape @topagunea.com

nabaritzen al da norberakzer bota duen?Bai, normalean bai, gerousoak guk jasotzen ditugu,txakurrak ez dira komeni uso-tan erabiltzea-eta. Oro har,txakurrak oilagorrak eta biri-garroak ehizatzeko erabiltzendira.

Zuk zer txakur mota daukazu?Setterra; izan ere, sudur hobeaduela esan ohi da.

Zer ehizatzen duzu gehien?Ni birigarrotan ibiltzen naiz

gehien, baina oilagorra ehiza-tzea gehiago gustatzen zait;bilatzen saiatu behar da, etagainera, txakurrak ere partehartzen du.

Ehiztariei “eskopetero” eredeitu ohi zaie; zer diozu?Nik ehiza beste edozein afiziobezala ikusten dut: batzueiarrantzatzea gustatzen zaie,beste batzuek ganaduarekinjarduten dute… Hori bai, lekuguztietan bezala, badago jen-dea edozeri tiro egiten diona,baina hori norberak ikusibehar du…

tzen da. Lehen, martxoankontrapasa izaten zen; baina,duela hiru bat urte debekatuegin zuten, uso asko botatzenzirela-eta.

Non egiten dira postuen zoz-ketak?Urria hasieratik hasi eta aben-dura bitartean, egunero elkar-teek antolatutako zozketakizaten dira: Aian, Urdanetan,Altzuzelain, Iturriotzen, Erre-zilen… Ni Urdanetakoan iza-

ten naiz; zozketan parte har-tzeagatik bi euro ordaintzendira, eta, behin postua tokatueta gero, euro bat gehiago.Gero, norberak erabakitzendu postura joan edo ez, asko-

tan postu txar batera joanbaino hobe izaten da ez joatea.

Zein dira postu preziatuenak?Urdanetan Saberriko terrenoa,edo Aierdimuxu…

Badira postu batzuk askoordaintzen direnak, ezta?Bai, hemen postuak erabiltzeaerosi egiten da (zozketan), edolursailaren nagusiarekin hitzegin eta zerbaiten truke uztendute (diruaren edo lursailagarbi edukitzearen truke);baina zenbait lekutan (Zega-man eta Otzaurten, esate-rako), lursailaren erabilpenaez da erosten, baizik etaenkantera ateratzen da: 7.000€, 10.000€, 16.000€…ordaindu izan dute.

Nolakoa izan da aurtengouso-pasa?Urriaren 27an izan zen egunfuertea; osabaren koinatuakduen postu batera joan nin-tzen: hiruron artean 19 usobota genituen, eta niretzatlehen aldia izan zen horrelaharrapatzen nuela.

Horrenbeste tiro artean,

Page 17: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

2009ko azaroa artzape-17

Azken egunotan, euskal erakunde nagu-siek jendaurrean azaldu dituzte berenaurrekontu proiektuak eta horiekinbatera atera diren prentsa oharretan hitzbatzuk behin eta berriro errepikatu dira:"gastua murriztea, zuhurtasuna, zorpublikoa...”.

Aurten, diru-sarrerak ikaragarri jaitsidira (kasu batzuetan %25eraino); beraz,inoiz baino zailago bihurtu da kontupublikoak diseinatzea eta, nola edo hala,departamendu guztietako aurrekontuamurriztuko da. Ez da erraza izangobanaketa egitea.

Erakunde askok diote politika soziale-tako partidak ez direla murriztuko etahorrek lasaitasuna ematen dio hiritar-kopuru handi bati. Politika solidarioenhelburua da mundu mailako krisi ekono-mikoaren ondorioak arintzea, bazterke-ria eta pobrezia sistematikoki sortzenduen garapen-eredu ekonomiko batenondorio baita. Gaur egun dauzkagunarazo larriak ez dira fenomeno isolatue-tatik sortu; hertsiki lotuta daude inda-rrean dagoen eredu ekonomikoarekin,zeinak eragotzi egiten baitu zenbaitherrialdek edo giza taldek produkzio-eta finantza-baliabideak edukitzea Ipa-rralde "garatuan" eta Hegoalde "ez haingaratuan". Hori dela-eta, ongi etorriakizango dira pertsonak garapenarenardatz bihurtzeko ahalegin guztiak.

2010ean, Euskal Autonomi Erkidego-tik garapenerako lankidetzara bidera-tuko den aurrekontu-kopuruari dago-kionez, zenbait arrazoi aipatuko ditugulankidetzarekiko dauzkagun konpromi-soak mantentzeko eta, are gehiago, kon-promiso horiek handitzeko. Lan zaila,benetan, elkartasuna etxean behardugula dirudien garai honetan.

Lehenik eta behin, pobreziaren eta des-berdintasunaren aurkako borroka eran-tzukizun kolektiboa da. Horiek desage-rrarazteko ekimen guztiek ikuspegiglobala eta lokala izan behar dute, eta,fenomeno horien ondorioak lantzeazgain, sortzen dituzten kausa estruktura-letan ere esku hartu behar dute. Horrelabada, besteak beste berriro planteatubehar da mugarik gabeko hazkunde eko-nomikoa arazo guztien konponbide deladioen baieztapena. Aurrekontuak krisi

globalaren testuinguruan aurkeztu dira,eta, krisi horren ondorioz, milioika per-tsonari ukatu egiten zaizkio oinarrizkohainbat eskubide; besteak beste, elika-dura, osasuna edo hezkuntza. Gaur,inoiz baino gehiago, pertsonak jarribehar ditugu gauza guztien gainetik.

Bestalde, 2000. urtean, NBEko kidediren 189 herrialdek adostu zuten2015erako erdira murriztu behar delamunduan dagoen pobrezia. GobernariekMilurtekoko Deklarazioa sinatuzuten,zeinaren bidez konpromisoa hartubaitzuten pobrezia desagerrarazteko etagarapenerako eskubidea pertsona guz-tiei iritsarazteko. Helburu horrekingaratu zituzten Milurtekoaren Garape-nerako Helburuak (MGH). Krisiarenaurretik MGHak ez betetzeko arriskuahandia zen; egungo testuinguruan,ordea, mehatxua are handiagoa da.

Nazioartean ez dira bete onartutakokonpromisoak. Esaterako, Nazioko Pro-duktu Gordinaren (NPG) %0,7 Garape-nerako Laguntza Ofizialera (GLO) bide-ratzeko helburua ezarri zen 1970ekoNazio Batuen XXV. Batzar Orokorrean;adierazi zuten ekonomikoki aurreratuakdiren herrialdeek GLO handituko zutela,beren NBPren %0,7raino, beranduenezere 1975erako. Orduan hasi zen %0,7renmugimendua, eta, 1994an, aurrekaririkgabeko herri-mobilizazioa ekarri zuen.GKEak, mugimendu sozialak, unibertsi-tateak, komunikabideak eta alderdi poli-tikoak ados zeuden %0,7ko zifra mitikoalortu behar zela esatean. 40 urte igarodira ordutik, eta sistematikoki hautsidituzte akordioak. Euskal erakundebatzuek diote GLOra bideratzen dutenaurrekontu-partida %0,7koa dela; baina,bakoitzak modu batera kalkulatzen dukopuru hori. Dena den, ez dugu ahaztubehar errenta dela nazioarteko konpro-misoaren erreferentzia-neurria, eta%0,7ko portzentajea ekarpen publikoaridagokiola, edozein dela ere kudeatzenduen maila administratiboa (estatukoa,autonomikoa, probintziala edo lokala).Aurrekontu publiko guztiek naziokoerrentaren herena baino zertxobaitgehiago osatzen dute. Hor ikus deza-kegu zein urrun gauden 1970ean adostu-tako konpromisotik.

Lankidetzarako Euskal Lege berriakkonpromiso hori jasotzen du, hots,2012an aurrekontuaren %0,7 lankide-tzara bideratzea. Une honetan %0,5eandago zifra eta, beraz, oraindik ahaleginhandia egin beharko da legea betetzeko.Gauza bera gertatzen da gainerako eus-kal erakundeekin ere.

Azkenik, gogoan izan behar dugubadela betetzen ez den beste euskal legebat: Herrialde pobretuekiko Justizia etaElkartasunerako Gutuna, hain zuzen.Eusko Legebiltzarrean onartu zuten2007an, eta Eusko Jaurlaritzak konpro-misoa hartu zuen, besteak beste,herrialde pobretuek Espainiako Estatua-rekin daukaten kanpo-zorra kitatzeko;horretarako, Eusko Jaurlaritzari beraridagokio zorraren zatia kitatu behar da.

Etikoki, sozialki, politikoki eta ekono-mikoki derrigorrezkoa da mundukopobrezia eta desberdintasunak desage-rraraztea; helburu hori lortu asmoz,indartsu jardun behar da lankidetzangiza garapen berdin eta iraunkorra lor-tzeko eta, horrez gain, berriro planteatubehar dira tokiko zein nazioarteko politi-kak. Gainera, ahalegin solidario haugaratzen den marko instituzional etapolitikoa hainbat legealditan egindakolanaren emaitza da, bai eta hiritar guz-tion ondarea ere; hots, akordio politikoa-ren eta hiritarren mobilizazioaren frui-tua.

%0,7rekin daukagun konpromisoabete behar da, gaur inoiz baino garran-tzitsuagoa baita. Krisiak ezin du aitzakiaizan planetako herrialderik kaltetuene-kin daukagun konpromisoa ez bete-tzeko, haiek ez baitute inolako erantzu-kizunik izan krisi honen sorreran. Eraberean, ezin du aitzakia izan %0,7renkonpromisoa ez betetzeko, edota gureherri eta hirietako biztanleen elkartasunmugatua babesten duten argumentuakdefendatzeko. Guztiz baztertzen duguelkartasunen arteko gatazka ekar deza-keen planteamendu oro.

Natalia Rodríguez

Eragin PolitikokoArduradunaEuskadiko GarapenerakoGKE Koordinakundea

] elan-euskadi

Elkartasunen arteko gatazka

Page 18: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

I.Gerra. Bide okerra. Hautu ankerra: Gerra ala gerra. Gerrak soilik gerra gehiago ekartzen du atzetik, bere itzalaareagotzen etengabe. Gorrotoa sortzen du eta gorrotoak aldi berean gerraren sua indartzen. Zulo amaigabe

baten gisakoa da guda oro, neurri batean: Zuloa da gero eta gehiago kenduz gero eta handiagoa bilakatzen den ele-mentu bakarrenetarikoa; gerra, are eta handiagoa, gero eta gehiago kentzen du, dio inguruneari: herrixka, azpiegi-tura nahiz natur guneen erabateko suntsiketa, pertsonen hilketa masiboa, desagerpenak, torturak, bortxaketak... Eraberean, gerra zenbat eta indartsuago, arazoak are eta larriago bilakatzen dira eta konponbidea are urrunago. Dena dunegatiboa, dena ezer ezean bilakatzea baitu ezaugarri nagusi.

Bakearen izena erabili ohi dute sarri gerra sortzaileek, egitera doazen sarraskia arrazonatu nahian, jakin arren gerrabera dela baketik gehien urruntzen gaituena. Bakearen aitzakiak balio ez dienean, beti topatzen dute bere izeneangerra egiteko jainkoren bat. Bata zein bestea, gerrara bideratzen dituen arrazoia ezkutatzeko taktikak dira; ez dagoongi ikusia norbere botere eta baliabide ekonomikoak areagotzeko milioika errugabe hiltzea. Aski erraza da gerra piztea... zoritxarrez. Behin martxan dela ordea, inork eta ezerk geldi ezineko gurpil erraldoiabihurtzen da, abiadura bizian parean aurkitzen duen edozer eta edozein ezabatzen duena. Ezagunak dira egunbatzuetarako iraupena iragarri eta urteak dirauten gudak. Amaiera beti etorri ohi da beranduegi, atzera bueltarikgabeko hamaika sarraskiren ostean...

II.Bide zuzena ezagutu arren, okerra hautatzen jarraitzen dute temati batzuk ordea, guda mahai jolas bat baili-tzan. Ez die gehiegi arduratzen euren jokoaren zentzugabekeriak, eragindako sufrimenduak. Irabazi eta lor-

pen militarrak eskuratzea da euren lehentasuna. Gainerakoa bigarren mailan geratzen zaie. Gudetan, beti egon ohi dira elkarren aurka lehiatzen diren bi alde, gutxienez. Honek ez esan nahi arren gerra beti bialdeek sortua denik. Ugariak dira tamalez alde batek diseinatu eta garatutako gerrak, non bigarren aldeak ez duenhauturik: Etxe atarian guda batekin topo egitea edozeini gerta dakiokeen zoritxarrik garratzenetarikoa da.Disenatzaileak potentzia indartsuak izan ohi dira, orokorrean eurak baino askoz ahulagoa denari egiten dietelarikgudarako gonbitea. Gerraren erabilpena ohiko tresna izan da potentzia handientzat, euren agintea zein lurrak heda-tzeko. Odolaren gainean eraikitako erreinu nahiz inperioak ugariak dira historian. Honekin nagusitasuna agertunahi arren, gudak gizakiaren indarra baino, ahultasuna eta barne miseriaren erakusle dira. Ozenago hitz egiteakarrazoia ematen ez duen gisara, botere gehiago izateak ez du arrazoia zertan eman.

Gerra hautua egina duenetariko bat espainiar estatuko agintari klasea da. Bere burua demokraziaren babesletzatazaldu arren, barne gatazkak konpontzeko aukera oro baztertu eta guda taktikak aplikatzen ditu, arazo politikoeierantzun militarra emanaz. Gerra, arlo guztietan eta guztiari: Aniztasunari, justiziari, duintasunari, gizatasunari, eti-kari, askatasunari, pentsamenduari, bizitzari... bakeari. Zabaldu nahi duen mezua argia da: Eurek markaturiko jokoesparrutik aldentzen saiatzen denak gogor ordainduko du. Beldurraren estrategia. Iragan beltzari omenaldia.

III.Okerra den hautu honen oinarrian, gainditu gabeko iraganaren pisua atzematen zaie; inperio eta konkis-ten garaiak ahaztu nahi ez izatearen ezintasunaren atsekabea. Gero eta handiagoa eta ilunagoa den bisaia

ezkutatzeko, noiz arte balioko die betiko maskara txikiak? Ez da bakearen aldeko apusturik antzematen, ez da begi-runearen kulturarik loratzen. Nahiz eta kalean, bakea ezagutu nahi duen jendartea ikusi; elkarrizketa eta akordioakeskatzen dituena; liskarrez gainezka dagoena...

70. hamarkadaren hasieran, bakean bizitzeko eskubidea zuen abesten Txileko herriaren ahots bilakatu zen VictorJarak, geroxeago hil arte torturatua eta 44 balaz josia izan zen berak. Bakea, duintasunezko bakea aldarrikatzen duteoraindik ere Hego Ameriketako indigenek. Gure egin ditzagun aldarrikapen hauek eta guztiontzako bakerako haziakereiten hasi. Estatuak iragan mendeetako gerra politikarekin jarraitu arren.Izan ere, kontestu berrietara, aldaketetara ondoen egokitzen denak egingo du aurrera, ez indartsuenak edo handie-nak. Egokitzen jakin behar dugu, aurrera egingo dutenak gu geu izan gaitezen. Azken finean, ez da inoiz egon (eztaegongo ere) unea iritsi zaion IDEIA bat garaitu dezakeen armadarik...estaturik...gerrarik.Badugu aukera.

]] Aitor Irigoien[[

Gerra: bide okerra“Es el canto universal, cadena que hará triunfar... el derecho de vivir en paz!”

Victor Jara (Txile, 1971)

Page 19: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

] harritarten txutxupeka / herri eskola

joango baikinateke. Petrolioarekin egi-ten diren gauzak gutxitu eta beste ener-gia-iturri batzuk jarri beharko lirateke.Getariatik motor zaratatsuak eta ketsuakpasatzen dira, eta horiek molestatu egi-ten dute. Eskatuko genukeena da foruguztiak lana egitea, denok batera keari

aurre egitea, denok batera ingurumenarilaguntzea.Agur Artzapezaleok!!! Eta inguruari laguntzen jarraitu!

5. maila

Epa!! 5. mailakoak gara eta mugikorta-sunari buruz hitz egingo dizuegu. Urtero Agenda 21ekoek gai bat aukera-tzen dute lurra babesteko. Aurten mugi-kortasunari ekin diogu. Elkarbizitzaasteko gai nagusia izan da.Taldetan banatu eta gauza ezberdinakegin ditugu. Astelehen eta asteartean,muralak eta eskulanak. Asteazkenean,ahots gorako irakurketa. Ostegunean,gaztaina-jana eta garbiketa. Eta, azkenik,ostiralean, ibilaldi neurtua egin behargenuen baina bertan behera gelditu zen.

Ekintza horien bidez, lagunak egitenditugu. Aurten mugikortasuna auke-ratu dugunez garraioak zein kutsaga-rriak diren azaldu digute. Nola erabilibehar ditugun trenak, autobusak etaabar lurra babesteko... Lurraren gainean,ozono geruza izena duen kapa bat dago,eta keak suntsitu egiten du. Ozono geru-zarik gabe, eguzki izpiak sartuko lira-teke eta hil egingo ginateke. Guretzatoso garrantzitsua da Elkarbizitza asteaospatzea, ingurumenari laguntzen dio-gulako eta elkarlanean jarduten dugu-lako.

Ondo egongo zen Getarian tren-geltokibat jartzea, horrela hirietara trenez

Eskola ingurumenarekin elkarlanean

Page 20: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

takoak dira, bonba baten leherketazbirrindutako gorpuzkiak, hain zuzen.

2) San Anton mendian oraindik ikusgaiditugu guda karlistetako gotorlekuenaztarnak. Bertan egin diren esku-hartzearkeologikoetan, nonahi aurkitu diraguda horiei dagozkien aztarnak.

3) Dirudienez, San Prudentzioko ermitakanpainako ospitaletzat erabili zutenazken guda karlistan, ziurrenik Getariasetiopean zuten karlisten gudarostekogudarientzat. Horren adibide, ermitarenbarnean zenbait bala aurkitu ditugu, baieta zimitorioan lurperatutako zenbaitgudariren gorpuak ere.

4) Askizuko San Martin parrokia,agian, beren elizkizunetarako erabilikozuten karlisten gudarosteko kideek. Eli-zaren barnean ez dugu gerrarekin zeri-kusia duen aztarnarik aurkitu, bainakanpoaldean zenbait bala-aztarna aur-kitu ditugu, bertan ibilitako gudariekutzitakoak.

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] Historiaren katebegiak/ Xabier Alberdi eta Suso Perez

Azken guda karlistan, halaber, karlistekGetaria setiatu zuten, baina ez zutenoraingo honetan herria bereganatzealortu.

Gertakari negargarri horien aztarnaarkeologikoak ugariak dira, eta Getariandauden aztarnategi guztietan aurkituditugu:

1) Zarautz Jauregia kuarteltxo edo alma-zen modura erabili zuten guda horietan;hori dela-eta, uniformeen botoiak etaatalak, fusilen zatiak eta bala ugaritopatu ditugu. Bestalde, gudaren eraginbortitzenen aztarnak ere ez dira falta.Jauregiaren itsas aldeko paretek izan-dako txikizio handiena kanoikadenondorioz gertatu zela ikusi dugu. Jaure-gian barrura iritsitako kanoikaden aztar-nak ere aurkitu ditugu; morteroekinjaurtitako bonba batzuek ere jauregiarenbarruan egin zuten eztanda, eta, horrenondorioz, bertan zegoen pertsona bat hilegin zuten. Izan ere, jauregian aurkitu-tako giza aztarna bakarrak garai horre-

Guda karlistak izenarekin XIX. mendeangertatutako zenbait guda zibil izenda-tzen dira. Gatazka horietan bi gudarosteelkarren aurka aritu ziren: batetik, “libe-ralak”, Frantziako Iraultzak eragindakoberrikuntza ekonomiko, sozial eta politi-koen alde zeudenak, eta, bestetik, “kar-listak”, aldakuntzen aurka eta EstatuAbsolutuaren alde zeudenak. Noski,alderdi bakoitzak egokiera politikoarenarabera alde bateko edo besteko lagun-tzak jaso eta aldarrikapen desberdinakbultzatu zituen. Lehen gatazka Fer-nando VII.aren heriotzarekin hasi zen,1833an. Bere erregealdi osoan liberalekaldarrikatutako berrikuntza oro zanpatuzuen; hala ere, bere oinordekotzarakosemerik ez eta alaba bakarra zuenez(Isabel II.a), hil aurreko azken bi urtee-tan liberalen aldeko neurriak hartzenhasi zen, bere alabaren erregetza babes-teko. Noski, bere anaia Karlos V.ak ezzuen egoera onartu, eta anaia hitzeankoroa berari zegokiola aldarrikatu zuen;horretarako, absolutismoaren aldekoenbabesa eskuratu zuen. Karlistek, EuskalHerriko biztanle xumeak beren alde jar-tzea lortzeko, Foruen aldeko aldarriaegin zuten. Espainian, guztira, hirugerra karlista izan ziren arren, EuskalHerrian bik bakarrik izan zuten eragina,lehenengoak (1833-1839) eta azkenen-goak (1872-1876).

Aurreko atalean aipatu genuenez,harresi sendoak edukitzeak ondorionegargarriak eragin zizkion GetariariXIX. mendean zehar. IndependentziakoGerran (1808-1813) hainbat eraso etasetio jasan zituen. Gero, 1823ko GudaZibilean ere setiatu eta indarrez hartuzuten. Lehen Guda Karlistan, berriz,1835. urtearen amaiera aldera, karlistengudarosteak Getaria inguratu eta astebatzuetara bereganatu egin zuten. Libe-ralen gudarostea San Anton uharteraerretiratu zen, eta urtebete bainogehiago egon ziren elkarri kanoikadaka,bata herrian eta bestea San Antonen zeu-dela. Herria erabat suntsitua geratu zen.

Guda karlistak Getarian14

ARGAZKIA: Gudekin lotutako zenbait aztarna, Zarauz Jauregian aurkituak.

Page 21: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

2006ko abendua artzape -21

Jatorriz, ingelesez idatzitakoeleberri batekin natorkizueoraingoan. Hanif Kureishiidazleak sustrai pakistanda-rrak dituen arren, ingelesa daeta hizkuntza hori hautatu duliburu hau idazteko. Bertsiooriginala ingelesez izanik, eus-kal literaturan ohiko bilakatuden idazle eta itzultzaileakeuskaratu du eleberria, Har-kaitz Canok.

Protagonista gizon bat da;antza, familia estrukturatubateko aita, baina “eraikun-tza” horren euskarriek familiabaten zama ezin jasan, etaerori egiten da: aitak etxetikalde egitea erabakitzen du.Bere egunerokotasunean,lanean, arrakasta du, amo-rante ezkutu bat ere badu,baina familia bizimoduak gai-nez egiten dio. Harremana sal-batzeko esperantzarik ez, eta

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

Intimitatea

Osagaiak:

400 gr.txerri-haragi pikatua

2 tipula

4 azenario

Irina

Gatza

Olioa

Erromero

250 gr. izkira

Albondigak izkirekin

Prestaketa:

Azenarioak zuritu eta zati txi-kietan egin, tipularekin batera;olioa eta gatz pixka bat bota,eta su geldoan jarri, ondo eginarte. Nahasketa ontzi baterabota eta irabiagailuaz nahasi;baso bat ur gehitu, saltsa eginarte.

Baratxuria, ogi-mamia, izki-rak eta haragia zati txikietanzatitu, eta esnea, erromeroaeta gazta norberaren gusturabota; ontzi batean utzi, parebat orduz. Nahazketa hartueta bolak egin, eta, gero,arrautza-irinetan pasatu. Sar-tagi batean frijitu, eta kazolabatera bota, aurretik egindakosaltsarekin. Amaitzeko, 5minutuz egiten utzi.

On egin!!

etxetik joaten da.

Gizonak etxea utzi aurrekogauean burutik pasatzen zaiz-kion ideiek osatzen dute isto-rioa. Barne-gogoeta bat delaesan dezakegu, eta gogoetahorrek sortzen dizkion zalan-tzak dira istorioaren mamia.Nahiz eta pertsonon intimita-tea gertutik jakitea eta erabatezagutzea zaila edo ezinezkoaizan, ahalik eta xehetasungehienekin islatzen saiatu daHanif.

Arestian esan dudan bezala,itzulpen bat aurkeztu dizuethilabete honetan. Jatorrizkolana, ingelesez idatzia dena,ona dela ziur nago; baina, Har-kaitz Canok egin duen lana eretxalotzekoa da.

Idazlea: Hanif Kureishi (Londres, 1954)Itzultzailea: Harkaitz CanoArgitaletxea: TxalapartaArgitalpen urtea: 2008Orri kopurua: 150

Page 22: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

] abenduko agenda

FULDAIN farmaziaren zain-tza egunak: abenduaren

28tik 31era (biak barne)

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 653Botika ..............943 140 441 Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

Telefono interesgarriak

zinegilearen "VIVA LA REPÚBLICA"dokumentalaren emanaldiaNoiz: 19:00etanNon: AlondegianAntolatzailea: ELAN-EUSKADI

[Abenduaren 7a, astelehena]I. XAKE TXAPELKETANoiz: 22:00etanNon: : Getaiko GaztetxianAntolatzailea: Getariako Gazte Asanblada(GGA)

[Abenduaren 13a, igandea]GR-121 GIPUZKOAKOBIRA OINEZ8. etapa: URTO-PAGOAGA(20 km)Noiz: 7:00etanAntolatzailea: Gure Txeru

[Abenduaren 19a, larunbata]SANTO TOMAS Eguna Eguerdian: txorixo jana,taloak, musika...Arratsaldean: gaztain erreakAntolatzailea: Gure Txeru

[Abenduaren 20a, igandea]GABONETAKO KANTALDIANoiz: 12:30eanNon: Salbatore Deunaren elizanAntolatzailea: Musika Eskola eta herriko musika taldeak

[Abenduaren 20a, igandea]HELDUENTZAKOANTZERKIA: ZUHAITZAKZUTIK HILTZEN DIRAOrratx! Antzerki taldeareneskutikNoiz: 19:00etan

GABONETAKO MARRAZKI LEHIAKETAEpea: Abenduak 15u

[Abenduaren 1a, asteartea]HIESAREN AURKAKONAZIOARTEKO EGUNA* Hiru egunetan KulturEtxeko balkoian LAZOGORRIA jarrita egongo daZuen etxeko balkoietan erejartzera animatzen zaituztegu

[Abenduaren 3a, osteguna]NAFARROAREN EGUNA:Getariako nafarren afariaNoiz: 20:00etan, TaxconNon: Marinelak ElkarteanIzen-ematea: Getarianon

[Abenduaren 3a, osteguna]EUSKARAREN NAZIOARTEKO EGUNAIturzaeta Herri Eskolakoikasleak eta irakasleak txistusoinuaz lagunduta herrikoplazara jaitsiko diraNoiz: 12:00etanNon: herriko plazan- Ikasle batzuek itsasokokarakolak joko dituzte-Bertso pare bat kantatukodituzte

13:00etan, NABARRALDErenI. SARI BANAKETASaritua: Jean Louis DavantIratçabal (Zuberoa)Euskaltzain Osoa, idazlea,irakaslea eta historian adituaNoiz: 13:00etanNon: Udal aretoanAntolatzailea: NabarraldeLaguntzailea: Getariaren Sustraiak

[Abenduaren 7a, astelehena]Pastor Vega Kubako

Non: Eskolako aretoanAntolatzailea: Getariako Udala eta Kutxa

[Abenduaren 30a, asteaz-kena]Josu Bereziartuaren “HIMALAIARAFAMILIAREKIN” ikus-entzunaldiaren emanaldiaNoiz: 19:00etanNon:Gure Txeru aretoanAntolatzailea: Getariako Udala eta Kutxa

[Abenduaren 24a, osteguna]OLENTZEROHerriko taldeak kalez kalekantariNoiz: arratsaldean

[Abenduaren 27a, igandea]Getariako Musika BandarenGABONETAKO KONTZERTUAHerriko taldeak kalez kalekantariNoiz: 12:30eanNon: Salbatore Deunaren elizan

[Abenduaren 28a, 29a eta 30]POKER TXAPELKETANon: : Getaiko GaztetxianAntolatzailea: Getariako Gazte Asanblada(GGA)

[Abenduaren 31, osteguna]SAN SILBESTRE KROS HERRIKOIAMailak:Benjaminak (800 m) Alebinak (1.200 m) Infantilak eta kadeteak (2.000m) Helduak (5.000 m)Noiz: 12:00etanAntolatzailea: Sahatsaga kiroldegia

] KZguneaNoiz: 17:00etatik 20:00etaraTutorearen abenduko bisitak:abenduaren 4ean eta 18an,09:00etatik 13:00etara

] Gaztelekua

ORDUTEGIA

Noiz: ostirala (17:00-20:00) /larunbata eta igandea (16:00-20:00)Abenduak 21,22,23,28,29 eta30:Goizean(10:30-13:30) /arratsaldean (16:00-20:00)

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Page 23: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

zorion agurrak] akordatzen

Artzapeko balkoia

Mari Fran BerasaluzeAbenduak 16

Zorionak familia guztiarenpartez, muxu handi bat eta

ondo pasa eguna.

Adei MiguezAbenduak 20

Zorionak eta muxupotolo bat etxekoen

partetik.

Monika UrkizaAbenduak 6

Zorionak Artzapeko lantalde guztiaren partetik!

Bileran pastak zure kontu!

Naiara LaespadaAbenduak 1

Naiara!! Zorionak familiagiputxiaren partez!

Animo, laister izango duzuneska ttikia besoetan eta.

Urtzi eta AlaineAbenduak 8a eta 16

Zorionak Urtzi eta Alaine etxeko guztien izenean.Egun bikaina igaro dezazuela!

Haritz eta IratiAzaroak 30 eta abenduak 18

Gure bi txikiei , etxeko poza direlako , muxu pottolobana aitatxo eta amatxoren partez . Zorionak !!

Maialen Larrañaga eta Mª Karmen AlkortaAbenduak 19 eta 1

Zorionak familia guztiaren partez, ondo pasa eguna.

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu943000548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Artzapeko taberna, bere balkoi eta guzti; gaur egun ere hantxe dago, lekuberean, baina hutsik. Argazkiko irudian ikus daitekeen bezala, garai bateantaberna izandakoa, lagunen topaleku zen, txikiteoko txokoa… Argazkianageri diren lagunak honako hauek dira, ezkerretik eskuinera: TeodoraNajera, (ezezaguna), Karmen Campos, Inazio Aranguren, Nikolas Ulazia,Eusebio Ruiz, Joakin Urresti, (ezezaguna) eta Sebastian Ulazia. Dena den,Artzapeko tabernari buruz informazio gehiago edukitzea gustatuko litzai-guke, hainbat datu bildu nahi ditugu: noizkoa den etxea, norena, noiz jarrizen taberna eta noiz itxi; beraz, irakurtzen ari zaren horrek datu gehiagobadauzkazu, jar zaitez gurekin harremanetan, telefonoz nahiz emailez.

Artzape artxiboko argazkia.

aarrttzzaappeeAZAROKO GALDERA:

Noiz izan ziren Euskal Herriko bigudarosteak?

Artzapen bazkidea bazara eta erantzuna baldin badakizu, e-mai-lez ([email protected]), gutunez (kale nagusia 1-3 z/g)edo deitu (943 000 548) ABENDUAREN 18a BAINO LEHEN.

Saria: Hiru botilako Larchago ardo kaxa bat.

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo eta Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideok doan dau-kazue eta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazki bakoi-tzagatik.

2009ko azaroa artzape-23

Page 24: 88. zenbakia (2009ko azaroa)

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu!

Bazkide-kuota: urtean 18 euroaarrttzzaappee