62. zenbakia (2007ko ekaina)

24
a rtzape 62. zenbakia - 2007ko ekaina ] HAUTESKUNDEEN EMAITZAK] IBILALDI NEURTUA] GETARIARRON TOPAGUNEA Bizipenak gogoratuz SANJUANAK HIZPIDE Fermin Larrañaga

description

 

Transcript of 62. zenbakia (2007ko ekaina)

Page 1: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

aarrttzzaappee62. zenbakia - 2007ko ekaina

] HAUTESKUNDEEN EMAITZAK]IBILALDI NEURTUA]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OPA

GU

NE

A

Bizipenak gogoratuz

SANJUANAK HIZPIDE

Fermin Larrañaga

Artzape
Texto
Page 2: 62. zenbakia (2007ko ekaina)
Page 3: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

]]5/Inkesta: Oporretan zer egitea duzu gustuko?

]]6-7/Getarian zer berri?

Ibilaldi Neurtua, Futbito Txapelketako finalak

Bandera Urdina

]]8-11/Elkarrizketa: Tere eta Juanita]]12-13/Argazkien Txokoa: Iturzaeta Eskolako

ikasturte bukaerako jaia

14-15/Erreportaia:

Hauteskundeetako emaitzak]]17/ELAN-EUSKADI

]]20/Katraponako petriletik: Fermin Larrañaga]]23/Akordatzen: Arrantzaren garai onak

artzape62. zenbakia

2007ko ekaina

Solstizio gauean, eguzkia gelditu egiten omen...

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune

Urresti, Harkaitz Etxaniz, Kepa Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro[kolaboratzaileak] Aitor Irigoien, Cesar Blanco [maketazio berria] Vicente Dávila [argazkiak] Artzape

[publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1.140 ale[lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2007ko ekaina artzape-3

Gure Txeru Elkartea

Page 4: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

Beraz, gaua heldu da eta ez dakit noriemango diodan neure botoa, ez bainau-zue inolaz ere konbentzitu; eta ez esanjantzi egokirik ez duzuenik, ZarauzkoEuskal Jaian eta Zumaiako San Telmotandenok janzten baikara behar den bezala.

Badakit gutun hau argitaratzen deneanGetarian dagoeneko agintari berriakizango ditugula eta zuek tartean izangozaretela. Beraz hurrengo urteetarakoaldatuko al duzue zuen jarrera eta herri-tarroi erakutsiko al diguzue bidea dago-kizuen bezala?

Begoña Garate

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Getarian agintari izan nahi duzuen guztioi:

aixo lagunok: maiatzak 26a da, haus-narketa eguna 2007ko Udal hauteskun-deei dagokienez, eta gainera, GetariakoEuskal Jaia.Hausnarketa egunari dagokionez, nierabakitzen eta hausnartzen ari naiznori emango diodan biharko eguneznire botoa. Aurreko egunetan nahikoinformazio izan dut Getarian zer egingoduzuenari buruz. Hirigintza, kultura,etorkinak, osasuna, EA, EAJ, PSOEARALAR, ANV, PP (ez dakigu nortzukdiren), dena da ona eta erakargarriabakoitzak behar duenaren arabera.

Euskal Jaiari dagokionez, bezperangaueko 11k arte jardun naiz baserritararropak plantxatzen nire familia ahalbezain txukun azal dadin Getariakokaleetan goizean goiz.

Eguna badoa aurrera, eta nire lanagatikjende asko ikusteko aukera dudanez,zera konturatu naiz: azken egun horie-tan gure herria zuzendu eta gidatu nahiduten pertsona horiek (denak ez etakolore guztietakoak dira), ez direla gaiizan denok egiten dugun festa horretanparte hartzeko. Ez dira gai izan baserri-tar edota arrantzalez janzteko.

K

Page 5: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

07-06-8, 16:10; Donostiarantz noa kotxean,ezer berezirik ez errepidean. Susto itzelaemanez ertzain bat hurbiltzen zait moto-rrean: “¡De que vas! ¿No ves que estas enmitad de la carrera? ¡Quítate a la esquina ya!¡Benga, joder!”. Pixka bat aurrerago nireabezalako kotxe ugari Zarautzerantz. Ez dutezer ulertzen. Handik 15 minutura igarotzenda lehen txirrindularia.

07-06-9, 20:55; Anoetara noa partida ikus-tera. Kalea zeharkatzerakoan udaltzain batekgeratzeko agintzen digu. Kotxerik ez, ezezkerretik ezta eskuinetik ere. Udaltzainahala ere geldirik, jende multzo handia berezain. Denbora pasa eta berdin; zentzugabe-keria ulertu ezinean, kalea gurutzatzen has-ten naiz. Udaltzaina atzetik etorri eta erre-pide erdian geratzen nau:”Tú te muevescuando a mi me da la gana”.“Si no viene nin-gun coche, esto no tiene sentido, voy al par-tido. Además esos ya estan cruzando y nopasa nada” erantzuten diot. “Tu atrás hedicho”.

Goitik behera begiratzen nau nazka aurpe-giaz: “Si te reconozco otra vez en la calle teabro una diligencia y te jodo”. “Por que? Porcruzar la calle?”. “Andate al loro”. “Vale”.

Azkenean zeharkatzeko agintzen digu.Aurrerago beste udaltzain bat. Bere ondotikpasatzean, “Eso te pasa por tonto” esaten dit.Hitzik gabe harrapatzen nau, aurrera jarrai-tzen dut.

Benetan larria da egun uniformeakBATZUEI ematen dien nagusitasun senti-mendua, harrokeria, botere gehiegikeria etainmunitatea. Uniformea janzteagatik mun-dua eta biztanleon nagusi sentitzen dira, nahidutena egiteko gai, beraien argumentu baka-rrak iraina, multak eta diligentzi eta epaiketamehatxuak direlarik, zentzuzko ezer ez. Etanoski, dena gaztelaniaz. Politika eta ekono-miarekin bezala, eurak egon beharrean jen-dearen zerbitzura, jendea dago euren kapri-txoen menpe. Herritarronganako errespetu,edukazio, formak galduak dituzte eta isilikegotea beste erremediorik ez dizute uzten,bestela soldata erdia adinako isuna. Honelafuntzionatzen du sistemak.

Agian, nire inozokerian, ezin dut jarreraprepotenteen aurrean mantendu beharrekomenpekotasun, umilazio hori ulertu, agian“antitodo”, “rebelde sin causa” deitukodidate... baina uniformeak ez du pertsonaegiten, ezta besteei errespetua faltatzekoeskubidea ematen... Hausnarketa sakona exi-jitzen duen gaia da.

Aitor Irigoien

UNIFORMEDUNAK

Artzapetik begirainkesta]

2007ko ekaina artzape-5

Udako oporretan zer egiteaduzu gustuko?

Urarekin busti, jolastu, udalekutan ere ondo pasatzendut… Gehien oporretara joatea gustatzen zait.

Hondartzara joatea, arratsaldetan igerilekura…Goizetan etxeko lanak egiten ditut, eta arratsalde-

tan lagunekin ibiltzen naiz.

Lagunekin ibili eta igerilekura joan, hondartzara, Ama Birjinaren moilara joan…

Maddi Erauskin

Aimar Iraola

Haizea Lertxundi

Danel Olano

Surfa egin, santxeskian ibili, uretan bainatu, AmaBirjinan moilan saltoka ibili…Mendian ibiltzea gustatzen zait, baita animaliekinjolastea ere.

Lagunekin hondartzara joatea gustatzen zait, baita kirolakegitea ere.

Leire Lestayo

Iker Aizpurua

Hondartzara joan, lagunekin jolastu…Gustura ibili.

Page 6: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

Gipuzkoako areto futboleko liga buka-tuta, bigarren mailan jokatzen duen Iriza-bal Arrainak zortzigarren postuan sail-katu da. Getariarrek 44 puntu lortudituzte, 14 partida irabaziz, 2 berdinduzeta 14 galduz. Guztira 103 gol sartudituzte, eta 85 jaso.

Denboraldi hasiera ez zen ona izangetariarrentzat, zortzigarren jardunaldiraarte ez baitzuten lortu sailkapeneko atze-

aldetik irtetea. Susperraldia izan zutenondoren, eta lehen itzulia bosgarren pos-tuan amaitu zuten. Egoera horretan, lehenlau postuetan sartu, eta igoera play off-ajokatzea jarri zuten helburu, baina biga-rren zati gorabeheratsua izan, eta zortzi-garren posturaino jaitsi ziren.

Jokalariei dagokienez, golegile onenakAsier Antomas eta Jon Aranguren izanziren 15na golekin; Aitzol Aristorenak etaAitor Irigoienek 13na sartu dituzte eta 11Iosu Iribarrek. Partida gehien Aitor Iri-goienek (27) eta Ibon Urdangarinekjokatu dituzte (23).

Taldeak eskerrak eman nahi dizkiedenboraldia aurrera ateratzeko laguntzaeman duten guztiei: Irizabal ArrainakS.A. enpresari, haren babes ekonomiko-rik gabe zaila izango baitzen taldea ate-ratzea; baita Udalari, Sahatsaga kirolde-giko arduradunari, eta partidak ikusteraeta taldea animatzera joan diren guziei.

Zumaiako Udaleko Euskara eta Kirol zerbi-tzuek antolatuta, Euskaraz, Kiroltasunez III.edizioa ospatu zen ekainaren 9an. Ekimenhonen helburu nagusia kirolean euskara sus-tatzearena da; bertan, Euskara Sasoian ize-neko programa txertatu dute Laukirol ize-neko probarekin: arrauna, piragua, surfa etaigeriketa uztartzen ditu proba horrek. Eskual-deko zortzi talde aurkeztu ziren; amaieran,proba bakoitzean lortutako puntuak batu etagero, Getariako Gaztetape Surf Elkartekokideek irabazi zuten.

Zorionak, guztioi!

Getariarrak Zumaian nagusi!

Zortzigarren amaitu du denboraldiaIrizabal Arrainak taldeak

6-artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Erregulartasuna garaile

Maider Sanchez eta Aitor Txueka sariekin.

Ordezkariek Bandera Urdina jaso zuten.

Amets arrantz ontzia.

Bandera Urdina

Malkorbe hondartzariUda atarian, bost izan dira EAEn Ban-dera Urdina jaso duten herriak:Zumaia, Getxo, Ea, Plentzia eta Geta-ria. Adierazgarri horiek jasotzearenarrazoiak, besteak beste, hondartzengarbitasuna, uren kalitatea eta gaine-rako baldintzak mantentzeko ahalegi-nak izan dira.

Trukean, Lesakako

dantzariak GetarianEkainaren 17an Lesakako 31 dantzari eto-rri ziren Getariara Gure Txeru Elkartekoekgonbidatuta; bai getariarrak, bai lesaka-rrak, herriko kaleetan barrena jardun zutenberen dantzak erakusten, eta amaitzekofrontoian egin zuten emanaldia. Lesakakohaurrak, Txeruko dantzarien etxeetan baz-kaldu eta gero, Castillo eta Amets arrantzontzietan itsasoratu ziren; zalantzarikgabe, arrats eder batekin gozatzeko aukeraparegabea izan zuten. Joan den apirilaren29an getariarrak izan ziren gonbidatuakLesakan, eta horren trukean, Lesakakoakizan ditugu herrian.

Baietz 100 kilo!Artzapeko aurreko alean, "100 kilotikgora baietz" ekimenaren berri ematengenuen. Ekimenak bere horretan dirau,baina datak aldatu egin dira: pisaketa,uztailaren 1ean izango da, eta bazkaria,berriz, uztailaren 14an.

Irizabal Arrainak taldea.

Kirola eta historia bateratzen dituenekimen honetan, joan den ekainaren10ean Getariako Udalak antolatutakoIII. Ibilaldi Neurtua ospatu zen. Aur-ten, Aitor Txueka eta Maider Sanchezizan ziren garaile, beraiek izan baitzi-ren denborarekiko erregulartasunonena lortu zuen bikotea. Aurtengoedizioan hamahiru bikote animatuziren 11,5 kilometroko ibilaldia egitera. Zorionak, bikote!

Iñigo Herrero, Josu Iribar, Beñat Olaskoaga,Iñaki Ruiz eta Iñaki Bikuña.

Argazkia: Gorka Zabaleta/BALEIKE

Page 7: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

2007ko ekaina artzape-7

Ekainaren 23an Txeruk antolatzen duenXabi Iñurrita Memoriala X. Futbito Txa-pelketa jokatu zen; Ligako final ederraizan zen, partida (partidua?) 4-4 bukatueta gero, irabazlea penaltitan erabakibaitzen, eta horrenbestez, Saiaz taldeakirabazi eta Izarri bigarren izan zen.

Bestalde, Ligako hirugarren eta lauga-rren postuak, hurrenez hurren, Irizabaleta Mayflowerrentzat izan ziren, partida7-6 bukatu ostean. Kopako finala,Indaux eta Kaia taldeen artean jokatuzen, eta garaipena, 4-3 emaitzarekin,Indauxentzat izan zen.

Bestalde, nahiz eta ez den neskarikizan aurtengo txapelketan, nesken bi tal-dek ere jokatu zuten, eta horiek bina ber-dindu zuten; ea datorren urtean anima-tzen diren!

Zorionak, jokalari guztioi!

Finala penaltietara erabaki zen

Zutabe honetan, Ekintza Plana dela eta, udale-rrian eman diren urratsei buruzko hainbat datueman izan dugu. Oraingoan jasangarritasunadela eta, beste hainbat lekutan hartutako era-baki eraginkorrei buruzko zenbait informazioplazaratuko dugu.

Argiteria EuropanArgiteria sektorearen Europako ekoizleek era-baki dute etxebizitzetan erabiltzen diren bonbi-llatik eratorritako CO2ko isurketak murriztekoprograma bat garatzea. Horren arabera, 2015urte bitartean % 60 murriztu nahi dira isurke-tak. Epe horretan bonbillen % 85ak bete beharkodu ezarritako neurriak: gutxieneko energi-era-ginkortasuna izatea, lanpara halogenoak etafluoreszenteak ezarriz.

Plastikozko poltsakErabilitako plastikozko poltsak birziklatzen ezbadira, mende erdia iraun dezakete ingurugi-roan integratu arte, gehienak petrolioz egin izandirelako. Horregatik asmoa dago 2015 bitarteanplastikozko poltsen %70 biodegradagarriakdiren poltsekin ordezkatzea. Plan hori onartuda, izan ere azalera handiko dendetan poltsakbanatzeko murrizketak eraginik ez baitu izan.Plan hori burutzeko hainbat ideia daude:telazko poltsak banatu plastikozkoen ordez,tasa bat ezarri plastikozko poltsa erabiltzeaga-tik... Bat bitxia eta polita iruditu zaigu: patatare-kin egindako poltsa.Zenbait lekuetan “bioplastikoen” aldeko jarrerabultzatzen ari dira. Biodegradagarria diren pol-tsak erabili, patataren almidoi fekula erabiliazpoltsak egin. Petrolio erabili beharrean patataerabiltzen da poltsa egiteko.

BiodieselaAbere zein landare-oliotik egindako biodieselaerabili ondorengo CO2-aren isurketak gasolio-tik eratorritako %90 gutxitzen da. Gaineraberriztagarria eta biodegradagarria da. Badaurte batzuk etxean erabilitako olioa jasotzekozerbitzua udalerrian eskaintzen dela, hilekolehendabiziko ostiralean etortzen delarik ibil-gailu biltzailea. Lerro hauen bidez animatu nahidizuegu ahalegin horrekin jarraitzea, jakinikgainera erabilitako olioa itsaso eta gure ibaietaraisurtzea galarazten dugula.Informazio gehiago:Tel.: 943 [email protected]

] bi hitzetan

Gaikako Bilketa

Pilota Txapelketako finalak jokatu diraEkainaren 10ean, Gure Txeruk antola-tuta, XXIX. Eskuz Binakako Pilota Txa-pelketa jokatu zen; giroak lagunduta,jende ugari bildu zen jokatu beharziren bost partidak ikustera: hiru par-tida benjamin mailakoak, bat alebinmailakoa eta azkena, infantila.

Benjamin C mailan, Kepa Arangureneta John Willy Insausti bikoteak, AitorAranguren eta Ane Campos bikoteariirabazi zioten 18-16. Benjamin B mai-lan, berriz, Iker Agirrek eta GorkaZenekortak osatutako bikoteak, UnaiGereka eta Igor Gomez bikoteari ira-bazi zioten 18-13. Benjamin A mailan,Aitor Andreano eta Gorka Aristi nagu-situ ziren 18-12 irabaziz Jon Egurenek

eta Ibai Arangurenek osatutako bikote-ari.

Bestalde, alebin mailan, Ximon Aran-gurenek eta Antton Goikoetxeak 22-13irabazi zuten Jokin Etxabe eta JonBarreirosen aurka.

Infantil mailan, aldiz, Maikel Larra-ñaga eta Hostaizka Etxeberriarentzatizan zen garaipena, Unai Eizmendi etaPablo Azkueren aurka 22-13ko emaitzalortu ondoren.

Urrian hasi zen txapelketan 50 hau-rrek hartu dute parte, tartean bi neska;horiei guztiei irakasten Juan LuisUrrestik eta Andima Iribarrek jardundute.

Zorionak, pilotari guztioi!

Txapelketaren finalean parte hartu zuten pilotari guztiak.

Ligako talde irabazlea

Page 8: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

8-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar] elkarrizketa

beroa, argia etabizitzaren sinboloa

Udaburua ate joka dugu jada: horrek, Eki (bizitzaren jainkosa, eguzkia) Ortziren punturik gorenera iris-ten ari dela esan nahi du. Hain zuzen ere hortik datorkio izena ekainari: eki-gaina, urtean eguzki ordugehien dituen eguna. Urtean bi solstizio izaten dira: udakoa eta negukoa. Solstizioa ohitura paganoa da,kristautasuna ezarri aurrekoa. Aitzinean, euskal mitologiak ematen zion forma euskal erlijioari; garaihartako herriak eguzkia eta ilargiaren arabera bizi ziren eta naturarekin harreman estua zuten. EuskalHerrian, udako solstizioa, akelarre baten bidez ospatzen zen, solstizio gauetik gertuen zegoen ilargibeteko gauean hain zuzen ere; akelarrea eta sua, izpiritu txarrak uxatzeko erabiltzen ziren, horrela, herri-tarrak suaren inguruan biltzen ziren, deabruak eta gaiztakeriak uxatzeko. Kristau erlijioak beren festasolstizio gauen inguruan kokatu zuen, eta hain zuzen ere, udako solstizioari San Juan deitu zion.

Gaur egun San Juan Bezpera ospatzen da ekainaren 23an, San Juan sua, suaren festa.

Sua:

Page 9: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

Lehen muñekoa traste zaharren goian jartzen zen.

2007ko ekaina artzape-9

] elkarrizketa ] Tere eta Juanita

Noiztik ospatzen dira SanJuan festak Getarian?Aurten 25. urtea da karrozaatera genuela, beraz, festakegiten direla 26 bat urteizango dira.

Noiztik egiten da suaGetarian?Guk sua beti ezagutu dugu;lehen, garai batean, moilanegiten zen; gerora, Palazioaeta eskailera artean zegoenzelaigunera pasa zen, benetansu ederra.

Zer botatzen zen sutara?Altzariak, moilako kaxak,egunkariak… Umeak karroakhartuta, etxez etxe ibiltzenziren galdetuz: sutarako zer edozer bai? Jendeak gordeta iza-

ten zituen sutara botatzekohainbat gauza. Norberak nahiez zituen gauzak botatzenziren, baita pertsonen gauzatxarrak ere.

San Juan festak antolatzenhasi zinetenean, sua Pala-zioko zelaigune horretanegiten al zen?Bai, baina gero gasaren insta-lazioa pasa zuten bertatik, etaUdalak esan zigun arrisku-tsua zela. Orduan, pixka bataurrerago egitea erabaki zen:Palazio ondotik eskolara joa-teko bidezidor bat zegoen, etahorren amaieran hiru bataldiz egin zen sua. Gerora,Balentziagaren museoa eginbehar zutela eta, handik erekendu egin zen.

San Juan sua eta San Juanfesta elkartu zenituzten;lehendik ez al zen festarikegiten?Gu festak antolatzen hasiaurretik zer edo zer egitenzela esan ziguten: bozgorailu-tik musika pixka bat, kale-jira… baina ez zuen festakutsurik.

Beraz 26 urte dira festakospatzen direla; festen anto-laketan zerbait aldatu al da?Bai, izan ere gauzak datozenbezala ekintza ezberdinakantolatu izan ditugu: hasie-rako urteetan herri kirolgehiago izaten zen, batez ere,trontzak, txingak, sokatira(emakumezkoen sokatira ereizaten zen); lehiaketak ereegin izan ziren: tortilla, tripa-killak eta mozorro lehiaketak;horretaz gain, txistorrarenbanaketa hasieratik egin izanda, eta afaria, lehen urteakizan ezik, ia beti antolatu izanda. Eskolak ere lagundu izanzigun, haurrek eskolan presta-tutako antzerkia eskaini izanbaitziguten. Bestalde, festetanfalta ezin den musika ere bai,noski!

Hori guztia antolatzeko diruabehar da; nondik lortzenzenuten dirulaguntza?`Ufffff… Batetik, Balentziagaeta Magallanes kaleetako

auzotarren artean gutunbatzuk banatu izan dira beti(gaur egun portal bakoitzekoadministrariak arduratzendira), bertan, festetako pro-grama eta paper bat sartu ohida, nahi duenak dirulaguntzaeman dezakeela azalduz. Bes-tetik, taberna jartzen da, etaeskerrak! hortik lortzen baitabeharrezkoa dugun diruarenzati handiena. Horrez gain,diru pixka bat ere lortzen daateratzen den otarrarekin.Normalean, parrean gelditzengara, baina noizbait giro txa-rra eginez gero...

Udaletxearen laguntzarikizaten al duzue?Dirulaguntzarik ez digu inoizeman; duela urte batzuk alka-tearengana jo genuen lagun-tza eske, baina zera erantzunzigun: guri dirulaguntza ema-ten bazigun, herriko bestekaleetako lagunek ere berdinhas zitezkeela eskatzen eta…Esan behar da, bai, duela bosturte ingurutik hona, udale-txeko brigadak laguntzenduela zenbait gauza munta-tzen: oholtza, afaltzeko lekua,bailak…

Lehen zuek egiten al zenu-ten hori guztia?Bai, noski. Egia esan gaizkiibiltzen ginen muntaia guztia-rekin: gizonek gau eta egun

Dagoeneko mende laurdena gainditu du Getariako SanJuan festak: lehenago ere izaten zen sua, baina ez zenhorren inguruan aparteko festarik egiten. Duela hogeita seibat urte, Balentziagako hainbat auzokideek, suaren festaaitzakia hartuta eta kaleak eskaintzen zuen zabalera etalasaitasuna aprobetxatuz, euren kalean festa antolatzeapentsatu zuten; urte horietan guztietan jende ugarik jardundu antolaketa lanetan, baina badira batzuk hasieratik dabil-tzanak, horien artean Tere Berasaluze eta Juanita Ler-txundi. Horra hor San Juan festei buruz eskaini dizkigutenhainbat kontu.

Page 10: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

Nola erabakitzen zenuten nolakoa izango zen muñekoa?Hasieran besterik gabe, askopentsatu gabe; gerora, muñe-koa gehiago lantzen hasiginen, hala nola hainbat per-tsonai egin genituen: Goenka-leko Isaias, Roldan, Aznar,Prestige itsasontzia, txorima-loak, marrazki bizidunetakoFreser… Azken horrek arra-kasta handia izan zuen umeenartean.

Baina muñekoa nolakoaizango zen sekretua izatenzen, ezta?Bai! Bukaera arte sekretua iza-

jarduten zuten behar zirenburdinak eta plastikoak egi-ten, erabat nekatuta bukatzenzuten. Hori guztia gordetzekoauzokide batek bere lokalauzten zigun, baina une bat iri-tsi zen ezin zela gehiago, etaUdalari laguntza eskatugenion.

Sutan erretzen den muñekoanork egiten zuen?Terek hasieratik jardun dumuñekoa egiten, baina lanhorretan laguntza izan dubeti: hasieran Mari Karmen"Sastre"k lagundu zion, etagero beti Segundik jardun dulaguntzen.

] elkarrizketa ] Tere Berasaluze eta Juanita Lertxundi

10-artzape @topagunea.com

ten zen, eta hori gainera onada, jakin-mina pizteko.

Non eta nola egiten zenuten muñekoa?Etxean egiten genuen. Barru-tik belarraz edo paperaz bete-tzen zen, eta atzean makilaeramaten zuen; bestalde, zailaizaten zen pertsonaiaren iru-dia ondo egitea.

Noiz jartzen da muñekoa?Eguraldia kontuan izan beharda, baina normalean bezperanjartzen da jendeak ikustekoaukera izan dezan.

Ba al dago alderik lehengosuari eta oraingoarenartean?Lehen, Palazio ondoan egitenzenean, ikusgarria izaten zenerretzeko ziren traste zaharre-kin egiten zen mendia, su ede-rra lortzen zen eta jendearigehiago gustatzen zitzaion;tamalez, Udalak esan zigunhorrela ezin zela su gehiagoegin: hasieran sua kendukozutela esan ziguten, baina suakenduz gero ez zen San Juanfesta izango (beharbada besteizen bat hartu beharko luke).Beraz, Batzordeko kideak ezgeunden erabaki horrekinados, gure ustetan, surik ezbazegoen, festarik ere ez;ondorioz, metalezko kaxa

batean egiten da, eta nahiz etaez den gauza bera, behintzatzerbait da…

Oraingo danborrada, hasie-ran ere egiten al zen?Festak antolatzen hasi gine-nean, haurren danborradaegiten zen: herriko haurrakjoaten ziren danborra jotzen,eta atzean karroza gainean etaaurrean bandera eta gauzakeramanaz, urtean komunioaegin zuten kaleko haurrak joa-ten ziren.

Eta helduen danborradaantolatzen noiz hasi zineten ba? Denborarekin haur kopuruamurrizten joan zen, eta hel-duen danborrada egitera ani-matu ginen; hasieran danbo-rradan parte hartzeko kalekojendeari eman zitzaion lehen-tasuna, hasiera izanik jendeugari animatzen baitzen.Gerora, ordea, hasierakonobedadea pasa zenean,parte-hartzea zabaldu eginzen, herriko edonork harzezakeen parte. Egia esan,hasieran kalekoak bakarrikparte hartzeko erabakiagehiegi pentsatu gabe hartuzen, eta gerora konturatuginen hanka sartu genuela,baina ez zen asmo txarrarekinhartutako erabakia izan, eta

San Juan eguneko afarian sardina jaten.

Tere eta Segundi Isaiasen muñekoa egiten.

“Bukaera arte sekretua

izaten zen, eta hori ona

da jakin-mina pizteko”

Page 11: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

] elkarrizketa ] Tere eta Juanita

2007ko ekaina artzape-11

beraz, barkamena eskatu nahidiogu gaizki hartu izan bazen.

Eta nolakoa da oraingo dan-borrada?Helduen danborrada da, etaherriko edonork har dezakeparte; gainera, aurretik urteankomunioa egin duten herrikohaurrak joaten dira banderaeta gauzak eramanaz. Etaahaztu gabe, Joxe Agustin guz-tiei gidatzen joaten da, hasierahasieratik, eta benetan, eske-rrak eman nahi dizkiogu.

Beti ibilbide bera egin al dudanborradak?Bai, lehen danborrada Pala-ziotik etortzen zen, bainaorain, Sahatsagatik barrena.

Bi egun erabat nekagarriakizango dira, ezta?Bai, bi egun oso fuerteak iza-ten dira, oso intentsuak.

Orain festetako batzordeberria dago, gazteak txandahartu dizuete; gustura al

2004ko helduen danborrada. Garai batean egiten ziren herri kirolak.

Gaur egun egiten den sua.

zaudete erreleboarekin?Bai, aurten gazteak gogoz etaindarrarekin hasi dira; halaere, gu hor gaude, beharduten guztian laguntzeko,baina gazteak gazteekin jar-dun behar dute, eta beraz,hemendik animatu nahi diegugazteei festetako batzordeanparte har dezaten.

Zuek batzordean izan zare-ten urte horietan guztietanera izango zenuten jendearen laguntza, ezta?Pila bat! Eta horregatikhasiera-hasieratik lagundudiguten guztiei eskerrakeman nahi dizkiegu: salda,txistorra, kafea eta txokolateaegin izaten dutenei, jolasakantolatzen laguntzen dutenei,afaria eta afarirako mahaiakprestatzen dituztenei, taber-nan jarduten dutenei, lokalak utzi izan dizkigutenei, danbo-rradako parte-hartzaileei...Ezbat, ez bi, baizik eta asko diraeskerrak eman beharreko jendea.

“Aurten gazteak gogoz eta indarrarekin hasi dira”

Page 12: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

12-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar eta Maider Ostolaza

Egun ederra pasatzeko aukera izan zuten Iturzaeta HerriEskolako haurrek, gurasoek eta irakasleek joan den ekaina-ren 16an. Badira hiruzpalau urte eskolako festa ospatzekoeguna larunbatera pasa zutela, eta parte hartzen duten gura-soen kopurua urtetik urtera gorantz doa.

Goizean, umeek eta gaztetxoek, eskolan ikasi eta ondo ikasi-tako emanaldia eskaini zieten bertan bildutako familia zeinlagunei. Lehenik Haur Hezkuntzakoen txanda izan zen;horiek aretoan emanaldia eskaintzen zuten bitartean, LehenHezkuntzakoek, Eskolako Guraso Elkarteak antolatuta, taile-rrak izan zituzten. Ondoren, txikienak bukatu zutenean, tai-lerrak egitera pasa ziren, eta besteak, emanaldia eskaintzera.Bi txandetan barre eta txalo zaparrada ederrak entzun zireneskolako aretoan.

Emanaldia bukatu zenean, haurrak eta beren familiakoakkiroldegira jaitsi ziren Eskolako Guraso Elkarteak antolatu-tako bazkariaz gozatzera: bertan, 140 bat lagun elkartu zirengiro ederrean. Bazkalostean, haurren eta gaztetxoen dantza-okea ikusteko aukera izan zen, eta jarraian, haur jokoak izanziren, nahiz eta hain haurrak ez zirenek ere sokatiran ederkijardun zuten.

Gero, urtero bezala, bota ura izan zen guztien gozamenerako,mangerarekin bainujantziarekin zeuden haurrak goitikbehera busti zituzten, nahiz eta arroparekin zeuden zenbai-tek ere dutxa ederra jaso!

Festari amaiera emateko, haurrak danborra gerrian hartutaeta gogoz astinduz, herriraino jaitsi ziren.

Giro polita ikasturte bukaerako jaian

A. Manzisidor

Page 13: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

2007ko ekaina artzape/13

A. Manzisidor

Page 14: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

14-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar ] erreportaia

Duela lau urteko hauteskundeak ohi-koak izan ez ziren bezala, aurtengoakere halaxe izan dira, ez ohikoak (edoegoera hori errepikatzen jarraituz gero,azkenean ez dakit ez ohikoa, ohikoabilakatuko ez ote den). Espainiako Auzi-tegi Gorenak Getariako EAE-ANVzerrendak baliogabetu egin zituen,baina hala ere, ezker abertzaleak hautes-kunde kanpainan parte hartu zuen, etamaiatzaren 27an bere alde jasotakobotoak kontatu zituen. Bestalde, duelalau urteko hauteskundetan, EAJ eta EAkoalizioan aurkeztu ziren; aurten, aldiz,bakoitza bere aldetik aurkeztu da.

Emaitza horien arabera, herritarrek hau-tatu zuten Udala era honetan antolatukolitzateke: EAJko 6 zinegotzi, EAE-ANVko 3 zinegotzi eta Aralarreko 2zinegotzi; baina Alderdien Legearen ara-bera, EAE-ANVko zerrenda baliogabe-tua izan zen, eta horrenbestez, berealdeko botoak baliogabetuak. Hori delaeta, EAJk bi zinegotzi gehiago izangolituzke, eta EAk, berriz, zinegotzi batizango luke.

Udal berria eratu aurretik, GetariakoEAE-ANV beste alderdiekin bildu zen,LOREG hauteskunde legearen 182.2artikuluak aurreikusten duen aukerakontuan izanik, karguei uko egin zeza-ten eskatzeko; izan ere, lege horren apli-kazioak ANVko hiru hautetsi legalkiGetariako Udalean zinegotzi izatea ahal-bideratuko luke.

Horrenbestez, joan den ekainaren 16an,eguerdiko 12:00etan, maiatzaren 27an

izan ziren hauteskundetan jasotakoemaitzekin, Udaleko Areto NagusianUdal Korporazio berria eratu zen zortzizinegotzirekin: EAJko 6 zinegotzik etaAralar-Independienteak taldeko 2 zine-gotzik hartu zituzten beren karguak, etaAndoni Aristi alkate izendatu zuten.

Beraz, EAko hautetsiak (Gabina Marti-nez) eta EAJko bi hautetsiek (GaizkaEzenarro eta Maria Rosa Larrañaga) ezzituzten karguak hartu, uko egin ezarren; izan ere, horretarako, aurretikberen karguak hartu behar baitzituzten.

Hauek izan ziren egun horretan kargua-hartu zuten zinegotziak eta alkatea:

Alkatea:

-Andoni Aristi Ibarra

Zinegotziak:

-Antonio Arruti Caro

-Rosa Maria Antia Albizu

-Ekaitz Balenziaga Iribar

-Uxoa Larrañaga Iribar

-Jon Elizegi Aizpuru

-Aintzane Ezenarro Egurbide

-Eneko Alegria Ayerdi

2007ko Udal Korporazio berria

2003an

EAJ-EA: 882IPARRA: 413ARALAR: 329

2007an

EAJ : 668IPARRA: 414ARALAR: 247EA: 85

Page 15: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

2007ko ekaina artzape-15

] erreportaia ] Hauteskundeak

Alderdien balorazioak

EAJ-PNV

Balorazioa egiteko garaian, EAJ-PNVkoalderdikide eta alkate naizen aldetik, osogustura gaude jasotako emaitzekin. Iku-sita abstentzioak bere eragina izan duela,gehiengoa lortu baitugu. Hau da,hamaika zinegotzitatik sei.

Herriak emandako hitza eta konfian-tza, ardura, gogo eta ilusio handiz erabi-liko ditugu.

Datozen lau urtetara begira, eta herri-tarrei entzun ondoren, lana egitea toka-tzen zaigu. Baita egingo ere. Talde honek,lanaz aparte, bi gauza aginduko ditu:leialtasuna eta zintzotasuna.

Aurkeztu dugun programari belarritikheldu eta herritarrei begietara begiratuz,herri osasuntsu hau ardatz hartuta,aurrera egingo dugu arlo guztietan.Zorionak eta mila esker herritar guzti-guztioi!!!

Andoni Aristi.

EAE-ANV

Ekainaren 16an Getarian zein Hego Eus-kal Herriko gainontzeko herrietan, dato-zen lau urteetarako udalak osatu ziren.Baina zoritxarrez, herritarrek adierazi-tako borondatea, ez zen errespetatu hain-bat udaletan, tartean, Getarian. PNV etaAralarrek zinegotzi karguak hartu zituz-ten, eta alkatea hautatu zuten. Baina 414getariarren hiru ordezkariek ezin izanzuten bere zinegotzi karguak eskuratu ezeta alkatearen aukeraketan parte hartu,horrek dakarren defizit demokratikoaagerian utziz.

Aipatu behar da, alderdien lege antide-mokratikoaren arabera EAE -ANVrizegokion hiru zinegotziak PNV (2) etaEAren (1) esku geratu direla. Udalbatza-rra baino lehen Getariako EAk adierazizigun kargu horri uko egingo ziola,beraiena ez zelako. PNVk berriz, egunairitsi arte, ez zigun jakinarazi zer asmozuen. Kargu hartze egunean, PNVk ereEAE -ANVri zegozkion bi eserlekuakhutsik laga zituen.

Honen aurrean EAE -ANV ondorengoirakurketa egiten du:

- Lehenik eta behin garbi adierazi nahidugu herritarren nahia errespetatzen ez

duen instituzioak ez duela balio esku-bideetan eta justizian oinarritutako etor-kizuna eraikitzeko.

- Ezinbestekoa da, herritarrentzat ger-tuenekoa den instituzioa, Udala, herrita-rrek adierazitako borondatean oinarri-tzea.

- Getarian, lehen Udalbatza horretan,EAE –ANVri zegozkion hiru zinegotzireneserlekuak hutsik laga izanak irakurketabaikorra egitera eramaten gaitu.

- Hala eta guztiz ere, urrats horrekjarraipena izan behar du. Benetan Geta-riako Udala demokratikoa izatea nahibadugu, aulki horiek, herriak aukeratu-tako hautetsiek bete behar dituzte.

Hori horrela izan dadin, legeak eskain-tzen dituen aukera eta baliabideak azter-tzeko prest agertzen gara PNV zein EAre-kin; izan ere, hainbatetan aipatu dugunLOREG 182.2 artikuluak Getariako Udalademokratikoki osatzeko aukera ematendu, pasa den legealdian Azkoitian ger-tatu bezala.

EA

Hauteskundeen ondorena balorazioakegiteko unea izan ohi da alderdi guztien-tzat eta EAri, inoiz baino arrazoi gehiago-rekin, hausnarketarako garaia iritsi zaiolaesan beharrean gaude.

Herritarrek euren oinarrizko eskubide-ari erantzunez datozen lau urtetarakoordezkariak aukeratu dituzte eta, egiaesan, ezustean harrapatu gaitu hartutakoerabakiak. Guk zinegotzi baten esperan-tza izan bagenuen, baina herritarrenborondatea bestelakoa izan da. Jasodugun babesak ez digu udaletxeanordezkaritzarik izateko aukerarik eman.Herritarren jarrerak berak erakutsi diguzer nolako Udal-ordezkaritza nahi denlegealdi honetarako eta guk herritarrenborondatea izan dena guztiz onartzen etaerrespetatzen dugu, hitza herriarenabaita.

Alderdiaren sorreratik EAk Getariakoudaletxean ordezkaririk lortu ez duen

lehen aldia da hau. Horrek hausnarke-tara bultzatzen gaitu, baina aldi berean,alderdiarentzat une zailak badira ere,aurrera begira lanean jarraitzeko gogoapizten digu. Ordezkaririk izan ez arren,EAren proiektuak aurrera ateratzekonahiak bere horretan dirau eta etorkizu-nean ere gure lan ildoari eutsiko diogu.Orain arte bezala, herriaren alde gogorlanean jarraituko dugu getariarron oina-rrizko eskubideak bermatu daitezen etaditugun proiektu politikoek ere eurenbidea jarrai dezaten. Ez dugu etsiko etaherritarren konfiantza berriz ere geure-ganatzeko ahalegina egingo dugu.Alderdi abertzale eta aurrerakoia garenaldetik, ezkerretik lanean jarraitu nahidugu gogoz Getariaren eta EuskalHerriaren alde.

Getariako Eusko Alkartasuna

ARALAR

Getariako Aralar-Independienteak tal-deak, lehenengo eta behin eskerrakeman nahi dizkie bere aldeko botuaeman duten getariar guztiei. Maiatzaren27ko emaitzak baloratzeko orduan, lehe-nengo eta behin 2005ean jaso genituen152 botoetatik 247ra izandako gorakadaazpimarratu nahiko genuke alde posi-tibo bezala.

Beste alde batetik, parte hartzea txikiaizan den arren, boto kopuru horrek,lehen bezala zinegotzi birekin lan egitenjarraitzeko aukera eskaintzen digu.Azken lau urteetan egindako lanarekin,gutxienez, maila berean lan egitekoaukera eskainiko digu.

Azkenik, lehen esan bezala, EAJrigogorarazi nahi diogu aulkien aldetikgehiengoa duen arren, jasotako botokopuruari begiratuz gero ez duelagehiengo hori lortzen. Ildo horretatik,espero dugu, datozen lau urteetan berejokabidea orain artekoa baino irekiagoaeta beste proposamenekiko abegikorra-goa izatea, eta elkarlanerako jarrera iza-tea herria guztion arten egin behardugulako.

Getariako Aralar independienteak.

Page 16: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

] harritarten txutxupeka / herri eskola

JAIALDIA: ikasturtearen bukaera

Ekainaren 16an Getariako IturzaetaEskolako kurtso amaierako jaialdiaospatu zen. Hainbat ekintza izan zirenbertan: tailerrak, euskal dantzak, dan-tzak, bertsoak, txirula...

Bi tailer egin genituen: lehenengoa,zapi bat hartu eta koloreztatzea izanzen, eta bigarrena, harizko trentzakegitea.

Ondoren emanaldiak iritsi ziren: lehe-nik, bertso saioa egin zuten 5. eta l.

mailako ikasle batzuek; gero euskaldantzak izan ziren. Jarraian, musikaemanaldia egin zen.

Gero polikiroldegian, denok elkarre-kin bazkaldu genuen. Play back-ak,jolasak eta bukatzeko bota ura izanzen.

Oso ondo pasa genuen.

JJ oo kk ii nn EE tt xx aa bb ee ,, JJ oo nn GG ee rr ee kk aa ee tt aaHHaarr ii ttzz SSuussttaaeettaa..

16-artzape @topagunea.com

Page 17: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

2004ko ekaina artzape -17

Ekainaren 2an Elan EuskadiGobernuz Kanpoko Erakun-deak urteko ohiko batzarraburutu zuen. Urteroko legean,taldeak urtean zehar egin-dako proiektuen berri emanzuen, diru kontuak jorratuziren, eta aurreko batzarrekoakta irakurri zen, bertan bil-dutako bazkideen aurrean.Gai horiek guztiak onartuegin ziren.

Bilerako gairik berezienak biizan ziren: batzarrean, Elanenordezkaritza berriak zabal-tzeko proposamena egin zen,Zarautzen eta Zumarraganhain zuzen ere, eta aho batezonartu zen. Bestetik, Elan“herri onurako” elkartea izateko prozesuari ekiteaaztertu zen, eta honek erebaietza jaso zuen. Izaerahorrek elkarteko kideei aban-taila zuzena ekartzen die, oga-sunari dagokiona, GKEari

ematen dioten dirua zuzeneandesgrabatu ahal izango bai-tute. Horrek elkarteari lanasuposatuko dio, “herri onura-koa” izateko urtero memoriaekonomikoa eta ekintzenmemoria aurkeztea eskatzenbaita.

LLeekkeeiittiioonn hhiittzzaallddiiaaElan Euskadiko bi kidekhitzaldia eman zuten maiatza-ren 16an Lekeitioko Institu-tuan, bertako Aste Kulturala-ren barruan. Alto Cauroco-koindigenei buruzkoa izan zenemanaldia, argazki bidez eginzutena, eta guztira 70 gazteinguru bildu ziren.

Elan-Euskadik lan egitenduen bi talde indigenen (Yek-wana eta Sanema) bizimo-duari buruzko xehetasunakeman zituzten. Gazteen hezi-ketari ematen dioten garran-tzia azpimarratu zuten, era

horretan haien komunitateakbizirik mantenduz. Gazteekinteresa erakutsi zuten, etagalderak ere egin zituzten:haien erlijioari buruz, oihana-rekiko duten harremana,mundu kriolloarekin dituztenarazoak, indigenen etorki-zuna…

Indigenen argazkiekin baterahaiek egindako gezien puntakerakutsi zituzten Elanekokideek. Institutuko taldebatzuk hitzaldiaz baliatuziren hurrengo egunetanberaien arteko eztabaidak sor-tzeko, eta hausnarketa interes-garriak sortu ziren: indibidua-lismoa versus komunitatea,gure gizartearen eta indige-nen artekoaren ezberdintasu-nak (zein gutxi behar dutenbatzuk, zenbat gauza material pilatzen ditugun guk, etab.),hezkuntzaren garrantzia,etab.

2004ko ekaina artzape-17

] elan-euskadi

Urteko batzarra egindu Elan-Euskadik

Page 18: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

] katraponako petriletik / Amaia Iribar

Mariak.Garai hartako mutiko guztiak bezala,hamaika jokotan jarduten zuelaaitortu digu Ferminek: “Txikitan apu-lle-apulleka, portuan eta Harraldean,arrai txikiak harrapatzen… jardutenginen; beti bagendun non entretenitu!Gainera, eskolara joatea ere gustatzenzitzaidan; orduan Don Julian Martinezgeneukan maisu, eta hark, “Codigo deseñales mediante banderas” irakatsi

Fermin ezagutzean eta bere bizitzarenberri jakin dudanean, ezin dezaketesan geldirik egoten dakien pertsonadenik, beti zerbait egiten jardun izanbaita.Getarian 1917an jaioa, duela gutxibete du bere bederatzigarren hamar-kada, maiatzaren 31n hain zuzen ere.Zortzi senideko familia batekoa duguFermin, sei mutil eta bi neska izanzituzten bere gurasoek, Ezekielek eta

zigun: ikasle batzuk hainbat bandere-kin Katxapo gaineko mastatik seina-leak egiten zituzten, eta beste ikasleek,berriz, portuan zegoen beste mastabatean igotako banderekin erantzutenzieten. Bizitza guztian eduki dutgogoan bandera bakoitzari zegokionhizkia eta Morse kodea”.Ia gazte zela, 14 urte zituela, Zarauzko"Antoñiano" tailerrean jardun zuenpintzak egiten, eta geroago, “Txer-

Fermin Larrañaga

Aurtengo Zaharren Omenaldian, Maria Rosario Urangarekin batera, FerminLarrañaga omendu dute. Bizipenez betetako bizitza kontatu digu berekin izan-dako arratsalde goxo batean.

“Txikitan apulle-apulleka, portuan eta Harraldean,

arrai txikiak harrapatzen… jarduten ginen”

Page 19: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

] publizitatea

2007ko ekaina artzape-19

tudi” izeneko garajean ere jardun izanzuen, eguneko hiru pezeta irabaziz etabide batez mekaniko lanbidea ikasiz;bertara lankide batekin batera, bizikle-taz joaten zen.Gerra garaian Getariako itsasontziakBaionarantz abiatu ziren, eta Fermin,bere hiru anaiekin batera San Mateoitsasontzian joan zen; izan ere, etxekobarkua, Sendi Deuna txikia eta gai-nalde eta zubi gabekoa baitzen: ”Nireama Mariak, nazionalak Donostiaingurura ailegatu orduko, anaiabakoitzari fardel bana prestatu zigun;bertan, bakailaoa, arropak eta txanponbatzuk jarri zizkigun. Handik Lande-tara bidali gintuzten, eta bertan pinuegurra garraiatzen eta lantzen jardungenuen: lan gogorra zen, baina jendea-rekin harreman ona genuen. Batzue-tan inguruko herrietako berbenetaraera joan izan ginen! Frantsesa ikastekoaukera izan zen, eta han ibili nintzenitzultzaile moduan behar zuten besteerrefuxiatuei laguntzen”.Gerra bukatu zenean, Bilboko “Txa-kartegi” zama-ontzian itzuli zirenBaionatik Pasaiara, baina ordukobeste ebakuatu eta gudari asko bezala,Ferrolera bidali zuten epaiketa egitekoeta bere egoera politikoa finkatzeko.Handik Getariara itzuli zenean,berriro ere mekaniko lanetan jardunzuen "Txertudi" garajean; bere lauanaiak eta lehengusua, ordea, etxekoSendi Deuna itsasontzian jarri zirenlanean. Nahiz eta barkuari gainaldeeta zubia jarri izan, garai hartako

barku gehienak bezala nahiko kaxka-rra zen, eta 1940ko otsailaren 21ean,ekaitz gogor bat zela eta, barkua hon-doratu egin zen, eta ondorioz, bere lauanaia eta lehengusua bertan ito ziren:“Nire aitaren desioa berriro bestebarku batekin jarraitzea zenez, Txer-tudi garajeko lana utzi eta makinistahasi nintzen nire bi koinatuekin batera

berriro egindako etxeko Nacimientobarkuan”.Bestalde, beti irakur zale amorratuaizan dela esan digu Ferminek, eta tartebat zeukanean, inguruan topatzenzituen liburu denak irakurtzen omenzituen. Getarian irrati bat eraiki zuenlehena izan zen: “Elektrizitatea etaelektronika beti gustatu zaizkit, etabehin, Bartzelonan zegoen FernandoGomez Escuela de Radiotecnico porcorrespondencia kurtsoa egin nuen, etahala nola, lanpara Heterodinoko biirrati muntatu nituen”.Bestalde jakin-min handiko gizonaizan da, eta bere seme-alabei solfeoa,musika, mekanika, matemátika… ira-katsi izan die. Baina zaletasun handibat izan du Ferminek: astronomia,“Nire seme-alabei konstelazio desber-dinen kokapena, mareen mugimen-duen arrazoi eta kalkuluak “Enpata”sistemarekin ateratzen irakatsi nien”.Jubilatu zenean, arraunean ibiltzeagustatzen zitzaiola aitortu digu, etahala joaten zen Ubiri aldera arrantzaegitera. Bestalde, beti gustatu izanzaio bizikletan ibiltzea, eta ia laurogeiurterekin, Zarautzera bizikletaz joatenzen. Agerian dago, bai, ez dela inoiz geldi-rik egon, beti izan baitu zerbait egi-teko.

“Elektrizitatea eta

elektronika beti

gustatu zaizkit”

Page 20: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] Gogoeten txokoa

“Batzuetan ipuinean gertatzen dena gertatu zait, besteak oker dabiltzala pentsatzen dut, besteek txarto jokatzen dutela. Etaagian neu naiz oker nabilena, horregatik oker ikusten dut besteen jarrera. Hala ere, “ nahi gabe “ edo “asmo txarrik gabe” ger-tatzen diren gauzak txartzat jotzen ditut inoiz.-Ipuinean ere argi ikusten da “ komunikazio eza”n dagoela koska, askotan arazo gehienekin gertatzen den moduan. Askotanustea erdi ustela izaten bada ere ziurtzat hartzen dut.”

“Nire emazte ohiarekin egoten nintzenean beti eztabaidatzen eta minduta bukatzen nuen. Bera minez zegoela,ez zegoela ore-katurik eta oso izorratzailea zela uste izaten nuen. Berak kalte egiten zidalakoan nengoen. Pixkanaka min horiek nireakzirela konturatzen joan nintzen, ez berak sortutakoak, eta laguntzarekin nire minak sendatzeko bideak hartu nituen. Nirejokaerak aldatzean, harremanak hobetu ziren pila bat, eta horrela ni bere poltsan eskua sartzen ari nintzela konturatu naiz.”

“Askotan uste izan dut zerbaiten errua bestearena dela eta gero nirea dela konturatzen naiz; baita ere akatsa bezala hartuakatsa ez dena. Epaitzeko beti prest, gero ikasten dugu hobe dela aurreiritzia ez izatea. Filosofo bati irakurri nizkion ondo bizi-tzeko lau arau hauek:1. Hitz egin zuzen eta egoki egiaz eta gardentasunez.2. Ez hartu ezer atake pertsonala bezala.3. Ez aurreiritzirik egin.4. Beti bete aurreko hirurak. ”

“Ez nuen uste ipuin xume batek hain indar ebokatzaile handia izango zuenik, baina irakurri eta berehala aitaginarreba zena-ren irudia burura etorri zait. Urteak eman nituen pentsatuaz berak nire poltsa, bizitza, azken finean, husten zidala. Amorruaematen zidan eta ezinegona sortarazi. Zer edo zer esateko aukera eta gaitasuna izan nituen baina ez nuen esan nahi izan edoapika ez nekien zer esan. Ondoan neukan, baina ez geunden elkarren ondoan. Bere bidea bukatu zuen eta orduan nirehanka sartzeaz konturatu nintzen. Nire bizitzaren hegazkinean sartuta nenbilen eta urteetan ez esana azaleratzeko beharraneukan baina berandu zen... Zorroa zabaldu nuen eta poltsa bi aurkitu nituen; bata nirea, ustez bion artean jandakoa, etabestea, berea, ia-ia beteta niretzat utzita.Norbaitek esan zuen gure hilobi gainean isuritako malkorik latzenak ez esandako hitzengatik izango direla. Ni beranduegikonturatu nintzen.”

Animaliek eta landare askok ere hizketan zekitengaraiak ziren haiek. Urbasako artzaina goizean goiz jaikizen eta bordatik ardiak inguruko belatzetara gidatuzituen larratzera. Asko jateko eta on egin ziezaiela opazien. Udaberri hartan ere, euri asko egin zuen eta bela-rra berde eta oparoa zegoen. Han utzi zituen ardiakbazka ederrean gozatuko zuteneko esperantza eta kon-fiantzan.

Ilunabarrerako berriz bordara jaitsi eta ea nahikoa janal zuten galdetu zien ardiei. Ezusteko ederra eramanzuen ordea ardiek zera erantzun baitzioten: “Jatekoprest aho zabalik belarretara hurbiltzen ginen bakoi-

tzeko zera esaten zigun belarrak: - Harago eta goxoago!,harago eta goxoago! Harantzago joaten ginen, eta hangobelarrak ere berdina esaten zigun: -harago eta goxoago,harantzago eta goxoago. Eta horrelaxe pasa dugu egunahara eta hona ezer jan gabe”. “Ai nire ardi maiteok” –esan zien artzainak. “Bihar zera erantzun behar diozuehori entzutean: Bertan goxo, bertan goxo!”

Aurrerantzean ardiak belarra oparo izan dutenetansekulan ez dira bordara gosea berdindu gabe itzuli ezUrbasan, ez inon. Mende asko igaro badira ere oraindikmunduko edozein bazterretan entzun ahal diogu ardiarierantzuten: –Beeeeeeertan gozo; beeeeeertan oparo!

PAtATA FRIJITUAK IPUINAREN GAINEKO ZUEN GOGOETAK

Bertan goxo, bertan oparo

OHARRA: Eskerrik asko zuen harreragatik eta bidalitako laguntzagatik. Zerbait bidali nahi, baina nola egin asmatu ezduzuenok bi modu hauetan egin ahal duzue: 1. helbide elektroniko honetara emailez: [email protected]. helbide arrunt honetara eskutitza bidaliz: Gure Txeru Elkartea, Kale Nagusia 1-3................. (Zuek bidalitako aportazioak izenik gabe argitaratzen ditugu kontrakoa eskatu ezean)

Page 21: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

Orain hilabete gutxi, idazlehonek idatzitako liburu bate-kin etorri nintzaizuen, “Ama-ren eskuak”, hain zuzen ere;baina, aipatutako lan hori ezda Jaioren lehen lana. Oraindela hiru urte, “Hamabostzauri” liburua argitaratuzuen, eta gaurkoan honekinnatorkizue.

Jaioren lehen lan horretan,izenburua irakurriz iradokidezakegun bezala, hamabostistorio desberdin biltzen dira;hamabost narrazio labur etaguztiek gizakion barne etakanpo zauriei buruz dihar-dute.

Egileak eguneroko bizi-tzako pasarteak erabiltzenditu gizakion harremanakdeskribatzeko, bikoteenarteko erlazioei buruz hitzegiteko. Bikoteen gaizki uler-tuak, oinazeak, frustrazioak…aurkitzen dira lan horrenhainbat eta hainbat orrialdee-tan.

Hamabost istorio hauenhurrenkerak ere badu nola-baiteko lotura: lehenengo hiruedo lau narrazioetan idazleakesperantzari bide ematen dio;

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

bertan, idazleak bikoteen artekoharremanetan dena galdua ezdagoela azpimarratu nahi du.Eta orri batzuk aurrerago itxaro-penaren bideak ixten doaz:bakardadea, tristura, desamo-dioa, amets eta ilusioen zapuz-tea nagusitzen dira.

Istorioa idazteko orduan,idazlea, batez ere, hirugarrenpertsonaz baliatzen da, baina,narratzailearen ikuspuntua kon-tuan hartzen badugu, badira biistorio berezi: batean, presoegondako emakume baten bizi-penak kontatzeko, bigarren per-tsonaz baliatzen da; eta “Stop”kapituluan, kamera baten ikus-puntutik hitz egiten digu idaz-leak.

Amaren eskuak” lanaren“ahizpa txikia” dela esan deza-kegu honako liburua, bainaahizpa txikia orrialde kantitateakontuan hartzen badugu, eta ezkalitateari garrantzia ematenbadiogu.

Idazlea: : Karmele Jaio (Gasteiz, 1970)Argitaletxea: ElkarArgitalpen urtea: 2004Orrialde kopurua: 133

“Hamabost zauri” (liburua)

Osagarriak:

Hiru arrautza

100 gr azukre

Tarrina bat "Mascarpone"

Bizkotxoak (“Soletillakoak”…,bakoitzak nahi duena)

Kafea

Kakao hautsa

Tiramisu, udako postre ederra!

Arrautzaren gorringoa etazuringoa ontzi bitan jarri.Gorringoa nahastu, eta ondo-ren, azukrea eta Mascarponeagainera bota, eta berriro denanahastu: lortzen dugunnahasketari “A” deitukodiogu.Zuringoa irabiatu “punto denieve” lortu arte: nahasketahoni “B” deituko diogu.“A” eta “B” ontzi bateannahastu, eta hori izango daTiramisuren orea.Bizkotxoaren bi aldeak kafe-tan busti, eta ondoren, busti-tako bizkotxo horiek TaperWare batean jarri pare bat ila-ratan.Gainera Tiramisu orearenkapa bat bota.Berriro kafearekin bustitakobizkotxoekin beste bi ilaraosatu.Berriro Tiramisu orearen beste

kapa bat bota gainera.Azkenik, pasadore

batean kakaoa jarrieta hautseztatu.Hozkailuan sartugutxienez 12 ordu.

On egin!!!

Page 22: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

] Gaztelekua[Uztaila]

2, FUTBOLIN TXAPELKETA3, FRONTENIS TXAPELKETA4, TAILERRA: LEPOKOAK 5, PALA TXAPELKETA6, TAILERRA: PULTZERAK9, PING-PONG TXAPELKETA10, FUTBOLA HONDARTZAN 11, TAILERRA: ERAZTUNAK12, BOLEI TXAPELKETA13, TAILERRA: IMANAK16, PARTXIN TXAPELKETA17, GINKANA18, TAILERRA: KANDELAK19, SCALEXTRIC20, TAILERRA: PULTZERAK23, ALTXORRAREN BILA24, AJEDREZ TXAPELKETA25, TAILERRA: LEPOKOAK26, IRTEERA: LIZARRA27, IRTEERA: LIZARRA

22-artzape @topagunea.com

] uztaileko agenda

telefono interesgarriak

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 957Botika ..............943 140 441Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

*** Oharra: 10 urtetik behera-koek heldu batekin joanbeharko dute.[Uztailak 10, asteartea]Euskal dantzetan dabiltzanhaurrekin, SEIGNOSSE LEPENONeko UR PARKEraIRTEERAPrezioa: 10 €Antolatzailea: Gure Txeru Elkartea

] Estropadak[Uztailak 22, igandea]GETARIAKO BANDERANoiz: 12:00etan

] KirolakSALBATORE DEUNA X.PILOTA TXAPELKETAfederatuentzat (kadeteak,jubenilak eta 22 urtetik beherakoak)Partida-egunak: astelehenaeta asteazkena (19:00etatikaurrera) eta larunbata(17:00etatik aurrera)Antolatzailea: Gure Txeru Elkartea

UDA 2007:BELA, PIRAGUISMOA,SURFA, URAZPIKO JARDUERAK, IGERIKETA,FRONTENIS, SPINNING,AEROBICIzen-ematea eta informazioa: udaletxean (tel.: 943 896024),liburutegian (tel.: 943 896147)eta Turismo Bulegoan (tel.: 943 140957)

[Uztailak 28, larunbata]GETARIAKO VI. SALBATORE BIATLOIAIgeriketa (550 m) eta laster-keta (3.500 m)Adina: 16 urtetik gorakoakEpea: uztailak 28 (11:00 arte),udaletxean

] Musika[Uztailak 21, larunbata]ELKARTASUN-KONTZER-TUA: HABANA SONKubako taldearen “Sabroso”

[Uztailak 1, igandea]100 KILOTIK GORAKOAK,100 LAGUN ELKARTUKOOTE?Noiz: 12:00etatik 13:30erapisaketa izango daAntolatzailea: herriko tabernak

[Uztailak 14, igandea]100 KILOTIK GORAKOAK,100 LAGUN ELKARTUKOOTE?Bazkaria: marmitakoa,saiheskia eta gazta.Non: Berdura PlazanAntolatzailea: herriko tabernak

] Zinea kalean[Uztailak 28 , osteguna ]“HARRI MAJIKOARENBILA ” FILMAREN EMANALDIANon: HarritartenNoiz: 22:00etan

[Uztailak 29 , ostirala ]“PEQUEÑA MISS SUNSHINE” FILMARENEMANALDIANon: HarritartenNoiz: 22:00etan

] Irteerak[Uztailak 1, igandea]BIZIKLETA IRTEERA :AZKOITIA - URRETXUNoiz: 08:30eanNon: autobus geltokianAntolatzailea: Gure Txeru Elkartea

[Ekainak 8, igandea]LAGA-LAIDAra IRTEERASurf egin, eta indarrak berri-tzeko, arratsaldean parrilladaEraman beharrekoa: bazka-ria, tabla eta trajea (tabla ezdaukanarentzat elkarteakjarriko du)Prezioa: 10 €Izena-ematea: liburutegianedo udaletxean (Erun), uztai-laren 2ra arteAntolatzailea: Gaztetape SurfElkartea

musika eta dantza ikuskizunaNon: plazanAntolatzailea: ELAN-Euskadi

[Uztailak 22, igandea]LABASTIDAko MUSIKABANDAren KONTZERTUA*** Musika Banden trukerakoekimenaren baitan

] Kz guneaUztaileko ordutegia: liburu-tegiko ordutegian (10:00eta-tik 13:00etara) Asteartean tutorea egongoda: uztailak 3, 10, 17, 24(16:00-20:00)

UZTAILEKO MINTEGIAK:

[Uztailak 3, asteartea]ELIKAGAIEN SEGURTASUNA(17:00-18:00)BIDALI POSTAL BAT (18:00-19:00)

[Uztailak 10, asteartea]EZAGUTU BIDAIARIARENESKUBIDEAK (17:00-19:00)[Uztailak 17, asteartea]LOR EZAZU LANPOSTUA(17:00-19:00)[Uztailak 24 asteartea]BABESTU ZURE SEME-ALABAK (17:00-18:00)IRAKUR EZAZU EGUNKARIAINTERNET BIDEZ (18:00-19:00)

Non:Kultur Etxeko lehen solairuan

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak: uztailaren

2tik uztailaren 8ra (biakbarne)

Page 23: 62. zenbakia (2007ko ekaina)

zorion agurrak

Arrantzale laukote hau dotore asko ageri da Getariako moilan, 1951-1952urte inguruan ateratako argazkian, bi zimarroi eder harrotasun handiz era-kusten dituzten bitartean. Laukotearen itsasontziaren izena “LurdeskoAma” zen, eta itsasontzia zimarroietarako prestaturik zegoen, gaur egungoaurrerapenik gabe. Argazkian, ezkerretik hasita, Juanito Eizagirre, Sebas-tian (patroia) eta Pedro Iribar aita-semeak eta beste arrantzale gazte batikus ditzakegu. Arrantzale gaztea, uda pasatzera etorritako frantses batzen, eta arrantza egitea gustuko zuenez, beti bere kanabera txikiarekin joa-ten zen arrantzara. Janzkera ere oraingoarekin alderatuz, sinpleagoa zen,baina dotorea, txapela buruan eta ibili munduan! Argazki hau Ixkote Elkar-tean ikus daiteke.

] akordatzen

Arrantzaren garai onak

Xabier IrigoienUztailak 10

Zorionak gure etxeko ganberroari. Ander,

aita eta ama.

Maria Isasti BeraetxeUztailak 19

Zorionak zuresenideen partetik.

Onditz GaldosUztailak 10

Zorionak gure sorgintxoari eta5 belarri-tirakada handi zurefamilia eta bereziki Ametsen

partetik.

Karmele Maceras eta Nahia GomezUztailak 6 eta 7

Zorionak bioi eta etxeko sorgin txikiarilau muxu handi familiaren partetik.

Jokin EzenarroUztailak 26

Zorionak zure 9. urtebete-tzean. Merienda zure

kontu! Aita, ama eta Ekhi.

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo eta Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideok doan dau-kazue eta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazkibakoitzagatik.

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943000548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Iñigo OlabarriEkainak 17

Zorionak! Zer dira ba 34 arratiar batentzat?

Page 24: 62. zenbakia (2007ko ekaina)