3. gaia

MERKATUA ◦ Lehen, produktuak saltzeko eta erosteko-> leku fisikoa

◦ Gaur egun, ez da izan behar leku fisikoa:

Ondasunak eta zerbitzuak trukatu

Ekoizpen-faktoreak trukatu

Elementuak:

Trukatzeko produktu bat Saltzaile bat (eskaintzaile) Erosle bat (eskatzaile)

Merkatu bakoitzak trukatzen den produktuaren

izena dauka:

◦ Musikaren merkatua

◦ Futbol jokalarien merkatua

◦ Etzebizitzen merkatua ...

DIRUA: ordaintzeko tresna

◦ Trukea errazten du

◦ Espezializazioa bultzatzen du ◦ Eskaintza eta eskaria egokitzea errazten du.

Eskatzaileak=erosleak

Eskatzaileok merkatura goaz behar ditugun produktuak erostera diruaren truke!!

ESKARIA: Eskatzaileak ondasun baten zer kantitate erosteko prest dauden prezio jakin batean.

Eskaria

baldintzatzen

duten FAKTOREAK

Ondasunaren

Prezioa

Lotutako

ondasunen prezioa

Ondasun

osagarriak

Ordezko

ondasunak

Errenta erabilgarria

Behe-mailako

ondasunak

Ondasun Arruntak

Luxuzko

ondasunak

Kontsumitzailearen

lehentasunak

ESKARIA BALDINTZATZEN DUTEN FAKTOREAK:

◦ 1. Ondasunaren prezioa

◦ 2. Lotutako ondasunen prezioa

Ondasun osagarriak: batera kontsumitzen direnak.

Autoak eta gasolina

Zapatak eta lokarriak

Lanparak eta bonbillak

Ordezko Ondasunak:

Haiek asetzen duten behar berebera asetzeko produktuak bazterrarazten dituzte. Udareak eta sagarrak

Tea eta kafea

Sakarina eta azukrea

◦ 3. Errenta erabilgarria Behe-mailako ondasunak

Ondasun arruntak

Luxuzko ondasunak

◦ 4. Kontsumitzaileen lehentasunak: zaletasunak, modak…

Eskari Funtzioa: eskatzen den kopurua nola aldatzen den aurreko 4 faktoreen arabera (ondasunaren prezioa, lotutako ondasunen prezioa, errenta erabilgarria, kontsumitzaileen lehentasunak).

Prezio izan ezik beste faktore guztiak konstante (aldatu barik) geraten badira, eskari funtzioari ESKARIA-PREZIOA FUNTZIOA deitzen zaio.

Hemendik aurrera eskari funtziari buruz hitz egitean funtzioaren aldagaia prezioa izango da eta beste faktore guztiak konstatnte mantentuko direla suposatuko dugu.

Eskari funtzioaren adierazpen grafikoa egitean ESKARIAREN KURBA lortuko dugu.

X ardatzean: ondasunaren eskatutako kantitatea: Q Y ardatza: ondasunaren prezioa: P Puntuak lotu: Kontsumitzaileak portaera arrazionala

ESKARIAREN FUNTZIOAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA : eroslea prezio bakoitzean erosteko prest dagoen kantitatea

Q= f(P)

Eskaintzaileen portaera: Enpresak (saltzaileak)

Produktuak saldu diruaren truke.

ESKAINTZA: enpresak ondasun baten zer kantitate ekoizteko prest dauden prezio jakin batean.

ESKAINTZAN ERAGITEN DUTEN FAKTOREAK:

◦ 1. Ondasunaren prezioa: ondasunaren prezioa gora

egiten badu, enpresak gehiago saltzeko prest egongo dira (baldin eta kostuak kte)

◦ 2. Ekoizpen faktoreen kostuak: ◦ Baliabideen kostuak gora, etekinak txikitu.

Langileen soldatak

Zergak

Makinak

◦ 3. Enpresa helburuak

Eskaintzen dituen unitate kopurua->Espektatiben arabera.

Ekoizpen-faktoreen kostua igo, enpresek ondasunen eta zerbitzuen prezioa igo

Q =f (P)

Q = f (P, EF1, EF2,…H )

konstante

ESKAINTZA-PREZIOA FUNTZIOA

Merkatua: Erosleak / Saltzaileak

Ondasunaren trukea aurrera eramateko: prezioa adostu.

Gehiegizko eskaria:

◦ P1 prezioan: eskatutako kantitatea da

eskeinitakoa baino askoz handiagoa.

◦ Asegabeko kontsumitzaileak prezio garestiagoan erosteko prest

◦ Enpresek produktu kantitate handiagoa eskaintzen dute.

Une jakin batean, bi kurbek elkar gurutzatuko dute puntu batean -> OREKA-PUNTUA

Puntu horretan eskatzaileak zein eskaintzaileak gustura izango dira prezioarekin (PO) eta trukatutako kantitatearekin (QO).

Gehiegizko eskaintza edo oparotasuna

◦ Prezio batean enpresek eskaintzen

duten kantitatea kontsumitzaileek eskaten dutena baino handiagoa.

◦ Produktu ugari dago.

◦ Enpresek prezioa jaitsi, batzuek merkatua utzi.

◦ Prezioa jaistean, kontsumitzaileek gehiago eskatuko dute.

◦ Une jakin batean, bi kurbek elkar gurutzatu

Puntu horretan ez dago eskaintza oparoa ezta asegabeko eskaririk ere.

Puntu horretan merkatuan dena trukatuko da.

Azternetxeko sandia-merkatuan, kontsumitzaileek eta nekazaritza-enpresek taulan adierazitako planak dituzte:

Sandiaren prezioa (eur)

Eskatutako kantitatea (sandiak/egun)

Eskainitako kantitatea (sandiak/egun)

5 80 200

4 100 150

3 130 130

2 180 80

1 250 0

1. Adierazi prezio bakoitzerako, merkatuaren egoera eta prezioen erreakzioa.

2. Adierazi grafikoki sandien merkatua.

Sandiaren prezioa (eur)

Eskatutako kantitatea (sandiak/egun)

Eskainitako kantitatea (sandiak/egun)

Merkatuaren egoera

Prezioen erreakzioa

5 80 200

4 100 150

3 130 130

2 180 80

1 250 0

• Mugimendua Eskariaren kurban:

• Mugimendua Eskaintza Kurban

Prezioa Q

Prezioa Q

Prezioa Q

Prezioa Q

- Eskatutako kantitateak gora egitea: Eskariaren kurba eskuinerantza mugituko da… • Ordezko ondasunen prezioak gora

egitean. • Ondasun osagarrien prezioak behera

egitean. • Errenta erabilgarria gora egitean • Zaletasunetan aldeko aldaketak

daudenenan.

- Eskatutako kantitateak behera egitea:

Eskariaren kurba ezkerrerantz mugituko da… • Ordezko ondasunen prezioa behera egitean. • Ondasun osagarrien prezioak gora egitean • Errenta erabilgarria behera egitean • Kontrako aldaketa zaletasunetan

-Eskainitako kantitateak gora egitea: eskaintzaren kurba eskuinerantz mugitzen da: o Ekoizpen faktoreen prezioa behera

egitea. o Teknologia hobekuntzak. o Espektatiba onak izatea.

-Eskeinitako kantitateak behera egitea: Hau gertatzean, eskaintza kurba ezkerreratara mugituko da: o Ekoizpen faktoreen prezioa gora

egitea. o Etorkizuneko itxaropen txarrak izatea