4. modulua: Kimika Industriak o Oinarrizko Eragiketak · 0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa...

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

PROGRAMAZIOA

PROGRAMACIÓN DE LOS CICLOS FORMATIVOS DE FORMACIÓN PROFESIONAL

K I M I K A

KIMIKA INDUSTRIALA GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

4. modulua: Kimika Industriako Oinarrizko Eragiketak

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

PROGRAMAZIOA

KIMIKA

PROGRA MACIÓN DE L OS CICL OS FORMAT IV OS DE F ORMACIÓN PROF E S IONAL

KIMIKA INDUSTRIALA GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

4. modulua: Kimika Industriako Oinarrizko Eragiketak

Argitaraldia: 1.a, 2009ko urria

Egilea: Jesús Mª Caballero Goñi

Argitaraldia eta koordinazioa: Víctor Marijuán Marijuán KOALIFIKAZIOEN ETA LANBIDE HEZIKETAREN EUSKAL INSTITUTUA INSTITUTO VASCO DE CUALIFICACIONES Y FORMACIÓN PROFESIONAL www.kei-ivac.com

Diseinua eta diagramazioa: TRESDETRES

L.G.: BI-1766-09

http://www.kei-ivac.com/

AURKIBIDEA

UD-EN SEKUENTZIAZIOA ETA DENBORALIZAZIOA Or. 04

Iraupena: 198 ordu UDen kopurua: 7

Esku artean duzun argitalpen hau lanean ari diren lankideek landu dute.

Edozein gairen programazioa oso lan pertsonala da, irakasle bakoitzaren esperientzian oinarritua eta, horrenbestez, subjektiboa. Premisa hori kontuan izanik, programazioa aztertzera eta egoki baderitzozu kontsultarako material gisa erabiltzera gonbidatzen zaitugu. Zure irakasle-lana bideratu dezakeen gida gisa ere baliagarria izan dakizuke.

Izan ditzakeen mugak aintzat hartu badira ere, heziketa-ziklo berrien OCDak abiapuntu izanik sortu eta diseinatu da, eta EAEn curriculum-diseinuaren eta irakaskuntza-programazioaren arloan indarrean dagoen legeria hartu da kontuan (otsailaren 26ko 32/2008 Dekretua).

Erabilgarria izan dakizun espero dugu, eta, aldi berean, egileek lan honetan egindako ahalegina eskertzen dugu.

0. unitate didaktikoa:

0. Moduluaren aurkezpena. Or. 05 1. unitate didaktikoa:

1. Kimika-industriako materialak eta produktuak ezaugarritzea. Or. 08


2. Fabrikazio kimikoko prozesu ohikoenak aztertzea eta oinarrizko eragiketak sekuentziatzea. Or.


3. Prozesu kimikoetako tresneriaren eta eskema, diagrama eta balantzeen sinbologia interpretatzea. Or.


4. Bereizte mekanikoko eragiketak aztertzea, abian jartzea, gidatzea eta gelditzea. Or.


5. Bereizte difusionaleko eragiketak aztertzea, abian jartzea, gidatzea eta gelditzea. Or.


6. Oinarrizko eragiketetan antolamendua, segurtasuna eta mantentze-lanak aplikatzea. Or.


7. Fabrikazio kimikoko prozesuak simulagailuan edo instalazio pilotuan planifikatzea eta kontrolatzea. Or.

HEZIKETA ZIKLOA: KIMIKA INDUSTRIALA 4. modulua: KIMIKA INDUSTRIAKO OINARRIZKO ERAGIKETAK KIMIKA

Unitate didaktikoen sekuentziazioa eta denboralizazioa

EDUKI MULTZOAK

UNITATE DIDAKTIKO SEKUENTZIATUAK

IRAUPENA M1 M2 M3 M4

UD0: Moduluaren aurkezpena.

1

X

UD1: Kimika-industriako materialak eta produktuak ezaugarritzea.

17

X

UD2: Fabrikazio kimikoko prozesu ohikoenak aztertzea eta oinarrizko eragiketak sekuentziatzea.

36

X

UD3: Prozesu kimikoetako tresneriaren eta eskema, diagrama eta balantzeen sinbologia interpretatzea.

18

X

X

UD4: Bereizte mekanikoko eragiketak aztertzea, abian jartzea, gidatzea eta gelditzea.

42

X

X

UD5: Bereizte difusionaleko eragiketak aztertzea, abian jartzea, gidatzea eta gelditzea.

42

X

UD6: Oinarrizko eragiketetan antolamendua, segurtasuna eta mantentze-lanak aplikatzea.

12

X

X

X

X UD7: Fabrikazio kimikoko prozesuak simulagailuan edo instalazio pilotuan planifikatzea eta

kontrolatzea.

30

GUZTIRA

198 h

1. multzoa: Kimika-instalazioko oinarrizko eragiketak sekuentziatzea. 2. multzoa: Bereizte mekanikoko eragiketak kontrolatzea. 3. multzoa: Bereizte difusionaleko eragiketak kontrolatzea. 4. multzoa: Bereizte mekaniko eta difusionaleko prozesuak antolatzea.

4


UD0: MODULUAREN AURKEZPENA 5

0. unitate didaktikoa: MODULUAREN AURKEZPENA

Iraupena: 1 ordu Ikaskuntzaren helburuak:

1. Moduluaren garapenaren plangintza orokorra ezagutzea, baita taldeko kideak ere. 2. Irakasleak prestakuntza-prozesuaren kudeaketan aintzat hartu eta aplikatuko dituen irizpideak ulertzea. 3. Ikasleak moduluari dagokionez dituen eskubideak eta betebeharrak identifikatzea. 4. Moduluaren unitate didaktikoen arteko eta moduluaren eta beste moduluen arteko lotura nagusiak ulertzea. 5. Norberaren jakintzak identifikatzea, moduluan lortu behar diren jakintzei dagokienez.

EDUKIAK

Multzoak

1 2 3 4 5

PROZEDURAZKOAK

• Zikloko moduluen arteko eta zikloaren eta erreferente dituen kualifikazioen arteko loturak aztertzea. • Diziplinaren, metodologiaren, erlazioen eta antzeko beste gaien inguruan planteatzen diren alderdiak, arauak eta elementuak

identifikatzea, eta euskarri egokian erregistratzea.

KONTZEPTUZKOAK

• Zikloa osatzen duten kualifikazioak eta moduluarekiko lotura. • Moduluaren ekarpena zikloko helburuak lortzeko garaian. • Moduluaren helburuak. • Modulua eta unitate didaktikoak ebaluatzeko irizpideak.

JARRERAZKOAK

• Taldeko kide guztiengan, baita irakaslearengan ere, desiragarriak diren portaeren inguruan adostasuna lortzearen garrantzia baloratzea.

• Moduluaren garapenean jarraitu beharreko arauak eta irizpideak.



JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten

Jarduera mota

Helburu inplikat.

D.

NORK NOLA egingo den

ZERTARAKO egingo den

ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1 Ikasleen eta irakaslearen aurkezpena.

1 10 m. X X Irakasleak eta ikasleek nork bere burua aurkeztuko dute. Irakasleak iradokiko ditu aurkezpenean interesgarriak izan daitezkeen alderdiak, eta informazio bat edo bestea ematea hautazkoa izango da.

Helburua da hasierako ezagutza lortzea eta gizarte-oztopoak haustea, taldeko kideen arteko komunikazioa erraztearren. Aurreko ikasturtetik sortutako taldea denean, ez da jarduera hau beharrezkoa izango.

Ez da bitarteko berezirik behar.

J2 Programazioa osatzen duten elementuen aurkezpena.

2-4 10 m. X X Irakasleak programazioa osatzen duten elementuak, ordutegiak eta abar aurkeztuko ditu, eta, horretarako, eskema bat erabiliko du edo baliabide informatiko bidezko aurkezpena egingo du.

Ikasleek moduluaren gaiaren programazioari, egiturari, loturei, denborari eta iraupenei buruzko ikuspegi orokorra jaso beharko dute, besteak beste.

Arbela. Power Point-eko aurkezpena edo antzekoa. Kronogramak Informazioa duten fotokopiak.

J3 Prestakuntza- prozesuaren kudeaketa gidatuko duten irizpideen eta arauen aurkezpena.

2-3 10 m. X X Irakatsi eta ikasteko prozesua kudeatzeko erabiliko diren askotariko irizpideak ezagutaraziko ditu irakasleak. Gardenkiez edo beste elementu batzuez lagundutako ahozko azalpena erabiliko du. Hortaz, azterketak zuzentzeko eta ebaluatzeko irizpideak, barne-erregimeneko araudia, diziplina- erantzukizunak, eta abar azalduko ditu.

Zalantza guztiak argitzeko denbora-tartea zabalduko da.

Horrela, ikasleek ikasketa, gizarte eta harremanen arloko esparrua ezagutu eta ulertuko dute, eta arauzko esparru horretara moldatu ahal izango dute haien jarduna.

Ikasgelan edo lantegi- ikasgelan egin daiteke jarduera, eta ez da baliabide berezirik behar.

J4-E1 Egin beharreko lanbide-moduluaren gainean ikasleek aurretik dituzten ezagupenen identifikazioa.

5 30 m. X X Jarduera hori elkarrizketaren bidez garatu ahal izango da, baita ikasleek erantzun beharreko irakaslearen galderen bidez, edo, bestela, ondorio horretarako prestatutako galdera irekien bidez edo erantzun anitzeko galderak dituen galdera sorta baten bidez.

Moduluan garatuko diren edukiei dagokienez, ikasleen abiapuntuko jakintza-maila ezagutu nahi da. Abiapuntuko jakintza hori ezagutzeak programazioa berregituratzeko eta taldearen eta gizabanakoen errealitatera egokitzeko aukera emango dio irakasleari.

Galdera sortak.



OHARRAK

• Nahikoa izango da J1 jarduera moduluetakoren batean egitea. Zikloko taldeak adostu beharko du zein modulutan egingo den. • J4 jarduera mantendu ahal izango da, nahiz eta unitate didaktikoetako bakoitzean hasierako ebaluazioa barnean hartzen duen jarduera egin. Bi jarduera horiek bateragarriak eta

osagarriak izango dira beti. Aurretiazko jakintzetarako lehen hurbilketa izan daiteke, ondoren, unitate bakoitzean abiapuntuko jakintza horretan gehiago sakontzeko. • Modulu honen unitate didaktikoetan, jarduerak irakatsi eta ikastekoak (J) edo ebaluaziokoak (E) izan daitezke. Zenbaitetan, jarduera bera, irakatsi eta ikastekoa ez ezik, ebaluaziokoa ere

izan daiteke. Halakoetan, jarduera hori (Jn-Em) gisa adieraziko da eta hiru motak bilduko ditu. J-en zenbakikuntza (n) eta E-ena (m) elkarrekiko independenteak dira.


UD1: KIMIKA INDUSTRIAKO MATERIALAK ETA PRODUKTUAK EZAUGARRITZEA 8

1. unitate didaktikoa: KIMIKA INDUSTRIAKO MATERIALAK ETA PRODUKTUAK EZAUGARRITZEA Iraupena: 17 ordu IE1: Prozesu kimikoen oinarrizko eragiketak sekuentziatzen ditu, ezaugarritu eta produktuaren propietateekin erlazionatzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak:

1. Kimika-industriako lehengaien jatorria, ezaugarriak eta propietateak deskribatzea. 2. Bitarteko eta prozesuko produktuen ezaugarriak definitzea. 3. Kimika-industriako amaierako produktuen erabilerako propietateak eta ezaugarriak. 4. Kimika-industrietako azpiproduktuen eta hondakinen propietateak bereiztea. 5. Lehengaien, prozesuko produktuen eta azken produktuen analisi fisikoen eta kimikoen emaitzak zehaztea eta interpretatzea.

EDUKIAK Multzoak 1 2 3 4

PROZEDURAZKOAK

• Materialak ezaugarritzea eta analisi fisikoak eta kimikoak interpretatzea.

X

KONTZEPTUZKOAK

• Lehengaien, prozesuko produktuen eta azken produktuen ezaugarriak. Azpiproduktuak eta hondakinak.

X

JARRERAZKOAK

• Lan-taldean elkarlanean eta integratuta jardutea. • Laneko arauak eta protokoloak errespetatzea. • Ingurumena errespetatzea. • Hizkuntza teknikoa zorrotz erabiltzea.

X X X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den


ZEREKIN egingo den Ir. Ik.

J1 Unitate didaktikoaren aurkezpena, baita unitate didaktikoak moduluko gainerako unitate didaktikoekin eta lanbide- ingurunearekin duen loturaren aurkezpena ere

0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa aurkeztuko du –izena, ikaskuntzaren helburuak eta edukiak–, eta moduluaren beste unitate didaktikoen ikuspegian kokatuko du. Ikasleen iritzia jaso ostean, ikasleek lortu beharreko profesionaltasunean duen eragina eztabaidatuko da.

Ikasleek lehen unitate honen eta gainerakoen arteko lotura ezagutzeko eta lortzen diren gaitasunek lan-munduan duten aplikazioa jakiteko. Horrela, ikaskuntzaren aurrean jarrera positiboa izan dezaten eta ikaskuntzaren koherentziaren eta

OCDa, eta unitatearen eskema grafikoa, euskarri digitalean eta kanoiarekin proiektatuta. Eskemaren fotokopiak.



globaltasunaren ikuspegia beregana dezaten lortuko da.

J2-E1 Kimikaren irudi publikoari buruzko gogoeta eta kimika- industriaren irudiaren hasierako ebaluazioa.

1,2,3,4 0,5 h X X Kimikarekin eta haren produktuekin lotzen diren gaurkotasuneko zenbait albiste abiapuntu izanik, ikasleek kimikaren gainean duten irudiari buruzko galderak egingo ditu irakasleak. Ahoz, edo paper edo pegatina bidez jasotako iruzkinak arbelean ordenan jartzen lagunduko die bi ikasle boluntariori. Horrela, azaldutakoaren laburpen gisa baliagarriak diren zenbait interesgune lortuko ditu. Talde osoarekin, kimika-industriaren gaineko ideia orokorra eratuko da. Alderdi positiboak eta izan daitezkeen eragozpenak hartuko dira aintzat.

Kontzeptu orokorrak eskuratzeko. Kimika-industriaren inguruko ideiak bateratzeko. Ikuspuntu berriak lortzeko eta aurretiazko ezagupenak hautemateko.

Kimikarekin lotzen diren gaurkotasuneko albisteak. Paper autoitsaskorrak.

J3 Kimika-industrian jatorria duten eta asko erabiltzen diren produktuak identifikatzeko praktika.

1,2,3,4 0,5 h X Erabili ohi diren produktu eta ondasun manufakturatuen irudiak proiektatuta edo paperean ikusi ondoren (zementuarekin, zeramikarekin, kautxuarekin, ehun- zuntzekin, paperarekin, kartoiarekin, ongarriekin, xaboiekin, tinduekin, plastikoekin, koloratzaileekin eta abar lotzen diren produktuak eta ondasunak izango dira), ikasleei kimika-industrian lortzen diren produktuen zerrenda egitea eta multzo logikoetan sailkatzea proposatuko zaie. Oinarrizko osagaiei edo beste irizpide batzuei jarraituz eratuko dira multzoak.

Datuak biltzeko eta sailkatzeko, eta errealitatearen beste alderdi bat hautemateko.

Erabili ohi diren produktu eta ondasun manufakturatuen irudiak, euskarri digitalean edo paperean. Bideo-kanoia.

J4 Gure bizitzan kimikak duen presentziaren inguruko eztabaida.

1,2,3,4 0,5 h X X Irakasleak moderatuta, ikasleek gure bizitzan kimika non agertzen den adierazteko eztabaida sortuko da. Eztabaidaren amaieran, bi ikaslek adierazitakoaren laburpena aurkeztuko dute.

Produktu kimikoen jatorriari eta garrantziari buruzko beste datu eta ikuspuntu batzuk lortzeko.

J5 Taldean lan egitea inguruneko kimika-industriak aurkitzeko.

3 2 h X Zenbait informazio-iturritan kontsultatuta, Euskal Autonomia Erkidegoko, Estatuko eta Europako produkzio kimikoko enpresen eta fabriken izen komertziala, kokaleku geografikoa eta bertan egiten

Ikasleek ingurune hurbileko kimika- industriaren gaineko interesa izateko, eta izan ditzaketen lan- aukeren gaineko interesa pizteko,

Mapak, merkataritza- urtekariak, aldizkariak eta Internet.



dituzten produktuak jasoko dituzten zerrendak egingo dituzte ikasleek talde txikitan antolatuta. Ondoren, talde bakoitzak Kimika Industria: nork, zer eta zertarako fabrikatzen du? izeneko lana prestatuko du lortutako informazioarekin, eta gainerako ikaskideei azalduko die.

betiere gaiaren inguruko inplikazioa areagotzearren. Talde-lanerako gaitasuna eta elkarlanerako izpiritua sendotzeko.

J6 Kimika-industriako lehengaiak ezagutzeko praktika gidatua.

1 1 h X X Irakasleak lehengaiaren kontzeptua azalduko du, eta hurbiltasun handiko hainbat adibide emango ditu. Laborategian, dagozkien izenak dituzten lehengaiak abiapuntu izanik, ikasleek –taldeetan antolatuta– idatziz ematen zaizkien produktu horien deskribapen sinpleen eta lehengaien beraien arteko loturak egingo dituzte. Ondoren, guztiak elkarrekin, irakasleak ematen dien kimika-industrian erabili ohi diren lehengaien sailkapenarekin alderatuko dituzte haien emaitzak.

Laborategiarekin eta kimika- lehengaiekin lehen harremana izateko, eta, horrela, ikasleek lehengaien formak, ehundurak, koloreak, usainak hautemateko eta lehengaien ezaugarriak barneratzeko.

Kimika-industrian erabili ohi diren lehengai solidoak, likidoak edo gaseosoak dituen laborategia. Lehengaien sailkapenaren fotokopiak.

J7 Lehengaiak ezaugarritzeko praktika autonomoa.

1 2 h X Kimika-industrian erabili ohi diren lehengaien aurreko zerrenda abiapuntu izanik, ikasleek Interneten egingo dute bilaketa eta lehengai bakoitzerako fitxa batean emango dituzte aditzera emaitzak (irakasleak aurrez finkatuko duen moduan). Fitxa horretan lehengaiaren jatorriari, egoera naturalari, erauzteko metodoei eta industrian erabiltzeko moduari buruzko datuak bilduko dira.

Lehengaien ezaugarriei buruzko informazio osoa bilatzeko. Hizkuntza teknikoarekiko zorroztasunaren gaineko interesa gehitzeko.

Lehengaien sailkapenaren fotokopiak.

E2 Lehengaiei buruzko jarduera ebaluatzailea.

1 0,5 h X X Ikasleek aurkeztutako fitxak ereduzko fitxekin alderatuko ditu irakasleak, eta bildutako informazioaren zehaztasuna ebaluatuko du. Dagokien kalifikazioa emango die. Kalifikazioaren arabera, eta ereduzko fitxarekin alderatzearen ondorioz, ikasleek hautemandako huts- egiteak zuzenduko dituzte, eta gainerakoen fitxekin alderatuko dituzte.

Bildutako informazioaren kalitatea ezagutzeko eta ikasle bakoitzak aurkeztutako lanarekiko ekimena eta errespetua azaltzeko.

Ereduzko fitxak.



J8 Prozesuko produktuak ezagutzeko taldekako praktika gidatua.

2 1 h X X Irakasleak bitarteko eta prozesuko produktuaren edo gaiaren kontzeptua azalduko du, eta hurbil dauden hainbat adibide emango ditu.

Laborategian, dagozkien izenak dituzten prozesuko produktuak abiapuntu izanik, ikasleek –taldeetan antolatuta– idatziz ematen zaizkien produktu horien deskribapen sinpleen eta produktu horien arteko loturak egingo dituzte.

Ondoren, guztiak elkarrekin, irakasleak ematen dien kimika-industrian erabili ohi diren prozesuko produktuen sailkapenarekin alderatuko dituzte haien emaitzak.

Prozesuko produktuei buruzko informazioa lortzeko eta loturak egiteko, betiere lan-taldeetan integratuta eta elkarlanean.

Kimika-industrian erabili ohi diren prozesuko produktu solidoak, likidoak edo gaseosoak dituen laborategia. Prozesuko produktuen sailkapenaren fotokopiak.

J9 Prozesuko produktuak eta horien erabilerak ezaugarritzeko praktika gidatua.

2 1,5 h X Kimika-industrian erabili ohi diren prozesuko produktuen aurreko zerrenda abiapuntu izanik, ikasleek Interneten egingo dute bilaketa eta produktu bakoitzerako fitxa batean emango dituzte aditzera emaitzak (irakasleak aurrez finkatuko duen moduan). Fitxa horretan produktu horren ezaugarri teknikoei eta industrian erabiltzeko baldintzei buruzko datuak bilduko dira.

Ekimenez bilatzeko prozesuko produktuen ezaugarriei buruzko informazio osoa, eta datuak aurretik finkatutako protokoloen eta formatuen arabera aurkezteko. Hizkuntza teknikoaren arloan zorroztasunaren gaineko interesa gehitzeko.

Prozesuko produktuen sailkapenaren fotokopiak.

J10 Azken produktuak ezagutzeko eta horien inguruan bateratze-lana egiteko praktika.

3 1 h X Irakasleak azken produktuaren kontzeptua azalduko du eta hurbil dauden hainbat adibide emango ditu. Laborategian, dagozkien izenak dituzten azken produktuak abiapuntu izanik, ikasleek –taldeetan antolatuta– idatziz ematen zaizkien produktu horien deskribapen sinpleen eta azken produktuen arteko loturak egingo dituzte.

Ondoren, guztiak elkarrekin, irakasleak ematen dien kimika-industrian sortu ohi diren azken produktuen sailkapenarekin alderatuko dituzte haien emaitzak.

Azken produktuen ezaugarri fisikoetara hurbiltzeko, produktu horiek ezagutzearren.

Kimika-industrian sortu ohi diren azken produktu solidoak, likidoak edo gaseosoak dituen laborategia. Azken produktuen sailkapenaren fotokopiak.



J11 Azken produktuak eta horien erabilerak ezaugarritzeko praktika autonomoa.

3 1 h X Kimika-industrian sortu ohi diren azken produktuen aurreko zerrenda abiapuntu izanik, ikasleek Interneten egingo dute bilaketa eta produktu bakoitzerako fitxa batean emango dituzte aditzera emaitzak (irakasleak aurrez finkatuko duen moduan). Fitxa horretan azken produktu horren ezaugarri teknikoei eta erabiltzeko baldintzei buruzko datuak bilduko dira.

Azken produktuen ezaugarriei buruzko informazio osoa Internet bidez bilatzean autonomia lortzeko.

Azken produktuen sailkapenaren fotokopiak. Interneterako sarbidea.

J12 Kimika-industriako azpiproduktuei eta hondakinei buruzko kasuen azterketa.

4 2 h X Taldeka antolatuta, ikasleek kimika-industriako azpiproduktuen eta hondakinen ezaugarriak eta horien ingurumen-problematikari buruzko informazioa aztertuko du –irakasleak esleituko dizkie kasuak–. Ondoren, talde bakoitzak aztertutakoaren ahozko laburpena egingo du, eta produktuak berrerabiltzeko eta birziklatzeko irtenbideak proposatuko ditu.

Ingurumena errespetatuko duten irtenbideak bilatzen laguntzeko eta taldearen aurrean ahozko komunikazioa hobetzeko.

Hainbat kimika-industriaren azpiproduktuen eta hondakinen ezaugarriei eta horien ingurumen- problematikari buruzko benetako kasuen edo fikziozko kasuen informazioa.

J13 Lehengaien eta prozesuko eta amaierako produktuen analisi fisikoei eta kimikoei eta emaitzen interpretazioari buruzko azalpena.

5 2 h X X Irakasleak, hasteko, emaitzak eta unitateak aztertzeko eta interpretatzeko modu nagusiak azalduko ditu. Ondoren, lehengaiei, prozesuko produktuei eta azken produktuei buruzko analisi fisikoen eta kimikoen emaitzen taulak eskainiko ditu. Jarraian, eta hainbat ariketen bitartez, ikasle bakoitzak kasuak kasu ezarritako kalitate- atalaseekin lotuko ditu analisien emaitzak. Era berean, analisiaren mende dagoen materialaren ezaugarriei dagokienez eta material horren industria-erabilerarekiko edo azken erabilerarekiko egokitzapenari dagokienez, hainbat aukeren artean erabaki beharko du.

Beste gai batean sartzeko eta saiakuntzen eta analisien arloko aurretiazko ezagupenak kimika- industriako materialen eta produktuen kasu zehatzean aplikatzeko. Hizkuntza teknikoa ikasteko eta behar bezala erabiltzeko.

Lehengaiei, prozesuko produktuei eta azken produktuei buruzko analisi fisikoen eta kimikoen emaitzen taulak.

E3 Unitatearen amaierako jarduera ebaluatzailea.

1,2,3,4,5 1 h X X Ariketa baten bidez, ikasle bakoitzak lotu egin beharko ditu, batetik, ordenatu gabeko lehengaien, prozesuko produktuen eta azken produktuen serie bat eta, bestetik, saiakuntza fisikoen eta kimikoen emaitzak eta kalitate eta erabilerako ezaugarriak. Irakasleak ikasleek egindako ariketa zuzenduko du.

Kimika-industriako produktuen ezaugarriei eta analisiari buruzko emaitzak ezagutzeko.

Ebaluazio-ariketa eta zuzenketarako txantiloia.



OHARRAK

• Moduluaren lehen unitate didaktikoa da, eta kimika-industriarekiko eta haren produktuekiko jarrera positiboa sendotzea da interesgarria. Horrez gain, komeni da heziketa-zikloaren

gainerakoan erabilgarriak izango diren materialei buruzko oinarrizko ezagutzak eskaintzea. • J13 jardueran, prestakuntza osatzeko edo jorratutako gaia hobeto bistaratzeko, saiakuntza fisikoak eta analisi kimikoak egin behar izatea pentsa daiteke. Alabaina, aparatuak eta

denbora mugatua denez gero, egokiago izan daiteke alde batera uztea eta saiakuntza eta analisi nagusiak deskribatzera mugatzea eta emaitzen interpretazioan oinarritzea.


UD2: FABRIKAZIO KIMIKOKO PROZESU OHIKOENAK AZTERTZEA ETA OINARRIZKO ERAGIKETAK SEKUENTZIATZEA

14

2. unitate didaktikoa: FABRIKAZIO KIMIKOKO PROZESU OHIKOENAK AZTERTZEA ETA OINARRIZKO ERAGIKETAK SEKUENTZIATZEA Iraupena: 36 ordu IE1: Prozesu kimikoen oinarrizko eragiketak sekuentziatzen ditu, ezaugarritu eta produktuaren propietateekin erlazionatzen ditu.


1. Fabrikazio kimikoko prozesu ohikoenak deskribatzea. 2. Fabrikazio kimikoko prozesuetan egin beharreko eragiketen sekuentzia aztertzea. 3. Kimika-industriako oinarrizko eragiketak identifikatzea. 4. Prozesu kimikoetako oinarrizko eragiketen sekuentzia aztertzea.


PROZEDURAZKOAK

• Kimika-industriako fabrikazio-prozesu adierazgarrienak aztertzea: plastikoak, orea eta papera, petrolioaren eratorriak eta beste batzuk.

• Oinarrizko eragiketak sailkatzea.

X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Kimika-industriako fabrikazio-prozesu ohikoenak.

X

JARRERAZKOAK

• Lan-taldean elkarlanean eta integratuta jardutea. • Funtzioak garatzeko ekimena izatea. • Laneko arauak eta protokoloak errespetatzea. • Ingurumena errespetatzea. • Hizkuntza teknikoa zorrotz erabiltzea.

X X X X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den



J1 Unitate didaktikoaren aurkezpena, baita unitate didaktikoak moduluko gainerako unitate didaktikoekin duen loturaren aurkezpena ere.

0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa aurkeztuko du –izena, ikaskuntzaren helburuak, edukiak eta erabili beharreko metodologia–, eta moduluaren beste unitate didaktikoen ikuspegian kokatuko du. Ikasleen iritzia jaso ostean, ikasleek lortu beharreko profesionaltasunean duen

Ikasleek unitate honen eta gainerakoen arteko lotura ezagutzeko eta lortzen diren gaitasunek lan- munduan duten aplikazioa jakiteko. Horrela ikaskuntzaren aurrean jarrera

OCDa, eta unitatearen eskema grafikoa, euskarri digitalean eta kanoiarekin proiektatuta. Eskemaren fotokopiak.



15

eragina eztabaidatuko da. positiboa izan dezaten eta ikaskuntzaren prozesuan koherentziaren ikuspegia beregana dezaten lortuko da.

J2-E1 Fabrikazio-prozesuetako sailkapenaren praktika autogidatua. Ebaluazio-jarduera

1 2,5 h X Ordenarik gabeko prozesu kimikoen, bitarteko produktu eta artikuluen eta azken produktuen zerrendak abiapuntu izanik, ikasleek –taldeetan antolatuta– fabrikazio- prozesuen eta erabilitako eta lortutako produktuen eta artikuluen arteko loturak ezarriko dituzte Ondoren, fabrikazio-prozesuak sailkatuko dituzte, bai antzekotasun-irizpideen arabera, bai aurretik definitutako sailkapenen arabera –hala nola EJSN (ekonomia jardueren sailkapen nazionala), LES (lanbideen estatuko sailkapena) edo irakasleak emandako txantiloi baten arabera–. Talde bakoitzak idatziz aurkeztutako emaitzen konparazioa, bestalde, ebaluazio-elementu gisa izango da baliagarria.

Ikasleak prozesu kimikoen eta bertan erabili eta sortzen diren gaien eta produktuen izenekin eta ezaugarri identifikatzaileekin ohitzeko. Prozesuek haien artean komunean dituzten puntuak ezagutzeko eta hainbat irizpideren arabera sailkatu ahal izateko.

Kimika-industriako prozesu kimikoen, bitarteko produktu eta artikuluen eta azken produktuen zerrenda, ordenarik gabekoa. Aurretik definitutako sailkapenak –hala nola EJSN (ekonomia jardueren sailkapen nazionala), LES (lanbideen estatuko sailkapena) edo irakasleak emandako txantiloia–.

J3 Oinarrizko kimika organikoko eta ez-organikoko produktuak fabrikatzeko prozesuei buruzko informazioa bilatzea, hautatzea, azaltzea eta bateratzea.

1,2 3 h X X Irakasleak oinarrizko kimika organikoko eta ez- organikoko produktuak fabrikatzeko prozesuaren ildo nagusiak azalduko ditu. Irakasleak emandako eta antolatutako informazioa abiapuntu izanik, ikasleek honako lanak egingo dituzte talde txikietan antolatuta:

• Fabrikazio-prozesua definitzea. • Fabrikazio-prozesuaren multzo-diagrama

sinplifikatua marraztea, eta haren zatiak eta funtzioak deskribatzea.

• Prozesuaren materialak eta produktuak aztertzea.

• Prozesuan erabilitako tresneria eta funtzionamendu-baldintzak deskribatzea.

Ikasleek ahoz azaldu beharko dute haien lanaren emaitza, irakasleak aipatutako atal horien inguruan egiten dituen galderen erantzun gisa. Zuzenketa hori oso

Ikasleek prozesu kimikoen azterlana sistematikoki egiten hasteko. Lehenik deskribapen-alderdiak finkatuko dituzte, eta gero oinarrizko kimikako prozesu nagusien produktuak ezagutzeko lanean sakonduko dute. Prozesuaren zatiak eta zati horien arteko loturak ezagutuko dituzte, baita erabiltzen den tresneria ere.

Oinarrizko kimika organikoko eta ez-organikoko prozesuei, horien produktuei eta tresneriari eta horien funtzionamendu orokorrari buruzko informazio-fitxak edo apunteak.



16

elementu baliagarria izango da gaia berrikusteko, taldeen ikuspegiak alderatzeko eta antzeko hurrengo lanetarako gida gisa.

J4 Ongarriak, pigmentuak, pinturak, bernizak, zuntz artifizialak eta sintetikoak, zementua eta beste produktu kimiko batzuk fabrikatzeko prozesuei buruzko informazioa bilatzea, hautatzea eta ahoz azaltzea.

1,2 3 h X X Irakasleak ongarriak, pigmentuak, pinturak, bernizak, zuntz artifizialak eta sintetikoak, zementua eta beste produktu kimiko batzuk fabrikatzeko prozesuen ildo nagusiak azalduko ditu. Irakasleak nahita desordenatuta emandako informazioa abiapuntu izanik, ikasleek honako lanak egingo dituzte talde txikietan antolatuta:



• Prozesuaren fluxu-eskema zehatza marraztea.



• Prozesuak ingurumenaren gainean dituen eraginak eta irtenbideak aztertzea.

Ikasle talde bakoitzak bere lanaren emaitza ahoz aurkeztuko du ikaskide guztien aurrean. Ikaskideek galderak egingo dituzte zenbait alderdi argitzeko.

Ikasleek prozesu kimikoen azterketa sistematikoarekin jarraitzeko – oraingoan osoagoa–. Nolanahi ere, ongarriak, pigmentuak, pinturak, bernizak, zuntz artifizialak eta sintetikoak, zementua eta beste produktu kimiko batzuk izango dituzte oinarri. Era berean, ahozko azalpenaren bidez, talde bakoitzaren ezagupenak eta lana bideratzeko ikuspegia bateratu ahal izateko.

Ongarriak, pigmentuak, pinturak, bernizak, zuntz artifizialak eta sintetikoak, zementua eta beste produktu kimiko batzuk fabrikatzeko prozesuei buruzko eta horien materialei, produktuei, tresneriari eta funtzionamendu orokorrari buruzko informazio-fitxak edo apunteak.

J5-E2 Petrolioa fintzeko prozesuei, petrokimikako prozesuei eta plastiko-lehengaiak lortzeko prozesuei buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea, eta txosten bat egin eta guztia azaltzea. Ebaluazio-jarduera.

1,2 4 h X X Irakasleak petrolioa fintzeko prozesuen, petrokimikako prozesuen eta plastiko-lehengaiak lortzeko prozesuen ildo nagusiak azalduko ditu.

Bibliografian bilatutako informazioa abiapuntu izanik, ikasleek honako lanak egingo dituzte talde txikietan antolatuta:

• Fabrikazio-prozesua definitzea.

Ikasleek, informazioa bibliografian autonomiaz bilatuta, beste datu batzuk biltzeko. Era berean, petrolioa fintzeko prozesuko, petrokimikako prozesuko eta plastiko-lehengaiak lortzeko prozesuko materialei, produktuei eta tresneriari buruzko informazioa lantzeko.

Petrolioa fintzeko prozesuei, petrokimikako prozesuei eta plastiko-lehengaiak lortzeko prozesuei buruzko bibliografia.



17

• Fabrikazio-prozesuaren multzo-diagrama sinplifikatua marraztea, eta haren zatiak eta funtzioak deskribatzea.





Ikasle-talde bakoitzak bere lanaren emaitza aurkeztuko du laburpen idatzi gisa. Nolanahi ere, irakasleak finkatutako formatuari eta baldintzei jarraitu beharko die, eta ebaluazio-elementu gisa izango da baliagarria.

Halaber, talde-lanerako gaitasunak garatu ahal izateko, baita idatzizko lanak aurkeztean aurretik finkatutako jarraibideetara egokitzeko gaitasunak garatu ahal izateko ere.

J6-E3 Petrolioaren deribatuen, plastikoen eta kautxuaren transformazio-prozesuei buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea, eta txosten bat egin eta guztia azaltzea. Ebaluazio-jarduera.

1,2 4 h X X Irakasleak petrolioaren deribatuen, plastikoen eta kautxuaren transformazio-prozesuen ildo nagusiak azalduko ditu. Interneten bilatutako informazioa abiapuntu izanik, ikasleek honako lanak egingo dituzte talde txikietan antolatuta:







Ikasle-talde bakoitzak bere lanaren emaitza aurkeztuko

Petrolioaren deribatuen, plastikoen eta kautxuaren transformazio- prozesuen gaineko ezagupenak areagotzean, Internetek informazioa bilatzeko eta ateratzeko tresna gisa duen ahalmena egiaztatzeko. Idatziz aurkeztutako lanak kalitatearen eta egokitzapenaren aldetik eskatutakora egokitzen diren finkatzeko irakasleek.

Interneterako sarbidea.



18

du laburpen idatzi gisa. Nolanahi ere, irakasleak finkatutako formatuari eta baldintzei jarraitu beharko die, eta ebaluazio-elementu gisa izango da baliagarria.

J7-E4 Paper-orea, papera, kartoia eta deribatuak fabrikatzeko prozesuei buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea, eta txosten bat egin eta guztia azaltzea. Ebaluazio-jarduera.

1,2 5 h X X Irakasleak paper-orea, papera, kartoia eta deribatuak fabrikatzeko prozesuen ildo nagusiak azalduko ditu. Irakasleak emandako fabrikazio-eskemak abiapuntu izanik, ikasleek prozesuei buruzko informazioa bilatu eta osatuko dute eta honako lan hauek egingo dituzte talde txikietan:






Ikasle-talde bakoitzak bere lanaren emaitza aurkeztuko du laburpen idatzi gisa. Nolanahi ere, irakasleak finkatutako formatuari eta baldintzei jarraitu beharko die, eta ebaluazio-elementu gisa izango da baliagarria.

Ikasleek informazio teknikoa maneiatzearen eta haren kalitatearen inguruko gaitasunak garatzeko, eta paper-orea, papera, kartoia eta deribatuak fabrikatzeko prozesuen kasu zehatzean aplikatzeko. Horrela, datu koherenteak eta osoak bilatzeko interesa sustatu nahi da ikasleengan eta ikasleek paper-prozesuak ezagut ditzaten lortu nahi da.

Paper-orea, papera, kartoia eta produktu deribatuak fabrikatzeko eskemak. Bibliografia eta Interneterako sarbidea.

J8-E5 Farmakimikako, agrokimikako, lurrindegiko eta kosmetikako produktuen fabrikazio-prozesuei buruzko informazioa bilatzea, eta hautatzea eta txosten bat egin eta guztia azaltzea. Ebaluazio-jarduera

1,2 5 h X X Irakasleak farmakimikako, agrokimikako, lurrindegiko eta kosmetikako produktuen fabrikazio-prozesuaren ildo nagusiak azalduko ditu. Bilatutako informazioa abiapuntu izanik, ikasleek honako lanak egingo dituzte talde txikietan antolatuta:



• Prozesuaren fluxu-eskema zehatza

Ikasleek industria farmazeutikoaren, agrokimikoaren, xaboien, detergenteen, lurrinen eta antzekoen fabrikazio-prozesuei buruzko informazioa gehitzeko. Industria horiek, haien eragiketak eta tresneria lotzeko, eta taldean komunikaziorako eta elkarlanerako jarrerak garatzeko.

Fabrikazio farmakimikoko, agrokimikoko, lurrindegiko eta kosmetikako fabrikazio- prozesuei buruzko bibliografia eta informazio- iturriak.



19

marraztea. • Prozesuaren materialak eta produktuak

aztertzea. • Prozesuan erabilitako tresneria eta

funtzionamendu-baldintzak deskribatzea. • Prozesuak ingurumenaren gainean dituen

eraginak eta irtenbideak aztertzea. Ikasle-talde bakoitzak bere lanaren emaitza aurkeztuko du laburpen idatzi gisa. Nolanahi ere, irakasleak finkatutako formatuari eta baldintzei jarraitu beharko die, eta ebaluazio-elementu gisa izango da baliagarria.

J9 Fabrikazio kimikoko prozesu baterako bisitaldi gidatua.

1,2 4 h X X Aukeraren eta kontaktuen arabera, eskolan landutako prozesu kimikoetakoren batean diharduen enpresa bat hautatuko da, eta bertako instalazioetara bisitaldi gidatua antolatuko da. Aurretik, irakasleak bisitaldian ikusi diren xehetasunak azalduko ditu eskolan, eta landutako gaiekin duten erlazioa argituko du. Bisitaldian ikasleek apunteak hartuko dituzte, eta deigarriak egiten zaizkien alderdien inguruko galderak egingo dituzte, makinak, produktuak eta prozesuak identifikatzearren. Bisitaldiaren ondoren, eskolan, irakasleak prozesuen alderdi teknikoei eta sor daitezkeen zalantzei buruzko eztabaida sustatuko du.

Industria-prozesuen errealitatearen inguruko datuak eta iritziak tokian bertan biltzeko.

Bisita daitezkeen enpresen zerrendak eta aurretiazko kontaktuak.

J10 Oinarrizko eragiketak azaltzea eta ebaztea.

3 2 h X X Irakasleak oinarrizko eragiketaren kontzeptua definituko du eta hainbat adibidetan aplikatuko du. Oinarrizko eragiketen aplikazioaren unibertsaltasuna nabarmenduko du, baita fabrikazio kimikoko prozesuak ikasteko tresna antolatzaile gisa duen balioa ere. Ondoren, eta hainbat ariketa abiapuntu izanik, ikasleek oinarrizko eragiketa bakoitza dagokion definizioarekin lotuko dute.

Ikasleek oinarrizko eragiketaren kontzeptua eta definizioa ezagutzeko.

Oinarrizko eragiketei eta horien definizioei buruzko ariketak.



20

J11-E6 Prozesu kimikoetako oinarrizko eragiketen kokapenari eta sekuentziazioari buruzko ariketak egitea. Ebaluazio-jarduera.

4 3 h X X Ikasleek J3 eta J9 unitateen artean landutako informazioa abiapuntu izanik, aztertutako prozesu kimikoetako oinarrizko eragiketak hauteman beharko dituzte. Gero, oinarrizko eragiketak sekuentzialki antolatuko dituzte, eta prozesu bakoitzerako multzo- diagrama egingo dute –haien artean lotutako oinarrizko eragiketen multzoa–. Irakasleak diagramak zuzenduko ditu, eta ebaluaziorako datuak lortuko ditu, aurreko jardueretan lortutakoei gaineratuko zaizkienak unitate didaktikoaren osotasuna baloratzearren.

Ikasleek prozesu kimiko gehienen azpian dagoen eragiketa-eredu komuna ezagutzeko, eta, horretan oinarrituta, edozein prozesu kimiko oinarrizko eragiketen sekuentzia gisa interpretatzeko, betiere kasu zehatzen berezko desberdintasunekin eta egokitzapenekin.

Prozesu kimikoei buruzko informazioa, betiere txosten, eskema, diagrama edo deskribapen tekniko moduan.

OHARRAK

• Prestakuntza-prozesuak aurrera egin ahala, irakasleak jarduera bakoitzean gero eta kalitate handiagoa eskatuko du bilatzen den informazioan eta informazioa lantzeko mailan. Horrela,

emaitza hobeak lortzeko interesa mantenduko da. Izan ere, hasiera batean ikasleek prozesuei buruzko informazio osoa eta ordenatua izango dute, baina gero informazio hori bilatu, iragazi, antolatu eta eredu batzuen arabera aurkeztu beharko dute.

• Landu beharreko prozesuak eta azterketaren sakontasuna hautatzean, interesgarria da prozesu horretan diharduten ikastetxearen inguruko enpresak aintzat hartzea eta enpresa horiek ikasleen gizarte-bilbean duten proiekzioa kontuan hartzea. Horrez gain, bertara bisitaldiak egiteko aukera ere hartu beharko da aintzat.


UD3: PROZESU KIMIKOETAKO TRESNERIAREN ETA ESKEMA, DIAGRAMA ETA BALANTZEEN SINBOLOGIA INTERPRETATZEA

21

3. unitate didaktikoa: PROZESU KIMIKOETAKO TRESNERIAREN ETA ESKEMA, DIAGRAMA ETA BALANTZEEN SINBOLOGIA INTERPRETATZEA

Iraupena: 18 ordu

IE1: Prozesu kimikoen oinarrizko eragiketak sekuentziatzen ditu, ezaugarritu eta produktuaren propietateekin erlazionatzen ditu.


1. Tresneriaren eta lanabesen sinbologia definitzea. 2. Kimika-industriako berezko tresneriaren oinarrizko eskemak interpretatzea. 3. Fabrikazio kimikoko prozesuen fluxu-diagramak irudikatzea. 4. Materiaren eta energiaren balantzeak egitea.


PROZEDURAZKOAK

• Irudikapen grafikoa eta fluxu-diagramak interpretatzea. • Tresneriaren irudikapen grafikoa egitea. • Materiaren eta energiaren balantzeak egitea.

X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Tresneriaren eta lanabesen sinbologia. • Fluxu-diagramak. Eragiketen diagramak. • Egoera geldikorreko materiaren balantzeen printzipioak. • Errendimendua.

X X X X

JARRERAZKOAK

• Lan-taldean elkarlanean eta integratuta jardutea. • Funtzioak garatzeko ekimena izatea. • Laneko arauak eta protokoloak errespetatzea. • Hizkuntza teknikoa zorrotz erabiltzea.

X X X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den



J1 Unitate didaktikoaren aurkezpena, baita unitate didaktikoak moduluko gainerako unitate didaktikoekin duen

0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa aurkeztuko du –izena, ikaskuntzaren helburuak, edukiak eta erabili beharreko metodologia–, eta moduluaren beste unitate didaktikoen ikuspegian kokatuko du. Ikasleen iritzia jaso ostean,

Ikasleek unitate honen eta gainerakoen arteko lotura ezagutzeko, eta eskemek eta diagramek prozesuen eta horien

OCDa eta unitatearen eskema grafikoa euskarri digitalean eta kanoiarekin proiektatuta.



22

loturaren aurkezpena ere. ikasleek lortu beharreko profesionaltasunean duen eragina eztabaidatuko da.

osagaien interpretazioan eta hurrengo unitateetan garatutako kontzeptuen ulermenean duten aplikazioa jakiteko.

Eskemaren fotokopiak.

J2 Irudikapen grafikoko metodoei eta horien interpretazioari buruzko azalpena eta prozesu kimikoetako ekipamenduen eta tresneriaren deskribapenean duten aplikazioari buruzko azalpena.

1,2,3 0,5 h X Hitzaren bitartez, eta arbelean marraztutako edo proiektatutako adibide sinpleak erabiliz, irakasleak industria-kimikako ekipamenduen, tresneriaren eta prozesuen irudikapen grafikoko metodoak azalduko ditu, eta behar bezala interpretatzearen alde onak baloratuko ditu. Sarrera gisa edo amaierako osagarri gisa, ikasleei beren ingurune sozio-kulturalean erabili ohi diren hurbileko beste tresneria batzuen izenak edo adibideak eman ditzaten eskatuko zaie –oro har sinbologia teknikoaren bidez irudikatzen dira–.

Lan-munduan erabili beharko dituzten ekipamenduen eta tresneriaren irudikapen grafikoko metodoekin lehen harremana izateko, eta ikasleengan marrazketa teknikoko aplikazioen gaineko interesa pizteko, betiere prozesu kimikoa irudikatzeko eta interpretatzeko tresna diren aldetik.

Arbela, eskema sinpleen ereduak, paperean edo digitalizatuak, bideo- kanoiarekin proiektatzeko.

J3 Prozesu kimikoko ekipamenduen eta tresneriaren sinboloak kokatzeari eta ezagutzeari buruzko ariketak egitea, baita dagozkien izen teknikoekin lotzeari eta haiek erabiltzeari buruzkoak ere.

1,2 3 h X Ekipamenduen eta tresneriaren irudiak, horien sinboloak eta eskema adierazgarriak eta horien izenak eta deskribapen laburrak desordenatuta konbinatzen dituzten ariketak abiapuntu izanik, ikasleek gero eta zailtasun handiagoko loturak egingo dituzte, betiere jarraibide hauen arabera:

• Ekipamenduen eta tresneriaren irudiak horien izenekin eta erabilerarekin lotzea.

• Izenak dagozkien sinboloekin eta eskemekin lotzea.

• Irudiak dagozkien sinboloekin eta eskemekin lotzea.

Ondoren, hiruko taldeetan, eta ikasgelan zein lantegian edo instalazio pilotuan, ikasleek industriaren errealitatean ezagutuko dituzten elementu horiek esku hutsezko marrazkien bidez irudikatuko dituzte, aurreko sinboloen eta eskemen bitartez.

Ikasleek buruz eta bistaren eta ukimenaren laguntzarekin lotzeko ekipamenduak eta tresneriak dagozkien sinbolo eta eskemekin, eta, gero, elementu grafiko horiekin lan abstraktua egiteko aukera errazteko. Taldeko lanaren eta harremanaren araberako jarrerazko edukiak garatzeko.

Prozesu kimikoko tresneriaren irudiak, sinboloak eta eskemak, paperean edo formatu digitalean. Kontrol-taulak, simulagailuaren pantailak, edo horien irudiak, pantailan edo inprimatuak. Ekipamendu eta tresneria errealak, edo horien simulazioak instalazio pilotuan.



23

J4-E1 Ekipamenduen eta tresneriaren eskemen inguruko bateratze-lana. Ebaluazio-jarduera.

1,2 2 h X X Talde bakoitzak gainerakoen aurrean ahoz azalduko ditu irudikapenean lortutako emaitzak. Horretarako, benetako ekipamenduen eta tresneriaren eskemak erabiliko ditu. Horrez gain, emaitza horietara eraman dituzten arrazoiak babestuko ditu. Irakasleak azaldutakoaren kalitatea eta aurretik ezarritako jarraibideetarako egokitzapena ebaluatuko du.

Taldeen artean ezagupenak partekatzeko, antzeko arazoen aurrean eman diren irtenbideak ikusteko eta honakoa garatzeko:

• Lan-taldean elkarlanean eta integratuta jardutea.

• Informazioa eta irtenbideak emateko ekimena.

• Lana egiteko ezarritako arauekiko errespetua.

• Hizkuntza teknikoa zorrotz erabiltzea.

Irakasleak irakatsi eta ikasteko prozesuaren martxa orokorra ebaluatu ahal izateko, baita talde bakoitzak gaitasunak nola eskuratu dituen ere.

Esku hutsez marraztutako aurreko ariketaren emaitzazko sinboloak eta eskemak.

J5 Fabrikazio kimikoko prozesuetako eragiketa eta fluxuen diagramei buruzko ahozko azalpena.

3 1 h X Arbelean egindako marrazkien edo aurkezpen informatizatuen laguntzarekin, irakasleak prozesu kimikoei aplika dakizkiekeen fluxu eta eragiketen diagramak eta multzo-eskemak deskribatuko ditu. Horien erabilgarritasuna eta kasu zehatzetan duten aplikazioa ere argituko du.

J2 jardueran diagramen egiturari, interpretazioari eta erabilerari dagokionez aztertutakoa sakontzeko.

Arbel tradizionala edo digitala, eragiketa eta fluxuen diagramak, paperean edo formatu digitalean. Proiekzio- sistemak.

J6-E2 Fabrikazio kimikoko prozesuen fluxu-diagramak irudikatzeko eta laburpen idatzia egiteko praktika autonomoa. Ebaluazio-jarduera.

3 3 h X Lehen fase batean, eta emandako fluxu-diagramen fotokopiak abiapuntu izanik, ikasleek fluxu-sinboloei eta marrei buruz eztabaidatuko dute, eta binaka jarrita hainbat koloretan nabarmendu eta izendatuko dituzte prozesu kimikoan inplikatutako prozesuak, agertzen diren faseak eta prozesuarekin lotzen diren gaiak eta energiak. Beste fase batean, talde berek prozesu kimiko sinple baten deskribapena bilatuko dute Interneten, eta, dagokion fluxu-diagrama marraztu ostean, laburpen idatzia egingo dute –lortutako informazioa txertatuko dute bertan–.

Prozesu kimiko baten informazioa bilatzeko eta prozesua hautatzeko estrategiak aplikatzeko –betiere maila honetan irudikatzeko modukoa dena–, baita prozesua interpretatzeko ere –fluxu-diagramen bidez irudikatzeko behar bezain modu abstraktu eta ulerkorretan–. Era berean, alderdi zuzenak eta okerrak aztertzeko eta jasotako eta landutako informazioa gainerako

Hainbat diagramaren A3 tamainako fotokopiak, aurrekoez bestelakoak izango dira eta dagozkien prozesuekin lotuko dira. Interneterako sarbidea.



24

Irakasleak, zuzenketa zehatzaren bitartez, azaldutakoaren kalitatea eta aurretik ezarritako jarraibideekiko egokitzapena ebaluatuko du. Azkenik, talde bakoitzak jada zuzendutako emaitzak azalduko ditu gainerako ikaskide guztien aurrean.

ikaskideei adierazteko. Irakasleari baliagarria izango zaio zehaztasun handiagoarekin ebaluatzeko ikasle-talde txiki bakoitzak eskuratutako gaitasunak.

J7 Materiaren eta energiaren balantzearen kontzeptuari eta prozesu baten errendimenduaren kontzeptuari buruzko ariketak egitea eta kasu praktikoak aztertzea.

4 2 h X Lehenik, ariketa batzuen bitartez, ikasleak egoera geldikorreko materiaren eta energiaren balantzea definituko du, eta zer printzipiotan oinarritzen den eta zer metodorekin egin behar den ezagutuko du. Ondoren, ikasleak prozesu baten errendimenduaren kontzeptua berrosatuko du eta adibide sinpleetan errendimendua kalkulatzeko kasu bat aztertuko du.

Materiaren eta energiaren balantzearen kontzeptuak beren kabuz ulertzeko, baita adibide sinpleak abiapuntu izanik horiek finkatzeko metodoak ulertzeko ere.

Materiaren eta energiaren balantzeak zehazteko moduei eta horien definizioari buruzko ariketak. Prozesuen errendimenduari buruzko kasu praktikoa.

J8 Materia eta energiaren balantzeei buruzko eta errendimenduak kalkulatzeari buruzko problema ebaztea eta bateratze-lana egitea.

4 3 h X Bidezko datuekin planteatutako problema baten prozesuan oinarrituta, ikasleek, binaka jarrita, materiaren eta energiaren balantzeak egingo dituzte eta horien errendimendua zehaztuko dute. Gainerako ikaskideen aurrean babestu beharko dute jarraitu duten metodoa eta lortu dituzten emaitzak.

Balantzeei eta errendimenduari dagozkion ezagupenak aplikatzeko eta sakontzeko, eta metodoak eta emaitzak gainerako ikaskideekin berraztertzeko.

Fabrikazio kimikoko prozesu sinple baten balantzeei eta errendimenduari buruzko ereduzko problema.

E3 Fluxu-diagramari, tresneriaren sinbologiari, materia eta energiaren balantzeari eta prozesu baten errendimenduaren kalkuluari buruzko ebaluazioa.

Guztiak 3 h X Irakasleak emandako informazioa abiapuntu izanik, ikasle bakoitzak idatziz aurkeztu beharko duen lanean tresneriaren sinbologia izango duen fluxu-diagrama, materia eta energiaren balantzea eta prozesuaren errendimenduaren kalkulua eman beharko du aditzera.

Banan-banan aztertu diren alderdiak laburbiltzera behartuko duen ariketa baten bitartez, ikasleak lortu dituen ezagupenak erakutsi ahal izateko.

Prozesu kimiko sinple bati buruzko informazio eta datu zehatzak.

OHARRAK

• Maila honetan ez da prozesu kimikoetan beraietan sakonduko, aurrerago jorratuko dira. Orain, jorratu beharreko kontzeptuak aplikatzeko oinarria baino ez dira. Hori dela eta, prozesu kimiko sinpleak hautatuko dira, sinbolotik balantze osorako mailaketa egiteko aukera emango dutenak.

• Beti balora daitekeen arren, lanbide-profilak ez du marrazketarako berariazko trebetasunik eskatuko. Material grafikoaren interpretazioan eskatuko du trebetasuna; horrenbestez, esku hutsez baino ez da garatuko marrazkia, prozesu kimikoari buruzko informazioa jaso eta emateko aukera emateko moduan.


UD4: BEREIZTE MEKANIKOKO ERAGIKETAK AZTERTZEA, ABIAN JARTZEA, GIDATZEA ETA GELDITZEA

25

4. unitate didaktikoa: BEREIZTE MEKANIKOKO ERAGIKETAK AZTERTZEA, ABIAN JARTZEA, GIDATZEA ETA GELDITZEA

Iraupena: 42 ordu

IE2: Kimika-instalazioan bereizte mekanikoko eragiketak kontrolatzen ditu, eta funtzionamendu-printzipioekin erlazionatzen ditu. IE4: Bereizte mekaniko eta difusionaleko eragiketak antolatzen ditu, eta abiarazteko eta geldiarazteko prozedurak aztertzen ditu.


1. Bereizte mekanikoko teknikak identifikatzea. 2. Bereizte mekanikoko teknikekin lotutako printzipioak nahaste baten osagaiekin erlazionatzea. 3. Bereizte mekanikoko tresneria eta horren eraikuntza-elementuak deskribatzea. 4. Zenbakizko kalkuluak egitea dagozkien materiaren eta energiaren balantzeen bitartez. 5. Lortutako emaitzak ebaluatzea (produktuen identifikazioa, prozesuaren errendimendua, besteak beste). 6. Hurrenez hurrengo transferentzia-prozesua aztertzea eta horren errendimendua kalkulatzea. 7. Bereizte mekanikoko tresneriaren eta instalazioen abiaraztea antolatzea. 8. Tresneriak eta instalazioek behar bezala funtzionatzen dutela ziurtatzea. 9. Bereizte mekanikoko tresneria eta instalazioak geldiarazteko eragiketen sekuentzia zehaztea.


PROZEDURAZKOAK

• Nahasteen diagrama adierazgarriak maneiatzea. • Analisi granulometrikoak egitea eta horien emaitzak interpretatzea. • Eragiketa kontrolatzeko erabil daitezkeen aldagaiak identifikatzea. • Magnitudeak eta neurri-unitateak zuzen erabiltzea. • Tresneriaren irudikapen grafikoa egitea. • Materiaren balantzeak egitea. Errendimendua kalkulatzea. • Benetako instalazioetan bereizte mekanikoko eragiketak aztertzea. • Tresneria erabiltzeko eskuliburuak interpretatzea. • Instalazioa abiarazteko, gidatzeko eta geldiarazteko lanak antolatzea. • Instalazioek alor teknikoan behar bezala funtzionatzen dutela ziurtatzea.

X X X X X X X

X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Bereizte mekanikoko eragiketa bakoitzak betetzen duen funtzioa deskribatzea: o Bahetzea. o Bereizte hidraulikoak.

o Sedimentazioa.

X



26

o Sailkapen eta kontzentrazio hidraulikoa. o Flotazio bidezko kontzentrazioa. o Zentrifugazioa.

o Fluidizatzea. o Iragaztea.

• Eragiketa bakoitzaren oinarria. • Tresneria eta aldagaiak. Aparatuak seriean eta paraleloan elkartzea. • Eragiketa bakoitzaren taulak, grafikoak eta diagramak. • Instalazioa abiarazteko, gidatzeko eta geldiarazteko eragiketa-printzipioak.

X X

X

JARRERAZKOAK

• Lankidetza eta ekimena izatea. • Segurtasunarekiko interesa izatea. • Laneko arauak eta protokoloak errespetatzea. • Ingurumena errespetatzea. • Lan-ingurunea garbitzeko jarrera izatea.

X

X X

X X X X X

X X X X X

X

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den




0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa aurkeztuko du –izena, ikaskuntzaren helburuak, edukiak eta erabili beharreko metodologia–, eta moduluaren beste unitate didaktikoekin eta, bereziki 6. unitate didaktikoarekin lotuko du. Ikasleen iritzia jaso ostean, ikasleek lortu beharreko profesionaltasunean duen eragina eztabaidatuko da.

Ikasleek unitate honen eta gainerakoaren arteko lotura ezagutzeko, eta prozesu kimikoen bereizte mekanikoen aplikazioa jakiteko.

OCDa eta unitatearen eskema grafikoa euskarri digitalean eta kanoiarekin proiektatuta. Eskemaren fotokopiak.

J2 Solidoen desintegrazio mekanikoari, agitazioari, nahasteari, granulometriari, diagramen erabilerari, analisi granulometrikoei eta eragiketen praktika gidatuari buruzko azalpena.

2 2’5 h X X Hitzaren bitartez, eta arbelaren edo proiektorearen laguntzarekin eta adibide adierazgarrietara joz, irakasleak granulometriarekin eta nahasteekin lotzen diren oinarrizko kontzeptuak azalduko ditu, eta analisi granulometrikoen emaitzak egiteko eta interpretatzeko modua deskribatuko du. Era berean, solidoen desintegrazio mekanikoko

Ikasleek bereizte mekanikoko eragiketen ikasketa ondo finkatutako nahastearen, tamainaren eta materia prestatzeko eragiketen oinarrizko kontzeptuetan oinarritzeko. Laborategiarekin harremanetan egon eta aztergai diren materialekin

Arbela, proiektorea, nahaste- diagramak, datu granulometrikoak, eta desintegraziorako, agitaziorako, nahasterako eta analisi granulometrikorako laborategiko tresneriak.



27

eragiketak, agitazioa, nahastea eta erabilitako tresneriak deskribatuko ditu. Bigarren fasean, ikasleek nahasteen diagrama adierazgarriak maneiatuko dituzte. Ondoren, azalpenei jarraituta, ikasleek laborategian jarri beharko dituzte praktikan metodoak, eta eragiketa horiek egin beharko dituzte, betiere produktuak aztertuz eta emaitzak interpretatuz.

fisikoki eta tutoretzapean lan egiteko, eta, horrenbestez, motibazioa areagotzeko.

J3-E1 Bereizte mekanikoei eta horien sailkapenari buruzko ariketak egitea. Ebaluazioa.

1 2 h X Hainbat ariketen bitartez, ikasleek bereizte mekanikoko definizioa osatuko dute, eta bereizte mekanikoko eragiketetako bakoitzak betetzen duen funtzioa deskribatuko dute. Ondoren, bereizte-irizpideak hautatuko dituzte, eta, bereizte mekanikoen ordenatu gabeko zerrenda bat abiapuntu izanik, bereizte mekanikoak sailkatuko dituzte eta horien definizio sinpleekin lotuko dituzte. Ikasleek, gero, ebaluazio-ariketa bat egingo dute, guztia birpasatzeko elementu gisa.

Ikasleek bereizte mekanikoen osotasunaren ikuspegia garatzeko, eta, horrela, bereizte mekanikoetako bakoitza sakontasunez aztertu ahal izateko.

Ikaskuntza-prozesuaren egoerari buruzko informazioa fase goiztiar batean lortzeko.

Bereizte mekanikoei buruzko ariketak. Ebaluazio-ariketa.

J4 Bahetzeari buruzko jarduera. J4.1 Bahetzeari eta horren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.

J4.2 Eragiketaren eskema sinplifikatuari buruzko informazioa bilatzea eta horren inguruan eztabaidatzea.

1,3,4,5,6, 7,8,9

8 h X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak bahetze-eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, bahetze- eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.

Eskemak aurkeztu ostean, barnean hartu diren edo kanpoan geratu diren alderdiei eta eman diren arrazoiei buruzko eztabaida sustatu eta gidatuko du irakasleak. Ekarpen zuzenak bilduko dituen eta klase osoarentzat baliagarria izango den eskema sinplifikatu bakarra adostuko da.

Eragiketaren gaineko interesa pizteko ikasleengan, eta ikasleek aurrerago ikasi beharrekorako oinarrizkoak izango diren kontzeptuak ikasteko.

Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketaren eskema buruan eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, berariazko xehetasunak edozein izanik ere. Taldeen artean informazioa partekatzeko, nork bere informazioa besteenarekin aberasteko, eta negoziazio-gaitasunak garatzeko, talde osoak onartu ahal izango duen irtenbide homogeneoaren bila.

Bahetzeari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.

Bahetzeari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.



28

J4.3 Bahetzearen aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak idaztea.

J4.4 Materiaren balantzea egitean agertzen diren magnitudeei buruzko problemak ebaztea.

J4.5 Bahetze-tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.

X

X

X

X

X

Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, bahetzeko prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin, edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuetako datuekin, taldeek bahetze-eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Gero, lortzen dituzten emaitzak eta erreferentziazko beste batzuk alderatuko dituzte, eta, desfaseak badaude, desfase horien kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek bahetzean erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta

Ikasleek prozesuan eragina duten parametroak beren aldetik aurkitzeko, eta kanpoko eredu batekin alderatuta autozuzentzeko.

Prozesuaren datuak, magnitudeak eta formulak maneiatzeari dagozkion gaitasunak garatzeko, zuzentasunez adieraziz eta desfaseak eta huts egiteak hautemateko trebetasunak garatuz.

Ikasleek eragiketari buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere. Irakaslearen ikuspuntutik, ikasle bakoitzaren eta taldearen, oro har, aurrerapena ebaluatzeko.

Bahetzeari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Bahetzearen arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Bahetze-tresneriari buruzko merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.



29

J4.6 Tresneriaren dokumentazioa interpretatzea eta lan egiteko baldintzak aztertzea.

J4.7 Lan egiteko metodoaren proposamena jasoko duen txostena idaztea. E2 Lan-plangintzaren ebaluazioa.

J4.8 Bahetzearen praktika autonomoa, baina aurretik ezarritako jarraibideen arabera.

J4.9 Guztia bilduko duen amaierako txostena egitea.

E3 Jardueraren ebaluazioa.

X

X

X

X

X

X

iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Bahetze bidezko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.

Ondoren, eta lan egiteko oinarrizko metodo gisa, egin beharreko urratsak idatziz deskribatuko dituzte, eta irakasleari aurkeztuko diote, hark zuzen dezan.

Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera bahetuko du taldeak, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak kontuan izanik.

Era berean, talde bakoitzak lortutako emaitzak jasoko ditu, eta hautemandako gertakariak islatuko dituen amaierako txostena landuko du. Txosten horrek aurretik ezarritako formatuari jarraituko dio, eta aurreko azpijardueretan bildu eta sortutako informazio guztia jasoko du.

Txosten hori jarduera ebaluatzeko erabiliko da, talde- lanari buruzko eta ikasle bakoitzak laborategian izan duen jardunari buruzko iritziekin batera.

Ikasleek beraiek gauzatuko duten praktika baterako lan egiteko metodoa garatzeko.

Lan egiteko metodoa baliagarria dela eta segurtasun-arriskurik ez duela ziurtatzeko, eta lan egiteko arauak eta protokoloak errespetatzen dituela ziurtatzeko.

Ezarritako lan egiteko metodoa gauzatzeko eta, praktikaren bidez, orain arte modu abstraktuagoan landutako printzipioak egiaztatzeko, betiere garbitasun-baldintzetan eta ingurumena errespetatuz.

Esperientzia pertsonaletik ateratako emaitzekin eta oharrekin osatzeko informazio-corpus antolatua eta adierazgarria, aurretik ezarritako jarraibideetara eta protokoloetara egokituko dena.

Aurreikusitako eragiketari dagozkion kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak eskuratzeari buruzko ebaluazio

Erabili beharreko bahetze- aparatuen lan egiteko eskuliburuak.

Bahetzeak egiteko laborategiko aparatuak.

Ikasleek sortutako txostenak eta balorazio-txantiloia.



30

globala lortzeko.

J5 Bereizte hidraulikoei buruzko jarduera:

• Sedimentazioa. • Sailkapen eta kontzentrazio

hidraulikoa. • Flotazio bidezko

kontzentrazioa. • Zentrifugazioa.

J5.1 Bereizte hidraulikoari eta haren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.


J5.3 Bereizte hidraulikoko aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak idaztea.

1,3,4,5,6, 7,8,9

9 h X

X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak bereizte hidraulikoko eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, bereizte hidraulikoen sailkapena eta bereizte hidraulikoaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.


Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, bereizte hidraulikoko prozesuetan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute (sedimentazioa, sailkapen eta kontzentrazio hidraulikoa, flotazio bidezko kontzentrazioa eta zentrifugazioa), eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.


Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketaren eskema buruan eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, berariazko xehetasunak edozein izanik ere.

Taldeen artean informazioa partekatzeko, nork bere informazioa besteenarekin aberasteko, eta negoziazio-gaitasunak garatzeko, talde osoak onartu ahal izango duen irtenbide homogeneoaren bila.


Bereizte hidraulikoei buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.

Bereizte hidraulikoei buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Bereizte hidraulikoari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.



31


J5.5 Bereizte hidraulikoko tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.

J5.6 Tresneriaren dokumentazioa interpretatzea eta lan egiteko

X

X

X

X

X

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek bereizte hidraulikoko eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek bereizte hidraulikoetan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Bereizte hidraulikoren bat laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen


Ikasleek eragiketari buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere. Irakaslearen ikuspuntutik, ikasle bakoitzaren eta taldearen, oro har, aurrerapena ebaluatzeko.

Ikasleek beraiek gauzatuko duten praktika baterako lan egiteko metodoa

Bereizte hidraulikoaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Bereizte hidraulikoko tresneriari buruzko merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko bereizte hidraulikoko aparatuen



32

baldintzak aztertzea. J5.7 Lan egiteko metodoaren proposamena jasoko duen txostena idaztea.

E5 Lan-plangintzaren ebaluazioa. J5.8 Bereizte hidraulikoko praktika autonomoa, baina aurretik ezarritako jarraibideen arabera.



X

X

X

X

X

eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du taldeak bereizte hidraulikoa, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak kontuan izanik.



garatzeko. Lan egiteko metodoa baliagarria dela eta segurtasun-arriskurik ez duela ziurtatzeko, eta lan egiteko arauak eta protokoloak errespetatzen dituela ziurtatzeko.



Aurreikusitako eragiketari dagozkion kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak eskuratzeari buruzko ebaluazio globala lortzeko.

eskuliburuak. Bereizte hidraulikoak egiteko laborategiko aparatuak.


J6 Fluidizatzeari buruzko jarduera. J6.1 Fluidizatzeari eta horren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.

J6.2 Eragiketaren eskema sinplifikatuari buruzko

1,3,4,5,6, 7,8,9

8 h X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak fluidizatze-eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, fluidizatze- eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko


Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketaren eskema buruan

Fluidizatzeari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.



33

informazioa bilatzea eta horren inguruan eztabaidatzea.

J6.3 Fluidizatzearen aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak idaztea.


J6.5 Fluidizatze-tresneriari buruzko txostena idazteko

X

X

X

X

X

X

X

dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.


Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, fluidizatzeko prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek fluidizatze-eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio

eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, berariazko xehetasunak edozein izanik ere.




Ikasleek eragiketari buruzko informazio koherentea, osoa eta

Fluidizatzeari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Fluidizatzeari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Fluidizatzearen arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Fluidizatze-tresneriari buruzko merkataritza-



34

informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.



J6.8 Fluidizatzeari buruzko praktika autonomoa, aurretik ezarritako jarraibideen arabera.

X

X

X

X

teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek bahetzean erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Fluidizatze bidezko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du taldeak fluidizatze bidezko bereiztea, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak kontuan izanik.

zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere. Irakaslearen ikuspuntutik, ikasle bakoitzaren eta taldearen, oro har, aurrerapena ebaluatzeko.



Ezarritako lan egiteko metodoa gauzatzeko eta, praktikaren bidez, orain arte modu abstraktuagoan landutako printzipioak egiaztatzeko, betiere garbitasun-baldintzetan eta

katalogoak, fabrikazio- eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko fluidizatze- aparatuen lan egiteko eskuliburuak.

Fluidizatze-lanak egiteko laborategiko aparatuak.



35



X

X



ingurumena errespetatuz. Esperientzia pertsonaletik ateratako emaitzekin eta oharrekin osatzeko informazio-corpus antolatua eta adierazgarria, aurretik ezarritako jarraibideetara eta protokoloetara egokituko dena.



J7 Bereizte mekanikoak dituen fabrikazio kimikoko prozesu baterako bisitaldi gidatua.

1,3,5 3 h X X Aukeraren eta kontaktuen arabera, eskolan jorratutako edo jorratu beharreko hainbat bereizte mekaniko lantzen dituen enpresa bat hautatuko da, eta enpresa horren instalazioetarako bisitaldia antolatuko da. Aurretik, irakasleak bisitaldian ikusiko diren xehetasunak azalduko ditu eskolan, eta landutako gaiekin duten erlazioa argituko du. Bisitaldian ikasleek apunteak hartuko dituzte, eta deigarriak egiten zaizkien alderdien inguruko galderak egingo dituzte, makinak, produktuak eta prozesuak identifikatzearren. Bisitaldiaren ondoren, eta jada eskolan, irakasleak ikusitako bereizte mekanikoen alderdi teknikoei eta sor daitezkeen zalantzei buruzko eztabaida sustatuko du.

Bereizte mekanikoen errealitateari buruzko datuak eta iritziak tokian bertan biltzeko, eta ikasketa motibatzeko.


J8 Filtrazioari buruzko jarduera. J8.1 Filtrazioaren eragiketari eta haren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.

J8.2 Eragiketaren eskema sinplifikatuari buruzko

1,3,4,5,6, 7,8,9

8 h X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak filtrazio-eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, filtrazio- eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko


Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketaren eskema buruan

Filtrazioari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.

Filtrazioari buruzko informazio-iturriak.



36

informazioa bilatzea eta horren inguruan eztabaidatzea.

J8.3 Filtrazioaren aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak idaztea.


J8.5 Filtrazio-tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen

X

X

X

X

X

X

X

dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.


Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, filtrazio- prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek filtrazio-eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute.

eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, berariazko xehetasunak edozein izanik ere. Taldeen artean informazioa partekatzeko, nork bere informazioa besteenarekin aberasteko, eta negoziazio-gaitasunak garatzeko, talde osoak onartu ahal izango duen irtenbide homogeneoaren bila.



Ikasleek eragiketari buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko

A3 tamainako orriak. Filtrazioari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Filtrazioaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Filtrazio-tresneriari buruzko merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak,



37

arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.



J8.8 Filtrazioaren praktika autonomoa, betiere aurretik ezarritako jarraibideen arabera.

X

X

X

X

Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek filtrazioan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Filtrazio bidezko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du filtrazioa taldeak, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak kontuan izanik.

gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere. Irakaslearen ikuspuntutik, ikasle bakoitzaren eta taldearen, oro har, aurrerapena ebaluatzeko.




diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko filtrazio- aparatuen lan egiteko eskuliburuak.

Filtrazioak egiteko laborategiko-aparatuak.



38



X

X Era berean, talde bakoitzak lortutako emaitzak jasoko ditu, eta hautemandako gertakariak islatuko dituen amaierako txostena landuko du. Txosten horrek aurretik ezarritako formatuari jarraituko dio, eta aurreko azpijardueretan bildu eta sortutako informazio guztia jasoko du.





E2 Unitate didaktikoaren osotasunaren ebaluaziorako amaierako ariketa

Guztiak 1 h X Ikasle bakoitzak banan-banan egingo duen ariketan unitate honetan jorratutako kontzepturik eta prozedurarik adierazgarrienak ebaluatuko dira. Ebaluazio horren emaitza amaierako balorazioan hartuko da aintzat, aurreko ebaluazioekin batera.

Jorratutako ezagutzak berrikusteko eta lortutako ikaskuntzaren mailari buruzko informazioa eskuratzeko.


OHARRAK

• Unitate didaktiko hau hainbat funtziotan banakatu ahal izango da, jorratzen dituen bereizte mekanikoen arabera. Alabaina, komenigarriagoa dirudi osotasun gisa hartzea, ariketa batzuen

eta besteen osagarritasunaren ikuspegia ez galtzeko eta hainbat talderen lana bateragarri egin ahal izateko –tresneria aniztuta ez duten ikastetxeetan, hau da, hainbat taldek laborategian praktika bera batera egiteko aukerarik ez duten ikastetxeetan–.

• Bigarren jardueran, tamaina murrizteari, solidoen desintegrazio mekanikoari, agitazioari eta nahasketari dagozkion prozedurazko eta kontzeptuzko edukiak eta erreferentziak txertatzea proposatzen da. Izan ere, OCDan aditzera ematen ez diren arren, oinarrizko eragiketa oso garrantzitsuak dira, eta, askotan, bereizte mekanikoaren aurretik jorratu beharrekoak edo horien osagarriak dira.


UD5: BEREIZTE DIFUSIONALEKO ERAGIKETAK AZTERTZEA, ABIAN JARTZEA, GIDATZEA ETA GELDITZEA

39

5. unitate didaktikoa: BEREIZTE DIFUSIONALEKO ERAGIKETAK AZTERTZEA, ABIAN JARTZEA, GIDATZEA ETA GELDITZEA Iraupena: 42 ordu IE3: Eragiketa difusionalak kontrolatzen ditu, eta prozesuaren aldagaiak lortu behar den produktuaren ezaugarriekin erlazionatzen ditu. IE4: Bereizte mekaniko eta difusionaleko eragiketak antolatzen ditu, eta abiarazteko eta geldiarazteko prozedurak aztertzen ditu.


1. Bereizte difusionaleko teknikak deskribatzea. 2. Bereizte difusionaleko teknikekin lotutako printzipioak nahaste baten osagaiekin erlazionatzea. 3. Bereizte difusionaleko tresneria eta horren eraikuntza-elementuak deskribatzea. 4. Zenbakizko kalkuluak egitea dagozkien materiaren eta energiaren balantzeen bitartez. 5. Bereizte difusionaleko produktuak identifikatzea eta lortutako emaitzak ebaluatzea. 6. Hurrenez hurrengo transferentzia-prozesua aztertzea eta horren errendimendua kalkulatzea. 7. Bereizte difusionaleko tresneriaren eta instalazioen abiaraztea antolatzea. 8. Tresneriak eta instalazioek behar bezala funtzionatzen dutela ziurtatzea. 9. Bereizte difusionaleko tresneria eta instalazioak geldiarazteko eragiketen sekuentzia zehaztea.


PROZEDURAZKOAK

• Instalazioen eta tresneriaren irudikapen grafikoa egitea. • Kontaktu bakun eta anizkunetan kalkulu grafikoak egitea. • Materiaren balantzeak egitea. • Benetako instalazioetan bereizte difusionaleko eragiketak aztertzea. • Tresneria erabiltzeko eskuliburuak interpretatzea. • Instalazioa abiaraztea, gidatzea eta geldiaraztea.

X X X X

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Bereizte difusionaleko eragiketa bakoitzak betetzen duen funtzioa deskribatzea: o Lehortzea. o Lurruntzea. o Kristalizazioa. o Disolbatzaile bidezko erauzketa.

X



40

o Destilazioa eta errektifikazioa. o Xurgatzea. o Adsortzioa. o Truke ionikoa.

• Oreka eta fase-diagrama. • Tresneria eta aldagaiak. Aparatuak seriean eta paraleloan elkartzea. • Instalazioa abiarazteko, gidatzeko eta geldiarazteko eragiketa-printzipioak.

X X

X

JARRERAZKOAK

• Lankidetza eta ekimena gauzatzea. • Prebentzioarekiko eta segurtasunarekiko interesa izatea. • Laneko arauak eta protokoloak errespetatzea. • Ingurumena errespetatzea. • Lan-ingurunea garbitzeko jarrera izatea.

X

X X

X X X X X

X X X X X

X

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den




0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa aurkeztuko du –izena, ikaskuntzaren helburuak, edukiak eta erabili beharreko metodologia–, eta moduluaren beste unitate didaktikoekin eta, bereziki 6. unitate didaktikoarekin lotuko du – kontzeptuzko euskarria emango dio–. Ikasleen iritzia jaso ostean, ikasleek lortu beharreko profesionaltasunean duen eragina eztabaidatuko da.

Ikasleek unitate honen eta gainerakoaren arteko lotura ezagutzeko, eta prozesu kimikoen bereizte difusionalen aplikazioa jakiteko.


J2 Materiaren transferentziari, difusioari eta faseen arteko garraioari buruzko oinarrizko kontzeptuen azalpena, eta diagramak maneiatzeko eta emaitzak interpretatzeko praktika

2 1’5 h X X Hitzaren bidez, arbelaren edo proiektorearen laguntzarekin eta adibide adierazgarriez baliatuta, irakasleak difusioarekin, materiaren transferentziarekin eta faseen arteko erlazioarekin lotzen diren oinarrizko kontzeptuak azalduko ditu. Gero, diagrama adierazgarriak maneiatzeko eta

Ikasleek, ondo finkatutako oinarrizko elementuetan oinarrituta, bereizte difusionaleko eragiketak aztertzeko. Jorratutako kontzeptuak ulertzen lagunduko dieten diagramak ezagutzeko.

Arbela, proiektorea, diagramak eta materiaren transferentziari buruzko datuak.



41

gidatua. emaitzak interpretatzeko modua deskribatuko du, ondoren ikasleek hainbat ariketen bitartez praktikan jartzeko.

J3-E1 Bereizte difusionalei eta horien sailkapenari buruzko ariketak egitea.

1,2 1 h X Hainbat ariketen bitartez, ikasleek bereizte difusionaleko definizioa osatuko dute, eta bereizte difusionaleko eragiketetako bakoitzak betetzen duen funtzioa deskribatuko dute. Ondoren, bereizte-irizpideak hautatuko dituzte, eta, bereizte difusionalen ordenatu gabeko zerrenda bat abiapuntu izanik, bereizte difusionalak sailkatuko dituzte, eta horien definizio sinpleekin lotuko dituzte. Ikasleek, gero, ebaluazio-ariketa bat egingo dute, guztia birpasatzeko elementu gisa.

Ikasleek bereizte difusionalen osotasunaren ikuspegia garatzeko, eta, horrela, ondoren bereizte mekanikoetako bakoitza sakontasunez aztertu ahal izateko.

Ikaskuntza-prozesuaren egoerari buruzko informazioa fase goiztiar batean lortzeko.

Bereizte difusionalei buruzko ariketak. Ebaluazio-ariketa.

J4 Lehortzeari eta hezedurari buruzko jarduera. J4.1 Lehortzeari, hezetzeari eta horien oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.

J4.2 Eragiketen eskema sinplifikatuari buruzko informazioa bilatzea eta horren inguruan eztabaidatzea.

1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak lehortzeko eta hezetzeko eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, lehortzeko eta hezetzeko eragiketetako bakoitzaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.

Eskemak aurkeztu ostean, barnean hartu diren edo kanpoan geratu diren alderdiei eta eman diren arrazoiei buruzko eztabaida sustatu eta gidatuko du irakasleak. Ekarpen zuzenak bilduko dituen eta klase osoarentzat baliagarria izango den eskema sinplifikatu komuna adostuko da eragiketa bakoitzerako.

Eragiketen gaineko interesa pizteko ikasleengan, eta ikasleek aurrerago ikasi beharrekorako oinarrizkoak izango diren kontzeptuak ikasteko.

Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketa bakoitzaren eskema buruan eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, berariazko xehetasunak edozein izanik ere.

Taldeen artean informazioa partekatzeko, nork bere informazioa besteenarekin aberasteko eta negoziazio-gaitasunak garatzeko, talde osoak onartu ahal izango duen irtenbide homogeneoaren bila.

Lehortzeari eta hezetzeari buruzko proiekzioa, irudiak, artikulu orokorrak edo albisteak.

Lehortzeari eta hezetzeari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.



42

J4.3 Lehortzeko eta hezetzeko aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.


J4.5 Lehortzeko eta hezetzeko tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.

X

X

X

X

Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, lehortzeko eta hezetzeko prozesuetan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketa bakoitzaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problemak ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek lehortzeko eta hezetzeko eragiketetako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek lehortzean eta hezetzean erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak

Ikasleek prozesu bakoitzean eragina duten parametroak beren aldetik aurkitzeko, eta kanpoko eredu batekin alderatuta autozuzentzeko.

Prozesuen datuak, magnitudeak eta formulak maneiatzeari dagozkion gaitasunak garatzeko, zuzentasunez adieraziz eta desfaseak eta huts egiteak hautemateko trebetasunak garatuz.

Ikasleek eragiketari buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere.

Lehortzeari, hezetzeari eta horien kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Lehortzearen eta hezetzearen arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Lehortzeko eta hezetzeko tresneriari buruzko merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.



43

J4.6 Tresneriaren dokumentazioa interpretatzea eta eragiteko baldintzak aztertzea.


J4.8 Lehortzeko eta hezetzeko praktika autonomoa, baina aurretik ezarritako jarraibideen arabera.


X

X

X

X

X

ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Lehortze eta hezetze bidezko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioak behar bezala abian jarriko direla, gidatuko direla eta geldituko direla ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo ditu lehortzeko eta hezetzeko lanak taldeak, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun- baldintzak kontuan izanik.


Ikasleek beraiek gauzatuko dituzten praktiketarako jardun-metodoa garatzeko.


Ezarritako lan egiteko metodoa gauzatzeko eta, esperimentazioaren bidez, orain arte modu abstraktuagoan landutako printzipioak egiaztatzeko, betiere garbitasun-baldintzetan eta ingurumena errespetatuz.


Erabili beharreko lehortzeko eta hezetzeko aparatuen eskuliburuak.

Lehortzeko eta hezetzeko laborategiko aparatuak.



44

E3 Jardueraren ebaluazioa. X Txosten hori jarduera ebaluatzeko erabiliko da, talde- lanari buruzko eta ikasle bakoitzak laborategian izan duen jardunari buruzko iritziekin batera.



J5 Lurruntzeari buruzko jarduera. J5.1 Lurruntzeari eta horren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.


J5.3 Lurruntzearen aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.


1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X

X

X

X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak lurruntze-eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, lurruntze- eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.

Eskemak aurkeztu ostean, barnean hartu diren edo kanpoan geratu diren alderdiei eta eman diren arrazoiei buruzko eztabaida sustatu eta gidatuko du irakasleak. Informazio zuzenak bilduko dituen eta klase osoarentzat baliagarria izango den eskema sinplifikatu bakarra adostuko da.

Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, lurruntze- prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak,

Eragiketari buruzko interesa pizteko ikasleengan, eta ikasleek aurrerago ikasi beharrekorako oinarrizkoak izango diren kontzeptuak ikasteko.




Prozesuaren datuak, magnitudeak eta formulak maneiatzeari dagozkion gaitasunak garatzeko, zuzentasunez

Lurruntzeari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.

Lurruntzeari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Lurruntzeari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Lurruntzearen arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei



45

J5.5 Lurruntze-tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.


X

X

X

eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek lurruntze-eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek lurruntzeetan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Lurruntzeren bat laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko

adieraziz eta desfaseak eta huts egiteak hautemateko trebetasunak garatuz.


Ikasleek beraiek gauzatuko duten praktika baterako jardun-metodoa garatzeko.

buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Lurruntzeko tresneriari buruzko merkataritza- katalogoak, fabrikazio- eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko lurruntze- aparatuen eskuliburuak.



46


J5.8 Lurruntzearen praktika autonomoa, baina aurretik ezarritako jarraibideen arabera.



X

X

X

X

X

dituzte. Ondoren, eta lan egiteko oinarrizko metodo gisa, egin beharreko urratsak idatziz deskribatuko dituzte, eta irakasleari aurkeztuko diote, hark zuzen dezan.

Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du lurruntzea taldeak, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak kontuan izanik.







Lurruntzeak egiteko laborategiko aparatuak.


J6 Kristalizazioari buruzko jarduera. J6.1 Kristalizazioari eta horren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.

1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak kristalizazio-eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.


Kristalizazioari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.



47


J6.3 Kristalizazioko aldagaiari buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.


X

X

X

X

X

X

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, kristalizazio-eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.


Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, kristalizazio- prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek kristalizazio-eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.





Kristalizazioari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Kristalizazioari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Kristalizazioaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.



48

J6.5 Kristalizazio-tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.



J6.8 Kristalizazioari buruzko

X

X

X

X

X

X

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek kristalizazioan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Kristalizazio bidezko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du




Ezarritako lan egiteko metodoa

Kristalizazio-tresneriari buruzko merkataritza- katalogoak, fabrikazio- eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko kristalizazio-aparatuen eskuliburuak.

Kristalizazio-lanak egiteko



49

praktika autonomoa, aurretik ezarritako jarraibideen arabera.



X

X

taldeak kristalizazio bidezko bereiztea, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun- baldintzak kontuan izanik.



gauzatzeko eta, praktikaren bidez, orain arte modu abstraktuagoan landutako printzipioak egiaztatzeko, betiere garbitasun-baldintzetan eta ingurumena errespetatuz.



laborategiko aparatuak.


J7 Bereizte difusionalak dituen fabrikazio kimikoko prozesu baterako bisitaldi gidatua.

1,3,5 3 h X X Aukeraren eta kontaktuen arabera, eskolan jorratutako edo jorratu beharreko hainbat bereizte difusionaleko barnean hartuko dituen enpresa bat hautatuko da eta enpresa horren instalazioetarako bisitaldia antolatuko da. Aurretik, irakasleak bisitaldian ikusi diren xehetasunak azalduko ditu eskolan eta landutako gaiekin duten erlazioa argituko du. Bisitaldian ikasleek apunteak hartuko dituzte eta deigarriak egiten zaizkien alderdien inguruko galderak egingo dituzte, makinak, produktuak eta prozesuak identifikatzearren. Bisitaldiaren ondoren, eskolan, irakasleak ikusitako bereizte difusionalen alderdi teknikoei eta sor daitezkeen zalantzei buruzko ideiak eta iruzkinak adieraztea sustatuko du.

Bereizte difusionalen errealitateari buruzko datuak eta iritziak tokian bertan biltzeko, eta lan-errealitatea ezagutzearen bidez ikaskuntza motibatzeko.




50

J8 Disolbatzaile bidezko erauzketari buruzko jarduera. J8.1 Disolbatzaile bidezko erauzketari eta haren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.


J8.3 Disolbatzaile bidezko erauzketako aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.


1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X

X

X

X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak disolbatzaile bidezko erauzketako eragiketa definituko du, eta zer funts teorikotan oinarritzen den azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, disolbatzaile bidezko erauzketako eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.


Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, disolbatzaile bidezko erauzketako prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da.



Taldeen artean informazioa partekatzeko, nork bere informazioa besteenarekin aberasteko, eta bateratze-lanak egiteko gaitasuna garatzeko, baita adostasuna lortzeko gaitasuna garatzeko ere, talde osoak onartu ahal izango duen irtenbide homogeneoaren bila.


Prozesuaren datuak, magnitudeak eta formulak maneiatzeari dagozkion gaitasunak garatzeko, zuzentasunez adieraziz eta desfaseak eta huts egiteak hautemateko trebetasunak

Disolbatzaile bidezko erauzketari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.

Disolbatzaile bidezko erauzketari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Disolbatzaile bidezko erauzketari eta haren kontrolari buruzko aldagaien, parametroen eta datuen zerrenda.

Disolbatzaile bidezko erauzketaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak,



51

J8.5 Disolbatzaile bidezko erauzketako tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.


X

X

X

Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek disolbatzaile bidezko erauzketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek disolbatzaile bidezko erauzketan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Disolbatzaile bidezko erauzketaren ondoriozko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela

garatuz. Ikasleek eragiketari buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere.


grafikoak eta problemak. Disolbatzaile bidezko erauzketako tresneriari buruzko merkataritza- katalogoak, fabrikazio- eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko disolbatzaile bidezko erauzketako aparatuen eskuliburua. Disolbatzaileen fitxa



52


J8.8 Disolbatzaile bidezko erauzketako praktika autonomoa, aldez aurretik ezarritako jarraibideen arabera.



X

X

X

X

X

ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte. Ondoren, eta lan egiteko oinarrizko metodo gisa, egin beharreko urratsak idatziz deskribatuko dituzte, eta irakasleari aurkeztuko diote, hark zuzen dezan.

Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du taldeak disolbatzaile bidezko erauzketa, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun- baldintzak kontuan izanik.


Txosten hori jarduera ebaluatzeko elementutzat hartuko da, talde-lanari buruzko eta ikasle bakoitzak laborategian izan duen jardunari buruzko iritziekin batera.





teknikoak.

Disolbatzaile bidezko erauzketarako laborategiko aparatuak.


A9 Destilazioari eta errektifikazioari buruzko jarduera. J9.1 Destilazioari eta errektifikazioari eta horien oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.

1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak destilazio eta errektifikazioko eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.


Destilazioari eta errektifikazioari buruzko proiekzioa, irudiak, artikuluak edo albisteak.



53


J9.3 Destilazioaren eta errektifikazioaren aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.


X

X

X

X

X

X

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, destilazio eta errektifikazioko eragiketen eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.

Eskemak aurkeztu ostean, barnean hartu diren edo kanpoan geratu diren alderdiei eta eman diren arrazoiei buruzko eztabaida sustatu eta gidatuko du irakasleak. Ekarpen zuzenak bilduko dituen eta klase osoarentzat baliagarria izango den eskema sinplifikatu bakarra adostuko da eragiketa bakoitzerako.

Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, destilazio eta errektifikazioko prozesuetan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketen kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek destilazio eta errektifikazioko eragiketetako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketen eskema buruan eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, zehaztasunak edozein izanik ere.


Ikasleek prozesuetan eragina duten parametroak beren aldetik aurkitzeko, eta kanpoko eredu batekin alderatuta autozuzentzeko.


Destilazioari eta errektifikazioari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Destilazioari eta errektifikazioari eta horien kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Destilazioaren eta errektifikazioaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.



54

J9.5 Destilazioko eta errektifikazioko tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.



J9.8 Destilazio eta errektifikazioko

X

X

X

X

X

X

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek destilazio eta errektifikazioan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketen oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Destilazio eta errektifikazio bidezko bereizteak laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioak behar bezala abian jarriko direla, gidatuko direla eta geldituko direla ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna

Ikasleek eragiketei buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere.



Ezarritako lan egiteko metodoa

Destilazioko eta errektifikazioko tresneriari buruzko merkataritza- katalogoak, fabrikazio- eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko destilazio eta errektifikazioko aparatuen eskuliburuak.

Destilaziorako eta



55

praktika autonomoa, aurretik ezarritako jarraibideen arabera.



X

X

adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du taldeak destilazioa eta errektifikazioa, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun- baldintzak kontuan izanik.



gauzatzeko eta, praktikaren bidez, orain arte modu abstraktuagoan landutako printzipioak egiaztatzeko, betiere garbitasun-baldintzetan eta ingurumena errespetatuz.


Aurreikusitako eragiketei dagozkien kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak eskuratzeari buruzko ebaluazio globala lortzeko.

errektifikaziorako laborategiko aparatuak.


J10 Xurgatzeari eta adsortzioari buruzko jarduera. J10.1 Xurgatzeari eta adsortzioari eta horien oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.


1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak xurgatze eta adsortzioko eragiketak definituko ditu, eta zer funts teorikotan oinarritzen diren azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, xurgatze eta adsortzioko eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.

Eskemak aurkeztu ostean, barnean hartu diren edo kanpoan geratu diren alderdiei eta eman diren arrazoiei buruzko eztabaida sustatu eta gidatuko du irakasleak. Ekarpen zuzenak bilduko dituen eta klase osoarentzat baliagarria izango den eskema sinplifikatu bakarra


Ikasleek, haien bitartekoekin, eragiketen eskema buruan eraikitzeko, eta, hala, prozesua osotasunean ulertzeko, berariazko xehetasunak edozein izanik ere.

Taldeen artean informazioa partekatzeko, nork bere informazioa besteenarekin aberasteko, eta negoziazio-gaitasunak garatzeko, talde osoak onartu ahal izango duen

Xurgatzeari eta adsortzioari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak

Xurgatzeari eta adsortzioari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.



56

J10.3 Xurgatzearen eta adsortzioaren aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.


J10.5 Xurgatze eta adsortzioko tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.

X

X

X

X

X

adostuko da eragiketa bakoitzerako. Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, xurgatze eta adsortzioko prozesuetan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketen kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude-ordena logikoekin ohituko da. Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek xurgatze eta adsortzioko eragiketetako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek xurgatzean eta adsortzioan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen

irtenbide homogeneoaren bila. Ikasleek prozesuetan eragina duten parametroak beren aldetik aurkitzeko, eta kanpoko eredu batekin alderatuta autozuzentzeko.


Ikasleek eragiketei buruzko informazio koherentea, osoa eta zuzena biltzeko. Elkarlanean eta ekimenez jarduteko gaitasuna garatzeko, baita taldean ahoz komunikatzeko gaitasuna ere. Irakaslearen ikuspuntutik, ikasle bakoitzaren eta taldearen, oro har, aurrerapena ebaluatzeko.

Xurgatzeari eta adsortzioari eta horien kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.

Xurgatzearen eta adsortzioaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Xurgatze eta adsortzioko tresneriari buruzko merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.



57



J10.8 Xurgatzearen eta adsortzioaren praktika autonomoa, aldez aurretik ezarritako jarraibideen arabera.


X

X

X

X

X

grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketen oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Xurgatze eta adsortzio bidezko bereizteak laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioak behar bezala abian jarriko direla, gidatuko direla eta geldituko direla ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo ditu xurgatze eta adsortzioko lanak taldeak, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun- baldintzak kontuan izanik.

Era berean, talde bakoitzak lortutako emaitzak jasoko ditu, eta hautemandako gertakariak islatuko dituen amaierako txostena landuko du. Txosten horrek

Ikasleek beraiek gauzatuko dituzten praktiketarako jardun-metodoa garatzeko.




Aurreikusitako eragiketei dagozkien kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak eskuratzeari buruzko ebaluazio

Erabili beharreko xurgatze eta adsortzioko aparatuen eskuliburuak.

Xurgatze eta adsortzioko laborategiko aparatuak.



58


X

aurretik ezarritako formatuari jarraituko dio, eta aurreko azpijardueretan bildu eta sortutako informazio guztia jasoko du.


globala lortzeko. Ikasleek sortutako txostenak eta balorazio-txantiloia.

J11 Truke ionikoari buruzko jarduera. J11.1 Truke ionikoari eta haren oinarrizko printzipioei buruzko azalpena.


J11.3 Truke ionikoko aldagaiei buruzko datuak maneiatzea eta emaitzak erregistratzea.

1,3,4,5,6, 7,8,9

5 h X

X

X

X

X

Adibide gisa, edo gaia girotzeko, proiekzio bat edo hainbat irudi edo albiste ikusi ostean, irakasleak truke ionikoko eragiketa definituko du, eta zer funts teorikotan oinarritzen den azalduko du.

Ondoren, informazioa bilatzera eta, taldeka, truke ionikoko eragiketaren eskema sinplifikatua egitera bultzatuko dira ikasleak. Nolanahi ere, elementu nagusiak hartu beharko dituzte kontuan, baina modu orokorrean.

Eskemak aurkeztu ostean, barnean hartu diren edo kanpoan geratu diren alderdiei eta eman diren arrazoiei buruzko eztabaida sustatu eta gidatuko du irakasleak. Argudio zuzenak bilduko dituen eta klase osoarentzat baliagarria izango den eskema sinplifikatu bakarra adostuko da.

Aldagaien eta horien definizioen zerrenda bat abiapuntu izanik, ikasleek, hirunaka jarrita, truke ionikoko prozesuan eragina duten parametroei buruz eztabaidatuko dute, eta irakasleak emandako informazioarekin alderatuko dituzte parametro horiek, eragiketaren kontrolean erabil daitezkeen aldagaiak identifikatuz.





Truke ionikoari buruzko proiekzioa, irudiak edo albisteak.

Truke ionikoari buruzko informazio-iturriak. A3 tamainako orriak.

Truke ionikoari eta horren kontrolari buruzko datuen, parametroen eta aldagaien zerrenda.



59


J11.5 Truke ionikoko tresneriari buruzko txostena idazteko informazioa bilatzea eta hautatzea, betiere aurretik finkatutako jarraibideen arabera, eta ondoren ahoz azaltzea.

X

X

X

X

Datuak, taulak eta grafikoak abiapuntu izanik, eta irakasleak planteatutako problema bat ebatzita, talde bakoitzak behar bezala maneiatuko ditu magnitudeak, eta berariazko terminologiarekin eta magnitude- ordenekin ohituko da.

Datu horiekin beraiekin edo ondorio horretarako planteatutako beste problema batzuen datuekin, taldeek truke ionikoko eragiketako materiaren balantzeak egingo dituzte eta errendimendua kalkulatuko dute. Horrela, lortutako emaitzak erreferentziazko beste batzuekin alderatuko dituzte, eta egon daitezkeen desfaseen kausak ikertuko dituzte.

Merkataritza-katalogoak, fabrikazio-eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak erabiliz, ikasleek informazioa bilatu eta hautatuko dute. Informazio horrekin, hiruko taldeetan, ikasleek truke ionikoan erabilitako tresneriari buruzko txostena aurkeztuko dute. Txosten horretan, teknologiaren, funtzionamendu-sistemaren edo beste ezaugarri batzuen arloko antzekotasunen araberako sailkapena agertuko da, baita haren deskribapen grafikoa eta funtzionamenduari, aplikazio zehatzei, elkarketei eta erabilera-arazoei buruzko xehetasunak ere. Lan guztiak ahoz aurkeztuko dira gainerako ikaskideen aurrean, eta azaldutako alderdiei buruzko galdera eta iruzkinetarako txanda zabalduko da. Txanda horretaz baliatuta, irakasleak eragiketaren oinarrizko printzipioak berrikusiko ditu, beste eduki batzuk txertatuko ditu eta zalantzak argituko ditu.

Prozesuaren datuak, magnitudeak eta formulak maneiatzeari dagozkion gaitasunak garatzeko, zuzentasunez adieraziz eta egokitzapen-gabeziak eta huts egiteak hautemateko trebetasunak garatuz.


Truke ionikoaren arloko errendimenduei, magnitudeei eta materiaren balantzeei buruzko datuak, taulak, grafikoak eta problemak.

Truke ionikoko tresneriari buruzko merkataritza- katalogoak, fabrikazio- eskemak, ezaugarrien orriak, diagramak eta bestelako informazio teknikoak.

Erabili beharreko truke



60



J11.8 Truke ionikoaren praktika autonomoa, aldez aurretik ezarritako jarraibideen arabera.



X

X

X

X

X

X

Truke ioniko bidezko bereiztea laborategian prestatzean, ikasleek, talde txikietan, erabili behar diren aparatuen eskuliburuak interpretatuko dituzte, eta instalazioa behar bezala abian jarriko dela, gidatuko dela eta geldituko dela ziurtatzeko baldintza egokiak aztertuko dituzte.


Irakasleak lan-plangintza ebaluatu eta adostasuna adierazi ostean, programatuaren arabera egingo du taldeak truke ionikoa, betiere pertsonen, tresneriaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak kontuan izanik.








ionikoko aparatuen eskuliburuak.

Truke ionikoa egiteko laborategiko aparatuak.


E16 Unitate didaktikoaren osotasunaren ebaluaziorako

Guztiak 1 h X Ikasle bakoitzak banan-banan egingo duen ariketan unitate honetan jorratutako kontzepturik eta prozedurarik

Jorratutako ezagutzak berrikusteko eta lortutako ikaskuntzaren mailari




61

amaierako ariketa adierazgarrienak ebaluatuko dira. Ebaluazio horren emaitza amaierako balorazioan hartuko da aintzat, aurreko ebaluazioekin batera.

buruzko informazioa eskuratzeko.

OHARRAK

• Unitate didaktiko hau hainbat funtziotan banakatu ahal izango da, jorratzen dituen bereizte difusionalen arabera. Alabaina, komenigarriagoa dirudi osotasun gisa hartzea, ariketa batzuen

eta besteen osagarritasunaren ikuspegia ez galtzeko eta hainbat talderen lana bateragarri egin ahal izateko –tresneria aniztuta ez duten ikastetxeetan, hau da, hainbat taldek laborategian praktika bera batera egiteko aukerarik ez duten ikastetxeetan–.

• 4. jardueran, lehortzearen arloko edukiekin batera, hezetzearen arloko berezko edukiak txertatu dira. Izan ere, OCDan zehaztu ez diren arren, oso garrantzitsuak dira eta lehortzearen osagarriak. Hori dela eta, puntu honetan jorratzea komeni da.

• Sare informatikoa eta “e-learning” gisako ikaskuntza-plataforma bat –Moodle esate baterako– edukiz gero, komeni da idatzizko ariketa, informazio bilaketa eta laburpen-aurkezpen batzuk euskarri digitaleko beste batzuekin ordezkatzea. Horrela, edukiak eskuratzeko, datuak maneiatzeko eta ikasleen eta irakasleen arteko harremanetarako informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriek eskaintzen dituzten aukerak baliatuko dira. Gainera, lan-errealitatetik hurbil dauden zirkuitu eta foro espezializatuetan ere sartu ahal izango da. Era berean, aurreko unitateekiko aldaketa ekarriko lukeen metodologia sartuko litzateke, eta horrek ikasleen motibazioa areago dezake.


UD6: OINARRIZKO ERAGIKETETAN ANTOLAMENDUA, SEGURTASUNA ETA MANTENTZE LANAK APLIKATZEA

62

6. unitate didaktikoa: OINARRIZKO ERAGIKETETAN ANTOLAMENDUA, SEGURTASUNA ETA MANTENTZE LANAK APLIKATZEA Iraupena: 12 ordu IE4: Bereizte mekaniko eta difusionaleko eragiketak antolatzen ditu, eta abiarazteko eta geldiarazteko prozedurak aztertzen ditu.


1. Bereizte-multzoen tresneria eta instalazioen abioa, funtzionamendu zuzena eta geldialdia antolatzea. 2. Bereizteko tresneria eta instalazioen ordena, garbitasuna eta segurtasuna baloratzea. 3. Bereizteko tresneriaren eta instalazioen mantentze-lanak egiteko sekuentzia eta lehentasunak zehaztea. 4. Laneko eremuaren, tresneriaren eta instalazioen segurtasun-baldintzak ikuskatzea eta mantentze-lanak egitea. 5. Mantentze-lanak egiaztatzea. 6. Bereizteko eragiketetan sortutako datuen eta kontingentzien erregistroak baliozkotzea.


PROZEDURAZKOAK

• Tresneria erabiltzeko eskuliburuak interpretatzea. • Instalazioa abiarazteko, gidatzeko eta geldiarazteko lanak antolatzea. • Instalazioek alor teknikoan behar bezala funtzionatzen dutela ziurtatzea. • Segurtasun-baldintzak egiaztatzea. • Bereizteko eragiketetan mantentze-lanak antolatzea. • Bereizteko instalazioetan oinarrizko mantentze-lanak gainbegiratzea.

X X X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Bereizte-eragiketak antolatzeko printzipioak. • Instalazioa abiarazteko, gidatzeko eta geldiarazteko eragiketa-printzipioak.

X X

JARRERAZKOAK

• Neurtzeko eta kontrolatzeko tresnak aldian behin egiaztatzeko interesa izatea. • Garbitasuna baloratzea eta ingurumena errespetatzea. • Instalazioen funtzionamenduan segurtasuna baloratzea. • Jarrera ordenatua eta metodikoa izatea.

X X X X



63

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den




0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa aurkeztuko du –haren ikaskuntzaren helburuak, edukiak eta erabili beharreko metodologia–, eta moduluaren beste unitate didaktikoekin eta, bereziki 4. eta 5. unitate didaktikoekin lotuko du. Ikasleek lortu beharreko profesionaltasunean duen eragina eztabaidatuko du ikasleekin.

Ikasleek unitate honen eta gainerakoen arteko harremana ezagutzeko, eta motibazioa aurkitzeko, betiere prozesu kimikoetako antolamenduaren, segurtasunaren eta mantentzearen arloko printzipioen eta izan dezakeen etorkizun profesionalaren arteko loturaren bidez.

OCDa eta unitatearen eskema grafikoa, euskarri digitalean eta kanoiarekin proiektatuta. Eskemaren fotokopiak.

J2 Bereizteen antolamenduari buruzko ahozko azalpena.

1 1 h X Hitzaren bidez, eta irudi eta eskemen laguntzarekin, irakasleak bereizte mekanikoei eta difusionalei aplika dakizkiekeen antolamenduko oinarrizko printzipioak azalduko ditu, baita industriako tresneria eta instalazioak abian jartzeko, zuzen funtzionatzeko eta gelditzeko lanei aplika dakizkiekeenak ere.

Ikasleek oinarrizko ideiak izateko eta, hala, ondorengo aurkikuntzako lana eta ezagupenak gehitzeko lana egin ahal izateko.

Bereizteen antolamenduari buruzko informazioa, irudiak edo eskemak, paperean edo proiektatuak.

J3-E1 Bereizteen antolamenduko kasuak taldeetan aztertzea, txostena egitea eta gainerako ikaskideen aurrean azaltzea. Ebaluazioa.

1 3,5 h X X Ikasleek, hiruko taldeetan, 4. eta 5. unitate didaktikoan aztertutako bereizte mekanikoetako bat eta bereizte difusionaletako bat hautatu beharko dute. Edonola ere, seriean eta industria-materia berean egin ahal izango dira; horrela, osotasunak ahalik eta antzik handiena izango du industria-prozesu logiko batekin –benetako prozesu batekin zein asmatutako batekin–. Ondoren, bereizte horien arteko lotura zehaztuko dute, egin beharreko eragiketen eskema sinplifikatua marraztuko dute, eta erabili beharreko materialen balantzea egingo dute. Eskema hori hurrengo jardueretarako oinarria izango da. Eskema horretan, azaldutako antolamendu-printzipioak aplikatzeko puntuak aurkituko dituzte, eta puntu horietako bakoitzerako antolamendu-xehetasunen bat adostuko

Aurreko unitate didaktikoen ezagupenekiko lotura ezartzeko, eta, horretan oinarrituta, bi motatako bereizteak bat egingo dituen eredu teoriko konplexuagoa osatzeko –beste eduki batzuk txertatzeko oinarri eta erreferentzia izango dira bi bereizte horiek–. Halaber, ikasleek ikasitako antolamendu-kontzeptuak beraiek aurrez definitutako kasu batean aplikatu ahal izateko. Irakasleak ikaskuntza-prozesuaren berri izateko eta taldeko elkarrekintzan agerian geratzen diren jarrerak

Jada zuzenduta dauden 4. eta 5. unitate didaktikoetan aurkeztutako laburpenak. Bereizte-lanetan erabili beharreko tresneriari eta instalazioei buruzko katalogo teknikoak eta informazioa. Interneterako sarbidea.



64

dute. Gero, katalogoetatik eta Internetetik ateratako edo irakasleak emandako informazioan oinarrituta, antolatuko dituzte tresneria eta instalazioak abian jartzeko, zuzen funtzionatzeko eta geldiarazteko faseak eta baldintzak. Azkenik, aukerak finkatuko dituzte, balizko antolamendu- arazoak planteatuko dituzte, eta hobekuntzak proposatuko dituzte. Horrekin guztiarekin, txosten bat landuko dute, eta talde bakoitzak gainerako ikaskideen aurrean azaldu beharko ditu ateratako ondorioak. Ikasle bakoitzak talde-lanean eta klasearen aurreko azalpenean eta eztabaidan izan duen parte-hartzea eta jarrera baloratuko du irakasleak.

ebaluatzeko.

J4-E2 Oinarrizko eragiketetako segurtasunari, txukuntasunari eta garbitasunari buruzko ahozko azalpena, taldeko azterketa, aurkezpena eta eztabaida. Ebaluazioa.

2 2 h X X Irakasleak oinarrizko eragiketei aplika dakizkiekeen segurtasun, txukuntasun eta garbitasuneko printzipioak azalduko ditu. Aurreko kasuarekin jarraituz, eta berariazko informazioa abiapuntu izanik, talde bakoitzak bereizketak egiteko tresneriaren eta instalazioen segurtasun, txukuntasun eta garbitasuneko baldintzak bilatu, antolatu eta baloratuko ditu; izatez, bere adibideko instalazioak abian jartzea, zuzen funtzionatzea eta geldiaraztea izango da helburua. Horrez gain, aurreko txostenean erregistratu beharko ditu ekarpen berriak. Ondoren, gainerako ikaskideei aurkeztuko dizkie ateratako ondorioak, eta irakasleak talde bakoitzak proposatutako aukerei buruzko eztabaida moderatuko du. Ikasle bakoitzak talde-lanean eta klasearen aurreko azalpenean eta eztabaidan izan duen parte-hartzea eta jarrera baloratuko du irakasleak.

Oinarrizko eragiketetako segurtasunari, txukuntasunari eta garbitasunari buruzko informazioa bilatzeko eta antolatzeko, ondorioak ateratzeko eta ikuspegi partziala beste taldeek gaineratzen duten ikuspegiarekin osatzeko. Irakasleak ikaskuntza-prozesuaren berri izateko eta taldeko elkarrekintzan agerian geratzen diren jarrerak ebaluatzeko.

Irakasleak oinarrizko eragiketen segurtasun, txukuntasun eta garbitasuneko printzipioei buruzko informazioa. Jada zuzenduta dauden 4. eta 5. unitate didaktikoetan aurkeztutako laburpenak.

J5-E3 Mantentzeari buruzko ahozko azalpena, taldeko

3,4,5 2 h X X Irakasleak mantentzearen printzipio orokorrak azalduko ditu eta bereizte mekanikoei eta difusionalei aplika

Oinarrizko eragiketetako mantentze- lanak planifikatzeko, gauzatzeko eta

Oinarrizko eragiketei aplika dakizkiekeen mantentze-



65

azterketa, aurkezpena eta eztabaida. Ebaluazioa.

dakizkiekeen berariazko xehetasunak nabarmenduko ditu. Industria-tresneriako katalogoak, bibliografiak edo irakasleak emandako zerrendak abiapuntu izanik, ikasle- talde bakoitzak bereizketako tresneria eta instalazioak nola mantenduko diren zehaztuko du –beren kasu praktiko zehatzerako beharrezkoa–, baita mantentze-lan horien sekuentzia eta lehentasuna ere. Laneko eremuaren, tresneriaren eta instalazioen segurtasun-baldintzak ikuskatzeko, mantentze-lanak egiteko eta mantentze-lanak egiaztatzeko metodoak proposatuko dituzte. Egin daitezkeen mantentze-lan guztien, horien antolamenduaren eta segurtasun-xehetasunen laburpena islatuko dute laburpenean. Gainerako ikaskideen aurrean azaldu ostean, guztien artean eztabaidatuko dute. Ikasle bakoitzak talde-lanean eta klasearen aurreko azalpenean eta eztabaidan izan duen parte-hartzea eta jarrera baloratuko du irakasleak.

ikuskatzeko baldintzei buruzko datu gehiago lortzeko, eta bereizte- kasuetan aplikatzeko. Taldean elkarlanean jarduteko eta komunikatzeko gaitasunak garatzeko, eta ideiak idatziz adierazteko. Irakasleak ikaskuntza-prozesuaren berri izateko eta taldeko elkarrekintzan agerian geratzen diren jarrerak ebaluatzeko.

kasuei buruzko apunteak, katalogoak, bibliografia, irudiak eta adibideak. Interneterako sarbidea.

J6-E4 Bereizte-eragiketetan sortutako kontingentzien eta datuen erregistroari buruzko ahozko azalpena, taldeko azterketa, azalpena eta eztabaida. Ebaluazioa.

6 2 h X X Irakasleak bereizte-eragiketetan sortutako kontingentziak eta datuak biltzeko, tratatzeko eta erregistratzeko printzipio nagusiak azalduko ditu, baita datuen erregistroa baliozkotzeko metodoak ere. Txostenaren azken zatian ikasleek bereizte- eragiketetan sortutako kontingentziei buruz baliozkotutako datuen erregistroa aurkeztuko dute, eta ekintza prebentiboak eta zuzentzaileak proposatuko dituzte. Emaitzak gainerako ikaskideen aurrean aurkeztuko dira, eta irakasleak edukiak homogeneizatzeko aukera emango duen eztabaida sustatuko du. Eztabaida horretan, bestalde, beste taldeen informazioekin eta bere azalpenekin osatu ahal izango dira hauteman

Lehen eskutik, edo taldeak edo irakasleak egindako ekarpenaren bitartez, oinarrizko eragiketetako kontingentziak eta datuak hautemateko, eta erregistroak maneiatzeko eta baliozkotzeko moduekin ohitzeko. Irakasleak ikaskuntza-prozesua gidatzeko eta haren berri izateko eta taldeko elkarrekintzan agerian geratzen diren jarrerak ebaluatzeko.

Datuak eta kontigentziak erregistratzeari, tratatzeari eta baliozkotzeari buruzko informazioa.



66

diren hutsuneak. Ikasle bakoitzak talde-lanean eta klasearen aurreko azalpenean eta eztabaidan izan duen parte-hartzea eta jarrera baloratuko du irakasleak.

E5 Ebaluazioa. Guztiak 1 h X Irakasleak talde bakoitzaren txostena zuzenduko du, eta gainerako ikaskideen aurrean egindako azalpenetan bakoitzak izandako parte-hartzearen eta jarreraren balorazioarekin batera, unitate didaktikoaren balorazio orokorra lortuko du. Taldeari emango dio horren berri.

Erregistroen antolamenduari, segurtasunari, mantentzeari eta baliozkotzeari buruzko kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak eskuratzearen ebaluazio orokorra lortzeko, eta ikasle bakoitzak egin duen lanaren gaineko balorazioa ezagutzeko.

Ikasleek aurkeztutako idatzizko lanak.

OHARRAK

• Antolamendua sakontasun handiagoz jorratuko da “Kimika-industrietako antolamendua eta kudeaketa“ moduluan; horrenbestez, orokorrean baino ez dira jorratuko hemen. Nolanahi ere,

oinarrizko eragiketen berariazko alderdiak nabarmenduko dira. • Mantentzea sakontasun handiagoz jorratuko da “Prozesu-industrietako mantentze elektromekanikoa“ moduluan; horrenbestez, orokorrean baino ez dira jorratuko hemen. Nolanahi ere,

oinarrizko eragiketen berariazko alderdiak nabarmenduko dira. • Segurtasuna sakontasun handiagoz jorratuko da “Kimika-industrietako arriskuen prebentzioa“ moduluan; horrenbestez, orokorrean baino ez dira jorratuko hemen. Nolanahi ere,

oinarrizko eragiketen berariazko alderdiak nabarmenduko dira. • Bereizte-eragiketetan sortutako kontigentzien eta datuen erregistroak baliozkotzea sakontasun handiagoz jorratuko da “Kimika-industrietako antolamendua eta kudeaketa“ moduluan;

horrenbestez, orokorrean baino ez dira jorratuko hemen. Nolanahi ere oinarrizko eragiketen berariazko alderdiak nabarmenduko dira.


UD7: FABRIKAZIO KIMIKOKO PROZESUAK SIMULAGAILUAN EDO INSTALAZIO PILOTUAN PLANIFIKATZEA ETA KONTROLATZEA

67

7. unitate didaktikoa: FABRIKAZIO KIMIKOKO PROZESUAK SIMULAGAILUAN EDO INSTALAZIO PILOTUAN PLANIFIKATZEA ETA KONTROLATZEA

Iraupena: 30 ordu

IE1: Prozesu kimikoen oinarrizko eragiketak sekuentziatzen ditu, ezaugarritu eta produktuaren propietateekin erlazionatzen ditu. IE2: Kimika-instalazioan bereizte mekanikoko eragiketak kontrolatzen ditu, eta funtzionamendu-printzipioekin erlazionatzen ditu. IE3: Eragiketa difusionalak kontrolatzen ditu, eta prozesuaren aldagaiak lortu behar den produktuaren ezaugarriekin erlazionatzen ditu. IE4: Bereizte mekaniko eta difusionaleko eragiketak antolatzen ditu, eta abiarazteko eta geldiarazteko prozedurak aztertzen ditu.


1. Fabrikazio kimikoko prozesu adierazgarriak deskribatzea, produktuak identifikatuz. 2. Fabrikazio kimikoko prozesuetan agertzen diren oinarrizko eragiketak identifikatzea. 3. Prozesatu behar den materiaren propietateak eta kalitateak zehaztea. 4. Prozesu kimikoetako oinarrizko eskemak eta fluxu-diagramak interpretatzea, baita tresneriaren eta tresneriaren sinbologia ere. 5. Tresneria, erregimena eta lan-baldintzak ezaugarritzea. 6. Zenbakizko kalkuluak egitea eta taulak eta grafikoak erabiltzea, betiere materia eta energiako balantzeak zehazteko eta emaitzak eta errendimenduak ebaluatzeko. 7. Bereizte-instalazioak abian jartzeko, zuzen funtzionatzeko, gelditzeko eta kontingentzien aurrean erreakzionatzeko lanak antolatzea eta gauzatzea. 8. Tresneria eta ekipamendua mantentzeko lanak eta lan-eremuaren segurtasun-baldintzak egiaztatzea. 9. Tresneria eta instalazioen txukuntasuna, garbitasuna eta segurtasuna ziurtatzea.

10. Fabrikazio mekanikoko eragiketetan sortutako datuen eta kontingentzien erregistroak baliozkotzea.


PROZEDURAZKOAK

• Kimika-industriako fabrikazio-prozesu adierazgarrienak aztertzea: plastikoak, orea eta papera, petrolioaren deribatuak eta beste batzuk.

• Materialak ezaugarritzea eta analisi fisikoak eta kimikoak interpretatzea. • Instalazioen eta tresneriaren irudikapen grafikoa egitea eta fluxu-diagramak interpretatzea. • Oinarrizko eragiketak ezagutzea. • Eragiketa kontrolatzeko erabil daitezkeen aldagaiak identifikatzea. • Magnitudeak eta neurri-unitateak zuzen erabiltzea. • Materiaren eta energiaren balantzeak egitea. Errendimendua kalkulatzea. • Benetako instalazioetan bereizte mekanikoko eta difusionaleko eragiketak aztertzea. • Tresneria erabiltzeko eskuliburuak interpretatzea. • Instalazioa abiarazteko, gidatzeko eta geldiarazteko lanak antolatzea. • Instalazioek alor teknikoan behar bezala funtzionatzen dutela ziurtatzea.

X X X X

X

X

X X X X

X

X X X



68

• Segurtasun-baldintzak egiaztatzea. • Bereizteko instalazioetan oinarrizko mantentze-lanak antolatzea eta gainbegiratzea.

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Industria kimikoko fabrikazio-prozesu adierazgarriak. • Tresneriaren eta lanabesen sinbologia. • Fluxu-diagramak. Eragiketen diagramak. • Lehengaien, prozesuko materien eta produktuen ezaugarriak. Azpiproduktuak eta hondakinak. • Bereizte mekanikoko eta difusionaleko eragiketen deskribapena eta funtsak. • Tresneria eta aldagaiak. Aparatuak seriean eta paraleloan elkartzea. • Eragiketa bakoitzaren taulak, grafikoak eta diagramak.

X X X X

X X X

X

JARRERAZKOAK

• Lan-taldean elkarlanean eta integratuta jardutea. • Funtzioak garatzeko ekimena izatea. • Laneko arauak eta protokoloak errespetatzea. • Hizkuntza teknikoa zorrotz erabiltzea. • Prebentzioarekiko eta segurtasunarekiko interesa izatea. • Lan-ingurunea garbitzeko eta ingurumena errespetatzeko jarrera izatea. • Neurtzeko eta kontrolatzeko tresnak aldian behin egiaztatzeko interesa izatea. • Jarrera ordenatua eta metodikoa izatea.

X X X X

X

X

X X

X X

X X X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den




0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa, ikaskuntzaren helburuak eta edukiak aurkeztuko ditu. Era berean, metodologiak duen prozedurazko garrantzi berezia nabarmenduko du; izan ere, modulu osoko jakintzak integratzen ditu, eta guztia berrikusteko eta ikasitakoa praktikan jartzeko aukera ematen du. Hori dela eta, osotasunaren ikuspegitik eta gaitasunak hobetzearen ikuspegitik lotzen du gainerako unitateekin. Gero, lortu beharreko profesionaltasunean izango duen eraginari buruz eztabaidatuko du ikasleekin.

Ikasleek unitate honen eta gainerakoen arteko lotura ezagutzeko eta motibazioa areagotzeko –betiere aurretik maneiatutako gertakariak eta prozedurak simulagailuetan edo instalazio pilotuan aplikatzearen bitartez–, eta horrela laneko bizipenetara hurbiltzeko.




69

J2 Proposatutako kasu praktiko bati buruzko informazioa bilatzea eta aztertzea, eta laburpena egitea.

1,2,3,4,5, 6

2,5 h X X Irakasleak kasu praktiko bat proposatuko dio taldeari: eskura dituzten bitartekoekin ahalik eta berdinen aztertu eta egin beharko dute fabrikazio kimiko prozesu bat –beti lehengaien, bitarteko produktuen eta azken produktuen ezaugarriak, espero den kalitate-xehetasunak, produkzioa, lan-baldintzak eta segurtasuna barne–. Ikasleek, hiruko taldeetan, informazioa bilatu eta osatuko dute, barnean hartzen diren oinarrizko eragiketak definituko dituzte, baita prozesuan barnean hartzen diren lehengaien bitarteko produktuen eta azken produktuen ezaugarriak ere. Gero, talde bakoitzak kasua aztertuko du, eta eragiketaren eskema sinplifikatua marraztuko du, puntu bakoitzean biltzen diren materiak eta produktuak adieraziz. Ondoren, eskema xehatua marraztuko du. Aparatuen sinbologia eta izenak lotuko ditu, eta funtzionamendu eta kalitateko parametroak eta balio logikoak barnean hartuko ditu, baita neurtzeko, erregulatzeko eta kontrolatzeko elementuak ere. Era berean, bidezko zenbakizko kalkuluak egingo dituzte eta balantzeak eta errendimendua zehazteko grafikoak eta taulak erabiliko dituzte. Material horrekin guztiarekin idatzizko laburpena egingo dute.

Aurretiazko jakintzak aplikatzeko, eta, hurbil egoteagatik edo garrantzi ekonomiko eta laboral handia izateagatik, ikasleentzat bereziki adierazgarria den fabrikazio kimikoko prozesu bati buruzko informazioa osatzeko. Simulagailuen eta instalazio pilotuen erabilera esperimentazioaren mende dagoen prozesuaren aurretiazko analisi sakonean oinarritzeko. Lortutako informazioa eta esperientzia bilduko duen laburpen idatzia hasteko.

Prozesu kimikoaren kasu praktikoari buruzko informazioa.

J3 Prozesu kimikoko instalazio baterako bisitaldi gidatua.

1,2,3,4,5 4 h. X X Ikastetxeko kontaktuen eta enpresen prestasunaren arabera, antolatu eta gauzatuko du irakasleak proposatutako kasuarekin lotuta dagoen produkzio kimikoko instalazio baterako bisitaldia –instalazio horretan antzeko produktu bat fabrikatzen delako edo instalazio horren prozesuak edo egitura eskolan proposatutakoaren antzekoak direlako egongo da lotuta proposatutako kasuarekin–.

Eskolako praktikaren bidez lortutako ezagupenak industriaren errealitatearekin alderatzeko, eta ezagupen horiek fabrikazio-giroaren zuzeneko esperientziaren eta behaketaren bidez zabaltzeko. Era berean, benetako prozesu kimikoetara hurbilduz, gaiaren gaineko interesa eta motibazioa

Bisita daitezkeen enpresen eta kontaktuen zerrenda. Garraiobideak eta aseguruak.



70

areagotzeko, baita pertsonen arteko harremana sustatzeko ere ikasgelaz eta laborategiaz bestelako giro batean.

J4 Simulagailuen eta instalazio pilotuen erabileraren azalpena, analisia eta erakustaldia.

7,8 3 h X Simulagailuen, instalazio pilotuen eta materialaren erabilgarritasuna eta kopurua kontuan izanik, irakasleak fabrikazioko simulagailu bat eta instalazio pilotu bat jarriko du talde bakoitzerako edo, hala badagokio, bat edo beste klase osorako –kasu horretan txandakako zereginak eta denborak eta ordezko jarduerak antolatu beharko ditu gainerako taldeentzat–. Irakasleak erabilera-gidak banatuko ditu, eta ikasleek horiek aztertu ostean, aurretiazko azalpenak emango ditu. Edonola ere, norberaren eta ingurumenaren segurtasun-baldintzak nabarmenduko ditu. Ondoren, instalazioaren oinarrizko erabilera eta hartu beharreko segurtasun-neurriak frogatuko ditu.

Simulagailuen eta instalazio pilotuen erabileraren oinarrizko arauak ezagutzeko, irakaslearen azalpenen bidez ez ezik, aparatuak nola maneiatzen diren zuzenean ikustearen bidez ere.

Simulagailuak edo instalazio pilotuak, horien erabilera- gidak, eta materialak.

J5-E1 Simulagailua edo instalazio pilotua maneiatzeko sekuentziei buruzko informazioa bilatzea eta idatzizko laburpena egitea.

7,8 3 h X X Irakasleak tresneria, baldintza jakin batzuetan, abian jartzeko, funtzionatzeko, geldiarazteko eta kontingentzien aurrean jarduteko jarduerak proposatuko ditu. Erabilera-gidak eta informazio osagarriak kontsultatu ostean, eta segurtasuna kontuan izanik, ikasle-talde bakoitzak prozesua –simulatua edo instalazio pilotuan– abian jartzeko, normal funtzionatzeko, egoera berezien aurrean jarduteko eta geldiarazteko sekuentziaren proposamena aurkeztuko du, eta irakasleak berrikusi egingo du –proposamen hori aurreko laburpen idatziari gaineratuko zaio–.

Berariazko informazioa biltzeko eta idatziz modu logikoan ordenatzeko, betiere tresneria ziurtasunez erabiltzeko modu baliagarrian.

Tresneria abian jartzeko eta geldiarazteko jardueren zerrenda eta tresneria erabiltzeko gidak eta informazioa.

J6-E2 Prozesu kimikoko simulagailua edo instalazio pilotua maneiatzeari buruzko praktika autonomoa egitea.

7,8 11 h X X Irakaslearen oniritziaren ostean, talde bakoitzak proposatu zaizkion zeregin guztiak egingo ditu, baina planteatzen zaizkion baldintzatzaileak eta helburuak kontuan izanik –produkzio-kantitateari dagokionez, kalitateari dagokionez, parametro fisikoen eta kimikoen

Simulagailua edo instalazio pilotua maneiatzeko sekuentziak errepikatzeko, eragiketekin ohitu arte eta aldagaiak kontrolatu arte, benetako prozesu bat izango balitz

Fabrikazio kimikoko prozesuko simulagailua edo instalazio pilotua, lehengaiak, produktuak eta zerbitzu osagarriak.



71

balioari dagokionez, segurtasun-mugei dagokienez eta eragimenari dagokionez, besteak beste–. Bien bitartean, irakasleak segurtasun-baldintzak eta segurtasun-neurriak gainbegiratuko ditu, eta ikasle bakoitzak eskatu zaizkion zereginetan izandako portaera aztertuko du:

• Lan-taldean elkarlanean eta integratuta jardutea.

• Funtzioak garatzeko ekimena izatea. • Laneko arauak eta protokoloak

errespetatzea. • Prebentzioarekiko eta segurtasunarekiko

interesa izatea. •

bezala. Irakasleak proposatutako zereginak betetzeko modua ebaluatzeko eta lan-taldearekiko azaldutako jarrera, ekimena, arauen aplikazioa eta segurtasuna ebaluatzeko.

J7-E3 Lehen mailako garbiketaren eta mantentzearen praktika autonomoa. Ebaluazioa.

8,9 3 h X X Aurreko praktikaren ostean, ikasle-talde bakoitzak instalazio pilotua garbitzeko lanak egingo ditu edo, simulagailuan aintzat hartzen ez direnean, erreproduzitu edo deskribatu egingo ditu. Ondoren, mantentze-lanetarako prozesu simulatua edo instalazio pilotua prestatuko du, edo lehen mailakoa deskribatuko du, betiere bidezko segurtasun-neurriak finkatuz. Irakasleak prozedurak betetzeko modua eta honako alderdi hauek baloratzeko erreferentziak lortuko ditu:

• Lan-ingurunea garbitzeko eta ingurumena errespetatzeko jarrera izatea.

• Neurtzeko eta kontrolatzeko tresnak aldian behin egiaztatzeko interesa izatea.

• Jarrera ordenatua eta metodikoa izatea.

Instalazio pilotuan, edo simulazio bidez, lehen mailako mantentze- eta garbiketa-lanak egiteko. Irakasleak garbiketa- eta mantentze- lanak benetan edo simulatuta egiteko moduari buruzko datuak lortzeko, baita beste jarrera batzuei buruzko datuak lortzeko ere, bereziki beste agertoki didaktiko batzuetan baloratzeko zailak diren jarrerak.

Lehen mailako garbiketarako eta mantentze-lanetarako materiala. Segurtasunerako banakako edo taldeko tresneria.

J8-E4 Gertakariei buruzko txostenak idazteko eta baliozkotzeko praktika autonomoa. Ebaluazioa.

10 2 h X X Ikasle bakoitzak, jasotako idatzizko aginduei jarraituz, fabrikazio-txosten baten formatua erabakiko du, eta txosten hori idatzi, bete, baliozkotu eta aurkeztuko du. Txosten horretan aurreko txostena ez ezik, instalazio pilotuan edo simulagailuan egindako lanaren garapenari

Hizkuntza teknikoaren erabileran zorroztasuna garatzeko eta fabrikazio-gertakariei buruzko txostenak jaulki edo betetzeko gaitasuna garatzeko.

Fabrikazio txostenen eta instalazio pilotuko edo simulagailuko praktiken laburpen txostenaren formatuak.



72

buruzko bere iruzkinak ere jasoko ditu, baita hautemandako arazoak eta gertakariak, horiei irtenbidea emateko proposamenak edo iritziak ere. Irakasleak txostena zuzenduko du eta, ebalua daitezkeen beste elementu batzuekin batera, proposatutako hezkuntza-lorpenen erdieste-maila baloratuko du.

Unitate didaktikoan zehar garatutako gaitasunen balorazio globala lortzeko.

Txostenak zuzentzeko balorazio-txantiloia.

J9 Amaierako berrikuspena eta helburuak lortzeari buruzko eztabaida.

Guztiak 1 h X X Irakasleak azken birpasa sustatuko du, baita modulu osoan garatutako edukien eta gaitasunen laburpena ere, ikaskuntzen orokortzea eta produkzio-testuinguruetara zabaltzea sustatuz. Azkenik, eta iritzien trukearen bitartez edo inkestak erantzunez, hasieran aurreikusitako helburuen lorpen- maila identifikatu eta baloratuko du, eta iradokizunen eta proposamenen planteamenduari ekingo zaio.

Ikasleek hasieran proposatutako helburuei dagokienez erdietsitako lorpen-maila ezagutzeko, aplikazio praktikoari buruz gogoeta egiteko, eta irakatsi eta ikusteko prozesuari buruzko beren ikuspegia eskaintzeko irakasleei, baita hobekuntza-iradokizunak ere.

Moduluaren OCDa, moduluaren helburuen eta edukien fotokopiak edo proiekzioak barne. Ikasleen gogobetetasunari eta helburuen lorpenari buruzko inkesta.

OHARRAK

• Unitatea prozedurazkoa eta orohartzailea da batik bat. Horrenbestez, kontzeptuzko edukiak prozeduren euskarri gisa garatuko dira, baita hautatutako prozesuaren zehaztasunean

sakontzeko ere. Komeni da aurreko unitateetan jorratutako edukien erreferentziak egitea etengabe. • Fabrikazio kimikoko hainbat prozesutarako simulagailuak eta instalazio pilotuak edukiz gero, eta prozeduren segurtasunari eta aniztasunari behar beste irakasle izanez gero, komeni da

talde bakoitza prozedura batean oinarritzea eta, amaieran, ezagupen eta esperientzia partzialak partekatzeko bateratze-lana egitea. • Komeni da Azprocede (oinarrizko eragiketarako), Gernsbach (paper-fabrikaziorako), Simil Two (prozesuen erregulaziorako) edo antzeko beste simulagailu informatikoak erabiltzea.

4. modulua: Kimika Industriak o Oinarrizko Eragiketak · 0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa...

Documents

Transcript of 4. modulua: Kimika Industriak o Oinarrizko Eragiketak · 0,5 h X X Irakasleak unitate didaktikoa...