IZAKI BIZIDUNAK

3.GAIA

BIZI FUNTZIOAK

Izaki bizidunek soilik egiten dituzte bizi-funzioak.

Hiru dira:

• NUTRIZIOA. IZAKI BIZIDUNAK

• HARREMANA.

• UGALKETA.

IZAKI BIZIGABEA

NUTRIZIOA

Nutrizio funtzioan elikagaiak hartzen dira.

Elikagaiek bi gauza hauek ematen dizkigute:

ENERGIA.

MATERIALAK.

ANIMALIEN NUTRIZIOA

Jaten dutenaren arabera sailkatzen dira:

HARAGIJALEAK……………………………………….

BELARJALEAK……………..

OROJALEAK………………………………………….

LANDAREEN NUTRIZIOA

Landareek elikagaiak lurretik hartzen dituzte:

URA.

GATZ MINERALAK.

KARBONO DIOXIDOA.

EGUZKI-ARGIA.

Eguzkia

Eguzki energia

Klorofila

Karbono dioxidoa

Ura eta Gatz mineralak

Sustraiak

HARREMANA

Harreman-funtzioari esker, harremanak ditugu gure inguruko munduarekin zentzumen-organoen bitartez.

HARREMANA ANIMALIENGAN

Zentzumen-organoek nerbioen bitartez bidaltzen dute informazioa garunera.

Garunak informazioa aztertzen du.

Aginduak bidaltzen dtu giharreetara.

Nerbioen bitartez egiten du guzti hori.

GarunaBizkarrezur-

muina

Nerbioak

HARREMANA LANDAREETAN

Argiak jotzen dien aldera hazten dira landareak.

Ura dagoen aldera hazten

dira sustraiak.

Zenbait landarek hostoak

ixten dituzte.

Landare igokariak beste

landare batzuen inguruan kiribiltzen dira.

Landare batzuek egunez irekitzen dituzte loreak.

UGALKETA

Ugalketa funtzioari esker, izaki bizidunek

beren antzeko izaki bizidunak sortzen

dituzte.

ANIMALIEN UGALKETA

Ugaltzeko arrek eta emeek elkartu behar dute, horri estalketa esaten zaio.

Ugaltzeko modu horri sexu bidezko ugalketa esaten zaio.

ANIMALIEN KUMEAK

Estalketaren ondoren, kumeak osatzen hasten dira.

ANIMALIA OBIPAROAK.

ANIMALIA BIBIPAROAK.

LANDAREEN UGALKETA

Landareek sexu bidezko ugalketa dute.

Loreei esker ugaltzen dira.

Loreek zati maskulino eta zati femeninoa dute.

Loreetatik abiatuta, haziak osatzen dira.

Hazia lurrera erori eta tenperatura eta hezetasun egokiak aurkitzen dituenean,erne egiten da eta landare bat sortzen da.

UGALKETA ASEXUALA

Ez dute estalketarik izaten.

Itsas izarra, ugaltzeko, bi erditan zatitzen da eta erdi bakoitzetik beste bat sortzen da.

Landare batzuk aldaxka bidez ugaltzen dira. Adarrak landatzen dira, adarrek sustraiak osatzen dituzte, hazi egiten dira eta landarebat sortzen da.