danbolin22000033//0066 3300.. AALLEEAA

Eusko Jaurlaritzak martxan jarritakoAuzolan lan ikastaroa lehendabizikozabiarazi dute aurten Zestoan, IzaskunSerna udaleko gizarte laguntzaileak eska-tuta. Lan merkatutik baztertuta geratzekoarriskuan daudenei laguntzeko proiektuada Auzolan.

Sernak parte hartu nahi zuten hogeita-ka herritarren izenak bildu zituen etaproiektua gauzatzen lagundu duen Sartuenpresakoek horietatik zortzi aukeratu zi-tuzten: Karlos Aguado, Miguel Angel Dí-az, Jose Mª Urbieta, Joseba Murillo, Ando-ni Arrieta, Jose Mª Carrasco, Manuel Ro-dríguez eta Juanillo Alvarado. Horiurtarrilean izan zen, eta orduz geroztikSastarrain bailara txukuntzen ibili dira.

Sei orduko lanaldiak luze egiten zaiz-kie, eguraldi petrala egiten baldin badu."Oso gogorra da euria egiten dueneanerreka bazterrean jardutea, leku hotza de-lako" dio Andonik. Urte sasoi epelera iri-tsita gaude dagoeneko, baina lanak hasizituztenean, ilbeltzaren erdi aldera, bada-ki hotz handiak egiten. Eta aurtengo ne-guan ere izan ditugu inori belarriak os-peltzeko moduko egunak. Horregatik eu-ri handia egiten duenean ikuilaitzurra,sardea, motozerra eta desbrozadora lagata,ordenadoreko saguari heltzen diote, infor-matika ikastaroa ere eman baitiete.

Karlos Aguadok Madrilgo ilobarekinargazkiak trukatzea lortu du bere postaelektroniko berria erabiliz. Interneten na-bigatzen ikastea "oso aberasgarria" delapentsatzen dute denek. Hala ere, askoznahiago omen dute goizean, jaikitzean,zerua oskarbi ikustea.

JJOOSSEEBBAA: Eguraldi ederra ikusten duguneankantuan hasten dugu lana!

DDAANNBBOOLLIINN:...eta ze kantatzen duzue bada?(Karlos abesten hasi da bat-batean: "Por el

Internet yo te anduve buscandooo y no te en-contreee...", lehendabiziko puntuaren ondorenbarre algarek eta txaloek ito dute bere kantua)

(6. orrialdean jarraitzen du)

m ma ar r

r ra az zk k

i ia a: :

a an nt to o

n ni io o

a ag g

u ua ad d

o o

AA SS TT EE LL EE HH EE NN EE TT AA NN 11 88 :: 00 00 EE TT AA TT II KK 22 00 :: 00 00 EE TT AA RR AA .. II NN FF OO RR MM AA ZZ II OO GG EE HH II AA GG OO 99 44 33 11 44 77 11 22 33 TT EE LL EE FF OO NN OO AA NN (( JJ OO NN EE ))

argazkia: nerea azkue

34 6 8 10 14 15 16 18 19 atarikoa.UUUMMM!!! Atzeangelditu dira neguko egun motzak; tenperaturak,berriz, arras atsegin bilakatzen ditu iluntze etagauak. Uda, urte osoko urtaro gustukoena asko-rentzat, ate-joka da dagoeneko. Sasoi honek kon-notazio ugari dauzka niretzat: adiskidetasuna,hondartza, parrandatxoak, ikasketez aldi batera-ko ahaztea... Hamaika sentipen iradokitzen dizkitudak, eta, kasualitatez-edo, denak onak.Garai honetan disfrutatzen da gehien lagunenkonpainiaz. Errazagoa da aldarte oneko egotea.Eta zein polita den inguratzen zaituen jendea alaiikustea! Koadrilaren instituzioak inoiz baino zen-tzu eta balio handiagoa hartzen du orain, ezta?Kontuak kontu, adiskidetasunak ez du mugarikezagutzen; ez egoera aldetik, ezta denbora aldetikere. Horretarako, jakina, benetan gustuko izangodituzun lagunak aurkitu behar dira. Ez pentsa, ez da hain erraza! Batzuek koadrilazaldatzeko erabaki zaila hartzen dute. Halako kasuetan, hasieran kosta egiten da laguntalde berrira moldatzea.Bestalde, hainbat mailatako adiskideak daude: A mailakoak, B mailakoak... Oraindiktelebistan emititzen duten El equipo A telesaileko Murdock, Phoenix, Hannibal etaM.A.ren artean dagoenaren pareko konplizitatea ezin da ezergatik aldatu, Basetxeanaipatutako hitzik gabeko hitzarmenek ere ez daukate preziorik. Bide-batez, ddaannbboo--ll iinnen eskaini zaidan tartetxo hau probesten dut nire A talde partikularrari agur egi-teko; eurek badakite zein diren.Koadrilako kide bakoitza mundu bat da, puzzleko pieza bat. Izaera aniztasun horrekdakar, hain justu, osotasunaren aberastasuna. Umorea, zuhurtzia, patxada... batzueketa besteek egindako ekarpenek ahalbidetzen dute talde barruko oreka. Oro har, gazi-gozoak dira lagunarteko harremanak, gorabeheratxoak ere izaten bai-tira noizean behin. Zenbaitetan, sekulako odisea bihur daiteke lagunekikoa egitea,haiekin asmatzea. Gauza guztiak ez dira begietara begiratze soilarekin antzematen;gaizki-ulertuak ere, egon, hor daude. Hori horrela delako da hain garrantzitsua taldebarruko komunikazioa.Nik ez dakit laguntasunak usainik duen ala ez. Gaur arte, inoiz ez naiz jarri horretazpentsatzen. Izatekotan, baina, usain goxoa beharko du eduki; egiazko adiskidetasunsentimendua bada, behinik behin. Lagunak, hitzak adierazten duen legez, elkar so-rosteko daude. Hala bada, ahalik eta adiskide gehien edukitzea komeni da; baita in-fernuan ere, badaezpada.

OOLLAAIIAA SSAALLEEGGII

II NN KK EE SS TT AA EE NN BB II DD OO AA

EE JJ EE RR ZZ II TT OO AA

AA UU ZZ OO LL AA NN EE AA NN

DD AA NN BB OO LL II NN -- ZZ UU LL OO

JJ AA RR DD UU NN II AA NN

GG LL OO RR II AA AA GG II RR RR EE

UU DD AA LL EE TT II KK

AA GG EE NN DD AA

EE NN DD OO II AA TT II KK AA RR RR OO AA RR AA

PP AA UU SS OO AA

arg i tara tza i l ea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 147 123 e-mail: danbolin@topagunea.com

danbo l in : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Margari Eizagirre, Joxeba Larrañaga, Onintza Irureta, Alazne Olaizola

d ise inua e ta maketaz ioa : Eneko Aristii npr imateg ia : Gertu (Oñati). l ege gorda i lua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429

GG AA ZZ TT EE GG II RR OO

?¿dd aa nn bb oo ll ii nn E K E Z D U B E R E G A I N H A R T Z E N A L D I Z K A R I A N A D I E R A Z I TA KO E S A N E N E TA I R I T Z I E N E R A N T Z U K I Z U N A

OO RR GG AA NN OO AA RR EE NN

SS OO II NN UU AA KK

16

urteGure osaba bere bizitzako pasarte bat kon-tatzen hasten zenean, askotan esan ohizuen: "Urte asko ez dela, hogeita hamarbat urte gutxi gorabehera....” Berak lauro-geitik gora zituenez, hogeita hamar gutxiziren bere bizitzan. Nirean berriz, hamaseiurte bizitza erdia baino gehiago da. Pelota-sen bizitzan, erdia baino gutxiago da, bai-na berari galdetu beharko diogu, berakdenbora nola neurtzen duen. Izan ere, den-bora neurtzean ez dira gauza bera nire bi-zitzako hamasei urte, edo nire osabak biziizan zituenak, edota, Pelotasek bizi izan di-tuen azken hamasei urteak. Zer esanik ez,Pelotasen hiru seme-alabentzat, oraindikez baitituzte hamasei urte. Pelotasek, Alca-la Meco, Herrera de la Mancha, Zamora,Jaen, Valdemoro, Kordoba eta Teruelgo es-petxeetan pasa ditu bere azken hamasei ur-teak. Gainera, isolamendua, jipoiak, esku-bide zapalketa eta beste hainbat gorabehe-ra jasan behar izan ditu. 2000ko uztailarenhamarrean bete zituen zigorraren hiru

laurdenak, berazbaldintzapeko aska-tasunean kalera ate-rata beharko zukeen.Baina ez! Preso poli-tiko ororekin egin ohi duten bezala, bere eskubideak urratu eta 2003ko uz-tailaren 3ra arte espetxean edukiko dute espainiarrek, beraien legeria ere,behin eta berriz, urratuz.Bai, ongi irakurri duzu, Pelotas uztailaren 3an aterako da Teruelgo espe-txetik, hamasei urte eta egun batzuk espetxetik espetxera igaro ondoren.Laster ikusiko dugu Zestoako kaleetan, bere emaztearekin, seme-alabekin,senideekin eta lagunekin. Hamasei urteko amets gaiztoa bukatu eta besteera bateko bizitza bati ekitera doa.Uztailaren 5ean, merezi bezala, ongietorri apala baina beroa egingo zaioZestoako kaleetan, horretarako antolatuko den ekitaldi eta afari baten bi-dez. Hori eta gehiago merezi duela iruditzen zaion oro egun horretan el-kar ikusiko gara, nahiz eta guztiok ere, azken hamasei urteak ez ditugunera berean bizi izan.

Alde bateti-kan traste zaha-rrak eta zakarrak;eta, beste aldeti-kan, ba, …, Eus-kal Herrian de-mokrazia ostopa-tzen duten gauzaguztiak.

Nerea Goikoetxea

3322 uurrttee

Nik Zestoa-ko etxe zaharhauek erreko ni-tuzke: Alondero-nekua, Herrero-nekua, … ; etaondoren etxe be-rriak egin.

Pilar Gurrutxaga

6600 uurrttee

Ni gehienaakordatzen nai-zena, ba …, gureauzoan egitenziren San Joansuak dira, etagehiena erretzenzana menditikekarritako gau-zak ziren: bela-rra, pinu puske-tak, … Eta, nere-tzako, mendiakorain daudenbezela ikusita;mendi bazterrakerretzen hasikonintzateke.

Gorka A l tuna

2266 uurrttee

Z e r e r r e k o z e n u k e S a n J o a n s u t a n ?

O s a n e L a r r a ñ a g a

2E n b i d o aBart egindako ekaitzarekin goiko ola

zaharrean behera, Sastarrain erreka er-tzera, ujalak pilota handi gorria eramanzuen. Bertara, koloreak erakarrita sugeahurbildu zen, txepetxak sastrakatik ikusieta puntu gorria zer arraio zen ikusterajaitsi zen, igela uretatik irten eta hiru sal-to eginda bertara gerturatu zen eta azke-

nik aldamenean zegoen kakalardoa erebesteen aldamenera joan zen. Urak pilotahandia alde batetik bestera mugitzenzuen. Sugeak, pilotaren mugimenduaz li-luraturik, ea pilotarekin jolas egingo zu-ten galdetu zuen. Besteek baietz esan etahan hasi ziren: sugeak buztan luzearekinpilota inguratu eta alde batetik besteramugitu zuen, pilota kentzen saiatu zirenBAINA EZIN ZUTEN, sugeak ez zien utzi eta.Sugeak pilota askatu eta txepetxak moko-arekin hartu eta hegan alde batetik beste-ra eraman zuen, baina besteek EZ ZEKITENEGAN EGITEN. Kakalardoak hartu zueneanberriz, besteentzat MOTELEGI ZIHOAN eta

aspertu egin ziren. Igelak hartu eta igerian uraren gainean eraman zuen, txepetxa eta sugeaatzetik zituela, baina kakalardoak EZIN IZAN ZUEN URETAN SARTU.Danbolin aldizkariari buruz dudan iritzia emateko eskatu didate eta nik urte hauetan ikusidudanagatik zera esan dezaket: goian aipatu pertsonaiak, txepetxa, sugea, igela eta kakalar-doa herri honetako euskal biztanleak direla. Denak herri berbe-rean bizi eta ezaugarri ezberdinak edukiz bertan bizi diren herri-tarrak, alegia.Batetik txepetxa dago, eskolan ikasitako euskara eta etxekoaederki irakurtzen dituena. Bestetik igela dago, betidanik etxeaneuskara ibili, baina euskaraz irakurtzeko zailtasun handia due-na. Hurrengoa, sugea, ingurune berrira egokitu nahian euskaraikasi eta irakurtzeko zailtasunik ez duena. Azkenik kakalardoa,zerbait ulertu bai, baina betiere hitz errazak, egunerokoak. Be-raz, Sastarrain errekan bezala, gure herrian ere mota horretakoeuskaldunak daude, BAINA KOSTATA ETA ESFORTZU HANDIAREKINATERATZEN DEN HERRI ALDIZKARIAK ZEINENTZAT IZAN BEHARKO LUKE?DENENTZATDanbolin, herrian dauden euskal biztanleak bildu eta heziko di-tuen aldizkaria izan dadila. NOLA? Etxeko euskara dutenentzako beraien euskara erabiliz,euskaltegian ikasi dutenentzat ulerterraza den euskaran idatziz, zailtasunak dituztenentzathiztegitxoa jarriz eta arazorik ez dutenentzat ere tartea eginez. Ez gaitezen ur ertzean dago-en pilota bezala, norberak berea egiten ibili. Danbolin izan dadila Zestoako euskal herrita-rren aldizkaria, pertsona bakoitzaren ezaugarriak kontuan hartuta bakoitzarentzako txokoabilatu eta garatuko duena.

Urtean pasa-tutako gauzatxarrak errekonituzke, etaegindako onakpaper bateanidatzi eta gorde

Ana Lope teg i

3399 uurrttee

Nik ertzai-nen muñeko baterreko nuke.

M i ke l I z e t a

1155 uurrttee

Ba, bat bai-no gehiago.Bustitzen ezden jende asko.

Joseba Ibarguren

3388 uurrttee

5S a n J o a n s u t a n ?

DD AA NN BB OO LL II NN II ZZ EE RR EE SS KK AA TT UU KK OO ZZ EE NN II OO KK EE ??

Izar Larrañaga

(azaletik dator) Auzolan ekimenean ari diren zortzi zestoarrekbazuten elkarren berri elkarlanean hasi aurretik eta ondo mol-datu dira taldean.

AANNDDOONNII: Elkar zi-rikatzen ibiltzen ga-ra...

DDAANNBBOOLLIINN: Ber-tsotan?

JJUUAANNIILLLLOO: Bertsogutxi egia esan...

JJOOSSEEBBAA: Joxemariknoizean behin kan-tatzen ditu batzuk.

JJUUAANNIILLLLOO: Egia!Txirritarenak-etaerakutsi dizkigu.

Tarteka-martekatxantxak eta ber-tsoak ibiltzen di-tuzte zeregin neke-za arintze aldera, beste gremioetan bezala. Beharrean ordea finaritzen dira. Begiraleen ustez ez dira aldamenetik begira egote-koak: "Denbora pasa ahala ikusi da langileak direla. Beste edo-zeinek bezala egin dezaketela lan. Hori garbi geratu da" arra-zoitu du Sartuko Axen Escaladak.

"Jendea harrituta dagoela uste dut. Niri neuri esan didatepoz handia hartu dutela bazterrak hain garbi ikusita" dio Axe-nek

Josebaren ustez "Txarrena da begiak erraz ohitzen zaizkigulagarbitasunera. Ahaztu egiten gara, badirudi beti egon dela txu-kun. Jakingo balu jendeak zenbat txerrikeria zegoen sasi arte-an... bi motozikleta, mikrouhin labea eta frigorifiko zahar batere atera ditugu guk sasi artetik!". "Jendea kontzientziatu be-harko litzateke hondakinak edozein lekutara bota ez ditzan.Garbitzea ez da zailena; zailena izango da utzi dugun bezalamantentzea" gaineratu du Juanillok.

Zabor mordoaz gain beste aurkikuntzak ere egin ditu Auzo-laneko brigadak. Urola ertzean dortoka bat topatu zuten etaLuismak esanda jakin zuten ez zela "Bertako espezie batekoa".Hartz garezur bat ere topatu zuten, baina hori "Aranzadikoek

DDOORRTTOOKKAA EETTOORRKKIINNAA,, HHAARRTTZZ GGAARREEZZUURR MMIISSTTEERRIIOOTTSSUUAA,, SSAASSIIAAKK JJAANNDDAAKKOO BBUURRDDIINNOOLLAAKK,, EERRAABBIILLIITTAAKKOO KKOONNPPRREESSEEKK

JJAANNDDAAKKOO EERRRREEKKAA BBAAZZTTEERRRRAAKK.. .. .. HHOORRIIEEKK DDEENNAAKK EETTAA BBEESSTTEE HHAAMMAAIIKKAA ‘‘AALLTTXXOORR’’ TTOOPPAATTUU DDIITTUU

UURRTTAARRRRIILLAAZZ GGEERROOZZTTIIKK SSAASSTTAARRRRAAIINNGGOO IINNGGUURRUUAAKK GGAARRBBIITTZZEENN AARRII DDEENN TTAALLDDEEAAKK.. LLUUIISS MMAA--NNUUEELL EETTXXEEBBEERRRRIIAAKK,, LLAANNEEAANN ZZUUZZEENNTTZZEENN DDIITTUUEENNAAKK,, ‘‘EEJJEERRTTZZIITTOO’’ BBAATT DD UU BBEERREE EESSAANNEETTAARRAA..

ejertzitoaauzolanean

auzolaneko partaideak ateratako argazkiak

redia, animaliak, historia... ezagutaraz-ten. Aurtengo negu partean oso eguralditxarra egin du eta aterpean egin beharizan dugu lana. Interneten oinarrizkoerabilera irakasten ere ahalegindu gara.Eta curriculumak bidali ahal izateko

posta elektroniko propioa sortu zuen langile bakoitzak. ‘euskalerria.org’ helbidea aukeratugenuen horretarako eta Garzoni ez zitzaion nonbait gehiegi gustatu, posta guztiak kenduzizkigun-eta Egunkaria itxi zutenean. Hala ere azkar itzulizizkigun helbideak eta gaitzerdi.

Euskal Herriko historiari errepasoa emateko bailara espe-ziala da Sastarrain. Bizpahiru kilometroan azken 15.000 ur-teko nondik-norakoaren arrastoak daude begi-bistan: Histo-riaurrea Ekaingo marrazkietan, jauntxoen garaia Liliko arki-tekturan, industrializazioa burdinoletan... hori oso aberatsada, zalantzarik gabe.

INTXAURRONDOKO LUISMA ETA ANJEL ETXEBERRIA ANAIEK

ZUZENTZEN DITUZTE ZORTZIKOAREN LANAK. GUK LUISMARE-KIN EGIN DUGU SOLASALDIA. NEKAZARI INGENIARIA DA, ETA

BADU ESKARMENTUA AAUUZZOOLLAANNEN GISAKO LANETAN.DDAANNBBOOLLIINN: Gustura al zaude orain arte egin du-

zuenarekin?LLUUIISS MMAANNUUEELL: Anaia eta biok lehendabiziko aldiz

etorri ginenean, egiteko gutxi samar zegoela pentsa-tu genuen... Hasi ahala ordea gero eta zeregin gehia-go sortu zaigu, batez ere lanerako gogoz zegoen jen-dea topatu genuelako hemen. Sastarrain eta Urolagarbitzea, Errotazar eta Agitta inguruko olak txu-kuntzea...

Gainera, zortzi laguneko taldea… ejertzitoa da!Laneko gaitasun handia dute eta hori nabaritu egi-ten da. Nik uste dut herriarentzat interesgarria delaeta udalak aprobetxatu egin beharko lukeela.

DDAANNBBOOLLIINN: Erraza al da AAuuzzoollaannen ari direnakgobernatzea?

LLUUIISS MMAANNUUEELL: Bai, oso ondo portatzen dira. Egiten dituzte eskaerak, normala den beza-la, eta iskanbila batzuk izan dira... baina nik ustegiro oso polita daukagula. Eta lan asko egin dugu.Ni behintzat oso gustura etortzen naiz hona.

DDAANNBBOOLLIINN: Auzolan ekimenean ari direnei ezdizkiezue lan kontuak bakarrik irakasten, ezta?

LLUUIISS MMAANNUUEELL: Saiatzen gara inguruko landa-

eraman dute zein garaitakoa den ikertzeko-eta" esplikatu digu Juanillok.

Auzolan programan ari direnen iritziraherritarrek eskertu egiten dute eurek egin-dakoa eta horrek ‘bizipoza’ ematen die.

DDAANNBBOOLLIINN: Balioko al dizue honek etorkizu-nean beste lanen bat topatzeko?

JJUUAANNIILLLLOO: Niretzako bai... ari gara ikasteneta...

AANNDDOONNII: Nik uste dut hau bukatutakoan lan-gabezian geratuko garela beti bezala... ederra li-tzateke lorategigintzan-eta aritzen diren enpre-sa horietako batean jarraitzea... Horrelako bate-an lana topatuz gero, zoragarri!

Ez dago jakiterik zer gertatuko den epeluzera. Baina udazkenean behintzat ez zaielanik faltako Auzolanen aritu direnei. Izanere irailaren erdialdean hasita hiru hilabete-ko kontratua eskainiko diete udaleko langi-le brigadan sartzeko. Hiruhilabeteko horre-tan, brigadakoek jeneralean egiten dituztenlanez gain, herriko bideak garbitzea izangodute helburu. Bukatu berri den legegintzal-dian herriko alkate izan den Joseba Azpei-tiaren ekimenez sortu zaie aukera hori Au-zolanekoei. Horretarako INEMeko progra-ma bat aprobetxatu du udalak.

JJOONN AARRTTAANNOO

7oanean

argazkiak

beteko ditu dato-rren uztailaren 2an. Urte guzti haue-tan atera zaio bai etekinik auzo ederhonetako pilotaleku balioanizdunari.

Duela 25 urte ere, gaur bezalaxe,Iraeta ez zen handia, baina diotenezgaur baino jende gehiago bizi zen; ezda zaila. Gazte koadrila eder bat baomen zen eta pilotarako afizioa ere

bai, baina pilotalekurik ez eta eliz pa-retan jokatzen omen zuten. Han pilo-tan jokatzen ari ziren egun haietakobatean margolari batzuk pasa eta ho-nela mintzatu omen zitzaizkien:"Zuek hainbeste gazte hemen eta zer-gatik ez duzue pilotaleku bat eska-tzen?" Ideia bikaina margolariena, etanola ez, segituan hasi ziren ideiariforma ematen ere. Etxez etxe sinadu-rak bildu zituzten lehendabizi, ondo-ren udalari aurkezteko.

Lekua ere aukeratua zuten, bainanorbaitek baratzea omen zuen bertan.Iraetako gazteek beraiek ekin omenzioten eraikuntza lanei ere, baratzeakaletik banatzen zuen horma botata.Iskanbilatxoren bat ere izan omen zenekintza hori zela eta baratzeko nagu-siarekin.

Lan asko egin zen garai hartan Ira-etan pilotalekua eraikitzeko, etxe bakoitzak diru kopuru bat ere jarri zuen. Udalak,idi proba plaza baten proiektua ere azaldu omen zuen eta aurtengo Iraetako jaietanidi probek izan duten arrakasta ikusirik, plaza eskatzen duenik ere bada oraindik.

Pilotalekuak auzoan egin duen historia ikusita, Iraetako jai batzordekideei egokiiruditu zaie urteurrena behar bezala ospatzea. Hori horrela izanik, datorren uztaila-ren 6rako urteurren ospakizuna antolatu dute inaugurazioan egin zen antzeko ekital-di batekin: pilota partiduak, bertso bazkaria...

Gonbidapena luzatua dago beraz ospakizunera gerturatu nahi duten guztientzat.

Z i u r t a g i r i b a n a k e t aDuela pare bat urte, euskara bultzatzeko hainbatekimenen ondoren, herri mailako plangintza ba-ten beharra ikusi zen udaleko Euskara AholkuBatzordean. Herri osoa inplikatuko zukeen plan-gintza baten beharra. Garai hartan Kontseiluaren Plan Estrategikoa le-henengo emaitzak ematen hasi zen, eta beraien-gana jo zen informazio eske. Plan Estrategikoa-ren prozesu osoa burutu gabe, zuzenean BAIEUSKARARI Akordio Prozesua martxan jartzeaerabaki zen. Herriko eus-kalgintzak hartu zuenprozesuaren gidaritza etaerantzukizuna. Hori izanzen hasierako eta gutxie-neko baldintza. Berehalajarri zen taldea martxanherriko hainbat eta hain-bat eragilerekin egon di-ren teknikariak tarteanzirela.Ekainaren 7an ikusi ahalizan zen prozesuarenemaitzetako bat. 29 eragi-lek Bai Euskarari Ziurtagi-ria jaso zuten eta beste hainbatek konpromisoakhartu dituzte. Ahalegin hori euskararen normali-zazioan pauso kualitatiboak emateko behar-be-harrezkoa izango da. Normalizazio bidean goaz,baina oso makal, eta hori guztia prozesua indar-tzeko eta azkartzeko modu bat izango da.Euskara denona da eta beraz, euskararen aldekolana ere bai. Hori horrela, hainbat talde izan zi-ren ekitaldi honetan partaide eta laguntzaile:eragileak beraiek, Lau Iturri, Ipintza, Gure Txo-koa eta Ertxinpe elkarte gastronomikoak ekitaldiondoreneko pintxoak prestatzen, Arroabeko, Ai-zarnako eta Zestoako ikastetxeetako gaztetxoakkantatzen eta txistua joz; Erralla Bertso Eskola,Itxaropena Dantza Taldea... euskaltzale ugari la-nerako gogoz. Denak behar ziren eta beharko di-ra. Aurrerantzean ere hor izan daitezela.

I r a e t a ko p i l o t a l e k u a2 5 u r t e

danbolin zulo

Egunkariaren itxiera sala-tzeko eta Berriari ongi-etorria emate-ko kanpainak aurrera segitzen duEuskal Herri osoan, eta Zestoan erehainbat eta hainbat ekintza eta ekital-di izan ditugu azken hilabeteotan. Guztietan aipagarriena, zalantzarikgabe, maiatzaren 31n herrian ospatugenuen Egunkaria Eguna izan da. Tri-kitilariek bazkal aurreko giroa berotuzuten eta otorduan ere giro ederreanegon ziren plazan bildutakoak. Ezinahaztu Emiliano arduratu zela primerako paella prestatzeaz.Gero, kafearen eta koparen orduan, arratsaldeko ekitaldi iza-rra hasi zen, bingoa alegia. Bazkaltzen egon zirenak ez ezik,beste hainbat lagun ere gerturatu ziren plazara jokoa zela-

eta, eta barre zein urduritasunen artean, batzueksariak eraman zituzten eta beste batzuk esku hu-tsik gelditu ziren. Eta amaitzeko, gauean, Juan etaJuniorrek antolatuta, Egunkariaren aldeko ema-naldi interaktiboa eskaini zuten hainbat herrita-rrek. Telebista pantailekin, mikrofonoekin eta mu-sikaz baliatuta, Egunkariak herriarentzat suposa-

tu duenaren berri eman zuten ekital-dian. Zestoako Egunkariaren Aldeko HerriBatzordekoek eskerrak eman nahidizkiete Egunkariaren Aldeko Egu-nean parte hartu zuten herritar guz-tiei, eta bide batez, barkamenak eska-tu festaren ondorioak sufritu zituzte-nei. Bestalde, gogoratu Berria egunkari

berria abian jartzeko akzio bilketarekin jarraitzen dutela.Zestoan 15.913 euro (2.647.634 pezeta) biltzea da helburuaeta dagoeneko ia horren erdia lortu dugu, 7.550 euro. Denadela, oraindik ere lan handia dago egiteko, 8.363 euro ingurufalta baitira. Proiektu berrian ahalik eta jende gehienak parte hartzea daasmoa eta horretarako zestoar guztion laguntza behar-beha-rrezkoa da. Familiak, koadrilak, elkarteak, lantegiak, den-dak, tabernak... guztion beharra dago Berria aurrera atera-tzeko. Proiektu berriaren akziodun bihurtuta, egitasmoa au-rrera eramaten lagun dezagun guztiok.

S A N J O A N B E Z P E R A KO K R O N I K A L A B U R R AEkainak 23, San Joan bezpera. Arratsaldean, Jubilatu eta Pentsionisten Elkarteakantolatutako gastronomi lehiaketa. Izeta ahizpak nagusi –Kontxita eta Maria An-geles– eta Andres Lopez eta Joxe Antonio "Benezi" bigarren. Prestatu beharrekoa,patatak errioxar erara. Oso goxoak omen zeuden: ho-rrelakoetan gertatu ohi denez, gero afaltzen jendegehiago, lehiaketan parte hartzen baino.Bien bitartean, plazan IV. Uztapide Bertso Paper Sari-keta. Gaia: leihotik begira. 9 partehartzaile heldu. Ira-bazlea Uxue Elgoibarkoa, bigarrena Josune Izeta etahirugarrena Rikardo Itziarkoa (hirurak Erralla BertsoEskolako partaideak). Epaileen iritziz, partehartzailegehiegi ez, baina maila nahiko ona. Gaztetxoen sailaridagokionez, bertsolari gutxi: Mikel Salegi eta JosebaRegil. Biek jaso zuten sari bana.Eta amaitzeko, gaua iritsi bezain pronto, San Joan sua.

Giro bikaina hasieran, ume mordoa, jende asko eta Arozenako kan-potarrak ere hantxe begira. Sua piztu eta handik laster, ordea, kris-toren euri zaparrada eta "coitus interruptus"; laster hoztu zitueneuriak hango berotasunak. Sua itzaltzear zegoenean, hala ere, gaztemordoska bat animatu zen su gainetik salto egitera, eta hoteleko"giri" mordoska bat ere han zoak eta bazoak. Salto batek, salto bes-teak eta azkenean propina...: neska gazte rubia bana hantxe eurenzain eta musu goxo-goxo bat halako balentria saritzeko. Zestoa isbeautifull.

9

GLORIA AGIRRE EGIGUREN AIZARNAKO

PUERTOKOAN JAIO ZEN ETA BIZITZAKO LEHEN

URTEAK HERRIAN IGARO ONDOREN, HEMEZORTZI

URTE INGURU ZITUELA, MADRILERA JOAN ZEN

PILOTARI PROFESIONAL IZATEKO ASMOZ. PILOTA-RI BEZALA BIZIMODUA ATERA ETA IKASKETAK

EGITEKO AUKERA EZ ZUEN BAZTERTU; BATXILER-GOA ETA FARMAZIA IKASKETAK EGIN ZITUEN. PI-LOTA UTZI ZUENEAN, MADRILEKO ZENBAIT BO-TIKA ETA LABORATEGITAN LAN EGINEZ ATERA

ZUEN BIZIMODUA. HAINBAT URTE MADRILEN

PASA ONDOREN, DUELA HAMARREN BAT URTE EUSKAL HERRIRA ITZULI ZEN ETA GAUR EGUN BERE JAIOTERRIAN, AI-ZARNAN, BIZI DA ETA ZESTOAKO BOTIKAN EGITEN DU LANA. HORRELAKO CURRICULUMA DUEN HERRITARRAK DANBO-LINEKO ORRIALDE BATZUK MEREZI DITUELAKOAN, ETA DAGOENEKO HERRIKO PILOTA KONTUETAN GURE ALDIZKARIKO

AHOLKULARI BIHURTU ZAIGUN XABIER IRIONDOREN LAGUNTZAREKIN HITZ-ASPERTU BAT EGIN GENUEN GLORIAREKIN.

Aizarnarra, emakumea, pilotan jotzeko grina, Madrilen pilotari profesional... hori guztiaulertzea ez da oso erraza herritar gehienontzat...

Nik txiki-txikitatik izan nuen pilotarako izugarrizko grina eta afizioa. Aita ere pilotaria izan zen, Zes-toan partidu asko jokatutakoa. Hemen inguruan nesken artean ez nuen aurkaririk, baina Euskal Herriosoan ere, emakumeek ez zuten inolako aukerarik pilotan jokatzeko. Nik irakurtzen nuen aldizkaritan eta,nola hemengo erraketistak kanpora joaten ziren pilotan jokatzera. Aitari izugarrizko lata ematen nion pi-lotari profesionala izan nahi nuela esanez. Halako batean, jakin nuen Anabitarte bilbotarra zela FrontónMadrid pilotalekuko enpresarioa eta karta bat idatzi nion nire asmoen berri emanez. Handik laster, Ana-

"Txikita de Aizarna": hogei urte pasa profesional mailan "Madrid" frontoian erra-keta astinduz

Jardu-nia-nGloria Agirre,pilota jokoakbizimodua bideratudion emakumea

“ ... Euskal

Herrian emakumeek ez

zutela pilotan jokatzeko

aukerarik. Bitxia dirudi,

euskal kirol bat

praktikatzera Madrilera

joan behar!”

Kontaiguzu nola iza-ten ziren Madrilekozuen partiduak: antola-keta, jaialdiak...

Garai hartan berrogeitahamabost bat pilotari izan-go ginen, gehienak euskal-dunak, tartean katalan ba-tzuk ere bai. Hango parti-duen funtzionamenduahemengoen tankerakoa zen.Enpresa bat zegoen etahark jaialdiak antolatzenzituen Madrid frontoianegunero-egunero. Hasieranbi jaialdi, arratsaldean etagauen, gero gauekoa kenduegin zuten eta arratsalde-tan bakarrik jokatzen ge-nuen. Nik jeneralean aste-

an lau partidu jokatzen nituen. Artekariak ere baziren, gu profesionalak bai-kinen, eta jendea, besteak beste, dirua jokatzera joaten zen frontoira. Gero,urtean bitan, Sanisidrotan eta Gabonetan, txapelketak antolatzen zituztenlau bikote onenekin. Bi-bitara jokatzen genuen eta ni aurrelaria nintzen.

Zeinek osatzen zenuten hango pilotari koadrila? Txikita de Anoeta aipatu beharko nuke denen gainetik; hark aparteko mai-

la zuen, aurrelari bikaina zen. Ni baino zaharragoa zen eta ni baino lehena-go joan zen Madrilera; haren kontuak askotan irakurtzen nituen hemen etagero elkarren aurka jokatzeko aukera izan nuen. Eibar eta Ermua aldetik eredezente joaten ziren. Beste batzuen artean han ziren Agustina, Soroa, Areso,bi ahizpa katalan, Irura... Argazki batean hortxe azaltzen gara Irura eta bioktxapeldun, hura atzelari eta ni aurrelari.

Profesionalak bai, baina bizimodua ateratzeko modurik izan alzenuen?

Hasieran justu-justu ostatua ordaintzeko adina edo irabazten nuen. Bainagero partidu nagusiak jokatzen genituenak jornal polita ateratzen genuen. ···

bitarte gure aitarekin jarrizen harremanetan etaMadrilera joateko buruz-pideak egin genituen. Ho-rrela, erabaki genuen Are-so pilotari nafarrarekinbatera, hura zegoen osta-tuan jarriko nintzela bizi-tzen.

Baina pilotan, garaihartan, gaztetxoak es-kuz ibiliko ziren etazuk Madrilen jokatze-kotan erraketaz jokatubeharko zenuen...

Bai, hala da. Pilotanjokatzeko grina asetzekonik, nola edo hala, pilotanjokatu nahi nuen; eta eznuen beste aukerarik izan,Madrilera joan eta errake-taz jokatu. Horretarako,aurrez Tolosan ibili nintzen entrenatzen; han bazen neskei erraketaz joka-tzen erakusten zieten eskola, Elizondo puntista izandakoaren ardurapean.Eskola horretako pilotari trebeenak Madrilera bideratzen zituzten. Tolo-san balekotzat jo ninduten nonbait, eta horrelaxe eman nuen Madrilerakosaltoa. Esan beharra dago, erraketa espezialitatean larruzko pilotak erabil-tzen genituela, paletaz jokatzeko erabiltzen diren tankerakoak; abiadurahandian ibiltzen zen pilota frontoian.

Aizarnako Txikita Txikita de Aizarna izan zen zure kirolariizena...

Izen hori Kandido Uranga zenari zor diot. Ordurako pilotan hasitanenbilela, Kandidok esan zidan "Txikita de Aizarna" hartu beharko nuke-ela kirol izen bezala. "Horrela gainera, Aizarna zure jaioterria ere ezagu-tzera emango zenuke" gaineratu zidan. Hasieran ez nion garrantzirikeman, baina gero polita iruditu eta izen horrekin jokatu izan ditut nireprofesional garaiko pilota partiduak.

11

TTxxiikkiittaa ddee AAiizzaarrnnaa eettaa IIrruurraa,, ttxxaappeelldduunneenn ssaarriieekkiinn

JJooxxeeaannttoonniioo LLeeggooiiaa,, GGlloorriiaa AAggiirrrree,, JJaabbiieerr IIppiinnttzzaa eettaa BBeenniittoo MMuujjiikkaa

te pasa profesional mailan "Madrid" frontoian erra-

··· Niretzako, gainera, aukera ederra izan zen karrera bat egin ahal izate-ko. Garai hartan, etxean geldituta, ez nuen inola ere, ikasketak egiteko au-kerarik izango.

Jendeari burua etor dakiokeen galdera: Nolatan joaten zirenhainbeste emakume Madrilera pilotan jokatzera, eta bizimoduaatera, gainera?

Niri askotan esan izan didate horrelako zerbait. Baina kontua da EuskalHerrian emakumeek ez zutela pilotan jokatzeko aukerarik. Bitxia dirudi,euskal kirol bat praktikatzera Madrilera joan behar! Baina guretzat aukerabakarra Madrilera joatea zen. Horixe izan da nire kezka nagusietako bat.Guk gustura jokatuko genuen Euskal Herrian, gure herrian, baina erreali-tatea bestelakoa izan da. Alde horretatik ikusten dut emakumeen pilota jo-koari ez zaiola aitortu be-har hainbateko mailarik.Hainbat emakume halakoafizioz aritu eta ez zutenjaso inolako aipamenik.Euskal Herritik kanpoibili ginen, halabeharrez,baina gizonezkoen kirola-ri ematen zaion begiru-nerik ez du jaso izanemakumeen pilotari jar-dunak. Gaur egun izanbalitz, nik uste, tratu ho-bea jasoko genukeela.

Pilotak zer eman dizu zuri, zerbait eman badizu behintzat? Nolabait, pilotarekin zorretan ere banago. Kanpora atera beharra izan

nuen, baina beste giro bat, beste herrialde bat ezagutzeko aukera eman ditpilotak. Unibertsitatera joan nintzen, Farmazia karrera egin nuen, horreklanbide bat eman zidan; hori guztia nekez egin ahal izango nuen pilotanibili izan ez banintz. Gainera, aitortu beharra daukat, nire gustuko kirolapraktikatuz egin dudala hori dena. Eta orain, berriz, hainbat urte pasa on-doren, neure herrian aurkitzen naiz, herriko botikan, herritarrei zerbitzubat eskaintzen.

Gaur egun nola dago emakume pilotarien kontua? IGaur egun zeharo galduta dago. Gu izan ginen azkenetako pilotariak;

guk utzita gero ere, zerbait jarraitu zuten, baina oso gutxi, berehala gelditu

zen guztia bertan behera. Bizimodua aldatu egin da eta emakumeek ere, bes-te joera batzuk hartu dituzte.

Beste makina bat kontu ere esan zizkigun Gloriak, baina lerrohauetan ez dira denak kabitzen. Dena dela, ez dugu zalantzarikegiten, herritarrek eskertuko dutela Gloria Agirre Txikita de Ai-zarna pilotariaren berriak jasotzea, askok eta askok lehen aldiz,seguru asko. Gloria berak ere biziki eskertu zigun gai hau plazara-tzeko eman diogun aukera. Esan beharrik ez dago eskerrak emateaguri dagokigula.

XXAABBIIEERR IIRRIIOONNDDOORREENN EESSAANNEETTAANN.. .. ..ZESTOAN IZAN DITUGU PUNTA-PUNTAKO HAINBAT PILOTARI, ETA, GUTXI EDO GEHIAGO, HERRIAN

HAIEN IZENAK NAHIKO EZAGUNAK DIRA. BAINA GLORIA AGIRRE ERE PUNTA-PUNTAKO PILOTARIA IZAN

ZEN, ERRAKETAZ JOKATU, EZINBESTEAN, ETA BERE PILOTARI BIZITZA MADRILEN BETE BAZUEN ERE, HA-LABEHARREZ. BAINA GURE ARTEAN EZ DA HAIN EZAGUNA, EMAKUMEA DELAKO, SEGURU ASKO. HO-RREGATIK INTERESGARRIA IRUDITU ZITZAIDAN GLORIAREN BERRI HERRIKO ALDIZKARIAN AGERTZEA ETA

HORRELAXE PROPOSATU NIEN DANBOLINEKOEI. BESTALDE, TARTETXO HONETAN GLORIARI BURUZKO

PARE KONTUTXO AIPATU NAHI NITUZKE.ORAIN DELA URTE DEZENTE JAKIN GENUEN NOLA AIZARNAN BAZELA MUTILAK BEZALAXE PILOTAN JO-KATZEN ZUEN NESKA BAT ETA SANTAKUTZETAN PARTIDUA JOKATZERA ETORTZEKOA ZELA ZESTOARA.AIZARNARRAK ETA ZESTOARRAK ELKARREN AURKA IPINI ZITUZTEN GAZTETXOEN ARTEKO PARTIDUAN.AIZARNARREN ALDETIK GLORIA AGIRREK ETA BENITO MUJIKAK OSATU ZUTEN BIKOTEA ETA ZESTOA-RREN ALDETIK, BERRIZ, JABIER IPINTZAK ETA JOXEANTONIO LEGOIAK. PARTIDU HARTAN ZESTOARRAK

IZAN ZIREN GARAILE OZTA-OZTA. GERO PAZKOETAN ERREBANTXA AIZARNAN JOKATU ZUTEN ETA OR-DUAN GLORIAK ETA BENITOK IRABAZI ZUTEN. MUTILAK BEZALAXE, BERDIN-BERDIN JOKATZEN ZUEN

GLORIAK, OSO POSTURA EGOKIAK ZITUEN.BESTE BEHIN, HANDIK BESTE HAINBAT URTERA, HIRU LAGUN, JOXE GOIKOETXEA, JOXEMARI GARATE

ETA HIRUROK, KOTXE ZAHAR BATEN BILA JOAN GINEN MADRILERA. HARA IRITSI BEZAIN LASTER, PILO-TAZALEAK GINENEZ, FRONTÓN MADRID PILOTALEKURA JO GENUEN, EA AIZARNARRA PILOTAN IKUSTEKO

AUKERA IZATEN GENUEN. FRONTOIRA SARTU ETA KARTELEAN BEREHALA IKUSI GENUEN TXIKITA DE AI-ZARNAK PARTIDUA BUKATU BERRI ZUELA. PENA HARTU GENUEN, BA!

MM AANNUUEELL AARRRREEGGII

zure publizitatea

hemen

Atorrasagasti Iparragirre, Je-sus Maria ArroitaonandiaBergaretxe, Jose AranberriIturri eta Iñaki Sagarzazu Ize-ta); BAGOAZ taldeak 4 zine-gotzi (Joseba Alberdi Fernan-dez, Ainhoa Aldalur Unsain,Igor Odriozola Aranbarri etaNerea Goikoetxea Aizpurua).

••EEUUSSKKAARRAA ZZEERRBBIITTZZUUTTIIKK

UEUk zabaldu duUdako Ikastaroen matrikula-epea. Urtero bezala, horreta-rako dirulaguntza jasoko du-te herriko gazteek eta langa-betuek. Informazio gehiagolortzeko, Euskara zerbitzurajo.

Zestoako Udalak eta Mi-kelats AEKk hiru urte-

rako hitzarmena sinatu berridute. Horri esker, datozen ur-teotan ere euskara eskolakdoan izango ditugu herrian.

Egun hauetan bi liburu-ren aurkezpena egin-

go da herrian: Zestoarren erre-tolika. Hitz, esapide eta atsoti-tzen bilduma eta Ardi txikia betibildots bildumaren lehenengoalea (Irainak I). Liburu horiek,herriko hizkera jasotzekoegindako ikerketaren lehenemaitzak dira.

Euskara Aholku Batzordeak, Euskara Zerbi-tzuak eta UEMAk Idatziak liburuxka banatu

du aste honetan herriko esko-letan. Liburuxka egunerokoohar eta testu laburrak idaz-teko gida da, eredu argiz hor-nituta.

Bilanpostu berriren deial-dia argitaratu du uda-

lak: Administraria eta Hiz-kuntza NormalkuntzarakoTeknikaria. Lehiaketa-oposi-zioan parte hartu nahi dute-nek baldintza orriak eska di-tzakete udal bulegoetan.

••EETTXXEEBBIIDDEE Arroabeaneraikitzen ari diren

babes ofizialeko 35 etxebizi-tzetan eta Irure hotela izan-dakoan eraiki eta alokai-ruan jarriko diren beste 12etxebizitza sozialetan intere-satuta dauden herritarren-tzat izena emateko epea ire-ki da. Izen ematea eta eska-era Eusko Jaurlaritzako"Etxebide" zerbitzuan eginbehar da. Etxebizitza sozialhoriek eskuratzeko lehenta-suna zestoarrek izango du-te. Etxebizitzen eskaintzaeskaera baino handiagoaizango balitz, bailarako he-rritarrek ere aukera izango lukete. "Etxebide" zer-bitzua Donostiako Andia kaleko 13an dago. "Etxe-bide"ko telefono zenbakia012 da.

••UUDDAALL BBEERRRRIIAA.. Ekaina-ren 14an, udal be-

rria eratzeko bilkura eginzen. Adin-mahaia osatu on-doren, zinegotziek kargua-ren jabetza hartu zuten etaudalbatza berria osatuta gel-ditu zen. Zinegotziek isilpe-ko botoa eman zuten etagehiengo zabalez GorkaUnanue Zabala izendatu zu-ten alkate. Udalbatza berriahonela gelditu da: EAJ/EAtaldeak zazpi zinegotzi(Gorka Unanue Zabala, Iñi-go Lizaso Iturraspe, GotzonGoikoetxea Zestona, Iñaki

...bizikletak, kanpuan

ud a l e t i kGauza bakoitza bere lekuan...

Geure teilatuari

harrika

K a r m e n a k 2 0 0 3

15 AASSTTEEAARRTTEEAA

KARMEN BEZPERA20:00etan bonbazoa eta pote-oa Jagoba eta Josu trikitila-riekin.23:00etan Mikel Iru-reren diapositiba emanal-dia. 00:00etan Pajarito.

16 AASSTTEEAAZZKKEENNAA

KARMENGO AMA-REN EGUNA 6:00etan ka-rroza eta baratxuri zopa.11:30ean meza, dantzariaketa poteoa Mañukorta etaZeberio bertsolariekin.18:30ean Pala Txapelketa-ko Final Nagusia eta herrikirol jaialdia. Goizalderaarte, Laje, Eguren eta Zio-lar.

17 OOSSTTEEGGUUNNAA

JUBILATUEN EGU-NA 13:00ean Meza Nagu-sia. 14:00etan jubilatuen-tzat bazkaria zentroan etadantzaldia Pajaritorekin.

18 OOSSTTIIRRAALLAA

HAURREN EGUNA15:30ean umeentzako es-kulan tailerrak frontoian,18:00etan, sari banaketa eta

txokolatada. Zumai txaranga eta afaria, danborradaeta goizaldera arte Iratxo.

19 LLAARRUUNNBBAATTAA

KOADRILEN EGUNAGoizeko 10:30etan, "Arku-me gisatu" lehiaketaren ha-siera. 14:00etan bazkariaUstekabe txarangak alaituta,herri kirolak koadrila arte-an. 23:00etan hasi eta goi-zaldera arte, Gaubela taldeaeta Pajarito.

20 IIGGAANNDDEEAA

Goizeko 8:00etanbaratxuri zopa. 11:30eanMeza Nagusia, kalejira Zu-maiako Musika Eskolakotrikitilariekin, 18:00etan "In-ter Pueblos" herri kirolak.Ardo eta txorizo dastatzea,Jagoba eta Josu trikitilarie-kin. Gauerdian, ikurrinarenjaitsiera.

5ek AAIINNAA

28 LLAARRUUNNAABBTTAA

Elkartasun eguna.11:30ean bertso pilota.13:00etan Sastarraindik Zes-toara krosa.

29 IIGGAANNDDEEAA

Amalda Txiki abes-batzak bere V. urteurrena os-patuko du “El rey león” egu-narekin.

uz TTAAIILLAA

04 OOSSTTIIRRAALLAA

Tipiti Jai umeen ber-bena 19:30ean. Musikariak,klown/animatzaile, jokuak,dantza, musika...

05 LLAARRUUNNBBAATTAA

Pelotasi ongi etorria.Manifestaldia eta ongi eto-rria plazan. 21:00etan afaria.

06 IIGGAANNDDEEAA

Iraetako pilotalekua-ren XXV.urtemuga: bertsola-riak, dantzariak, pilota parti-dak eta bertso bazkaria.

11 OOSSTTIIRRAALLAA

21:00etan Gurutze Jubilatu elkarteko, herri afa-ria eta berbena.

12 LLAARRUUNNBBAATTAA

22:00etan, Argentina-ko musika Chamuyo taldea-rekin: tangoak, milongak...

18 OOSSTTIIRRAALLAA

Odol ateraldiak an-bulategian• Beloki mendi-zalearen diapositiba emanal-dia

19 LLAARRUUNNAABBTTAA

Sahara Eguna, haimabat montatuko da plazan.

••Itxaropena dantza tal-dekoek beraien Irlan-

dera jantziak berreskuratunahi dituzte. Idiazpiko dan-tza lokalean egongo dira uz-tailaren 7an 20:00etatik21:00etara.

a g e n d aeuskaraz bizinahi dugu eta...

Bai euskararidiote.

Lortu dugu!Horrela bai!Ekainaren 7an 29eragilek Bai EuskarariZiurtagiria jaso zuten.Bai Euskarari AkordioProzesua bere emaitzakematen hasia dadagoenekoz.

Euskara Aholku Batzordea

1

Endoiaren magala leku aproposa da "parapentean" edo "ala-deltan"salto segurua eman nahi duenarentzat. Belarrune eta ordeka-sail uga-ri ditu, edozein arriskualdi gertatzen dela ere, lurreratzeko. Horrezgain, orografikoki ere egoki kokatuta dago; izan ere, Endoiatik itsasal-dera oso eremu librea da eta haizeak ez du mendien oztoporik aurki-tzen. Horrenbestez, haizeak iparraldetik jotzen duenean, etenik gabeegiten du, haize-golpe ikaragarririk gabe.Baldintza horiexek eraginda, akaso, Arroa Goiak parapentean zein ala-deltan bere bidetxurra egina du, nahiz eta bide horrek hogeita bost ur-tetik gorako haundirik ez izan. Lehenbizikoz, frantses batek egin zuensalto ala-deltan eta handik urte gutxira arroarrak berak hasi ziren pa-rapentearekin animatzen. Horren lekuko zuzena dugu Jon Eizagirre

arroar gaztea, Mikel Huegunek para-pente-eskola jarri zuenetik bertatik iaparapentea beste ilusiorik izan ez due-na.

Noiz eta zerk bultzata hasi hintzen parapentean salto egiten?Ba, ez dakit, hamalau-hamabostenbat urterekin edo hasiko nintzen En-doiatik salto egiten. Beti Mikelekin (parapente-eskolako irakaslearekin)ibiltzen nintzen eta teoria ikasten besteei esplikatu ahala joan nintzen.Egun batean aitari baimena eskatzeko esan zidan eta biplazako batean salto egin genuen Mikelek eta biok. Saltohori egindakoan, esan zidan: "Heu bakarrik atrebitze alhaiz?" eta nik baietz. Handik aurrera, parapentea libre ze-goenean erabili egiten nuen, eskolakoa zen eta.Arroa Goia parapentean ibiltzeko toki aproposa alda? Bai, kanpoko jendeak ere beti aitortzen du Arroa Goiaoso toki segurua dela lehenengo saltoak egiteko. Belarrune as-ko dago eta ez dago, sasi artean edo geldituko ez bazera, pun-tu jakin batera derrigorrez iritsi beharrik. Egu-raldia ere Arroan hegan egitekoipar-haizea sar-

tzen duenean segurua da, batik bat, itsasaldea dena libre dagoelako. He-

men, iparraldera, ez daukazu Endoia baino haundiagoko mendirik, esa-

terako. Mendiak beti turbulentziak sortzen ditu eta haizea ere kolpeka

bezela etortzen da, eta hori hegan egiteko guztiz kaltegarria da.

1994an Mikel Huegunek parapente-eskola sortu zian. Zein di-

tuk, hire ustez, parapente-eskola batek bete beharreko gutxiene-

ko baldintzak? Seguru-seguru ez dakit, baina nik esango nuke lehen-

dabizi irakasleak parapenteko monitore edo begirale izateko titulu bat

behintzat izan behar duela. Horrekin batera, segurua ere bai.

Endoiatik Arroara pausoa noiz luzatuko

Jakina, min hartzeko arriskua hor dago, bateko txorkatila bihurritu de-

zula, besteko kolperen bat hartu dezula aterrizatzeko orduan, etab. Be-

raz, parapenteko irakasleak erantzukizun haundia dauka. Jendea hegan

dabilela, ez dago lurrean, eta bildurtu edo zerbait eginez gero, edozer

gauza gerta liteke.Zein izaten zuan parapente-eskolaren funtzionamendua? Ordu-

tegi zehatz bat izaten al zian? Ordutegi zehatz bat ez zuen bete-

tzen, ez zait iruditzen, behintzat. Irakaslea nola bertakoa zen, jendeak

telefonoz edo hots egiten zuen: "Orain libre al hago?" Nahiko askea

izaten zen. Kontuan izan, irakaslea ere etengabe hegan ibiltzen zela eta

uneoro Arroan bertan egoten zela. Arroa, gainera, herri txikia izanda

edozein zen gai parapentekoen berri galdetuz gero, informazioren bat

emateko.Bestetik, guztiei zabalduta zegoen, betiere hemezortzi urte izan behar.

Hala ere, gurasoen baimenarekin akordatzen naiz hamasei urteko batek

ere ikasi zuela. Eta nik neuk ere bai. Osasunez ondo egonez gero eta he-

gan egiteko gogoa eduki, ez zegoen ez ikasteko aitzakiarik.

Parapente-ikastaro batek zenbateko

kostua zeukak, gutxi gorabehera? Orain ez dakit, baina garai

hartan akordatzen naiz 30.000 pezetakoa zala. Diru horretan sar-

tzen zen ikastaro teorikoa eta praktikoa. Praktika ikasteko, lehen-

dabizi altura gutxiko tokitik salto egiten zen eta gero alturako

hegaldi batera eramaten zintuen eta bertan bi lagunen artean

erakutsi. Batek menditik bertatik (Endoiatik) laguntzen zi-

zun irteera ona egiten eta beste batek lurretik bideratzen

zintuen irrati transmisore batzuen bitartez. Eta lurrean

zegoen horrexek berak laguntzen zizun lurreratzen ere.

Kanpoko eskoletan badakit hiru hegaldi bakarrik sartzen zirela

Askotan, kanpotik begiratuta behintzat, iruditzen zaiguk para-

pentea oso kirol arriskutsua dela. Zer irizten diok horri? Egia da

kirol arriskutsu bezela ikusita dagoela, baina egia da, baita ere, parapen-

teari buruz ematen diren albiste guztiak era horretakoak izaten direla.

Telebistak ez du gauza positiborik ematen eta nik uste dut akatsa hortxe

dagoela. Nire ustez, istripu asko jendearen araberakoak dira, batez ere,

eguraldi egokia ez denean ateratzen direlako, eta eguraldi txarrari, inola

ere, ezin zaio kontrarik egin.

prezio horretan, baina Arroan irakasleak berak ikusi arte inolako lagun-tzarik gabe gai zinela moldatzeko jarraitzeko aukera zegoen. Transmiso-rerik gabe moldatzeko moduan zinenean, orduan bukatzen zen ikasta-roa. Halere, edozeinek, nahiz eta ikastaroa bukatuta izan, laguntza eska-tzen bazion, irakasleak ez zuen inolako eragozpenik jartzen berriz denaesplikatu eta laguntzeko.Gaur egun ba al zegok parapente-eskolarik Arroa Goian? Gauregun ez du parapente-eskola bezala funtzionatzen. Eskolarik ez dago,baina badago talde bat: Izarraitz delta-parapente izenekoa. Batzuetan,

izen horrez aparte, Sorginak izena ere erabili izan da. Hogeita gutxibatzuk juntatzen gera Herri Etxe elkartean. Jeneralean, zapatu eta jaieguerditan eta mahai baten bueltan kafe bat hartu eta eguraldiak lagun-tzen badigu, hegan egiteko aprobetxatzen dugu. Gehienetan talde fijobat elkartzen gera eta, askotan, afariak ere egiten ditugu Horrela joka-tzeak, neurri batean behintzat, jarraipena ematen dio taldeari.Arroa Goian antolatzen al duk ekitaldi edo lehiaketarik?

Urtean behin, bertako festetan (Santio-Santanetan) lehiaketa txiki bat

antolatzen da, eguraldiak laguntzen badu behintzat. Eta hortik aparte,

udara partean, kontzentrazio bat baino gehiago egin izan da, bai Esta-

tuan barrena eta baita Euskal Herrian ere.

Santio-Santanetan, bereziki, bi gauza egiten saiatzen gera. Batetik des-

pegean bertan (Endoia mendian) diana moduko zerbait jartzen da eta

irten orduko, parapenteak lurrik ikutzen ez duela, hankekin diana ho-

rretan sartzen saiatzen gera. Bestetik, lurreratzeko tokian ere, beste dia-

na bat jartzen da eta helburua aterrizatzerakoan diana horretan asma-

tzea izaten da.

Zer duk behar-beharrezkoa parapentean ibiltzeko? Derrigorrezko-

ak parapentea eta silla dira, arnesa esaten zaiona. Horrez gain, kaskoa,

goanteak, buzoa eta txorkatilak babesteko oinetako egokiak ere komeni

dira. Parakaidasa eta altura eta abiadura markatzeko eta orientatzeko

egokia den GPS sistema ere erabili ohi da gaur egun.

AGURTZANE AZPEITIA

ra pausoa noiz luzatuko7

1

Jose Manuel Az-kuek, Donostiako

Koruko Andre Maria-ren Basilikako organo-jotzaileak, aspalditik ezagutzen du Zestoako organoa eta kontzertu franko eskaini ditu hemen.Zestoako "segundo organista" edo "organo-jotzaileordea" dela esan ohi du berak eta ohorea da horiguretzat. Eta ohorea izan zen Espainiako zein nazioarteko hainbat lekutan jardundako organo-jo-tzaile ospetsua gure artean izatea, maiatzaren 24ko kontzertu hartan; ondo asko egiaztatu zuen be-re trebezia.

Mari Karmen Azpeitia, Zumaiako San Pedro elizako orga-no-jotzailea, Garikoitz Mendizabalen ohiko laguntzailea

da eta hark ere ongi ezagutzen du gure organoa. Dultzaina eta txis-tua organoaren laguntzaile bikainak izan daitezkeela erakutsi zigu-ten bien artean. Maiatzaren 31ko kontzertuan, txistuarekin, danbo-linarekin eta tinbalekin jotako pieza garaikideak (Sabin Bikandire-nak) etorkizunaren izpiritua utzi zuen airean.

Denen artean organo musikako perla bikain askoak eskaini ziz-kiguten eta konpositore ugari ezagutu genituen: T. Aragüés, JohannSebastián Bach, J. M. Beobide, Sabin Bikandi, Elena Fraile, C.Franck, Eugène Gigout, Eduardo Gorostidi, Martín Gorostidi, F.Gorriti, A. Guilmant, Jesús Guridi, G. F. Haëndel, L. J. Lefébure-Wély, Rudolf Lerich, F. Mendelssohn, Hilario Olazaran, Julian Ro-mano, Estanislao Sudupe, Aitor Uria, Juan Urteaga, José MaríaUsandizaga, L. Vierne, Víctor Zubizarreta...

O Organoak, Zestoako Elizako harrizko gotorlekuan gorderik dagoen organoak,bere tutu guztien baitan dauden soinuak eta musikak ezagutzera eman zituen maiatzean zehar.Lau kontzertuk eman zuten parada 75 urte betetzen dituen organoaren soinu ugaritasuna eta be-raren osasun ona ezagutzeko. Lan handia egin da kontzertuak kalitate handienekoak izan zite-zen, nola publizitateari hala entzunaldiari dagokionez.

Hiru helburu bete nahi izan dira kontzertuekin: 75. urteurrena ospatzea, Zestoak duen organoaparta ezagutaraztea eta musikatresna hori ezagutzeko lan pedagogi-koa egitea.

Julian Serrano urtean zehar jar-dun ohi da lanean, herriko eki-

taldi garrantzitsuenetan organoapresente izan dezagun. Jagoba Astia-zaran gazteak, berriz, etorkizun opa-

roa du txistuan, organoan eta musika sorkuntzan. "Organoaren Soinuak" izenburupean, organo-ak dituen erregistroen berri eman zuten biek maiatzaren 3an; Jesus Guridi, Juan Urteaga eta Mar-tin Gorostidiren zati batzuk jo zituen Julian Serranok; gero, Jagoba Astiazaran txistulariarenlaguntzarekin, Rudolf Lerich y G. F. Haëndelen zati batzuk jo zituzten.

Aitor Oleak, arrazoi partikularrak direla medio, umetatik ezagutzen du gure organoa. Eta,gazte-gaztetatik ezagutzen ditu, baita, euskal organoak eta horietarako sortutako musika

ere. Maiatzaren 14an eskaini zigun kontzertuan garbi asko erakutsi zigun bere trebezia, eta do-hainak badituela kontzertista arrakastatsua izateko. Izan ere, Lekeitioko Basilikako organo-jotzai-le horrek, dagoeneko makina bat kontzertu eskainiak ditu, Euskal Herrian ez ezik, Frantzian, In-galaterran eta Alemanian ere.

rganoaren soinuak

JJuulliiaann SSeerrrraannoo,,FFeerrnnaannddoo AArrzzaalllluuss

Uztailak 4 da, eguzkiak gogor jotzen du eta Hondarri-biako aireportuan mugimendu handia dago. Jende asko

bildu da eta gehienak PR-4 hegaldiaren zain daude.Tasin naiz, oraintxe bertan hegazkinetik irten den neska Sahararra. Beltzarana naiz,

ilea kizkur-kizkurra dut eta txiki samarra naiz.Beldurtuta nago. Gainera, nire lehenengo aldia da Saharatik irteten naizela. Bat-bate-

an bikote bat hurbildu zait, beraien ondoan neska bat dago, nire adinekoa ematen du. Ezdiet ia ezer ulertu, baina uste dut beraiekin pasatuko dudala udara esan didatela.

Laurok kotxean sartu gara, beraiek behin eta berriz aipatzen didate Zestoa, baina nikez dakit zertaz ari diren. Ni leihoaren ondoan nago, kanpora begira. Bat-batean itsasoaazaldu da, izugarria da! Ezin dut sinetsi nola egon daiteken hainbeste ur! Egunen bate-an ea itsasora joango garen galdetzen saiatu naiz, uste dut ulertu didatela buruarekinbaietz egin didate eta.

Kotxean pixka bat zorabiatzen ari naiz, baina esan didate gutxi falta dela Zestoarairisteko. Orain badakit zer den Zestoa: nik udara pasatuko dudan herria. Lurdes eta Jo-seba Aizpearen gurasoak dira. Bai, Lurdes, Joseba eta Aizpea izena dute, beraiek esan di-date.

Iritsi gara Zestoara eta etxera sartu gara. Nire Saharako etxearekin konparatuta han-di-handia da eta, gainera, etxean daukate ura. Guk, berriz, urrutira joan behar izatendugu ur bila. Galdera asko egiten dizkidate eta nik nola edo hala erantzuten diet. Osogustora nago hementxe, nahi adina jan daiteke hemen eta, gainera, oso goxoa da dena.Uste dut Aizpeak nirekin jolastu nahi duela, baina oraindik ere lotsaturik dagoela ema-ten du.

Berehala igaro dira udako opor hauek eta berriro ere hemen naukazue. Gaur alde bate-tik triste nago eta bestetik pozik. Triste nago Saharara itzuli behar dudalako eta Lur-des, Joseba eta Aizpea hemen geldituko direlako. Eta pozik nago Saharan nirefamilia egongo delako eta hemen pasatu dudan udara zoragarria izan delako.Eguraldi ona egiten zuen bakoitzean hondartzara joaten ginen, hondartzan ibil-tzea zoragarria da, batez ere uretan. Batzuetan nire Saharako lagunekin elkar-tzen ginen eta ekintza ezberdinak izaten genituen. Zestoan, Aizpearen lagune-kin Barraketan izugarri ondo ibiltzen naiz, hasieran beldur pixka bat nuenhauetan ibiltzeko, baina probatu eta izugarri gustatu zitzaidan

Laurok kotxean sartu gara Hondarribiara joateko. Dagoeneko ez naiz zorabiatzen ohi-tu egin bainaiz. Iritxi gara Hondarribiako aireportura, hemen nire lagun Sahararrakdaude, denak udara pasatu duten familiarekin. Lurdes, Joseba eta Aizpeari musu banaeman eta hegazkinera sartu naiz. Niri malkoek ihes egin didate, beste jende askori erebai. Orain hegazkinean nago, triste, baina tristurahau ahaztu nahian nire familiarekin gogoratunaiz. Gaur Ikusiko ditut, gainera opariak darama-tzat beraientzat. Leihotik begiratu dut eta aguresan diot udara zoragarri honi eta hurrengo urteraarte Euskal Herriari.

Tasin9

1

AA MMAAIIUURR AARRIISSTTII AARRRREEGGII gaz

teg

iro

Eta txorimaloa mintzatu

Itsasoa etxe barruanH. Cano / M. Valver-de. ELKAR

Norak suhiltzaile izan

Baserritar batek bere baratzean eguneko az-ken ureztaketa egin du eta lasai-lasai lotarajoan da, hurrengo goizean, aurrez landatuta-ko zazpi letxugak azokan salduko dituelakoan. Gau osoan zehar ordea, basoan dabiltzan animaliaugari gerturatuko dira gosetuta baratzera: astoa, behia, untxia, txerria,... Baratzean dagoen txorima-loaren aholkua guztiek entzungo dute: «Kontuz, kontuz!! Azkeneko letxuga jaten duenak etxea gal-duko du». Baina guztiek ez dute txorimaloaren esana aintzakotzat hartuko; ani-

Norak suhitzaile izan nahi du. Txikitatik. Bereamak esaten du osaba Tomaxen errua de-la. "Ditxosozko kamoi hura ekarri izan ez bali-zu, suhiltzaileak zer diren ere ez zenuen ja-kingo. Baina gure anaia horrek ideia onikizaten ez duenez..." Osaba Tomax Noraren amaren anaia da. New Yorken bizi da aspalditik eta bisitan

R. Ruiz / E. Odriozola. A IZKO- Animalia harrigarriak. A. Serres – J. K. Igerabide / M. JarrieIBAIZABALMaitagarria zarelako. Guido van Genechten – N. Ume-

Beste liburu batzuk

ZZ EE SS TT OO AA KK OO UU DD AA LL LL II BB UU RR UU TT EE GG II AA ZZ EE SS TT OO AA KK OO UU DD AA LL AA ZZ EE SS TT OO AA KK OO EE UU SS KK AA RR AA ZZ EE RR BB II TT ZZ UU AA

Laguntza p ixka batekin irakurtzeko l iburuak

Lagun batekin irakurtzeko l iburuak

Jorge sinetsita zegoen bere etxeko su-kaldea itsasoa zela. Sukaldeko hormazuria eta urdina zen: urdina erdirainoeta zuria hortik sabaraino. Horregatiksartzen zen beti Jorge sukaldera urpe-ko betaurreko eta guzti. Gurasoek, ordea, kezkatzen hasi ziren. Ha-la, sukaldeko paretari urdin kolorea kendu, eta horiz margotu zuten gurasoek. Baina irudimena ezinda pintura kolore batez ezabatu, eta Jorge oso haur irudimentsua denez, itsasoa sikatu eta basa-

Lagunek elkarri irakurtzeko l iburuak

Alarguntsa psikodelikoa-ren kasuaA. Lertxundi / A. Olariaga EREINKarpeta morea. P. Zubizarreta / E. Odriozola. EREIN.

Atzo

Idaztea ezinbestekoa omen du Agota Kristofek. Ez omen daki idatzigabe bizitzen, pentsatzen duen guztia idatzi egiten baitu. Naufragoak oholari heltzen dionbezala heltzen dio idazteari Agota Kristofek: biziko bada.Antzeko zerbait gertatzen zaio Tobias Horvathi ere, nobelako protagonistari. Europako sor-taldetik mendebaldera etorri zen gizon gazte bat da. Hamabost urte daramatza deserrian.Bizipoza falta du, bizitza neketsua egiten zaio. Horregatik, egunerokotasun doilorretik ihesegiteko, Tobiasek idatzi egiten du, idazlumarik eta arkatzik gabe, buruan idazten du dena.Noranahi doala, idatzi egiten du, etengabe idazten du. Egun batean, Line agertzen da,Tobiasek umetan ezagutu zuen bere herriko haur bat. Tobiasen obsesio bihurtzen da Line,haren maitasuna lortzea asmo bakar. Maitasun hori ezinezkoa da, ordea.

Romain zen bere izena. J. Agirre ELKARLANEANKatearen begiak. Petxarroman, Iñaki. TXALAPARTA.

Lagun baten ondoan irakurtzeko l iburuak

A. Kristof. ELKAR/ALBERDANIA

22 00 00 33 KK OO EE KK AA II NN AA II RR AA KK UU RR TT ZZ EE KK OO ZZ EE NN BB AA II TT GG OO MM EE NN DD II OO

Nola zuzendu andereñogaizto batM. A. Meabe Plaza / M. Espluga G IL-TZA