2019ko uztaila

3AURKIBIDEA

Lehendakariaren agurra

Zuzendariaren agurra

Koordinatzaileari elkarrizketa

Batzordeak

Komikia - Logoaren sortzea

Iritzia

Orain artekoa

Abestiaren sortzea

KMK eredu berria

Denbora pasak

Denda egonkorra

Denda ibiltaria

Gure zozketa

Feminismo batzordea

Atzera begirakoa

Agenda

45

6-78-91011

12-1314-1516

17-23242526

28-2930-3132

4 LEHENDAKARIAREN AGURRA

Kilometroak 2019, GipuzkoakoIkastolen jai berezia, ZarauzkoSalbatore Mitxelenari egokitu

zaio aurten. Urduritasunez eta ilusiozheldu diogu erronkari.

Urretxu-Zumarragako ikastolareneskutik lekukoa jaso genuenean esangenuen: ikastola beti izan da iraultzai-lea ildo pedagogikoan, eta, horri segika,

beste jauzi bat egitera goaz. Konpromi-soz eta erantzukizunez hartu genuenlekukoa, finantzaketa beharrezkoabaita, euskara eta Euskal Herria ardatzdituen proiektu pedagogikoa egunera-tzen segitzeko. Izan ere, ikastola dagure naziotasunari markoa jartzen dionhezkuntza proiektu bakarra, Euskal He-rria existitzen dela haurrei txiki-txikita-tik irakasten diena. Garai lauso etazehatzgabe hauetan, oinarri sendoekineta nortasunez euskal herritar gisa haz-tea eta heztea ez da erronka makala.Horretarako ere hartu dugu Kilometroenlekukoa.

Ilusioz heldu genion beraz, erronkari.Kilometroak antolatzeko lehenengodeialdian, gurasoak, langileak, ikas-leak... denok prest aurrera ekiteko. Le-henengo lana, leloa eta logoaaukeratzea izan zen. Prozesu parte-hartzaile baten bidez, bide emankorrarihasiera eman genion. Leloaren osteanetorri ziren logoaren diseinua eta beste.Elkarlanaren fruituaren marka bihurtudira, jada, ‘Ni, Hi, Hura… ikastola mun-dura’ leloa eta hari biraka irudi kolore-tsua eta mamorru jostariak.

Kilometroak 2019ko aurkezpen-eki-taldiak jarri zuen martxan modu publi-

koan urriaren 6ra arteko gurpila. Gauregungo ikas komunitatea eta orain arteikastolatik pasatu izan diren guztienisla izan zen aurkezpen ekitaldia, kate-begi guztien ispilu. Transmisioak ez duetenik. Aurkezpen hartatik beste hain-bat jarduera antolatu ditugu edo partehartu dugu: Kilometroak Txikian, Korri-kan, Pagoeta Mendi Lasterketan, kan-taren eta bideokliparen aurkezpenean,Mendimetroetan, Hondartza Hartu eki-menean, Klikmetroetan... Ekimen horiekguztiak auzolanean egin dira. Ezin zuenbestela izan.

Azpimarratzekoa da jai erraldoi hauaurrera ateratzeko sortu diren lantaldebikainak. Gure Zozketaren txartelak es-kuratzeko edo saltzeko, ikuskizunakantolatzeko, komunikazioa lantzeko,arropa-denda antolatzeko, zirkuitua au-rreikusteko, feminismoaren sena lan-tzeko eta abar luze baterako. Ildoberetik egin da kanta ere. Ikastolakoguraso, langile, irakasle eta ikasleen ar-tean ondu da swing doinuan dantzanjarri gaituen abestia. Sustraiak errotuta,begirada beti hodeiertzean, etorkizu-nean.

Uda galtza bete lan pasako dugu,urriaren 6a iritsi arte. Orain arteko ildo-tik, auzolanean oinarrituta, ikastolekosatzen duten herri proiektuan sinestendugulako. Asko eman dio Salbatore Mi-txelena ikastolak Zarautzi, ikastolenmugimenduak Euskal Herriari emandion gisan. Euskarazko hezkuntzarengurditik tiraka doa mende erditik gora.Hala segitzeko asmoa du, gainera.Ikastolaren hezkuntza proiektua, bes-teak beste, hemen ainguratzen baita:euskaran eta Euskal Herrian.

Euskaran eta Euskal Herrianainguratuta

Iñigo Ameztoi

5ZUZENDARIAREN AGURRA

Ni, hi, hura... ikastola mundura! Kilometroak 2019

Ez omen daude bi hirugarrenikgabe eta hemen gatozkizue berrizere. Bai NI, HI eta HURA, baita GU,

ZUEK eta HAIEK ere, hemen baikabiltza,hirugarrenez eta ilusioz beterik euska-raren eta gure hezkuntzaren iturri zaha-rreko ur berri eta freskoaz blai 2019koKilometroak antolatzen.

Lehena, oraina eta geroa uztartuz,Euskal Hezkuntzaren egiazko normali-zazio bidean dihardugu orain ere, haingurea dugun auzolanean, GUrasoak,(H)Irakasleak, HaURrAk, baita herrita-rrak ere.

Lehenengoak, KMK87, lurraldetasu-narenak eta solidaritatearenak izanziren. Jasotako sosak, gurea baino ego-era kaskarragoa zuten Iparraldeko Se-aska eta Nafarroako ikastolaklaguntzeko bideratu baikenituen. EuskalEskola nazionala eta publikoa aldarri,EUSKAL HERRI BAT, EUSKAL ESKOLA

PUBLIKO bat lelopean, gure herrialdeguztietan euskararen eta Euskal Hez-kuntza Nazionalaren normalizazioaamets.

Bigarrenean, KMK04, berriz, ITSASOZAHAR, OLATU BERRI lelopean, gurehezkuntza ibilbidea zabaldu genuen.Horretarako Antoniano Ikastetxearekineta Orioko Ikastolarekin elkarlanean,Batxilergoa eta Lanbide Hezkuntza es-kaintzeko OTEITZA Lizeoari bultzadaeman genion.

Oraingoan, gaurkotasunetik etorki-zunera egin nahi diogu so, geroari.Geroa baita gure egunerokoa.

Baina ez ditugu gure betiko baloreaketa betiko gaiak baztertu nahi, izan ere,gure sustraiak eta ametsak, gaurkota-sun handikoak baitira egun ere: mun-duarekiko irekitasuna, naziotasuna,publikotasuna, genero berdintasuna, fe-minismoa, aniztasuna, euskaran oina-rritutako eleaniztasuna…

Familien, langileen, haurren eta he-rriaren partaidetza, kooperazioak, auzo-lana, erabakiak hartzeko ahalmenak,autonomia... dena da beharrezkoaIkastola aurrera ateratzeko. Horrekguztiak egiten baikaitu GU eta horri eu-tsiz elkarrekin eta bidelagun izan nahiduen guztiari besoak zabalik aurreraegin nahi dugu. Soilik, guztiok elkarre-kin lortuko baitugu xedea, Euskal Herrieuskalduna, mundu zabalean ekitekoprest.

Bidea ez dugu alferrik jorratu, jardu-nak eta ikerketek ekarri dizkigute Hez-kuntzarako Pedagogia paradigmaberriak. Konfiantzaren begiradatik, di-mentsio-pertsonala, soziala eta ingu-ruarena dira landu beharrekoak. Etaariketa indibidual eta kolektibo horreksegurtasuna behar du oinarrian. Kon-fiantza.

Paradigma horrek, espazioen egoki-tzeaz gain, komunitatearen inplikazioaeta formazioa eskatzen dizkigu. Eten-gabeko ikerketa, formazioa eta lan ko-operatiboa baitira etorkizunaeraikitzeko tresnarik aproposenak. Da-goeneko hasiak gara horretan (espa-zioak, denborak, zailtasunak, komu-nitatea, haurraren senak, adimen aniz-tunak, pentsamendu trebetasunak...aztertzen) baina horrek guztiak jarrai-pena eskatzen du, etengabean. Forma-zioa ez da egun batetik besteragauzatzen, continuum bat da eta balia-bideak eskatzen dituena, giza-baliabi-deak, denbora baliabideak... eta guztiokdakigu horiek finantziazioa behar du-tela. Horretarako, hain zuzen ere, erabi-liko dugu aurtengo ekitaldian jasokodugun dirua.

Goazen, bada, eskutik helduta, HI, NIeta HURA... Baita ZUEK, GU eta HAIEKere... gure Herriak, gure haurrek mereziduten geroa gaur bertan eraikitzera.Gaurko hazia landatuz etorkizunekouzta oparoa daukagu eta zain.

Mila esker hori guztia lortzeko la-nean diharduzuen guztiei, lagundu di-guten erakunde nahiz norbanakoei,Zarauzko Herriari, Euskal Herriari.

NI, HI. HURA... IKASTOLA MUNDURA!

Belen Murua

6 KOORDINATZAILEARI ELKARRIZKETA

Zer harreman daukazu ikastolarekin?Ni ikasle ohia naiz. Izatez oiartzuarra,baina 9 urterekin Zarautzera bizitzera

etorri nintzen eta orduan hasi nintzenIkastolan. Gaur egun nire ilobak diraikastolako ikasleak.

Zu aukeratu zintuzten Kilometroetakokoordinatzaile izateko. Zeintzuk izanziren lehen pausoak?Duela urtebete baino gehiago hasi nin-tzen, maiatzean. Orduan hasi ginenpixka bat egitura antolatzen, eta hauguztia martxan jartzeko lantalde des-berdinak osatu genituen. Hausnarketaprozesu bat ere jarri genuen martxan,ikastolak Kilometroekin zein mezu za-baldu nahi zuen adosteko. Horretarakoprozesu parte hartzaile bat martxanjarri genuen eta hor parte hartu zutengurasoek, langileek, ikasle ohiek etaabarrek. Hor adosten joan ginen zeinzen zabaldu nahi genuen mezua. Kafetertulia bat egin genuen, eta ideia askoatera ziren. Hor ikusten zen bazegoelagrina bat mezu desberdinak zabaltzeko.Atera ziren ideien artean lehentasunakzehaztu genituen, eta guztien arteanmezu orokor bat osatu genuen.

Hortik abiatuta, zein da koordinatzai-leak egin behar duen lana?Orokorrean, lantaldeak koordinatzea,esku artean ditugun proiektuak aurreraeramateko kudeaketa lanak egitea,sustapen lanak egitea eta etekin eko-nomiko ahalik handiena lortzeko neu-rriak hartzea. Azkenean, ekonomikoki,marko pedagogiko berria garatzekodirua lortzea da helburua, eta alderdi

“Tentsio uneak eta sekulakopozak bizi ditugu Kilometroakantolatzen”Nerea Altxu: Kilometroetako koordinatzailea

7KOORDINATZAILEARI ELKARRIZKETA

horri arreta handia jarri behar diogu.Batzuetan akuilu lanak egin behar dira,besteetan ahalik eta diru gehien atera-tzeko neurri desberdinak hartu, datuakkonparatu... Aurten, Kilometroak 43.aldiz antolatuko da, eta aurreko urtee-tako datuek asko laguntzen dute gukjakiteko nola goazen, gehiago estutubehar dugun edo ez... Batzorde ekono-mikoko kideok hilero biltzen gara, zen-bakiak nola doazen ikusteko.

Kilometroak ez da, ordea, dirua lortzekosoilik egiten den proiektua.Nahasketa bat da. Alde batetik saiatzengara jai ereduan balore desberdinaktxertatzen, azken urteetan beste herrie-tan txertatzen joan diren balore horieieusten; esaterako, alkohol kontsumoa-ren prebentzioa, edo feminismoa. Usur-bilgo Kilometroak festan hasi zirenberdintasunaren gaia lantzen, eta aur-ten, ahalegin berezia ari gara egiten ho-rretan. Batzorde bat dago feminismoalantzen ari dena.

Beraz, dirua lortzeaz gain, asmoa

bada balore batzuen inguruan lan egi-tea. Aurtengoan, zehazki, ZarauzkoIkastolak nahi zuen herriko eragileekinharremana lantzea, esaterako.

Izan al da une bereziki zailen bat?Egoera zail asko egon dira. Halakomakro-festa eredu batek dauzka unebatzuk non gatazkak ematen diren, za-lantzak sortzen diren... Azkenean, harre-man asko ematen dira, jende askorenartean egin behar da lan eta, noski, ba-daude tentsio une batzuk eta gatazkaegoera batzuk. Baina tira, ikasketa pro-zesu oso indartsu bat da guztiontzat,eta asko ikasten da halako tentsio-ego-eretatik.

Jai eredu honen ezaugarriekin, nor-mala da. Hainbeste jende lanean ibilita,egoten dira talkak tarteka, baina talkakdauden moduan, badaude sekulakopozak edo oso une hunkigarriak ere.

Egoera zail horiek egon badaude ere,ari gara pixkanaka-pixkanaka une horieibuelta emateko trebetasuna hartzen.

Diozunagatik, jende asko zabiltzate la-nean buru-belarri.Antolaketa lanean beti bereizten duguurtean zehar egin beharreko lana eta jaiegunean egin beharrekoa. Boluntarioekizena ematen dutenean bi aukera horiekdituzte webgunean. Orduan, Kilome-

troen egunerako, momentu honetan,500dik gora pertsona daude izenaemanda eta urtean zehar 18 batzordedaude martxan. Horietan ez dakit ze-hazki esaten zenbat pertsona ari direnlanean, baina ehundik gora izango dira.

Beti esaten da Kilometroen jai ere-duaren oinarrian auzolana dagoela. Au-zolanik gabe koordinatzaile batek ez duzereginik. Hori da oinarria, hori da sus-traia. Momentuz, gustura gaude dauka-gun taktikarekin eta boluntariosarearekin.

Horrenbeste lantalde eta jenderen ar-tean, anekdotaren bat gertatuko zitzai-zuen.Bai, asko. Askotan esaten dugu liburubat atera beharko genukeela lantaldedesberdinetan ematen diren anekdotakbiltzeko. Han-hemenka, askotan entzu-ten ditut kontu xelebreak.

Mamorruekin, esaterako, anekdotadezente izan dira. Adibidez, KilometroakTxikia antolatu genuenean, Mamorruekplaieroetan jolasten bukatu zuten. SanSilvestren ere lasterketara atera ziren,eta amaieran, etxera zihoazenean, hannon entzuten duten mikrofonotik mozo-rro onenaren saria irabazi zutela. Horre-lako kontu asko daude; esango nuke,egunero badugula anekdotaren bat edozelebrekeriaren bat.

«Kilometroen jai ereduaren oinarrian auzolana dago. Auzolanik gabe, koordinatzailebaten lanak ez luke zentzurik»

8 BATZORDEAK

6. Komunikazioa. Urtean zeharantolatzen diren ekintzei nahiz 2019kourriaren 6an ospatuko den Kilometroakjaiari ahalik eta oihartzunik handienaematen jarduten dute. Besteak beste,sare sozialak, prentsa oharrak, webgu-nearen kudeaketa, kartelen diseinuaneta pegadan aritzen dira.

3. Ekonomia. Ekitaldietan eta jar-dueretan jasotzen den dirua egoki ku-deatzea da lantalde honen ardura.Bestalde, lan administratiboa ahalik etatxukunen egiten dute: gastuen eta sa-rreren jarraipena, fakturak, kontabilita-tea... Gainera, boletoen salmentazarduratzen den lantaldea dago, baitatonbola erraldoiaz arduratzen dena ere.

5.Trafikoa / segurtasuna. Urria-ren 6an herrian izango diren sarrera etairteera-operazioak egiteko modurikegokienak antolatu ditu. Ikastolen El-karteko teknikari baten laguntzarekinjarduten dute.

4.Giza baliabideak. Kilometroak2019 antolatzen laguntzeko izena ema-ten duten boluntarioen sarea kudeatzendu, lantaldeen beharren arabera jendeabideratuz.

2. Ikuskizunak. Kilometroetakohelburuak eta balioak modu ludikoaniritsi zaizkigu lantalde honen bidez. Au-zolana izan dute oinarrian, eta ikastola-ren eta herriaren arteko lotura estutzea,helburu.

1. Prebentzioa. Alkoholaren kon-tsumo arduratsua sustatzeaz gain,gazte adingabeak edaten hasten dire-neko adina atzeratzea da helburua.Lantalde honek herriko saltokien, taber-narien eta eragileen konpromisoa, par-taidetza aktiboa eta sentsibilizazioajorratzen ditu. Gainera, ikastolan bertanikasleekin zein gurasoekin, saio irekie-tan horri buruzko hitzaldiak emango di-tuzte irailean.

9BATZORDEAK

9. Txosnak. Orain artean antolatudiren ekitaldietan jan-edanaren arduraizan dute. Giro ezin hobean jardun dutelantaldean, beti ere, beste lantaldeekinelkarlanean, esaterako jasangarritasu-naren irizpideak zorrotz betez. Urriaren6an ere eskertuko dute laguntza!

11. Jasangarritasuna eta garbitasuna. Makrojai batek sortzenduen lorratz ekologikoa ahalik etagehiena murriztea da hauen egitekoa.Batzorde guztiek jarraitzen dituzte lan-talde honek jarritako irizpideak.

10. Feminismoa. Kilometroak2019an sustatu nahi dugun jai-eredua-ren inguruko hausnarketa eta lanketariheldu dio, ikuspegi feminista batetik.Ondorioak herriko eragile feministekinkontrastatu, ekarpenak jaso, eta Kilo-metroak 2019 festaren antolakuntzanikuspegi feminista txertatzeko beha-rrezkoak diren neurriak zehaztea daxedea. Bestalde, lantalde guztiek for-mazio emankorra egin dute, feminismolantaldeak sustatuta, irizpide hori de-nean txertatzeko.

8.Protokoloa. Kilometroak 2019koirudia modu egokian zabaltzeaz ardu-ratu da, eta horretarako erakundeekinizan beharreko harremanak bideratzeadagokio. Gaian aditua den Ikastolen El-karteko teknikari batekin dihardute la-nean.

13.Muntaketa. Azpiegituraz ardu-ratzen da: oholtzak, karpak, mostrado-reak, kableen azpiegiturak, eta abar.

7. Erronka. Kilometroak eguneanDBH 3 eta 4ko ikasleentzako jolas iru-dimentsu eta dibertigarriak antolatzendihardu lantalde honek. Lehiatik urrun,taldelana sarituko duten jolasak pres-tatu dituzte. Ez galdu urriaren 6koa! 12.Osasuna. Kilometroak 2019ko

egunean antolatzen diren ekintzetarakolarrialdi-plan bat egiten ari dira. Osa-sun-arloan diharduten guraso eta ikas-tolako lagunek osatu dute.

10 KOMIKIA - LOGOAREN SORTZEA

11IRITZIA

Zientzialari askok ikertu dute mu-sika: nola jaio zen; zer funtzioduen; nola azaltzen den eboluzio-

aren ikuspegitik… Oraindik ez dira gal-dera guztiei erantzutera iritsi, eta agianez dute inoiz lortuko, baina zenbait al-derditan ados daude. Adibidez, garbidute musikak eragin bateratzaileaduela, pertsonok elkartzeko gaitasunaduela, taldea sortzeko ahalmena. Ho-rrez gain, bide eraginkorrena da emo-zioak kutsatzeko eta mezuak igortzeko,barru-barruraino.

Seguru asko, Kilometroetako lehenkanta egin zutenek ez zuten zientziala-rien teorien berri. Hala ere, bazekitenmusika sentipenen adierazle eta ga-rraiatzaile bikaina dela, eta elkarrekinkantatzeak kidetasuna pizten duela.Horregatik, edo horretarako, sortu zutenKilometroetako lehen kanta.

Geroztik, Kilometroetako jai bakoi-tzak izan du bere abestia, garaiko giroa,herriko nortasuna eta antolatzaileenizaera islatu duena. Horren harira, ari-keta polita da Kilometroetako abestiakalderatzea, eta ikustea zeinen desber-dinak diren batzuk besteetatik, helburu

berbera izan arren. Gogoratu, adibidez,Zarautzek hartu dituen bi Kilometroe-tako abestiak, bigarrena, Oriorekin ba-tera. Ez; ez daude Kilometroetako biabesti berdin.

Eta Kilometroetako abesti bat sor-tzeko formularik, ba al dago? Bada, ez,ez dago. Edo, baldin balego ere, aur-tengo antolatzaileok ez dute, ez dugu,horren berririk izan. Eta hori zoragarriaizan da, aukera eman baitigu hutsetikhasi eta esperimentatzeko, askatasunosoz.

Ez dira gutxi izan gure buruari egin-dako galderak, jakinda, gainera, Kilome-troak, Korrika edo antzekoek sortutakokantek dagoeneko ez dutela garai ba-tean izaten zuten oihartzuna jendar-tean.

Horrek ez gaitu kikildu, ordea. Alde-rantziz, lagungarri ere izan zaigu uler-tzeko komeni dela sortzen dugun abestihori oso gurea izatea. Azken finean,denen ahotan dauden abestien klon bateginez gero, besteetatik ez bereiztekoeta oharkabean geratzeko arriskuaizango luke. Gurea, oso gurea, izanezgero, berriz, guretzat behintzat berezia

izango litzateke. Hortaz, xume bainaegiazko, guk geuk egitea erabaki ge-nuen, hitz eta doinu.

Ondo, beraz; gure abestia geukegina izango da, hitz eta doinu. Hu-rrengo galdera: eta zer egin lehenengo,hitza ala doinua? Horretarako ere ezdago formularik? Ez, ez dago.

Edo bai, agian ari gara formula lor-tzen: eztabaidatzea eta adostea. Eta,oraingoan, hitzetik abiatzea erabaki dusortzaile-taldeak. “Izan dezala erre-pika”, eskatu du batek; “izan dadila kan-tatzeko erraza”, besteak, “umeek errazkantatzeko modukoa”, ñabartu du hu-rrengoak. Eta enkargu hori eman zaiohitzaren egileari, zeina ikastolakoikasle-ohia, bertsolaria, eta ikastolakohaurren ama den.

Ekarri ditu hitzak egileak, eta kantuzaurkeztu. Egina dago eta kanta! Ez,beste jantzi bat behar duela erabakidute; taldeko musikariak prest daudeproposamenak egiteko. Eta egin di-tuzte! Hiru!! Bat, kalekoa eta erosoa; bi-garrena, dotorea eta xehetasunezbetea; hirugarrena, alaia eta koloretsua.Ez da erraza izan bakarra aukeratzea,baina hirugarren doinuaren alde egin dutaldeak. Eta hasiera-hasierakoa ere, hi-tzekin batera etorri zen hura, aintzathartu dute, gainera.

Elkarrekin txirikordatu dituzte hitzaketa notak. Bidean, jende gehiago batuzaie, batzuk ahotsekin eta besteak mu-sika-tresnekin. Eta denen artean sortudute kanta bat, elkarrekin abesteko;abesti bat, elkarrekin dantzatzeko; dan-tza bat, elkarrekin aurrera egiteko. “Ni,hi hura, ikastola mundura”.

Abesti bat, elkarrekin abesteko

Abestiaren inguruko iritzi artikulua: Ana Galarraga

12 ORAIN ARTEKOA

Atzoko biharamunarenbegirada

01 Aurkezpena2018ko azaroaren 30a. Egun bereziaSalbatore Mitxelena Ikastolarentzat. Ki-lometroak 2019aren lehen suziria. Ur-duritasuna nagusi da taularen gaineaneta ikusleen artean. Isiltasuna. Ondo le-rrotutako zuhaitzaren bi kimuek Kilo-metroak-en lekukoa jendartera hurbil-tzerakoan, isiltasuna txalo zaparradezestali da. Zirrara. Eskuak elkarri lotuak.Eztarriak estu. Begiak hain lauso! Etaekitaldiak aurrera darrai. Isiltasunabeste behin. Noizbehinka barreak etaalgarak taulako aktore-maisuen eragi-nez. Eta bukatzeko dantzaldi zoraga-rria! Momentu hau ahaztea askokostatuko zaigu, bihotzean gordeaizango baitugu beti. Ni, hi, hura, ikas-tola mundura!

03Mahai ingurua

Azken boladan ikastolak erasoak jasatenari dira, pribatu publikoaren dikotomiareninguruan. Hori dela-eta, “IKASTOLA: ZER-GATIK ETA ZERTARAKO” mahai inguruaantolatu zen otsailaren 28an. Partaideesanguratsuak izan ziren bertan, ikasto-len sorreraren zergatiak arakatu zituzten,eta egun, hezkuntzaren inguruan dagoeneztabaidari heldu zioten Eduardo Apoda-kak, Idurre Eskisabelek eta Larraitz Ariz-nabarretak, Samara Velteren gidaritza-pean. Oionetik Atharratzera, Tuteratik, Ka-rrantzatik, Zizurkildik pasatuaz, oraindikbaditugu Euskal Eskola Nazionala, herri-koia eta parte hartzailea errebindikatzekoarrazoiak. Mahai inguru magistrala es-kaini ziguten. Eskerrik asko!

05Kilometroak korrikarekin

KLIKA! Eguzkiak apirilaren 12a argituzuen, etxean geratzeko aitzakiarik gabeutziz. Egun esanguratsua Zarauzkoeuskaltzaleontzat. Badator KORRIKA!Ezin zuen beste era batera izan eta Sal-batore Mitxelena Ikastolak eta Kilome-troak bat egin zuten euskararen aldekoaldarriarekin. Aniztasuna eta inklusibi-tatearen leloa geurea eginik irten ge-nuen kalera. Eta gezurra badirudi ere,XXI. mendean, Euskara, euskaldunoneta Euskal Herriko hizkuntza dela oihu-katzen jarraitu behar dugu. “Euskarazbizi nahi dugu”.

02Kilometroak txikia

Kilometroak-en ekimenen artean, Kilo-metroak Txikia izan da agian bitxikerigehien utzi diguna. Zalantzaz beterikginen, baina, otsailaren 24ak sorpresahandia ekarri zigun. Zarauzko malekoia,Musika Plaza, Lege Zaharren enparan-tza… herriko txokoak umeez, erraldoiez,mamorruez… bete ziren. Musika alaiaeta aurpegi pozgarriak. Tailerrak eta jo-lasak. Nor baino nor gusturago. Txikiakalai eta helduak kontentu. Horrelakoegun gehiago behar ditugu. Memoriangordetzeko altxorra. Itsasotik zerurainourdinean urdinago, herria dut, herrianaiz, ikastolatik harago.

04 Lilatoia

Talde feministaren eskutik heldu zitzai-gun martxoaren 30ean, Donostiako Li-latoian parte hartzeko deia. Karrera batbaino gehiago izan zen, egungo emaku-meen egoeraren aurrean errebindikaziounea izan zen, baina, aldarrikapenak ezdu aurpegi tristea izan behar, eta horziren ikastolako emakumeen ordezka-riak festa giroan murgilduta, mamo-rruen laguntzarekin, noski.Aniztasunaren aldarria gogor entzunzen alde batetik, eta bestetik bapo go-zatu genuen! Elkarlanean asko lor de-zakegula ikasi genuen. Errepikatzekomodukoa! HURA putzu more bat da etaputzuaren jiran mamorruak hor dabiltzaalgaraka kalejiran.

2018/11/30

2019/02/24

2019/02/28

2019/03/30

2019/04/12

13ORAIN ARTEKOA

Kilometroak 2019ko abestia definitzekohitz bakar bat aukeratzekotan, “gurea”izango litzateke. Maiatzaren 3an aur-keztu zen Ni, Hi, Hura... ikastola mun-dura! leloan oinarritutako abestia etabideoklipa. Salbatore Mitxelena ikasto-lako kideek sorturiko kanta, abestiarenhitzekin hasi eta bideoa grabatzeraino.Adi entzun genituen batukadaren doi-

nuak, urduri ginen etorriko zenarenzain. Swing doinuak hasi bezain lasterdantzaleku erraldoia bilakatu zen Mu-sika Plaza. Ikusle guztiak dantzan jar-tzea lortu zuten, giro ezin hobea lortuz.KOLOSALA izan zen! NI, HI, HURA… NI,HI, HURA… JAUZI EGINIK GURA, NI, HI,HURA… NI, HI, HURA… IKASTOLAMUNDURA!

Pagoeta da zarauztarron tontor ku-ttuna. Urtero legez, hitzordua jarria ge-nuen ekainaren 2rako, ikastolakojaiaren biharamunean, Pagoetara ber-taratzeko. Ikastolak bat egiten zuen Pa-goeta Mendizale Elkarteak egindakodeiarekin, eta Mendimetroak ekimena-rekin uztartu zuen. Zarauztarron ohitu-rari jarraikiz, aurten ez diogu huts eginPagoetara igotzeari. Aurreko eguneko

ajeak alde batera utzita, mendi tonto-rrean elkartu ginen ikastola zaleok etaargazki bikaina egin ere. Mendimetroakibilbide desberdin eta interesgarriak es-kaini dizkigu, batzuk ezagunak besteakez hainbeste, urtean zehar eta urteetanzehar disfrutatu ahal izango ditugunak.Inoiz baino ederrago, inoiz baino berde-ago, bide hontan emandako pauso ba-koitzean hago.

08Hondartza Hartu

Ekainaren 15ean, jolasak hartu zuenDesertu Txikia. Herriko beste hainbateragilerekin elkarlanean, festa ederraantolatu zuten Kilometroetako antola-tzaileek. Tai Chi eginez hasi zuteneguna batzuek eta, horren ostean, kale-jiran iritsi ziren Mamorruak eta txistu-lariak Desertu Txikira. Egun osoanzehar ez zen aitzakiarik izan asper-tzeko: Tropela elkartearen jolasak, hon-darrezko irudiak, margolan tailerrak,Hiruerreketako mahai-jolas erraldoiak,kometak... Indarrak hartzeko aukerarikere izan zen, izan ere, Hondartza Hartuegunerako propio atondutako txosnanmakarroiak eta Getariako antxoa fres-koak izan ziren eskuragarri.

07Mendimetroak

06Kantaren aurkezpena

2019/05/03

2019/06/02

2019/06/15

14 ABESTIAREN SORTZEA

Kilometroak 2019ko kantuaren jato-rrizko idea eta garapen osoa gure la-bean egosi da: gurasoek, ikasleek,ikasle ohiek eta langileek osatu dutemusikari taldea.

Xoua hastera doa, soka, tekla etapartxe oro beroketa lanetan, ikas-tolako ijitoak swing erritmoei eki-

teko prest daude jada, Ni, hi, hura…ikastola mundura! Unax Zalduak, Mas-ter of Ceremony lanak egiten, sarreraemango dio ikuskizunari. Ni naiz abia-puntua. Gorka Mendizabal hasi da ba-ketak astintzen, bateriaren kaxa eta

tinbalen lehen burrunbek hasiko duteItsasotik zeruraino entzungo den kan-tua; lehen konpasekin ikastolatik ha-rago auditorio osoa dantzan jarri da.Oholtzara igo dira jada taldeko bi front-women-ak, ahots nagusiak, mikroan hi-tzaren arnasa izango direnak, AndreaLope eta Amaia Simone Gabilondo. Ko-roetan, ahotsei kolore gehiago emanez,I-threes euskaldunak: Nerea Altxu, JoneAzkoaga eta Miren Aranguren. Hau dahau harri koxkorrekin eraikitako jolasa!Kantuaren oinarrian, Aitor Amilibia Kor-txi kitarra elektrikoarekin, ikastolakomantenu lanak egiteaz gain artista bat

dela erakutsiz; eta lau soken bidez,soinu grabeek tempoa markatzen, Joa-nes Ederra baxuan. Dagoeneko entzu-leak dantzari dira, eta koreografiarenlehen urratsak bide hontan emandakopauso bakoitzean daude. Danel San-chezen kitarra españolaren arpegioekkadentzia berezia emango diote Kilo-metroetako ereserkiari. Urdinean urdi-nago, ikuskizunak gora egiten du.

Haizeetan, kanpotik ekarritako bi fi-txajeak, Skasti taldeak lagatakoak, JosuTete tronboian eta Mikel Alberdi tronpe-tan, harrobiko Oihane Lekuonaren sa-xoarekin bat brass taldea osatu etaNew Orleans kutsua ematen diote, jazz& swing. Inoiz baino ederrago entzutenda klarinetea. Sekulako inprobisazioaeginez, Igor Garciak, itxaropen guztiakgaindituz, Woody Allen bera ere, inoizbaino berdeago, harri eta zur utzikoluke.

Teklak sakatzen, soinu handian InarIzeta, entzun eta jo, ia-ia partiturari be-giratu gabe, bere entzumena horreta-rako sortua bailitzan, eta pianoan,abestiaren garapenean laguntzeaz

Ikastola mundura all starsgypsy swing band

15ABESTIAREN SORTZEA

gain, Mertxe Isastiren hatz dantzariak.Azken orduan, Düsseldorfeko operakoproiektutik tartetxo bat hartuta, AinhoaGarayaren biolinaren notek apaingarrigisa kolore gehiago ekarriko dizkigu.Etorkizuna putzu more bat denez, azken

estrofako ahotsak, Nahikari Gabilondoletragilearen laguntzarekin, DBHkoikasleek* jarriko dituzte, haiek direlakobehinola egin zen habia baten oraina.Produkzio lanetan, hasiera-hasieratikazken konpasa arte, nekaezinezko lanestajanovista bat egiten, abestiaren ja-

torrizko idea izan duen Hodei Estebanaritu da. Fidelenea estudiotik, berriz,tekniko lanetan Mikel Kazalis, lanari gu-tasun bat ematen, borobiltzen, musikarieta soinu-tresna bakoitzak duen rolakontuan hartuta abestiari oreka batematen.

One-hit-wonder bat bihurtuko daagian, baina sekulako taldea osatudugu ikastolan, are abesti alai eta jos-talariago bat jo eta dantzatzeko. Euskaltalde hark zioen legez, “bizitzak eman-dako plazer txiki hauengatik ez balitz”.Nonon, mamorruak hor dabiltza eskutikhelduta algaraka kalejiran Gypsy swingerritmo martxoso hauek dantzatzen.Irten gaitezen mundura, mundua zaindaukagu ta, denok garelako bat, ikas-tola osoa … gu, zu, zuek eta haiek!

*abesten parte hartu duten DBHkoikasleak: Eneida Zuloaga, Maddi Ar-mendariz, Irati Lizarralde, Alaitz Usan-dizaga, Nora Goenaga, Izeia Ameztoi,Intza Egaña, Aitana Egaña, Martina Illa-rramendi, Laida Ameztoi, Inge Armen-dariz, Ibai Azkue, Elene Riaño.

16

Hik Hasik “Hezkuntza ErrealitateBerrietara Jauzi” jardunaldia an-tolatu berri du. Hizlariek honako

bi galdera hauei erantzun behar zieten:“10-20 urte barru nolako gizartea irudi-katzen duzu?”. “Horretarako zer-nolakohezkuntza behar da? Nola hezi beharditugu haur eta gazteak?”. Denek irudi-katu dute etorkizuna nahiko ilun (alda-

keta klimatikoaren eraginez krisi eko-nomiko eta sozial globala aurreikustenbaita epe motzean). Eta iluntasun horrifrenoa jartzeko gakoa hamahiru hizla-rietatik hamabik modu batera edo bes-tera “desobedientzia” izango delaaipatu dute. Desobedientzia geletan,desobedientzia lantokian, desobedien-tzia kalean… Desobedientziarekin ba-tera noski, gure barruarekin konektatubeharra, ama-lurrarekin modu natura-lean harremantzea, pantailen erabileramurriztea, elkarren arteko harremanakzaintzea edo gure bizimodua soiltzeaaipatu dituzte, besteak beste.

Eta bi aukera jarri dizkigute mahaigainean, dagoenari eta datorrenari erre-paratu ez eta gure pantailei begira ja-rraitzea, edo aldaketa gure eskudagoela sinistea eta eragitea.

Guk bigarrenaren alde egin dugu.Badakigulako desobeditzea, garai be-rrietara egokitzea eta orainari begira-tzea Ikastolen mugimenduarentzatonuragarri izan dela. Desobedientziarenpraktika gordina izan zen Ikastolak etaIkastolen jaiak martxan jartzea. Ordukohaiek ere etorkizuna beltz samarra au-rreikusten zuten, eta desobedientziarenpraktika horrek zetorrena eraldatzeko

balio izan zuen. Etorriko zenaren zainegon gabe, orainean jarri zuten indarra,eta auzolana oinarri, momentuan zituz-ten beharrei erantzun zuzena eman zie-ten.

Horren emaitzak Ikastolen mugi-menduak egun duen sendotasuna etaegonkortasuna dira. Orduan bezala,baina, orain ere sumatzen dira etor dai-tekeenaren zantzuak. Eta, horri aurrehartu asmoz edo, Gipuzkoako Ikastolokegin dugu gure ariketa propioa. Lau ur-teko hausnarketa prozesuari amaieraeman berri diogu, Kilometroak jaia garaiberrietara egokitu eta orain ditugun be-harrei erantzuteko tresna bilakatzeahelburu. Eta aldaketa honekin bagoazIkastolen mugimenduaren barruak as-tintzera, gure jaiaren izaera soiltzera,norbanakoen artean, beste eragileekin,Euskal Herriko beste ikastolekin harre-man sareak indartzera, pantailei neurrizbegiratu eta parte hartzea bultzatzera,egungo beharrei erantzuna emanezetorkizun koloretsuago eta euskaldu-nagoa eraikitzera. Gipuzkoako Ikasto-lak prest gaude gure “desobedientzia”ariketa egiteko, eta horrek 2020an Zu-bimusu Ikastolak antolatuko duen Kilo-metroetan izango du hasiera.

Nekane Artola. Asier Zaldua, Gipuzkoako HItza

KMK EREDU BERRIA

Etorkizunadesobedituz

Jolastu dezagun!

HIZKI ZOPA

Aurkitu hitzok hizki zopan:

- KONFIANTZA- HARREMANA- KOMUNITATEA- AUZOLANA- PAREKIDETASUNA- EUSKARA- BELAUNALDIAK

1

GURE KODEA

Zer esaten ari zaigu esaldi hau? Iruditxo bakoitzaren ordez jarri dagokion hizkia eta mezu ezkutua aurkituko duzu.

2

A M P E M Y F Z C H

N I Y H F J O B A I

U W W U X D C R U C

S U M Q P B R M Y K

A G R C W E Y P A O

T U Z G M L O D Z M

E A Z A X A Z H T U

D R N O D U C O N N

I A I P L N M K A I

K K H V I A D T I T

E S K U B L N S F A

R U M P K D Q A N T

A E J S Q I C M O E

P Q L J P A I Q K A

Z D U R A K G D A C

— — — — — — — — — — — — — — — — — —

— — — — — — — — — — — — — —

A B C D E F G H I J K L M

N O P Q R S T U V W X Y Z

18 DENBORA PASAK

INGURUMENA ZAINDU

Kilometroak egunean sortu daitekeen zabor asko birzikla dezakegu. Asma dezakezu zabor bakoitza zein ontziri dagokion?

3

MAMORRUKLETA

Mamorruei asko gustatzen zaie bizikletaz edo patinetez ibiltzea. Bide batez, gutxiago kutsatzen dute! Asmatuko al zenuke zein itzal dagokion irudiari?

4

1 2 3

4 5 6

19DENBORA PASAK

IRUDI FESTA

Kilometroetako irudi festa honetan bada saltsa! Ia irudi guztiak binaka daude, bi izan ezik: batek ez du lagunik eta beste batek bi lagun ditu. Aurkitu bakarrik agertzen den logoa eta hirutan agertzen dena.

520 DENBORA PASAK

7 DESBERDINTASUNAK

Zarauzko Kilometroak’87ko bi ibilbide hauen artean zazpi desberdintasun daude, aurki itzazu!

621DENBORA PASAK

1

3

4

2

MAMORROTU

Ni, Hi eta Hura beti daude elkarrekin, talde bakarra osatzen bait dute hirurak batera. Osatu sudokua Ni, Hi, Hura elkarrekin jarrita.

7

ZENBAKIGRAMA8Bertikalean:

1. Zein urtetan izan zen lehenengo Kilometroak zarautzen?

3. Zein urtetan izan zen bigarren aldiz Kilometroak Oriorekin batera?

Horizontalean:

2. Zenbat boluntario behar dira Kilometroak jai egunerako?

4. Zein urtetan ospatu zen lehen aldiz Kilometroak, Gipuzkoako ikastolen jaia?

22 DENBORA PASAK

MARGOTU NAZAZU

1

3

4

21

9

7

1 9 7 8

5 0 0

2

0

4

Euskara da euskaldun egiten gaituena.

AMPEMYFZCH

NIYHFJOBAI

UWWUXDCRUC

SUMQPBRMYK

AGRCWEYPAO

TUZGMLODZM

EAZAXAZHTU

DRNODUCONN

IAIPLNMKAI

KKHVIADTIT

ESKUBLNSFA

RUMPKDQANT

AEJSQICMOE

PQLJPAIQKA

ZDURAKGDAC

SOLUZIOAK

12

3

45. irudia

7

Hiru aldiz errepikatuta dago.

Behin bakarrik azaltzen da irudi hau.

6

8

5

24 DENDA EGONKORRA

Kilometroak 2019aren lekukoahartzean, lehenengo lanetako batizan zen denda egonkorra aton-

tzeko egoitza bilatzea. Bat bainogehiago ikusi ondoren, baldintzak az-tertuta, Salegi kaleko 3. zenbakikobehea egokitzea erabaki zen. Azaroaren30ean aurkeztu ziren leloa eta logoa,eta biharamunean ireki zen denda,abenduaren 1ean. Geroztik, astelehene-tik larunbatera, goizez eta arratsaldezirekita dago, boluntario-sare zabal etaeskuzabal bati esker.

Zarautz udatoki aparta izanda, bestedenda egonkor bat prestatu da male-koian. 10:00etatik aurrera etenik gabedago irekita hori, 20:30ak arte, uztaileaneta abuztuan. Hori ere ezin da egin do-zenaka boluntariorik gabe.

Dendaegonkorra

DENDA IBILTARIA

Kilometroen marka ez da, ordea,Zarautzen bakarrik geratzen. Gi-puzkoako ikastolen jaia izanda,

horren berri Gipuzkoa osora eramateada asmoa. Horretarako, 2018ko aben-duaren hasieratik, Gipuzkoan izan direnjai, festa, ekitaldi, jarduera eta bestelakoekimenetan egoten saiatu da dendaibiltaria. Igaro ditu Donostia, Lezo, Zes-toa, Azpeitia, Usurbil, Hernani, Tolosa,Beasain, Bergara, Urretxu-Zumarraga,Oñati...

Uda sasoian hasi denetik, gainera,Zarauzko malekoian ere postutxoaizango da Kilometroetako arropak sal-tzen. Pukas surf eskolaren parean ja-rriko dute eta, euririk egin ezean,11:00etatik 20:45era egongo da zaba-lik.

Dendaibiltaria

25

26 GURE ZOZKETA

Kilometroetako saririk borobilenaeskaintzen du Gure Zozketak. 5euroren truke, 60.000 euro jaso

daitezke. Iaz Urretxu-Zumarragan ber-tan egokitu zen saria, Kilometroak an-tolatzearen ardura zuten herrian.

Gure Zozketako boletoak Gipuzko-ako herri askotako tabernetan topa dai-tezke. Horretaz gain, boletoak saltzekodozenaka irteera egin ditu lantaldeakhainbat herritako jardueretara eta jaie-tara.

Gure Zozketa

Gorka Peñagarikano

60.000 euro tokatuz gero auto bat ero-siko nuke, gidabaimena atera (oraindikez daukadalako) eta, gainerakoa, etor-kizunean erabiltzeko gordeko nuke.

Andrea Zaldua

Hiru zatitan banatuko nuke dirua, ondo-ren kudeatzeko. Gurasoei zati handi batemango nieke eta kontu korronteansartuko nuke beste zati bat. Diru horietorkizunerako gordeko nuke, aurreztenhasteko. Dagoeneko hasita egon behargenuke baina tira... (barre artean).Beste zati batekin bidaia handi bategingo nuke, oporretara joango nintza-teke munduaren beste puntara.

Zer egingo zenuke 60.000 eurotokatuz gero?

28 FEMINISMO BATZORDEA

Izan du bere lekua berdintasunarenlanketak hainbat ikastolen festetan.Aurten, ordea, lehenengoz jarri diote

Feminismo goiburua lantalde bati. Pa-rekidetasun edo berdintasun batzor-deak izan dira aurretik, bainabatzordeak uste du feminismo hitzaerabiltzea aurrerapausoa dela, oraindik,kontzeptu horrekiko “errezeloak” badi-relako. Dena den, taldea sortzerakoaninoren ezezkorik ez zutela jaso azaldudute kideek.

Behin batzordea martxan jarrita,lehen helburua lantalde desberdinetanzebiltzanak formatzea izan zen. “Ba-tzordeetako kideek jakitea nahi genuenfeminismoak zer dakarren berarekin”,azaldu du batzordekide batek. Hala,kontzientzia eta begirada feminista he-

larazi nahi izan zituzten, ikasketa saiobatzuen bidez. Batzordeetako burueizuzendutako bi saio antolatu zituzten,eta batzorde guzti-guztiek hartu zutenparte. “Asmoa zen, ondoren, formakun-tzan jasotako hori bakoitzak bere lan-taldean hedatzea”. Kilometroen egunhanditik harago, prozesuari eman nahiizan diote garrantzia Feminismo ba-tzordeko kideek: “Prozesuaren lanketakekarriko du jai eguna feminista izatea”.Premisa horretatik abiatuta etorri zirenformakuntza saioak, eta zalantzak izanbazituzten ere, nori bideratu, nola egin...“gustura” daude izandako emaitzekin.

“Modu desberdin eta eraginkorrago”batean nahi izan dute landu feminis-moa, emaitza hobea izan zedin. Hortiketorri da, besteak beste, feminismo hi-

tzaren beraren erabilera. Makrofestakeskatzen duen lana “erraldoia” delaazaldu dute, eta lan andana horretan,askotan inertziaz jokatzen dela, beste-lako hausnarketarik egin gabe. “Horigarbi ikusi da batzordeen osaketan”,azaldu dute. Izan ere, lantaldeak ez dira“inolaz ere” parekideak. ”Muntaiara bi-deratutako lantaldeak, esaterako, ze-haro maskulinoak dira, eta arropasalmenta daramatenak, berriz, femeni-noak”. Gainontzeko batzordeak bainoberanduxeago osatu zen feminismoa-rena, beraz, ez zuten aukerarik izan ba-tzordeen eraketan eragiteko. Behinlanean hasita, ordea, gaiaren ingurukohausnarketa bultzatzen ahalegindudira.

Kasu askotan, jendeak zenbait lane-

Kolore moreabermatutaegon dadin

29FEMINISMO BATZORDEA

tarako horretan arituak diren ezaguneideitu izan diela azaldu dute, ohartugabe, esaterako, muntaiaz arduratzendiren guztiak gizonezkoak direla. “As-kotan presak eta inertziak horretara ga-ramatzate”. Are gehiago, halakoabiaduran eta “estres maila handian”doan prozesu batean murgilduta ego-nik. Horrez gain, azaldu dute ez delanahikoa atea irekitzea soilik. “Jendeabeste era batera gonbidatu beharradago, batzordeak parekideak izan dai-tezen”.

Martxoaren 8an Zarautzen antolatu-tako ekintzetan ere hartu zuten parteKilometroetako Feminismoko batzor-dekideek. Koordinadorako bileretanizan ziren, eta aurrelanketa sendoa eginzuten ikastetxeetan greba eta borrokafeminista sustatzeko. Emakume Langi-learen Egunaren harira egiten den hi-tzordu jendetsuenetarikoan ere izanziren. Mamorruekin batera, 30 ema-kume inguruk hartu zuten parte Lila-toian. Hala, Donostiako kaleetan zehararitu ziren korrika Zarauzko Ikastolakokamisetarekin, emakumeen borroka al-darrikatuz.

Aurrera begirako lanketaBatzordeko zenbait kiderentzat “ikas-keta prozesua” izan da lan honetan ari-tzea. “Formakuntza bat izan da,apurka-apurka ikuspegi feminista lan-tzen joan naiz eta zenbait kontu identi-fikatzen”, azaldu du kide batek. Bestebatek esan du erreparo apur bat ereematen ziola lantaldean aritzeak:“Gaiarekiko sentsibilitatea banuen,

baina ez nintzen aditua sentitzen”. Guz-tiek aberasgarritzat dute bizitako pro-zesua, izan ere, ikastolako guraso zeinirakasle izanik, beraiek parte diren egi-turan begirada feminista txertatzekobaliatu nahi dute egindako lanketa. Ale-gia, behin urriaren 6a (Kilometroak fes-taren eguna) igarota, lanean jarraitzekoasmoa dute. Gustura daudenaren sei-nale da jarraipena eman nahi izate hori.Ikasten eta gaiaren inguruan janzten ja-rraitzeko aukera topatu dute, eta horrieutsi nahi diote. “Gizarte parekide ba-tera heltzea da helburua. Jendarteangertatzen den gauza bera islatzen daKilometroetan eta Ikastolaren inguruanere, eta horretan eragin nahi dugu”.

Hala, egitekoen artean sartu dute2019-2020 ikasturtea hastean ikaslee-kin ere formakuntza saioak egitea eta

gaia lantzea, oraindik modua zehaztuez badute ere.

Aurrelanketa handia, hausnarketaketa eztabaidak izan dituzte bileretan.Asko. Orain, ordea, oso gertu ikustendute urriaren 6a eta, egunean bertanegitekoak dituzte buruan. Pankartak,puntu moreak... Protokolo bat ere sortudute, edozein erasoren aurrean nola jo-katu jakiteko. Azaldu dute garrantzitsuadela batzorde guztietako kideek jakiteaprotokoloaren berri. Egunean bertan lanegiteko prest azaldu den jendeari deialuzatu diote Puntu Moreetan txandarenbat egiteko. Normalean, txosnetan etahalakoetan laguntzeko erraz ematen duizena jendeak, baina Puntu Morekotxandak hutsik daude oraindik. Horre-gatik, animatu nahi izan dute jendeabertan parte hartzera.

30 ATZERA BEGIRAKOA

Lehenengo atzera begiradan, go-goratzen dugu ezustean harra-patu gintuela 1987an Kilometroak

Zarautzen ospatuko zeneko albisteak.Horrela, bada, motorrak martxan jarribehar ziren albait lehen. Ez zen lan

Atzerabegirakoa

erraza izango, ez alajaina! Garai hartanez zegoen gaur egun bezala, ordena-gailu, Internet, sakelako telefonorik…eta denok etxeko telefonoaren zain iza-ten ginen. Ahoz ahoko mezuak izanziren, baina, ondoen funtzionatu zute-nak. Horrez gain, lanak ere eskuz eskuegiten ziren. Kilometroak 87ko festaharen ezaugarri nagusiena AUZOLANAizan zen. Ezin zuen beste modu bateraizan. Leloa Euskal Eskola Publiko BerriBat izan zen, gaur egun euskal hezkun-tzaren barruan aldarri jarraitzen duena.Kasete bat ere argitaratu zen, ez baitze-goen CD edo antzekorik, eta ikastolabertako kantak ezagun egin ziren. Ma-nolo Urbietaren kutsua nabari zen. Etalortu ziren irabaziak hiru zatitan banatu

ziren, bata Iparraldeko ikastolentzat,beste bat Nafarroako ikastolentzat etahirugarrena Zarauzko Ikastolarentzat.Garbi zegoen helburu nagusia euskaraeta euskal kultura hedatzea zela EuskalHerri osora.

31ATZERA BEGIRAKOA

2004an, Oteitza Lizeoa sortu berri-tan heldu zen Zarautzera bigarrenKilometroak festa. Izen ederra

jarri zitzaion Lizeoari: Orion jaio eta Za-rautzen bizi zen artista handiaren izena.Eta horren harira Kilometroak Orio etaZarautz artean antolatu zen, OriokoHerri Ikastola, Oteitza Lizeoa eta Salba-tore Mitxelena ikastolaren artean. Olatuberria izan zuen leloa. Oraingoan ereirabaziak hiruren artean banatuko ziren.Garbi geratu zen ikastolek duten elkar-tasun sena. Orduan bai, CD bat atera-tzeko aukera izan genuen eta hemenere Oriok eta Zarautzek bat egin zuten,batzuen letrak, besteen musika… Arro-pak ere aldaketa nabarmena izan zuen,elastikoak soilik saltzetik arropa des-berdinak saltzera salto egin zen, etaizugarrizko arrakasta izan zuen. Festabera ere urte osora hedatu zen eta ho-rrela, erakusketak eta kultur saio des-berdinak antolatu ziren urtean zehar,Kilometroak egun bakar batera mugatugabe. Egunean bertan, eguraldi zoraga-rri batek lagundu zuen, aurreko saioanbezala.

Eta hirugarrena heldu zaigu. Ni, hi,hura, ikastola mundura! leloakikastola guztiak bereganatzen

ditu. Berdin dio Zarauzkoa, Bastidakoa,Hendaiakoa, Trapagarangoa edo izan,denoi ondo datorkigu leloa. Eta indarrakere denon artean jarri behar ditugu. Ko-munikazioa errazagoa baldin baduguere, lanak guztion eskuak behar ditu,lauk bik baino gehiago egiten baitute.Eta horretan gabiltza buru-belarri.Kanta horrela izan da osatua, letratikhasi eta azken grabazioraino, bertakopartaideen lankidetzarekin. Aurreko ur-teotan irabaziak eraikinak hobetzekoizan baziren, aurtengo honetan, ildo pe-dagogiko berrian inbertitzeko balioizango digu. Ikastolako irakasleen for-maziora bideratuko da bereziki, bainakomunitate osoak jasoko ditu onga-rriak. Nabarmena izan da aurten anto-latu diren ekintza desberdinetanizandako partaidetza, aurkezpenean,mahai-inguruan, Kilometroak Txikian,Mendimetroetan, Gure Zozketan, Hon-dartza Hartun, Klikmetroetan… eta on-dorengoenetan, dudarik gabe. Ez daikastolakoa izan behar Kilometroak La-guna izateko, euskaltzalea izatea nahi-koa da, euskara eta euskal kulturarenbultzatzailea. Urriaren 6an elkar ikusikodugulakoan, besarkada handi bat!

AGENDAUZTAILAK 20, LARUNBATA

Reala-Racing gizonezkoen futbol pro-fesionaleko partida Kilometroen alde.Asti futbol zelaian, 18:00etan.

UZTAILAK 20, LARUNBATA ETA UZTAILAK 21, IGANDEA

Kilometroen aldeko tonbola Zarauzkomalekoian, Duke Enea parean.

ABUZTUAK 31, LARUNBATA

Eskubaloiko torneo nazionala,09:00etan hasita. Euskal Herriko txokodesberdinetatik etorritako taldeek har-tuko dute parte. Orio, Usurbil, Malkaitz,Burlata, Barakaldo eta Urdulizko infan-til, kadete eta jubenilak.

17:00etan Irisarri-Zarautz seniorrenpartida. 19:00etan Anaitasuna-BidasoaASOBAL ligako taldeen partida.Sarrerak: helduek 5 euro ordaindu be-harko dute eta umeek euro 1. Talde pro-fesionaletako kamisetak zozkatukodituzte.

URRIAK 6, IGANDEA Kilometroak! Egun handia!