2014

www.mundukide.org

Txostena

Datu ekonomiko batzuk positiboak ematen duten arren, aberats eta pobreen arteko aldeagero eta handiagoa da. Ez da kasualitatea. Hazkunde ekonomikoaren logika eta mundua do-minatzen duen irabaziaren handitzeak, krisi ekologikoa sortzeaz gain, guztiz bidegabea dagiza baldintzetan. Aberastasun kontzentrazioa inoiz baino handiagoa da. Datuak diotenez,2016an biztanleriako aberatsenak diren %1ak, planetako aberastasunaren %50 aren jabeizango dira. Gainera, 10 pertsonatik 7, azken 30 urtetan desberdintasun ekonomikoa hasizJoan den herrietako biztanleak dira.

2 2014 Txostena

2014 Txostena

Lehendakariaren mezua 3

Zer da Mundukide? 4

Antolaketa 6

Esker onak 7

Batu taupadara! 8

Mozambike 10

Kuba 16

Brasil 18

Datu ekonomikoak 24

Aurkibidea

Azken asteetan ugaltzen ari dira egoera ekonomikoaren hobekuntzari buruzko mezuak. Ildo ho-

rretan bat datoz hazkundearen gaineko adierazleak eta nazioarteko gobernuen eta erakundeen

aurreikuspenak.

Hala ere, ezberdintasunak handituz joan dira urte batetik bestera 2008an finantza krisia lehertu

zenez geroztik. Ustez positiboak diren datu makroekonomikoak egiturazko joera hori alderan -

tzikatzetik oso urrun dabiltza. Ondorioz, aberatsak oso aberatsak dira, eta izango dira, gauzak ez

badira aldatzen; pobreak, berriz, gero eta pobreagoak.

Ondo asko frogatuta dago hazkundeak, berez, ez duela garapenik ekartzen.Hazkundeak justizia so-

zialik ez badakar eta sortzen den aberastasuna modu parekidean birbanatzen eta kontrolatzen ez

bada, ezberdintasun sozialek eta baliabide naturalen harrapaketak beren bidea egiten dute.

Mundukidek ez du alde batera uzten ikuspegi global hori, eta giza garapen sostengagarriaren alde

jarduten du tokiko arloan, erakundeen eta kolektiboen parte hartze aktiboan eta autokudeaketan oinarrituz.Pertsonak

eta komunitateak beren garapenaren jabe izanik aurrera egiten duten prozesuak mantsoak eta zailak izaten dira.Errealitate

horrekin koherente izanik, Mundukidek epe luzerako konpromisoak hartzen ditu lanean diharduen herrialdeetan.Horrela,

2014an ere laneanjarraitu dugu Mozambike, Brasil eta Kuban martxan ditugun zazpi programetan.

Mozambiken nekazaritza garatzeko programaren bidez, onuradunen kopurua bikoiztea eta ureztatutako hektareak hiru

halako egitea lortu dugu.Tokiko entitateekin lankidetza estuan aritzeari esker eta sare sendo eta zabala sortu izanari

esker, gure jardueraren inpaktua nabarmen handitu da.Emaitza horiek, baina, labore barietate berriak lantzearen eta

ureztatze sistemetan teknologia berriak sartu izanaren fruitu ere badira.

Azken urtean, Brasilen, asentamenduetan eta kanpalekuetan bizi diren Lurrik gabeko Nekazarien Mugimenduko (MST)

familiekin egindako lanak bi ardatz hauek izan ditu: batetik, emakumeek sustatutako ekimen ekonomiko berriei lagun -

tzea; bestetik, tokiko taldeak indartzea, bai kooperatibetan bai enpresa sozialetan parte hartzeko.Era berean, emaku-

meen eskola bultzatu dugu eta azoka berriak jarri dira martxan asentamenduetako produkzioa merkaturatzeko.

Kuban, programaren jarduna ekintzailetzaren kultura zabaltzera eta sakontzera bideratu da.Horretarako, lider ekin -

tzaileen inguruko ikastaroaren zazpigarren edizioa abiarazi da eta, Guantanamoko eta Holguingo Nukleoen bitartez,

kudeaketa kooperatiboari buruzko laguntza eman zaie hainbat GKE, tokiko agintari eta enpresaburu autonomori.Bes-

talde, modu aktiboan landu da bazkide berriak bilatzeko estrategia, programa uhartearen mendebaldeko eskualdera

hedatzeko.

Gure inguruan, berriz, hamabosgarren urteurrena dela eta, erakusketa ibiltari bat ari da kooperatiba desberdinetatik

pasatzen.Erakusketa honen bidez, ageriago jarri nahi dugu MUNDUKIDEren lana.Gainera, kooperatibekiko harremana

indartu gura dugu eta, batez ere, bide solidario honetan lagundu diguten guztiei eskerrak eman.

Lana, solidaritatea eta hezkuntza; horra hor, Arizmendiarrietaren pentsaeraren eta jardunaren hiru zutabeak, eta horra

hor, era berean, pobretutako herriekin egiten dugun lanaren ardatzak.Mundukideren lankidetza proposamenean

modu aktiboan parte hartzen jarraitzera animatu nahi zaituztegu.

Batu taupadara!

www.mundukide.org

32014 Txostena

MUNDUKIDE FUNDAZIOAZarugalde 3020500 ArrasateTel. 943 772010 Faxa: 943 792946mundukide@mundukide.orgwww.mundukide.org

CIF / IFK-G20673604Editorea: Mundukide FundazioaDiseinua: Adox Komunikazioa

Leire Uriarte Zabala Mundukideko lehendakaria

4 2014 Txostena

Bizi dugun krisialdi garai honetan komenigarria da gure Fundazioa zuzentzen duten ELKAR-TASUN UNIBERTSALA, LANA ETA ERALDAKETA SOZIALA bezalako baloreak gogora ekartzea. Mun-dukidetik, Mozambike, Brasil eta Kuba bezalako herrialde aldenduetan egiten dugu lan,Arrasateko esperientzia kooperatiboaren sorreratik guregan dauden printzipioak aplikatuahal izateko.

Zer da Mundukide?gurE hELBuruA pErtsonAK DIrELAKo honAKo BALorEAK DItugu oInArrItZAt:

ELKARTASUN UNIBERTSALA LANA ERALDAKETA SOZIALA

Programen kudeaketa

Ikerketa, formakuntza eta praktikak

MU Lanki

Eskarmentua eta diru laguntzak

Lana eta eskarmentua

Elkarlana eta babes ekonomikoa.

Boluntarioak Kooperatibak

GKE ONG

ktzak et

diru laguntua eta armenskE

tibak aooperK

tibak

ees

tarioak olunB

tuaarmenesk

Lana eta

tarioak

ormakuneta, ferkkI

iMU Lank

etakudeakamen rogrP

tza ormakun

etaamen

arlana eta babes Elk

GKE

arlana eta babes

ONGGKE

akaktiketa preta, f

onomikekarlana eta babes Elk

oa.onomikarlana eta babes

IntErKoopErAZIo sIstEMA ErABILtZEn Dugu InDArrAK BAtZEKo.

52014 Txostena

MUNDUKIDE 1999an sortu zen, MONDRAGONeko kooperatiben babesarekin.Gure lana, Hegoaldeko herrien garapen autogestionarioa eta integrala lagun -tzera ezezik, gure gizartean aldaketak sustatzera ere bideratzen da.

hEgoALDEAn LAn EgItEn Dugu BI LAnKIDEtZA progrAMEKIn

1Pertsonen gaitasunak sendotuz,

garapen pertsonala eta komuni-

tatarioa indartzeko.

Lidergotza sendoa eta eraldaketa

sozialerako bokazioa duten talde

egituratuetan, enpresa arloa, anto-

laketa eta kooperatibagintza in-

dartuko duten programekin.

€

€

ESKUALDEKO GARAPEN SOZIO EKONOMIKOA

Azpiegiturak: bideak eta ureztapen sistemak

Mikrokredituak

Nekazal garapena

Formakuntza kudeaketan eta kooperatibagintzan

Aktibitate berrien sorreran laguntza

Enpresa sozialei aholkularitza

2 ERAKUNDEAK ETA GIZARTE EKONOMIA SENDOTZEA

Lana, elkartasuna eta hezkuntza dira Arizmendiarrietaren pentsamen-dua eta praktikaren hiru zutabeak eta baita herri pobretuekin egitendugun gure lanaren ardatza. Mundukideren lankidetza proposamenare-kin bat egiten jarraitzera animatzea nahi zaituztegu.

Gobernu organuak

6 2014 Txostena

4

patronatua da Fundazioko erabaki órgano gorena. patronatuak Ba -tzorde Eskuordean delegatzen du gestio plana, proiektu eta lantalde-aren bi hileroko jarraipenaren ardura; Batzorde hau patronatuko hiruordezkari, langileen bi ordezkari eta boluntarioen ordezkari batez osa-tuta dago.

BATZORDE ESKUORDEA

PATRONATUAREN OSAKETA

Lehendakaria Leire uriarte Zabala MonDrAgon unIBErtsItAtEA, Koop. Elk.Lehendakari ordea Julen Madariaga otazua MAIEr, Koop. Elk.Batzordekidea Alberto trojaola Larrea Boluntarioen ordezkariaBatzordekidea Eneritz pagalday tricio hIruAtX ongBatzordekidea Enara ruiz de Egino Arzelus Langileen ordezkariaBatzordekidea Amaia Aseginolaza pinedo Langileen ordezkaria

Lehendakaria Leire uriarte Zabala Mondrago unibertsitatea, Koop. Elk.Lehendakari ordea Julen Madariaga otazua MAIEr,Koop. Elk.secretaria Arantza Laskurain Arteche MonDrAgon CorporaciónBatzordekidea Mikel uribeetxebarria Aldalur FAgor, Koop. Elk.Batzordekidea Lino Alberdi Alberdi DAnoBAt, Koop. Elk.Batzordekidea oier Lizarazu Iztueta oronA, Koop. Elk.Batzordekidea raul garcia Diaz grupo uLMA,Koop. Elk.Batzordekidea Leire Muguerza garate ErosKI, Koop. Elk.Batzordekidea gorka Eskalante Erro IrIZAr,Koop. Elk.Batzordekidea Ainara Ansa Irazusta orKLI, Koop. Elk.Batzordekidea Iñaki Elkano Bizkai MApsA, Koop. Elk.Batzordekidea Jon Barrón hurtado MAtrICI, Koop. Elk.Batzordekidea Javier Etxaniz Apaolatza AnELKAr ongBatzordekidea Javier ruiz de Munain hArrEMAn ongBatzordekidea Eneritz pagalday tricio hIruAtX ongBatzordekidea Alberto trojaola Larrea Boluntarioen ordezkariaBatzordekidea Enara ruiz de Egino Arzelus Langileen ordezkariaBatzordekidea Amaia Aseginolaza pinedo Langileen ordezkariaBatzordekidea Beñat Arzadun olaizola Langileen ordezkariaBatzordekidea Asier Elorza ugarte Langileen ordezkaria

langileenordezkaria 1boluntarioen

ordezkaria

72014 Txostena

Mundukide erakunde hauetako kide da 2014 urte bukaeran:

gernikatik Mundura

Erakunde laguntzaileak

Erakunde publikoak

Esker onak

Enpresa eta kooperatiba laguntzaileak

http://www.mundukide.org

8 2014 Txostena

Egin zaitez Mundukideko Bazkide!

David Zurutuzafutbolaria

Miren Amuriza Plazabertsolaria

Mariasun Pagoagaaktoresa

Markel Irizartxirindularia

gu batu gara!Eta zu?

Batu taupadara!

92014 Txostena

2014. urteko gabonetan postalen kanpaina bat burutu genuen nahi beste lagun zoriondu eta era be-

rean Mundukidek eskuartean dituen programak lagundu ahal izateko.

postalak erabili zenituzten enpresa eta erakunde guztiei hauei eskerrak emateko aprobetxatu nahi du

Mundukidek : AgA tailerrak, Mondragon unibertsitatea , Mondragon Koop. Elk., Kide Koop. Elk , Eder-

lan Koop. Elk., AZK taldea, Fagor Koop. Elk., u.D. Aretxabaleta, Mapsa Koop. Elk, Copreci Koop. Elk.

urriaren bukaeran gure weba bisitatzera gonbidatu nahi zaituztegu, aurtengo gabonetarako diseina-

tutako postAL berriak ikusi eta eskuratu ahal ditzazuen.

www.mundukide.org/gabonpostalak

Online postalakGabon hauetan,bat egin Mundukiderekin!

!

! ! ! ! rekin elkarlanean colaboram

os c

on

10 2014 Txostena

Programaren helburua, tokiko herritarrek errenta sortzeko duten gaitasuna handitzea da.

Horretarako, berdintasunean eta jasangarritasunean oinarritutako garapen ekonomikoa

sustatuaz, bertako pertsonak ahalik eta autonomo eta burujabeen izan daitezen .

Mozambike

E

Bertako nekazal erakundeenelkarlanaz, asistentzia teknikoa eskaintzen zaie nekazariei, arroza, baratzak, sesamoa, anakardoa eta frutarbolak bezalako ekimen berriak ezartzeko.

Baserritarrek, ekoizpena hobetzeko erabiltzen dute mikrokreditu sistema.

Urte osoko nekazal ekoizpena errazten du, ondorioz biztanleen elikadura hobetuaz.

30.860 onuradun

%52 emakumeakhaien artean

Ekoizpena vs. Inbertsioa

Inbertsioa: 625.275 €

Ekoizpena 1.200.000 €

Nekazal garapena Azpiegiturak

€Mikrokredituak

Ureztatze sistema

Asistentzia teknikoa

NEKAZAL GARAPENA

E

LORTUTAKO HELBURUAK

MozambikMozambikezambikeMozambikMozambikezambike

apenaazal garNek

€ eanthaien ar%52 emakumeak

adunonur

30.860 apena

ean%52 emakumeak

adun

30.860 AzpiegiturakAzpiegitur

€Ekoizpena 1.200.000 €

tsioa: 625.275 €nberI

. Inbersoizpena vkEEkoizpena 1.200.000 €

tsioa: 625.275 €

tsioa. Inber

proiektuak ez du ezer oparitzen baina aukera ezberdinak eskaintzen dizkie nahi duten baserritarrekaurrera egin dezaten, bizitza kalitatea hobetze aldera.

Adrian Lamas MontesMontepuez proiektuko arduraduna

Mozambike

Ekintza

Ureztatzea 192 ureztatze sistema

Bederatzi akordionekazal erakundeekin

Mikrokreditu sistema

Arroza, sesamoa, anakardoa, baratzeko produktuak eta frutarbolak

Ureztatutako 612 hektarea

159 instruktore kontratatutaeta 164.000 ordu aholkularitza

46.000 € insumotan banatuta

1.200.000€ tako ekoizpena

Aholkularitza teknikoa

Kreditua

Nekazalekoizpenak

Bitartekoa Emaitza

€€

b

EKINTZEN EMAITZAK

L

Marrupa

Ozeano Indikoa

Balama

MAPUTO300 km

Mozambike

MontepuezMajunenee

oMoM

un

zo

uez

B ama

a

n

intzaEk oaekkoattekrBita itzaEma

112014 Txostena

Beñat Arzadunolaizola(Majune)

Juanjo navarrosánchez(Marrupa)

Maria CastillejoAgos(Balama)

Adrián LamasMontes(Montepuez)

Kooperantetaldea:

12 2014 Txostena

Kontuan izanik 2014. ekitaldian programak 625.000 euro gastatu zuela (zuzenagoa litzateke inbertitu zuela

esatea) eta parte hartzaileei guztira 1.200.000 euroko errenta berriak eskuratzeko laguntza eman zitzaiela,

esan dezakegu parte hartzaileei baliabideak helarazteaz gainera, prozesuan baliabideok bikoiztea lortu dela

programaren bidez. Bestela esanda, programari dohaintzan emandako euro bakoitzeko, parte hartzaileek bi

eskuratzea lortu da.

EFEKtu BIDErKAtZAILEA

presa ugari, ehunaka baratz eta milaka familia dira, kipula, sesamo, babarrun, patata, tomate, letxuga… ekoiztenhasitakoak.produktu berri hauei esker familia askoren bizitza eraldatzeko bezalako elikadura sortzen ari dira.

Maria Castillejo AgosBalama proiektuko arduraduna

Lorpenak: Landu den metodologia eskalagarria denez gero, laguntza jasoko duten pertsonenkopurua handituz joango da bizkor.

Erronkak: Barne antolaketan hobekuntzak egiten jarraitzea, gero eta handiagoa den jarduerabolumena azkar kudeatu ahal izateko.

Mundukidek bultzatzen duen nekazaritzako garapen programak familia nekazaritza sustatzen du, hala dieta

nola errentak hobetzeko. horretarako, nekazaritza jarduerari urte guztian eusteko aukera ematen duten as-

kotariko laboreak lantzea sustatzen du (bai garai euritsuan bai garai lehorrean).

Azken urteotan, programaren babesean, nekazaritza teknika berriak sartu dira, batez ere sesamoaren, ana-

kardoaren, baratzeko produktuen eta fruta arbolen sustapenean. hala, honelaxe banatua dago egutegia: se-

samoa (azaroa – martxoa), baratzeko produktuak (otsaila – abuztua), anakardoa (azaroa – martxoa eta maiatza

– uztaila) eta fruta arbolak (azaroa – martxoa).

FAMILIA nEKAZArItZA sustAtZEA

Bidea gero eta gehiago ekoiztea da eta banaka banaka arazoak konpontzean joatea, pobreziaegoeratik ateratzeko.Landutako sailak handitzea nahikoa da, askoz ere erosle gehiagorenganairitsi ahal izateko.

Adelino AntonioBalama proiektuko ekoizpen arduraduna

132014 Txostena

Lorpenak: Lehorreko 467 hektarea eta ureztatutako 612 hektarea landu dira, 6.154 nekazarireneskutik.

Erronkak: Beste labore batzuk sartzea, nekazariek aukera gehiago izan ditzaten eskuragarri.

14 2014 Txostena

Mozambiken euri garaiak lau hilabete irauten du. ureztapena funtsezkoa da urte guztian zehar produkzio jar-

duerari eutsi ahal izateko.

Lehenetsitako sistema mikropresen eraikuntza da. hala ere, leku guztietan ez dago teknika hori erabili ahal

izateko errekarik; hori dela eta, mikropresarik egin ezin den herrixketan, beste bultzada bat eman zaio gasolina

bidezko motoponpen erabilerari.

urEZtAtZEKo MotoponpAK

Lehorte garaian errekan dagoen ura aprobretxatzen ikasi dugu lurrez eta abarrez presak eginez. Zabaldu etaitxi daitezken presa hauei esker, urte osoan zehar, grabitate bitartez baratzetaraino eramaten da ura.

Francisco ArturBalamako nekazaria

Lorpenak: Motoponpa bidezko 241 ureztatze sistema 2014. ekitaldian.

Erronkak: Era jasangarrian lur gehiago ureztatzeko sistema berriak martxan ipintzea.

Duela bi hamarkadatik hona egindako azterketek erakusten dutenez, emakumeen eta gizonen arteko des-

igualtasun handienak –generoen arteko leizea izenekoa– baliabide ekonomikoak eskuratzeko aukerari loturik

daude. Izan ere, munduan, emakumeek nekazaritzako kredituaren %2 baino ez dute jasotzen.

hori jakinik, Mozambikeko programak hainbat neurri sustatu ditu generoen arteko leizea konpontzen lagun -

tzeko. Alde batetik, emakumeei kreditua ematea sustatu du. Bestetik, gizonari ematen zaion kreditua bai fa-

miliako gizonak bai emakumeak sinatu behar dute nahitaez.

KrEDItuA EtA EMAKuMEA

nungoko udalak, landu ahal izateko lur hektareak handitu ditu eta terreno berriak eskeini dizkigu ema-kumeoi geure kabuz bizitzeko autonomia eta gaitasun ekonomikoa behar dugulako.

Elisa MarioMarrupako nekazaria

152014 Txostena

Lorpenak: Mikrokredituen programan, onuradunen %50etik gora emakumeak dira, izan ere, kopuruosoaren %55 jasotzen dute ia.

Erronkak: neurri berriak ezartzea, jasotako kreditua emakumeek kontrolatuko dutela bermatzeko.

Programaren helburu nagusia, Kubako beharretara egokitzen diren ekonomia eta

produkzio ekimen berriak garatzen laguntzea da. Horretarako, eta kultura ekintzailea

Kuban zabaltzeko, ekintzailetzan, enpresen antolaketan eta kudaketari buruzko

formazioa ematen da.

KubaK

Profesional kubatarrek sortutako nukleoen bitartez eskainitako aholkularitza, martxan dauden kooperatiba, zein ekintza ekonomiko berriei zuzendutakoa da.

Ekintzailetasun eta

kudeaketa alorretan ( marketin,

bideragarritasun planak, finantzak,

ekoizpena, pertsonen gestioa,

kooperatibagintza)

Ekintzaileentzat formazioa

E

Nukleoak Kuban erreferente bihurtu dira eta horren ondorioz, NBGP (Nazio

batuen Garapenerako Programa) eta Lankidetza alemaniarrarentzat lan egin dute.P

EMAITZAK

?Aholkularitza teknikoa

LAN ILDOAK

LORTUTAKO HELBURUAK

E

1.383onuradun

%39 emakumeakhaien artean

KubaKubaKubaKuba

%39 emakumeak

adunonur1.383 ?

%39 emakumeakeanthaien ar

16 2014 Txostena

Kurtsoan landutako enpresa plangintzen %20 martxan daude eta plan bakoitzak 2,63 lanpostu sortu ditu. (emakumeek berriz 2,68). parte hartzaileen %71ak ekintza berriak hasi dituzte bai enpresan edo baita kanpoere. Emakumeen kasuan berriz %73a izan da.

Daniel VelaHolguín Nukleoko koordinatzailea

Kuba

Karibeitsasoa

Ekintza

2 lan talde ( Nukleo)Holguínen 6 pertsona eta Guantanamon 3

132 erakunde lagunduak

2 emakume nukleotan eta 1 koordinatzaile

Ekintzailetasun eta gestio prestakuntzako VII. edizioa

30 ikasle eta 19 enpresa plan

10 ikasle eta 6 enpresa plan

Aholkularitza teknikoa

Formazioa

Bitartekoa Emaitza Emakumea

Proiektua mendebaldean zabaltzea eta horretarako proiekturako bazkideak eta

esparru geografikoa zehaztuta, lehen bai lehen martxan jartzeko lanean ari gara.ERRONKAKE

LA HABANA

100 kmKuba

Holguín

EKINTZEN EMAITZAK

A HABL ANAA HAB

ubauK

Holg í

a

intzaEkkintza oaekkoattekrBita itzaEma umeaEmak

2014 Txostena 17

Kooperantetaldea:

unax Zabala Arrizabalaga(Holguín)

Holguín

Helburua, asentamenduetan eta kanpalekuetan bizi diren Lurrik Gabeko Nekazarien

Mugimenduko ( MST) familien garapen sozioekonomikoa bultzatzea da. Mugimendua

orain 33 urte hasi zen borrokan, nekazal erreformarako, aldaketa sozialetarako eta lurraren

berreskurapenerako.

Brasil

Ekoizpen agroekologikoari

babesa

Gazteen formazioa,

kudeaketa eta ekintzailetzan.

Enpresa sozial berrien

hastapenerako aholkularitza

Sortuta dauden enpresen

kudeaketarako aholkularitza

Emakumeei babesa orokorra

eta laguntza ekintzailetza arloan

25.630 onuradun (%54 emakumeak)

?

LAN ILDOAK

B

Br

asilBr

asil

Br

asilBr

asil

?

25.630 onur

adun (%54 emakumeak)25.630 onur

adun (%54 emakumeak)

18 2014 Txostena

2014ko uztailean, “paraná 2010-1014” programako ebaluaketa bat egin zen emaitza egokiekin. programanegin den epe luzeko lanari esker emaitza sakonak lortu ahal izan dira herri mailako ekonomia alorrean (koope-ratiben gestioan hobekuntza, pertsonen gaitasunen haztea …) baita Mstko antolakuntza alorrean ere.

Ibon Antero IntxaustiBrasil programako arduraduna

Brasil

Océano Atlántcio

2014

Ekintza

2 aholkulari talde 2 enpresa berri

Kudeaketan aholkularitza eta formazioa

5 kooperatiba lagunduta 3, emakumeak zuzendutakoak

Paranako Emakumeen Eskolako 3. edizioa

Núcleo “Luta Camponesa”

3 aholkulari talde

400 familia ekoizten

2 azoka berri hastean

Zertifikazioa auditoria gaindituta

50 emakumeren partehartzea

Gazteentzako kooperatiben kudeaketarako ikastaroa

Agroekologia eta esne ekologikoaren gaineko masterrak

35 ikasle 15 emakumeak

20 tekniko eta 12 nekazari 8 tekniko eta 5 nekazari

CEAGRO eta CFAC 2.800 aholkatutako familia

Enpresa sozial berriak

Kooperatibagintzan aholkularitza

Nekazal aholkularitza

Formakuntza

Bitartekoa Emaitza Emakumea

Generoa

Agroekologia

500 km

BRASILIA

Sergipe

Paraná

2

Brasil

EKINTZEN EMAITZAK

P

intzaEk

intza Bita

oaekkoattekrBita

itzaEma

umeaEmak

192014 Txostena

Andrés BediaAlonso(Paraná)

Ana h. Borbolla(Paraná)

Asier Elorzaugarte(Sergipe)

Jose Luis Lejardi(Sergipe)

Beatriz Diez(Paraná)

Paraná eta Sergipe

Kooperantetaldea:

20 2014 Txostena

Mstrekin lotutako enpresa sozialei, enpreson arduradunak prestatuz eta aholku emanez laguntzen zaie. Laguntza ho-

rren barruan, aipatzekoak dira:

• gaitasunen eta balioen lanketa: parte hartzea, konfiantza, autonomia, gatazken ebazpena.

• Kudeaketa, antolaketa eta komertzializazio gaitasunen lanketa.

Kanpoan diharduten Mundukideko pertsonek hainbat jarduera ekonomiko eta produktibotan lagundu dute, AtEr tal-

deei (nekazaritzako Laguntza teknikoa) antolamenduari eta kudeaketari buruz emandako aholkularitzatik hasi, eta

gCrAren (nekazaritza Erreformaren talde Kooperatiboa) proiektu gakoen gaineko hausnarketa estrategikoan buka.

Jarduera horren barruan, eguneroko jarraipena egin zaie esne organikoaren nekazaritza industriei (esneki organikoak),

Coperjunho kooperatibaren jarduerei eta Crehnor kreditu entitateari. Era berean, enpresa berriei aholku emateko pro-

zesu iraunkor bat abian jarri da, non jarduera produktiboan diharduten langileek parte hartu baitute.

EKIMEn soZIALEI LAguntZEA

gure aholkularitza lana, alde batetik gestio alorrean, bestalde, 2 urte atzeragoko diru kontuen analisian eta hiru-garrenik, gastuak murrizteko eta salmentak eta marjina jasotzeko planetan datza. Bide batez, kooperatibetakolangileei, ikuspuntu sozialago batetik eta antolatuago batetik lan egiteko laguntza luzatzen diegu.

Beatriz Díez López Eroskiko kooperatea Paranan

Lorpenak: Asentamendu eta kanpamentuetan, pertsonak elkarteetan biltzeko dinamika batlortu da jarduera ekonomiko eta produktibo berriak bultzatzeko.

Erronkak: Enpresa sozialei lagun egiteko metodologia sendotzea eta beste asentamendu ba -tzuetan ekintzailetzan oinarritutako iniziatibak ugaritzea.

Mst eta MpAko (nekazari txikien mugimenduan diharduen emakume taldea) emakume kolektiboei esker, ge-

neroaren sektorea bultzatu eta sendotu da. horrek lan dinamika bat sortu du asentamendu eta kanpamen-

tuetako emakumeen artean. hala, komunitateetako hainbat lider prestatzea lortu da "Escola de Mulheres”

delakoan. Izan ere, emakume nekazarien parte hartzearen inguruko gaia eztabaida gune kolektiboetara era-

matea lortu da.

genero taldean jardun duten koordinatzaileek kolektiboan lan egiteko dinamika hori sortzen lagundu dute; ho-

rretarako, laneko plana gauzatzeaz gain, emakumeek elkarren artean harremana izateko gune bat sortu dute.

Bestalde, sergipen, iaz identifikatu ziren emakume ekintzaileen taldeak prestatzeko eta laguntza teknikoa

emateko prozesu bat gauzatu da. prozesu horren barruan, jarduerak kudeatu eta merkaturatzeko gaitasunak

ez ezik ekintzailetzarako trebetasunak ere landu dira emakumeon artean.

EsCoLA DE MuLhErEs

Zabala, dinamikoa eta etengabeko eztabaidan dagoen talde bat dela esan dezakegu gurea. Eten-gabe eraikitzen eta emakumeen behar espezifikoak eta interes estrategikoei kasu eginez.

Miriam Kunrath eta Angela Libio da PaixãoParana programako genero koordinatzaileak

212014 Txostena

Lorpenak: Escola de Mulheres sendotzea. III. edizioan, ahalduntzeko gune bihurtu da eskola, etabertan landu dira genero, lidergo eta parte hartze kontuak, helburu hauekin: asentamendu bakoitzekoemakume taldeak indartzea eta emakumeok beren burua gaitzeko eta aintzat hartuak izateko bideanbehin eta berriz izaten dituzten zailtasunak zalantzan jartzea.

Erronkak: genero estrategia zabaltzea, estrategia hori ez dadin soilik emakumeen sektorean kon -tzentratu, eta gizonez eta emakumez osatutako enpresa jardueretan dauden botere erlazio desoreka-tuei buruzko kontzientzia har dadin.

22 2014 Txostena

Luta Camponesa nukleoa finkatuta, rEDE ECoVIDAren lankidetza harremanak sendotu egin dira, izan ere, sarea indartu

egin da eskualdean eta erreferente bihurtu da produktu organikoen produkzioan nahiz komertzializazioan. Eta erre-

ferente hori beso zabalik hartu du unibertsitate Federalak (uFFs), zeinak produktu ekologikoen erosketa kolektiboei

ekin baitie sareko taldeekin koordinatuta.

taldeko familiek, beren produktuak saltzeko, unibertsitatearekin, udalerrietako udalekin eta halako instituzioekin lan-

kidetzan jardutearen ondorioz, sarearen jarduna indartu egin da eta hainbat eztabaidagai jarri ditu mahai gainean;

horien artean: Brasilgo lursailetan eta elikagaietan produktu toxikoek duten presentzia; pozoirik gabeko produkzioaren

garrantzia; hazien multinazionalen aurkako borroka eta elikadura osasungarri bat izateko lurra ere osasuntsu egoteak

duen garrantzia. testuinguru horretan, Ekonomia solidarioaren eta nekazaritza Ekologikoaren Eskualde Azokaren bi-

garren edizioa burutu zen (FEsA). Azoka horren barruan, eskualdeko hazien lehen azoka egin zen, eta arrakasta handia

lortu zen, hala parte hartzean nola material genetikoaren trukean.

KontsuMo ArDurAtsuA

Laranjeiras do sulen antolatutako “Agroekologia eta Ekonomia solidariako II. Azoka”k, gisa mugimenduenurtetan egindako lanaren emaitza erakusten dute eta eskualdeko proiektu eraldatzailea baten aztarna atze-man daiteke

Cristiano BozaECOVIDA Sareko arduraduna

Lorpenak: Alde batetik, nekazaritza ekologikoan diharduten ekoizleen nukleoa indartu egin da, taldebat gehiago eratu baita beste asentamendu batean; gainera, produktuak saltzeko beste bi azoka ireki dirapalmital eta Laranjal udalerrietan, eta emaitza onarekin gainditu da nekazaritza, Abeltzaintza eta horni-dura Ministerioaren auditoria. Bestetik, uFFsrekin hitzarmenak egin dira pertsonal teknikoaren gaitasu-nak (nekazaritza ekologikoari buruzko masterra) eta nekazarienak (esne ekologikoari buruzkoespezializazioa) indartzeko.

Erronkak: Azokak, bezero instituzional eta pribatuak produktuz behar bezala hornitzeko, produkzioa-ren planifikazioa hobetzea; baita nekazarien gaitasun teknikoak hobetzea ere, euren produktu gama za-baltzeko aukera izan dezaten.

sortu eta bi hilabetetara 2.500 familia biltzen zituen eskualdeko “ akanpamendu” berriak “nazio mailako VIKongresuak” markatutako argibide estrategikoak jarraitzen dituzte, alde batetik lur okupazio handiekin be-rrekinez eta lurraren aldeko borrokan jarraituaz.

Antonio MirandaMST

232014 Txostena

otsailaren 14an, Mstren VI. Biltzar nazionala egin zen Brasilian. Bil -

tzar horretan, mugimenduaren barruan azken bi urteotan izan-

dako eztabaida bizien emaitza azaldu zen jendaurrean.

gainera, Mugimenduaren 30 urteko historia ospatzeko aukera

ere izan zen bertan. 15.000 militantetik gora bildu ziren, na-

zioarteko 300 bat ordezkarirekin batera, lurrik gabekoek da-

tozen urteetarako proposatutako ardatz estrategiko handia

eztabaidagai: nekazaritzaren erreforma herrikoia

VI. Biltzar hartan hiru erronka handi hauek nabarmendu ziren

datozen urteetarako: lehenik, asentamendu eta kanpamen-

tuen barruan oinarri antolatu bat mantentzea, produkzioaren

bidez, kooperatiben bidez… nekazaritza erreforma posible dela

erakusteko. Bigarrenik, nekazaritza erreforma herrikoiaren aldeko

etengabeko borrokarekin segitzea, okupazio berriak egitea eta lurraren

alde borrokatzea. Eta, azkenik, batasuna eraikitzea beste mugimendu sozial, ne-

kazari, sindikatu, nazioarteko eragile eta abarrekin, borroka globalak egituraketa globala eskatzen du eta.

Kontua zera da: nekazaritzaren egoera eraldatzeaz gainera, ekonomia solidarioan eta elikagaien subirano-

tasunean oinarrituta egongo den eredu sozial eta ekonomiko bat aldarrikatzea. Eredu horretan, elikagaiak

eskubide izango dira, eta ez salerosgai; zer eta nola produzitu erabakitzeko gaitasun demokratikoa egongo

da; kolektibo ahul, baztertu eta abarren aktibazio ekonomikoa gertatuko da; herriaren ekonomia sustatuko

da; ondasun naturalen kontrol soziala egongo da.

Mst-rEn VI. topAKEtA nAZIonALA

24 2014 Txostena

2014ko DATU EKONOMIKOAKLKS. AUDITORES S.L.k auditatutako kontuak

EnprEsA KoopErAtIBoAK 362.218 € 21%ErAKunDE puBLIKoAK 1.114.587 € 64%ggKEak 99.439 € 6%pArtIKuLArrAK 67.763 € 4%hEgoALDEAn JAsotAKo LAguntZAK 63.729 € 4%EsKEInItAKo ZErBItZuAK 10.800 € 1%BEstELAKoAK 15.537 € 1%

sArrErAK guZtIrA 1.734.073 € 100%

IntErKoopErAZIoA 1.504.220 € 87%Interkooperazioa Mozambike 623.275 € 36%Interkooperazioa Kuba 211.844 € 12%Interkooperazioa Brasil 569.101 € 33%hitzartutako programak 100.000 € 6%

FonDoEn KAptAZIoA 53.977 € 3%KoMunIKAZIo EtA sEntsIBILIZAZIoA 38.086 € 2%ADMInIstrArItZA 126.567 € 7%

gAstuAK guZtIrA 1.722.849 € 100%

EMAItZA: 11.2241 €

SARRERAK 2014

GASTUAK 2014

htt

p:/

/ww

w.m

un

du

kid

e.o

rg/n

ort

zuk-

gar

a/au

rkez

pen

a/d

iru

kon

tuak

/