2 lurraren irudikapena

17
GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [1] LURRA IRUDIKATZEA Lurra esfera bat da. Esfera hau irudikatzeko, lur-globoa sortu dugu. Baina mapak erabiltzeaa errazagoa da. Horretarako Planisferioa daukagu. LURRAREN IRUDIKAPENA 2

Transcript of 2 lurraren irudikapena

Page 1: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [1]

LURRA IRUDIKATZEA

Lurra esfera bat da. Esfera hau irudikatzeko, lur-globoa sortu dugu.

Baina mapak erabiltzeaa errazagoa da. Horretarako Planisferioa daukagu.

LURRAREN IRUDIKAPENA 2

Page 2: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [2]

MAPAK:

Lurraren edo Lur zati baten irudikapen lauak dira.

ESKALAK:

Mapetan, distantziak txikiagoak dira. Jakiteko errealitatean benetazko

distantziak zeintzuk diren, eskalak erabiltzen dira.

Bi eskala mota daude:

ESKALA GRAFIKOA:

ZENBAKIZKO ESKALA:

Page 3: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [3]

Aztertu hurrengo mapa hauek:

Zer eskala mota da?

ZENBAKIZKO ESKALA

ESKALA GRAFIKOA

Page 4: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [4]

MAPA MOTAK

FISIKOAK:

Erliebea (mendiak, irlak, lurmuturrak…) eta urak irudikatzen dituzte.

POLITIKOAK:

Lurraldeen arteko mugak azaltzen dituzte: estatuak, probintziak,

udalerriak, herriak….

GAIKAKOAK:

Gai bati buruzko mapak dira: klima, jarduera ekonomikoak, populazioa…

Page 5: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [5]

Zer mapa mota da?

Page 6: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [6]

LURREAN LEKUAK KOKATZEA

Lurrean edozein leku kokatzeko, lerro batzuk erabiltzen ditugu:

a) PARALELOAK

b) MERIDIANOAK

PARALELOAK

Lurra inguratzen duten lerroak dira.

Lerro hauek ekuatorearekiko paraleloak dira.

Ekuatoreak Lurra bi hemisferiotan banatzen ditu: Ipar hemisferioa eta

Hego hemisferiora.

Beste paralelo ezagunak:

a. Iparraldean: Kantzer tropikoa eta Zirkulu Polar Artikoa

b. Hegoaldean: Kaprikornio tropikoa eta Zirkulu Polar Antartikoa.

Paraleloek latitudea neurtzen dute.

IPAR HEMISFERIOA

HEGO HEMISFERIOA

Page 7: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [7]

MERIDIANOAK

Meridianoek Lurra inguratzen dute eta bi poloetatik pasatzen dira.

Meridiano ezagunena GREENWICH meridianoa da.

Lurra bi zatitan banatzen ditu: Ekialdekoa eta Mendebaldekoa.

Meridianoek longitudea neurtzen dute.

Kotxeko GPSan erabiltzen ditugun KOORDENATUEK, latitude eta

longitudea adierazten dute:

Adibidez:

Page 8: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [8]

ESKEMA OSATU:

IDATZI: Hego poloa, Ipar poloa, Ekuatorea, meridianoa, paraleloa,

Greenwich meridianoa.

LURRA

IRUDIKAPENA KOKALEKUA

……………….GLOBO ………………………….

.

Meridianoak …………………………

…………………….

neurtzen dute.

…………………….

neurtzen dute.

ARDATZA

Page 9: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [9]

EUROPAREN ETA ESPAINIAREN

KOKAPENA

EUROPAR KONTINENTEA Ipar hemisferioan dago.

Europako lurralde guztiek IPAR LATITUDEA dute.

GREENWICH meridianoak Europa zeharkatzen du. Lurralde batzuk

Mendebalde longitudea dute eta beste batzuk, Ekialde longitudea.

ESPAINIA Europako hego-mendebaldeko muturrean dago eta Ipar

latitudea du.

Europa

EKUATOREA

GREENWICH MERIDIANOA

GREENWICH MERIDIANOA

EKIALDEA MENDEBALDEA

Page 10: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [10]

PLANISFERIO FISIKOA

Page 11: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [11]

KONTINENTEA HEMISFERIOA ERLIEBEA IBAIAK,

AINTZIRAK

ASIA Ipar hemisferioa eta Hego hemisferioa

EVEREST mendia (8.850 m) HIMALAIA mendikatean

dago. TIBETEKO goi-ordokia.

Yangzi, Obi, Huang He. Aintzira: Kaspiar itsasoa

AMERIKA Ipar hemisferiora eta Hego hemisferioa

Mendi HARRITSUAK, SIERRA MADRE, ANDEAK

(Aconcagua mendia 6.960m) Ordoki HANDIA eta

AMAZONIAKO ordokia.

Amazonas

EUROPA Ipar Hemisferioa KAUKASO MENDIKATEAN Elbrus mendia 5.642 m, ALPEAK eta PIRINIOAK.

URALAK

Volga, Danubio, Rhin

OZEANIA Hego hemisferioa VICTORIA Basamortu Handia eta Mendikate Banatzaile

Handia . Cook mendia 3.764 (Zeelanda Berrian)

AFRIKA Ipar hemisferiora eta hego hemisferioa

SAHARA basamortua. Kilimanjaro sumendia

5.895m

Nilo, Kongo, Niger. Aintzira: Tanganyika

ANTARTIKA Hego hemisferioa Vinson mendia 4.900

Page 12: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [12]

PLANISFERIO POLITIKOA

Page 13: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [13]

KONTINENTEA HERRIALDE

KOPURUA

POPULAZIOA

ASIA 40 herrialde baino gehiago. Txina, India, Pakistan, Indonesia,

Bangladesh, Japonia Herrialde handiak dira.

Jende gehien bizi den kontinentea da.

4.000 milioi biztanle

AMERIKA 30 herrialde baino gehiago.

Ipar Amerika : Kanada, Estatu Batuak, Mexiko

Erdialdeko Amerika: Kuba, Haiti, Honduras …

Hego Amerika: Argentina, Kolonbia, Txile, Peru

1.000 milioi pertsona

EUROPA 40 herrialde baino gehiago. Herrialde txikiak dira.

Errusia, Alemania, Frantzia, Italia, Espainia, Erresuma Batua…

700 milioi pertsona

OZEANIA Uhartez osaturik dago. 14 herrialde: Australia, Zeelanda

Berria, Papua Ginea Berria…

35 milioi biztanle

AFRIKA 50 herrialde baino gehiago. Maroko, Nigeria, Etiopia, Egipto,

Kongoko Errepublika Demokratikoa, Hegoafrika,

Tanzania…

1.000 milioi pertsona

Munduko mapa mutu batean (politikoa eta fisikoa), herrialdeak, ibaiak eta mendi nagusiak kokatu.

Page 14: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [14]

ARIKETAK

Zer dira paraleloak?

Eta meridianoak?

Zer meridianok zeharkatzen du Iberiar Penintsula?

Espainia, zein kontinentetan dago kokatuta? Eta zein hemisferiotan?

Page 15: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [15]

Espainiak zein latitudea du, Ipar ala Hego latitudea?

Ipini X Euskadin dagoen tokitan. Zer meridianoren artean dago?

Zein da Euskadiko longitudea: Ekialde ala Mendebalde?

Zein da munduko mendi altuena?.................................................

Afrikako basamortu baten izena: ………………………………………………..

Ozeaniako uharte handiena: ……………………………………………………….

Europako tontor altuena: ……………………………………………………………

Europako Ibai nagusiak: ……………………………………………………………..

Asiako ibai nagusiak: ……………………………………………………………………

Amerikako populazioa: ……………………………………………………………….

Zein da jende gehien bizi den kontinentea?..................................

Page 16: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [16]

Ordenatu tontor txikienetik handienera:

Zenbat biztanle bizi dira Lurran gutxi gorabehera?

Page 17: 2 lurraren irudikapena

GIZARTE ZIENTZIAK LH 5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com [17]

Mapan leku bat kokatzea:

TAULA OSATU: