1.Lurraren Historia 1 Zatia

7/24/2019 1.Lurraren Historia 1 Zatia

http://slidepdf.com/reader/full/1lurraren-historia-1-zatia 1/18

LURRAREN HISTORIA

1.Gaia:



Zer ikasiko dugu?

1. Lurraren sorrera

2. Denora geo!ogikoa

2.1 Da"a#io "eknikak2.2 Es"ra"igra$a

%. Lurraren eo!u#ioa

&. 'osi!ak



1. Lurraren

sorrera



No!a sor"u#en Lurra?



Big Bang edo Leherketan handiarenteoria

1. Due!a 1(.)))*2).))) +i!oi ur"e, +a"eria e"a energiagu#"ia -un"u a"ean kon"#en"ra"ua #euden: su-era"o+oa" osa"#en #u"en:

Su-era"o+o ori osoe#egonkorra #en /+asa e"aden"si"a"e ikaragarriak0

Leer"u egin #uen /ig ang0 e"a +a"eria noraidegu#"ie"an sakaana"u #en

""-:333.r"4e.esno"i5ias2)1&)%16e5os*de!*ig*ang*-ruean*+is+isi+o*5o+ien#o*de!*uni4erso*-ara*5ien"i$5os677&&7.s"+!

""-s:333.8ou"ue.5o+3a"5?49in;<U+5

http://www.rtve.es/noticias/20140318/ecos-del-big-bang-prueban-mismisimo-comienzo-del-universo-para-cientificos/899449.shtml

https://www.youtube.com/watch?v=iJnxKhhUbmc

https://www.youtube.com/watch?v=iJnxKhhUbmc

http://www.rtve.es/noticias/20140318/ecos-del-big-bang-prueban-mismisimo-comienzo-del-universo-para-cientificos/899449.shtml



2. Sakaana"u"ako +a"eria -ar"iku!a sua"o+iko#

osa"u"a #egoen:

=ar"iku!a oriek o#"u e"ae!kar"#en asi #iren

a"o+oak sor"u#

Grai"a"e*indarrek a"o+oak kon"#en"ra"u #i"u#"en e"aga!a;iak era"u #iren



%. Ga!a;ien arnean:

Hidrogeno*a"o+oak uri!"#en asi #iren. Ten-era"urak

gora egin #uen >usio erreak#io*nuk!earrak asi ar"e

Hidrogeno gasen kon"#en"ra#io andieki#arrak sor"u #i"u#"en, orien ar"ean

Egu#kia.

&. =ro"oegu#ki"ik disko gaseoso a" aska"u #en:

Disko gaseosoa Egu#kiaren inguruan iraka gera"u #en,sis"e+a -!ane"ario a" sor"u#.

Grai"a"e*indarren ondorio#, +a"eria orrek planetesimal

i#eneko gor-u"# ";ikiak sor"u #i"uen



(. =!ane"esi+a!en ar"eko "a!kak ger"a"#en #iren:

. =!ane"esi+a!en e"engaeko "a!kek e"a e!e+en"uerradioak"ioen energiak Lurraren "en-era"ura igoara#i#u"en:

Lurraren +a"eria!ak ur"u e"a e!e+en"u as"unenak

arnea!deran"# @oan #iren e"a arinenak a#a!ean gera"u #iren.

=!ane"esi+a!ek, akre#ioaren ide# e!kar"u,

e"a gor-u"# andiagoak sor"u #i"u#"en.Gor-u"# oriek e!kar"u e"a planetak sor"u#iren, due!a &)) +i!ioi ur"e inguru.Horie"ako -!ane"a a" Lurra #en.

. Gor-u"# andi a"ek "a!ka egin #uenLurrarekin e"a erau#i"ako +a"eria!ek I!argiaera"u #u"en. Due!a &()) +i!oi ur"e inguru,

Lurra e"a I!argia era"u"a #euden.""-s:333.8ou"ue.5o+3a"5?49iaDBI&)(+ss

https://www.youtube.com/watch?v=iaDqI405mss

https://www.youtube.com/watch?v=iaDqI405mss



2. Denorageo!ogikoa

2.1 Da"a#io*"eknikak

2.2 Es"ra"igra$a



N o i # g e r " a " u # e n > e n o + e n o . a u ?

N o i #

. a s i # e

n ?

Zer ger "a "u #en !e.enago?

Lurraren is"oria a#"er"#ean orre!ako ga!derakurura"uko #ai#kigu:

Arrokak Lurraren is"oria

geo!ogikoaren >rogak dira, era# osogarran"#i"sua da noi# sor"u #iren @aki"ea.

Da"a#io*"eknikak e"a es"ra"igra$a



2.1 Da"a#io*"eknikak

Arrokak noiz sortu ziren jakiteko, bi motatakodatazioak erabil daitezke: Datazio erlatiboa eta

absolutua.

Datazio erlatiboa:

Ca"eria!aren -osi#ioa e"aes"e +a"eria! a"#uenakonparatzen dira.* Arroka erriak, aurre"ik#euden arroken gainean

sor"#en dira.* era#, #ena" e"a sakonagoegon, orduan e"a#aarragoak dira arrokak

Arroka bat adin ezaguneko bi geruzaren artean dagoenean, haien adinenarteko denbora-tartean koka dezakegu



Datazio absolutua: Ca"eria!a osa"#en du"en e!e+en"uaka#"er"#en dira e"a ere adina #ea#"en da. Ce"odorik

#ea"#ena iso"o-o erradioak"ioak erai!"#ea da. Erai!ienakkarono*1&, -o"asio*&) e"a uranio*2%6 dira.

* Iso"o-o erradiak"ioen nuk!eoak, no!aai"ekodesoreka du -ro"oi e"a neu"roi ko-urueidagokiene#

* Ondorio#, aien nuk!eoa e#egonkorra da e"adesin"egra"#en da.* Nuk!eoa desin"egra"#ean, energia askoaska"#en da e"a sarri"an -ro"oiren a" ga!"#endu: es"e e!e+en"u ki+iko a" iur"#en da

Se+idesin"egra#io*-eriodoa: iso"o-o erradiak"io a"enkan"i"a"ea erdira +urri#"eko ear den denora da.akoi"#ak ere se+idesin"egra#io*-eriodoa du.

""-s:333.8ou"ue.5o+3a"5?49e&EH*>s;E

https://www.youtube.com/watch?v=he4EH-fsVxE

https://www.youtube.com/watch?v=he4EH-fsVxE



Adiide#:

<arono*1&. Se+idesin"egra#io*-eriodoa: (%) ur"e

=o"asio*&). Se+idesin"egra#io*-eriodoa: 1%1) +i!ioi

ur"eUranio*2%6. Se+idesin"egra#io*-eriodoa: &&6 +i!ioi ur"e

Arroka a"ean onako -ro-or"#io au neur"u du"e:

16 &)< e"a 6 &)Ar. Zer adin du?

6g &)< 1%1)Ca

&g &)<

&g &)Ar

1%1)Ca

2g &)<

2g &)Ar

1%1)Ca

1g &)<

1g &)Ar

g &)Ar : 6

1g &)< :

166g &)< %7%)Ca%7%) +i!ioi ur"e di"u:



2.2 Es"ra"igra$a

Es"ra"igra$a: Serie es"ra"igra$koak a#"er"#endi"uen geo!ogiaren a"a!a da.

Es"ra"uak: a"a es"earen gainean e#arri"akogeru#ak dira.

Serie es"ra"igra$koa: Leku @akin a"eko es"ra"u*segida da. ere a#"erke"aren i"ar"e#,eskua!dearen is"oria geo!ogikoa erreraikidai"eke.

Serie estratigrafko batlortzeko, lurzoruarenebaki naturalak azterdaitezke edo

zundaketak egin

ditzakegu.



Es"ra"igra$aren -rin"#i-ioak:

F Goiko es"ra"uak !eendik #euden es"ra"uen gainean

era"#en dira, e"a erriagoak dira, orrenes"e#.F Es"ra"uek geru#a ori#on"a!ak era"#en di"u#"e

F Serie @akin a"eko es"ra"uek ere+u e#*-un"ua! a"

ar"#en du"e, au da, uri!ago edo urrunago dauden!eku a"#ue"ako seriee"an ere aurki dai"e#ke



F 'eno+eno geo!ogikoek serieak era!da"#en di"u#"e/"o!es"urak...0 e"a uki"#en di"u#"en es"ra"uak ainoerriagoak dira.

F Ak"ua!is+oaren -rin"#i-ioa: iraganeko -ro#esugeo!ogikoak e"a gaur egungoak an"#ekoak dira.

""-:re5ursos.5ni5e.+e5.esios>eraa!u+no&ESO"ierra5a+ia5on"enidos2."+

http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/4ESO/tierra_cambia/contenidos2.htm

http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/4ESO/tierra_cambia/contenidos2.htm



Printzipio horietan oinarrituz eta aipatutakodatazio-teknikak erabiliz, geologoak gai dira serieestratigrafko bateko materialak eta hari lotutako

prozesuak denboran kokatzeko.

1.Lurraren Historia 1 Zatia

Documents

Transcript of 1.Lurraren Historia 1 Zatia