129 (2005ko urtarrila)

30
2005eko URTARRILA, 129. ZENB. DOHAINIK ARRAUNLARIAK DENBORALDI BERRIARI BEGIRA

description

[Laura eta Andoniren Basetxea] [Zumaiako saihesbidea: oraingoan bai?] [Gabonak bertsotan] [Ibilbidea: Azkoititik Elgoibarrera] [Arraun denboraldi berria] [Gure Zumai zarra: Ixabel Grazia Ezeiza] (+434)

Transcript of 129 (2005ko urtarrila)

Page 1: 129 (2005ko urtarrila)

2005eko UR

TAR

RILA

, 129. Z

EN

B. D

OH

AIN

IK

A R R A U N L A R I A K D E N B O R A L D I B E R R I A R I B E G I R A

Page 2: 129 (2005ko urtarrila)

librean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

puntocom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

ze berri?saihesbideko lanak uda ondoren . . . . . . .8

ze berri?bertso astea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

elkarrizketalaura eizagirre eta andoni manterola . .13

ibilbideaazkoititik elgoibarrera . . . . . . . . . . . . . . . . .18

kirolak arraun denboraldi berria . . . . . . . . . . . . . . .20

orain hamar urte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

gure zumai zarraixabel grazia ezeiza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

kultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28arteazine forum

agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO

Argitalpen honen edizioko laguntzaile:

HERRI ALDIZKARIAJuan Belmonte, 29 behea

tel.: 943 86 15 45

faxa: 943 86 17 42

email: [email protected]

Argitaratzailea

BALEIKE KULTUR ELKARTEA

email: [email protected]

Administrazio batzordea

Xabier Azkue, Gurenda Serrano

Koordinatzailea

Juan Luis Romatet

Kazetariak

Itsaso Ibarra

Maitane Urbieta

Itziar Garate

Izaskun Urbieta

Maitane Agirre

Iurre Altzibar

Kolaboratzaileak

Miriam Romatet, Dani Carballo,

Belen Golmaio, Abelin Linazisoro,

Joanito Dorronsoro, Haize

Galarraga, Xabier Aranguren,

Karmelo Arroiabe, Gorka Ormazuri,

Xabier Aizpurua, Ibon Aizpurua,

Izaga Garzia, Beñat Fernandez de

Arroyabe, Ihintz Linazisoro, Jon

Maia, Eguzki Agirrezabalaga, Natur

Taldea, Ander Hormazuri, Aitor

Manterola, Imanol Garate,

Joseba Esnal

Diseinua eta maketazioa

Roberto Gutierrez

Hizkuntz zuzenketa

Imanol Azkue

Publizitatea

943 86 15 45 tel.

Inprimategia

Antza

Inprimategia

(Lasarte-Oria)

Tirada

1.100 ale

Lege gordailua

SS-405/94

ISSN

1136-8594

Baleikek ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako

esanen eta iritzien erantzukizunik.

aurkibidea

“Ezin da aurretik dena esan, baina uste duguurte polita egingo dugula.”

kirolaluis mari goikoetxea‘goiko’

Page 3: 129 (2005ko urtarrila)

4 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

librean

Haurrek, mozkorrek eta zoroek soilik esaten omen dute egia, eta, nirekoadrilakoek kontrakoa esan arren, gure etxean mozkorrik eta zororikez dugunez, haur bat —nire semea— izan da, neologismo eta guzti,azken zutabeko zalantza existentziala (bai, badakizue, idolo ala lapaja-le?) argitu didana: aitatxo, getarraina (nor naiz, ba, ni, haur bati kontraegiteko?).

Aurreko zutabean, halaber, jokutxo bat proposatzen nizuen: euska-raz argitaratutako pasarte, esaldi edo aipu bat idatziko nuela, eta, asma-tzaileari kafetxo bat ordainduko niola. Egia esan, harrituta geratu naizzumaiarrek, literatutari dagokionez, duzuen jakintza handiarekin: iasosik gabe geratu naiz hainbeste kafe ordaindu ondoren. Askok etaaskok asmatu duzue Badut problema bat irtenbide bakoitzerako esal-diaren egilea Xabier Montoia dela, eta esaldi horrekin eman ziolaamaiera Anfetamiña poesia liburu ederrari.

Kalean eskean hasi beharraren arriskua ikusita, taktikaz aldatzeapentsatu dut, eta, hemendik aurrera, nik emango ditut egindako aipueiburuzko azalpen guztiak. Gaurko aipamena Juan Ramon Madariagakidatzitako Izozmendiak liburutik hartu dut. Ziur nago, batek baino

gehiagok nik izan nituen antzeko sentipenakizango dituzuela poema hau irakurtzean, etaliburua osorik irakurtzeko gogoa piztukozaizuela (merezi du!!!); batik bat, gabo-nak pasa berriak ditugun honetan, eta,gure oparotasunaren ifrentzuan, tsuna-miek hondatutako hainbat eta hainbatbizitza begien aurrean ikusi ditugunean.Poemak Haur bat segundoro izena du:

Haurrak eta poesia

Iñigo Azkue Leunda

Kalefazioa amaitu da.Eta ez duzu konpondu behar, aita?Amaitu da, ez dagobeste gauza asko ez dauden bezala.Zinbaweko ume askok ez dute urik.Birmaniakoek ez dute zapatarikHaitikoek ez dute esnea probatu.Afganistangoek belarra jaten duteneguan.Siberiakoek behatzak dituzte izoztuta.

Patagoniakoek ez dute betaurrekorik etaitsu gelditzen ari dira.Mongoliakoek ez dute itsasoa inoizikusiko.Indiakoek ez dute guraso hilak erretzekoadina egurrik.Munduko ume askok ez dute ezer, eta beste asko, honezkero, ez daudebeste gauza asko ez dauden bezala.Eta ez duzu konpondu behar, aita?

Page 4: 129 (2005ko urtarrila)

52 0 0 5 k o U R T A R R I L A

Azken aldian modan dagoen hitza da atxikipen askearena, esan beha-rrik ez dago zergatik. Herri bakoitzaren eskubidea omen da kontsultapublikoa egitea, herriak erabaki behar du nolako loturak nahi dituenondokoekin, e.a...

Kontu honen abstrakzio sinple bat eginez zera etorri zait burura:Posible ote da Oikia Zumaiarekiko atxikipen askea duen herri bat iza-tea? Oikia eta Zumaiaren artean dagoen gatazka amaitzeko era baketsueta demokratiko bat izan daiteke.

Oso erraza izango zen prozesua:1.- Oikiarrok plan bat adostuko genuke non Zumaiarekin izan

nahi dugun harremana zehaztuko litzateken.2.- Zumaiari aurkeztu plana eta Zumaiak Oikiaren borondatea

onartu beharko luke.

3.- Oikiarrak (eta soilik oikiarrak) azkenerreferendum bat egingo luketeZumaiarekiko atxikipen aske-ko herria izan nahi dutenberresteko.

Prozesu berdina jarrai lezaketeNarrondo, Artadi eta herri izaeraduten gainontzeko auzoek ere.Horrela gutaz soilik hauteskunde bez-peratan oroitzea sahiestuko litzateke, geure autonomia izango genukekasurik egiten ez diguten ekimenak aurrera eramateko, e.a...

Agian baleike.com-eko inkestarako hurrengo galdera izan liteke.

Atxikipen askea

Ba ote batenbat sano? Inor libratu al da? Gripia pasa eztunik ba aldao?Motellak! Halako gizona ta ezertako gauza ez! Hauetxuk eztulaketa hezurretako minak; hau dek barruak hustu biharra; guaintxe"trentinuebetik" gorako kalentura, guaintxe hoztuta.Astebete pasa diat ohitik jaikitzeko gauza enitzala. Baña okerroeon txukenak e ezautze izkiat. Kuadrilan, Antonio ez, beste danokharrapatu diau gripia; Joxe Mari urgentzita re eaman tzian alabakbost egunian kalentura jetxi ezinda ibili ta geo.Okerrena ordia zea dek, geyenok ditxosozko bakuna o dana dala-ko horren zaztaa jasotakuak ginala. Marka dek geo, sekula gripeikpasa gabekuak bakuna deitze yoen hori hartu ta jesukriston gripiajota ibli gaituk. Bela sartuko zie orratza hurrenguan!Ba, gripiak jota ibilita re ez pentsa geo etxe zuluan sartuta eongeanik; haizia hartzia ona dala esate eztie ba, ta non estalapianbaño haize hobia?Gabon kontuekin ibili gaituk gora ta behera estalapian; - Naekena esango ek Damian, baña lasaitasun earra ziok Erribe-ran musika eztaonetik- Joxe Marik adarra jo nahian- Ze esateek geo, bigarren taberna zulotik ertetzeako katxaperuake etxuk eta somatzen- Damianek- Ta laugarreneako ikusi re gutxi!- Antoniok- Baña arrazoi zikakJoxe Marik. Izan e ze musika zian haxek.- Batzuk behintzat beti kontra eongo zeate- Manuelek- Musikadaonian daolako ta eztaonian eztaolako, beti protestan!Baña beroaldi haundiyena erregien ta Olentzeron bueltan sortuhuan; gabon bezpera eo izango huan Martin luxia bero bero indaazaldu zanekua-Nazka nazka in nauk guaintxe bateko errege ta besteko olentze-rokin; esan etzie ba bilobek Olentzeron erregaluaz gain erregien-

tzat zapata re jarriko duelagurian! Hori bakarrik falta nian,nahiko buru hauste ez erregalobat iteko ta guain zea, erregien-tzat beste bat!- Okerrena eztek hori! Batetikerregiak eta bestetik Olentzero,eztek besteik aitzen, ta Gomeza-go ze? Non laga die Gomezago?,batenbat akorratze al da arrantza-le xelebre harekin?- Damianek, iabere onetik ateata.-Arrazoi guztiya dakak Damian-Neuk- Seguru nitxiok hamabost urtetik beherako mutil eta neskakoskorrek hobeto ezautukoxkiela bizarzuri ta Papanoel Gomeza-go baño.-Trixtia dek baño egiya. Hi, ta geuk iten bayu, ze?- Damianek-Ze in bihar diau ba?- Joxe Marik-Zea, Gomezagon eskia; izaria besteik eztiau bihar. Gañia kan-tuan gu bezela gutxik iteye!- Antoniok-Neuk ekarriko diat izara txuriya- Joxe MarikTa hala geatu gittuan hamabost gizoneko kuadrila gabon arratse-ako estalapian, zazpiretan puntuan.Eguna alleatu zanian lau lagun azaldu gittuan, hiru eztulka;Antonio huan fresko eta kanturako gogoz zitxion bakarra. Olen-tzero eo erregiak enteatuko hittuan ba konpetentziya itea ginaze-la, ta gripia bialdu zitxiun kaudrila guztira. Aurten lortu dieGomezagon eskia ez itia baña datorren urtian bai, datorren urtianGomezago ibiliko diau kalian gora ta behera, tabernaz taberna.Hurrenguan kontu geyo.

Gomezago gripiak jota sukaldetik

Joxe Luis

Page 5: 129 (2005ko urtarrila)

* Odontologia orokorra * Ahoko prebentzio eta * Periodontzia (kirurgiarik gabe) errehabilitazioa * Endodontzia * Protesia * Inplantologia * Hortz estetika

(zeramika metalarik gabe)

Basadi Auzategia, 9-A 2-B

6 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

librean

LIBREPENSADOREAK

Azkeneko Baleiken Migel AperribaikLibrepensadoreei buruz idatzi zuen etagaldera batzuekin bukatu zuen artikulua:"Zenbat ziren? Ez al zuten inongo arras-torik utzi?".

Nik ez dakit gauza handirik gaiariburuz, baina gure amama Maria "Silbes-trak" behin baino gehiagotan hitz egitenzigun librepensadoreei eta Casino Libera-lean zegoen giroari buruz. Berak han eginzuen lan gaztetan zerbitzari, eta harre-man handia zuen Casinoko tabernazeramatenekin; horregatik, hark eman-dako informazioak balio handikoak iru-ditzen zaizkit Zumaiako XX. mendehasierako giroa ezagutzeko.

Librepensadoreak XIX. mende buka-eran eta XX. mende hasieran jardunzuten Espainiako intelektual liberal etaerregenerazionistei deitzen zitzaien,hitzak esanahi zabalagoa izan arren.Talde hau Madrileko "Institucion librede enseñaza" izeneko erakundeareninguruan biltzen zen, helburu sinplebezain zaila aurrera eramaten ahalegin-tzeko: kulturalki atzeratuta zegoen estatubaten hezkuntza sisteman eragitea.

Helburu hori aurrera eramateko, iaosorik Elizaren esku zegoen heziketa sis-tema aldatu nahi zuten eta hezkuntzapublikoa eta laikoaren aldeko apustuaegin zuten behin eta berriz.

Ideia horiek oso zabalduta zeudenaspalditik Espainiako politikan nagusi zentalde liberaleko joera batzuen barruan,XIX. mende bukaerako Espainia bi lerroideologikoren artean zatituta baitzegoen:kontserbatzaileak eta liberalak. Euskal

Herrian egoera ez zen berdin-berdina etatalde kontserbatzaileak baino indar han-diago zuen karlismoak.

Bai liberalismoaren barruan, bai karlis-moaren barruan joera eta sentsibilitateezberdinak zeuden eta liberalen arteanmoderatu monarkikoak, errepublikarrak,foruzaleak, eta abar zeuden. Talde libera-len ezaugarria interes ekonomiko libera-len alde egitea zen, eta estatua Elizaren

boteretik askatzea. Hortik etorriko dahurrengo urteetan librepensadoreen etaliberalen arteko interesek bat egitea.

Zumaia, eta orokorrean Gipuzkoakokosta guztia, liberalen esku zegoen, nagu-sitasun politikoa eta ekonomikoa zutela-ko, nahiz eta gehiengoa karlista izan.Lagun talde handien modura funtziona-tzen zuten ekonomia eta politika gaietan.Biltzeko tokiak Casino Liberalak ziren;elkarte horietan gauza asko egiten ziren:bilera politikoak, dantzaldiak, antzerkiak,tertuliak... Taberna zutenez, elkartzekotokiak ziren.

Zumaiako Casinoa gaur egun Pulpoelkartea dagoen etxean zegoen eta denbo-ra luzez Gurrutxaga familiaren kontrolpe-an egon zen. Horiek Fausto Zarauzi lagazioten eta, gure amama bertan laneanibili zenean, haren familiak eramatenzuen. Toki aproposa zen librepensadore-en tertuliak egiteko, batez ere XX. men-dearen hasieran Zumaiara etortzen hasiziren intelektual madrildarrentzat. Ortega

y Gasset da adibiderik ezagunena, gureamamaren hitzetan: "Librepensadoreazuan, eleiza juten ez zirenetakua,baina gizon ona". Ortegak aurrekourteetako pentsamendu liberala jasozuen eta kulturan ikusi zuen Espainiaaldatzeko itxaropena eta intelektualeialdaketa horien ardura. Pentsalariare-kin batera, Zuloaga pintorea ere Casi-no Liberaleko argazkietan azaltzen da.Hala ere, Francisco Larrañaga "PakoZarra" izan zen Casinoko presidentea1902tik aurrera Eusebio Gurrutxaga hilondoren.Gerra Zibila hasi arte, liberalismoa eta

librepentsalariak nahiko estu lotuta egonziren, nahiz eta gerrak dena aldatu etaliberalen munduan ere zatiketak eta ezi-nikusiak sortu, errepublikazaleen etaeskuineko liberalismo kontserbadorearenartean, batez ere. Gerra Zibilaren garaile-ek Casino Liberalaren eta aske pentsatze-ko aukeren atea itxi zuten. Baina Casino-aren eta librepensadoreen arrastoa ezinda ezkutatu Zumaiako XX. mende hasie-rako politikatik eta hurrengo urteetan biziizan ziren hainbat eta hainbat familiaerrepublikarren oroitzapenetatik.

ismael manterola ispizua

Page 6: 129 (2005ko urtarrila)

Erribera kalea, 6Tel. 861155

72 0 0 5 k o U R T A R R I L A

puntocom

izia izan da inkesten atalean abenduan bizi

izan den estropada. Gabonetako argien ingu-

ruan berdintasuna izan da asko alaitzen zute-

la uste zutenen eta batere gustatzen ez zitzaiela zio-

tenen artean. Azkenenean, ezezkoak irabazi du

gutxigatik izan bada ere. Iritzien arloan, berriz, Izus-

tarri alderdi politikoak etxebizitzen inguruan hartu-

tako erabaki batek duda bat baino gehiago sorrara-

zi du bisitarien artean.

B‘estropada’ bizia inkestaren atalean

INKESTA

IRITZI BATZUK

Page 7: 129 (2005ko urtarrila)

8 2 0 0 5 K O U R T A R R I L A

ze berri

Saihesbidea: oraingoan bai? Badirudi hainbat hauteskunde kan-painatan agindutako Zumaiakosaihesbidea egia bihurtuko dela urtegutxi barru, errepide berria eraikitzenhasiko baita Gipuzkoako Foru Aldun-dia uda ondoren. Lanek 14,4 milioieuroko aurrekontua izango dute eta2007 urtearen hasiera aldera amaitutaegotea espero da.

2004ko Gipuzkoako azken aldizkariofizialean, Foru Aldundiaren 2005ekoaurrekontuak argitaratu ziren. Ber-tan, besteak beste, Zumaiako saihes-bidea egiteko, konpromiso kreditumoduan bi partida handi agertzendira: 2006 urterako 6.000.000 euroeta 2007 urterako 7.457.000 euro.

Saihesbideak 1.500 metro inguruizango ditu, eta Txikierdi eta Urolazeharkatzen duen zubia lotuko ditu.Tartean bi biribilgune edo rotondaegingo dira (Txikierdin eta Beduakogainean, Kantea inguruan) eta loturazabal eta korapilotsu bat Itsas kiroldegialboan.

Proiektuak dioenez, hiru epetanbanatu dituzte lanak. Lehenik, Txi-kierdiko lotura egingo dute: biribilgu-nea. Ondoren, Beduako gaineanegingo duten biribilgune berrirakozatia eraikiko dute eta, azkenik,Beduako biribilgunetik Zumaiakoherrigunera arteko zatia. Azken hau,Urola ibaiaren loturaraino iritsiko da.

Lanak hiru epetan banatzeaz gain,epe eta zati bakoitzean egin beharre-koa ere zehaztuta dute dagoeneko.Saihesbidea gaur egun Txikierdin GI-3760 errepidearen elkargunea dagoeninguruan hasiko da. Zonalde horre-tan, Txikierdiko elkargune berria ize-narekin definitu dutena eraikikodute. Hiru besoko biribilgunea izan-go ditu elkarguneak.

Hortik aurrera eraikiko dute saihesbi-dearen lehen zatia, GI-3760 errepidea-ren zabaldegian barrena, Beduarakobidean trenbidearen gainetik pasatzenden zubiaren ondoan eraikiko dutenbigarren biribilguneraino. Euskotre-nen linearen ibilbidetik hurbil eraikiko

Page 8: 129 (2005ko urtarrila)

92 0 0 5 K O U R T A R R I L A

Zuloaga plaza, 1Tel. 943862309

dute bigarren zatia, eta linea gainetikigaroko da saihesbidea. Kilometrotikgora izango duen zati hau Urola ingu-ruko loturaraino iritsiko da.

Laster hasiko dira inguruko lursailendesjabetzeak. Aldundikoak lurjabeekinlaster bilduko dira diru kopuruakzehazteko. Honekin batera, lanak eslei-

tzeko lehiaketaren deialdia egingo duForu Aldundiko errepide sailak.

Aparkalekuak bide zaharreanSaihesbidea egin ondoren, une hone-tan Zumaia zeharkatzen duen bideaherriko jabegora pasa liteke. LuxianoPagaegi Udal arkitektoak aipatu digu-

nez, Estazioa eta Txikierdi artekobidea asfaltatu ondoren, ehun aparka-leku plaza egiteko asmoa du Udalak.Ez da asko lasaituko herriak pairatzenduen aparkaleku gabezia, kontutanhartu behar baita Itsaskiroldegi albo-ko aparkagunea desagertu egingodela saihesbidea egiten denean.

Page 9: 129 (2005ko urtarrila)

Amaiako PlazaTel. 943 14 31 35

E. Gurrutxaga plazan

Erlojueta bitxidenda

10 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

ze berri

Bertsoz txispatuta poteoanUrtarrilaren 2ko poteoa izanzen aurtengo Bertso astekolehenbiziko ekitaldia etajende asko ibili zen MikelMendizabal eta Jexus mariIrazuren atzetik, tabernaztaberna, Billabierko Josu etaJagoba trikitilariek lagundu-ta. Erribera kaleko 10 tabernabisitatu zituzten eta saio osopolitak egin zituzten, tartekaGijarro anaiek lagunduta.Esate baterako, Gabonetakojatorduez eta angulen pre-zioaz ari zirela, ateraldi bikai-na izan zuen Irazuk, Urolakoangula galvanizatuak aipatuzituenean.

Xabier Azkue txapeldun bertsopaperetanJoanito Dorronsoro VII. bertsopaperlehiaketako aurtengo sari nagusia XabierAzkuek irabazi du eta ordainetan txapela,oroigarria eta 250 _ jaso ditu. Bigarrensaria Maddi Gallastegik lortu du, iaz gaz-tetxoen mailan txapela lortu zuenak, etaoraingoan 150 _ eta oroigarria jaso ditu.Beste sari berezi bat ere egon da aurteneta Igor Albizu izan da oparia eta 100 _-ko txekea eskuratu dituena. Guztira 11 lanaurkeztu dira lehiaketan eta gaia "Etxebi-zitza: etxea, bizitza…" izan da. Epailelanetan, berriz, Jon Maia eta Manu Gara-te aritu dira eta oro har egon den mailaona azpimarratu dute. Urtero bezala, api-rilerako aterako da bertsopaper guztiakbiltzen dituen liburuxka.

Saio bizia eta polita Unai Gijarroren debuteanUrtarrilaren 8an Aita Marizinemara gerturatu ziren 100lagunek ordu eta erdi atsegi-na igarotzeko modua izanzuten, Jon Maia gidari zute-la, 6 bertsolari gazteak osoondo aritu zirelako.Zumaiaz, nork bere herriaz,norberaz, joandako urteaz,datorrenari buruz... hainbatgai jorratu zituzten eta azke-nekoa izan zen beharbadapolitena, talde batean bi nes-kak (Estitxu Eizagirre eta

Miren Artetxe) eta bestean 4 mutilak(Etxahun Lekue, Xabi Paia, Jon Mar-tin eta Unai Gijarro) bildu zituena;lehenengo biak astea norberarenetxean ematen dutenak ziren eta gai-nerako 4ak amaren etxearen epeleanbizi zirenak (benetan hala da) etatalde bakoitzak bere aukeraren aban-tailak abestu zituen. Unai Gijarrorenlehen plaza ofiziala izan zen eta bes-teen ondoan oso ondo moldatu zen.Saioaren atarian banatu ziren bertso-paperetako sariak eta saritutako zen-bait bertso ere kantatu zituzten.

Jexux Mari Irazu, Mikel Mendizabal etaUnai Gijarro bertsopoteoan

Estitxu Eizagirre eta Miren Artetxe bertsotan

Page 10: 129 (2005ko urtarrila)

112 0 0 5 k o U R T A R R I L A

San Telmo, 12Tel. 943 860760

Amak esan dit "Alde hemendik!Hogeita hamar urte ettuk alperrik"Ni zuekin pozik nago, Amakanpoan beltza da panorama"Saiatu hadi!Nahiz eta egon traba ugarimoldatuko haiz, animo Xabi!"

Itxuraz uso, etxe ehiztarihortik dabiltzan otsoekin adi!Kanpoan da hainbeste pajarozein baino zein diruzaleago!Maldizioa!Modan da espekulazioaSartzen hasi zait depresioa

Alde zaharreko etxe hutseanokela gutxitxo dago eltzeanBosgarrena igogailu gabeBostehun euro garesti bada’rePixu xixtrina!Xagu-zulo eta ittokinaZuretzat gorde, marisorgina!!

Zer eskatzen du gure herriak?Toki politean etxe berriak!Ordainduz gero laurogei kiloEzingo nuke lasai egin loZe zoramena!Gazteak pa(g)atu ezin duenaeraikitzea ez al da pena?

Eskatuz gero bertan laguntzajabe berria ordutik da Kutxaastun bihurtzen da hipotekahausten da bizitzaren orekaZenbat bizkarroizupaka behartsu gabiltzanoiez dut bizi nahi inoren morroi!

Nolako neska, halako etxeaKomeni zait niri ona hartzeaProiektu hortan biok bazkidenirea zure zurea nireSinistu zazuPlana egiteko prest naukazuNire laguna ote zara zu?

ETXEBIZITZA: ETXEA, BIZITZA…Hara Xabier Azkueren bertsoetako batzuk, Joana Bixenta Olaberen doinuan abestekoak. Sorta osoawww.baleike.com gunean ikus dezakezu.

Xabier Azkue, bertsopaper lehiaketakoirabazlea

Page 11: 129 (2005ko urtarrila)

12 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

ze berri

Bigarren eskuko liburu eta disko azoka otsaileanBaleike Kultur Elkarteak antolatuta,otsailaren 12 eta 13ko asteburuan biga-rren eskuko liburu eta disko azokaegingo da Zumaian. Azoka honek bihelburu ditu. Alde batetik kulturmugimendu txiki bat sortzea nahi daazokaren inguruan, guztiok etxeanditugun liburu, disko, komiki eta peli-kula zaharrak salduz. Bestetik, bildu-tako diruarekin Asiako itsasikarak kal-tetutakoei laguntza bidali nahi da.

Azoka otsailaren 12 eta 13an izangoda Oxford aretoan eta guztion ekarpe-nekin nahi da osatu. Baleike KulturElkarteak antolatu du, baina guztioketxean ditugun liburu, disko, komikieta pelikula zaharrak saltzea du hel-buru. Material hori edozein hizkun-tzatan egon daiteke, hau da, ez daderrigorrezkoa euskaraz izatea.

Etxean halako liburu edo diskoakizan eta azokan parte hartu nahi iza-nez gero, eraman itzazue hilarenamaiera baino lehen Gernika parke-an dagoen turismo bulegora.

Herritarren laguntzaz gain, euskalargitaletxeekin ere harremanetanjarri gara biltegiratuta duten materialzaharra eskatzeko. Horietako batzuekdagoeneko baiezkoa eman dute.

Aspaldiko asmoaHonelako azoka bat antolatzea inte-resgarria izan zitekeela eta, aspalditikgenuen Baleikekook egitasmoa abianjartzeko intentzioa. Hasiera bateanSaharako errefuxiatuei bidali beharzitzaien salmentekin ateratzen zendirua, baina Asian gertatutako itsasi-kararen ondorioz izandako kaltetuek

beharhandiagoa izan deza-ketela eta, bertara bideratuko dadirua.

Espero dugu erantzun ona izatea,eta bigarren eskuko produktuenazoka urtero antolatzen jarraitzea.

• Jesus Unanue

• Xabier Solozabal

• Arantxa Urkidi

• Xanti Osa

• Osa Alzibar

Karidadeko Bentaren diskoen

irabazleak:

Page 12: 129 (2005ko urtarrila)

132 0 0 5 k o U R T A R R I L A

Nola bururatu zitzaizuen horrelako programa bateraaurkeztea?Laura Eizagirre: Tenerifen nengoela amak esan zidanBasetxea izeneko programa berri bat hasi zela eta txantxamoduan esan nion itzultzean aurkeztuko nintzela. Teneri-fetik itzultzean, aurkeztea pentsatu nuen arrazoi berezirikgabe. Telefono zenbakia ikusi nuen telebistan eta deituegin nuen. Arratsalde batean, hondartzan nengoela lagunbatekin, deitu zidaten casting-a egin behar nuela esateko.Hasieran ez nekien zer egin, baina lagunak bultzatuta joanegin nintzen. Zumaiako Euskal Jai egunean deitu zidatenhautatua izan nintzela esateko. Andoni Manterola: "Puntazo". Lehen ere aurkeztu nin-tzen. Oraingoan kasualitate hutsa izan zen: lanean nengo-en telebista ikusten (anbulantzi gidaria da) eta bertakoeraikina konpontzen eta pintatzen ari zirela aurreko urte-an Basetxean parte hartu zuen lehiakide bat ikusi nuen.Bost minuturen barruan Basetxeko iragarkia ikusi eta deituegin nuen. Esandakoa baino egun bat geroago deitu zida-ten; ordurako ez nuen deirik espero.

Nolakoa izan zen casting-a?L.: Hautaketa proba bakarra egin nuen eta bertan hogeiminutu igaro nituen hizketan; ohikoa hamar minutu dira...Nire ustez, casting-a egiterako partaide bakoitza nolakoaizango den pentsatuta edukitzen dute eta horren araberahautatzen dituzte. Niri esan zidaten gauzak zuzen, aurpe-gira eta lotsarik gabe esaten nituelako aukeratu nindutela.

elkarrizketa

“programa ez da guztiz garbia izan”

MAITANE AGIRRE ETA IURE ALTZIBAR

Laura Eizagirre eta Andoni Manterola. Basetxea K saioko lehiakidean

Laura Eizagirre eta Andoni Manterolazumaiarrak orain dela gutxi amaitu denBasetxea saioko partaideak izan dira. Saioanzergatik sartu ziren eta han bizitakoakkontatuko dizkigute elkarrizketa honetan.

Page 13: 129 (2005ko urtarrila)

14 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

A.: Aurrena formulario batzuk bete behar ziren eta ondo-ren galderak egiteko gelara pasatzen ginen.

Zer helburu betetzeko asmorekin aurkeztu zineten? L.: Esperientzia bizitzera sartu nintzen arren, psikologiko-ki, janaririk gabe eta elkarbizitzan, nolako jarrera izangonuen jakin nahi nuen. Horrez gain, zenbaterainokopazientzia dudan neurtu nahi nuen. A.: Hasieran ez neukan helbururik. Behin aukeratu nin-dutela jakinda nire helburu bakarra ondo pasatzea izanzen. Estrategiak eta horrelakoak erabiltzeko ez dut balio,ez zaizkidalako gustatzen.

Programatik zer nolako ondorioak atera dituzue?L.: Batetik, gauzak gehiago baloratzen ikasi dut: familia,betiko lagunak, eguneroko lana (taberna) eta janaria. Base-txetik irten ondoren, jatorduetan jatea derrigorrezkoabihurtu zait; izan ere, goserik eduki ez arren, ezer jaten ezbadut antsietatea sartzen zait. Lehen ez zitzaidan horrela-korik gertatzen, baina orain hainbeste egun jan gabe egonnaizela pentsatzean eginbeharra bihurtu zait jatea. Beste-tik, egoera hauek bizi ondoren konturatu naiz uste bainopazientzia handiagoa dudala; izan ere, behin bakarrik ateranintzen nire onetik eta bertan niri zuzendutako erasoazelako. Aukera gehiago izan nituen saioaren bukaera alde-

elkarrizketa

Page 14: 129 (2005ko urtarrila)

Zumbillo, 4 Tel. 943 861407

152 0 0 5 k o U R T A R R I L A

ra, baina banekienez ez nuela lortuko ezer aldatzerik pasa-tzen utzi nuen. Pazientziarena ez da nik bakarrik pentsa-tzen dudan zerbait; izan ere, Sorginen Laratzekoekinsketch-a grabatzen egon ginenean tabernan, bertan zegoenjendeak esan zidan ez zutela ulertzennola jasan nituen 39 egunetan azkensaiora heldu ziren pertsona horiek,orduan ikusi baitzuten nolakoak ginenkamera atzean eta aurrean.A.: Neu naizen bezalakoa izan naize-la, momentu guztietan, gainera. Ikus-ten nuen gauza batzuk ez zeudelaondo, programaren aldetik manipula-zioa zegoela, eta horren aurrean kexa-tu egiten nintzen; beste batzuk, berriz,isilik garatzen ziren.

Zer moduzkoa iruditu zitzaizuenprograma?L.: Janariaren aldetik gogorra izanzen, ez baitziguten gutxieneko jana-ririk ematen eta denbora pasa ahalaprobetako janaria gutxitzen joanzen. Horrela, astebete igaro genuenjanaririk gabe eta azkenerako, zora-bioak izaten genituen. Atera nintze-nean amak ezagutu ere ez ninduenegin oso argala nengoelako. Horrezgain, anemiarekin itzuli nintzenetxera. Programa ez da garbia, eztafrogak irabazteko garaian ere, izanere, garbi ikusten zen saioak bestetaldearen alde egiten zuela. Horiardiekin eginiko frogan sumatugenuen. Bukaera aldean, kanporatzeko lehiak ere ez zirenkanpotik dirudien bezalakoak. Momentuan bertan esatenzuten beste partaidea aukeratzeko, hurrengo egunerakofroga prestatu ahal izateko. Froga hori kanporatu nahi

zuten pertsonaren arabera prestatzen zuten. Horren adibi-de garbia da Nikasio eta Patriciak eginiko pasteltxoenfroga. Proba fisikoa izan balitz, Nikasiok ez zukeen ira-bazteko aukerarik izango Patriciaren aurrean; horregatik,

jatearekin loturiko zerbait jarri zuten. Horrez gain, programan partaidebatzuek protagonismoa hartu zuten,horiek egindako lana gainontzekookegindakoa baino gehiago ikusi baitu-gu telebistan. Irabazlea, adibidez,lanean eta batez ere bertsotan ikusiahal izan dugu, eta ni pertsona lehoreta paranoiko samar bezala agertunaiz. Gainera, beste lehiakide batzukestratega nintzela esan dute. Ez diraagertu, ordea, nik bertsoak amaitzeankontatzen nituen txisteak, eztamomentu alaiak ere. Telebistan botaeta gero, ezertarako balio ez arren,pozgarria izan da jendea konturatzeapertsona edo talde baten aldeko joka-bidea egon dela.A.: Nik ikusten nuen beraiei komenizitzaiena ateratzen zutela. Gauzakberaiei komeni zitzaizkien bezala egi-ten zituzten, probetan adibidez, etaberdin zitzaien gure inguruko guztia.Horren aurrean, nire eginbeharradefendatzea zen, ez nuelako hori ondoikusten. Dena txarkeriarekin egitendute, morboa eta jendearen artekoenfrentamendua bilatzeko. Telebistanazaldutako hainbat irudik ez zutenzerikusirik lehiaketarekin eta ez zaizkit

gustatu. Baina ezinbestekoak dira audientzia lortzeko.Horretarako, ez dagoen tokitik ere gauzak ateratzen saiatzendira. Hori izango litzateke programaren alde txarra. Alde onaizango litzateke ezagutu dudan jendea. Niri saioak inoiz eza-

Andoni: “Nire osasunaarriskuan zegoelaikusita, alde egitea

erabaki nuen. Horre-gatik izan ez balitz,han jarraituko nuen

arazorik gabe”

Page 15: 129 (2005ko urtarrila)

16 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

Kale nagusia, 2 Tel. 943 861521

gutuko ez nuen jendea ezagutzeko aukera eman dit. Lehenesan bezala, gustatu ez zaidana manipulazioaren kontuaizan da. Jendeak kanpotikmanipulazioa ikusi badu, pen-tsa guk barrutik zer bizi izandugun!

Zuen harremana hain onaizan al da edo kamerazkanpo haserreak zeuden? L.: Ez, kamera atzean erehaserreak egoten ziren etaaskotan kamera aurrean bainogehiago. Bukaeran ez zeudenhainbeste haserre, kamerenzain egoten ginelako hitz eginahal izateko. Ez genekien bes-teak zer erantzungo zigun etahorren aurrean lekuko batnahi genuen, kamerak izangozirenak. Jendea lehiatzerajoan zenez kamera aurrekoeta atzeko portaera oso ezber-dina zen.A.: Ni denbora gutxi egon nin-tzen eta ordura arte, behintzat, ez nuen jendearen aldake-tarik ikusi. Kamera atzean eta aurrean berdin portatzenginen. Baziren kamera aurrean egiten ez ziren komenta-rio batzuk, baina izaera ez zen aldatzen. Hasieran, kame-

raren presentzia sumatzen genuen, baina gerora berdinzitzaigun.

Higiene aldetik zer moduzsentitu zineten?L.: Hasieran konturatzenginen genuen kiratsaz, denbo-ra pasa ahala gu ez ginen kon-turatzen, baina kameralariekesaten ziguten izugarrizko kira-tsa genuela. Etxera itzulitako-an ere, egun berean lau aldizdutxatuta ere ez zitzaidan kira-tsa joan, bi egun behar izannituen horretarako. A.: Han higienea bat ere ez!Arropa garbitzeko "Chimbo"xaboia eman ziguten, bainahaiek garbitzerik ez zegoen.Etxera itzulita dutxatu eta urabeltza gelditu zen. Bigarrenaldiz dutxatuta ere (momen-tuan bertan) ura beltza atera-tzen zen.

Telebistan programan bizi izandakoa islatu al da?L.: Nire kasuan, behintzat, ez. Bi iskanbila handi izannituen (Lander eta Antxonekin) eta horiek behin etaberriro errepikatu dituzte, baita finalaren egunean ere.

elkarrizketa

Page 16: 129 (2005ko urtarrila)

Amaiako plaza z/g Tel. 943 860959

172 0 0 5 k o U R T A R R I L A

Izandako momentu onak, ordea, ez dira ikusi, esaterako,partaideekin izandako harremana edo egindako barrealgarak. Saioa etxean ikustean, inpotentzia sentitu duthainbat ekintza edo iskanbila ezdituztelako osorik emititu.A.: Bai, baina beraien interesatzenzitzaien bezala. Guk momentujakin batzuetan esandakoak beraieknahi zutena ikustarazteko erabiltzenzituzten.

Nola ikusi zenuten zuen burua?A.: Egia esan, gaizki ez dut ikusi.Nik alde egin nuen aurreko egune-an tripetatik gaizki jartzen hasi nin-tzen eta nire osasuna arriskuanzegoela ikusita, alde egitea erabakinuen. Horregatik izan ez balitz,han jarraituko nuen arazorik gabe.Gainera banekien han egin nituenlagunak kanpoan ere izango nitue-la eta dena manipulaturik zegoenezez zidan pena handirik eman aldeegiteak.

Zerbaitez damutzen al zarete?L.: Bai, azkeneko kontseilu berezihartan Diegori nire botoa emateaz.Etxean ikusi ahal izan dut nola por-tatu zen nirekin. Nik bihotz-biho-tzez eman nion botoa eta gero nire-kin nola portatu den ikusteakhaserrea sortu dit. Azkeneko egune-tan, psikologikoki hain gaizki egon izan ez banintz,agian ez niokeen berari emango botoa. Hori izangolitzateke aldatuko nukeen gauza bakarra.A.: Ez naiz ezertaz damutzen. Hara joan nintzenean

banekien kamera bat izango nuela atzetik eta banekienegin behar ez nuen zerbait egiten banuen irudiak atera-tzeko %90eko aukera zegoela. Gainera, horren bila doaz.

Egin eta esandako ezertaz ez naizdamutzen, eta hor nengoela pentsa-tu izan banu egindako zerbaitezatera ondoren damutu egingo nin-tzela ez nukeen egingo.

Kanpoan ba al duzu beste lehiaki-deekin harremanik? L.: Bai, batzuekin beste batzuekinbaino gehiago. Hala ere, egin direnbazkari eta afarira joan naiz. Antola-tutako gainontzeko parrandetaraezin izan dut joan, lana dela eta.Esan nahi nuke, gainera, Landerrekbarkamena eskatu didala azkenekoiskanbilarengatik.A.: Bai, gehienekin bai. Hanbarruan ondo moldatzen nintzen

jendearekin kanpoan hobeto erama-ten naiz.

Horrelako beste saio batera aurkezte-ko prest al zaudete?L.: Beste Basetxe batera apuntatukonintzateke, baina gogorragoa izanbeharko luke, nire onetik ateratzekomodukoa, oraingo honetan gutxitangaldu baitut pazientzia.A.: Bai, niri beti gustatu izan zait tele-bistaren mundua. Garai batean Txis-

kolan ere atera ginen eta prest egongo nintzateke. Barrutikhorrelako saio bat ezagutzen dudanez beste planteamendumental batekin joango nintzateke, orain erre naizen beza-la erre gabe, ulertuaz gauzak manipulatuta daudela.

Laura: “Beste Basetxebatera apuntatukonintzateke, bainagogorragoa izanbeharko luke, nireonetik ateratzeko

modukoa”

Page 17: 129 (2005ko urtarrila)

18 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

Txango luze honek bi bailara lotzen ditu eta mendizerrazeharkatzean bista zoragarriez gozatuko dugu. Ibilbideanzehar pagadiak presente dira, mendikatearen goialdean,iparraldera begiratzen duten magaletan. Gainaldean,berriz, soilguneak dira nagusi. Elosuko auzo aldean erepagadi sendoak ditugu, berdin Keixeta, Pagobedeinkatueta Agerre-buru aldean. Goialdean ere historiaurrekoaztarna ugari aurkituko ditugu, tumulu eta trikuharriak.

Autobusa hartu eta Azkoitiko bigarren geralekuan jaitsikogara. Aurreneko lana Urrategiko auzora doan bidegurutzeaaurkitzea izango da. Horretarako, Zumarragarantz segitukodugu eta Elgoibarko bidegurutze zaharra pasa ondoren,eskuinera joko dugu etxe berrien tartetik, bariantearekintopo egin arte. Horren ertzetik segi Urrategiko bidegurutzea-ren seinalea ikusi arte.

Aldapa gorari ekingo diogu. 3 kilometro egin eta geroauzo honetara helduko gara. Igoera arriskutsua izan liteke,auto-rallietako entrenamenduak egiteko errepide bezala era-biltzen baita.

Urrategitik, baserri errepidetik gorantz doan bidetik joan-go gara. Ur biltegi bat eta bihurgune batzuk pasa eta gero,eskuinera hartu. Zabaleta deitzen den txaletaren ondotikpasa, gero beste baserri bat eta hesi bat pasatzeko. Bidezido-rretik segi gorantz; berriro errepidera aterako gara. Bihurgu-nea gainditu bezain pronto, eskuinera hartu porlanezkohasiera duen pista. Ezkerrean gelditzen den eguteran inguruhonetako baserri garaiena dago.

Pistatik segi eta bihurgune batean harrobitxo baten arras-toak daude, pixka bat gorago. Aurrerago, berriz, bi aukera

ditugu: bidezidor arrastotik (laburra) eta pistatik zertxobaitluzeagoa, baina malda gutxiagokoa. Biek eramaten dute txa-bola bateraino. Orain, eskuinetik eta gorantz zuzen xamarpistatik Irukuretzetako gailurrean ordu laurden batean hel-duko gara. Irukurutzeta (895 metro): gutunontzi eta erpingeodesikoa. Ikuspegi zabalak Urolako ibar aldera. Orain,mendebalera geratzen den Kurutzebakaar gailurrerantzgoaz. Basoaz estalita dago eta bilatu egin behar da. Hauxe damendilerroaren gailur garaiena. Bertan tumulua dugu.

Oihanetik aterata aldapan behera joango gara. Ikuspegiederrak dauzkagu Deba Garaia aldera eta Bizkaia aldera,

XABIER ARANGUREN

ibilbideak

azkoititik elgoibarrerazeharkaldia

(Irukurutzeta-Karakate)

Page 18: 129 (2005ko urtarrila)

Amaiako plaza

192 0 0 5 k o U R T A R R I L A

Erreferentziak

- Azkoitia 0 km.- Urrategi 3 km.- Irukurutzeta 6,5 km.- Atxolin 9 km.- Kaakate 12 km.- Elgoibar 16 km.

Luzera: 16 km.Desnibela: 800 m.Iraupena: egun osoa.

Udalatx, Anboto eta Gorbearen ikuspegiarekin. NahasikoGoenako trikuharria dugu alboan eta aurrerago, mendilepobatean, Pagobedeinkatuko tumulua. Atxolin tontorra duguparez pare, harri handi batzuk adierazten dute. Aukerandugu igo edo magaletik jarraitu. Igoeran ere beste hiru tumu-lu ditugu eta Atxolingo gailurrean beste gutunontzi eta txa-pazko jaiotza astun bat. Atxolinetik azkeneko tontorra ikus-ten dugu, Karakate. Tartean, Iruixa Gizaburuko tumuluak(Akelarko tontor lasaian egoteko aukera dugu, Karakatekozalapartatsuaren ordez).

Behin Urrategiko etxekoandre batek esan zigun era Kaa-katetik gentozen eta guk orduan konturatu ginen Karakate

izenaren kontrakzioa zela. Interesgarria iruditzen zaigu izenhau mantentzea hitz zuzenarekin batera.

Karakate gailur bortxatua da: errepidea, autoak, ante-nak… eta horiek guztiek ekartzen dituzten zaborrak.Elgoibarrera jaisteko Karakatetik hego-mendebalderadagoen Munetako haitzetara jo; beherantz doa pista battopatu eskuinera doana eta beherako gidatuko gaitu. Tar-teka, bidezidorrek bidea laburtzen digute. Jaitsiera bukae-ran Beraseta baserri ingurura ateratzen gara, ezkerretik,Roke Deunaren auzora ateratzeko. Hemendik segituangeltokian egongo gara eta ibilbideari amaiera emangodiogu.

Page 19: 129 (2005ko urtarrila)

Urumea kalea z/g

Tel. 943 143058

20 2 0 0 5 K O U R T A R R I L A

Jaizkibeleko kareharria.

Luis Mari Goikoetxearekin hitz egindugu lagun berri horien inguruan,baita denboraldi berriaren ingurukogaiez ere.

Nola ikusten duzue aurtengodenboraldia?Ezin da aurretik dena esan, bainauste dugu urte polita egingo dugula.Horretarako ari dira prestatzen.Gazte mailan, uste dugu ongi ibilikogarela, neskek ere urte oso ona eginzuten eta aurten ere ikusiko dugunoraino iristen diren. Helduekin,aldiz, egiten ari garen lan hori guztiaindartzeko 5 mutil berri ekarri ditugutripulazioa gogortzeko, indartzeko.

Zein dira fitxaje horiek?Guztira bost izan dira etorri direnmutilak. Horietatik hiru anaiak dira,hernaniarrak. Luis, Arkaitz eta AitorGoñi. Bestea pasaitarra da, Igor

Makazaga. Joan den urtean Castronibilia da, baina joan-etorriak luzeegin zaizkio eta hemen geratzeaerabaki du. Azkena, Xabier Zulaikada, hemen hazitako arraunlaria.Zumaiatik Bermeora joan zen etaorain berriz etxera itzuli da.Zumaiatik irten diren beste arraun-lariei deitu zaie, baina gauza bat edobestegatik, ez dira etorri.

Zein helbururekin ekarri dituzue?Aurten saltoa eman nahi dugu. Horilortzeko, indar berriak, esperientziaeta jende gehiago behar genituen.Horregatik hartu genuen erabakihori, bestela gaizki ibiliko ginateke.Erabaki gogorra izan da, beti etxekojendearekin ibili garelako lanean etaberaiekin jarraitu nahi dugulako,baina momentu honetan behar-rezkoa ikusi dugu aldaketa hori.TKE Ligara igotzea da gure helbu-rua. Badakigu bidea zaila dela, baina

kirolak

luis mari goikoetxea ‘goiko’ aita mari arraun elkarteko lehendakaria

Dagoeneko Zumaiako arraunlariak hasiak dira uretan

entrenatzen, denboraldi berria hastear dago eta. Baina betiko

taldearekin batera, lagun berriak ikusi ditugu aurtengoan.

IZASKUN URBIETA ETA ITZIAR GARATE

“Aurten saltoa emannahi dugu. TKE

Ligara igotzea da gurehelburua”

"erabaki gogorra izan da baina beharrezkoa ikusi dugu aldaketa hori"

Page 20: 129 (2005ko urtarrila)

212 0 0 5 K O U R T A R R I L A

Alai auzategia, 2

Tel. 943 14 33 24 Itzurun zuhaitzbidea, 2 943861565 - 943143446

saiatu egin behar dugu. Eta zergatikez, baita Kontxarako sailkatu ere.

Fitxaje horiek denboraldiari ikus-pegi berria ematen al diote?Ikuspegia asko aldatzen al dute?Bai, nik uste baietz. Ia tripulazioerdia da hori eta uste dut aldeanabarmentzen dela. FederazioLigan eta TKE Ligan ibili nahibadugu bi traineru osatu beharditugu: batek maila nagusianjokatuko luke eta besteak bigarren-goan. Hori guztia lortzeko jendeabeharrezkoa da, eta, ondorioz, fitxa-jeak egitea erabaki dugu.

TKE Ligan irautea zaila izandaiteke. Castro edo Orio bezalakoizenen artean ez al duzue itolarririksentituko?(Irribarrez). Castro eta Orio ez dirabakarrak. Urdaibai aipatu besterik ezdago, hasiera batean ez zuten jen-derik, ez zekiten nola eramangozuten denboraldia aurrera eta orainemaitzak begiratu besterik ez dago.Gure helburua, erdialdean-edoibiltzea izango litzateke.

Negozio bihurtzen ari al da arrau-na? Egoera zaila da. Beti esan izan dut,arraunlariei zerbait eman beharzaiela, guk lehengo urtean egingenuen bezala. Guretzat, Liga nagu-sian sartzea aukera bat izango litza-

teke: bidaiak, estropada gehiago,telebista… Garrantzitsua da haukluba aurrera ateratzeko. Orainpatrozinatzaileak bilatzeko aukeragutxiago ditugu. Telebistan ater-atzen zaren momentutik gauzakaldatu egiten dira. Publizitate etatelebistak aukera gehiago ematenduenez, eskatzeko aukera handiagoada. Arraunlarien arteko trukean,aldiz, klubak ez du ezer irabazten.Polita izango litzateke zertxobaitateratzea, baina egoera arraunlari-entzat da soilik ona. Eurek ateradezakete diru pixka bat.

Trainerua nola osatuko litzateke?Nagusitasuna izango al dute fitxajehoriek trainerua osatzerakoan?Hasiera batean, Liga nagusianekarpen berri horiek eta etxeko one-nak sartuko ditugu eta bigarrenLigan izango dira besteak. Lehen

edo bigarren mailan izate horiarraunlari beraien eskuetan dago,egiten duten lanaren araberakosailkapena izango da. Fitxaje hauenbeste helburu bat etxekoek lo ezhartzea ere bada. Esan bezala, etx-ekoekin lanean jarraitu nahi dugueta horregatik beti izango dute auk-era kirol honetan jarduteko.

Arraunlarien artean ze giro nabar-itzen da?Oso ona. Guk arraunlariei hasieratikguztia argi azaldu genien eta egiaesan oso ondo hartu dute. Oso ondoonartu dituzte, giro oso ona dago etaoso ondo moldatzen dira elkarrekin.

Nola uste duzu hartu duela aldake-ta herriak?Jendea askotan lehenago izaten daprest hitz egiteko, lanean jardutekobaino. Beharbada ez daki zenbat

Page 21: 129 (2005ko urtarrila)

kostatzen den etxeko mutilekinbakarrik mantentzea. Guztia gaizkiateratzen bada, badakigu egurraemango digutela, baina jakinarengainean gaude. Egoera hori barnerat-ua dugu.

Eta herriaz, afizioaz ari garela, nolaikusten duzu Zumaia?Badaude jarraitzaile batzuk, baina…tarteka joaten dira batzuk kanpora,baina betikoak direla esan daiteke,jendeak ez dauka ohitura askorik.Kontxan ikusten da giroa, jende gehi-ago, baina egun bat izaten da hori.Guk horretarako urte osoan laneanjardun behar dugu. Aurten gauzakondo ateratzen badira ikusiko dugujende gehiago animatzen ote den.

Eta kirolari aldetik, nola ikusten daZumaiako afizioa?Mutil gazteak lortzea gaur eguneanzaila da. Arraunlari eskasia dagokostalde guztian. Guk 27ko taldeaosatzea lortu dugu eta beste lau edobost fitxaje gehiago egitea esperodugu, bigarren trainerua ondoosatzeko, bestela nahiko justu ibilikoginateke.

Joan den denboraldian neskekemaitza onak lortu zituzten. Hauikusirik ez al da neska edo mutilikanimatu?Nesken kasuan, ez da inor berririk

etorri. Bost bakarrik daude eta hori ezda ona. Gainera, aurten aulki mugiko-rrean hasteko asmoa dago eta jendegehiago izatea ez litzateke gaizki etor-riko. Etorri berria den mutil batekgaldetu zigun ea posible ote zenhonelako arraunean jardutea etamateriala bazegoela ikusita, ikusidugu aurrera egitea posible dela.Mutilen kasuan, aldiz, arraunlari gehi-ago daudela esan daiteke, bainaoraindik ere gehiago etor daitezke. 12urtetik gora duen edozein etor daiteke,gogorra da, lotua baina edonork egit-eko modukoa. Gazteekin, hasieranjolas moduan planteatzen dugu: ikas-ten hasi eta trebatu. Eta gero ikusikodugu. Baina beti ere gauzak zuzeneginez.

Amaitzeko, jendearen animuakpizteko hitzik ba al duzu?Herriari esango nioke bai animuz etabai ekonomikoki ahal duen heineanlaguntzeko. Laguntza beti izango daongi etorria. Honetaz ari garela, insti-tuzioei gu kontuan izan gaitzatelaeskatu nahiko nieke. Gure eraikina,adibidez, 1989. urtekoa da eta eskatuizan dugun arren, orain artean eginden obra bakarra kristal batzukaldatzea izan da, eta hori, gainera,kanpoko obra bati esker izan da.Besterik ez, lagundu dezatela eta ani-matu, hori baita gure taldeak beharduena!

22 2 0 0 5 K O U R T A R R I L A

kirolak

ARRAUNLARI BERRIEKIN HIZKETANEntrenamendu saio gogor batenondoren bost arraunlari berrien iritziajaso dugu. Bi ordu arraunean igarodituzten arren, irribarre batez hartugaituzte iritzia eskatu diegunean:Zer moduz ikusten duzue denboraldiberria hemen?Ez gaude goiko mailan eta orain horrekasko baldintzatzen gaitu. Obligazioabezala da denboraldi ona egiteaFederazio Ligan. Gero ikusiko genukeKontxara begira zer egiten dugun. Ezdakigu, baina helburuetako batKontxarako sailkatzea da.Ondo hartu al zaituztete? Giro onanabaritu al duzue?(Guztiek ia batera) Primeran. Oso giroona dago. Jende gaztea da eta osojatorrak. Alde horretatik, primeranmoldatu gara.

Page 22: 129 (2005ko urtarrila)

232 0 0 5 K O U R T A R R I L A

Jaizkibeleko kareharria.

"Urte berri bat heldu zaigu eta urte berriarekin gu geuk ereBaleike berri innobadore eta hobexeago bat aurrera ateratzekoasmotan abiatu gera". Beno, beno, lasai, orain 10 urte asmohorrekin ziren Baleikekideak. Gu berrikuntzak sartzen saiatu-ko gara urte honetan, baina innobadoreak izango diren ezdakigu.Abelin Linazisorori egin zitzaion elkarrizketa urtarrileko zen-bakian. Bikoiztaile lanetan aritua, garai hartan GoenkalekoXatur pertsonaiaren gorputzean sartzen zen Abelin.Konplikazio handirik gabeko pertsonaia zen XaturAbelinentzat, eta saioak zuen arrakastarekin harrituta agertzenzen. Hori bai, oraindik ere "Xatur, Xatur!" batzuk entzunbehar ditu.

8. zenbakia atera zutenean,Gabonak pasa berriak zeuden.Hala ere, oraindik ere Gabon giroasuma zitekeen erreportajea irakurrizgero. Olentzero ala Gomensago, hordago koxka. "Zumaiako Olentzeropartikularra dugu Gomensago,Gabonetan opariak ekartzen dizkigu-na, eta Gabon Egunean abesten diogunean, goxoki eta txan-ponak botatzen dizkigun pertsonaia". Ez dezatela haurrekhau irakurri, honi ere erregaloak eskatzeko kapaz dira eta.1995. urte hartan, Jon A. Fourcade iruñarra eta bertakoJoseba Ossa izan ziren Julene Azpeitia ipuin lehiaketako ira-bazleak. "Gauza dibertigarri eta era berean orijinal egin nahiizan dut", zioen Josebak. Jon Alonsorena, berriz,"Bortxakeriazko ipuin bat da nirea, Europa edo ia mundukoedozein tokitan gerta daitekeena". Datozen egunotan banatuko dira aurtengo lehiaketako sariak. Zein izango otedira ipuin berri hauen gaiak... Emakumeak futbolean ikustea jada normala egiten zaigu.Orain 10 urte, ordea, ez zen hain ohikoa. Hasiera batean"jendea kuriositatez eta barre egitera joaten zen partiduak

ikustera". Hala gogoratzen zuten jokalari beraiek. "Urteakpasatu ahala, ordea, futbolean ederki asko jokatzen dutela era-kutsi dute". Hamar urte geroago, Gipuzkoako talde indartsue-netakoa bihurtu da Zumaiakoa.Naturari dagokionez, Zumaian ikusi ahal izan ziren sei hegaz-ti bitxiri buruzko informazioa irakur zitekeen. Gutxitan edoinoiz azaltzen ez diren hegaztiak omen ziren: Ross-eko kaioa,urre-txirria, etab. Antimilitarismoaren atalean, berriz, gerrarako jostailuak zirenhizpide; sexualitatean, azkenik, oraindik ere desadostasunugari sortzen dituen gaia: abortua. Beno, ba, zuen baimenarekin innobazioak pentsatzen hasibeharko gara. Hurrengo hilabetea arte.

orain hamar urte

Baleike berri innobadore eta hobexeagoa

Page 23: 129 (2005ko urtarrila)

24 2 0 0 5 K O U R T A R R I L A

gure zumai zarra

amaiako plaza, 2Tel. 943 143278

tresna digiinternetscanner

Grazianekoak Goiko Torreko bidean biziziren eta bizi dira. Hiru ahizpa dira, Ixabelbigarrena izanik, eta hauen aitta itsas gizo-na zen, arrantzalea. Gure mutil koxkorsasoian Joxe Manuel Grazia bere txapelaeta bibote handi eder harekin pelikuletakopertsonaia iruditzen zitzaigun.

Noiz jaio zinen eta zuen aittak zerlan mota egiten zuen?1926ean jaixoa naiz, eta gure aittak zakufabrikan eiten zun lan. Zumaixan bazanzaku fabrika bat. Balentziaganeko tailerre-ko horretan izan behar zun. Zelaianandriaren aittena zan. Zelaiaren andriaaberatsa zan, Arbillaga, eta eerra ein zunhonen aittak! Emakumeentzako lana zeu-kan tailer bakarra Mutrikura eraman ezzuen, ba! Eta fabrika honetan eiten zunlan gure aittak mutil koxkorretan. Tailerraeraman zutenian gure aittak hamalau urte-kin itsasora jun behar izan zun.

Zenbat urtekin hasi zen lanean, ba,zuen aitta?Ba, orduan hamabi urtekin hasten zian etagure aitta hamalauekin itsasora. Orduanbarku asko ez zian izango. Ni akordatzennaiz San Telmo izena zun batekin. Bida-sorotarrena uste det. Ba, han hasi zan gute

aitta eta gero urte askoan Edurne-n.Hauek lekeittiarrak zian eta eerra einzixuen gure aittari. Nagusixa frontoikojokalari amorratua zan, Etxabetar hauekdanakin bat eginda ibiltzen zan. Hainbes-te urte lan egin eta ez zixuen pagatu zahar-dadeako ezer. Jubilazixorako dirurik ez.Garai hartan itsasoko laneko hiru urtenahikoa izaten zan minimoa kobratzeko.Guk geuk pagatu giñun gure aittari. Hile-an 500 pezeta. Bizitza guztixan itsasoaneta 500 pezeta hilean!

Neska koxkorretan jolasean ibiltze-ko-eta ez zenuten Goiko Torre ingu-rutik irtengo, ezta?Bueno! Ezta pentsatu ere! Kanpo santukoatzean. Hura zan gure jolas tokixa. Gerradenboran ere, tropak sartu zianean,hemengo emakume batzuei ilea zeromoztu zixuen eta kalian ibiliazi. Guk ezgendun ezer ikusi. Andre Maixan ginaneta kalera jatxi ginanean jakin gendun.

Hori geroko utziko dugu. Orainheldu diezaiogun jolas kontuei.Ba, gu jolasean Goiko Plazatik AndreMaira bitartean beti. Behera ezta pentsatuere. Gu, zazpi-zortzi lagun, harri koskorre-kin asko ibiltzen ginan. Itxiak eiten, anto-mobilak eiten… Antomobilen bi asiento

ixabel grazia ezeiza

“Gu jolasean Goiko Plazatik Andre Mairabitartean beti. Behera ezta pentsatu ere!”

“Euskerazko dotri-ñakin hasi ginan

errepublika garaixan,baina etorri da Francoburu haundi hori etaadios gure euskera!”

ABELIN LINAZISORO

(1)

Page 24: 129 (2005ko urtarrila)

Trenbide kalea, 1 Tel. 943143505

252 0 0 5 K O U R T A R R I L A

eta bolantea ein, jarri eta gustora. Goikodeposito inguruan ere ibiltzen ginan.Lehengo depositoa oaingoa baino beherozegon. Ba, hortxe ibiltzen ginan gehixenjolasian. Eta noizean behin Putrienekoaittatta zaharren baratzara juten ginan zeo-zer harrapatzera.

Zer egoten zen, ba, haren baratze-an?Arbola asko. Melokotoiak, txermenak,sagarrak… asko. Eta gu, Martzeliño etaIxidro bikixak jefe genitula, hara jutenginan. Atzeko zulotik sartu, zerbait harra-patu, eta ospa saltaka! Kuadrila danak jatengendun. Pusketa bat ba ere.

Neska-mutilak elkarrekin ibiltzen alzineten?Ez. Ixidro eta Martzeliño bai. Haixek gurejefiak zian. Baina bestela ez. Poto-potoka,trenadioska, kukuka… Ogixa harrapatu etageo partitu ere eiten gendun.

Nondik harrapatzen zenuten?Bazan hamen Elorriaganeko panaeikogizon zahar bat, Pollollo ezizenez, patrike-tan boilo txikixak eukitzen zituna. Gukeskaparetetik beitu eta: Hor zeon Pollollo!Eta aguanta. Zai. Oaintxe ikusten gendunPollollo labaldea jun zala, gu entradakoatetik makur-makur einda sartu, beti ereIxidro eta Martzeliño jefe ziala, boilo txikihaixek harrapatu, bagenekiun non euki-tzen zitun gordeta, ba, eta bai saltaka einere! Eskailerak bajatu eta San Telmorainogeatu gabe! Han boiloak zatitu, pusketa

bana jan eta gustora! Eta askotan eitengiñun hori Pollollori, e? Bagenekiun, ba,noiz juten zan patrikak bete-bete eindaMetroko Soilarena bixitatxoa eitera, hariboiloak ematera, alegixa. Ba, hura arrasta-ka-arrastaka bueltatzen zaneako guk paxaraeinda! San Telmo goroaino arnas batian!

Sagar lapurretan ere ibiliko zina-ten, ba?

Ene! Kanteako sagastixak jakingo balu hitzegiten! Zenbat sagar harrapatu gendun!Bueno, harrapatu ez. Ez harrapatu eta ezezer. Sagarrari kaska ein eta blast bota.Tuntunak gu. Sagar danak igual arbol bate-koak, e? Kaska ein eta bota beti ere. BehinKanteako gizonak eman zigun segida! Ezgintun harrapatu, ez. Ez dakit noa junginan. Bedua gainera edo. Eta estazixotajun? Almazenera?

Zer garaitan zen hori? Neska koxkorgaraian?Ez, gerra bukaeran. Gose denboran.

Beno, oraindik neska koxkor aroangabiltza. Eskolan, monjetan ibili alzineten?Hasieran bai. Gero gure amari Doña Blan-kak eskolaz aldatzeko esan zixon. Hau

“Paparrean banderaespainol txikixa

eraman behar izatengendun kalian”

Page 25: 129 (2005ko urtarrila)

Estazioko kalea Tel. 943 86 02 01

Auto-konponketak

26 2 0 0 5 K O U R T A R R I L A

gure zumai zarra

maistra zan. Eskola nazionalera jun ginan.Paretan errepublikako koadroa zeon. Erre-publikako dama bakar bakarrik. Gero Fran-cokin, alde batean Franco, gurutzea erdi-xan, eta José Antonio Primo de Rivera bestealdian. Han zer ikasi gendun, ba? Ezer ez.Gure maistrak ez zekien ia ezer eta! Beste-la ikasiko gendun. Ba, hori, leitzen etaeskribitzen pixkat. Sumar eta restar. Etamultiplikazixuak eta dibisixuak numerobatetik bakarrik. Geografia eta kontu hauekixa ezer ez. Astian bitan dotriñara ere jutenginan. Euskerazko dotriñakin hasi ginanerrepublika garaixan, baina, etorri da Fran-co buru haundi hori eta adios gure euskera!Gero erderaz ikasi behar. Hura zen zailaguretzat! Kostatu eiten zikun, e?

Gerra piztu zeneko konturik?Ba, hemen jendia ihesikan asko sartu zan.Baina Francon tropak segituan sartu zian.Naparruatik. Hemen gure kalian bazianmuleruak! Zorrixa eta zikina ekarri zuen!Bueno! Gure kalian goitik behera danaastoa egoten zan. Baserritarrena. Ba, lotze-ko argoila danak haixentzako izan zian.Manduentzat. Gure entrada haundi zaha-rrean, berriz, kapitainen zaldixak eotenzian. Etxe honek atzeko aldera txabolahaundi bat zeukan, ba, hor ere manduakeoten zian. Ba al dakizu etxe hau zorriz,txintxez eta zikinez bete zala?

Francoren tropak denbora luzeanegon al ziren, ba?Ez naiz ondo akordatzen, baina hilabete

batzuk bai. Oain pelukeixa dagon tokixanIñaxio Astok lejia eiten zun. Eskerrak hari.Lejien potzua azido-azidua zan eta baten-batek gure amari-eta esango zixoen azidoaona zala eta kumunera botatzeko. Potzotikhartzen zun baldeka, kumunera bota etaharetxek garbitu zigun guri txintxiak etazorrixak.

Zuen ingurua nolakoa zen haurtza-roan?Hamen komentuko izkinatik goraino argo-llaz beteta zegon. Hirurogeita lau zeudelauste det. Goixan, gurutze parian, behixen-tzako aska haundi bat zeon, itturrixakin,eta beste aska txiki bat hau ere itturrixakin,komentuko izkinan. Behero Goiko Plaza,eta honen bukaeran, monja xaharren ateondoan, beste aska bat zeon eta kumunak.Urdaizalieneko behixak (Paxkualenekoak)aska honetara juten zian ura edatera.Urdaizalienekoak zian plazan urdaxa sal-tzen zuelako. Txarrixa hil, pusketak ein,eta plaza barrenian, hondo-honduan,mahaixa egunero jartzen zuen. Urdaxa sal-tzeko, urdaiazpikoa ez. Goiko Torrekoaskara Xendokuak-eta eramango zuenganadua. Beherago, oain Kutxa dagonparian, beste aska bat zeon eta paretahaundi bat beheko kaletik goraino. Monje-na. Eta hamen, gure aldamenean gorago,Donatonean, bazan behi bat karruakinibiltzen zana. Behi bateko karrua, belarra-eta eramateko. Basureruenekoak ere behibateko karrua ibiltzen zuten herriko zaka-rra jasotzeko.

“Hasi da gure amabegira eta, ene!,

gabardina harrapatu!Petaka eta makina ere

bai! Gure amarenpena!”

Page 26: 129 (2005ko urtarrila)

272 0 0 5 K O U R T A R R I L A

Zenbat barrendero zeuden orduan.Bakarra. Patxi Barrendero. Garai hartanherri guztixa beak garbitu behar eta goize-ko lauretako hasten omen zan lanean.Kaleko belarra ttarra-ttarra kentzen hastenzala. Oso goizo. Egunak ere orduan goizoargitzen zun, erlojua euzkixakin baterazeon-eta. Ba, lauretako hura lanean. Neukere akaso inoiz jaikita ikusi ote nun? Lei-kena. Kaleak garbitzen bea bakar bakarrik.Oain dozenerdi batbehar dia. Eta Zumaikokaskua oaingo bea da:Goiko Torretik behera,Goiko Plazara jutekobost kale, beherago KaleBerrixa (Mari Kalea),Zubiaurre (San Telmo)Erribera kalea eta Arrukalea. Zakarrentzako erekarro bakarra zanZumaixan. Baina or-duan etxetan ez zan iaezer sobratzen, surtanerretzen zan edo txarrijana eiteko gordetzen

zan. Txarri jana bila etxetara poto batekinetortzen zian.

Zuen kaleko manduez, zaldiez,zorriez eta txintxeez gain, gerragaraiko beste zerbait gogoratzen alzara?Lehen esan detena, emakume batzueiilea zero moztu zixuela. Beren gizonakfrentera jun zialako-edo. Eta tomak ere

bai. Toma de Asturias, toma de Teruel etahoixetan bueltako kanpaiak hasten ziandinbiti-danbaka eta ume danak kalera.Txaranga txiki batek irtetzen zun eta guhura ikustera juten ginan kalera. Bueltakokanpaiak parrokixan jotzen zituen, Fran-co eta hauek aurrera zihoazen, ba, eta guiñuxente-iñuxente eskolatik kalera. Caraal sol-eta erakutsi ziguten ederki. Derrigorikasi behar izan giñun, e? Eta eskubiko

besoa altxata. Eta papa-rrean bandera espainoltxikixa eraman beharizaten gendun kalian.Gure izeko batek eerraasmatu zun! Limona-den tapak banderaespainolez forratu, telaedo jertse gainetik jarrieta azpitik kortxo txikibat sartu eta bale. Erro-pa hondatu be behin-tzat. Azpiko kortxoasoltatu eta banderaespainola errax ken-tzen gendun itxian.

jarraituko du...

Page 27: 129 (2005ko urtarrila)

1996. urtean eskultura lehiaketa antolatuzen Zumaiako itsasadarrean eraiki zenbarra berrian eskultura kokatzeko. Garaihartako legeak behartzen zuen lanpubliko handien aurrekontuen ehunekotxiki bat artera edo apaingarrietan gasta-tzera. Lehiaketaren irabazlea Jabier Elo-rriagaren (Galdakao, 1959) proiektu zati-katua izan zen.

Elorriagaren eskulturak arazo larriakonpondu behar zuen, oso luzea etaestua den pasealekuan funtzio berezirikgabeko arte lan bat kokatzearena.

Elorriagak memoriara eta poesiara jozuen. Joseba Sarrionaindia idazleakNarrazioak liburuan argitaratutako ipui-na abiapuntutzat hartuta, ibilbide luzeaproiektatzen du espazioan eta denboran:Urolako trenbidearen oroimena (garaibateko itsas portuaren bultzatzaile eko-nomikoa izan zena), eta itsas muturrekohiru geldiuneko paseoa. Lehendabizikogeldiunea atseden lekua da, okertutakoitsas horizontearen aurrean, espazioarenlogika desagerrarazten duena. Bigarrenaeskulturaren unea da, esperimentazioa-

rena, begiekin baina, batez ere, ukime-narekin ezagutu behar duguna. Hiruga-rrenean, atseden hartuko dugu berriz,estazioa baitaukagu zain. Bi aulki, bakar-dadean egindako bidai bukaeran bestenorbait topa dezakegu eta. Bukaera arra-roa da, itsas-muturraren norabidearenkontrakoa. Aulkitan eserita Zumaia dau-kagu aurrez aurre, nondik gatozen esatendigu eta nora bueltatuko garen ere,bidaiak bueltako bidea hartzeko aukerabakarra du eta, ez badugu bidai arrisku-tsuagoan murgildu nahi behintzat.

Bidaia egin ondoren, mila istorioasmatu ditugu, mundu ezberdinak eza-gutu ditugu, esperientzi onak eta txarrakjasan ditugu, eta bidaiaren bueltan, itsas-mutur gogor eta giza eskala gabekohorretan gure izatearen zatia utzi dugu,munstroa gizatu dugu, harreman ama-rauna zabala sortu dugu itsasoari eginda-ko erronka den eraikuntzatzar horretan.Nola lortu dugu? eskulturaren bidez.Eskulturak planteatu dizkigun gaiak, gal-derak eta erantzunak, materialak eta for-mak, horiek guztiek adiskidetu gaitu lanpubliko erraldoiarekin.

28 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

kultura

Jabier Elorriagaren estazio abandonatu bat, aulki bi, eta mila istorio asma ditzake tristurak

ISMAEL MANTEROLA

z u m a i a k o a r t e e z h o r r e n e z a g u n a

Page 28: 129 (2005ko urtarrila)

292 0 0 5 k o U R T A R R I L A

kultura

Z I N E F O R U M

Asiatik pixkanaka etortzen ari den zineman zerbait nabar-mendu beharko bagenu, batez ere sentsibilitate handia azpi-marratuko genuke. Japoniar, txinatar edo Vietnamgo zinearenatzetik Koreakoa datorkigu. Gaurko film lau urtarotan zatitua dago, baina urtaro batetikbestera urteak pasatzen dira, eta luzeena udazkenetik negura-ko tartea da. Udaberriaren zatia monje budistaren eta mutikoikaslearen arteko harremanetan oinarritzen da. Udan, berriz,gaztetan monasteriora ekarri duten neska batengana irekikoda mutikoa, amodioa ezagutuko du eta neskak alde egiteanatzetik jarraituko dio. Udazkenean, ikaslea oso aldatua itzuli-ko da monasteriora; berriro bere onera etorriko da, baina aldeegin beharrean aurkituko da; azkenik, neguan berriro itzulikoda monasteriora bizitzaren zikloa erabat osatuz. Mutiko sasoi-tik gizon heldua izaterainoko denbora lau urtarotan laburtze-an, garbi du sinbologia eta bizitzaren aro desberdinak urtaro-en koloreez nahastuak erakutsiko ditu zuzendariak,edertasuna nabarmenduz.

Film gardena, poetikoa, edonori gustatzeko modukoa, begien-tzako etengabeko oparia baita. Hitz batean: gauza guztien gai-netik zinema batez ere irudia izanik, gaurko film hau maius-kulaz idatzitako zinea da.

urtarrilak 27, osteguna, gaueko 10:15ean

Primavera, verano, otoño, invierno y… primavera Zuzendaria: Kim Ki-duk Aktoreak: Oh Yeong-su, Kim Ki-duk, Kim Yeong-min

Morgan Spurlock-en esperientziak, hilabete batez EstatuBatuetako McDonald’s-en jatetxe batetik bestera gelditu ereegin gabe, batzuetan suizidio gastronomikoa dirudi. Badagoesaldi bat, "Zer jan, hura izan", oraingoan, fast food-aren kul-turan, indar berezia hartzen duena; izan ere, jateko era hori,Iparrameriketako gizarte zoroaren ezaugarrietako eta indar-guneetako bat den hori, izurritea balitz bezala zabaltzen aribaita gure mundu globalizatuan. Hogeita hamar egunetan, Spurlock-ek sekulako dieta egin zuen,McDonald’s-ko produktuak besterik ez zituela jaten. Kamera etagiza akuri hau zaintzen zuten sendagileak dira yankien grandebouffe bertsio honen lekukoak, erlojuaren kontra bizi den gizartebaten barrenetara bidaia, eta erakutsiko digu amerikarrei zer janbehar duten txiki-txikitatik nola erakusten dieten. Hain zuzen ere, bereziki kezkagarria da eskoletako jateko ohi-turari buruzko atala; izan ere, eskoletako jangela gehienetanematen den jateko plastifikatuak atea zabaltzen baitie etorki-zunean Big Mac-en atzaparretan eroriko direnei.

Barretik negarrera ez dago ezer, eta Spurlock argi eta garbierakutsiko digu lodikoteen herrialdean barrena egiten duenohiz kanpoko ibilaldi honetan; baina bidaian hutsune nabar-men bat ere sumatu dugu: McDonalds- enporioa eta horreninguruko haragi industriak sakonago edo gertuagotik ez azter-tzea. Agian, hori eginez gero, ordea, gehiegi hurbilduko gin-tuen "Soylent Green"-era (Richard Fleischer, 1973). Auskalo.

otsailak 10, osteguna, gaueko 10:15ean

Super Size me Zuzendaria: Morgan Spurlock.

Page 29: 129 (2005ko urtarrila)

30 2 0 0 5 k o U R T A R R I L A

JUSTAtaberna

Erribera kalea, 20

eguneroko bazkariak

Juan Belmonte, 6

Basadi, 12 behea Tel. 943 861018

Urtarrilaren 15etik 28ra

"Del AS al EURO" Erakusketanumismatikoa, ErmuakoCastilla-La Mancha kulturelkartearen eskutik.

- TURISMO BULEGOTIK:943-143396

- Urtarrilaren 29an: BILBO-ITSASMUSEOA

- INAUTERIETAKO KARTELLEHIAKETA: lanak aurkeztekoepea, urtarrilaren 17a. Oinarriakkultur etxean.

- HAURRENTZAT:

- Haurren Plastika: Urtarrilaren19tik ekainaren 16ra, astezken

eta ostegunetan. IzenemateaForondan urtarrilaren 15a arte(943-861056)

- INTERNET – k.z.gunean 943-862866

16, igandea, 12.00etan AitaMarin, haur antzerki musikala"Ane Monna, Oskola etaKarramarroi: hamaika koloretandantzan"

21, ostirala, 19.30etan Aita Mariaretoan Julene Azpeitialiteratur lehiaketarensaribanaketa, eta jarraian:KANDIDO URANGAren "Henrybengoa inventarium"

27, osteguna, 22:15ean:zineforum saioa "Primavera,verano, otoño, invierno y...primavera"

28, ostirala 22.00etanantzerkia, VAIVEN taldearen"Bittor Ghezk"

4tik 7ra: INAUTERIAK

ZUMAIAN

5, larunbata, arratsaldez, Udal

Musika Bandaren eskutik,

Inauterietako ekitaldi berezia

gauez, helduen mozorro

lehiaketa, diskoteka,..

7, astelehena, Maria eta Jose

aretoan Haur antzerkia

PIRRITX ETA PORROTX :

"Patata, Patata!"

10, osteguna, 22:15ean, ZINE

FORUM saioa:

SUPER SIZE ME

17, osteguna, 17.30ean, haur

liburutegian Ipuinkontaketa

saioa

18, ostirala

LA BALDUFA TEATRO :

"Catacrack"

OTSAILA

URTARRILA

IKASTAROAK

DEIALDIAK

IRTEERAK

ERAKUSKETAK HaurrentzakoantzerkimusikalaUrtarrilak 16, eguerdiko

12etan, Aita Mari

aretoan.

Azken aldian Ane

Monna, Oskola eta

Karramarroi maskotak

herririk herri dabiltza,

arrakasta handiz

"Hamaika koloretan

dantzan" ikuskizuna

antzezten. Haur etorkinei

eta inmigrazioari

buruzko antzerki

musikala da, umeen

artean oso harrera ona

izan duena.Hilaren 16an

gure artean dira.

agenda

Page 30: 129 (2005ko urtarrila)