1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

download 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

of 24

Transcript of 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    1/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 1

    1. KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.

    1.1.SARRERA.

    1.2. FASEEN KONTROLA.

    1.2.1. Bi direkziozko erreguladore monofasikoa.1.2.1.1. R Kargarekin.

    1.2.1.2. RL Kargarekin.

    1.2.1.2.1. > denean.

    1.2.1.2.2. = denean.

    1.2.1.2.3. < denean.

    1.2.2. Erreguladore alterno trifasikoa.

    1.2.2.1. 6 tiristorekin neutroko konexiorik gabe.

    1.2.2.2. Triangelu konexioan (delta).

    1.2.3.Erreguladore alternoen aplikazioak.1.3. KONTROL INTEGRALA ZIKLO OSOAK KONTROLATUZ.

    1.4. ERRELEAK.

    1.4.1. Errele motak.

    1.4.1.1. Errele mekanikoa.

    1.4.1.2. Errele estatikoak (elektronikoa).

    1.4.2. Karga motak.

    1.4.3. Erreleen aktibazioak.

    1.4.3.1. Zero-tik gurutzatzen den uneko aktibazio konexioa.1.4.3.2. Bat-bateko arrankeko konexioa.

    1.4.3.3. Punta tentsioko konexioa.

    1.4.3.4. KZ kommutazioa.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    2/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 2

    1. KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.

    1.1. SARRERA.

    Korronte alternoko erreguladoreak, seinale alterno batetik beste seinale alterno bat

    (KAKA) jasotzen dugu ezaugarri ezberdinekin. Helburua; Vo(rms), tentsio efikazakontrolatzea da. Eta karga motaren arabera erreguladore alterno monofasiko edo trifasikoakerabiliko ditugu.

    Erreguladore baten aplikazioak; tenperaturaren kontrola, goritasun-lanparen argi-

    intentsitatearen kontrola, KA motorren eragintza, indukziozko motorren arranke suabea eta

    transformadoreen kontrola dira.

    Tentsioa kontrolatzeko era ezberdinak daude:

    Faseko kontrola: Kontrol mota hau artezgailuen bitartez egiten da desarra-pultsuakontrolatuz. Desarra-pultsua, kliskatze-momentua edo disparo hau tartean izangoda. kontrolatuz balio efikaz konstante edo aldakor bat lortuko da, nahiaren arabera, horrelapotentzia kontrolatuz. Kontrol horren arazoa harmonikoak sortzen direla da, distortsio eta

    interferentziak sortuz.

    Ziklo osoko kontrola: sarrerako seinale sinusoidalaren ziklo oso bat hartzen da, eta,

    kargara ziklo horiek bidaliko dizkiogu guk nahi dugun tentsio efikaza lortu arte. Kontrol

    honekin ez da harmonikorik sortuko, kargari sinusoidal garbiak heltzen baitzaizkio.Frekuentzia baxuko oszilazioak egon daitezke kontrol honekin.

    1.2. FASE-KONTROLA.

    1.2.1. Bi direkziozkoerreguladore monofasikoa.1.2.1.1. R Karga.

    Desarra-pultsuaren arabera, irteerako tentsio efikaza 0 ( = ) tik sarrerako tentsiomaximora arte ( 0 = ), heldu daiteke karga erresistiboa bada. Tiristoreak korrontea pasatzenuzten duen momentua da kritikoena, korronteak goranzko malda handia baitu. = /2 -kokliskatze-angelurekin, korrontearen bat-bateko aldaketa handiena Vmax gehienezko baliora

    iristean gertatzen da.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    3/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 3

    1.2.1. Bi direkziozko erreguladore monofasikoa R kargarekin.

    1.2.1. irudia erreguladore monofasiko baten, fase-angeluaren kontrola egiteko

    zirkuitua agertzen da. Teorikoki sortzen diren uhinak 1.2.2. irudian ikus daitezke. Bertan, angeluaren arabera, sarrerako uhinak irteerako uhina nola aldatzen duen ikus dezakegu.

    1.2.2. Bi direkziozko erreguladore monofasikoak R kargarekin dituen uhinak.

    Simulatzerako orduan = 90 aukeratuko dugu. Horretarako, (90-100) eta (270-280) tarteetan egingo ditugu kliskatzeak, 180-ko tartearekin bata bestearekiko. 1.2.3. irudian

    simulatzeko erabili dugun zirkuitua agertzen da, bertan karga bezala erresistentzi bat soilikjarri dugu.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    4/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 4

    1.2.3. Bi direkziozko erreguladore monofasikoa R kargarekin simulatzeko zirkuitua.

    Gure zirkuitua simulatzean agertzen diren uhinak 1.2.4. irudian daude: sarrerako eta

    irteerako tentsioa, kargatik igarotzen den intentsitatea eta potentzia. Korrontearen etatentsioaren uhinak berberak dira, baina eskala ezberdinekin. Batez besteko tentsioa zero da.

    Vmed= 0 eta simetrikoa izango da bi ziklo erdietarako. Aipatu behar da, korrontearen uhinaez dela sinusoidala, = 0 den kasuan izan ezik.

    1.2.4. Bi direkziozko erreguladore monofasikoa R kargarekin simulaturiko uhinak.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    5/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 5

    Erreguladore monofasikoa karga erresistiboarekin simulatzeko erabili dugun

    zirkuitutik datu hauek atera ditzakegu (1.2.3. iruditik ):

    Va = 310 V R = 10 f= 50Hz

    Irteerako tentsio efikaza ateratzeko formula hau erabiliko dugu:

    = (310/2) (1-0.5) = 154.8 V

    Kargara bidalitako potentzia irteerako tentsioarekin kontrola dezakegu:

    1.2.5. irudian, lehenengo grafikoan, erreguladore monofasiko alterno baten irteerakotentsioa eta potentzia; kliskatze-angeluarekin erlazionaturik ikus dezakegu karga erresistiboadenean. Vo(rms) aldaketa ikus dezakegu angeluaren arabera. Eta bigarren grafikoan, irteerakotentsioaren osagai harmonikoak agertzen dira.

    1.2.5. Grafikoak.

    = 47961/10(1-0.5) = 2398 W

    2( )

    21 2( ) sin 2sin

    4rms a ao

    V V t d t V

    ( ) ( )2 2

    2 sin 21

    2

    rms rmso ao

    V VP

    R R

    ( )

    2 sin 21

    2rms

    aV

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    6/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 6

    1.2.1.2. RL Karga.

    1.2.6. Bi direkziozko erreguladore monofasikoa RL kargarekin.

    Karga induktiboarekin, korrontea atzeratu egiten da tentsioarekiko. Eta Th1 0-tikiragaten denean, gordeta duen kargak aktibo mantentzen du eta ez du utziko Th2aktibatzen.

    Horregatik, tiristoreen desarra-pultsuaren kontrola egin beharra dago, nahi ditugunean itzali

    eta pizteko. = /2 denean izango da Vmax, karga erresistiboarekin bezala.

    Kliskatze-angelua ( ), /2 baino txikiagoa bada, uhin-erdiko artezgailu monofasikokontrolatu bat bezala arituko da. Kliskatze-angeluaren aldaketa-tarteak 90 eta 180 bitartean

    egon behar du.

    1.2.7. Bi direkziozko erreguladore monofasikoa RL kargarekin simulatzeko zirkuitua.

    Simulatzeko erabiliko dugun zirkuitua 1.2.7. irudian aurki dezakegu eta bertatik datu

    hauek atera ditzakegu: Va= 310V, R = 10, , L = 0.01H eta f = 50Hz.Horrela zirkuituaren edo kargaren angelua aurki dezakegu hurrengo formula erabiliz:

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    7/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 7

    Kargaren angeluaren balioaren arabera, era batera edo bestera jokatuko du zirkuituaketa uhin ezberdinak sortuko dira. Kontrola posible izango da bada, baina < bada,asimetriak azalduko dira tentsio zuzeneko balioa agertuz. Kasu horretan gaizki ibiliko dasistema.

    1.2.1.2.1. > denean.

    Karga RL bada tentsioa zerotik iragan daiteke, baina korronteak ez dauka pasa

    beharrik. Tiristoreak eroaten jarraitzen du bere korrontea positiboa den bitartean. Teoriako

    atera behar diren uhinen grafikoak, > denean, 1.2.8. irudian daudenak dira.

    1.2.8. Teoriako uhinak > denean.

    Simulatzeko > denean guk = 90 aukeratuko dugu eta tiristoreen kliskatze-angeluak (90-100) eta (270-280) tarteetan izango dira simulatzeko erabiliko dugun

    zirkuituan (1.2.9. irudia) .

    R

    L

    1tan

    =17.4

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    8/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 8

    1.2.9. = 90-ko aktibazioa simulatzeko zirkuitua.

    1.2.10. irudia, zirkuituan simulaturik agertzen zaizkigun uhinen errepresentazioa da.

    Bertan, irteerako tentsioa negatiboa dela ikusten da harilaren ezaugarriak direla eta. Kargatik

    doan korrontea ez da sinusoidala eta zati batzuetan 0 da.

    1.2.10. = 90-tan simulaturik ateratzen diren uhinak.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    9/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 9

    1.2.1.2.2. = denean.

    Tiristorearen desarra-angelua (), kargaren angeluaren (), berdina bada ( = ); Hiokorrontea sinusoidala izango da eta ez du osagai esponentzialik edukiko. 180 igaro ondoren,

    Th1 -ean korrontea zero egiten da eta OFF egoerara igaroko da. Momentu berean, Th2 eroatendu. Teoriako grafikoak 1.2.11. irudian daudenak dira.

    1.2.11. = deneko teoriako uhinak.

    = simulatzeko = 17.4 ipiniko dugu, hauxe baita datuekin ateratako kargarenangeluaren balioa. Tiristorearen kliskatze-angeluak (197.4-207.4) eta (17.4-27.4) tarteetan

    daude.

    1.2.12. = 17.4 deneko zirkuitua.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    10/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 10

    = 17.4 denean, 1.2.7. irudiko zirkuitua simulatuko dugu eta sortzen zaizkigun uhin-formak 1.2.13. irudian agertzen dira: sarrerako eta irteerako tentsioari, kargako korronteari eta

    potentziari dagozkienak. Bertan, potentzia bikoiztu egin dela ikus dezakegu eta baita

    sarrerako tentsioa eta kargaren korrontearen uhinak berdinak direla ere. Karga zeharkatzen

    duen korrontea sinusoidala da.

    1.2.13. = 17.4-tan simulaturik agertutako uhinak.

    1.2.1.2.3. < denean.

    Kasu honetan, termino esponentziala agertzen da korrontean, eta atzeratu egiten du.

    Th1-ko korrontea zerotik pasatzen den unean oraindik eroaten badago, eta Th2 -a desarratzen

    saiatuz gero, Th2-ak alderantzizko tentsio baxu bat edukiko du eta horrek eroan dezan

    galarazten du. Beraz, Th2-ri dagokion aldi negatiboa desagertu egingo da.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    11/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 11

    Teoriako grafikoak < denean 1.2.14. irudian agertzen dira. Tiristoreen kliskatze-angelua, tiristorearen korrontea eta irteerako korrontea ikus daitezke.

    1.2.14. < denean teoriako uhinak.

    kasua baino gutxiago murriztu dela antzematen da. Kargatik doan

    korrontea ez da jarraitua eta ez da tentsioaren berbera. Momentu batzuetan 0 izango da, eta ez

    du parte negatiborik.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    12/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 12

    1.2.16. < den kasurako teoriako uhinak.

    Erreguladore monofasikoaren kontrol-ezaugarria karga RL izanik eta = 45 1.2.17.irudian ikus dezakegu.

    1.2.17. Kontrol-ezaugarria RL karga.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    13/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 13

    1.2.2. Erreguladore alterno trifasikoa.

    Potentzia handia behar denean edo karga trifasikoa denean erabiltzen dira erreguladore

    alterno trifasikoak.

    1.2.2.1. Erreguladore alterno trifasikoa 6 tiristorekin eta neutroko konexiorik gabe.

    Kargara korrontea heldu dadin, gutxienez bi tiristorek eroan behar dute momentuberean; aldi berean hasi beharko dute korrontea pasatzen uzten. Ez dagoenez sarearenneutrora konektatuta, VoI tentsioa ez dago bakarrik S1 eta S4 -ren menpe, beste tiristoreenmenpe ere badago. Faseen arteko akoplamendua egongo da.

    1.2.18. Trifasikoa 6 tiristorekin.

    Kliskatze-angelua; tentsio sinpleak zerotik pasatzean neurtzen dira. Zerotik igarotzen

    diren unea eta moduaren arabera, tiristore bik edo hiruk eroango dute aldi berean. Kargaorekatudun erreguladore trifasikoaren egoera ezberdinak 1.2.19. irudian agertzen dira.

    1.2.19. Erreguladore trifasikoaren egoera ezberdinak.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    14/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 14

    Kargako tentsio sinpleak kliskatze-angeluaren arabera aldatzen dira. Uhin-forma

    konplexuak dituzte, baina metodo honekin atera daitezke:

    Bi tiristorek eroaten badute, kargako tentsio sinplea lortzeko, eroaten duten tiristoreek

    bi faseen artean duten tentsio konposatuaren balioa zati bi egin behar da. Hiru tiristore badira,tarte horretan, sareko eta kargako bat-bateko tentsio sinpleen balioak berdinak izango dira.

    1.2.1. taulan ikus daiteke zein adar dagoen eroaten eta irteerako tentsioak nolakoak diren.

    1.2.1. taula.

    Tiristoreak desarratzeko sekuentzia adar eta polaritatea dela medio, 1.2.2. taulan ikusdezakegu eta 1.2.20. irudian, grafikoki noiz desarratzen den tiristore bakoitza agertzen da.

    1.2.2. taula.

    1.2.20. irudia.

    Uhin-formak erreguladore trifasikoan 6 tiristoreekin eta karga orekatua etaerresistiboa, ren baloreak aldatuz irteerako uhina nolakoa den ikusiko dugu 1.2.21. irudian.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    15/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 15

    1.2.21. ren baloreak aldatuz irteerako uhinak.

    Irteerako tentsioaren harmonikoen errepresentazioa 1.2.22. irudian agertzen da.Erreguladore trifasikoa, hiru konexio, sei tiristore eta karga erresistiboa duena.

    1.2.22. Irteerako tentsioaren harmonikoen errepresentazioa.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    16/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 16

    1.2.2.2. Erreguladore trifasikoa triangelu-konexioan (delta).Konexio mota honekin, 6 tiristore neutroko konexiorik gabeko zirkuituetan gertatzen

    zen faseen arteko akoplamendurik ez da gertatzen, adar bakoitzaren tentsioa bere adarreko

    tiristoreen menpe bakarrik baitago.

    1.2.23. Erreguladore trifasikoa triangelu-konexioarekin.

    Kargan potentzia zehatz bat lortzeko, muntai honekin tiristoreek jasan behar dutenkorrontea 3 baxuagoa da izar konexioaren muntaiarekin baino. Kargako eta sarekokorrontearen uhin formak 1.2.24. irudian ikus ditzakegu, = 130 eta = 90 denean.

    1.2.24. Uhinak -ren arabera.

    1.2.3. Erreguladore alternoen aplikazioak.

    Fase-kontrolaren aplikaziorik garrantzitsuenak hauek dira: argiketan, motorunibertsaletan, motor asinkronoetan, beroketan,...

    a) Argiaren kontrolaren aplikazioan: Triac-aren bidez argi erreguladorearen kontrola(tiristoreak antiparaleloan) eta bere uhinak 1.2.25. irudian agertzen dira.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    17/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 17

    1.2.25. Argiaren kontrola.

    b) Motorrak kontrolatzeko aplikazioan: motorrak abiatze leuna izango du eta abiadurapixka bat erregulatzen da.

    1.2.25. Motorren kontrola.

    Abiadura-momentu ezaugarriak motorrak kontrolatzeko triak edo tiristoreakantiparaleloan erabiliz (1.2.25. irudia). Momentuaren eta abiaduraren erlazioa 1.2.26. irudianagertzen zaigu.

    1.2.26. Momentuaren eta abiaduraren erlazioa.

    Baina fase-kontrola egitean sortzen diren harmonikoengatik iragazkiak behar dira(irrati interferentziak saihesteko, seinale ez sinusoidalak) horiek murrizteko. Hauek dira

    garrantzitsuenak:

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    18/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 18

    Behe paseko iragazkia saihesteko zirkuitua:

    1.2.27. Iragazkia.

    Haril akoplatuak harmoniko asimetrikoak saihesteko zirkuitua:

    1.2.28. Iragazkia.

    Harmoniko kopurua handia ez den zirkuituetan:

    1.2.29. Iragazkia.

    1.3. KONTROL INTEGRALA ZIKLO OSOAK KONTROLATUZ.

    Tiristoreak edo triac-ak sareko tentsioa zerotik igarotzean desarratzen dira. Konstante-denbora Tp baino handiagoa diren sistemetan erabiltzen da kontrol mota hau. Alegia, inertziahandiko sistemetan, termikoetan adibidez (beroketan). Ez da gomendagarria argiterianerabiltzea, dardara dela eta. Motorretan ez da erabiltzen, abiaduran aldaketak nabaritu egingoliratekeelako.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    19/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 19

    Potentziaren erregulazioa kontuan hartuz, bereizmena 1/N da. N aukeratzeabereizmena, erantzun-denbora eta tenperaturaren kizkurduran artean dago. Abantaila batbadute, seinale sinusoidalen multzoak bidaltzen dituztelako ez dute harmonikorik, baina baiostera azpi-harmonikoak (subharmonikoak). Adibidez, multzoak 10Hzko maiztasunekin

    bidaltzen badira, 50Hzko baino baxuago duten maiztasuneko harmonikoak ikusiko dira.

    Erreguladore alternoko ziklo-erdiko kontrol integralaren uhinak 1.3.1. irudian ikusditzakegu bat a) %35 rms-ko eta bestea b) %90 rms-ko irteerako tentsioarekin.

    1.3.1. Kontrol integrala ziklo osoak kontrolatuz.

    Irteerako tentsioa eta potentzia aurkitzeko formula hauen erabiliko ditugu:

    Harmonikoen adibidea n=2 eta M=10 eta sareko maiztasuna 50Hz bada1.3.1. taulanagertzen zaizkigu. * ikurrarekin adierazitako maiztasunak, 50Hz-ko harmonikoak dira.

    nVo Va

    N

    2 2

    maxR konstantea badao a

    o

    V V n nPo P

    R RN N

    2) 0.35

    16a Vo Va Va

    max max max

    2= =0.125

    16o o o

    nPo P P P

    N13) 0.90

    16b Vo Va Va

    max max max

    13= =0.81

    16o o o

    nPo P P P

    N

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    20/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 20

    1.3.1. taula.

    1.4. ERRELEAK.

    Elementu kommutatzaile bezala erdieroaleak erabiltzen dituzten KA-ko edo KZ-koetengailuak dira, tentsioaren bidez manipulatutako etengailuak. Errele estatikoaren bidezkarga elektriko handiak (ehunka ampere) kommutatu daitezke. Errele estatiko horiek ez dute

    mugitzen den zatirik. Erabateko isolamendua egoten da karga eta kontroleko zirkuituenartean.

    1.4.1. Errele motak.

    1.4.1.1. Errele mekanikoa.Elektroiman baten bidez kontaktu bat zabaldu eta itxi egiten da, bi zirkuituren artean

    isolamendua sortuz. Zati mekanikoak dituenez eta desgasteagatik balio-bizitza murriztuaedukiko du, horrek, arazoak ekar ditzake. Arku voltaikoen sorrera ere arazo bat da, 1.4.1.irudiko kontaktua zabaltzerako garaian korrontea bat-batean 0 izango baita eta di/dt askoigoko da batez ere etengabe gunean lanean ari garenean.

    1.4.1. Errele estatikoak.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    21/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 21

    1.4.1.2. Errele estatikoak (elektronikoa).

    Errele estatikoak deitzen dira ez dutelako parte mugikorrik, eta beraz, ez dute desgastemekanikorik edukiko. Erreleek kontrola eta irteeraren artean isolamendu galbanikoa

    sorrarazten dute, maila baxuko seinaleen bidez. Kommutazio-maiztasun altua dute,erreboterik eta oszilaziorik gabekoa. Kommutazio funtzio bereziak dituzte (tentsio zerotikpasatzean, berehalako konexioa eta konexioa gailurreko tentsioan dagoenean). Erresistentziahandia dute golpe eta bibrazioekiko. Zaratarik gabekoak dira eta bizi iraupen luzea dute.

    Bobina bat (L) deskonektatzean, korrontea zerora azkar iritsiko da, di/dt handituko da

    eta horrek Vkarga = L (di/dt) handia sortuko du. Tentsio altu honek osagaiak apur ditzake

    (adibidez, tiristoreak piztu daiteke berriro.). Hori saihesteko energia xahutzen duten aparatuak

    erabiliko ditugu. ( diodo bolante, Zener diodo bolantea, zirkuitu Snubberra ,...).

    Errele estatikoak babesteko:

    RC filtroak: Kommutazio organoko terminalen bat-bateko tentsio aldaketak

    mugatzeko gai da. Eta bat-bateko tentsio hauek maila baxuago batera aldatzen dira, organo

    kommutatzaileak jasan ditzan.

    Fusibleak: Garrantzitsua da fusible egokia erabiltzea errele estatikoak babesteko.

    Fusible azkarrak erabiltzea gomendatzen da.

    Baristor-a: Triac edo tiristoreak tentsio handietatik babesten ditu. Erreleek ez

    daramatenean baristor-ik, kanpoan muntatzen da sareen kasuan, edo gaintentsio handiak

    sortzeko arriskua dagoenean.

    Errele estatikoak tentsio zuzenekoak edo alternokoak izan daitezke:

    Tentsio alternoko errele estatikoa. Kontrola bat ere ez edo osoa.

    1.4.2. Tentsio alternoko errele estatikoa.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    22/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 22

    Tentsio zuzeneko errelea. Ia alternoko errelearen berdina da.

    1.4.3. Tentsio zuzeneko errelea.

    1.4.3. Karga motak.

    Erreleak konektatu behar duen karga motaren arabera (DC edo AC) aukeratuko ditugu.

    Sinkronizazio era ezberdinak daude :

    Karga kapazitiboa: etengailua sareko tentsioa gailurrean dagoenean ixten bada, eta

    kondentsadorea deskargatuta badago, korronte balio altuak sortzen dira eta errelearen babesak

    aktibatu egingo dira. Kasu horretan, errelea sareko tentsioa zerotik igarotzen denean itxiko da,

    horrela ez dira gain-korronte horiek sortuko.

    Karga erresistiboa: etengailua ixten bada sareko tentsioa gailurrean dagoenean, di/dt

    oso handia izango da, eta arazoak sor ditzake tiristoreetan. Metodo bera erabiliko da, hau da,

    tentsioa zerotik pasatzean konektatuko da. Gain-korrontea bonbillak sor dezakete hotzak

    baldin badaude (filamentuek erresistentzia baxua izaten baitute).

    Errele-harila karga: zirkuitua ixteko momenturik egokiena, korronteak osagai

    esponentziala ez duenean izango da.

    Ondorio bezala hauxe esan daiteke :

    Tentsio alternoko zirkuituetan (AC), karga tentsio alternora konektatzeko sarearekin

    sinkronizatu daiteke. Zerotik gurutzatzen den uneko aktibazioa ongi dator karga

    erresistiboekin. V eta I fasean daudenez, (i) zero dela espero da eta korrontea zerotik hasten

    dela Horrela ez dugu bat-bateko aldaketa izango korrontean. Aktibazio hori karga induktibo

    gehienetan ere gomendagarria da. di / dt ez dira hain handiak izango. (i)-ren igoera leun bat

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    23/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 23

    egongo dela ziurtatuko dugu. Kargak jasotako seinalea sinusoidala ez bada, sinusoidalera

    iristeko esponentzialak sortuko dira, nahigabeko harmonikoak agertuz.

    Tentsio zuzeneko zirkuituetan (DC), berehalako aktibazioa erabiliko da.

    1.4.3. Erreleen aktibazioak.

    1.4.3.1. Zerotik gurutzatzen den uneko aktibazio-konexioa.

    Tentsioa zerotik pasatzen den aktibazioa: aktibazio seinalea ematerakoan kontaktua ezda ixten tentsioa zerotik pasa arte. Zerotik pasatzen den hurrengo aldian hasten da.

    1.4.4. Zerotik gurutzatzen den uneko aktibazioa konexioa.

    Karga motak: erresistiboak, kapazitiboak eta errele-bobinak dira: Berokuntza

    elementuak, soldatzeko makinak, berokuntza erreguladoreak, aparatu automatikoetako

    interfazeak

    Aktibazio honen aplikazioak: erradiadore konbektoreen kontrola, argiztapen kontrola,

    termosoldura makinen kontrola, isolamendu optoelektrikoa automata programagarri baten

    irteerako kargan, eszenatoki eta diskoteken argiztapen-kontrola, frekuentzia altuak eta zarata

    eza behar duten aplikazio guztietan, kirurgiako tresneria eta medikuntza-horniduretan.

    1.4.3.2. Bat-bateko arrankeko konexioa.

    Berehalako aktibazioan,aktibazio seinalea ematerakoan kontaktua itxi egiten da, baina

    honek (dv/dt) eta (di/dt) oso handiak sortzen ditu. Hau ekiditeko tentsioa zerotik pasatzen denaktibazioa erabiltzen da.

    1.4.5.Bat-bateko arrankeko konexioa.

  • 7/29/2019 1- KA-KA BIHURGAILUAK. ERREGULADOREAK.pdf

    24/24

    POTENTZIA ELEKTRONIKOA KA-KA BIHURGAILUAK

    Eibarko IITUE 26ko IRA 24

    Karga mota: motor induktiboak, elektrobalbulak, balazta magnetikoa, posizio

    balbulak, motor trifasikoak, lanpara fluoreszenteak, Neonezko argiak

    Aktibazio honen aplikazioak: motor asinkronoen kontrola, haizagailuak,

    elektrobalbulak, bonben kontrola, makina-erreminta, kirurgiako tresneria, medikuntza-hornidura

    1.4.3.3. Punta tentsioko konexioa.

    Gailurreko tentsioarekin aktibatzean, kasu honetan, aktibazio seinalea ematerakounean kontaktua ez da ixten tentsioa balio maximora iritsi arte.

    1.4.6. Punta tentsioko konexioa.

    Karga motak:transformadoreak.

    1.4.3.4. KZ kommutazioa.

    Kontroleko tentsioa aktibatzean kontaktua itxi egiten da, kargako intentsitatea berehalaigoz.

    1.4.8. KZ kommutazioa.

    Karga mota : erresistiboa: Lanparak, balbula magnetikoak, DC motorrak