99. zenb.herri aldizkaria

juan Belmonte, 29 beheatel.: 943 86 15 45faxa: 943 86 17 42email: baleike@topagunea.com

ArgitaratzaileaBALEIKE KULTUR ELKARTEA

Administrazio batzordeaEsther EtxeberriaXabier Azkue

Erredakzioa batzordeaEsther AizpuruaEguzki AgirrezabalagaAntxoka AgirreJuan Luis RomatetJosu WaliñoGorka Zabaleta

KoordinatzaileaJuan Luis Romatet

KazetariakAntxoka AgirreXabier AizpuruaItsaso IbarraMaitane Urbieta

MarrazkigileaJon Manzisidor

KolaboratzaileakMiriam Romatet, Xabier Aranguren,Jon Maia, Jon Sudupe, Esti Esteibar,Dani Carballo, Joxe Mari Llavori,Inaxio Tolosa, Inaxio Manterola,Belen Golmaio, Izaga Garzia, HaizeGalarraga, Koldo Landaluze, BeñatFernandez de Arroyabe, Luis MariAizpurua, Ihintz Linazisoro, JoseManuel Gonzalez Aramendi,Ludoteka, Natur Taldea, EnekoDorronsoro, Josu Uranga

ArgazkiakBaleike, Euskaldunon Egunkaria

Diseinua eta maketazioaArgi Aizpurua

Hizkuntz zuzenketaImanol Azkue

BanaketaAndoni Ormazuri

Publizitatea943 86 15 45 tel. (Esther)

InprimategiaAntza Inprimategia(Lasarte-Oria)

Tirada1.000 ale

Lege gordailuaSS-405/94

ISSN1136-8594

Baleikek ez du bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esa-nen eta iritzien erantzukizunik.

Argitalpen honen edizioko laguntzaile:

EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO

aurkibidea

32002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Ze berri?:azokaren inaugurazioa. aparkalekua doan?5Inauteriak 2002argazkitan6

ElkarrizketaPako Aristi9kirolakbadator krosa20Personaje ilustriak zumaianJose Azarola 23

Zumaia, Zumaya... ZUMAYA?Alda dezatela, mesedez,arren, otoi...

Txakur kakak atean

J.M. Elexpuruk duela urte batzuk idatzi zuen liburu baten izenburuak zakur zaunkakaipatzen zituen. Zine-forum taldeak behin ekarri zigun pelikula batean berriz – Wonderland, oso ona – etxekoandre batek, auzokoaren zakurraren zaunkekinerotzeko zorian, okel puska bat pozoindu, eta etsaia (zakurra, ez auzokidea)akabatzen du.

Nik oraindik ez dut horrelako planik, gainera udako euli pelma-pelma horiek hiltzekoere gai ez banaiz (hamaika saiakera ondoren bat harrapatuz gero leihotik kanporabotatzen ditut), indarrak ahotik botatzera mugatuko gara berriz ere. Zakurrenzaunkek ez naute haserretzen gainera; egi-egia esateko, edozeinen zakurrak bainozarata handiago eta ugariago ateratzen duten bi "xomorro" baditut etxean (ezdadila inor "gusanitos" pozoituak prestatzen hasi, mesedez).

Halere, bada alde bat: nire alaben kaka eta txizek ez dute herriko kalerik zikintzen, eta tamalez, hori ezin esandezakegu herriko txakurrei buruz.

Nazka-nazka eginda nago alde zaharreko kaleetan txakur-kakak edonon ikusteaz; agian hala izango da bestekaleetan ere, ez dakit, baina gurean ezin dira hamar pauso eman kaka-mokordo izugarririk topatu gabe: zikina,kiratsa, autoak gainetik pasaz gero ehun metro kakaztuta, eta espaloian berriz "gran slalom". Udan eguzkiakgaltzarriak epeltzen dituenean, xehetasunik nahi?

Asko hitz egin daiteke gai honen inguruan, kontuak kontu, uste dut txakur baten jabe denak badakiela huraetxean edukitzeak dakarren ardura; hain maite duen lagun hori, larrialdi garaia iristean kaleko atean bere kasauztea aurreko espaloian bere lanak egin ditzan, bost minutura etxeratzen uzteko, zer da?

Nik egunero ditut zakur-kakak atean, eta harritu egiten nau, batik bat egunotan alde zaharra guztiok ahotandarabilgunean, inork gai hori ez aipatzeak. Ohituta gaude? Ni ez. Gure kaleko trafiko eta aparkaleku-ezarenarazoak ez dira konponerrazak, baina orain aipatzen dizuedanak bai, ez? Ea bada.

4 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Erribera kalea, 6Tel. 861155

iritzia

Miriam Romatet

Otsailaren 2an egin zen Azoka eraberri-

tuaren zabaltze ekitaldia. Azken uneko

konponketak egin, falta ziren toldoak

jarri, aparkaleku batzuk kendu, eta dena

prest zegoen Azoka berrituari ongie-

torria emateko.

Zabaltze ekitaldia hilaren 2an izan bazen

ere, ordurako Azoka martxan zegoen. Ia

hilabete lehenago arrandun eta baserri-

tarrek bere postuak hartu zituzten, eta

urtarrilaren 31n Eroskik Charter delako

supermerkatua zabaldu zuen. Barruan,

Alde Zaharreko bizilagun ugari haserretu

dituen karteltxoa: Eroski berriak

eskaintzen dituen zerbitzuen artean

doako aparkalekuak. Euskaltzaleak ere

ez daude oso gustura, zerbitzuak hitza"s" batekin idatzita (zerbitsu) agertzenbaita kartel horretan.

Kontuak kontu, eguraldi eguzkitsu batizan zuen lagun zabaltze ekitaldiak. SanPedro Txiki abesbatzako haurrak pintxoeta edariak banatzen, haurrentzakotailerrak Udaletxe alboan eta, noski, ezinfalta trikitixen doinuak/soinuak. Ez zendiskurtsorik edo ekitaldi berezirik izan.Dani eta Nerea, proiektuaren egileakazken detaileak zaintzen eta jendeaazoka oso polita geratu dela esaten.

Hori bai, ia denak ados galdera bategiterako orduan: non aparkatu behardira autoak?

E. Gurrutxaga plazan

Erlojueta bitxidenda

ze berri?

52002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

OngietorriaAzoka

berrituari

i n a u t e r i a k

2002

Badira hamabi urte Itsas Kiroldegikomoilan pantalana jarri zela. Ordutikdenbora dezente pasa da etapantalana hondatuta, zaharkituta etatxikia geratu da. Egunero 100 lagunekbaino gehiagok erabiltzen dute eta,aipatu digutenez, istripu txiki batzukizan dira azken urteetan pantalanarenegoera kaxkarra dela-eta. Aita MariArraun Elkartearen eskaerari jaramonegin ondoren, Zumaiako Udalakpantalan berria enkargatu dio Amilibiaontziola oriotarrari. Bitartean, moilanhasi dira pantalan berria jartzekolanak.

Luis Mari Goikoetxeak, Aita MariArraun Elkarteko lehendakariak,adierazi digunez, eman behar duenzerbitzurako oso txikia geratu dapantalana. Izan ere, arraunlari etapiraguisten artean 100-150 lagunekerabiltzen dute. Goikok esandakoarenarabera, arraunlariek makina bat arazo

izan ohi dituzte traineruarekinmaniobrak egiteko. Pantalana nahikotxikia (12 metro) izateaz gain, 3metroko zabalera duen arrapalanahiko estua omen da arraunla-rientzat. Trainerua igotzeko orduankontu handiarekin ibili behar izatendute, norbait uretara erortzekoarriskua izaten baita.

Pantalan berria 20 metro luze izangoda eta 3,5 metroko zabalera duten biarrapala izango ditu. Horiek, gainera,baranda txiki batzuk izango dituzte,kirolarien segurtasuna bermatzeko.

Esan bezala, Orioko Amilibia ontziolanari dira egiten pantalan berria. Aurre-kontua, moilan egin beharreko lanaketa guzti, 10 milioi ingurukoa da. ItsasKiroldegiko moilan lanak egin beharkodira, pantalan berrira egokitzeko,aurrez esan bezala, bi arrapala izangobaititu eta moilan zenbait beheragune

egin beharko baitira. Lanak jadahasiak dira eta laster amaituko dira.

Pantalan berria ikusteko, ordea,oraindik zain egon beharko dugu,aldez aurretik ibaia dragatu beharbaita. Hirigintza sailean esandigutenez, Balenciaga ontziolen albokomoilan dragatze lanak egin behardituzte eta tarte batean ibaiaren besteerribera dragatzeko eskatuko diete.Dragatze lanen baimena PortuenSailak eman behar duenez, baimenanoiz helduko zain egotea besterik ezda falta. Dragatze lanen ondoren,pantalan berria jartzea bizpahirueguneko kontua izango da.

Kirolarien eskaerakPantalan berriaren beharra azaltzeazgain, Luis Mari Goikoetxeak hainbatkexa adierazi ditu, arrantzaleekpantalana erabiltzen dutelako. Goikokesan digunez, angula eta izkirakhartzen ibiltzen diren arrantzale askokkarga-deskargarako erabiltzen dutepantalana, eta zikinduta uzten omendute. Nahikoa izaten da euri pixka bategitea zorua labaina uzteko. Egoerahorretan, kirolariek makina bat istripuizan omen dute.

Goikok argi utzi nahi du pantalanakirol taldeek erabiltzeko dela, eta ezarrantzaleen jardueretarako. Pantalanberria jartzen den unean, zaharraArbustain Motor Elkarteak hartukoduela adierazi digu Goikok. Bakoitzakpantalan bat izanda arazoak amaitukodirela espero du.

8 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Alai auzategia, 2

Tel. 943 14 33 24Juan Belmonte, 6

ze berri?

Pantalan berria Itsas Kiroldegirako

Hitz egiguzu Zumaian ematen ari zarenikastaroaz. Zer aurkitu duzu?Lehenik eta behin, jende asko. Izan

ere, hogeita bi lagunek eman dute

izena ikastaro honetarako, nahiz eta

gero hamahiru inguru agertu larun-

batero, eta idazteko gogoa duen jende

kopuru handia da hori Zumaia

bezalako herri baterako. Pentsa,

aurretik Eibarren emana naiz

honelako ikastaro bat, joan den

udazkenean, eta han zortzi lagunek

eman zuten izena, eta klaseetara bost

agertu ohi ziren. Alde horretatik, asko

harritu nau. Tartean bada Zarautz,Getaria eta Azpeitia-Azkoitia ingurukojendea, baina gehienak Zumaiakoakdira. Idazle ezagunei erreparatuz gero,herri askotan ez da batere, agianondokoan bat, eta urrunagoko bestehartan beste bat, baina oso urriak dira.

elkarrizketa

92002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Eneko Dorronsoro

Pako Aristi idazle urrestildarra

ekarri dugu oraingo honetan

Baleikeko orrialdeetara. Izan ere,

eta egunkari eta gainontzeko

hedabideetan berak idatziriko

liburu edo eskuartean darabilkien

ikuskizunen bat dela eta azaldu

ohi bada ere, gurera ez dator

halako ezergatik. Egunotan,

idazketa tailer moduko batean

parte hartzen ari da lagun talde

bat Forondan. Aurtengoa

hirugarren aldiz egiten da

honelako tailerra Zumaian.

Aurretik, Yolanda Arrieta eta Ana

Urkiza idazleek emaniko beste bi

ikastaldi izan ziren; oraingo

honetan, berriz, Pakori egokitu

zaio irakasle lanak egitea. Gai hau

aitzakiatzat hartuta, bada,

tailerraz zein beste hainbat

kontuz mintzatu gara Pakorekin.

PakoAristi

Horregatik diot ez dela oso ohikoa

hainbeste lagun biltzea herri bateko

literatur tailerrean. Idazleoi, gainera,

liburu bat egiteko garaian askotan

bururatzen zaigu zeinentzat egiten ari

garen, jende gutxi dagoela literaturaz

interesaturik, edo halamoduzko susmo

bat behintzat badugu, eta hortik

hainbesteko laguntalde bat

topatzera… Harritu egin nau. Agian,

baliteke herrian aurrez era honetako

beste bi ikastaro eman izanak halako

tradizio moduko bat sortu izana, ez

dakit. Gainera, ikastaro honetan

badira hainbat lehiaketatan saritutako

idazleak, libururen bat argitaratu

duenik ere bada, eta maila aldetik ere,

beraz, badagoela esan genezake.

Eta egokia al da hainbesteko jende kopuruahonelako ikastaro baterako?Noski, gauza hauek sei-zazpi lagunekin

intentsoagoak dira. Agian gauza

batzuetan ez da nabaritzen, baina

eginiko idazlanak irakurtzerakoan,

adibidez, bai gerta litekeela astun

samarra hamabi lagunen lanak

irakurtzea; gainera, pare bat foliokoa

baldin bada bakoitza… Alde horretatik

bai, egokiagoa ikusten dut sei bat

laguneko taldea.

Ikastaroari dagokionez, zein asmo dituzu?Zertara zuzendu nahi duzu?Literaturak duen alderdi teknikoa,

sintaxia, eta hizkuntza menperatzea

eskatzen duena, agian alderdirik

lehorrena, pisutsuena, aspergarriena,

nik uste bakoitzak landu dezakeela

etxean, bere kasa. Publikazio asko

dago, eta hori gutxi ari naiz ukitzen,

eta gehiago literaturaren alderdi

ludikoa litzatekeena. Idazketa

moduak, idazteko iturriak, gaiak, eta

batez ere ondo pasatzeko intentzioa-

rekin. Hamar klasetatik bizpahirutan

landuko ditugu sintaxia, arauak, bainagehiegi sakondu gabe.

“hainbesteko laguntaldebat topatzera… harrituegin nau”

Zer espero dezake ikastaroetaradatorrenak?Hona etortzerako, ikasleak mailaonarekin datoz, lehen aipatu bezalabadira zerbait argitaratu dutenak ere,idazteko inongo problemarik ezdutenak, eta agian literaturaren besteikuspegitxo batekin edo irten litezke.Nire helburua kariño pixkat sortzeada, bai literaturarekiko, bailiburuekiko, eta gero pixka bat konpa-razioa egitea. Gai bat aukeratu,adibidez, eta gai horren inguruanTxinako idazle batek idatzi duenairakurri, polako batek idatzitakoa, etaeuskaldun batek. Konparatu, etanolabait euskal idazleak munduko

literaturaren baitan zein mailatandabiltzan ideia bat hartu. Gero bestekontu bat izango da ikasle bakoitzakduen gogoa, eta gustuak, batzuekjasoko dituzte nire adibide horiek, etaagian besteren bati ez zaio gustatuko,haien gustuko literatura klasea bestebat izango delako, beste idazle batzukatseginago izango dituztelako; baina,beno, ni saiatuko naiz ahalik etaikuspegi zabalena eskaintzen.

Ikastaroa alde batera utziaz, eta zureibilbide pertsonala ezagutzeko, kontaiz-kiguzu zure hasierak. Nondik norakoa duzuliteraturzaletasuna?Irakurtzeko zaletasuna txiki-txikitan-dikoa dut, zortzi-hamar urterekinhasiko nintzen, hasieran egunkariairakurriz, eta liburuak jarraian, bainaez nuen irakurzaletasuna bultzatzekokanpainen beharrik izan. Gauza bitalada hori, barrutik sortzen dena ala ez.Nire kasuan, behintzat, hala izan da,

10 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

elkarrizketa

eta baita beste askorenean ere, nikuste. Eta idazten ere berehala hasinintzen. Umetan ez zara konturatzengauzez, baina gerora agian ohartzenzara beste alor batzuetan, kirolean--eta, oso abila ez izan, eta beharbadahorren konpentsazio gisa edo hastenzara idazten, eta beste mundu batdeskubritzen. Txikia nintzela idaztekomakina bat oparitu ziguten anaiaguztioi, eta hura izan liteke idaztenhasi nintzeneko data, makina huraoparitu zigutenekoa.

Noiz argitaratu zenuen lehen liburua?Hogei urterekin idatzi nuen lehenliburua, Kcappo izeneko nobela.Bilbon kazetaritzako lehen ikasturteaeginda, uda Urrestilan igaro nuen. Etahalako herri txiki batean autorik gabe,dirurik gabe, uda osoa, gogorra da ezbadaukazu inongo errekurtsorik. Etanire errekurtsoa idazten hastea izanzen. Oporretan hasi eta udazkeneanamaitu nuen nobela.

Garai hartan markatu zintuen libururik?Asko, liburu eta idazle asko. GabrielGarcia Marquez, Pio Baroja, Hermann

Hesse, Truman Capote, MiguelDelibes…, idazle pila bat. Eta liburuakorduan Hermann Hesserenak,gehienbat. Hasiera hartan El lobo

estepario, Garcia Marquez-en Cien

años de soledad, Delibes-en El

camino eta Jack Kerouak-en En el

camino ere bai, asko esango nituzke.Poesia ere bai, Ernesto Cardenal-enpoesia protesta konprometitua…

“Txikia nintzela idaztekomakina bat oparituziguten anaia guztioi,eta hura izan litekeidazten hasi nintzenekodata”

Esaizkiguzu zure ustez idazle batek betebeharreko bost bat kualitate.Bat esango nuke sentimentala izatea.Bestea obserbatzen jakitea, ikusteneta begiratzen, biak, eta pixka bat,pertsonen baitan sartzen, pertsonenbaitan dauden arazoak ikusten jakitea.Hurrengoa, hori idatziz agertzenjakitea. Eta baita zer idatzi behar ezden ere. Kontatu behar duena

ondoena zerk islatuko duen,hura soilik kontatu eta besteguztia kentzea. Eta bosgarrenaez dakit, ba, agian pazientzia,pazientzia eta morala.

Beharrezkoa izango da irakurtzeaere, ezta?Bai, dudarik gabe. Irakurtzeaentrenamendua da, batzuetankontzientea, eta besteetaninkontzientea. Eta ipuin sarike-tetan epaile izaten nahizenetan,antzematen da ipuin batenatzean zer eragin dagoen. Bada,Borgesen estiloa du, edo nobelabeltza idazten duten amerika-rrena, telebista asko ikustenduen norbaiten ipuina da…,

berehala nabaritzen da.

Beti kopuruari ematen zaio garrantzia eta,zenbat liburu idatzi dituzu?Hogeita bi edo. Baina kontuan izanhorietatik erdia inguru haur literatu-rakoak direla. Haurrentzakoak liburulaburrak izan ohi dira, irudi askorekin,hamar-hamabost bat foliokoak. Bestebizpahiru, berriz, zenbait egunkaritanidatzitako artikuluen bildumak.Orduan, nik esango nuke hogeita biliburu argitaratu ditudala, baina horie-tatik onak, edo merezi dutenak, bateta erdi. Jendeari galdetuz agian hiruedo lau liburu diferente agertuko dira,eta horien artean bat egongo da balioduena, bat eta erdi. Beraz, balio duenbeste liburu bat lortzeko, bestehogeita bi idatzi behar. Uste dut AnduLertxundik zioela, eta ados nago,liburu txar bat beharrezkoa dela.Izango dira kritika txarrak jasokodituzten liburuak, eta konforme, ez dagustatu. Baina seigarren liburua onabaldin badator, aurreko bost kaxkarrakbeharrezkoak izan dira zure ibilbidean,seigarren horretara iristeko. Eta gu

Zuloaga plaza, 1Tel. 943862309

elkarrizketa

112002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

ilusio horrekin bizi gara, liburu txarbat egiten dugunean, beste onhorretara iristeko bidea egiten arigaren ilusioarekin.

Ba al duzu zure liburuen artean gainon-tzekoak baino gogokoago duzunen bat? Bereziki ez. Baina pixka bat neurebaitako sentitzen dudan liburuaUrregilearen orduak izenekoa da.Orain dela lau urte atera nuen nobelahandia da, eta hor urte askotakolanak, pentsamenduak eta gogoetaksartu ditut. Nobela hau izan da idaztendenbora gehien pasa dudan liburua,eta pixka bat orain arteko nire bizitzalaburbiltzen duena, testamentu batenmoduan. Eta hori daukat besteguztien gainetik kariño berezi batekin.

Zein estilo edo genero jorratu dituzu?Denetik, gazte eta haur literatura,poesia pixka bat, narratiba…gehienbat narratiba, baina gero etagehiago ari naiz poesia idazten. Ni

berandu hasi nintzen poesia idazten.Jendea normalean poesiarekin hastenda, eta gero egiten du narratibarakopausoa, eta nik alderantziz. Gauzaasko aldrebes egin ditut bizitzan, etahori ere bai. Poesia, perfekziora-edodaraman halako bide mistiko batbezala ikusten dut, eta beno, hasi naizpoesia egiten, eta orduan denetikjorratu dudala esan nezake. Bainabereizketa garbirik egin gabe generobatean eta bestean. Nik ideia bat izan,eta pentsatzen jarduten dut ea ideiahori nola agertuko litzatekeenhobekien, ipuin baten forman edopoema baten forman. Edo balio ote duhonek haurrentzako liburu batidazteko? Eta sarritan zalantzak izatenditut erabakitzeko. Hau haurrentzatizango da, edo helduentzako ipuinbaten zatia izango da, edo nobelabateko pertsonaien arteko elkarrizketabat izango da ideia hau…

“Nik nahi nuke idazkerafreskoa izatea, zorrotzaeta aldi bereansamurra. Hiru ezaugarrihoriek baleuzka,perfekto”

Nola definituko zenuke zure idazkera?Ez dakit, nik nahi nuke idazkerafreskoa izatea, zorrotza eta aldi bereansamurra. Hiru ezaugarri horiekbaleuzka, perfekto. Hala nahiko nuke,baina ez dakit seguru nolakoa den.Pentsa, behin lehengusu batek nireKcappo nobelari buruzko lantxo bategin behar zutela eskolan eta neukegiteko eskatu zidan. Hala egin nion,eta nota oso txarra jarri zioten, justu-justu aprobatu zuen. Horrek esaten ditleize ikaragarria dagoela zuk ustez

idatzi duzunaren eta jendeak jasotzenduenaren artean, eta, orduan, osozaila da jakitea nik neuk nolakoa dennire idazkera.

Gogorra omen da idazle bizitza.Gogorra baino gehiago, intseguruadela esango nuke nik. Ofizio honetanaurrez ezin duzu jakin zenbat diruiritsiko zaizun, eta, beraz, gauzakplanifikatzea eragozten dizu. Intsegu-ritate horrekin bizitzen ikasibeharrean aurkitzen zara. Gero,liburuak idazteaz aparte, badaudebeste zenbait lan, gidoilaritza dela, edoerreportaiak egitea… Nik kazetarinaizen aldetik, hortan izan dut betioinarria. Urte askotan egin dituterreportaiak, eta nire apoio nagusiahori izan da, kazetaritza, eta kazetari-tzako kolaborazioak. Diru kontuezaparte, une gogorrak baditu, adibidezinspiraziorik gabe zauden uneak. Edogogorra izaten da, baita ere, liburu batargitaratu eta jendeak kasurik egitenez dionean, zuk liburu horretansartutako denborak eta lanakjendearen aldetik neurri berekoerantzunik ez jasotzean. Une gogorrakizaten dira, baina gero liburu bati kasoegiten zaionean horrek estali egitenditu.

Inspirazioa aipatu duzu. Nola inspiratzenzara?Hor bide bakarra patxaran egotea da.Ezer egin gabe, inora joan beharrikgabe. Hiru egunetan agian parrafobakarra idatziko duzu, eta gero egunbatean hamar folio. Ez dago jakiterik.Eta, orduan, aguantatzen ikasi beharda. Ezer sortzen ez denean, etorririkez dagoenean, disgustu hori aguan-tatzen, eta horri buelta ematen ikasibehar da.

12 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Aita-Mari auzategia, 17Tel. 943 861569

Zumbillo, 4 Tel. 943 861407

elkarrizketa

Kale nagusia, 2 Tel. 943 861521

172002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Manuel Martinez

Desastrea, milan alanola, bestela

desastrea. Soluzioa?

zona urdin gutxiago

jarri eta etxe bakoi-tzeko garajea.

Joakin AristiDe pena.

Amaiako plaza, Balen-

tziageneko hori eta

Arrangoleta topea

aprobetxatu beharkolitzake.

Jose Mª Hidalgo

Nahiko gaizki dago,zona batzuetan

saturatuta. Ez dusoluzio handirik

ikusten.

Mohamed El-Drissi

Ondo dago, nahiko

ondo dago… ondoegi.

Xabier Albarez

Kotxea daukat eta ez

dut problemarik

aparkatzeko. Soluzio

kaxkarra dago aparka-lekuakin, kotxia

gutxiyo ibiltzera ohitubehar degu.

Uxua Sorazu

Eskasa, ez dakit nun

jarri beharko diren ,

baina gutxi daude.

Soluzioa… subterra-

neoak egitea, baina

hemen urarekin zailaez?

Nerea Uranga

Bueno… ondo dabe,

beti behar dira gehiogehien bat

poligonuan; goiko

kalea ez dakit nola

dagoen, baina ez daondo egongo.

zer iruditzen zaizu

zumaiako aparkalekuazer aldatu edo egin daiteke

inkesta

?

18 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Alai Auzategia, 14 behea

Tel: 943 14 31 12

Ortega y Gasset, 2

Tel: 943 86 22 06

Inoiz kontatu ez den historia"Abertzaleak Zumaian: ibilbide luze baten

arrastoan". Izenburu horrekin azaldu zaigu,

XX. mendearen historia ilunak argitzeko

asmotan, liburu interesgarri eta irakur-

terraz hau.

Zaila da historia hurbilari buruz jardutea,

eta liburuak asko argitzen digu mende

hasieratik, gerra ondoren arte izan ziren gertaerak (esan

daiteke izen abizenez azaltzen zaigula). Ez da hain

zehatza, eta ulertzekoa da, ETA eta bere mugimendu

osoa Zumaian izan zuen eragina aztertzeko garaian.

Nahiz eta azalpenak egon badauden.

Asko dira liburu honetan ageri diren idatzi, agiri,

zerrenda, aldizkari eta egunkarietako aipamenak,

zumaiarrek bizi izan zituzten une gogorrak ere bertan

daude eta, noski, niri zutabe honetan horietako asko

azaltzeko tentazioa piztu zait, baina horietatik guztie-

tatik, gaur, behintzat, bakarra kontatuko dizuet (etorriko

dira gehiago).

Hona hemen 1931ko apirilaren 15ean udal berria behin-

behingoz osatzeko egunean, aho batez onartu zen

erabakia:

“Los que suscriben, Juan Arratibel Larrañaga y Victoriano

Arrate Loyola, en representacion respectivamente del

Partido Republicano Vasco y del Partido Nacionalista

Vasco de esta localidad, de esa Iltre. Corporacion

SOLICITAN que acuerde la proclamacion de la Republica

Vasca...".

Ikerketa lan duin eta hunkigarri honi esker, gure histo-

riaren atal ugariei heldu zaie etxeko zokoetataik irteteko

garaia.

olarro zopaZe berri? zarra berri…Urte berrian sartu gara, baina lan zaharrak eta kontu

zaharrak astintzen jarraitu nahi dugunez, lehengo gaiari

helduko diogu aurten ere, aurrera azkar goazela ikusita,

atzean geratu dena ez dugulako zeharo ahaztu nahi.

Badago zer egina eta zer jasoa. Gure inguruko herriei

begiratuta ere, sumatzen da badagoela lehengo kontuak

eta ohiturak jasotzeko zaletasuna eta horretan saiatzen ari

direla.

Leku batzuetan, herriko kantak jasotzen ari dira. Nonbait

konturatu dira kalean, etxean edo tabernetan kantatzeko

joera galtzearekin batera, kantak ere galtzen ari direla.

Getarian, esate baterako, kaleko eta elizako kantak

liburuxka batean argitaratu eta ikastaroa antolatu dute

kantu horiek ikasteko. Gure inguruko beste herri batean

berriz, sehaska kantak ikasteko ikastaro labur bat antolatu

dute guraso gazteentzat, gero hauek beren etxeetan

haurrei kantatzeko, etxean ikasitakoari eta gurasoen-

gandik ikasitakoari garrantzia emanaz.

Pentsa daiteke, modan dagoela ikastaroak antolatzea

edozer gauza ikasteko, baina dakitenek esaten dute berez

ikasi ez dena saiatuta ikas daitekeela.

Dena dela, tartetxo honetan herriko euskarari buruz hitz

egiten jarraituko dugu. Hizkerari emango diogu lehen-

tasuna, eta jasoko ditugun ohiturak eta kontuak

zumaiarren baten hitzetan ematen saiatuko gara. Gehiago

modernizatzen garenean, beharbada, ahotsa zuzenean

entzuteko aukera izango dugu, eta urrats bat gehiago

egiteko gai izanez gero, ona izango litzateke hitz egiten

duenaren irudia ikusteko aukera izatea ere.

Momentu hori iritsi bitartean, erdi ahaztuta dauzkagun

hitzak gogora ekartzen arituko gara, hari eta honi

galdetuko diogu ea nola eta noiz esaten zen hori Zumaian.

Gaurko berriketaldia bukatu aurretik, agur

bat bidali nahi diogu egun hauetan 96

urte bete dituen San Telmo kaleko

zumaiar ezagun bati: "urte on

askotarako amona Paka".

Hemendikantxe entzuten

diogu ai konpaño!!

HistoriaInaxio Tolosa. Aktorea

Herri euskaraBelen Golmaio. Euskara teknikaria

Basadi Auzategia, 9-A 2-B

192002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Nabigazio alternatiboaItsasoan bezala Interneten ere, guk aukeratzen dugu

zein ontzitan nahi dugun nabigatu: belaontzia, txalupa,

edo patera izango den gure nabigazio-sistema.

Interneten nabigatzeko ere baditugu hainbat aukera:

guztietan lehena Netscape Navigator

(http://home.netscape.com/computing/download/)

izan zen, gaur Communicator bihurtua. Nabigatzaile hau

erosi beharra zegoen hasieran, baina Microsoft etxea

Internet Explorer (www.microsoft.com/windows/ie)

nabigatzailea doan banatzen hasi zenean merkatua

guztiz jan zion, eta Netscape doan banatu bakarrik ez,

bere kodea Interneten zabaldu zuten jendeak hobetu

zezan. Horrela jaio zen Mozilla (www.mozilla.org), Inter-

neten hainbat laguntzailek sortutako nabigazio motorra.

Motor hori da izen bereko Mozilla nabigatzaileak

erabiltzen duena, eta baita Netscape berak gaur egun

erabiltzen duena ere. Horiez gain, ordea, badira beste

hainbat nabigatzaile. Ezagunenetako bat Opera

(www.opera.com) da, baina ez bakarra: Vantage

(www.vantagebrowser.com) Estatu Espainiarrean

garatutako nabigatzailea da, eta oso aukera interesga-

rriak eskaintzen ditu. Badira beste hainbat ere, eta

Interneten erraz aurkituko dituzue.

Dena den, itsasontzia aukeratzeko garaian bezala,

nabigatzailea aukeratzean ere, hainbat gauza izan behar

dituzue kontuan: onartzen dituen lengoaiak (Java, Javas-

cript, etab.), plug-inak gehitzeko aukera, etab.

Umeak eta terapeutika naturala (I)

Umeen garapenenean, gaixotasunak, batez ere "klasi-

koenak", beharrezkoak izaten dira, gaixotasun horiek

garatu eta sendatzeko umeei bere denbora eman behar zaie,

eta ez sendagai bortitz eta askotan kaltegarriak (antibio-

tikoak, kalentura uxatzeko sendagaiak...). Gaixotasuna

azkarrago sendatzeko erabiltzen badira ere, luzera umea

ahuldu eta agente kaltegarrien aurka defentsa gutxiago izango ditu.

Txertoak jartzean, umeari agente kaltegarria sartzen zaio gorpu-

tzean, bere kabuz defentsak sor ditzan. Terapeutika naturalarekin,

berriz, umeak bere kabuz sistema inmunologikoa indartzen saiatuko

gara.

Horretarako, lehenik eta behin, elikadura egoki eta osasuntsua

ezinbestekoa da; umeek beraien garapenerako eta etapa bakoitzean

beharrezkoak dituen elikagaiak kopuru eta proportzio egokietan

hartu behar ditu. Jaioberrientzat dagoen elikagairik natural eta

proportzionatuena bular esnea da, eta psikologia aldetik ere eragin

handia izango du. Pixkanaka, eta gutxi gorabehera 4. hilabetetik

aurrera, beste elikagaiak hartzen hasiko da umea: fruta eta

barazkiak, gerorago patatak eta beste zerealak... Txikitatik jaten

dugunak eragin handia izango du heldutasunean izango ditugun

gaixotasunetan. Askotan, gurasoek, ezjakintasunagatik eta seme-

alabengatik egokiena egiten ari direlakoan, oker larriak egiten

dituzte; adibidez, gure gizartean, umeei animalien proteina gehiegi

janarazten diegu, beharrezkoa ez denean; behi esnea ere zenbat eta

gehiago egokiagoa delakoan, umeari agian kaltegarri izango zaio: 4

urtetik aurrera, gizaki gehienak esnearen "laktosa" asimilatzeko

beharrezkoa den "laktasa" entzima galtzen dugu, eta esneak intole-

rantzia, alergia, diarrea, e.a. sor ditzake. Hobe izaten da, orduan,

beste esnekiak edo "esne begetalak" (soia, almendra, urra, oloa...)

aukeratzea.

Eskola-umearen dietak bariatua eta ahal den heinean dibertigarria

izan behar du. Umeari berdurak gustatzen ez bazaizkio, jolas

dezagun beraien kolore, forma eta testurekin, proba ditzagun elika-

gaiak beste era batera prestatuta. Bestalde, aipagarria da merien-

daren gaia: enbutido eta goxoki gehiegi ematen dizkiegu umeei.

Alternatiba asko daude: fruta, etxean eginiko tartak, gazta ogi

integralarekin, fruitu lehorrak, jogurta zerealekin...

Hala ere, gurasoek zer egiten duten, horrek izango du eragin

handiena umeengan, ezin izango dugu umea berdurak jatera behartu

guk jaten ez baditugu, fruta jaten ez badugu, umeak ez du ohiturarik

izango... Pentsa dezagun zer puntutaraino den garrantzitsua

umearen elikadura eta erakutsiko dizkiogun ohiturak bere garapen

eta heldutasunean; agian horrela familia guztiak elikadura

egokiagoa aukeratuko du.

Medikuntza naturalaIzaga Garcia. Dietista

Olarrua amarauneanJosu Waliño. Informatikaria

Martxoaren 3an korrituko daZumaiako XVIII. Kros Herrikoia. Goizosoan zehar arituko dira lasterka haureta heldu, neska eta mutil. Lasterketalabur edo luzea, batzuk irabaztekoasmoarekin aterako dira; besteak,gehientsuenak, kirola egiteko gogoa-rekin. Krosak goiz bat irauten baduere, antolaketa aspaldi hasita dago.

Hain zuzen, horri buruz, ZumaiakoKros Herrikoiaren antolaketari buruz,Fran Aizpuruarekin jardun dugu.

Proba honen antolaketarako lehenbilerak abenduaren erdialdera izatendira. Lehenik eta behin GipuzkoakoFederazioarekin biltzen dira urtehorretako proba atletikoen egutegiaaztertzeko, jakin beharra baitago eaegun horretan beste proba batkorritzen den Gipuzkoan.

Dokumentazio guztia lortu ondoren(Trafiko saila, Federazioa, ForuAldundia) eta denborak eta postuak

hartuko dituzten epaileekin harrema-netan jarri ondoren, antolatzaileenartean lanak banatzen dira. Batzuekkrosaren ibilbidea erabaki etaneurtuko dute. Beste talde bat finan-tziazio pribatuaren bila abiatuko da.Zumaiako Udala da proba honetandirua jartzen duen erakunde publikobakarra, eta zuloak estaltzeko herriko

denda eta enpresen laguntza beharizaten da.

Hirugarren talde bat izena ematea-rekin hasten da lanean. Gipuzkoakozenbait eskualdetako kirol dendetanizena emateko orriak banatzen dira.Horren helburua azken eguneko izenaematea ekiditea izaten da; hala ere,urtea joan eta urtea etorri, azkenorduan jende askok ematen du izena.Franek adierazi digunez, 250-300lagun inguruk ematen dute izenaazken egunean, horrek sortzen dituenarazoekin.

Antolatzaileak bi motatakoak dira:batetik, antolaketaren prozesu guztianlanean ari direnak; bestetik, azkenegunetan aritzen direnak. Azkenhorien lanak sekulako garrantzia du.Bidegurutzeak zaindu, bizikletetankorrikalarien alboan joan, azken unekoizenak hartu, etab. Herriko kirol talde-etako jendea aritzen da laguntzen.

Krosa igandean korritzen bada, larun-batean hasten dira prestaketakkilometro bakoitza markatzen.Igandean goizeko 6:30etan batu etahelmuga bideko hesiak jarri etahelmuga bera prestatzen hasten dira.Goizeko 9:00etan, bidegurutze bakoi-tzean gutxienez lagun bat jartzen daeta 9:30etan lehen lasterketak hastendira.

Eguerdiko 12:00ak direnean, ia korri-kalari guztiak helmuga puntutikpasatu dira. Orduan hasten daokerrena. Denbora oso gutxiansailkapen guztiak prestatu behar dira,sari banaketa ekitaldia denboragutxira hasiko baita. Presak ez diralagun onak eta askotan arazo dezenteizan ohi da. Antolatzaileen estresakere ugaritu ohi dira.

Txapelak, garaikurrak, dominak etaopariak banatu ondoren, sailkapenorokorrak prestatu ohi dira, jakinabaita astean zehar makina bat telefonodei izango direla bakoitzak egindakopostua eta egindako denbora jakiteko.

Martxoaren erdialdera, XVIII. krosajada historia izango da. Denbora pixkabatera Zakila Bila prestatzen hastekogaraia izango da, eta ia ohartu gabekrosaren antolaketa berriro gaineanizango da.

20 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Amaiako plaza z/g Tel. 943 860959San Telmo, 12

Tel. 943 860760

kirola

Krosaren barrunbeak

Udaberrian Baleikek zortzi urte betekoditu. Aldizkaria koxkortu egin zaigueta lotsagabeen moduan pagaeskatzen hasi da. Ez dakigu haurtxoanola jantzi: bularra dominez jositaduen almirante moduan edo printzesailehori liluragarri baten antzera. Noski,gure haurtxoak ere komunioa egingodu. Ez gara gu besteak baino gutxiagoizango. Don Joseren haserrea norkjasango luke bestela.

Hilabete batzuk lehenago besteospakizun bat izango dugu aldizkariarilotuta. Baleikeren 100. zenbakia plaza-ratuko da martxoaren 1ean. 100zenbaki, mila kontu. Makina batpertsonaia, istorio, elkarrizketa. Herrihonen taupadak jasotzeko asmoa. Egiamingarri asko. Gezur biribilak ere izandira tartean. Akatsak? Kontaezinak.Ondo egindakoak? Beste hainbat, edogehiago. Jarraitzeko asmoa? Odolberria dagoen unean, bai horixe!

Ez dira herri honek dituen 600 eta ezdakit zenbat urte, baina herri honetan100 zenbaki ateratzea ospatzekomodukoa da. ≠

Ospakizunak otsailaren amaieraaldean hasiko dira. Aste oso bateanOxford guretzat hartu dugu. 100zenbaki hauetan argitaratu ditugunargazkirik onenak, aldizkari zaharrak,argitalpen bereziak, etab. bildukodituen erakusketa izango da. Horiez

gain, tarte "interaktiboa" ere izango

da. Ordenagailu bat martxan izango

da, zuek zuen artikuluak idazteko.

Gafosua, Maria Eugenia, IU eta Juan

Andresekin argazkiak ateratzeko

aukera ere izango duzue. Mezuak

idazteko txokoa ere izango da.

Erakusketa otsailaren 23tik

martxoaren 2ra egongo da zabalik.

Ruper OrdorikaMartxoaren 1ean, 100. zenbakia

kaleratuko den egunean, ekitaldi

nagusia izango da Aita Mari zineman.

Gaueko 10:30etatik aurrera kontzertu

ederra entzuteko aukera izango da.

Karidadeko Benta talde zumaiarrak

emango dio hasiera kontzertuari.Jarraian, eta lehen aldiz Zumaian,Ruper Ordorikaren emanaldia izangoda. "Hurrengo goizean" diskokokantuak abestuko dizkigu. Sarrerakleihatila bertan izango dira salgai 6euro xumeren truke.

Larunbatean, erakusketaren amaiera-rekin batera, party edo festa izango daOxford aretoan. DJ baten eskutikmusika, bideo emanaldiak Oxfordekohormetan, lasai-lasai berriketanegoteko sofa komodoak, edariak…partya hitz batean. Gaueko 11etanhasi eta gorputzak irauten duen arteegongo gara bertan.

Gonbidatuta zaudete.

Urumea kalea z/g

Tel. 943 143058

JUSTAtaberna

Erribera kalea, 20

eguneroko bazkariak

212002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Baltasar Etxabe, 5Tel. 943 14 31 35

100 zenbaki, mila kontu, mila istorio

Urtero bezala, mendizaleak azkenurteotako espedizio eta igoeren lekukobihurtuko dira, irudien bitartez badaere. VIII. Mendi Astea antolatu duInda Mendi elkarteak, eta, ohi bezala,hainbat diapositiba emanaldi izangodira Foronda Kultur Etxeko hitzaldiaretoan. Europa eta Amerika eraku-tsiko dira, Iparra eta Hegoa. Denairudi harrigarri eta ederren bitartez.

Guztira bost diapositiba emanaldieskainiko dira martxoaren 4tik aurrera.Lehen egunean, Patxi Ibarbiaren"Transeuropa 2001: Cabo Norte-Tarifa"diapositiba bilduma izango da. Eski,piragua eta bizikletan egindako bidaialuzearen berri emango digu.

Asteartean, martxoak 5, "Zailtasunekoalpinismoa: muturreko alpinismoa"bildumaren txanda izango da. MikelSaez de Urabain da egilea, eta iaetxetik irten gabe egin daitezkeenigoerez jardungo du.

Asteazkenean, martxoaren 6an, IgorMendizabalen "Meru-Siuling 2001"bildumak hartuko du lekukoa. Espai-niako Mendi Federazioak martxanjarritako alpinista gazteen taldearenazken bi urtetako ibilbidearenlaburpena da honakoa. Alpinistenmendi kuttunenetakoa den Meru Peaktontorrera igotzeko ibilbide berriairekitzen saiatu zen espedizio hau.

Hilaren 7an, Aritza Monasteriok"Noches de juerga" diapositibabilduma eskainiko du. Peruko HuayHash mendikatean dagoen SiulaGrande mendira egindako igoerarenirudiak eskainiko dizkigu. Mendi hau

bere mendebaldeko aurpegi izugarritikigotzea euskal mendizaletasunareniazko ekintza onentzat hartu zuten.

Aurtengo Mendi Astea amaitzeko,ostiralean Felipe Uriarte beteranoak"Hiru handiak espedizioa" izenekoirudi bilduma ekarriko du. Espedizioak

oso helburu handiak zituen: 35egunetan Amerikako hiru tontorgaraienak igotzea: Ojos del Salado(6.864 metro), Pissis (6.882 metro)eta Aconcagua (6.954 metro).

Emanaldiak arratsaldeko 7:30etanizango dira, Foronda Kultur Etxean.

22 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

kultura

Hilaren bian kandelario…Aurten ere ohitura zaharrari eutsi zaio eta Zumaiako talde bat ibili da inguruko

baserrietan eta herriko taberna batzuetan kantari, Manu Garate beteranoa

gidari zutela. Aipatzekoa da, ordea, egunarekin egin zuten aldaketa; izan ere,

aurten Santa Ageda bezpera astelehena tokatzen zenez, bezperaren bezperan

irtetea erabaki zuen taldeak, hau da, igandean, San Blas egunean. Jon Maia

aritu zen koplari eta soinu eta panderoarekin, berriz, Billabierko bikote gaztea.

Goizez Askizu, San Prudentzio eta Getaria aldeko baserri batzuetan ibili ziren

eta, noski, paraje horietako txakolina dastatzeko aukera ez zuten alferrik galdu.

Arratsaldean, Jadarreko aldapan gorako bidea hartu eta inguru horretako

baserrietan aritu ziren, eta baita Pikoten olagarroak jaso ere. Bukatzeko, iluntze

aldera Erribera kaleko taberna batzuetan egin zituzten azken saioak. Datorren

urtean Kandelario egunean ibiliko ote dira?

Mendi Astea, munduko tontorrakigotzeko aukera

Ismael Manterola Ispizua

1998an argitaratu zen Zumaiakohistoria liburuak hutsuneak zituela,hutsune handietako bat XX. mendea-rekin nagusitu ziren ideologia berrienikerketa zela esan nuen bere garaianaldizkari honetan.

Abertzaletasuna eta ezkerrekoideologien etorrerak XIX. mendekoinertzia politikoarekin puskatu zueneta gaur egun bizi dugun egoerakonplexuaren arrazoiak ulertzekoezinbestekoak dira.

Horregatik, liburu honen balioa handiairuditzen zait. Historia handia etatxikia elkartzen dituelako eta nagusibilakatu zen ideologia baten urratsakaztertu dituelako, nahiz eta erraza ezizan, batez ere diktadurapeanegondako 40 urteetan debekatutaegon zelako.

Ikuspuntu objektiboa izateko egilearenahalegina eskertzekoa da. Ez daZumaiako EAJren historia, nahiz etaalderdi honen protagonismoanabarmena eta ukaezina izan XX.mendean. Hala ere, hori baino gehiago

iruditzen zait, Zumaiako historiarenalde asko ezagutzeko aukeraeskaintzen digu: kultura, emakumeenbizitzaren aldaketak, zeharka badaere, beste ideologien presentzia(liberalismoa, karlismoa, errepubli-karrak, etab.), langileen mugimenduak(ELA, UGT), etab.

Lau zatitan banatutako liburuanabertzaletasunaren ibilbidea aztertzenda eta XX. mende hasieran lau katukhasitako lana mendearen bukaeranpentsaera nagusi nola bihurtu zenikusiko dugu. Kokapen orokorrekosarrera egin ondoren, Sabino Aranarenalderdiaren etorrera ikertzen dabigarren kapituluan. Hirugarrenean,berriz, errepublika garaiko gertaerazurrunbilotsu bezain erakargarriakezagutzeko aukera izango dugu.

Hurrengo kapituluan, berriz, egoeranahasiaren emaitza dramatikoa etaikaragarria (ikara sortzeko modukoaesan nahi dut) kontatzen da ZumaiakoErkibe Taldearen memoria berresku-ratze ariketa baliotsuaren laguntza-rekin.

Azkenean, diktadurapean bizitako unegogorrak aztertzeko saiakera badagoere, uste dut zati hau dela ahulena.Hala ere, normala da, isiltasunaikertzea ez delako erraza etaperspektiba historikoa falta zaiguoraindik.

Liburua bukatu ondoren ateratzen denkonklusioa da 100 urtetan abertzale-tasuna zumaiarren ideologia nagusibilakatu dela eta gainera ia betizuzendu duen alderdi nagusiari, EAJri,fidela izan dela. Herri kontserbadoreizaten hasi genuen zumaiarrok XX.mendea eta kontserbadore izatenbukatu dugu.

Beraz, liburu gomendagarria Zumaiakohistoria ezagutu nahi duenarentzat,zorroztasun historikoz idatzita etairakurterraza edozeinentzat. Mailazientifikoa eta dibulgazioaren artekooreka mantentzen asmatu duenliburua. Horrenbeste sufritu zuenjendearen oroitzapen historikoaberreskuratzea ezinbestekoa etalegezkoa zela iruditzen zait. Orainariketa zailagoa falta zaigu, gutxiengoaizan zen ezkerreko joeren ikerketaabiatzea; ea udalak liburu honi emandion bultzada ematen dion.

24 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

kultura

Abertzaleak

Zumaian:

ibilbide luze

baten arrastoan

amaiako plaza, 2Tel. 943 143278

252002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

otsailak 28, ostegunaEl cielo abierto

Zuz: Miguel AlbaladejoAkt: Sergi Lopez, MariolaFuentes

El cielo abierto Miguel Albaladejo eta Elvira Lindorenelkarlanaren laugarren fruitua da. Lau pelikula hauetanjende arruntaren bizitzetan oinarritu dira. Hiri handietakoauzo txiroetan bizi den jendea, langileak, etab. dirapelikula txiki, xarmangarri eta barre eragile hauetakoardatzak. Benetako bizitzan aurki daitezkeen pertso-naiekin eta Woody Allen berak sinatuko lituzkeen elkarriz-ketekin egiten dute topo tandem honek sinatzen dituenpelikuletan.

Pelikularen zutabea Sergi Lopez da. Aktore kataluniarhonek psikiatra baten papera betetzen du. Emazteakuzteaz gain, amaginarreba jasoko du etxean. Horrez gain,lanean ari dela, auzo txiro bateko gazte batek diru zorroalapurtuko dio. Kartera berreskuratzera joaten denean, berebizitza aldatuko dion ile apaintzailea ezagutuko du.

Martxoak 7, ostegunaEl círculoZuz: Jafar PanahiAkt: Maryam Parvin Almani, NargessMarnizadeh

Jafar Panahik irandarrak, bere azken lan honetan etengabemehatxatuta bizi diren emakume batzuen istorioakontatzen digu. Ohituren tranpan erori nahi ez duengaztea, prostituzioan murgildu den neskatoa edo berealaba abandonatu behar izan duen emakumea dira,besteak beste, El círculoko protagonistak.

Emakumeen begietan, kolpe ugari jasotako aurpegietan,begirada goibeletan eta beldurra eta mina darien aurpe-gietan geratzen da. Zirkulu horretatik irtetea ezinezkoa da,baina, hala ere, emakumeak ez dira errenditzen eta borro-katzen jarraitzen dute. Emakume izatea, Iranen bizitzea etaaske izatea, lasai bizitzea zaila ez, ezinezkoa dela frogatzenduen pelikula sinesgarri eta gogorra.

antzerkia

otsailak 22, ostiralaTabakoak sor ditzakeen

Zuz: Jone IrazabalAkt: Ramon Barea

Ivan Ivanovich-ek, antzezlan honetako

pertsonaia bakarrak, ihes egin nahi du.

Bere emazteak, nesken barnetegi

bateko jabeak, erabat dominatzen du.

Barnetegiko musika eta beste hainbat gaitako irakaslea

da, bertako administratzailea izateaz gain. Eta ihes egin

nahi du: "Solfeotik, sukaldaritza aurreztailetik, ezer ez

duen zopatik, bere emaztearen dirutik, ergelkeria horie-

tatik guztietatik ihes egin nahi dut…, eta urruneko

lekuren batean geratu nahi dut, mendian, zuhaitz bat

banintz bezala landatuta. Eta ahaztu". Ahaztu, eta agian

hil. Ivan Ivanovichen tragedia ikuslearentzat komedia

da. Edo hala izan beharko luke.

Txalo Produkzioak antzerki taldeak Anton Txekhov

idazle errusiarraren "Tabakoak sor ditzakeen kalteak"

lana antzeztuko du. Oholtza gainean, Ramon Barea

bilbotarra. Bere ahotik, dibagazio artean, milaka egia.

Martxoak 8, ostiralaKomeriaka emakumezkoena

Zuz: Eneko OlasagastiAkt: loli Astoreka, Elena Irureta, Aitzpea Goenaga,Mireia Gabilondo, Maiken beitia

Guztira bost aktore. Bost

emakume, Bakoitza berari

ardura dion zerbaitekin abiatuko

da. Ez da aitzakia, baizik eta ia

aitorpena, sekretu bat

kontatuko baligute bezala. Egia

batetik abiatuta, psikodramarik gabe, fikzio umoretsua

egingo da eta hortik aurrera komeriak.

Loli Astorekak Euskal herritarra dela eta ez baserritarra

oso garbi utzi nahi du. Elena Irureta etxetik ateratzearen

beldur da. Mireia Gabilondok hausnarketa egiten du:

zientzuk dira bere ustez gizon batek eduki behar dituen

nolakotasunak hobezin izateko? Maiken Beitiak nafarra

da eta euskaldunberritasuna barne-barne-barneratua

dauka. Aitzpea Goenaga, hark bai arazoak, bere kontua

zertan den ez baitaki oraindik.

26 2002ko o tsa i l a k 15/99.zenb .

Iraeta auzoa z/g 78 postakutxaTel. Faxa: 943148124

20740 IRAETA- ZESTOA

otsaila

ARGIZAIOLAKOtsailaren 21 arte, Oxford aretoan.

Haritzez, gereziondoz eta gaztainondoz landutako 50 pieza

dauzkagu hemen, Felix Pinillos Martinez jatorri nafarreko

artisau legazpiarrak eginda. Donostiako San Telmo

museoan dauden oholtxoen kopia zehatzak dira, egia

esan. Forma eta eredu ezberdin asko daude, eta euskal

hilobi-artea eta arte herrikoiaren irudia osatzen dute,

orokorrean. Artearen Historian lizentziatua den Luis Angel

Agirre Mujikak ezarritako irizpideari jarraituz sailkatuko

dira argizaiolak, eta jatorria eta ezaugarri nagusiak

azaltzen dituzten testuekin batera aurkeztuko dira.

22ostirala

ANTZERKIATxalo taldearen

“sobre losperjuicios del

tabaco”22:00etan

Aita Mari zinean

21osteguna

IPUINKONTAKETA

Hiruki taldearen“Hauxe dazientzia”17:30etan

Forondan

24igandea

HAURRENTZATZINEA“Spot”

17:00etan

Aita Mari zinean

27asteazkena

DEIALDIASantelmoak

2002 antolaketabilera. Herriko

talde etainteresik duzuenguzitioi gonpi-dapen zabala

19:00etan

Udaletxean

agenda

16larunbata

IRTEERABaionara EuskalMuseoa ikustera

MARTXOA

10igandea

HAURRENTZATZINEA

“kiriku etasorginak”17:00etan

Aita Mari zinean

MARTXOA

8ostirala

ANTZERKIA“Komeriaka”

22:00etan

Aita Mari zinean

MARTXOA