Εισαγωγική Επιμόρφωση για την εκπαιδευτική αξιοποίηση ΤΠΕ (Επιμόρφωση Β1 Επιπέδου)

Δραστηριότητα

Επιλέξτε ένα μαθησιακό αντικείμενο από το Φωτόδεντρο που αφορά σε κάποιο γνωστικό αντικείμενο της επιλογής σας. Σκεφτείτε πώς θα το αξιοποιούσατε στην τάξη σας και ετοιμάστε, με βάση το πρότυπο μ-δραστηριότητων που παρουσιάστηκε στην 6η συνεδρία, μια μ-δραστηριότητα χρησιμοποιώντας ενδεχομένως και διαδραστικό πίνακα. Όλες οι μ-δραστηριότητες θα παρουσιαστούν στην 7η συνεδρία. Όποιος/Όποια έχει τη δυνατότητα και επιθυμεί, μπορεί να το εφαρμόσει σε συνθήκες πραγματικής τάξης και να παρουσιάσει μαζί με τη μ-δραστηριότητα και την εμπειρία του/της.

Αναρτήστε στον «Χώρο αποστολής αρχείων ασύγχρονων δραστηριοτήτων, Μεσοδιάστημα: Συνεδρία 6 & 7» τη μ-δραστηριότητα με όνομα αρχείου: «S6_m_drast_eponymo_onoma».

Μάθημα: Μελέτη Περιβάλλοντος

Τάξη: Δ’ Θέμα/τίτλος κεφαλαίου: Ζώα ασπόνδυλα και σπονδυλωτά

Τίτλος ευρύτερης ενότητας: Ζώα

Διδακτικοί Στόχοι

Α. Ως προς το αντικείμενο (γνώσεις, δεξιότητες, αξίες - στάσεις):

1) Να αντιληφθούν οι μαθητές το λόγο διάκρισης των σπονδυλωτών από τα ασπόνδυλα ζώα.

2) Να διακρίνουν οι μαθητές τα σπονδυλωτά από τα ασπόνδυλα ζώα και να τα ταξινομήσουν στις αντίστοιχες κατηγορίες.

3) Να γνωρίζουν τις υποκατηγορίες των σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων.

4) Να μπορούν να ξεχωρίσουν τα χαρακτηριστικά των ζώων κάθε υποκατηγορίας.

Β. Ως προς τη χρήση των ΤΠΕ:

1) Να εξοικειωθούν με τη χρήση ενός λογισμικού προσομοίωσης

Γ. Ως προς την μαθησιακή διαδικασία: (Γιατί είναι σημαντική για τους μαθητές της τάξης μου, για το

παρόν ή και το μέλλον τους, η συγκεκριμένη γνώση, δεξιότητα, τεχνική, μέθοδος, στάση, αξία?):

Αρχικά, η ευρύτερη ενότητα απευθύνεται σε ένα θέμα που είναι αρκετά οικείο για τους μαθητές της Δ΄

Δημοτικού, τα ζώα, καθώς το έχουν διδαχτεί και σε άλλες τάξεις του δημοτικού σχολείου, ειδικότερα στο μάθημα

της μελέτης περιβάλλοντος. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο προσφέρει στους μαθητές καλύτερη κατανόηση του

ζωικού περιβάλλοντος με το οποίο συναναστρέφονται καθημερινά, ενώ τους δείχνει επιπλέον την σημασία της

σπονδυλικής στήλης όχι μόνο για τα ζώα αλλά και για τον άνθρωπο. Οι αρκετές γνώσεις που διαθέτουν οι

μαθητές για αυτό το κεφάλαιο βοηθά τόσο τον εκπαιδευτικό όσο και τους μαθητές ώστε το μάθημα να γίνεται πιο

διαδραστικό.

Διάρθρωση (φάσεις) και προβλεπόμενος χρόνος ανά φάση:

Α΄ φάση: Εισαγωγή στο κεφάλαιο - Λόγος διάκρισης σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων (10΄)

Προβάλλω από το Φωτόδεντρο Σπονδυλωτά και Ασπόνδυλα Ζώα, εικόνες ζώων και θα ζητήσω από τα παιδιά να

τα αναγνωρίσουν. Έπειτα θα δείξω στα παιδιά, μια διαφάνεια με αντιπροσωπευτικά δείγματα σπονδυλωτών (γάτα

– χελώνα) και ασπόνδυλων ζώων (τσούχτρα – αράχνη) και θα προσπαθήσω να αναπτύξω την μεταξύ τους

συζήτηση για το λόγο διάκρισης σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων, ώστε να φθάσει ο κάθε μαθητής στο

συμπέρασμα ότι η σπονδυλική στήλη είναι ένας λόγος διάκρισης των ζώων. Αυτό θα επιτευχθεί με ερωτήσεις

όπως: «Σε τι διαφέρουν μεταξύ τους τα ζώα;» και «Τι κοινό έχει η πρώτη κατηγορία ζώων με τον άνθρωπο; Αυτό

το κοινό χαρακτηριστικό πως βοηθάει τα συγκεκριμένα ζώα σε σχέση με τα ζώα της δεύτερης κατηγορίας;».

Β΄ φάση: Κατηγορίες ασπόνδυλων ζώων και γνωριμία με τα χαρακτηριστικά τους (20΄)

Αφού αντιληφθούν ότι η σπονδυλική στήλη παίζει σημαντικό ρόλο στη διάκριση των ζώων, περνάμε στην

β΄φάση, όπου οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την πρώτη κατηγορία, τα ασπόνδυλα ζώα. Προβάλλω με τη

βοήθεια του προτζέκτορα τις έξι κατηγορίες ασπόνδυλων ζώων (αρθρόποδα, εχινόδερμα, κνιδόζωα, μαλάκια,

σκώληκες και σπόγγοι). (ΕΡΓΑΣΙΕΣ) Σε κάθε διαφάνεια αρχικά ανακοινώνω το όνομα της κατηγορίας (π.χ.

εχινόδερμα) και ζητάω από τους μαθητές να σκεφτούν και να υποθέσουν τι χαρακτηριστικά θα έχουν τα ζώα που

ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Όταν τα παιδιά στερέψουν από ιδέες και δεν μπορούν να σκεφτούν κάτι άλλο,

προβάλω ένα ή δύο ζώα (π.χ. στα εχινόδερμα έναν αχινό) που ανήκουν στην συγκεκριμένη κατηγορία, για να τα

βοηθήσω να βρουν όσο το δυνατό περισσότερα χαρακτηριστικά. Βλέποντας τα ζώα τα παιδιά συμπληρώνουν και

κάποια άλλα στοιχεία που έχουν ξεχάσει. Για την ολοκλήρωση της β΄φάσης προβάλλω τα χαρακτηριστικά που η

εκάστοτε κατηγορία διαθέτει και τα παιδιά βλέπουν αν έχουν λεχθεί.

Γ΄φάση: Αξιολόγηση με δραστηριότητες από το τετράδιο εργασιών (10΄)

Τέλος, στην γ΄φάση τα παιδιά θα ασχοληθούν με τις 3 δραστηριότητες του τετραδίου εργασιών (όπου αφορούν

κυρίως τα ασπόνδυλα ζώα. Η πρώτη δραστηριότητα παρουσιάζει εικόνες ζώων που οι μαθητές πρέπει να

κατατάξουν στις δύο βασικές κατηγορίες που διδάχθηκαν (ασπόνδυλα / σπονδυλωτά). Στην δεύτερη

δραστηριότητα, οι μαθητές πρέπει να ονομάσουν τις 6 υποκατηγορίες των ασπόνδυλων ζώων με βάση κάποια

χαρακτηριστικά που δίνονται. Τέλος, στην τρίτη δραστηριότητα οι μαθητές πρέπει πάλι να τοποθετήσουν κάποια

ζώα στις κατηγορίες ασπόνδυλων ζώων που αυτά ανήκουν, αφού αρχικά αναγνωρίσουν τα ζώα μέσα από εικόνες

που τους δίνονται.

Προμηθευόμαστε ένα ντοσιέ με 24 φύλλα. Σε κάθε φύλλο γράφουμε ένα από τα 24 γράμματα του αλφάβητου.➢ Κατά τη διάρκεια της ενότητας κατα- γράφουμε στο κατάλληλο φύλλο (με βάση το

αρχικό τους γράμμα) λέξεις σχετικές με το περιβάλλον. Γράφουμε τι σημαίνει η καθεμιά (την ερμηνεία τους) και δίνουμε παραδείγματα.

νουµεΣυγκρί

Ένα δέντρο είναιο «οίκος», δηλαδή το σπίτι

πολλών ζωντανών οργανισμών.➢ Σε όλη τη διάρκεια της ενότητας εμπλουτίζουμε το λεξικό μας με

δικά μας ή άλλα σκίτσα, φωτογραφίες, πραγματικά αντικείμενα και ό,τι άλλο σκεφτούμε.

Σιγά σιγά θα φτιάξουμε το δικό μας «Λεξικό του Περιβάλλοντος».

Η Λένα, ο Σωτήρης και η Νατάσα μελέτησαν έναν πέτρινο τοίχο (ένα μικρό οικοσύστημα) της παιδικής χαράς της γειτονιάς τους. Nα τι κα- τέγραψαν στον πίνακα που κατασκεύασαν στο σημειωματάριό τους:

Zώα

Aριθμός ζώων που παρατηρήθηκαν

συνολικά πάνω στον τοίχο (πάνω

στις πέτρες και στις σχισμές του)

Aριθμός ζώων που παρατηρήθηκαν πάνω στις πέτρες

του τοίχου

σκουλήκια 8 1βρομούσες 6 2μυρμήγκια 31 16πασχαλίτσες

1 0

αράχνες 4 0σαλιγκάρια 6 4σαύρες 3 1

1)α) Ποιο ζώο παρατήρησαν τα παιδιά σε μεγαλύτερο αριθμόπάνω στον τοίχο; ...................................

β) Πόσες αράχνες παρατήρησαν πάνω στις πέτρες του τοίχου;...................................

γ) Ποια ζώα ήταν τα λιγότερα σε αριθμό πάνω στον τοίχο;................................... δ)

Πόσα διαφορετικά είδη ζώων παρατήρησαν πάνω στον

2.

τοίχο; ...................................ε) Πόσα διαφορετικά είδη ζώων παρατήρησαν πάνω στις

πέτρες του τοίχου; ..................................

21

στ) Γιατί, κατά την άποψή μας, υπήρχαν συνολικά περισσότερα είδη ζώων πάνω στον τοίχο (πέτρες - σχισμές) από ό,τι πάνω στις πέτρες του τοίχου;

.............................................................................................................ζ) Τα περισσότερα σκουλήκια παρατηρήθηκαν στις σχισμές του τοίχου.

Γιατί, κατά την άποψή μας, βρίσκονταν εκεί;.............................................................................................................

2)Τα παιδιά αποφάσισαν να πάρουν μερικά ζώα από αυτά που παρατήρησαν στην τάξη τους, για να τα μελετήσουν. Γράφουμε δύο κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν τα παιδιά, όταν θα συλλέξουν τα ζώα:α) ..........................................................................................................β) ..........................................................................................................

1. Παιχνίδι: «Οι αλληλεπιδράσεις στο οικοσύστημα που μελετήσαμε»Έχουμε στη διάθεσή μας ένα κουβάρι σπάγγο. Όλα τα παιδιά της τάξης σχηματίζουμε έναν κύκλο. Ένας από εμάς ονομάζει ένα φυτό που ζει και

αναπτύσσεται στο οι- κοσύστημα που μελετήσαμε, πιάνοντας την άκρη του σπάγγου.

Κάποιος άλλος ονομάζει ένα ζώο ή κάποιο άλλο στοιχείο τού οικο- συστήματος που έχει κάποια σχέση μ’ αυτό το φυτό. Διατυπώνει μια πρόταση για τη σχέση αυτή και πιάνει τη συνέχεια του σπάγγου.

Το παιχνίδι συνεχίζεται...

2. 4. Ένα παραμύθι απ’ την… ανάποδη

Το μικρό λυκάκι πρέπει να πάει φαγητό στην άρρωστη γιαγιά του.

«Προσοχή! Στο δάσος κυκλοφορούν επικίνδυνες

Κοκκινοσκουφίτσες και κυνηγοί», είπε η μαμά λύκαινα

στον Άκη, το μικρό λυκάκι.«Γιατί να θέλουν το κακό μου;» ρώτησε ο Άκης.3. Συνεχίζουμε το παραμύθι….

3.ρ

ζο

ό

υ

λ

µ

ω

ε

νΠ

Π

α

α

ι

ρ

χ

ο

ν

υ

ί

σ

δ

ι

ι

ά

Ταξινομούμε τα παρακάτω ζώα σε σπονδυλωτά και ασπόνδυλα:άλογο, πεταλούδα, ακρίδα, λαγός, βάτραχος, αράχνη, σκύλος, κάμπια.

Σπονδυλωτά Aσπόνδυλα

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

5.

µεΣυζητού