A situación A situación sociolingüística sociolingüística

do idioma galegodo idioma galego

Henrique MonteagudoHenrique MonteagudoUniversidade de Santiago de CompostelaUniversidade de Santiago de Compostela

DESCRICIÓN DA SITUACIÓN SOCIOLINGÜÍSTICA DO GALEGO

E A SÚA EVOLUCIÓN RECENTE

Fontes: MSG (1992), IGE (2003), IGE (2008)

•A. Variables lingüísticas.

• 1. Lingua inicial

• 2. Lingua usual

• 3. Competencia lingüística

• 4. Cambio de lingua

•B. Variables sociais:

• 1. Tamaño do municipio

• 2. Idade: proxección en tempo aparente (evolución)

1. Lingua inicial declarada, 2003 (IGE)

outras 1,67%

as dúas16,27%

castelán30,31%

galego51,75%

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

2. Lingua inicial declarada, 2008 (IGE)

outras 3%

as dúas23%castelán

27%

galego47%

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

3. Evolución da lingua inicial 1992 > 2003 > 2008

62 52 47

11 16 23

26 30 27

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1992 2003 2008

CastelánAs dúasGalego

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

4. Lingua habitual declarada, 2003 (IGE)

só galego43%

só castelán20%

máis castelán19%

máis galego 18%

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

5. Lingua habitual declarada, 2008 (IGE)

só galego30%

só castelán20%

máis castelán22%

máis galego 26%

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

6. Evolución da lingua habitual 1992 > 2003 > 2008

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

39

43

3030

18

27

21 19

22

10

2021

0

10

20

30

40

50

60

70

Só castelánMáis CastelánMáis GalegoSó Galego

MSGIGE03IGE08

7. Evolución da lingua habitual 1992 > 2008

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

 

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

8. Lingua inicial por idade 2003 (IGE)

76

63

52

3934 33

14 2331

3940

46

9 13 16 18 24 20

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

5 a 1415 a 2930 a 3940- 4950- 6465 e +

OutrasNas DúasCastelánEn Galego

 

2531

33

43

56

74393434

3223

13 3431282219

13

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

5 a 1415 a 2930 a 3940- 4950- 6465 e +

OutrasNas DúasCastelánEn Galego

-

9. Lingua inicial por idade 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

323439

52

63

76

74

56

4333 31

25

0%1000%2000%3000%4000%5000%6000%7000%8000%9000%

10000%

0 2 4 6 8

20032008

10. Evolución do galego como lingua inicial por idade2003 > 2008 (IGE)

100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%

+ 65 anos 50-64 40-49 30-39 15-29 -14 anos

11. Evolución do castelán como lingua inicial por idade 2003 > 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

464039

31

14

22

23

13

31 34 3439

05

101520253035404550

0 2 4 6 8

20032008

100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%

+ 65 anos 50-64 40-49 30-39 15-29 -14 anos

100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%

12. Evolución do bilingüismo inicial 2003> 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

2024

161513

9

3431

28

2219

13

05

10152025303540

0 2 4 6 8

20032008

100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%

+ 65 anos 50-64 40-49 30-39 15-29 -14 anos

13. Lingua habitual por idade 2003 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

5137

28 27

16

22

2017 13

813

2129

26

10 14 22 26 34

66

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

+ 65anos

50-64 30-49 15-29 - 14anos

só castelánmáis castelánmáis galegoSó galego

3422 19 15

26

33

2724

21

1018

27 3234

11 1524 25 30

53

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

+ 65 anos 50-64 30-49 15-29 - 14 anos

só castelánmáis castelánmáis galegoSó galego

14. Lingua habitual por idade 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

15. Lingua habitual por idade 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

16. Evolución lingua habitual por idade 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

17. Evolución de galegofalantes segundo o ano de nacemento e ocupación no sector primario(IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

18. Pirámides de idade da poboación xeral e do grupo galegofalante (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

19. Evolución do galego como lingua habitual (só galego + máis galego) por idade 2003 > 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

4046

57

7382

3643

49

67

78

0102030405060708090

0 2 4 6 8

20032008

100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%

+ 65 anos 50-64 49-30 39-15 -14 anos

20. Evolución do castelán como lingua habitual (só castelán + máis castelán) 2003 > 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

6054

43

27

18

6457

41

33

21

0

10

20

30

40

50

60

70

0 2 4 6 8

20032008

100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%

+ 65 anos 50-64 49-30 39-15 -14 anos

21. Lingua habitual en números absolutos por hábitat 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

22. Fogares totalmente galegofalantes por comarca 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

23. Lingua habitual nas sete principais cidades 2008 (IGE)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

24. Lingua das aulas por idade 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

25. Razóns do cambio de idioma 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

26. Medios para aprender a falar galego 2008 (IGE)

27. Lingua empregada segundo interlocutor/a 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

28. Lingua empregada no eido laboral 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

0%

10%20%

30%

40%

50%

60%70%

80%90%

100%

mal 2,80% 10,60% 14,20% 46,80%regular 16,20% 21,70% 27,80% 25,10%ben 80,90% 67,70% 58% 28,10%

entender falar ler escribir

29. Competencia lingüística: Destrezas 2003 (IGE)

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

nada 1,00% 3,00% 3,00% 19,00%pouco 4,00% 8,00% 14,00% 23,00%bastante 29,00% 35,00% 36,00% 33,00%moito 66,00% 54,00% 47% 25,00%

entender falar ler escribir

30. Competencia lingüística: Destrezas 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

31. Lingua en que mellor se desenvolve 2008 (IGE)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

32. Lingua en que mellor se desenvolve por idade 2008 (IGE)

33. Lingua en que mellor se desenvolve por tamaño de municipio 2008 (IGE)

67

43 3823

19

2824

23

1429

38

54

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

menos de 10.000 hab

10.000-20.000 hab

20.000-50.000 hab

máis de 50.000 hab

castelánigual as dúasgalego

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

34. Evolución da competencia lingüística 1992 > 2003 > 2008 : Destrezas

27

5058

46

85 83 86 90 8997 97 95

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

EntenderFalar Ler Escribir

199220032008

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

35. Competencias en galego e castelán (2009)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

36. Coñecemento das linguas propias nas comunidades bilingües (2001)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

37.Media das páxinas de información e publicidade en galego na prensa 2003/2007

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

38. Índice de uso do galego en diferentes ámbitos administrativos (2007)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos

39. Factores para valorar a vitalidade e risco de desaparición dun idioma (UNESCO 2003)

Introdución á Sociolingüística Galega. Henrique Monteagudo. Filoloxía Galega (USC)

*Tirado de Xaime Subiela 2010, “O idioma galego alarmas e esperanzas”. Anuario Galicia 2010. Tempos Novos