A CANTIGA MÁIS ANTIGA

CONSERVADA É PRECISAMENTE

DE ESCARNIO, O QUE NOS

AMOSA A PRÁCTICA CORTESÁ DE

MODA DAQUELA.

O trobar burlesco é igual de

convencional que os outros

xéneros. Chanzas entre

trobadores obedecen a un código

aceptado previamente.

Caracterización

• Burlescas e satíricas para divertir ao público • Critícanse tanto persoas como hábitos • Serven de documentos porque amosan a

sociedade dese tempo, crenzas, ... • Usan o xogo de palabras e o equívoco• Gran diversidade temática e tonal• Sorprenden polo seu desenfado e ausencia de

pudor

Caracterización

• A cantiga de escarnio baséase na aequivocatio, é dicir, na utilización de palabras con dobre sentido que agochan significados ocultos.

• A palabra aequivocatio provén do latín AEQUIVOCUS = ambiguo, equívoco, que pode entenderse en máis dun sentido.

AEQUIVOCUM>AEQUIVOCARE>AEQUIVOCATIO

• A cantiga de maldicir, en cambio, é aquela na cal se utilizan palabras directas para satirizar. O léxico é explícito.

O Xénero de Escarnio e maldicir

procede do SIRVENTÉS MORAL

PROVENZAL, composición na que os

trobadores occitanos criticaban

persoas ou malos costumes da

sociedade cunha finalidade moral.

NA GALIZA PRESENTA VARIOS

TEMAS:

A COVARDÍA

DALGÚNS

NOBRES NA

BATALLA, A

POBREZA NA

QUE OUTROS

NOBRES

CAÍAN, ...

… OS VICIOS

DO CLERO OU

A DUBIDOSA

MORAL DAS

SOLDADEIRAS.

TAMÉN OS XOGRARES ERAN OBXECTO

DE BURLA NESTAS CANTIGAS,

RIDICULIZÁNDOSE A SÚA HABELENCIA

POÉTICA.

Foi un día Lopo jograr

á cas dun infançón

cantar;

e mandou-lh’ ele por

don dar

tres couces na

garganta;

e fui-lh’ escass’, a meu

cuidar,

segundo com’ el canta.

… (Martím Soares)

NA CANTIGA DE ESCARNIO UTILÍZASE A RETRANCA E O DOBRE SENTIDO OU IRONÍA.

ESTE VERSO FAI ALUSIÓN A UN

CABALEIRO COVARDE QUE FUXIU A PORTUGAL

NUNHA BATALLA:Don Foão, que eu sei que há

preço de ligeiro, …

(Afonso Meendes de Briteiros)

MAIS A DE MALDICIR USA PALABRAS DIRECTAS, SEN EUFEMISMOS.

Abadessa, oi dizer

que erades mui sabedor

de todo ben; e, por amor

de Deus, queréde-vos doer

de min, que hogano casei,

que ben vos juro que non sei

máis que un asno de foder. (Afonso Eanes do Cotón)

ESTAS CANTIGAS

ADOITABAN SER DE

MESTRÍA POLA

NECESIDADE DE USO

DE LÉXICO VARIADO,

DANDO MOITA MÁIS

INFORMACIÓN DE

COBRA A COBRA.

Temas

• de tipo sexual: soldadeiras e abadesas. • de feitos históricos: guerra contras os

mouros... • sátiras de vicios, costumes ou defectos físicos. • crítica a clases sociais e oficios: médicos,

relixiosos, infanzóns... • literaria: contra outros poetas e xograres e

crítica da morte por amor.

Clasificación• Sátira social: tratan sobre vicios, costumes,

defectos, cargos eclesiásticos ou estamentos sociais (ex. a avaricia dos infanzóns).

• Sátira literaria: composicións en que se atacan mutuamente trobadores e xograres (ex. a falta de talento).

• Sátira política: critican feitos históricos da época medieval (ex. nobres que cambian de bando nunha guerra).

Clasificación• Sátira moral: tratan sobre a corrupción, os

abusos dos poderosos ou a decadencia das antigas virtudes (ex. o triunfo da mentira no mundo).

• Sátira sexual: composicións que tratan sobre a condición sexual, o clero, os cornudos ou as soldadeiras (ex. a homosexualidade).