CANDIDATURA A CANDIDATURA A RESERVA DE BIOSFERA RESERVA DE BIOSFERA

““MARIMARIÑÑAS CORUAS CORUÑÑESAS E ESAS E TERRAS DO MANDEOTERRAS DO MANDEO””

OLEIROS, 20 xullo 2012OLEIROS, 20 xullo 2012

ASOCIACIÓN DESENVOLVEMENTO RURAL “MARIÑAS – BETANZOS”

ASOCIACIÓN DE 2º GRAO, CONSTITUÍDA NO ANO 2008CONTA CON 125 SOCIOS

REPARTIDOS EN 13 MESAS SECTORIAIS: (Agrogandeiro; forestal; mulleres; xuvenís; deportivas-recreativas-culturais; artesanía; medioambiente; turismo; empresarios; colectivos de interese social;

institucional; administracións locais; pesca e marisqueo)

OBXECTIVOS: 1. - FORO MELLORAR O MEDIO RURAL

2. - XESTIÓN PROGRAMA LEADER 2007-2013

ORGANIZACIÓN DA ASOCIACIÓN MARIÑAS-BETANZOS

1. ASAMBLEA XERAL (125 socios)

2. MESAS SECTORIAIS

3. XUNTA DIRECTIVA

AMBITO DE ACTUACIÓN: ABEGONDO, ARANGA, ARTEIXO, BERGONDO, BETANZOS, CAMBRE, CARRAL, CESURAS,

COIRÓS, CULLEREDO, MIÑO, IRIXOA, OLEIROS, OZA DOS RÍOS, PADERNE, SADA

O LEADER O LEADER éé mmááis un mis un méétodo para mobilizar e todo para mobilizar e fomentar o desenvolvemento rural, que un fomentar o desenvolvemento rural, que un conxunto pechado de medidas.conxunto pechado de medidas.

MetodoloxMetodoloxíía impulsada pola UE desde 1991 a impulsada pola UE desde 1991 desecentralizar as poldesecentralizar as polííticas de D.R., ticas de D.R., O rural deixe de ser un simple destinatario destas polO rural deixe de ser un simple destinatario destas polííticas para converterse ticas para converterse en protagonista do seu propio desenvolvementoen protagonista do seu propio desenvolvemento

DefinirDefinir--aplicar aplicar estratexia estratexia

MULTISECTORIALMULTISECTORIAL

Proxectos Proxectos cooperacicooperacióónn

Partenariados locais Partenariados locais entre sector pentre sector púúblico e blico e

privado (GDR)privado (GDR)

Traballo en Traballo en rederede

INNOVACIINNOVACIÓÓNN

Enfoque de Enfoque de abaixoabaixo--arribaarriba

METODOLOXÍA LEADER

PROGRAMA LEADER (2007-2013)

ILUSIILUSIÓÓNN

ESTRATEGIA DESARROLLO LEADER

SECTOR AGRARIO: -Mellora producion: formación, calidade, innovación -Recuperación variedades tradicionais, -Apoio comercilización: circuitos cortos, difusión, produtos locais, imaxe de marca, ligazón co turismo -Incorporación activos: formación, mov .Terras, prácticas laborais, axudas inv

SECTOR FORESTAL: agrupación propietarios, movilidade terras, aproveitamento biomasa usos térmicos

LITORAL-COSTA: X.I.Z.C; coordinación GAC e confrarrías; turismo naútico

EMPRESARIAL: axudas Leader, RSE, fomento innovación, aforro enerxético

TURISMO: Asociacionismo, mellora e creación servicios, Cantata2, PDPT, Camiño Inglés, Rede Roteiros, Patrimonio cultural (Per Local Marítima)

AMBIENTAL: Custodia; Compostaxe, Programa voluntariado, estudios e estratexias (invasoras, paisaxe, agrosistemas)

RESERVA DE BIOSFERA “MC e TM”

GOBERNANZA Axenda 21, Life, Leader

LUCHA CAMBIO CLIMATICOResíduos

MovilidadeEfic. enerxética

PROXECTO DE

COOPERACIÓN INTERTERRITORIAL

NUEVOS HORIZONTES

(2010-2013)

Impulsar iniciativas de emprego a través da posta en valor de terras agrarias, mediante a recuperación do patrimonio xenético vexetal e o

fomento de novas producións demandadas polos mercados

AsociaciónMonteval

ÁÁMBITO DO PROXECTOMBITO DO PROXECTO

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

FASE I. ASISTENCIA TFASE I. ASISTENCIA TÉÉCNICACNICA

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

ALGALGÚÚNS CULTIVOS/VARIEDADES SELECCIONADAS (TRADICIONAIS)NS CULTIVOS/VARIEDADES SELECCIONADAS (TRADICIONAIS)

CENTRO INVESTIGACICENTRO INVESTIGACIÓÓNS AGRARIAS MABEGONDONS AGRARIAS MABEGONDO•• HORTHORTÍÍCOLAS: pemento (COLAS: pemento (MougMougáán, Punxn, Punxíín, Arnoia, Oimbran, Arnoia, Oimbra), cebola ), cebola ((Betanzos, Ribadeo e VilagarciaBetanzos, Ribadeo e Vilagarcia), tomate (), tomate (Negro de Santiago, Abuela de Negro de Santiago, Abuela de

OsedoOsedo), repolo (), repolo (BetanzosBetanzos).).•• TRIGO: Callobre.TRIGO: Callobre.•• MAZMAZÁÁN: 13 variedades locais (N: 13 variedades locais (Camoesa, Repinaldo, Verdellas...Camoesa, Repinaldo, Verdellas...))

MISIMISIÓÓN BIOLN BIOLÓÓXICA DE GALICIAXICA DE GALICIA•• GRELO: 2 variedades locais de Lugo, 2 variedades locais de GRELO: 2 variedades locais de Lugo, 2 variedades locais de Ordes.Ordes.

CULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOSCULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOS

PEMENTO: PEMENTO: MougMougáán, Punxn, Punxíín, Arnoia, Oimbra. (40 grs/variedade)n, Arnoia, Oimbra. (40 grs/variedade)

CEBOLA: CEBOLA: Betanzos, Ribadeo e Vilagarcia.Betanzos, Ribadeo e Vilagarcia. (300 grs/variedade)(300 grs/variedade)

FASE I. ASISTENCIA TFASE I. ASISTENCIA TÉÉCNICACNICA

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

CULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOSCULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOS

FASE I. ASISTENCIA TFASE I. ASISTENCIA TÉÉCNICACNICA

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

TOMATE: TOMATE: Negro de Santiago, Abuela de OsedoNegro de Santiago, Abuela de Osedo (8grs/variedade)(8grs/variedade)

REPOLO: REPOLO: Betanzos (16 grs)Betanzos (16 grs)

CULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOSCULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOS

TOMATE TOMATE Negro de SantiagoNegro de Santiago

TRIGO: CallobreTRIGO: Callobre. (400 Kg.). (400 Kg.)

MANZANA: Tres en Cunca, Arriscadas, JosMANZANA: Tres en Cunca, Arriscadas, Joséé Antonio, Morro de Antonio, Morro de Liebre, Camoesa, Repinaldo, Sangre de Toro, GravillLiebre, Camoesa, Repinaldo, Sangre de Toro, Gravilláán, Peros do n, Peros do Can, Toca Pandeiro, Verdellas, Jamardo, Rabiosa de Callobre.Can, Toca Pandeiro, Verdellas, Jamardo, Rabiosa de Callobre.

FASE I. ASISTENCIA TFASE I. ASISTENCIA TÉÉCNICACNICA

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

CULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOSCULTIVOS TRADICIONAIS SELECCIONADOS

PEQUEPEQUEÑÑOS FROITOS: ArOS FROITOS: Aráándanos, physalis (tomatillo).ndanos, physalis (tomatillo).•• Demanda crecente industria transformadora que estDemanda crecente industria transformadora que estáán n interesadas en consolidar a produciinteresadas en consolidar a producióón en Galicia.n en Galicia.•• Experiencias de Experiencias de ééxito (Asturias e o arxito (Asturias e o aráándano: lndano: líñíña de axudas, a de axudas, rendimentos de ata 18.000rendimentos de ata 18.000€€/ha, 3,20 /ha, 3,20 €€/kg)./kg).•• Valor comercial en aumento.Valor comercial en aumento.

FASE I. ASISTENCIA TFASE I. ASISTENCIA TÉÉCNICACNICA

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

NOVOS CULTIVOS DE INTERESENOVOS CULTIVOS DE INTERESE

PLANTAS MEDICINALES E AROMPLANTAS MEDICINALES E AROMÁÁTICAS. Exemplo: TICAS. Exemplo: ÁÁrnicarnica•• Demanda crecente e importante das farmacDemanda crecente e importante das farmacééuticas (cada ano uticas (cada ano incremincremééntase un 10%).ntase un 10%).•• Experiencias de Experiencias de ééxito: Cooperativa Milhulloa (Palas de Rei).xito: Cooperativa Milhulloa (Palas de Rei).•• De uso antiinflamatoria, antirreumDe uso antiinflamatoria, antirreumáática e reforza a actividade tica e reforza a actividade cardcardííaca.aca.••Soporta situaciSoporta situacióóns moi diferentes de humidade de solo e acidez.ns moi diferentes de humidade de solo e acidez.

FASE I. ASISTENCIA TFASE I. ASISTENCIA TÉÉCNICACNICA

Proyecto de cooperaciProyecto de cooperacióón n NUEVOS HORIZONTESNUEVOS HORIZONTES

NOVOS CULTIVOS DE INTERESENOVOS CULTIVOS DE INTERESE

POR QUÉ UNHA RESERVA DE BIOSFERA?

ESTRATEXIAS POSTAS ENMARCHA DESDE O

TERRITORIO

1. Valorización de producións locais agroalimentarias (MARCA)

2. Conservación e recuperación da biodiversidade

4. Turismo sostible

6. Loita contra cambio climático (mobilidade, residuos, etc.)

7. Conservación, investigación e divulgación ambiental

3. Novos modelos de xestión forestal sostible

8. PLANIFICACIÓN PARA O FUTURO

5. Animar iniciativas emprendedoras sostibles

REFORZAR

EMBALSE DE ABEGONDO-CECEBRE:Clasificación: Zona de especial Protección de los Valores Naturales (ZEPVN) y Lugar de Importancia Comunitaria (LIC).Código del LIC: ES1110004Extensión: 493,41 ha.Municipios: Abegondo, Betanzos, Cambre, Carral y Oza dos Ríos.

BETANZOS MANDEOClasificación: Zona de especial Protección de los Valores Naturales (ZEPVN) y Lugar de Importancia Comunitaria (LIC).Código del LIC: ES1110007Extensión: 1.020 ha.Municipios: Aranga, Bergondo, Betanzos, Coirós, Irixoa, Miño, Paderne y Oza dos Ríos.

COSTA DE DEXOClasificación: Monumento Natural, Zona de especial Protección de los Valores Naturales (ZEPVN) y Lugar de Importancia Comunitaria (LIC).Código del LIC: ES1110009Extensión: 347 ha.Municipios: Oleiros

ESPACIOS NATURALESPROTEGIDOS

PROPUESTAS INICIALES: ZONAS NÚCLEO

ABEGONDO-CECEBRE

BETANZOS - MANDEO

COSTA DEXO

RESERVAS de BIOSFERARESERVAS de BIOSFERAPrograma sobre o Home e a Biosfera (Man and Programa sobre o Home e a Biosfera (Man and Biosphere) da UNESCO (1971).Biosphere) da UNESCO (1971).

PROMOVER USOS SOSTIBLES, A CONSERVACIPROMOVER USOS SOSTIBLES, A CONSERVACIÓÓN DA N DA DIVERSIDADE BIOLDIVERSIDADE BIOLÓÓXICA E A MELLORA DAS RELACIXICA E A MELLORA DAS RELACIÓÓNS ENTRE NS ENTRE O HOME E O SEU MEDIO AMBIENTE.O HOME E O SEU MEDIO AMBIENTE.

MARCO DO PROGRAMA MAB EN ESPAMARCO DO PROGRAMA MAB EN ESPAÑÑA:A:•• Estratexia de Sevilla e Marco Estatutario (1995).Estratexia de Sevilla e Marco Estatutario (1995).•• Plan de AcciPlan de Accióón de Madrid (2008 n de Madrid (2008 –– 2013).2013).•• Plan de AcciPlan de Accióón de Montseny (2009 n de Montseny (2009 –– 2013).2013).•• Lei 42/2007 do Patrimonio Natural e a Biodiversidade.Lei 42/2007 do Patrimonio Natural e a Biodiversidade.

TERRITORIO PREOCUPADO POR INNOVAR e TERRITORIO PREOCUPADO POR INNOVAR e AMOSAR QUE AMOSAR QUE ÉÉ POSIBLE CONCILIAR A POSIBLE CONCILIAR A

CONSERVACICONSERVACIÓÓN AMBIENTAL E O N AMBIENTAL E O DESENVOLVEMENTO SOSTIBLEDESENVOLVEMENTO SOSTIBLE

RESERVA DE BIOSFERA?

RESERVAS DE BIOSFERA E PARTICIPACIÓN

Aspecto fundamental nunha Reserva de Biosfera Aspecto fundamental nunha Reserva de Biosfera éé a a participaciparticipacióón activan activa dos distintos dos distintos axentesaxentes

(administraci(administracióóns, tns, téécnicos, cientcnicos, cientííficos, empresariado, ficos, empresariado, texido asociativo, ambientalistas, etc.), e que debe ser texido asociativo, ambientalistas, etc.), e que debe ser

peza clave non speza clave non sóó na na xestixestióónn sensenóón tamn taméén no proceso n no proceso de configuracide configuracióón de n de candidaturacandidatura..

REQUISITOS RESERVAS BIOSFERA (Lei 42/2007)A LEI 42/2007, de 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade establece que as reservas de biosfera deberán contar:1.1. ORDENACIORDENACIÓÓN ESPACIALN ESPACIAL::

a)a) ZONA NZONA NÚÚCLEOCLEO: espazos naturais protexidos, con Plan : espazos naturais protexidos, con Plan de Ordenacide Ordenacióón, Uso e Xestin, Uso e Xestióón.n.

b)b) ZONAS DE PROTECCIZONAS DE PROTECCIÓÓNN: integraci: integracióón da conservacin da conservacióón n da Zona Nda Zona Núúcleo co desenvolvemento sostible. Minimizar cleo co desenvolvemento sostible. Minimizar os efectos negativos das actividades humanas sobre as os efectos negativos das actividades humanas sobre as Zonas NZonas Núúcleocleo

c)c) ZONAS DE TRANSICIZONAS DE TRANSICIÓÓNN: o resto do espazo da Reserva.: o resto do espazo da Reserva.

2.2. PLAN ESTRATPLAN ESTRATÉÉXICOXICO: programa de actuaci: programa de actuacióóns adaptado aos ns adaptado aos obxectivos do Programa MaB.obxectivos do Programa MaB.

3.3. ÓÓRGANO DE XESTIRGANO DE XESTIÓÓNN, responsable de aplicar o Plan , responsable de aplicar o Plan EstratEstratééxico e que garanta a participacixico e que garanta a participacióón dos axentes locais.n dos axentes locais.

Zona Núcleo

Zona TampónZona TampónZona Transición

REDE DE RESERVAS DE BIOSFERA ESPAÑOLAS (RRBE)

2011 40 RBs (2 transfronterizas: con Marruecos e outra con Portugal)

1977 Declaración das 2 primeiras Reservas de Biosfera Españolas (RBEs)

6,7 % del territorio

LEI 42/2007, de 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade. Recolle as reservas de biosfera como “Áreas protexidas por instrumento internacional”.

Galicia (5) Terras do Miño, Xurés-Gerés, Oscos-Eo e Terras de Burón, Área de Allariz, Ancares-Courel.

A CANDIDATURA DA RESERVA DE BIOSFERA “MARIÑAS CORUÑESAS E TERRAS DO MANDEO”

CANDIDATURA CONSENSUADA .XURDE DO TERRITORIO.CON UN GRANDE RESPALDO.AXUSTADA Á NORMATIVA.A ÚNICA RESERVA DE BIOSFERA DA

PROVINCIA DE A CORUÑA.IMPULSO DA DEPUTACIÓN DA CORUÑA.TEN O RESPALDO DA XUNTA DE GALICIA.

ACCIÓNS MÁIS RELEVANTES DESENVOLTAS (2009-2012)

1. PROXECTO REDEAC.2. PARTICIPACIÓN XORNADAS

RESERVAS DE BIOSFERA EN CUENCA.3. ASISTENCIA TÉCNICA USC PARA A

DINAMIZACIÓN DE CANDIDATURA.4. XORNADAS SOBRE RESERVAS DE

BIOSFERA EN BERGONDO.5. ASISTENCIA TÉCNICA DE EXPERTOS

PARA DEFINIR UNHA ESTRATEXIA MEDIOAMBIENTAL.

6. APOIO DA DIRECCIÓN XERAL DE CONSERVACIÓN DA NATUREZA.

7. INTERCAMBIO EXPERIENCIAS CON RESERVA MUNDIAL DE BIOSFERA “LA PALMA”

8. CURTIS E SOBRADO DOS MONXES ADHERÍSENSE Á ASOC. MARIÑAS-BETANZOS.

9. REUNIÓN CON RESPONSABLES MUNICIPAIS E DEPUTACIÓN DA CORUÑA.

10. APOIO DA DEPUTACIÓN DA CORUÑA (Proxecto Mandeo) Á CANDIDATURA A RESERVA DE BIOSFERA

ACCIÓNS MÁIS RELEVANTES DESENVOLTAS (2009-2012)

11. PRESENTACIÓN DA CANDIDATURA EN DISTINTOS EVENTOS.

12. SUMAR APOIOS Á CANDIDATURA.13. DIFUSIÓN EN WEB 2.O E REDES

SOCIAIS.14. EXPOSICIÓN ITINERANTE E

MATERIAL DIVULGATIVO.

PÁXINA WEB: www.biosferamarinasmandeo.com

ACCIÓNS MÁIS RELEVANTES DESENVOLTAS (2009-2012)

A candidatura da Reserva de Biosfera “Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo”abrangue un total de 113.970 ha, repartidas en 18 concellos.

Con esta superficie sería a segunda Reserva de Biosfera galega por orde de superficie, e suporía a primeira Reserva da provincia da Coruña, posto que ata agora soamente foron declaradas en Lugo e Ourense.

Reserva da Biosfera Ano Denominación Superficie

2002 Terras do Miño 363.669 ha 2005 Área de Allariz 21.482 ha 2006 Os Ancares Lucenses 53.664 ha 2007 Río Eo, Oscos e Terras de Burón 108.007 ha 2009 Gerês- Xurés 62.777 ha

2012 Mariñas Coruñesas T. Mandeo 113.970 ha

Total 723.569 ha

18 CONCELLOS PROVINCIA DA CORUÑA (Abegondo, Aranga, Arteixo, Bergondo, Betanzos, Cambre, Carral, Cesuras, Coirós, Culleredo, Irixoa, Miño, Oleiros, Oza dos Ríos, Paderne, Sada, Curtis e Sobrado dos Monxes)

114.000 ha (14,33% da provincia de A Coruña)

189.902 habitantes (ano 2011)

Densidade: 166 hab/km2

MARIÑAS CORUÑESAS E TERRAS DO MANDEO: ZONIFICACIÓN

1. PLAN DE CHOQUE E XESTIÓN ADAPTATIVA. COMUNICACIÓN.

2. CUMPRIMENTO FUNCIÓNS DE CONSERVACIÓN.

3. SOSTIBILIDADE DO MEDIO RURAL.

4. SOSTIBILIDADE DA PESCA E O MARISQUEO.

5. PRODUCIÓNS E TURISMO DE CALIDADE.

6. CIENCIA E DESENVOLVEMENTO DE CAPACIDADES.

7. COOPERACIÓN.

8. CONSERVACIÓN DOS RECURSOS PATRIMONIAIS.

PLAN DE ACCIÓN: EIXOS

1. ENCARGADO DE DESENVOLVER O PLAN DE ACCIÓN.2. COMPOSICIÓN E FUNCIONAMENTO REGULARASE NOS

ESTATUTOS DA ASOCIACIÓN “MARIÑAS-BETANZOS”.3. FORMADO POR ENTIDADES PÚBLICAS (CON COMPETENCIAS NO

TERRITORIO) E ENTIDADES PRIVADAS (REPRESENTATIVAS DO TECIDO SOCIOECONÓMICO).

4. CONSTITUIDO POR 5 ÓRGANOS COLEXIADOS:• CONSELLO DE DIRECCIÓN.• COMITÉ EXECUTIVO.• COMITÉ CIENTÍFICO.• COMITÉ DE PARTICIPACIÓN.• COMISIÓNS TÉCNICAS DE APOIO Á XESTIÓN.

ÓRGANO DE XESTIÓN: “ASOCIACIÓN MARIÑAS-BETANZOS”

www.biosferamarinasmandeo.com

PÁXINA WEB CANDIDATURA

Poderás acceder a toda a información sobre a candidatura a Reserva de Biosfera, e descargar a documentación xerada:

MOITAS GRAZAS POLA SÚA ATENCIÓN

JORGE M. BLANCO BALLÓN

XERENTE PROGRAMA LEADER - GDR MARIÑAS – BETANZOS SAN MARCOS, S/N 15318 ABEGONDO

TLFNO. 981 669 541 Mail: info@marinasbetanzos.orgWeb: www.marinasbetanzos.com