Desarrollo da imprenta

Prosperidade económica. Cidades-Estado italianas. Estas cidades eran independentes sen depender de ningún goberno central. A existencia destas cidades-estado, cun nivel de riqueza comercial moi elevado e a súa proximidade ao pasado antigo permítenos comprender as causas polas que o Renacemento xurdíu na Península italiana antes que no resto de Europa.

Caída de Constantinopla en poder dos turcos. Fuxida de sabios

Erasmo de RotterdamHome vitruviano de Leonardo da Vinci.

1521Como movemento cultural, o Renacemento baséase nos valores do home e supón un rexurdir, unha volta aos presupostos daquela cultura que ata o momento máis se preocupou do home: a cultura clásica. Os intelectuais do Renacemento, os humanistas, preocúpanse por volver ás fontes do saber grecorromano a través dos seus textos, descubrindo de novo aos grandes pensadores clásicos e con eles a súa preocupación básica: o home. Segundo a crenza clásica, retomada polos renacentistas, o home é un modelo de beleza e proporción, porque encaixa nas formas xeométricas perfectas: o cadrado e o círculo

Contexto histórico: nacemento do Estado moderno e das monarquías autoritarias

Dada a saneada posición económica destas cidades, tanto os nobres como os burgueses adiñeirados e os gobernadores destas (sexan príncipes, duques ou papas), poden gastar grandes sumas de diñeiro en obras de arte, na compra e copia de manuscritos e na fundación de bibliotecas. Son homes que patrocinan a educación e as artes, son os mecenas, que gustan de rodearse dos mellores pensadores e artistas.En cidades como Milán, Mantua, Ferrara, Urbino ou Nápoles, os mecenas son os propios príncipes gobernantes. O duque da cidade de Urbino, Federico de Montefeltro, é un bo exemplo deste tipo de mecenas.

Nas cidades coa república como sistema de goberno, por exemplo Venecia ou Florencia, non hai un só mecenas, senón que aparecen varios ligados ás familias máis poderosas, competindo en influencia e riqueza. Os Médici, os Strozzi ou os Rucellai exercen o mecenado da República de Florencia.

OS MECENAS

Roger van der Weyden. Piedade (Gótico flamenco)

Os donantes ou mecenas (é dicir as persoas que patrocinan e protexen ao artista) en moitas ocasións son incorporados á obra.

Características xerais da arquitectura do Quattrocento:

Emprego dos elementos construtivos e decorativos clásicos pero agora, cunha total liberdade.

Arquitectos:

Brunelleschi: mestura todos os elementos clásicos, intenta conseguir unha obra fermosa a partir da relación harmónica das partes entre si e de cada unha delas co conxunto. Destaca o uso das proporcións. Crea o novo tipo de palacio renacentista.

Alberti: teórico da arquitectura. Cría que a fonte da beleza era a proporción. Estableceu un novo modelo de palacio.

Brunelleschi. Catedral de Florencia

Brunelleschi. Catedral de Florencia

Brunelleschi. Catedral de Florencia

Brunelleschi. Basílica de San Lourenzo

Igrexa de cruz latina con tres naves separadas por columnas con capiteis corintios. A planta, totalmente simétrica, articúlase en tres naves e transepto delimitados por unha escalinata de tres chanzos que lles dá acceso ás capelas que percorren o perímetro do edificio.

Brunelleschi. Basílica de San Lourenzo

Michelozzo Michelozzi, Palacio Medici-Ricardi

Benedetto da Maiano, Palacio Strozzi en Florencia

Brunelleschi. Hospital dos Inocentes

O pórtico esténdese ao longo de nove arcos de medio punto, sustentados por columnas corintias.

Alberti. Templo de San Andrés de Mantua

Fachada dividida en tres corpos coa peculiaridade de que no central adóptase a forma de arco de triunfo romano. Está rematada por un frontón, tamén de tipo clásico, e coronada por un arco.

San Andrés de Mantua. Planta e fachada proxectada por Alberti

Planta de cruz latina e unha soa nave

Alberti. San Andrés de Mantua, interior

Obsérvase a bóveda de canón. A cúpula e toda a decoración de grutescos non figuraba no proxecto inicial. Nos muros hai dous tipos de pilastras: as maiores sosteñen un entaboamento do que parte a bóveda principal, e nas menores apoianse os arcos e as bóvedas das capelas.

Alberti. Palacio Rucellai en Florencia

O extraordinario ritmo da fachada conseguíuse grazas á superposición das ordes clásicas: pilastras dóricas na planta baixa, xónicas no primeiro piso e corintias no segundo.

Palacio Rucellai. Alberti abandona as formas macizas dos antigos palacios florentinos decantándose polas ordes clásicas co obxecto de lle dar unha grandiosidade ao edificio acorde coa posición dos Rucellai.

Alberti. Igrexa de Santa María Novella en Florencia.

Giovani Rucellai encargou a Alberti a finalización da fachada da igrexa. O arquitecto respetou a parte baixa e trazou o sector máis alto da planta baixa, así como o corpo superior, que oculta a nave central, ao que dotou dun frontón. Amplas volutas constitúen a transición entre a nave central e a cuberta dos espazos laterais.